VAN WOESTE TOT RENKIN.
I
I
I
ER IS TOCH WEL IETS VERANDERD
WEEKBLD
Van Alles Wat.
SGHOOLRURIEK.
Voor Stad Arralissement
Uitgever R. DAENENÏVixmude.
I
5
j
x
I-
SWMMXXXXXMXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
X
r-
XXXXMXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXMXXXXXXXXXXXXXX
s
X
125 e JAAR. Nr. 24.
MODERNE LEERMDJLEN.
gen
gouverneurs
t
Val Foutry.
DE NIEUWE BELASTINGEN.
De Nationale Federatie van Handels- en
I
SPREEKUREN VAN ONZE LIBERALE
VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
ACTIVISTENWERK.
Te St Pieters-Jette werd de voet van het
Vrijheidsboompje begoten met acide, zoo-
dat het verbrand is en verdrogen zal. Voor
de derde maal is het nu gebeurd. Schurken
streken
Woensdag avond, vrachtvrij
nz. worden voor de geabonneerdtn kos-
B
PICCARD EN KIPPER GEHULDIGD.
De Vrije Universiteit van Brussel heelt
Maandagavond ter eere van de moedige ont
dekkingsreizigers der stratosfeer, professor
Piccard en zijn helper in de witte hall een
galafeestmaal gegeven
Een klein model van de aluminiumschuit
was in het midden der zaal opgehangen ge
worden.
Aan de eeretafel, zaten heer en mevrouw
Piccard en de heer Kipfer, omringd door de
heeren Barbey, gezant van Zwitserland;
staatsminister Servais, voorzitter van den be
heerraad; Smets, rector; Hymans en Petit-
jean, ministers, enz. Bij het nagerecht, na
den heildronk aan de Koninklijke Familie,
maakte de rector de heer Smets den lof van
Piccard en Kipfer.
In dien zin werden nog meerdere rede
voeringen gehouden, waarna het woord ge
voerd werd door den heer Piccard, die een
voudig en gemoedelijk dankte, om de eer
bewijzen, maar bijzonder zijn erkentelijk
heid uitdrukte aan hen die in zijn Onderne
ming vertrouwen hebben gesteld en die
hem de hulp en de middelen aan de hand
hebben gedaan, om zijn proefneming tot een
goed einde te brengen. Ten slotte bracht de
professor een treffende hulde aan zijn hel
per den heer Kipfer.
X zich abonr.aereit in alle 7
g 't blad. Voor Buitenland 2S fr. A1L
aanveerd worden. Prijs volgens overeenkomst.
uent8Prii8.,: 12 tr- jaars, voorop betaalbaar. Men kan
postkantoren van Belgie of op het Bureel van
2S fr. Alle aankondigingen mogen vrij
ZONDAG 14 JUNI 1931.
AMERIKAANSCH.
In den Staat Idako in eene openbare
school was eene onderwijzeres, die op klas
kwam in pyjama en een meisje in gymnas-
tiekkleedijKlachten bij den hoofdinspec
teur der scholen. Deze wijze heer heeft
daarop beslist, dat het gelijk is in welk
kleedjen, dat onderwijzeres en leerlingen
op school komen, als ze maar.... komen!
Rond het jaar 1950 zal er alzoo ook in
Belgie een wijze Bisschop zijn, die zal be
slissen, dat het gelijk is of de vrouwen of
meisjes ter kerk komen met lange of halve
of geen mouwen, met halve of geen sok
ken, als ze ook maarkomen
Bij het lezen van bovensteden titel zal
menig lezer de overweging aten: ja; hier
komt een artikel dat speciaalUr menschen
van het vak werd geschreven -is is min
der waar. De ónderwijskrad'.1 moeten
hier niet vernemen welke middin zooal in
gebruik moesten komen om school op
meer moderne wijze te laten wken. Die
menschen hebben hun eigen vjbladen en
hun boeken en ze zijn dan oil vólkomen
op de hoogte van de evolutie, dide leermid
delkunde in de laatste tijden lijft doorge
maakt.
