Nijverheidsblad voor Poperinghe en omstreken.
Gut ten land
J De Nationale Raad van Zwitserland
I heeft Woensdag het militair budget 1
van 1931 vastgesteld. Inbegrepen de.
kredieten voor aankoop van krijgsma-i
teriaal beloopt het budget tot 9 1 mil-
lioen frank. Binst de nogal woelige de
batten heeft raadsheer Minger, hoofd
van het militair departement, onder
meer verklaard De invloed van
Zwitserland op de vestiging van den
wereldvrede is gering, zoodat het onze
taak is veiligheidswaarborgen te zoe-
ken voor ons land. De eerste waarborg
berust in het handhaven van ons leger,
dat dient voor verweer en voor nie
mand een gevaar is. De wereldoorlog
heeft ons geleerd op onze hoede te
zijn. Met te ontwapenen, zouden wij
de oorlogvoerende landen uitnoodigen
om de vijandelijkheden op ons grond
gebied over te brengen.
De CRISIS van den LANDBOUW
ZONDAG 14 DECEMBER 1930,
WEEKBLAD 25 CENTIEMEN
abonnementen
men abonneert op
alle belgische
postkantooren
TIENDE JAAR. NUMMER 50.
Jaar, in stad I 2 fr.
per post I 6 fr.
Congo 25 fr.
Frankrijk 25 fr.
Amerika 30 fr.
De Postabonnenten in Belgie, die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hen bedient, en niet aan ons.
Plakbrieven bij ons gedrukt worden één
maal gratis in ons blad overgenomen.
Uitgevers-Eigenaars Gebroeders DUPONT, Yperstraat, 2, POPERINGHE.
Postcheckrekening Nr 48459. Telefoon 180
Ieder medewerker blijft verantwoordelijk voor zijne bijdragen. Bijdragen in te zenden
tegen den Donderdag noen. Kleine berichten tegen den Vrijdag noen.
De naamlooze ingezonden artikels worden in de scheurmand gegooid.
Bij elk schrijven naar inlichtingen, wordt
men beleefd verzocht een postzegel voor ant
woord te voegen.
Het blad staat ter beschikking van alwie het
goed meent met het algemeen nut en belang.
AANKONDIGINGEN
Per regel 0.75 fr
minimum 3.00 fr.
«o»
Rouwberichten 0.80
fr. de regel, met mini
mum van 5.00 fr. -
«o»
Bijzonder Tarief voor
Notarissen en Deur
waarders.
Voor dik
wijls te herhalen rekla-
men, prijzen volgens
overeenkomst. Alle
aankondigingen zijn op
voorhand te betalen.
Het leven zou veel goedkooper
moeten worden als men overweegt dat
de voortbrengselen van de hoeve mer
kelijk lager zijn dan vóór den oorlog.
Een Gentsch confrater drukt daar
over getallen die doen nadenken. Ver
geleken met 1913 is de prij,s der tarwe
in goud 12 frank, deze van de rogge
9.70 fr., deze van de haver 11 fr.,
deze van de suikerbeeten 1 3 fr., deze
van de paarden 850 fr. In 1913 kost
te de tarwe 20 fr.-goud, de rogge 18
fr.-goud, de haver 20 fr.-goud, de sui
kerbeeten 26 fr.-goud, een paard 1400
fr.-goud.
De meststoffen zijn slechts afgesla
gen van 6 tot 1 4 t. h. Gezien de munt-
stabilisatie gezet is op 7, is de land
bouw-index voor den verkoop onder
4 gevallen. De levensindex staat op
870 en de nijverheidsindex voor het
landbouwbedrijf beloopt bijna 10.
Men mag zeggen dat de landbouwers
50 van hun exploitatie verliezen.
Waarachtig het ziet er niet schitterend
uit voor onze landbouwers, die volop
kennis maken met de zeven magere
jaren van den Bijbel.
Het is voorzien dat die toestand
menigen landbouwerszoon zal aanzet
ten het voorvaderlijk bedrijf vaarwel
te zeggen.
Het inkomen der grondeigenaars zal
ook aanzienlijk dalen en de Staat zal
aldus mind'er belastingen opstrijken.
Waar niets is, heeft de Koning geen
recht.
