De Rust na den Dood.
I
i
t
t
1
WEEKBLAD
Oplaaiïng van een veraclit^rd clericalisme.
Van Alles Wat.
Voor Stad A^rcBdissement
Kapitalisme n
Socialisme.
Fronts rf' manifestatie
ie Ha*-. )t.
i
j
X
A
ZOMERREGEN.
ZONDAG 12 JULI 1931.
125e JAAR Nr. 28.
-Donderdag
nacht gezelschap gehouden
pers
ACTÏVISTENWERK.
van
>c..
in
vele
bestaan
EEN LEKKERE BARON.
heet het
HET MONSTER VAN DUSSELDORF.
morgen 2 Juli werd Peter
dat zooveel
SPREEKUREN VAN ONZE LIBERALE
VOLKSVERTEGENWOORDIGERS
heb-
hem
Dr
Ma
we-
88-
M
M
fe
K
M
M
K
V.
Uitgever R. DAENE*
naast
zou
niet kunnen slapen van ergernis
dit goddeloos gebuurschap?
De bilans van de soc.
i$ verschenen in het blad
Bourse van 8-9 Maart 1931,
van
van mijnheer pas
zouden gaan de-
Hert
11 uur.
CotickelaereTweede Dinsdag. Lokaal
huis” bij de wed. Bossuyt,
OostendeDerde Zondag,
stiaan, van 10 tot 12 uur.
Nieuwpóort Laatste Zondag. Lokaal ”Duy-
nenhuis’’ van 10 tot 11 uur. Ook te Oudenburg
lokaal bij M. Van Loo, Gemeenteraadsliden
herbergier, marktplaats te Oudenburg, telkens
van 10 tot 12 uur.
Voor alle zaken in onderhandeling met Mr
Marquet, is de plaatsvervanger M. Jér. Dé
Cock, te zijnen huize sprekelijk den eersten
en den derden Donderdag van elke maand, van
9 tot 11 uur, Yperstraat, 37, te Oostende. Tel.
1787.
stilaan een
In de Hongaarsche gemeente Qrba be
viel dezer dagen de vrouw van een dag-
looner van 3 frissche gezonde kinders.
Daar reeds in 1929 en 1930 telkens een
tweeling geboren werd, zoo is de man,
drie jaar na zijn huwelijk, reeds de geluk
kige vader van 7 kinders.
De pater zal gezongen hebben:
En daar achter komen er nog, nog, nog,
En daar achter komen er nog
het li-
werd
WIE WAS DE VERSTANDIGSTE?
Frans: Mijn broeder, is verstandig. Hij
is met een onderwijzeres getrouwd.
Jan: Mijn broeder is veel verstandiger.
Hij is niet getrouwd.
zoo duidelijk mogelijk te zeggen
verdoemden hoek weer in, te
Dinsdag nacht werd op heeterdaad een
25jarige kleermaker betrapt, daar hij be
zig was de boompjes af te breken rond het
oorlogsmonument te Sint Truiden (Lim
burg). En nu de Rechtbank!
Nog een onnoozel slachtoffer
Vlaamsch-riationalistische opruiers.
wetten van
voor en boven die van
van zijn
Veurne: Eerste Zondag
Ons Huis 10-12 uur.
Dixmude Eerste Maandag, lokaal La
Brasserie bij M. Cappoen, 10-12 uur.
Ichtegliem Tweede Zondag. Lokaal <t De
Dorpplaats bij wed. De Cock, van 10-
BOKKEN EN SCHAPEN,
Tusschen de regels van het verslag over
de fronters-betooging te Hasselt, verleden
Zondag, in hun eigen gazetten staat zeer
duidelijk te lezen dat deze betooging een
fiasco van belang is geweest.
Dat constateert ook De Standaard
met een gezicht zoo lang als een dag zon
der eten. Het bevestigt dat er in heel de
Limburgsche hoofdstad slechts... drie hui
zen waren bevlagd en dat de manifestanten
hoofdzakelijk boerenslungels waren, opge
commandeerd uit de Kempen.
