U
i\a de Schending van hel Locarno-Verdrag
Hitier zal tegenvoorstellen doen op 3 1 Maai t.
Bij de Onthullingen van Rex.
Het Liberalisme en het Vredes-Probleem.
ABONNEMENTEN
30 fr. I
Men abonneert op alle belgische
postkantooren.
NIEUWS- EN NOTARIEEL AANKONDIGINGSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN
GEBROEDERS DUPONT
sm
IDEEN EN DOCUMENTEN.
jwiE brengt er °ns een nieuw
16 JAAR. NUMMER 13.
WEEKBLAD 25 CENTIEMEN.
ZONDAG 29 MAART 1936.
POPERMGHE
1 Jaar, per pos-t
16 fr.
Congo
25 fr.
Frankrijk
25 fr.
Amerika
Losse Nummers 0.25 fr.
De postabonnenten in Belgie, die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat Ken bedient, en niet aan ons.
Bij elk schrijven naar inlichtingen wordt
men beleefd verzocht een postzegel voor ant
woord te voegen.
Uitgevers-Eigenaars
Yperstraat, 2, POPERINGHE.
Postcheck 484.59 Telefoon 180
Ieder medewerker blijft verantwoordelijk
voor zijne bijdragen. Bijdragen in te
zenden tegen Donderdag middag.
Kleine berichten tegen den Vrijdag middag.
Naamlooze ingezonden artikels worden in
de scheurmand gegooid.
ei) van den mental
De toegevingen van Frankrijk.
Het Engelsch ministerie van Buiten
landsche Zaken heeft uit eigen bewe
ging een dubbel kommentaar op de
voorstellen van de Locarno-landen la
ten verschijnen. Eenerzijds wordt er
de aandacht op gevestigd, dat opmer
kingen van Duitsche zijde kunnen on
derzocht worden. Anderzijds wordt
verklaard, dat de internationale poli
ciemacht ten slotte slechts gedurende
enkele weken in het Rijngebied zou
verblijven.
De aandacht wordt ook gevestigd
op de toegevingen welke Frankrijk ge
durende de onderhandelingen heeft ge
daan. Deze zijn volgens de Franschen
zelf
1. Frankrijk is niet overgegaan tot
een rechtstreeksche aktie, zooals het
meent dat het gerechtigd was
2. Frankrijk heeft verzaakt aan de
sankties
3. Het heeft eraan verzaakt de te
rugtrekking van de Duitsche troepen uit
het Rijngebied te eischen
4. Het is bereid het Fransch-Rus-
sisch verdrag te vernietigen, indien de
uitspraak van het Internationaal Ge
rechtshof te zijnen nadeele uitvalt
3. Het zou de terugtrekking van de
Duitsche troepen uit het Rijngebied
niet eischen, indien het Internationaal
Gerechtshof te zijnen voordeele uit
spraak doet.
De eventueele terugtrekking der
Duitsche troepen.
Aan minister Eden wordt een ver
klaring toegekend volgens dewelke het
Reich niet zou worden verzocht zijn
troepen terug te trekken uit het Rijnge
bied.
In politieke en diplomatieke kringen
te Londen wordt deze bewering tegen
gesproken. Duitschland zou in Rijn
land de huidige troepenmacht mogen
behouden, maar de vier overige Locar-
nolanden zullen het Reich verzoeken
zijn troepen twintig kilometer terug te
trekken op die wijze, dat er tusschen
Frankrijk, Belgie en Duitschland een
onzijdige strook zou worden aange
legd, die zal worden bezet door inter
nationale troepen, in het bijzonder
dcor Deensche en Skandinaafsche.
Duitschland voor belangrijke
Economische Moeilijkheden.
Dr. Schacht, minister van Economie
thans op zijde gehouden zou er
bij kanselier Hitelr op gewezen heb
ben, dat het noodzakelijk is vóór Pa-
schen uit de huidige diplomatische cri
sis te geraken.
inderdaad veronderstelt de bevoor
rading van Duitschland in grondstoffen
een normalen gang van de handelsuit
wisselingen en die is ten zeerste be
dreigd door de buitenlandsche span
ning. Men bekent, in de Duitsche eco
nomische middens, dat de nijverheid
slechts in grondstoffen gedekt is, tot
Paschen.