Het Gentsch blad wijst erop, dat
de pachter tegen zes zakken tarwe ver
leden jaar duizend frank de hectare
werden betaald. Dit jaar is dit cijfer
op 540 frank geslonken, hetzij een
vermindering van 45 t. h. wat de pacht
op 7 5 fr.-goud de hectare brengt.
En dan komen de belastingen, maar
dat is een andere historie waarmede
de boeren ook niet gediend zijn.
Het duur leven kan in elk geval
niet op den hals van den landbouwer
gelegd worden. Bovenstaande getallen
zijn hun beste verdediging.
In de jaren 1860 en 1870, na den
Fransch-Duitschen oorlog beleefden
de landbouwers vette jaren. Het regen
de toen vijffrankstukken. Dit bleef
ook niet duren, zooals de vette jaren
na den wereldoorlog.
Wij hebben de landbouwcrisis van
de jaren 1880 en 1890 gekend, waar
uit de vereeniging en de coöperatie
ontstaan zijn, alsmede het landbouw
onderwijs en ook de meer wetenschap
pelijke opleiding van den landbouwer.
Men is benieuwd of de Boerenbond
en de andere beroepsvereenigingen
thans aan de verwachtingen zullen be
antwoorden.
Voortaan zal de landbouwer geld
noodig hebben in plaats van geld op
de bank te plaatsen of in landouwen.
De tijd van de hypotheken of pand-
leeningen komt weer terug.
Is het geen tijd dat de Staat de in
188.3 afgekondigde wet op het land-
bouw-crediet toepast. Waarom bestaat
aldus nog geen nationale bank voor
den landbouw met filialen en kantoren
in alle provinciën en met een niet te
strengen toegang
Baron Houtart zou die zaak eens
kun nen onderzoeken als hij wil en al
dus een grooten dienst aan den kwij
nenden landbouw bewijzen.
Geen woorden meer, zeggen thans
de boeren, maar oorden
DE WERKLOOSHEID OVER
GANSCH DE WERELD
DRINKT MAS-CAR BIER
VOOR DE BELGEN IN
FRANKRIJK.
Streng toezicht op de Papieren
Op het oogenblik is het Belgisch
gezantschap te Parijs iedere week ver
plicht een aantal landgenooten naar
Belgie terug te zenden, die, in de hoop
een betrekking te vinden te Parijs, in
de Fransche hoofdstad zijn aangeko
rnen zonder verklaring van den dienst
Van toezicht op vreemde arbeidskrach
ten en die hierdoor in de onmogelijk
heid verkeeren een toelating tot het
verblijf in Frankrijk te verkrijgen.
Men zou de Belgische arbeiders niet
'te zeer op het hart kunnen drukken,
te zorgen dat hun papieren volkomen
in orde zijn, daar de inwijking in
Frankrijk zeer scherp wordt bewaakt
en de werkgelegenheid er vermindert.
De grens willen passeeren zonder ar-
beidskontrakt, leidt tot tallooze te
leurstellingen en moet ten slotte zeker
'nislukken.
Ongeveer 15 millioen slachtoffers
Het October-nummer van de Revue
Internationale du Travail geeft een
kort, doch sprekend overzicht van de
werkloosheid over de voornaamste
landen van de wereld. De economische
wereldcrisis is zoo algemeen dat niet
één land, aan een steeds toenemende
werkloosheid ontsnapt zelfs Frank
rijk niet, het land dat tot nogtoe het
minst van dit euvel te lijden had.
De getallen door de Revue ge
geven, vergelijken den toestand van
Oogst 1 929 met dien der zelfde maand
van dit jaar.
In Duitschland waren in Oogst
1929 reeds 410.418 volslagen werk-
loozen, en 322.824 gedeeltelijke
werkloozen in Oogst 1930 zijn deze
getallen respectievelijk geklommen tot
984.384 en 670.466 werkloozen.
In Oostenrijk klommen de getallen
van 101.845 tot 156.124 in Canada
van 7.159 tot 18.373 in de Vrij
stad Dantzig van 8.958 tot 15.687
in Finland van 1.859 tot 3.714 in
Hongarie van 14.007 tot 21.013 in
Nederland van 12.701 tot 25.772
en zoo gaat het voort, in Zweden,
Tsjecho-Slowakije, Yougo-Slavie, Po
len, Italië en Engeland, waar 918.550
volledige en 280.332 gedeeltelijke
werkloozen geworden zijn.