Maar het aardigste in het blaadje van
Sap is het gemak weermee het de betoogers
in schapen en bokken scheidt:
Al de naloopers van Borms
Vlamingen
'Allen die tegen deze pro-Duitsche betoo-
gin.g protesteëren durfden: «Franskiljons»,
jons
Alwie niet meedoen met de frontersmani-
festaties, zich durven verzetten tegen de be
leedigers en ondermijners van België, dat
zijn franskiljons
En zoo wordt franskiljon
eeretitel.
-
INCIDENTEN
De Vlaamsche extremoj 'i hadden voor
Zondag een monstert) i", te Hasselt
aangékondigd. Zooals de?' van Wambeke
en Jette, enkele weken grgëcfeii, had ook
deze betooging slechts iisig bijval. Op
de manifestatie zou Boni verschijnen,
doch hij liet zich evenwel gliét zien. Zijn
zoon was echter tegenw.odrdig maar deze
i had gedurende de manifestatie de politie
j zoozeer beleedigd dat hij naar het poli-
tiebureel werd overgebrac t waar proces
verbaal werd opgesteld.
In de stad waren al dé ivinkels en tal
van herbergen gesloten. Hasseltenarcn
waren in groote scharen aar de buiten
getrokken. De' dekens van’. al de Limburg
Ische parochies hadden «au de priesters
verboden aan de manifestatie deel te ne
men. Sléchts; vier vlaggenwapperden aan
flc lokden gewoonlijk don de fronters
bezocht. Het verschil tusschen dezen droe-
vigen Zondag en dë-geestdrift bij het be-
z ek van ons Vorstenpaar aan Hasselt
was opvallend.. ,j
Rond twee uur vereen)eden zich 1500
■betoogers op de Thonissenlaan,
hen 'noteerde niga een vijftal
in de
Nauwelijks was
ofreeds begonnen
L ”Wit-
van 10 tot 11 isur
Lokaal St Seba-
ITofessor Piccard steeg onlangs in zijn
aluminium ballon de lucht in eri kwam
tot 16000 meters hoogte, Daar heeft nu
de Amerikaansche duiker Dr Beebe na
bij de Bermuden-eilanden voor rekening
der Maatschappij voor Zoölogie eene diep
te in zee bereikt van 423 meters Op die
diepte vond hij geen plantenleven meer,
maar nog wel dierenleven.
daarover. Dat houdt verband niet de sa-
menstelling van den Beheerraad. De be
heerders zijn over gansch het land geko
zen en hebben invloed genoeg op de partij
organen om ze te. doen zwijgen De
Filsoietis een fabriek van kunstma
tige zijde te Gent, die ook van de Ar-
i beidersbank afhangt, gesticht met een
kapitaal van 5 millioen liet haar bilan ver
schijnen in ,’t bij-nummer van de Moni-
teur van 13-14 April 1931.
Het bilan sluit met een zuiver verlies
van 445.052,86 fr.
Natuurlijk dat men in de soc.
daarover geen woord zal reppen
zwijgen!
Over gansch de lijn is het ordewoord:
De paritjgenooten mogen niet verne
men hoe de soc. Arbeidersbank bezig
is met het kapitalistisch regiem neer te
halen of... het te bemachtigen.
Dat zwijgen heeft echter een groote be-
teekenis; men durft niet spreken. Er zijn
mondsloten uitgedeeld
doel, be
giet zoo
Aliés wat den opstel betreft moet tegen den Woensdag avond, vrachtvrij g
en onderteekend aan den uitgever besteld worden.
lierbergkermissen, combats, enz. worden voor de geabonneerde^ kos-
steloos opgenomen.
DE DI.MUI.I H AAR
Abonnementsprijs 12 fr. ’s jaars, voorop betaalbaar. Men kan
Zich abonneeren in alle postkantoren van Belgie of op het Bisréel van
’t blad. Voor Buitenland 28 fr, Alle aankondigingen mogen vrij
aanveerd worden. Prijs volgens overeenkomst.