Indien de toestand ernstig moest
worden, zou men moeten afrekenen
met voedingsbeperkingen en een ver
ergering van den socialen toestand.
Sedert een veertiental dagen doen
geruchten over devaluatie van de mark
de ronde in het binnenland, trots alle
officieele logenstraffingen.
De Duitsche bladen hebben onder
lijnd, dat het memorandum geen ulti
matum is, maar eenvoudig een basis
tct onderhandeling.
De Duitsche onderhandelaar zal nu
trachten de volledige draagkracht van
het voldongen feit van 7 Maart te be
houden. In de nationaal-socialistische
middens is men de meening toegedaan,
dat tijdwinst de Duitsche positie ver
sterkt.
Het is stellig dat men te Berlijn re
kent op de onzekerheden van de Brit-
cché opinie en op de moeilijkheden om
s: el het Italiaansch-Ethiopisch conflict
te regelen.
De nazi-pers onderlijnt eveneens den
verkiezingsstrijd, die gaat begonnen
worden in Frankrijk.
Nochtans beschouwen de politieke
middens van Duitschland de crisis als
zeer ernstig.
In de Vereenigde Staten vreest men
voor een Europeeschen oorlog.
Senator Pittman, voorzitter van de
Senaatskommissie voor buitenlandsche
zaken van Amerika heeft in een radio
rede verklaard, dat volgens hem Eu
ropa aan den drempel staat van een
oorlog, die zonder twijfel de verschrik
kelijkste zal zijn uit de gansche ge
schiedenis.
Om Amerika te vrijwaren, moet dan
ook volgens Pittman, de onzijdigheids-
wet steunen op een vloot en een lucht
macht, die huns gelijke niet hebben in
de gansche wereld. Wat Japan betreft
verklaarde Pittman dat dit land het
verdrag der negen mogendheden,
waarbij de onschendbaarheid van Chi
na gewaarborgd wordt, brutaal ver
kracht heeft.
En van den Volkenbond zegde Pitt
man, dat die er wel in geslaagd was
enkele geschillen van tweeden rang,
welke tot een oorlog hadden kunnen
leiden, bij te leggen,maar gansch mach
teloos was gebleken om zijn beslissin
gen op te dringen aan machtiger na
ties. Het staat overigens vast, dat som
mige leden van den Volkenbond wel
bereid zijn sankties toe te passen te
gen een aanrander, maar ook dat wei
nigen een oorlog zouden aangaan om
dien aanrander te straffen.
Lord Halifax roemt de gematigdheid
der Franschen en Belgen.
In eene rede verklaarde Lord Hali
fax dat het Engesch publiek zich nog
niet ten volle rekenschap geeft hoe de
methoden van Duitschland het inter
nationaal vertrouwen hebben geschokt.
Hij deed uitschijnen dat Duitschland
er alles zou bij winnen, indien het zijn
zaak met reden in plaats van met ge
weld wilde regelen.
Verder zette hij voor zijne toehoor
ders de redenen uiteen, om dewelke de
reaktie van Frankrijk en van Belgie
heftiger was dan deze van het Engelsch
publiek en hij onderlijnde het feit dat
deze twee naties door hunne toegevin
gen, machtig veel hadden bijgedragen
tot het behoud van den vrede.
Sprekende over de voorstellen aan
Duitschland gericht, door de vier Lo-
carnomogendheden, zegde lord Hali
fax onder meer.:
Ik hoef het niet te verduiken dat
wij aan Duitschland een lastige zaak
hebben gevraagd. Doch alles wel inge
zien is het Duitschland dat de voor
waarden heeft doen ontstaan, in de
welke de stevigheid van Europa aan
't wankelen werd gebracht, en het was,
in deze voorwaarden dan ook niet te
veel aan het Reich te vragen dat het
zou toestemmen in deze lastige bijdra
ge. Ik wilde haast zeggen dat het juist
is omdat deze bijdrage zoo lastig valt,
dat zij het Reich in staat stelt blijk te
geven van een gebaar, waardoor het
Europeesch vertrouwen zou terugkee-
ren en meer te doen dan iemand van
ons, juist om de toekomst te verzeke
ren van den Europeeschen vrede
Duitschland bouwt versterkte stellingen
in het Rijngebied.