Maar de ouders van de schoohande kin
deren en in 't algemeen alle orstanders
van degelijk lager onderwijs nekten zich
de zaak van de leermiddélkuno' wat meer
ter harte trekken. Deze wetenskap, berus
tend op ernstige technische, graden, mag
van nu af aan wat meer geproageerd en
bijgevolg gevulgariseerd wor,?n. Al te
veel ouders beelden zich immer nog steeds
in, dat schoolgaan vervat is in (drie facto
ren: op een bank zitten, onophridend naar
een zwart boid staren en aamichtig (of
schijnaandachtig) luisteren naaiden druk-
pratenden onderwijzer.
Gaan zulke ouders dan niet me met hun
tijd? Maar beslistZij hebben achturen
wet, het noodige aantal dagen vrijaf, zij
hebben hun fiets, hun radio, ha vakblad.
Zij volgen getrouw kinema en s louwburg.
Voor zichzelf denken en doen z bijgevolg
heel modern. Doch, voor de ben.els die naar
school moeten, houden ze ziel onvermij
delijk aan het geheiligde drieta onderwij
zer, bord en bank.
Gelukkig maar, dat verlichte gemeente
besturen het ede le van hun taaklaar be
wust zijn. Iie:> strd ds Je b. v.,
haar scholen behoorlijk uit te 3 ten en ze
syiSiV Zè. onmisbare leenr i?g^J
bereik te stellen. Aan alles s natuurlijk
een grens. En we kunnen begi ipen dat de
grens der kredieten positief bestaat. M. :i_.
w. het ware ondoenbaar zoo maar alle scho
len zonder onderscheid van doAgaans zeer
kostelijke instrumenten en apparaten te
voorzien.
Wij denken hier m. i. aan hei invoeren
van de gramophoonplaten. De Goedgeluim
de lezer denke nu maar liever liet aan de
vroolijke platen die het wijsje van Drink
maar een glas.in enkele uren zoo populair
hebben gemaakt. Hij weet toch wel dat
alle wetenschappelijke ontdekkngen een
dubbel doel en resultaat opleverenhet nut
tige element komt goed tot zijn recht
als het aangename! Welnu, er bestaan in
den handel degelijke gramophoonplaten
welke op school de grootste diensten zullen
bewijzen.
Dergelijke platen bestaan reecs voor de
kindertuinen o. a. dierstermien In
hoogere klassen zijn platen te gebruiken
voor de Vreemde Talen (zuivere uitspraak,
gedichten, proza, liederen, vervoeging van
moeilijke werkwoorden, verkeerde uitdruk
kingen, idioom, Alles dus vöor Fransche,
Duitsche en Engelsche talen). Voor de les
sen in muziek geven de platen: ie taal van
de verschillende muziekinstrumenten, or
kestmuziek, kenschetsend onderscheid tus
schen de verschillendesoorten van stemmen.
Voor de turnlessen bestaan munkale bege
leidingen. Ook de aardrijkskunde komt aan
de beurt en geeft uit de beschrijving van
vreemde landen: liederen, mutek. spelen,
dans, rythme, enz. Het laat zieh dus wel
verstaan dat alle die platen, uit tot twin
tig, dertig en meer exemplarei voor een
les kunnen aangekocht worden
Maar in dit bezwaar kan in afzienbaren
tijd verholpen worden. Het schoolmuseum
in wording, is aangewezen om in zijn uit-
leeningsdienst de gramophoon (die voortaan
tot het allernoodzakelijkste modern leerma
teriaal behooren moet) ter beseukking van
al onze schpolinriphtingen te stélen,
Met dit leermiddel alleen bekomt de
schooljeugd natuurlijke het net plus ultra
niet; wij beseffen het goed. Doei het is ook
niet doenlijk in een beperkte rubriek als de
ze ons volledig uit te spreken, daarom ver
wijzen wij de belangstellenden naar een vol
gende bijdrage, waarin wij verder het idee
moderniseering der aanschourmiddelen
zullen ontwikkelen.
Nijv/heidskamers van België heeft aan den
Eersten Minister, aan den Minister- van Fi-
naneënen aan de verslaggevers van Kamer
en Suaat, betreffende de nieuwe belastin
gen
s en onderteekend aan den uitgeva besteld worden.