In de Vereenigde Staten is, percent-
gewijze, de werkloosheid van 9 op
22 overgegaan, in het tijdverloop
van één enkel jaar. In Frankrijk be
droeg het aantal werkloozen in Oogst
1929 nog slechts 403, en dezelfde
maand van dit jaar, nog maar 964
op 22 November 11. echter was dit
aantal reeds gestegen tot 3.834 1 In
ons land nam de werkloosheid in die
spanne tijds ook aanzienlijk toe, zoo
als de volgende getallen het aandui
den In Oogst 1929 waren er 3.200
volledige werkloozen en 15.614 ge
deeltelijke in Oogst 1930 echter wa
ren er reeds 15.202 volledige en niet
minder dan 48.580 gedeeltelijke
werkloozen
Niets is meer sprekend, over den
bedenkelijken economischen toestand
van gansch de beschaafde wereld,als
deze enkele getallen. Er zijn totaal
zoowat van 12 tot 1 5 millioen werk
loozen te vinden juist kan men deze
getallen niet opgeven, daar de waar
achtigheid van sommige statistieken,
o. m. die van Soviet-Rusland, heel
wat te wenschen over laat. Wat echter
vaststaat, is dat de werkloosheid in
alle landen, zonder uitzondering, in
stijgende lijn gaat.
Het zou derhalve geraden zijn dat
de wederlandsche accoorden tot ver
betering van den algemeenen econo
mischen toestand eens voor goed een
einde konden stellen aan deze werke
lijk onduldbare en vooral onhoudbare
situatie.
heid. De uitmuntende vaste roombo
ter wordt aan 28 fr. verkocht.
Er valt aan te stippen dat er minder
gereden wordt met de trams en vooral
in eerste klasse.
Hoewel men zegt dat één zwaluw
de Lente niet maakt, zijn die getallen
van bedoelde coöperatief toch verheu
gend. Als alle coöperatieven willen,
zal de afslag algemeen worden. Men
klaagt nog dat de schoeisels in het al
gemeen te duur zijn en dat hun prij
zen dienen te verminderen.
Men kan ook uit zekere prijzen op
maken dat tusschenhandelaars te veel
verdienen en de prijzen te hoog hou
den. Dit kan niet blijven duren. Overi
gens zal de wet van vraag en aanbod
ook wel haar invloed laten gevoelen
en onze huisvrouwen, vooral de jon
gere, opnieuw leeren loven en bieden,
zooals het vroeger ging.
Moge de Winter zacht zijn voor on
ze werkloozen en armen en moge een
zachte winter ook samenvallen met
een algemeene daling van de prijzen
op elk gebied, hetgeen zou toelaten
beter te leven en meer te werken.
SMAAD aan de BELGISCHE VLAG
AAN ONZE ABONNENTEN.
HET ZACHT WEDER
Wel is waar zijn verschillende stre
ken van ons land door watersnood en
overstroomingen geteisterd, maar die
ramp waardoor iedereen ontroerd en
geschokt is, wordt eenigszins vergoed
door het zacht weder dat de geteister-
den en de armen genadig is. Het einde
van November is doorgaans geken
merkt door guur weder, hagel, vorst
en sneeuw. We herinneren ons zekeren
St. Elooisdag, 1 December, toen de
sneeuw een halven meter hoog lag in
Vlaanderen.
Welk hemelsbreed verschil in 1 930.
Heden was het weder zoo zacht als
te Nice of Menton.
Plet weder is uitstekend voor de
bouwnijverheid. Eilaas 1 er wordt bij
na niet meer gebouwd een nieuw
huis is een uitzondering. Duizenden
woonhuizen en appartementen blijven
overal onverhuurd. De gewone mensch
kan geen overdreven huishuur meer
betalen en wacht geduldig tot de ver
wachte radikale afslag komt, die sa
menvallen moet met den afslag van de
eetwaren en de kleeren.
Een groote coöperatief van Amb
tenaars en Bedienden, waarvan de
journalisten ook mogen deel uitmaken
verkoopt thans het brood 1.85 frank,
wat met de iaarlijksche uitkeering
komt op ongeveer 1.70 fr., terwijl het
zelfde brood bij den gewonen bakker
1.90 fr. kost, zonder eenig ristourne
De zoete melk wordt door de melk
boer aan 2.30 fr. den liter verkocht,
een prijs lager dan in November 1929.