Men meldt uit Amsterdam, dat vol
gens berichten uit goede Duitsche bron
die aldaar toekwamen, de arbeidsdienst
in de herbezette Rijngebieden versterkt
werd. Men is insgelijks met het bou
wen van verschillende versterkte stel
lingen begonnen, in volle veld.
De reserve-officieren werden per te
Iegram binnengeroepen.
Duitsche Vliegtuigen boven
Fransch Gebied.
Maandag morgen vlogen twee Duit
sche vliegtuigen zeer laag boven de
voorsteden van Straatsburg.
Daar ze slechts een 50tal meter hoog
waren, heeft men kunnen vaststellen,
dat het militaire toestellen waren waar
van de nummers werden opgeteekend.
Die vliegtuigen waren ontegenspre
kelijk gekomen om fotos te nemen.
Anderzijds heeft een Duitsche een
dekker, die van Pirmazens kwam om
i 7 uur, het gehucht Windof overvlo
gen. Er werd geen enkele landing ge
meld op de vliegvelden van de streek.
HET ANTWOORD
VAN DUITSCHLAND.
Het memorandum der Locarnolanden
onaanvaardbaar.
Dinsdag avond is M. von Ribbentrop
te Londen aangekomen, en hij had aan
stonds een onderhoud met de andere
Duitsche afgevaardigden bij den Vol
kenbondsraad, die hij op de hoogte
heeft gebracht van de besprekingen
welke hij te Berlijn had gevoerd met
de leiders van de Duitsche regeeririg.
In gezelschap van twee deskundigen
der Duitsch,e afvaardiging begaf M.
von Ribbentrop zich rond 8 uur naar
het Foreign Office, waar hij een lang
durig onderhoud had met M. Eden,
aan wie hij het voorloopig antwoord
ter hand stelde van de Reichsregee-
ring op de voorstellen van de Locarno-
mogendheden.
Waarop 't Antwoord feitelijk neerkomt
Het Duitsche antwoord kan in de
vier volgende punten worden samen
gevat
1Duitschland weigert zijn troepen
uit het Rijnland terug te trekken.
2. Duitschland weigert met de an
dere mogendheden te onderhandelen
op een voet van ongelijkheid, maar
verklaart getrouw te blijven aan zijn
vredesvoorstellen, op grondslag van
zijn terugkeer tot de volledige soeve
reiniteit.
3. De voorstellen, door minister
Eden aan de Duitsche afvaardiging
overhandigd, -zijn gegi undvea erj?"gc j*
nieuwe vernedering van een groote mo
gendheid en op de ongelijkheid van
Duitschland met de andere mogend
heden.
4. Het aanvaarden van dergelijke
voorstellen zou voor de Duitsche re
geering gelijkstaan met het deelnemen
aan een nieuwe verandering van haar
volk. Dergelijke aanvaarding is dus
ook onmogelijk.
Duitschland zal nieuwe voorstellen
doen op 31 Maart.
Indien Duitschland zich dus verplicht
ziet, wegens de verschillende punten
welke de eer en de rechtsgeleerdheid
der Duitsche natie aanraken, de voor
stellen van de Locarno-mogendheden
te verwerpen, toch wil het Reich gezien
de verantwoordelijkheid,die het draagt
ten opzichte van de latere bestemming
van de andere Europeesche volkeren,
gevolg geven aan de ingevingen van
de Engelsche regeering het zijne bij te
dragen voor de regeling van deze Eu
ropeesche kwestie, door nieuwe voor
stellen te doen.
M. von Ribbentrop werd op 24
Maart opnieuw naar Londen gezonden
om mondelings enkele zeer belangrijke
kwesties op te helderen. De Duitsche
regeering zal op Dinsdag 31 Maart,
haar in bijzonderheden uitgewerkte
standpunt, alsmede positieve voorstel
len, onderwerpen aan de Engelsche re
geering.
De deur blijft open voor verdere
Onderhandelingen.
Volgens de Daily Telegraph zou
den de Duitsche tegenvoorstellen de
deur openlaten voor verdere onderhan
delingen. Het moet mogelijk zijn, zoo
schrijft het blad, die onderhandelingen
in een richting te doen, die leidt naar
het vestigen van een lang tijdperk van
vrede in West-Europa, waarover
Duitschland zoo voldaan zou zijn als
de anderen landen.