Er is namelijk gebeurd, dat
cliaam van Pol de Mont te Berlijn
verbrand, ën het overschot van den dich
ter zal in een urn naar hier worden over
gebracht.
En nu willen we van Borms weten:
Moest men hem, na zijn dood,
het graf van Pol de Mont leggen....
hij dan
over
w-
Éim I
yW?’
OUDERDOMSPENSIOENEN.
Al de personen geboren in 1866, zelfs
die geboren vanaf Januari, en die nog
geen stortingen zouden hebben gedaan,
moeten, de vrouwen 36 frank, de mannen
108 frank, storten en dit zoohaast moge
lijk, om nog van de voordeelen der wet
te kunnen genieten.
De personen geboren m 1867 en die
reeds verjaard zijn, kunnen insgelijks hun
stortingen doen, de Vrouwen 24 fr., de
mannen 72 frank.
Kuerten; het wangedrocht,
vrouwen, meisjes en kinders uit beestigen
«I drift om ’t leven bracht, in de gevange-
nis van Keulen op het schavot den kop af-
f gekapt.
Maar nu melden de bladen, dat het
J wanschepsel Roomsch-katholiek, den laat-
sten nacht in zijne cel doorgebracht heeft
in ’t gebed en godvruchtige oefeningen
i
dat 3 katholieke priesters hem deri gan-
schen
B. ben ën dat een Franciskarier Pater
I gebiecht en.... de H. Communie gegeven
heeft
Wij denken onwillekeurig aan de ja-
ren 1880, toen hier duizenden ouders 7
jaar lang de Sacramenten geweigerd wier-
den, ook aan liun sterfbed, omdat zij
hunne kinders zonden op eene gemeente
school
Den laatsten nacht 3 priesters en een
Franciskaner PaterZooveel priestër-eere
valt niet te beurt aan een werkman, die
na zich een gansch leven laat van werk en
eer en deugd
Kuerten, de lustmoordenaar, heeft geen
geld nagelaten; anders ware hij nog wel
met een höögsten dienst begraven gewor
den
Comedie en Comedianten
hem zelfs in het graf den slaap uit de oogen
houden
Wij hebben nooit gehoord van een vrij
denker die er bang voor was, niet gerust...
dood te kunnen zijn, moest men hem zelfs
tusschen twee onderpastoors leggen.
Kom nu nog op den preekstoel vertellen,
dat het vooral een gerust geweten is, dat
een vasten slaap geeft.
Wat willen nu eigenlijk de katholieken?
Als wë. priester Andriessen goed ver
staat: Een soort koehandel, of paardenkoo-
persruiltje:
Dat men, als tegenprestatie voor het
recht .om zich te laten verbranden, den ka
tholieken het recht toesta om private kerk
hoven in te richten, en het recht aan de
katholieke besturen om op de gemeente
lijke kerkhoven ten onderscheid te maken
tusschen gelocvige en de ongeloovige
dooden.
Om hef
Om den
richten.
'Men moet daarom niet spreken, aldus
priester Andriessen, niet lijmerige zoetsap
pigheid, van een hondenhoek voor anders
denkenden; dat men een heel fatsoenlijk
gedeelte van het kerkhof aan diegenen, die
buiten de katholieke gemeenschap sterven,
voorbehoude
Een heel fatsoenlijk gedeelte! Ge-ziet
van hiér, wat daarvan terecht zou komen
i l 11 iIictaturn xan kastceliieei er
pastoor heerscht, tot meerder eer en glorié
van God en vrijwaring van d< deugd op
■deze aarde. Zooals te Wuestwezel bijvoor
beeld.
Het heel fatsoenlijk gedeelte van het
kerkhof waarop bij toeval eens een ongeloo
vige zou terecht gekomen zijn, zou al da-
OPENBARE GEZONDHEID..