DE DSHIDENAAR
ARM KNAAPJE
Farijsche gazetten vertellen een droevige
geschiedenis!
Sedert Februari hadden de inwoners van
de wijk Castela, te Caraman (Haute Garon
ne) de veertigjarige oorlogsweduwe, Marie
Janson, niet meer gezien.
Mevrouw Janson, was door de tering aan
getast en men maakte zich dan ook onge
rust omtrent haar lot.
Telkens als men den tien jarigen Etienne
over den toestand zijner moeder ondervroeg,
antwoordde de kleine: Mama ligt te bed,
zij is ziek En men hechtte geloof aan de- I
ze verklaring. Men bezorgde den jongen
zelfs voedsel om zijn moeder te versterken.
Maar de burgemeester van de gemeente
vond, dat er voor den knaap, die alle dagen
in de bosschen rondzwierf, iets moest ge
daan worden en hij besloot het kind in een
kostschool te plaatsen.
De veldwachter werd gelast met het ver
zamelen der papieren voor de regeling van
deze zaak en begaf zich naar de woning van
mevrouw Janson om haar handteekening te
bekomen.
Op zijn vraag aan den knaap, waar zijn
moeder zich bevond, antwoordde Etienne:
Zij is niet hier
De man bemerkte onmiddellijk dat het
kind de waarheid niet zegde en wilde naar j
boven gaan.
Op dit oogenblik werd de knaap wit van
schrik en riep uit:
Neen, doe het niet,...want marn t i.«
Wanneer de gendarmen, die door den
veldwachter verwittigd waren, in de kamer
van mevrouw Janson binnendrongen, waren
zij getuige van een ontzettend schouwspel.
Op het bed lag het half verteerde lijk van.
de ongelukkige. Zij was sedert het begin
van Februari overleden!
Eerst dan besloot het zoontje, bijzonder
heden over dit droevig geval te verstrekken.
Hij vertelde dat zijn moeder lang geleden
stierf. Ik was er bij, stamelde hij, toen het
gebeurde. «Vaarwel, zuchtte zij, en zeg aan
niemand iets. Ik heb niets gezegd.
Op zekeren avond, zoo besloot de jongen
zijn verhaal, vond ik het hoofd van mama
op den grond liggen. Ik heb het dan opge
raapt en terug op het bed gelegd.
Is het geen geschiedenis om koud bij te
worden
Terwijl we zaten te Wachten op het ein
de van de ministerieele crisis hebben we
nog eens de gedenkschriften van wijlen
graaf Woeste opengeslagen met de zeker
heid dat we hierin allicht bijzonderheden
vinden zouden die met de actualiteit van
dezen dag in verband te brengen zijn.
En... in tegenstelling met de meeste ver
gelijkingen tusschen het verleden en het
heden, is deze tusschen de politieke zeden
in Woeste’s glorietijd en deze van vandaag,
over heel de lijn in het voordeel van de hui
dige uitgevallen.
Zóóveel kwaad kunnen we niet denken en
schrijven over de politieke leiders van he
den, of we moeten aannemen, dat het mees
te deel dan toch nog bezield is door de zorg
voor het hooger belang van de gemeen
schap. Wel kunnen ze erop bedacht zijn,
het Land te dienen op zóó’n manier dat ze
er tevens het best hun partij door dienen,
maar de dienst van het Land speelt dan toch
in ieder geval een rol in hun bekommernis
sen.
Lees daarentegen de gedenkschriften van
Woeste dóór, van A tot Z, en in geen enke
le letter zult ge een aanduiding vinden, dat
deze zoogezegde katholieke Staatsman
zich ooit maar een seconde om het hooger
belang van de Natie bekreund heeft.
