TIENDE JA All
ZONDAG W APRIL 1930. I Horlogen]
Bui tenia nd
HandeSsfoor Yperg
*25 centiemen hel nummer
Dit Nij verheidsblad voor Poperinghe en omstreken verschijnt wekelijks.
Bureelcjerief
Nr 16
'Het bolsjewisme in de Koloniën
G.DapMt&ZMi
Drinkt "MAS-CAR" kier
Winkeliers en Voortverkoopers,
Jus. De liynck-Battheu
Y P B R
Prachtpapier f
Gebr. DUPOHT
De nieuwe pasmunt
Voor de Oud-Strijders
Verwoeste Gewesten
De Crisis
Aan de Oud-Strijders
Schoolgerief
Speelkaarten
Specialiteit van
in doozen.
ALLKRHANDE
Drukwerken
te verkrijgen bij
Yperstraat, 2
ËPope ringhe.
Goudsmederij
Juweelhandei
Monters Lip
Roskopff - Patent')
Statie-Monters.
1 Jaar in stad, thuis besteld
buiten stad, met de post
Frankrijk
Amerika
M®a «boiaiaee.H alia Belgische Peathataftorsn
Plakbrieven bij ons gedrukt worden éénmaal gra
tis in ons blad overgenomen.
De nacimlooze ingezonden artikeh worden geweiaerd.
wmm.
12.00 tr.
15.00 fr.
25.00 tr.
30.00 fr.
misser?.
Men heeft kunnen lezen dat communis-
UiT&EvsRs-EieawAARs Gebroeders DUPÖMT
Yperstraat, 2, POPERINGHE.
POSTCBKCKRKKKNING
Nr 48469 Tel. 180
Het blad staat ter
beschikking van al
wie het goed maent
met het algemeeB
nut en belang.
tijd dat men zich ernstig bezig houdt met
dien knoeiboel. De minister van koloniën
en de gouverneur-generaal van Congo
zijn voldoende gewapend om de noodige
tische onlusten ontstaan zijn te Brazza- maatregelen te nemen.
vrilln ISJoot» haf haal hanff HA iiVsincnho
ville. Naar het heel heeft de Fransche
overheid dit oproer kunnen dempen. Op
nieuw is het gebleken dat Moscou er de
hand in had om de inboorlingen op te sto
ken. Die onlusten hebben ook een weer-
fgalm gehad te Kinshassa, in de wijk der
inboorlingen waar een 30.000 tal negers
Ihuizen. Men kan denken hoe gevaarlijk
zulke agglomeratie van zwarten kan wor
den voor de hoofdstad van oDze koloüie,
als die deeg met communistischen geest
vermengd is. Aan waarschuwingen heeft
het niet ontbroken. De methodische propa
ganda die uitgaat van Moscou, heeft voor
gevolg gehad dat te Brussel voor enkele
j jaren een congres plaats had in het Eg-
imondpaleis en een jaar later in 't Vlaam&ch
IHuis, waar maatregelen beraamd werden
lom het communistisch zaad in alle kolo-
Iniën rond te strooien. Men weze dus niet
Iverwonderd dat het gist in Fransch en
Belgisch Congo, in Engelsch en Neder-
landsch-Indië. Men is er eilaas veel te
slap geweest en men is dus vol onrust
over de gevolgen van die bolsjewistische
propaganda.
In onze koloniale wereld volgt men niet
van dichtbij de ontwikkeling van die on-
Tlerduimsche werking welke niet geloca-
liseerd is te Leopold ville, maar zich laat
gevoelen in alle middenpunten waar zwar
tte arbeiders bijeen zijn. Dit is dan ook het
geval in de kopermijnen van Katanga en
ook te Stanleyville.
Men kan hier niet spreken van zelfbe
stuur, wanneer zelfs in Nederlandsch-In-
dië geen iDlandsch volk bestaat. Ginder
treft men net als in onze kolonie enkel
verschillende rassen aan, die ook ver
schillende eerediensten bezitten en talen
sprekeD, terwijl het peil van de bescha
ming laag bij den grond staat.