Moet Duitschland echter weigeren
een houding van «goede nabuurschap»
aan te nemen, dan zouden de Wester-
sche mogendheden onder elkaar de
veiligheid te verzekeren hebben.
M. Flandin zal niet naar Londen weer-
keeren, om over Duitsche tegen
voorstellen te onderhandelen.
Als gevolg op de verklaringen welke
Maandag door M. Eden in het Lager
huis gedaan werden en die de moge
lijkheid van een onderhandeling voort
gaande op de tegenvoorstellen van
Duitschland lieten doorschijnen, was
men Maandag avond in de bevoegde
kringen te Parijs van meening dat
Frankrijk in geen geval zal terugkomen
op het akkoord, dat verwezenlijkt werd
door de vier landen die Locarno trouw
bleven.
Parijs kan zijn welbepaalde en vaste
gedragslijn hoegenaamd niet wijzigen.
De verklaring van M. Flandin in de
Fransche Kamer toont genoeg aan, dat
de regeering de aan Duitschland geda
ne voorstellen als 'n geheel beschouwt.
M. Flandin meent dat ze in hun geheel
moeten aanvaard of verworpen wor
den. Onder geen voorwendsel is hij
bereid naar Londen terug te keeren in
het geval, dat Engeland toegevingen
zou willen doen. Ten andere M. Flan
din heeft Dinsdag Parijs verlaten om
eenige dagen in zijn verkiezingsom
schrijving door te brengen met het oog
op de aanstaande wetgevende verkie
zingen.
Het einde der diplomatieke
onderhandelingen te Londen.
Na twee weken vruchtbare bespre
kingen, zijn de diplomatieke onder
handelingen Dinsdag avond geëindigd
te Londen. De eerste periode der be
sprekingen was op I 9 Maart geëindigd
met het sluiten van het akkoord tus
schen de vier getrouw gebleven Lo
carno-mogendheden over de te treffen
maatregelen in verband met de schen
ding van het verdrag door Duitschland
Sedert verleden Vrijda wachtte de
Raad op de reaktie van Duitschland,
om zich eerst dan bezig te houden met
de aanbevelingen der Locarno-mo
gendheden.
Dinsdag namiddag nu heeft M.Bruce
aan zijne kollegas voorgesteld, hunne
werkzaamheden te verdagen en later
voort te zetten te Genève, om de vier
Locarno-mogendheden toe te laten hun
besprekingen voort te zetten. Aldus is
Duitschland dat, om naar Londen te
willen komen, allerlei voorwaarden had
gesteld, welke ten andere verworpen
werden, veroordeeld geworden,onmid
dellijk nadat het gepoogd had zijn
Jj|achtsgreep te rechtvaardigen.
de 'Raad ajii Dunsel.
land een tweede les van internationale
hoffelijkheid gegeven, door te weigeren
nog langer op zijne welwillendheid te
wachten.
Het woord is nu aan de Locarnolanden
Thans behoort het aan de Locarno
landen te beslissen welk gevolg zij nu
schikken te geven aan het antwoord
van het Reich en dan nog zullen zij
het slechts kunnen doen na 31 Maart,
eens dat de Duitsche kiezingen achter
den rug zijn, daar deze datum door
kanselier Hitier zelf is bepaald voor
de overhandiging zijner tegenvoorstel
len. Deze onderhandelingen zullen na
tuurlijk langs diplomatieken weg voort
gezet worden. Doch, zoolang deze be
sprekingen duren en na de onderhan
delingen van M. Eden over de aan
bevelingen der vier blijft het akkoord
van Londen van 20 Maart van kracht
tusschen de drie mogendheden die het
geteekend hebben Engeland, Frank
rijk en Belgie.
Aldus zullen de onderhandelingen
kunnen beginnen tusschen de legersta
ven ten einde de technische voor
waarden voor te bereiden, in dewelke
de verbintenissen zouden uitgevoerd
worden in geval van een niet veroor
zaakten aanval
De vier mogendheden, die niet, zoo
als Duitschland, het Locarnoverdrag
opgezegd hebben, beschouwen zich im
mers nog steeds gebonden door zijne
verplichtingen. Zelfs de weigering van
de Italiaansche regeering om het ak
koord van Londen te bekrachtigen, zou
in niets deze verplichtingen kunnen wij
zigen. Door geen enkele der vier mo
gendheden werd inderdaad eenig voor
behoud gemaakt over dergelijke ge
beurlijkheid.