Als iemand ooit aan de nagedachtenis van
dezen man een slechten dienst heeft bewe
zen, dan is hij wel, die zijn gedenkschrif
ten uitgaf. Scherper en erger dan zijn meest
verbitterde vijand het zou kunnen doen,
teekent Woeste er zich af als een wezen’
dat de slaaf was van het meest bekrompen
fanatisme, ontoegankelijk voor welk edel-
HOVOf1 1_, -
voor zijn volk s echts schadelijk en nutte
loos is geweest, en die de zoo spoedig en zoo
totaal mogelijke vergetelheid heeft te aan
vaarden als dè grootste genade van het na
geslacht.
Het hoofdstuk dat hij wijdt aan het eer
ste katholieke ministerie, na de overwin
ning der rechterzijde in 1884, is in dit op
zicht volmaakt overtuigend. Met de oogen
en de mentaliteit van vandaag, kan men het
slechts lezen met weerzin en afkeer. Het is
dan ook van een ongeëvenaard cynisme.
Woeste doet geen enkele poging om de
stemming te verbloemen waarin hij en zijn
vrienden het bewind overnamenHet was er
zuiver eene van haat en vooral van wraak
zucht.
Na veel geschacher waren de portefeuil
les verdeeld geworden. Malou had het voor
zitterschap genomen met de portefeuille van
Landbouw; Victor Jacobs deze van Binnen-
landsche Zaken; ridder de Morceau deze van
Buitenlandsche Zaken; Vandenpeereboom
deze van Spoorwegen; Woeste-zelf deze van
Justitie en voor de portefeuille van Oorlog,
vond men een generaal uit, die bereid
scheen om de.nationale verdediging op te
offeren aan het clericaal partij belang: Pon-
tus.
En het is bijna met peryersen wellust dat
Wpeste vertelt, wat zijn eerste werken wa
ren toen hij in het kabinet van Bara, zijn
gehaten voorganger, plaats genomen had
Hij begon met het personeel van het mi
nisterie bijeen te roepen en het te verwitti
gen dat de bordjes thans verhangen waren,
en deze waarschuwing werd dan onmiddel
lijk gevolgd door een reeks ukasen, waar
door hoogere functionarissen, die zich door
hun liberale gezindheid onderscheiden had
den, uit hun betrekking werden verjaagd.
In de eerste plaats kwamen daarvoor reeds
de liberale provinciegouverneurs in aanmer
king.
Zonder méér omslag dan dat, vertelt
Woeste, dat hij den gouverneur van Bra
bant, den heer Heyvaert, afzette omdat de
zes plaats vóór de verkiezingen reeds aan
een clericaal creatuur, den heer Dolez, be
loofd was. De heer de Brouwer, gouverneur
van West-Vlaanderen, zoo schrijft hij, had
zich wel minder gecompromitteerd met het
vorig liberaal gouvernement en misschien
hadde hij dezen wel kunnen houden, maar.,
als een lap huid van den ongeschoten beer
hadden de clerical en, ,öok voor de verkie
zingen, dezes zetel aan den heer Ruzette
beloofd. En dan werden ook te Namen, te
Mons en et Arlon gouverneurs aangesteld,
die recht hadden op een stuk uit den door
de katholieken veroverden regeeringskoek.
Dat was echter nog lang niet het schoon
ste staaltje van het politieke cynisme uit
dien zaligen tijd
Zoo nas dit zaakje met de gouverneurs
niet afgehandeld of Woeste nam de kwes
ties onder handen, wier oplossing volgens
hem, hét meest dringend waren Deze van
de erflatingen aan de kloosters en deze van
de kerkhoven.
Hij teekende een decreet, waardoor alle
moeilijkheden en alle wettelijke controol
uit den weg geruimd werden voor de ker
ken en kloosters, die erfdeelen te ontvan
gen hadden, maar waardoor deze moeilijk
heden en deze controol werden verscherpt
voor de wereldlijke instellingen, aan welke
een nalatenschap ten deel viel. En tevens
beval hij aan de procureurs des Konings en
de parketten, alle vervolgingen te staken te
gen de clericale burgemeesters, die in strijd
met de liberale wet, op de kerkhoven hun
ner gemeente den «verdoemden hoek» had
den heringevoerd. Wegens zulk een overtre
ding was op dit oogenblik juist een proces
tegen de burgemeesters van Gulleghem en
van Hoboken aanhangig,
Wat men zich het best herinnert van de-,
ze wraakpolitiek der overwinnaars van 1884
is natuurlijk hun besluit dat de gemeenten
terug onthief van de hun door de liberalen
opgelegde verplichting om een publieke
school te bouwen.