Het is bekend dat Moscou een rooden
vloedgolf over de ganscbe wereld wil laten
stroomen. Niet alleen Engelsch-Indië maar
llndonesië is zeer bedreigd. De «Gorres-
(pondance Internationale» een hetzblad
van Moscou bracht onder de somberste
kleuren het lot der revolutionnairen die
naar Nieuw-Guinea gedeporteerd worden
Dit blad wijst tevens op de toestanden in
Indië en maakt de Hollanders uit voor
barbaren en wreedaards, die de inland-
sche bevolking doen uithongeren.
Nederlandsch Indië loopt dus gevaar
teens eene revolutie te zien uilbarsten.
[Daar hetzelfde gevaar ook in Fransch Ic-
ido-China, namelijk in Annam bestaat, is
liet niet te verwonderen, dat de gouver
neurs van de Fransche en Nederlandsche
bezittingen verleden jaar elkander te Bata-
Svia ontmoet hebben om overleg te plegen.
lOverigens bestaat over die propagande
'een nauwkeurige geschiedenis van de
hand van Petrus Blumberger, ambtenaar
aan 't Ilollandsch ministerie van koloniën.
Als men dit boek doorbladerd lieeft,
vraagt men zich af of de Gerretsons en
andere Groot-Nederlanders, die in Vlaan
deren de activisten met raad en daad steu-
|cen, niet stapelgek zijn. Zij doen bij ons
Ivat de Russische communisten in Neder
landsch Indië aan het verrichten zijn. De
Idag breekt wel aan dat loontje om zijn
boontje komt. Te Brussel heeft men ver
bomen dat nevens de loutere communis
tische werkiog ook een Vlaamsch activis
tisch geknoei in Congo bestaat. Onze ko
lonie telt eenige blanken die het Vlaamsch
activisme naar de kolonie willen expor
teeren en zich voorloopig verschuilen
achter een Vlaamsch dagblad, welk aan
sekere Belgen kosteloos gestuurd wordt,
ten weet dat Moscou ook het Vlaamsch
ïxlremisme steunt sedert de communisti
sche vergadering in het Vlaamsch Huis
e Brussel, waar o m. een bekend Ant-
werpsohe activist aanwezig was. Het is
Het is ook wenschelijk dat onze Re-
geering zich zou verstaan met die van
Frankrijk, Portugal en Engeland om een
eenig front tegen het bolsjewisme in Mid
den-Afrika te maken, zooals de Fransche
en Nederlandsche regeeringen zich ver
staan hebben met het oog op de bolsje
wistische propagande in de Fransche eD
Nederlandsche bezittingen van het verre
Oosten.
Rien ne sert de courir, il faut parler
a point.
si»
De frontstreeprente
De wet van 25 Augustus 1919 verleent
een eersten frontstreep aan al de solda
ten die vóór 28 September 1918 tot het
veldleger behoorden, omdat zij, al was
het ook maar één dag, aan het bevrij-
dingsoffensief hebben deelgenomen.
Toen de wet van 25 Augustus 1919 ge
stemd werd, lag dat laatst offensief
versch in ieders geheugen en het was
daarom zeer natuurlijk, den soldaten die
aan dat bevrijdingsoffensief deelDameü
de gunst der eerste frontstreep en de
daaraan verbonden rente te verleenen.
Ruim tien jaar nadien, blijkt helechter
duidelijker dat de soldaten van Luik, Na
men en Antwerpen, in 1914, niet minder
verdienstelijk waren, dan de strijders die
deel namen aan het bevrijdingsoffensief.
De aandacht werd er immers op inge
roepen dat de verdedigers van Luik, Na
men en Antwerpen, deze van den Yser
waard zijn. Zij werden dikwijls geslacht
offerd om het «gros» van het leger te
redden, den aftocht te dekken, den op
tocht van den vijand te stremmen.