Waarop Engeland zou aandringen
In bevoegde kringen te Londen ver
neemt men dat, te oordeelen naar de
Duitsche nota, die Dinsdag aan minis
ter Eden ter hand werd gesteld,
Duitschland er zich nog steeds geen
rekenschap schijnt van te geven, dat
het er in de eerste plaats op aankomt
alvorens zelfs nuttige besprekingen
kunnen worden ingezet het vertrou
wen te herstellen, dat het door zijn een
zijdig optreden schokte. Langs dien
kant wacht men nog steeds op elke
ernstige verbintenis van Duitsche
zijde.
Men meent te weten, dat M. Eden
in dien zin sprak tot M. von Ribbentrop
tijdens de besprekingen, die zij Woens
dag namiddag voerden, en dat het in
de bedoelingen lag van den minister
van Buitenlandsche Zaken Donderdag
in het Lagerhuis op het belang te wij
zen, dat hij aan deze kwestie hecht
AANKONDIGINGEN
Per regel 1.00 fr.
(minimum 3.00 fr.)
Rouwberichten minimum 5.00 fr.
Bijzonder Tarief voor Notarissen en Deur
waarders. Voor dikwijls te herhalen re-
klamen, prijzen volgens overeenkomst.
Alle aankondigingen zijn op voorhand te
betalen.
Deze rubriek is bestemd tot het opnemen der argumenten welke wij aan verschillende
bevoegdheden vragen uit te leggen aan de lezers van de Gazet van Poperinghe ten
titel van documentatie, en welke niet rechtstreeks in verband staan met den kiesstrijd.
Deze artikels verplichten geenszins de gedragslijn van het blad et wij weerhouden ons
het recht deze desnoods in onze kolommen te kritikeeren.
Verschrikkelijk, verpletterend zijn de ver
openbaringen, welke de heer Degrelle in zijn
fameuoe Rex en in zijn brochuren Ik
beschuldig M' Seghers, Minister Van Cauwe-
laert, Van de Vyvere, enz. publiceerd
Zeer kristelijke katholieke leiders worden in
t gedrang gebracht, en op welke manier
Het gaat er ons heelemaal niet om Leon De
grelle als een soort wonderdoener te beschou
wen. Maar als zijn beweringen of slechts
een gedeelte ervan waarheid bevatten,
dan moeten geloovige menschen al wel een
aardig gedacht krijgen van wat kristelijke
naastenliefde feitelijk beteekent. We weten
al lang, dat er absoluut geen scheiding in
feite bestaat tusschen katholieke kerk en ka
tholieke partij. We hebben dan ook de beste
redenen om te veronderstellen, dat die man
datarissen, welke als partij-politiek naar de
kamers gezonden worden, ook de beste waar
borgen van geloof moeten leveren. En nu
zien we juist die leiders, dat kruimken uit
van het geloovige Belgie, als echte dieven
gebrandmerkt... door een ander katholiek.
En dan mogen we terecht wel aan ons
Vlaamsche volk de vraag stellen, of het nog
lang zal toelaten, dat die schandaal-partij, de
klerikale, nog verder het christen geloof als
strijdleuze mag voeren in de verkiezingen,
Katholieke kiezers, als gij vertegenwoordi
gers naar de Kamers zendt, dan ziet ge in
hen mannen die oprecht streven naar het
ideaal van Christus. Bestaat dan dat kristelijk
ideaal in het eigenbelang, bet bestelen van
kleine spaarders, het plunderen van de staats
kas en de onderlinge onverdraagzaamheid
Wordt het nog niet duidelijk, dat geloof
politiek heelemaal moeten afgezonderd w
en
wor
den en dat ge juist het minst kristelijk be
handeld wordt door die groote bonzen van
de klerikale partij.
Maar er is nog meer. Wie deed Leon De
grelle al die verpletterende dokumentatie
over Boerenbond, Segers, Philips, e.a. aan de
hand Wie stelt hem finantieel in de moge
lijkheid om zijn bezern te hanteeren
Uit de keuze van zijn slachtoffers en van
dezen, welke hij ongemoeid laat, mogen we
haast met zekerheid besluiten, dat het hier
geldt de wraak van één katholieke groep te
gen den andere.