Altijd met dezelfde bijna onbewuste
schaamteloosheid erkent Woeste in zijn
mémoires, dat hij hiermee niet slechts
wraak nam op de liberalen, maar reeds op
voorhand een schans opwierp tegen een
eventueel tegenoffensief van de liberalen,
mochten deze in een volgende” verkiezing
zegeprak n.
Ais i'niiins-
terraad, de gemeenten ontlasten van den
onderhoud der gemeentescholen en haar de
ze scholen desnoods laten afbreken, dan zul
len de liberalen natuurlijk nieuwe lasten
moeten heffen om deze scholen weer te her
stellen en op te bouwen, en vanzelf zullen
ze dan reeds de kiezers -die allen belas-
tingsschuldigen zijn tegen zich hebben
Een der interessantste feiten welke uit
Woeste’s gedenkschriften blijken is wel
dat Koning Leopold volkomen het land had
aan dit ministerie van botte fanatiekers en
zijn uiterste krachten inspande om het
zooveel maar binnen de grenzen van zijn
grondwettelijke bevoegdheid lag te
dwarsboom en.
«Het recht van de meerderheid om cle-
ricale wetten te makelij is onbetwistbaar,
zoo schreef de Koning aan Malou, evenzeer
als haar plicht om geen revolutie uit te lok
ken j>.
En Woeste vertelt zelf hoe Leopold II
erop aan drong, dat artikel 4 der schoolwet
van 1879 zou gehandhaafd blijven, hetwelk
luidde: Het godsdienstig onderwijs wordt
overgelaten aan de families en aan de be
dienaars van de verschillende eerediensten
Aan deze laatsten wordt in iedere openbare
school een lokaal ter beschikking gesteld
om er, hetzij vóór hetzij na de klas-uren,
godsdienstig onderwijs te géven aan eerste
communikanten die de school bezoeken
Dit artikel bleek namelijk vroeger door
den Koniug-zelf te zijn opgesteld.
Leopold II slaagde er op zekeren dag in,
den minister van oorlog te overtuigen dat
de plaats van een officier nooit in een mi
nisterie kon zijn, dat de landsverdediging
saboteerde en Pontus nam ontslag, maar des
avonds had hij het, onder den druk van
Malou cn Woeste, reeds weer ingetrokken.
Men herinnert zich dat de Koning zijn re
vanche nam door na de woelingen van
den 7 September Woest-zelf en Victor
Jacobs, die hij terecht beschouwde als de
gevaarlijkste der fanatiekers aan wie toen
het land was overgeleverd, smadelijk aan
de deur van ’t ministerie te zetten.
Dat een dergelijk fanatisme vanwege geen
enkele partij meer denkbaar is in onzen tijd,
is natuurlijk voor een groot deel te danken
aan de Evenredige Vertegenwoordiging, die
voor alle het gevoel van het absolute meester
schap heeft uitgeschakeld en het ligt dus
wel heelemaal in de lijn van Woeste’s ka
rakter, dat hij het zich in zijn mémoires
als een zijner grootste eeretitels aanrekent,
de Evenredige Vertegenwoordiging, door
alle middelen en met de grootste verwoed
heid te hebben bevochten.
DE NUNCITIUS UITGEDREVEN. I
Monseigneur Baroloni, de Pauzelijke
Nuncitius, werd door het Gouvernement
van Lithauen Zaterdagmiddag onder sterk
militair geleide uit het Land gedreven en
over de Duitsche grens gezet En de re
den? Politieke kuiperijen tegen de Repu
bliek
gen die voorgesteld werden, een brief ge-
zonen, waarin zij verschillende opmerkin
gen Tver het bedoelde wetsontwerp maakt.