Daarom is er in de Kamer een wets
voorstel ingediend, voor doel hebbende
de verdedigers van Luik, Antwerpen en
Namen voor de eerste frontstreep op ge
lijken voet te stellen met de oudstrijders
van den Yser.
Voor de Oud-Strijders-Kinderen
De wet van 1 Juni 1919 besloot een
spaarboekje van 100 frank te verleenen
aan elk kind van onae oud-strijders. Id
1919 bad de som van 100 frank nog een
waarde van zekere beteekenis. Doch, nu
in 1930 en ca de stabilisatie is de waar
de van die 100 frank onbeduidend en
volstrekt niet meer in overeenstemming
met den wil van den wetgever.
Pasgeleden werden de frontstreeprente
de vergoeding verbonden aan nationale
orden,aangepast en vermenigvuldigd met
5. Met reden wordt gezegd dat, door de
waardevermindering onzer munt, de
vastgestelde vergoedingen niet meer be
antwoorden aan den wil van den wetge
ver.
De tegemoetkoming van 100 fr. onder
vorm van een onaantastbaar spaarboekje
aan de kinderen van oud-strijders, werd
toegekend door dezelfde wet die ook bet
famiüeaandeel van 300 fr. en frontstreep-
rente in het leven riep.
En indien op dit oogenblik de front-
streeprenle reeds aangepast werd, dan
kan er geen enkele omstandigheid van
welken aard zich ook verzetten tegen de
perekwatie der spaarboekjes.
Daarom is in de Kamer een wetsvoor
stel ingediend, luidende
Artikel 1. - Het spaarboekje van 100
frank, voorzien bij art. 15 der wet van
1 Juni 1919, wordt vanaf 1 Januari 1930
gebracht op 500 frank.
Art. 2. - De verhooging voorzien door
vorig artikel is toepasselijk op al de
spaarboekjes die op 1 Januari 1930 be
staan of nadien opgemaakt worden.
Vijffrankbriefjes en stukken van 5 fr.
Door de Regeering is een wetsontwerp
ingediend strekkend tot oprichting van
een Muntfonds.
Wat is het doel van dit wetsontwerp
Baron Houtart, onze Kanselier der Schat
kist, zegt het in de Memorie van toelich
ting
«Het thans aanhandig gemaakte wets
ontwerp is enkel bedoeld een overgangs
maatregel te zijn tot verhelpen van de
blijkbaar te groot geworden schaarschte
van kleinmuntomloop, die een gevolg is
van de bij het besluit van 1926 daaraan
gestelde grens. Het inzicht bestaat deze
grens uit te zetten van 750 tot 1.200 mil
joen fr.
«De biljetten van 20 en 5 fr. van het
type «Nationale Bank-Thesaurie» zouden
voorloopig, met onvergroolen omloop,
behouden blijven, doch eene proef zou ter-
zelfdertijd worden genomen met een vijf-
frankspenning uit nikkel of uit eeDig an
dere soortgelijke legeering van een goed
gehalte, welke model het midden houden
zou tusschen het huidige 2-frank,- en het
vroegere 5-frankstuk, wat aan zulke munt
een groote mate van bruikbaarheid verlee
nen zou.
De achtbare minister verdedigt zijn
voorstel met redenen die wij gemakkelijk
kunnen bijtreden zoowel om redenen
van bezuiniging als ter wille van de hygië
ne is toch het invoeren van 5-franksluk-
ken aan te bevelen.
Wie onzer heeft al niet 5-frankbiljelten
ontvangen, zoo vreeselijk vuil, dat ze niet
met eene tang aan te pakken zijn en die
minstens door duizend handen zijn gegaan
eer ze in de uwe kwamen. Alle oogenblik-
ken moeten er dus nieuwe gedrukt worden
Nikkelen munt brengt om zeggens gee-
ne onderhoudsuitgaven mede, terwijl bij
papiergeld dergelijke kosten vrij aanzien
lijk zijn waarbij nog komt dat eerstge
noemde munt zich rein handhaaft in het
gebruik van de andere integendeel weten
wij allen uit dagelijksche ondervinding
hoe, ondanks een gestadig en kostelijk
vernieuwen, zij er maar al te vaak onzin
delijk uitziet.