Zouden niet zekere individuen, den poli-
tieken dood van hun katholieke collega's ge
zworen hebben En zoo hebben we hier
weer een prachtig voorbeeld van naastenlief
de en katholieke verdraagzaamheid. En luis
tert nu goed, dat de dagbladen van die schui
mers (altijd volgens Degrelle) ook als goe
de pers blijven aangeschreven.
Zou het geen tijd worden, heeren katho
lieken, dat ge uw aanvallen even ging richten
op uw anti-kristen leiders in plaats van te
trachten ons Vlaamsche volk wijs te maken
dat de liberalen tegen 't geloof zijn
De liberalen wenscben de scheiding van
kerk en politiek, van kerk en staat. En dat
zou maar juist tot klare toestanden leiden,
waarmede én de Staat, én de kerk zouden
gediend zijn. De katholieken houden aan ver
smelting van de twee en zoo brengen ze in
déze gevallen, naast hun partij en den Staat,
ook het geloof in diskrediet.
HILAIRE LAHAYE,
Voorz. der L. J.W. van Poperinghe,
Ond.-Voorz. van het Alg. Verbond
der L. J. W. van West-Vlaanderen.
Er zijn nog steeds pacifisten, die den oor
log veroordeelen enkel en alleen omdat hij
A-' V - - .44-.. L r ,-r rl-è L- -
echter schijnt deze philanthropische faktor
es van zijn waardë te moeten verliezen,
als we tegenwoordig de meening hooren van
de bewonderaars van den oorlog. Volgens
hen toch verdort de mensch in rede alleen
de krijg doet in hem de sluimerende kracht
en energie ontwaken. Zij beweren, dat de
offers, door den oorlog gevergd, ten volle
den prijs van den inzet waard zijn, dat het
sneuvelen van miljoenen, de afbranding van
gansche steden, de uitmoording van burgers
noodzakelijk zijn om de algemeene welvaart
en den vooruitgang van het menschdom te
bevorderen. Het is nu gansch onmogelijk
zulke redeneering te ontzenuwen, als men,
zooals de philanthropen, tegen den oorlog
niets anders aanvoeren kan, dan dat hij of
fers eischt.
De liberale kritiek van de oorlogstheorie
is heelemaal anders. Zij gaat hiervan uit, dat
niet krijg maar vrede de vader is van alle
dingen. Datgene wat de mensch vooruitstuwt
en hem onderscheidt van het dier is de maat
schappelijke samenwerking. Arbeid alleen is
opbouwend oorlog brengt slechts stoornis
en afbraak. Wij bekampen den krijg niet als
zij, die erkennen, dat hij, naast schadelijke,
ook nuttige gevolgen kan hebben wij be
strijden den oorlog omdat hij SLECHTS scha
delijke gevolgen na zich sleept. Het is onze
overtuiging, dat een krijg ook voor den over
winnaar een euvel is, dat vrede altijd en
overal boven oorlog te verkiezen is. Wij ver
langen van den machtige geen offer om van
den strijd af te zien wij vragen slechts, dat
hij zijn waar belang begrijpt en leert verstaan
dat vrede ook voor hem, den sterke, evenzoo
voordeelig is als voor den zwakke.
Voor ons is vrede de vader van alle din-
en, omdat wij het nut der arbeidsverdeeling
erkennen. Deze immers maakt van het zelf
genoegzame individu een wezen, afhankelijk
van de medemensehen. De enkelingen zijn
tegenwoordig in hun bedrijf gespecialiseerd.
Ze zijn niet meer in staat onafhankelijk te
even, maar aangewezen op wederzijdsche
hulp en samenwerking. Families, gemeenten,
staten, die zelf alles voortbrengen, wat noo-
dig is voor de bestaansbehoeften van hun le
den, bebooren tot het verleden. Er bestaat
en voortdurende wisselwerking tusschen de
verschillende individuen en tusschen de on
derscheiden landen. Welnu de oorlog ver
stoort die samenwerking en brengt aldus een
ontreddering teweeg, die even nadeelig is
voor den overwinnaar als voor den overwon
nene. Wat dienen we nu af te leiden uit de
liberale opvatting over den vrede Onze
liberale plicht legt ons op alle middelen te
onderzoeken, die praktisch kunnen leiden tot
een uitschakeling van den oorlog of tot ver
mindering van de kansen op oorlog. Eén der
eerste gevolgen, welke noodzakelijk voort
vloeien uit de erkenning van het nut der ar
beidsverdeeling, is de afkeer voor het mili
tarisme.