Die melk is van zeer goede hoedanig
In de eerste dagen zal de postbode de
abonnementen voor 1931 aanbieden. Daar
dez>a slechts éénmaal worden aangeboden,
verzoeken wij onze abonnenten hun huisge-
nooten te verwittigen, opdat deze bij de eer
ste aanbieding zouden betaald worden. Hier
door zullen zij alle storingen, in het ontvan
gen van ons blad, vermijden.
«DE GAZET VAN POPERINGHE» ver
schijnt, zooals onze lezers het hebben kun
nen bemerken, op grooter formaat, hetgeen
ons toelaten zal steeds meer en uitgebreider
nieuws te geven, dit zonder daarom de prij
zen te verhoogen.
Nieuwe abonnenten voor 1931, ontvangen
tot Nieuwjaar gratis ons blad.
Onze abonnenten uit den vreemde gelie
ven VOOR Nieuwjaar de prijs van hun
abonnement op te sturen. Voor Congo en
Frankrijk is het 25.00 fr. (5 Belgas) voor
Amerika en andere vreemde landen 30 fr.
(6 Belgas).
We hopen op een goed onthaal vanwege
onze abonnenten en zullen steeds zorgen
naar meerdere uitbreiding van De Gazet
van Poperinghe
DE UITGEVERS.
Verleden week meldden wij het ont-
werp van wet, neergelegd door Minis-
ter Janson, betreffende de smaad aan
de Belgische Vlag.
i De memorie van toelichting recht
vaardigt dit ontwerp als volgt
De nationale waardigheid kan niet
dulden dat de vlag opzettelijk en in
het openbaar Wordt beleedigd niette-
genstaande het offer van hen, die vie-
len om haar te redden en van Belgie,
dat in ieders oogen door de vlag wordt
verzinnebeeld. Dit geldt ook voor het
Rijks wapens
Verder verklaart de memorie
De bewoordingen (van het ont
werp) vragen geen kommentaar hun
beteekenis werd bepaald in verband
met andere delikten door de opstellers
van het Strafwetboek van 1867. Door
«woorden» dienen verstaan redevoe
ringen, liederen en kreten door «ge
baren» gefluit, rumoer, gejouw door
«feiten» besmeuring met modder of
vuil, de wegneming, het scheuren, het
verbranden, het bij opbod verkoopen.
Het gaat er alleen om de werkdadige
vormen van den smaad, de bespotting
het misprijzen, den haat te treffen.
Maar 't komt er op aan ze alle te tref
fen door slechts van de toepassing der
wet uit te sluiten, de eenvoudige ont
houding van wie weigert de vlag te
eeren, door b.v. het hoofd gedekt te
houden op den doortocht. Wat de wet
beschermt is niet het voorwerp zelf,
maar de gedachte die het voorstelt en
die er in de oogen van de natie de
hoogere beteekenis aan geeft de be-
leedigende bedoeling is - vanzelfspre
kende - een hoofdelement in het delikt
De woorden in het openbaar
heeft hier dezelfde, zeer ruime betee
kenis er aan gegeven door de recht
spraak in art. 385 van het Strafwet
boek, dat de openbare smaad aan de
zeden beteugeld
De memorie dringt ten slotte aan op
een onverwijlde behandeling van het
ontwerp.
De Regeering hoopt dat de Kamer
even overtuigd als zij-zelf, dat dit ont- j
werp spoedeischend is, met het onder-
zoek ervan zonder verwijl zal willen':
1 i
aanvangen.
IN DE BELGISCHE KOOLMIJNEN
llll
Zonderling verschijnsel in Holland
Te Dordrecht Holland, heeft zich
een zonderling verschijnsel voorgedaan
dat doet denken aan het geval van
Engis. Verscheidene hoveniers, die aan
het werk waren in hunnen hof, voelden
zich plotselings omringd door eenje
wolk van warme lucht zij voelden
zich ongesteld en moesten zich seffens
verwijderen uit deze plaats. Het duur
de nog eenige stonden vooraleer zij
weer het werk konden hervatten.