De Regeering is voornemens een eerste
aanmunting te doen van 100 miljoen fr.;
b.oven dat bedrag zou echter kunnen ge
gaan, bij geval en tot zoover de behoefte
daartoe zou ingezien zijn,waarbij dan ver
der ook in acht zal genomen worden dat
de uiterste grens voor den geheelen om
loop is gesteld op 1.200 miljoen fr.
Wij zouden dus beschikken over 1200
miljoen biljetten en stukken van 5 cn 20
fr., en voor 200 miljoen stukken van 50
centiemen, 1 en 2 fr., totaal 1400 miljoen.
Het plan der Regeering is de middelen,
aldus aan de circulatie ontleend, aan zul
ke regeling te onderwerpen dat, terwijl
tevens tot verdere financieele saneering
worde bijgedragen, de munt volkomen
gezond en stabiel worde gemaakt, met te
bewerken dat hare waarde niet meer op
ingebeelde, doch op werkelijk vaste gron
den zou zijn gevestigd Indien het haar
toeschijnt dat het gunstig oogenblik tot
invoeren van definitieve munt-types niet
gekomen is, toch vraagt zij aan het Par
lement eene onwankelbare goudbasis te
willen vastellen, waarop de voor rekening
van den Staat circuleerende munt voor
taan zal zijn gevestigd.
Aan dat voornemen gevolg te geven is
wat bedoeld wordt met het oprichten van
het muntfonds. Aan dit Fonds zou de gan-
sche opbrengst worden toegekend van de
uitgiften van kleinmunt, zegge dus zooals
daareven aangetoond, een kapitaal groot
1.400 miljoen fr.
Door middel van de proeven, die de re
geering door het uitgeven van metalen
LEENING DER
Leening 4 t. h. 1921
TREKKING VAN 14 APRIL
Dinsdagmorgen ten 40 uur heeft in de
Nationale Bank te Brussel de 75* trekking
plaats gehad der leening van de Verwoeste
Gewesten 4t. h. 1921.
Serie 195.779 nr 15 wint het lot van
één miljoen frank.
De andere nummers van deze serie zijn
uitbelaalbaar met 250 fr.
Het Zomeruur in de verschillende landes
aawmv
Meest al de naties hebben voor het ge
mak der wederlandsche betrekkingen hun
uurregeling vastgesteld volgens den meri
diaan van Greenwich in Europa heeft
Holland alleen den meridiaan van Amster
dam behouden, die 20 minuten verschilt
met dien van Greenwich. Het Zomeruur
wordt toegepast in de volgende landen
Engeland en Ierland, België en Groot-
Hertogdom Luxemburg, van den derden
Zaterdag van April tot den eersten Zater
dag van October; Frankrijk, Algerië en
Monaco, van den laatsten Zaterdag van
Maart tot den eersten Zaterdag van Octo
ber (datums welke kunnen gewijzigd wor
den na verstandhouding met de naburige
landen)Spanje, Marokko, Kanari-eilan-
den, Portugal, Gibraltar, van begin April
lot begin October (zelfde aanmerking);
Holland, van half-Mei tot half-September;
Canada, van 4 Mei tot einde September
Vereenigde-Staten, van einde April tot
einde September (veranderlijk volgens de
Staten); Chili, van 4 September tot 4 April;
Nieuw-Zeeland, van den eersten Zondag
van November tot den eersten Zondag
van Maart (veranderlijk); Engelsch Hon
duras, 30 minuien vooruit van 4 October
Tot half FebruariGouden Kust, 20 minu
ten vooruit van 4 September tol 1 Januari
munten van verschillende categoriën zal
nemen, zal zij het tijdperk kunnen vast
stellen waarin deze munten eventueel vol
ledig de plaats van de huidige kleine bil
jetten zullen kunnen innemen. De uitgifte
van een metalen munt van 40 fr.die drin
gend in de nijveiheidskringen wordt ge
vraagd, wordt inzonderheid thans nauw
keurig onderzocht.