Als we nu vooropzetten, dat de staten el
kaar ekonomisch niet kunnen ontberen, als
het voor iederen staat moest vaststaan, dat
hij aangewezen is op samenwerking met an
dere staten, dan zou iedere gedachte aan
sit ij cl msscfic n de 1. dtlti! Jvyüji -;..L *T"
men noodzakelijk komen tot een algemeene
ontwapening. Laster is het dus te beweren,
dat bet liberalisme in dienst staat van het
militarisme. Nu is het echter onverantwoor
delijk een eenzijdige ontwapening aan te
prediken en kleine landen zouden al weinig
meer dan een moreelen faktor in de weeg
schaal werpen. Het voorbeeld dient dus te
komen van de groote staten. Ongelukkiglijk
is die kans voorloopig nog miniem. Het libe
ralisme immers wordt hardnekkig bestreden,
private belangen staan op hét voorplan vre
desvoorstellen lijden schipbreuk. En verder
is het onbetwistbaar, dat de oorlogsindustrie
grootendeels verantwoordelijk is voor den
Kuidigen gespannen toestand en voor den
onwil der regeeringen.
En wij, liberale jongeren, die voor plicht
hebben meer dan wie ook, in den dienst te
staan van den vrede, dienen onvervaard de
nationalisatie van het wapenbèdrijf te eischen.
Het blijkt duidelijk, dat de oorlogswoeke
raars een groote rol spelen in het aanwak
keren der vijandelijkheden tusschen de vol
keren. Trouwens kunnen we ons voorstel
len, dat vele gezagvoerders, tegelijk aandeel
houders der wapennijverheid, kunnen aarze
len tusschen hun eigenbelang en de belangen
van hun land.
Die meening wordt zelfs versterkt, als we
uit de verklaringen van Degrelle vernerrien,
dat zelfs de zoo laag gevallen socialistische
Bank van den Arbeid een pak aandeelen be
zat van een fabriek van oorlogsmateriaal.
Als zelfs die grootschreeuwers tegen de
kanonnenhandelaars spekuleëren op de win
sten van de wapenindustrie, dan mogeh we
wel eens bedenkelijk achter ona;e oorep, krab
ben. Zulke toestanden zijn waarlijk misdadig
en dienen zoo vlug mogelijk veranderd te
worden. Lang genoeg hebben de' oorlogs
woekeraars, om hun boel te doen draaien,
natiën tegen elkaar in 't harnas gejaagd
lang genoeg hebben zij regeeripgen bein-
vloed Het wordt boog tijd, dat de staat
deze nijverheid in handen neemt om er den
noodigen kontrool over uit te oefenen. Dan
zou de regeering steeds weten, waar-dit ma
teriaal naar toe gaat, welke de juiste .be
stemming er van is. Spekulaties op den oorlog
zouden heel wat moeilijker en minder winst
gevend worden.
Hoezeer wij ook principieel tegen mono
polies en staatstusschenkomst gekant zijn,
hier dient het hooge belang van den vrede
alle andere overwegingen in den schaduw
te stellen. Niemand had die uitbreiding van
de private oorlogsnijverheid voorzien. Het
liberalisme dient te evolueeren ip die rich
ting, die het meest kansen biedt op een
vreedzaam verkeer tusschen de volkeren.
Als we vooropzetten, dat vrede de vader
aller dingen is, dan dienen we ook alles on
dergeschikt te maken aan het bewerken van
den vrede, uit vrees... geen kinderen meer
te zien geboren worden.
FRANS DE HONDT,
Voorzitter L.J.W. Hemiksem.
Hoogstudent aan de Rijks-Universiteit. Gent.
orgaan der liberale jonge wacht van Hemi- ABONNENT AAN
xem. Daarin zult U treffen de artikels van
Vriend Frans De Hondt en zijn liberale
makkers Hoogstudenten, leiders en voorzit
ters der meest roemrijke, Vlaamsche libe
rale wachten van Belgie.
L.J.W.
LEEST EN VERSPREIDT
DE GAZET VAN POPERINGHE ifflfeiagfiEfiri