UlllllllllllllllllH
ONBEWAAKTE OVERWEGEN
Reeds dikwijls hadden we gelegen
heid om de aandacht in te roepen op
het gevaar van de onbewaakte over
wegen.
Bij wijze van proef heeft de Nat.
Maatschappij der Belgische Spoorwe
gen besloten bij een tweetal spoorweg
overgangen acoustische en lichtgeven
de waarschuwingsseinen te plaatsen
die automatisch beginnen te werken
bij het naderen van een trein.
De proeven werden genomen te
Hofstade bij Aalst, op den overweg
van den Bleekweg en te Moeskroen
in de Ballenstraat.
Zij bestaan uit een lantaarn met 3
aan- en uitgaande lichten. Deze lan
taarn is geplaatst op een paal van on
geveer 2 meter hoogte. Een der lichten
is groen, terwijl de beide anderen
rood zijn. Wanneer de weg vrij is,
brandt alleen de groene lamp. Wan
neer een trein in aantocht is, gaat bet
groene licht uit en een der roode lam
pen begint te branden. Wanneer uit
beide richtingen treinen naderen gaan
de roode lichten beiden aan en gaan
niet meer uit voordat beide treinen
voorbij zijn. Wanneer het roode licht
brandt, werkt er tevens een kloksi-
gnaal. Indien alle lampen van het toe
stel gedoofd zijn beteekent dat, dat
het door een of ander defect onklaar
geraakt is.
Met de plaatsing van deze toestel
len zal de bewaking aan de genoemde
overwegen afgeschaft worden.
Voorloopig echter zullen alleen de
afsluithekken weggenomen worden,
terwijl nog een man toezicht blijft hou
den, totdat de weggebruikers voldoen
de aan dit nieuwe toestel gewend zijn.
IIIHÜ1I!
DRINKT MAS-CAR BIER
TAKS OP GELEGENHEIDSBALS
Een mmisterieele aanschrijving
De minister van Financien heeft een
nieuwe aanschrijving verzonden be
treffende de toepassing van de verma
kelijkheidsbelasting op gelegenheids
bals gegeven door vereenigingen,
Men weet dat Kamerlid Boeckx in
verband met deze kwestie verscheide
ne stappen bij den minister heeft ge
daan.
Het dokument kan als volgt worden
samengevat
Een tooneelvoorstelling, gegeven
door een liefhebbersgroepeering en
waartoe er vanwege de leden werkelij
ke studie en artistieke inspanning noo
dig waren, is niet onderworpen aan de
vermakelijkheidsbelasting, zelfs niet
wanneer de voorstelling van bal wordt
gevolgd. Hetzelfde geldt voor een mu
ziekuitvoering. gegeven zonder winst
bejag.
Die voorschriften beheerschen ook
de jaar- en teerfeesten en herdenkin
gen, op touw gezet door muziek- of
tooneelvereenigingen en die soms be
staan in een feestmaal gevolgd van
muziek of tooneel en van een dans
partij. Feitelijk zegt de aanschrijving,
worden deze feesten doorgaans op
touw gezet, dank zij de verkleefdheid
van sommige leden, die hun vrijen tijd
besteden aan tooneel en muziek, wat
aanmoediging verdient,
Derhalve, wanneer die vergaderin
gen voorbehouden worden aan leden,
familieleden en genoodigclen van ver
eenigingen, die een vast bestaan heb
ben, mag de belastingsontvanger blijk
geven van ruime inzichten om te be-
oordeelen of het bal al dan niet bij
komstig is in het feest. Een jaarfeest
mag dus worden vrijgesteld van de
taks zoo er geen verstandhouding be
staat met een dranksfijter en zelfs
wanneer het bal langer duurt dan de
uit- of opvoering of indien van de uit-
genoodigden een bijdrage wordt ge-
eischt.
Als het feest niet belastbaar is. zijn
ook de bijkomende ontvangsten (buf
fet enz.) vrijgesteld.
De inrichters dienen evenwel eene
aangifte te doen.
Er is spraak, dat in de Belgische
kolenmijnen alle Maandagen de werk
lieden uit de mijn zouden blijven.
In de Borinage groeien de stocks
inderdaad voortdurend aan, ondanks
de lichte heropleving van de metaal
industrie.
Zekere mijnen schatten hun stocks
op vijf tot zes millioen frank. Er is
één, die 10 millioen aan stocks bezit.