Van belang is nog het volgende nieuwe
wetsvoorstel, omdat het de nikkelstukken
van 5 en 10 o. betreft
Onze muntwerkplaatsen werden er toe
gebracht het fabriceeren van pasmunt in
cupro nikkel van 10 en 5 c. te schorsen,
omdat de koslprijs met inbegrip van de
kosten van fabricage der muntplaatjes en
van verdere aanmunting, het bedrag der
nominale waarde thans overschrijdt. Deze
abnormale toestand is het gevolg van het
stijgrn van de loonen en van den prijs der
mttalen, stijging die met de waardever
mindering van den frank in nauw ver
band staat.
Ten einde aan de zoo talrijke als drin
gende vragen naar pasmunt te voldoen,
wordt het noodzakelijk tot nieuwe aan
munting over te gaan.
De Muntkommissie heeft het advies uit
gebracht dat een nieuwe legeering, die
aan de stukken hetzelfde uitzicht en ge
wicht zou behouden, dient aangewend.
Wij krijgen dus eerlang stukken die
waarlijk 5 en 10 centiemen in metaal
waard zijn, terwijl de huidige méér waard
zijn, waarbij de Staat alleen geld ver
liest en wij toch niets méér in onzen zak
hebben. De winst zou overigens te klein
zijn om ze met het doel er geld mee te ver
dienen achter te houden.
Ziedaar zoo wat de voornaamste bepa
lingen van de voorgenomen munthervor
ming.
Aankondigingen
Op 1' en 2' bladzijde 0.75 tr. de regel.
Op 3" en 4* 0.65 fr.
met minimum van 3 tr.
Rouwberichten 0.75 fr. de regel, met minimum 5 fr.
Bijzonder tarief voor Notarissen en Deurwaarders.
Voor dikwijls te herhalen reklamen,prijzen volgens
overeenkomst. Alle Aankondigingen zijn vooraf
te betalen.
HIWHHHI
Regulateurs
Pendules
Wekkers
KETTINGEN
Ia fiovi, XSIvar, Hleker
PARRLREN
in Goud, Diamant
Yperstraat, 2
Poperinghe.
Eenige berichten over de crisis te Brus
sel. Een firma, die premies aan den han
del verschaft, om aan de klanten uitge
deeld te worden, telt nog tien werklieden
van de 50 die zij rond Nieuwjaar bezigde.
De bureeljuffers zijn op twee geslonken.
Een groot magazijn had 250 magazijn-
juffers en mannelijke bedienden afge
dankt, van dit getal zijn er 450 terugge
keerd op voorwaarde dat zij er in toe
stemden dat hun loon verminderde. De
menschen hebben nog liever iets dan niets.
De bouwmaterialen blijven dalen, maar
weinig wordt er nog gebouwd.
Er wordt minder brood geeten, zeggen
de bakkers. Misschien worden geen boter
hammen meer weggegooid zooals meB
dit in sommige volksstraten zag.
Vroeger was geen metser, plakker of
dekker te krijgen. Nu wel. Als men een
werkje uit te voeren heeft, laat de metser
zich niet meer pramen.
Men voorziet reeds dat de huismoeders
die het kunnen betalen, opnieuw meiden
zullen kunnen hebben. Op den buiten,
vooral in de textielnijverheid, worden
meisjes afgedankt.
De crisis voelt men niet in de cinemas.
Sommigen worden steeds door het pu
bliek belegerd.
De beurs herneemt wat, dank, zegt
men, aan de maatregelen die de regeering
met het oog op de exploitation en den han-
lel in Congo genomen heeft. Zal dit du
ren
Aanzienlijke verliezen zijn hier geleden
geweest. Men verzekerde dat iemand, die
nog niet lang overleden is, voor zijn part
30 miljoen had verloren.
Waar is al dat verloren geld heen Id
wiens zakken is het geborgen
Men kan niet genoeg voorzichtig zijn.
