Separatisten
FONDSENBANK I V
ACHTSTE JAAR
ZONDAG 9 SEPTEMBER 1928.
Dit Nijverheidsblad voor Poperinghe en omstreken verschijnt wekelijks.
1
I Schoolgerief
Speelkaarten
Specialiteit van
De eerste spoorweg in Belgie.w.™ a.
Een niet rooskleurig uitzicht
De Kwestie van het Rijngebied
Bureelgerief
Prachtpapier
Verwoeste Gewesten
Trekking der Loten ran de Tombola dor
Tentoonstellingen ran 1830.
am
in doozen.
ALUERHA.NDÏ
Drukwerken
te verkrijgen bij
Gebr. DUPONT
Yperstraat, 2
Pope ring he.
V ;j
"25 centiemen liet nummei
Abonnementen
1 Jaar in stad, thuis besteld 12.00 tr.
buiten stad, met de post15.00 fr.
Frankrijk25.00 tr.
Amerika 30.00 fr.
Men abonneert op alle Belgische Postkantoren
Plakbrieven bij ons gedrukt worden éénmaal gra
tis in ons blad overgenomen.
UiTGtvgjts-EiGiRAARs Gebroeders DUPONT
Yperstraat, 2, POPERINGHE.
PojTCiicmmxiKB N' 41448 Tal. 1Ü0
Ieder medewerker Het blad «taai ter
Aankondigingen
Op 1'en 2* bladzijde 0.60 Ir. de regel.
Op 3* en 4* 0.50 fr.
met minimum van 2 fr.
Rouwberichten 0.75 fr. de regel, met minimum 5 tr.
Bijzonder tarief voor Notarissen en Deurwaarders.
Voor dikwijls te herhalen reklamen,prijzen volgens
overeenkomst. Alle Aankondigingen zijn voorat
te betalen.
b^MBMWK
Horiogerij
Goudsmederi;
Juweeihandei
Monters Lip
Roskopff - Patent
Statie-Monters.
Regulateurs
Pendulen
Wekkers
KETTINGEN'
tl tki, flJw, Rlflkil
PABRUREN
in Goud, Diamant.
bij
G.DHPOBUZOQB
Yperstraat, 2
Poperinghe.
i i
Bretoensch Zelfbestuur
Eenige jaren geleden verscheen op een
Congres van Vlaamsche separatisten te
Antwerpen een Bretanjer, die er zich als
nationalist ontpopte.
Breiz Atao (Bretanje Yoor eeuwig) was
zijn keltisehe leus. Die man genoot dan
steun van onze Vlaamsche activisten. Dit
jaar kwam door het proces van Kolmar
aan het licht dal de Heimatbund van den
Elzas betrekkingen onderhield met een
jDuilschen agent, een arts oorspronkelijk
uit Eupen-Malmedy, wonende aan den
Rijn, die bereid was als middelaar op te
treden tusschen dien Heimatbund en ze
kere Vlaamsche activisten welke zouden
deelnemen aan het Bretoensch Congres.
Reeds was op een vorig Congres van
Bretoensche autonomisten een Vlaamsche
zendeling verschenen, wiens naam wij
onthouden hebben.
Ziet men de keten Berlijn-EIzas-Bre-
jtanje-Vlaamsch België. Uit die keten
[moet het autonomisme in Frankrijk en
België geweven worden ten bate van
Duitschland, dat van humor houdt, en nu
eenmaal, sedert den vrede van Versailles,
de beschermer der kleine nationaliteiten
is geworden, hoewel zijn ijzeren vuist
neg gisteren woog op de Polen, de Denen
e« de Walen van Pruisen. Voeg hierbij
Idat zijn pangermaansche droomen voor
doel hadden kleine naties, die het Duit-
sehe rijk omringden, in te palmen en te
verpruisen te beginnen met de taal.
In Frankrijk bestaat dus een Bretoen-
i ache beweging die regelrecht naar het
separatisme leidt als de Elzasische Hei
matbund of bij ons het Vlaamsche acti-
fvisme.