Zij Sélt daarin voorop dat de uitgaven van
den Itaat op elk gebied zouden moeten ver-
min<k-rd worden. De lasten, die reeds wé
gen op handel en nijverheid zouden volgens
haar in geen geval nog mogen verzwaard
wordiu x
Veièr worden m het schrijven verschil
lende opmerkingen gemaakt over de ver-
hoogig van het kadastraal inkomen met
50 t(?L honderd. De Federatie vraagt dat in
plaai daarvan 50 bijcentiemen bij de grond-
belasing zouden gevoegd worden, behalve
voorde woningen waarvan de kadastrale
inkousten reeds geperequateerd werden.
Nabnkcle opmerkingen over wijzigingen
aan 4 toepassing van enkele artikels der
wettel op de belastingen, bespreekt de
Bond de - weeldetaks, die volgens hem we-
deroil op willekeurige wijze is toegepast op
prodifcten, die volstrekt ge«i karakter van
weide hebben.
Debrief besluit dan met vènschilende op-
merkhgen op de wijzigingen, die het wets-
ontwerp wil brengen aan de wetgeving ib°-
treff-ade de rechtstreeksere belastingen en
de Bond drukte de hoop -uit, dat de Kamer
en de Senaat de opmerkingen wel„ zullen
in achten nemen en er Zoo mogelijk goed
gevolf zullen willen aan geven
/HET CLERICALÉ VOLKJE!
i Wij lezen in Nieuwe Tijden het
(Modeblad voor Roomsch-katholieke meis
jes:
Wq.t ’s bet kwaad van de mode?»
ERGERNIS (Verklaring van jonge
mannen) Het is ons gemakkelijker voor
bij een kiosk te gaan en winkels met slecli-
mei>.. aat iraar de tegenwoordige mode is
gekleed. Wisten onze jonge meisjes, hoe
veel jongclitijgen ze door hun onzedige
kleëdêrdracht tot hun eerste doodzonde
van onzuiverheid hebben gebracht, ze zou
den weenen van spijt».
Nochtans het is zoo, gelooven we on
ze bisschoppen en priesters, die er meer
ondervinding van hebben als wij.
OndervindingVan wat?
EEN DROEVIGE VERJAARDAG.
Op 19 Juni is het de verjaardag van den
dobd, te Queretaro, in 1867, van keizer
Maximiliaan, gemaal van Prinses Charlotte
van Belgie. De Keizer werd op 14 Mei door
den krijgsraad ter dood veroordeeld, ën om
7 uur ’smorgens, vijf dagen later gefusil
leerd tusschen de generaals de Miramon
en Mecia, op den top van den Cerro de la
Campana, door een peleton soldaten, onder
de bevelen van generaal Escobedo. Bij de
eerste losbranding werd Keizer Maximi
liaan door vijf kogels getroffen; daar hij
niet dood was, moest een soldaat hem het
genadeschot geven.
Veurne: Herste Zondag der maand lokaal
i Ons Huis 10-12 uur.
Dixmude Eerste Maandag, lokaal La
Brasserie bij M. Cappoen, 10-12 uur.
Ichteghem Tweede Zondag. Lokaal De
Hert Dorpplaats bij wed. De Cock, van 10-
11 nur.
Canckelaere: Tweede Dinsdag. Lokaal ’’Wit
huis” bij de wed. Bossuyt, van 10 tot 11 Bur,
OestcndeDerde Zondag. Lokaal St Seba-
«tisati, van 10 tot 12 uur.
Nienwpoort Laatste Zondag. Lokaal ”Duy-
nenhuis’’ van 10 tot 11 uur. Ook te Oudenburg
lokarl bij M. Van Loo, Gemeenteraadslid en
herbergier, marktplaats te Oudenburg, telkens
van 10 tot 12 uur.
Voer alle zaken in onderhandeling met Mr
Marquet, is de plaatsvervanger M. Jér. De
Cock, te zijnen huize sprekelijk den eersten
en den derden Donderdag van elke maand, van
tot 11 uur, Yperstraat, 27, te Oostende. Tel.
17»7.
Alles wat den opstel betreft moe tegen den
Herbergkermissen, combats.
W steloos opgenomen.
XXJOCXXXXXXXXX^fixSXMMXXMXMMMMMMMKMMMMMigrf