Speculeeren is een spel en de Beurs heeft
Qooil een goede faam gehad.
Intusschen dalen hier de prijzen dei
huizen. Wekelijks wordt een groot aantal
van de te koop gestelde woningen inge
trokken. De daling zou reeds 40% bedra
gen en dit is maar een begin beweren de
deskundigen, die een crisis in de bouw
nijverheid t n de huizen voorspellen, hoe
wel het hun persoonlijk belang niet is al
dus te profeteeren.
De duizenden appartementen die te
huur zijn, liefst gemeubeld, blijven onbe
trokken en de kleine affichen verkleuren
in het licht. Er is, zoo hooger gezegd,
geen gang in den verkoop van de huizen.
De notarissen klagen, de bedienden kla
gen, de kleinhandel klaagt omdat de groo
te magazijnen hun prijzen afslaan en de
boer klaagt, niet zonder reden.
Ziedaar een kleiR overzicht dat niet aan
genaam is om lezen, maar de waarheid is
nooit aangenaam.
Zijne Majesteit de Koning zal al de
oudstrijders, gegroepeerd per regimenten
en diensten, zooals zij hel waren op het
front, in oogenschouw nemen op Zondag
20 Juli 4930.
De oudmililairen van den veldtocht
1944-4918, die verlangen bij een eenige
en plechtige gelegenheid den grooten
Bevelhebber weer te zien die hen heeft
aangevoerd, en de strijdmakkers van wie
zij een zoo sterke herinnering hebben be
waard, kunnen zich aansluiten bij de Ver
broedering van hun regiment welke hun
ten gepasten tijde de oproering en ver-
eischte inlichtingen zullen sturen. Er zal
een aanvraag om kosteloos vervoer inge
diend worden.
Zij die nog geen deel uitmaken van een
Verbroedering, dienen hun naam, voor
namen, adres, en regiment, ten spoedigste
aan de Vereeniging der Verbroederingen
van het Veldleger 446, Adolf Max-laan
te Brussel te laten geworden, die het
noodige zal doen.
Werkman geëlektrokuteerd
De elektriekwerker Arthur Legros, 23
jaar oud, die te Neuville-sur-escaut in ee
ne elektriekkabien aan den arbeid was,
heeft bij ongeluk eene strooming aange
raakt van 5000 volts. Hij liep hevige brand
wonden op aan den rechterarm en aan het
gelaat. De ongelukkige zal gedurende 4
maanden werkonbekwaam zijn.
Knaap het hoofd vermorzeld
De handelaar Jeroom Vanderstraeten,
van Hélesmes, was met een autokamionet
aardappen komen leveren op het gehucht
cilé d'Alsace, te Exaudain. Na de leveriDg
zette hij zijn auto terug in gang. Een jon
ge Pool, Jozef Kiviakowski, 9 jaar oud,
kroop op de voettrede van den auto. Hij
hield zich stil tot aan de rue de Stras
bourg, waar zijn ouders wonen. Hij wil
de er afspringen, doch slecht bekwam
het hem. Hij rolde onder den auto en
werd het hoofd vermorzeld. Een bijge
roepen geneesheer kon nog enkel den
dood vaststellen.
4 H? 4^x4 O i A
van 17 tot 21 April
laat niet na een bezoek te brengen
in de lokalen der Staatsmiddelbare
School, Mondstraat
ME IlCERIEJ\-BONNE TE RIEN-
van het Huis
31, Van den Peereboomplaats, 31 bis
Tel. 340
Het Huis verkoopt enkel in 't groot
$95 21% oti JvhiWi OTBOTtOTMmi Wï sWi imi iWI otrvto i^l inni JWl rW bW aYna 2vi irfïi Wl
(bij de Post
GAZET VAN POPERINGHE
Ieder medewerker
blijft verantwoor
delijk voor zijne
bijdragen.
Bijdragen in te
zenden zooveel mo
gelijk tegen den
Donderdag noen.
Persoonlijkheden
nemen we niet op.
bij
(bij de Post