De Bretoensche nationalisten laten zich
tit als volgt De autonomistische par
tij van Bretagne bestaat sedert eenige
jaren. Zij wint veld in alle middens. De
leden hebben voor doel Bretagne van de
vreemde (sic)overheersching te bevrijden
onze taal te verspreiden en de Keltische
kuituur te behartigen. Wij vragen een
«igen regeeriag dieeene plaats moet ver
krijgen onder de Vereenigde Staten
vaa Europa het stokpaardje van den
Oestenrijkschen graaf Coudenhove, waar
van eene afdeeliog in België beslaat onder
het voorzitterschap van den heer Alois
Vaodevyvere.
Dan volgen eischen tegen de Fransche
centralisatie en de fraasquillODS als
mede het recht der volken over zich zelf
te beschikken.
De plakbrief van het Bretoensche Con
gres te Chateaulin Finistëre) behelsde
nog de volgende frazen Wij willen de
vrijheid en den vooruitgang door t zelf
bestuur der Bretoensche natie in een
federaal Frankrijk als Zwitserlaad. Rus
land, de Vereenigde Staten of het Britsche
rijk :n afwachting van de federatie der
Europeesche volken die de legers en de
oorlogen zal afschaffen. Wij zijn evenmin
de vijand van het Fransche volk als van
de Dnitsche of Russische volken. Wij z:;n
tegen de centralisatie van den Fraaschen
SttAt, die ons uitbuit, ons plaagt en ons
rot maakt.
Die woorden hebben een klaak die niet
vreemd klinkt bij ons.
CbAteaulio is een stadje en de plaats
v&n het Congres was eene danszaal. Breiz
Atao sou 2500 leden tellen, meestal jon
gelingen. waaronder verschillende het
nationaal costuum dragen. Zij spreken
Fransch omdat de Bretoensche dialekten
n g moeten éeo gemaakt worden. Zij hou
den van Bretagne en studeerenhe geschie
denis van da taal en de letterkunde Zij
verfoeien de toeristen. Het zijn xeooph
nen als ée Cbineezen. Zij willen niet dat
de vreemdelingen rood de Bretoens, he
vrouwen draaien met hare muts es flu-
I weelen keurs, uitroepende dat zij schoon
;en lief zijn. Men treft ook estheten, mo
dernisten en anderen aan. leren en inwo
ners van Wallis hebben het Congres bij
gewoond.
De Bretoensche nationalisten klagen
als de nationalisten van Vlaamscb Belgié
over de posterijen, den spoorweg, de ad
ministratie, enz. De vijandschap tegen
Frankrijk is nauwelijks verborgen. Te
Chateaulin bevonden zich op de eereplaat
sen Rablet, dcputé voor Saverne (Elzas)
Shall, een der belichten van het proces
van Kolmar, dezalfde Shall die den Duit-
schen dokter aan den Rijn moest zien om
er Vlamingen te ontmoeten, welke het
Congres zouden volgen. Is het niet teeks-
nend
parlementaire kringen, kao men denken
Binnen eokele maanden, t is te zeggen|j0e ^t gj„g oatjer ^et klein volk.
De volksmoni bracht allerlei beschul-
ïn t begin van 1929 zal men een groot
eeuwfeest kunnen vieren, namelijk het
eeuwfeest der locomotief.
Overal waar Angei-Saksers verblijven
maakt men aanstalten om dezen honderd
sten verjaardag op grootsohe wijze te
herdenken.
Ford, de Amerikaanache miljardair
heeft in de fabrieken der Stephenson
Compagnie een locomotief besteld, die
volkomen gelijk moet zijn aan de eerste,
die over honderd jaar door George Ste
phenson gebouwd werd.
De uitvinder doopte haar «Rachel*, en
,r, I'tis een volkomen gelijkaardige inachien,
De verwachte Viamiogenen Katalomers di„ F,,rd heett baetald, om ie de groota
waren niet te ChAteaulin, maar men zag
er twee Corsicaansche nationalisten.
Dit Congres heeft eene verklaring opge
maakt, die nieuwe redelijke en onredelijke
en ook revolutionnaire eischen tegen de
Fransche republiek bevat.