Met het oog op dezen toestand,
schijnt de invoering van de vijfdagen-[
week de eenige afdoende maatregel.
Alle voetbalisten, alle supporters,
I alle sportmannen, lezen voortaan
j wekelijks het nieuwe sportorgaan
«ONS SPORT»
Leening der Verwoeste Gewesten.
5 1922
Woensdag morgen, te 1 0 uur, heeft
in de Nationale Bank van Belgie, te
Brussel, de 103° trekking plaats ge
had der leening van Oorlogsschade
5 t. h. 1922.
De uitslag is
I Serie 189.636 nr. 1 is uitbetaalbaar
met 500.000 frank.
Serie 137.058 nr. 2 en serie 183798
l nr. 11 zijn elk uitkeerbaar met 100000
frank-
De andere nummers van de aange-
1 duide series zijn uilbetaalbaar met fr.
300.
Illllllll!lllllll!lll!ll!lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llll!llllllllllllllllllllllllll!lllllllllll!l>l!lllll
OP HET BAL I
Danser Gij hebt prachtige blau- j
j we oogen, mejuffer
1 Meisje Die zult gij binnen enke-
le oogenblikken ook hebben, want
daar komt mijn verloofde aan en hij is
bokser
I
LEEST WEKELIJKS ONS SPORT
lllllllllllllll
DE LESSEN VAN DEN OORLOG
Het Zwitsersch Militair Budget
Spoorwegbediende verongelukt te
Boulogne
Te Boulogne, Fransc.h-Noorden,
heeft een pijnlijk ongeluk plaats ge
had. De spoorwegbediende Charles
Richard, 52 jaar oud, en wonende na
bij de kleine Portelstatie te Boulogne,
werd in de middenstatie verrast door
eene reeks wagons die op een zijspoor
werden gemanoeuvreerd. Het was een
lampist die den ongelukkige in erb'
melijken toestand aantref
werd hij naar het St. Lo;
Boulogne overgebracht, v. l
beenen moest afgezet worde.;.
Droevig einde van een onderlinge
In de woning van Mad. Toussaint,
7070 jaar oud, is te Bar-le-Duc, Frank
rijk, 's nachts brand uitgebroken. De
arme vrouw kon niet ontsnappen en
werd door den rook verstikt. De pom
piers kwamen ter plaats en konden het
vuur dooven. De ouderlinge werd ver
koold gevonden. De oorzaak van den
brand is nog niet gekend.
Policieagent erg geslagen te Rijssel
De policieagent Caudelier, van Rijs
sel, die met verlof was, kwam eene
herberg te Rijssel binnen, en werd er
lastig gevallen door zekeren Achille
T'hierens, een gevaarlijken kerel die in
1926 eens aangehouden werd door de
agent. Liever dan met den kerel ruzie
te maken, ging Caudelier buiten, wel
dra achtervolgd door Thierens die
hem m'et een scheermes gevaarlijke
sneden toebracht in het aangezicht en
de beenen.
Andere personen kwamen toege
sneld, doch I hierens gelukte erin te
ontsnappen. De policie volgt zijn spoor
en hoopt hem te kunnen aanhouden.
Motorijder erg gekwetst
Een autovoerder heeft op de baan
van Atrecht naar Doullens een moto
rijder aangetroffen die met bebloed
aangezicht ten gronde lag. De ongeluk
kige werd naar het gasthuis van At
recht overgebracht waar hij herkend
werd als de landbouwer Gérard Crom-
bez, van Wailly, geboortig uit Belgie.
Tot nog toe heeft men nog niet kun
nen nagaan in welke omstandigheden
het ongeluk gebeurd is.
Vreeselijk ongeluk in eene Potassium-
mijn.
In de potassiummijn van Ungers-
heim, heeft een vreeselijk ongeluk
plaats gehad. Door het breken van een
kabel is een lift, die geladen was met
groote brokken zout, in de diepte
neergeploft, en terechtgekomen op
eene ploeg werklieden die op den bo
dem der mijn werkten. Twee hunner
werden gedood, en vijf anderen erg
gekwetst.
Noodlottige Onvoorzichtigheid
Al spelen met solferstekjes staken
de tweelingsbroertjes Jaubert, 5 jaar
oud, linnen in brand dat langzaam op-