Voigeïis eene staiisticK, '■oitrtmgw
Dr Sand opgemaakt, zijn er.in Belgie op
1000 inwoners: mannen, vrouwen en kin
ders, ten minste 1 blinde, 1 doofstomme,
3 krankzinnigen, 12 teringlijders, 20 ver
standelijk achterlijken en 75 die aange
tast zijn door siphilis.
De gerieësheeren uit alle tijden zijn het
daarover eens, dat de erfelijkheid eene
rol speelt, die niet te miskennen is, en
waarin de vader en de moeder elk min of
meer hun aandeel hebben. Niemand be
zit het geheim om de komst te verzekeren
van menscheli, vrij van ieder lichaanis-
of geestès-letsel; maar daar is geen enkel
kweeker (hoveier, duivenmelker, boer)
geen enkel veearts of geneesheer, die gaat
beweren, dat er goeds te verwachten is
van ouders, die ontaard of besmet of
ziekelijk zijn.
Eilaas, zooveel kinders zijn de slacht-
oflers en hebben al hun lichamelijke en
zedelijke ellende te wijten aan ouders,
die trouwden uit verblinde, zinnelooze
liefde of alleen om geld en goed
De Kerk 'bloedt schrijft een pas-
toorsblad. Dat bloeden krijgt de Kerk
zoals de gestigmatiseerde van Konners
reuth: Bij pöozëïi, als het haar niet gemak
kelijk genoeg gaat, iedereen haar wil en
haar wetten op te dringen.
Het wetsvoorstel betreffende de lijkver
branding, waarvan de bespreking in de Ka
mer heeft plaats gehad veroorzaakt weer
een fameuze bloedstorting aan de Kerk
Wie maar het woord 1 lijkverbranding
uitspreekt, die beleedigt en wondt haar.
Crematie is de nieuwste verrijking van
het woordenboek der blasfemieën.
In den huidigen strijd over de veras-
sching bepalen de katholieke geestelijken
zich echter niet slechts meer bij het defen
sief. Op verschillende plaatsen zien we hen
tot den aanval overgaan.
Zoo, bijvoorbeeld in De Standaard
die binnenkort het activistische koren op
zijn molen zal moeten missen en die dus
een nieuwe ader van ongezonde agitatie
zal moeten aanboren om een reden van be
staan te hebben. Welke ader dan deze van
het hysterische clericalisme zal zijn.
De eerste aanvalsgolf heeft reeds zijn
loopgraven verlaten. Zij staat onder het be
vel van priester Ph. Andriessen en heeft
voor object: de kerkhofwet.
Deze Avet, zoo betoogt hij, is in strijd
met de wetten van de Kerk op ditzelfde
stuk, en dient dus door alle, geloovigen be-
vochtëii te .-.am ooveii allé lailcts-
wétten moeten voor hen steeds de wetten
van Rome staan.
Priester Andriessen heeft het hier tegen
de wet, die het recht om doodenakkers aan
te leggen alléén toekent aan de gemeenten,
en tegen artikel 315 van het Strafwetboek,
-dat de gemeenten den plicht oplegt, alle
dooden, zonder onderscheid van geloof, in
de volgorde van hun aankomst, naast el
kaar te begraven.
Tegen de wetten alzoo waardoor de «ver
doemde hoek» op de kerkhoven afgeschaft
werd.
Deze wetten hebben we aan de liberale
regeeringen van voor 1884 te danken, ën
'er mag wel eens aan herinnerd worden, dat
zelfs nadat ze dit jaar meester van het land
geworden waren, de clericalen het niet
waagden, deze wet teniet te doen.