Zij plaatsen Frankrijk tegen Bretagne
zooals onze activisten België tegen Vlaan
deren. Frankrijk is de vijand die moet
bevochten worden. Bretagne kan maar
leven door een verzwakt Frankrijk. Zou
Bretagne eene republiek of eene monar
chie worden Geen antwoord, De bestuur
der van Breiz Atao verklaarde zich niet
eens met de autonomisten van den Elzas
die de Fransche eenheid bestrijden.
Men stelt ook vast dat communisten of
communisants de beweging steunen, net
dus als hier, in België, het separatisme.
Men herinnere zich wat onlangs te Ber
gen op Zoom gebeurd is. Nevens Breiz
Atao staan nog andere vereenigingen
Eene, Bleun Brugs is onderworpen aan
den bisschop vaa Quimper. Een andere
beeft voor orgaaa La Patrie bretonne.
Hoewel zij elkander bestrijden, hebben
zij hetzelfde doel. Ziet men dit ook niet
bij ons
De christen-demokraat Feillet die bijna
te Quimper gekozen werd als lid der
Fransche Kamer, is naar het verre Kolmar
gegaan om de autonomisten voor het As
sisenhof te verdedigen.
La Patrie bretoane wordt in het ver
wijderde Metz bij een autonomist gedrukt.
De nationalisten van Bretagne en den B:-
zas komen wondergoed overeen.
Wij zullen ons wel wachten het natio
nalisme in Bretagne te overdrijven De
Bretoensche Staat zou 3 miljoen inwoners
tellen en dus versmoren in de Ver. Stalea
van Europa De bevolking van Chateaulin
heeft er zich verzet dat de nationalisten
het woord op de meeling voerden. Men
heeft er 30 gendarmen en een specialen
commissaris been gestuurd en de gendar
men laten slapen in de kamer die de con
gresleden moesten betrekken.
Men beeft dezen verboden de Bretoen
sch» vag te dragen. De autonomisten
predikten den oorlog aan Frankrijk. Hat
gevaar dregt echter uit Elzas dat de
draden vasthoudt n Bretagne, Fransch
V aas deren en Corsica. De managers
bewonen Berlijn en Moskou.
Activisme en communisme zijn overal
koek van denselfden deeg
D. N. G.
HILAIRE HUYGHE
laat w eten dat hij voortaan
ook alle REIZEN aaaveerdt
per PRACHTIGE MODERNE
LUXE-AUTO
Amerikaansche sleden tentoongesteld en
vervolgens in een museum geborgen te
worden.
Zoowel in Engeland als in de Vereenig
de Staten maakt men aanstalten om hel
jubilee van het locomotief op grootsche
wijze te herdenken.
Indien er iets heeft bijgedragen tot de
nijverheidsontwikkeling in alle landen der
wereld, dan is het inderdaad de uitvin
ding der locomotief, die eene ware om
wenteling in het vervoerwezen teweeg
bracht en de snelle stoomkracht in de
plaats stelde van de trage paardenkracht
vooral wat ds lange afstanden betreft.
't Is de locomotief die ook voor het rei-
zigersvervoer, het tijdperk der snelheid
inluidde en voor goed aan het regiem van
diligenties, postsjeezen en andere voor
historische reismiddelen een einde stelde
Belgie zou te kort komen aan een
plicht der erkentelijkheid indien het zich
niet op de een of andere wijze aansloot
bij het eeuwfeest der uitvinding van Geor
ges Stephenson.
Wij zijn het land dat in verhouding
van zijne uitgestrektheid bet dichtste
spoorwegnet van alle landen der wereld
bezit.
Wij zijn ook het land op hel continent
dat, vóór alle andere, dank aan de loco
motief een spoorwegdienst aanlegde en
dat reeds ie 1836 getuige kon zijn der
inhuldiging van de spoorwegen Antwer
pen Brussel.
Het was op 3 Mei dat een bijzondere
trein Koning Leopold I en Koningin Loui
se-Marie te Antwerpen aanbracht om de
lijn in le huldigen. Dan volgde, op kor
ten afstand,een locomotief die een wagon
trok. waarop het schip stond uit onzen
Ommegang met zijne jeugdige bemanning
er bij die locomotief was de verkenner
voor het tweede konvooi beslaande uit
SA rijtuigen met al de genoodigden uit de
hoofdstad en uit bet land.