Wel verhaalt Woeste in zijn gedenk
schriften dat een dereerste werken van het
fcatholiek gouvernement was: aan de par
ketten bevel te zenden, om de vervolgin
gen te schorsen, die op dat moment juist
waren ingespannen tegen de burgemeesters
van Hoboken en van Gulleghem, welke
tóch nog een als vrijdenker gestorven bur
ger hunner gemeente op het kerkhof bui
ten de gemeenschap der dooden gesloten
hadden, maar nooit toch is dit goiivermeht
met een formeel voorstel tot intrekking de
zer wet voor den dag gekomen.
Dat doet priester Andriessen in het blad
van Sap klagen: dat onder dezen toestand
de Kerk vijftig jaar lang geleden heeft. En
hetgeen tijdens de halve eeuw van haar
dominitatie over het land de homogeen cle-
rikale regeering niet heeft durven aantas
ten dat zouden de katholieken omverge-
worpen willen zien wanneer ze de minder
heid in het Parlement vormen.
De katholieken moeten gedoogen, zoo
schrijft priester Andriessen, dat nevens hen
personen worden begraven, die buiten de
gemeenschap der Kerk staan
Het schijnt dat zulks nu plotselings weer
een schromelijke «kerkvervolging» is. Nog
een beetje, en de katholiek die op ’t Kerk
hof een vrijdenker tot buurman krijgt,
wordt gelijkgesteld met de eerste martela
ren van ’t geloof. Hij kan er zelfs niet van
slapen, als we priester Andriessen geloo-
ven moeten. En zeker niet, wanneer zijn
buurman onder den vorm van een hoopje
asch in een urn zit.
Plet zullen zoo predikt hij, bijna altijd
godloochenaars zijn, die zich laten ver
branden. Door de verbranding willen zij
van hun materialistische opvatting getui-
tuigenis afleggen. Dat zij dan de rust der
geloovige christenen op het kerkhof niet
komen storen
Het moeten wel lastige dingen zijn de
onverdraagzaamheid en het fanatisme
van den geloovigen christene als ze
BROUWERIJEN EN HERBERGEN.
Het aantal brouwerijen neemt af 3362
in 1905 nog 2013 in 1923 nog 1844
in 1927 en 1556 in 1931. De groote
brouwerijen slorpen de kleine op, of ma
ken hun het bestaan onmogelijk.
In 1930 werden in Belgie 18.880.095
hectoliters bier gebrouwd; 227.637 hectoli
ters werden uit den vreemde ingevoerd.
In 1912 waren er 219.405 herbergen.
Het getal daalde tot 102.746 in 1928 tot
101.820 in 1929 tot 101.616 in 1930.
der maand lokaal
Arbeider sbank
L’Echo de la
met een
uitvoerige beschrijving van al de kapita
listische maatschappijen, waarin zij be
trokken is. Die uitvoerige beschrijving is
onderteekend door den voorzitter van den
Beheerraad, M. Anseele.
’t Is een merkwaardig kapitalistisch
.•1ol"ument.
De Socialistische, dag- en weekbladen
zwijgen er over als yërnl^>rd,iB^gfS^11 f1-e
volgelingen van de partij dan niet weten
wat ér in de kapitalistische partijinrich
tingen gebeurt?
De Arbeidersbank bézit 26.942 kapi-
taal-aandeelen van 500 fr., 12.628 divi-
dende-aandeelen zonder nominale waarde
der Compagnie Inter des Industries
Chiminues (Interchimic)Zij beschikt
ook over 5831 kapitaal-aandeèlen van 500
fr. 4640 dividende- en 11970 gewone aan-
deelen beide soorten zonder nominale
waarde, van de «Sidac».
De Sidac is een internationale kapi
talistische maatschappij die het monopool
van doorschijnend papier over heel de We-.
reld in handen heeft.
Juist omdat zij het monopool heeft,
regelt zij eigenmachtig de verkoopprijzen.
In 1930, met een kapitaal van 12 mil-
lioen deed die maatschappij eene zuivere
winst van meer dan 19 millioen. Meer
dan 150 t.h.
Voor 1931 is het bilan nog niet versche
nen. Maar men spreekt van eene zuivere
winst van 30 millioen of 250 t.h.
In de algemeene vergadering der aan
deelhouders van de soc. «Arbeidersbank
heeft Anseele zijn groote Vreugde uitge
sproken over het aanzienlijk aandeelbezit
van de Sidac
In de partij-organen geen enkel woord
vige zou terecht gekomen zijn, zou al da-
délijk worden, wat de fameuze verdoem-
de hoek van vroeger was: Een plaats,
waar bloem noch plant zou worden geduld
die, mocht ze door de familie onderhouden
worden, iederen nacht aan de fanatieke ver
nielzucht van het dórpsgrauw bloot zou
staan, waaraan ieder ware geloovige, bij ’t
gaan naar- of uitkomen van de kerk, zijn
voeten zou afvegen, en waarop de dichts-
bijwonende schapen
toors kudde hun mest
poneeren.
Tegen de vraag van priester Andriessen
om het recht voor de katholieken om bij
zondere kerkhoven aan te leggen, door ver-
eenigingen zonder winstgevend
hoeft principieel ons bezwaar
groot te zijn.
Private kerkhoven
Vreemde landen. In Holland alvast en de
nadeelen ervan zijn ons tot hiertoe nog niet
zoo duidelijk geworden.
Maar... er kan nooit ofte nimmer sprake
van zijn om nog terug te keeren tot een
toestand die het mogelijk maakte, dat de
burger die niet tot de katholieke kerkge
meenschap behoorde en de
Rome niet eerde
zijn eigen land, in den grond
stad of dorp, dus in zijn eigen grond,
als een hond uit de gemeenschap werd
gestooten.
Als. priester Andriessen eenmaal aan
neemt, dat zelfs een doode niet rusten
kan, wanneer1 hij op ’t kerkhof niet naar
z’n goesting ligt, dan moet hij meteen
aannemen dat de andersdenkende ook
den eeuwigen slaap niet vatten kan, als
ze hem in den verdoemden hoek gestopt
zouden hebben.
Het zou op dit oogenblik juist bijzon
der interessant zijn over dit nare onder
werp het oordeel te vernemen van den
zeer christelijken Borms, den leider der
«Vlaamsche Nationalisten», die met dé
katholieken blok vormen tegen de lijkver
branding.
Er is namelijk
De zeer katholieke baron de Pierpont,
burgemeester van het clericale nestje
Spontin (provincie Namen) had van
Baivy, bestuurder van het Instituut
rie-Henriette te Namen, toelating
ten te bekomen om van uit eene naastge
legen kamer de gesprekken af te luisteren
tusschen den Docter en de zieken. Dat
zijn nu eens fijne manieren
De lekkere Baron is verzonden voor de
boetstraffelijke Rechtbank.
tot 2000
wndcr hen 'noteerde nïp;i
groepen der V.O.S. en Hnleranen,
uniform der Feldgrau.
de stoet in bewëging y
de opstootjes. Op de Grot LMarkt waren
talrijke 'oud-stiijders, eüé patriotten ge
schaard die bij het voorbijtrekken van de
bètroogers duchtig floten, terwijl de kreten
Leve België en «Naar Berlijn» weer
klonken.
Aan het einde van den s'net wierpen de
zich on 'dë mehigtë tëgfen-manifestnl/IG!,
die zich flink verdedigden. Spoedig was
cok de politie ter plaatse, die de autopomp
in werking stelde en den' manifestanten
een stortbad, van belang bezorgde. Allen
vluchtten in de omliggende straten.
Eindelijk stelde de stoet zich weer in
beweging' en bereikte een soort van steeg,
waar een meeting plaats had. Hier namen
T. De. Leeuw, dè senators Van Dieren en
Lindekens en de volksvertegenwoordigers
Romsee en Debacker het woord. Na de
meeting namen de «helden van den dag
terug plaats in hun autocars en de stad
herkreeg, haar gewoon rustig uitzicht.
De eeuwige ruziemakers