De Vorsten en de genoodigden werden
hier ontvangen door des gouverneur
Charles Rogier en de burgemeester La
Grelle, en groote feestelijkheden hadden
te Antwerpen plaats naar aanleiding dar
gebeurtenissen
Een banket werd door de stad gegeven
in bet Museum van de Venusstraat es de
gazetter, van dien üjd vermeldden als
bijzonderheid dat, voor de galavoorstel
ling in den Franzehen Schouwburg, na
het feestmaal, de Koninklijke familie om
8 uren op haren post was, terwijl v-el
van de batxetgasten te laat kwamen,
daar zij zich aan tafel vergeten hadden.
Het was Charles Rogier die. door dik
en duo, het invoeren vaa den spoorweg
in ons land hid voorgestaan en aldus
Belgie bet eerst deed baat te trek zen.
Veel van de aanwezige kamerleden.die
tegengestemd hadden toen de eerste
digingen uit tegen do «a vapeur» gelijk
de menschen toen zegden bij beweerde
dat de trein de bliksem aantrok en dat
zoowel de wagons als de reizigers zouden
neergebliksemd worden in lijd van on
weer dat aan de reizigers den adem zou
afgesneden worden door de snelheid.
Op den buiten sloegen de boereomen-
sehen een kruis toen zij bet gevaarte za
gen voorbijlollsn wat de voerlie en
koetsiers bstreft die voorspelden alle on
heilen aan raenschen die den trein bezig
den en die, volgens hes, bun leven beu
moesten zijn toen zij in den stoomenden
wagon stapten.
Waren zij slimmer dan de Parijxer
drukkers die tijdens de revolutionaire da
gen vaa 1830 in de drukkerijen al de
stoompersen gingen vernielen, onder
voorwendsel dat zij den ondergang van
den drukkerstiel uitlokten
De locomotief heeft hare eindoverwin
ning beleefd, net zoo goed als de mecha
nisch gedreven pers en even goed als de
zetmaohien en alle andere nieuwe uitvin
dingen.
Ons land mag dus stellig het eeuwfeest
van de locomotief meevieren.
«■BMftflffTBTTrilïiT TiiiraiXÉIiirfTIMW i IPi*
JU1»1 wil j.iiJLU. ,IW»ipp
Canada heeft zijne uitgestrekte lande
rijen, die een bestaan kunnen leveren aan
miljoenen inwijkelingen. Voor den oorlog
kwamen zij toe in groot getal: 354.000 in
(912; 402,000 in 1913; 384,000 in 1914
Doch na den oorlog viel de inwijking
scherp af; 111,000 in 1925;96,000 in 1926
143.000 in 1927. Een aanzienlijk getal
dezer iowijkelingen begaven zich later
naar de Vereenigde Staten: tusschen 1918
en 1927 vertrokken aldus 900,000 perso
nen waarvan ODgeveer 400,000 weerom
keerden, een net verlies van 500,000 voor
Canada. Daarbij verminderden de geboor
ten 18 per cent in de Eogelsche provin
ciën, terwijl in Quebec onder de Fransch
Canadeezen een aangroei te bespeuren
was Een plan werd op voet gesteld waar
van de kosten door Canada en Engeland
samen zonden gedragen worden, om
3,000 Eogelsche huisgezinnen naar Cana
da te verplanten en ze de noodige mid
delen van bestsan te verschsffen om den
landbouw aas te vangen. Slechts 1.500
huisgezinnen beantwoordden aan den op
roep Het schijnt dat de Eogelschmao aan
zijn eigen land gehecht is daar is hij
gekend daar is bij zeker van ten minste
een arm bestaan le genieten daar kan
hij rekenen op een pensi en in zijnen ou-
d»a dag Hij is niet bereid om in den
vreemde een nieuw leven aan te gaan
Dit alles iegezien. schijnt het niet dat
Canada weldra zal overbevolkt wezen.
Voor al uwe Plaatsingen, (Jel<l- en Beursverrichtingen,
wendt U in volle vertrouwen tot de
Bijbanken Kortrijk, 4, Lange Steenstraat
Bijkantooren Brugge, Ueghem, Komen, POPERINGHE, Yperstraat, 5, tel. 62
(Verhuring van Brandkoffers) Thielt, Waasten, Wervick,
Westoieuwkarke.
Hulpkantoren in al de bijzonderst# gemeenten vaa West-Vlaanderen
Zichlrekeuiugeo 3 bruto (5 dasgsche rekeningen 4.50%
Spaarboekjes 5% brnto Zicht.
Üp naam of aan drager 3 maand 4.00% vrij van lasten.
6 4.50
1 jaar 5.00%
Obligatien op 5 en 10 jaar op naam of aan drager 6% vrij van lasten.
Rente betaalbaar bij zesmaandelijksche koepons.
Alle Beurs- en Bankverrichtingen aan de voordealigste voorwaarden.
ZEKERHEID VOLSTREKTE GEHEIMHOUDING.
In het beste geval zullen onderhande
lingen hierover van 1 tot 2 jaar duren,
Nieuwe overeenkomsten in 't zicht i° dien tusschen'ijd zal de tweede sector
In verband met ds aanstaande be- re«d* ontruimd zijn en de bezetting van
sprekingen te Genève tusschen den Duit-
TREKKING VAN I SEPTEMBER
Zaterdag morgen om 10 uur heeft in de
Nationale Bank te Brussel de 62® trekking
plaats gehad der Leaning 4 1921 der
Verwoeste Gewesten. De uitslag is
epoorwegiijo moest gebouwd worden. De ar ie re nummers van de opgegeven
Telefoon 10 moesten nu toegeven dat si; zteh bedrogen series, a.sook s de nummers vaa serie
hadden en dal inderdaad eene groote 155.§83 zijn u betaalbaar met 250 fr.
schen rijkskanselier en den heer Briand,
den Fraoschen minister van buitenland-
sche zaken.schrijft de Parijscher «Matin»
Het is natuurlijk niet uitgesloten, dat
de beide staatslieden bij hun ontmoeting
over de kwestie van de ontruiming van
het Rijngebied zullen spreken. Daar ech
ter de heereo Poincaré en Stresemann
reeds een uitgebreide gedaohtenwisseling
hierover hebben gehad, is niet aan te
nemen, dat er nog iets nieuws gezegd
kan worden.
Hel is voldoende op den toastend van
ditoogenblik te wijzen. Wanneer b«t
a' een g*<ii uui een vervroegde ontrui
ming van de& *«ctor van KoblenU, die,
volgens de normale regeling, in Januari
1930 moet plaats hebben, dan heeft dit
voor Duitschland, naar van Duit scha
zijde verklaard is, geen al te groote be
tekenis.
Wanneer het gaat om een algsheele
ontruiming, dan handhaaft de Fransche
regesring baar standpunt dat deze slechts
kan plaats hebben tegen sen nieuws
overeenkomst.
Men heeft hierbij aan twte soorten
overeenkomsten gedacht namelijk, hst is
bet leven roepen van een bijzonder toe
zicht in het gedemilitariseerde Rijngebied
en verder eea vroegere betaling der
schadevergoeding.
Voor bet eerste voelt men in Duitseh
and weinig Wat het tweede punt betreft
daartegen zal men aanvoeren, dat een
dusdanige overeenkomst aan een veel
omvattende regelisg gebonden is die
niet alle n afhangt van het mobiel mtken
van de Daitsche spoorweg- en nijver
heids obligaties, doch ook op den om
vang van da annuïteiten en voor alles
op overeenstemming met de Yereenigde-
Statec .a zake de ooriogssebuldin.
den derde sector zal dan niet langer dan
vier jaar duren.
De bevolking heeft begrepen dat bet in
baar belang was mede te werken tot het
welgelukkea dezer tombola, die den bij
val verzekert der jubeltentoonstelliDgen,
er gelegenheid der bonderste verjaring
van Belgié's onafhankelijkheid, en die
daardoor in groote m»U bb de
ekonomische heropfa» s Jaod
voorzeker beleven zal i»a t9 0.
Anderzijds kan men zeggen dat de tom
bola de moeite loont Het is niet van
belang ontbloot in herinnering te brengen
dat de eerste trekking bestaat uit premiên
eener gezamentlijke waarde van t miljoen
50.000 frank, uitkeerbaar in geld en
zonder aaa welkdanige belasting dan ook
onderworpen te zijB-
Ziebier hoe de loten verdeeld werden
I lot van 200.000 frank
4 loten van 50.000
20 loten van 10.000
300 loten van 1.000
1000 'oten vaa 500
1500 loten van 100
Daarboven w ordt aan de omslagen der
biljetboekjes toegekend
1 lot van 50.000 frank
4 loten van 25.000
5 loten van 10 000
100 loten van 1 000
Degenen die buDne kans willen wagen,
en terzelfdertijd op tastbare wijze mede
werken tot het wellukkea onzer drie
tentoonstellingen van Antwerpen. Luik
en Brussil, doen goed zender verder ver
wijl op deze tombola ia ti ichrijvio.
mm
msse
(bij de Post)
GAZET VAN
PERINGHE
De naatnlooze ingezonden artikels voorden geweigerd.
m
M
r
a
m
m
0
9
0
0
0
0
K
a
blijft veraatwaor- h beachikkiag vaa al
deLijk roer zijne wie het goed meent
bijdragen. bet algemeen
Bijdragen ia ie aut en belaag,
zenden zooveel mo-
gelijk tegea des Persoonlijkheden
Donderdag noea. A1 meirea we niet ep.
a
(bij de pest)
Hl UtBOCDEX
Groot* Markt. Pop«rinfb«
Lees aandachtig op tweede bladzijde
onze wekelijksche beurskronijk.
0
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg Maat. ZatelBRUSSEL, 84, Wetztr.
YPER, Groote Markt,9, tel. 304 en 334. Verhuring van Brandkoffers
Antwerpen, St. Martensstraat, 2.
Atveringhera ti. Vandew«glie, G«in. Sakretsris.
Harare» ajVier O. Desmytier, Gera. Badiends.
Brialen J. David, geoi««ntesakrclari>
f.rombuka C. Deraa. famaenteontranger
Dlrkebusch J Deconiock, ooderwijier.
Klverdinghe J. Bulthaal, maatkundiga
Ghelurelt A. Beyla, gamaautatiekrataris
Hollabeka A. Rreyna, gen eentasekrataris
Kammel Hané Joye, handalaar
Locre Louis Dousy, gemaenteitekratsris
Loo V. Catnerlynck, geiuaentsontvanger
Mressan L. Lamaire, Wastnieuwkcrka
Moorslade Job. Vancoillie, haudelaar
Oostrleteraa B Smis, geroeantesakralaris
Poalcspalla J. Deliaene, geraeenttsakreUris
Pioegstrart L. Lemaire, Waslniaurvkarka
Pollinohova H. Anseeuw, gameantebadiande
Prove» B. Delava, rentenier
Reninghe 4. Wutlapit, gemeenteontvanger
HeninghelstFl. Camerlynrk. gem. aekrotaris
Starale P. Franrbao, hoofdouderwijier
Waesten P. Parmentier, Yperstraat
Westoutrs A. Deelercq, Plaats
Wastvlateren M Vanliarde, beheerder
Woeaten P. Bamelis, Schapen
Wulverghetn L. Heughebaert, gem. sakrelarls
Wulveringham Jut. Ceulenaere, gera sakretaris
Wylschaele We Tournier, Plaats.
Zonnebekt Lucien Debat, gamaantaiakrataris
Kasbons rente op voorhand betaalbaar.
Wissels - Beursorders - Uitbetaling van alle Belgisch* en Vreemd# Koe
pons Vernieuwing en Terugbetaling van alle Obligation Titels, eQZ.
LEENING DER
4 ten honderd 1921
Serie 127.504 n. 13 wint 250.000 fr.
Serie 36.241 n. 10 wint 100.000 fr.
Serie 112.490 n. 10, serie 8.641 n. 19
en serie 36-241 n. 16, winnen elk
50.000 fr
Den 25 September aanat.
