Wr'
'M
Het goudblok: ingestort.
WINTERUÜR
Divertimento rond Dilemna's.
'■T
NIEUWS- EN NOTARIEEL AANKONDIGINGSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN
GEBROEDERS DUPONT
DE LUIKSCHE
VUURKRUISERS
HET SEIZOEN AAN
DE KUST.
SPOORWEGTARIEVEN
IDEEN EN DOCUMENTEN.
16 JAAR.
NUMMER 40.
WEEKBLAD"25 CENTIEMEN.
GAZET TAN
ZONDAG 4 OCTOBER 1936.
ABONNEMENTEN
I Jaar, per post16 fr.
Congo 25 fr.
Frankrijk25 fr.
Amerika30 fr.
Losse Nummers 0.25 fr.
Men abonneert op alle belgische
postkantooren.
De postabonnenten in Belgie, die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hen bedient, en niet aan ons.
Bij elk schrijven naar inlichtingen wordt
men beleefd verzocht een postzegel voor ant
woord te voegen.
Uitgevers-Eigenaars
Yperstraat, 2, POPERINGHE.
Postcheck 484.59 Telefoon 180
DE NATIES ALS VERBONDEN VATEN.
NA FRANKRIJK HEBBEN OOK ZWITSERLAND EN NEDERLAND
GECAPITULEERD.
Samen met de tijding van 't ontzet
der belegerden in het Alcazar te Tole
do komt deze van de instorting van
het Europeesche goudblok.
Voor de weinige naties die nog in de
gouden vesting stand hielden, met niet
minder koeragie dan de witte ca
detten in het oude Spaansche paleis
fort, is het echter niet zoo goed afge-
loopen.
Tot hun ontzetting is niemand opge
daagd, en nadat de Fransche Front-
populaire regeering op haren hoektoren
de witte vlag geheschen had, hebben
ook Zwitserland en Nederland zich tot
capitulatie genoodzaakt gezien.
Een kort moment mocht het nog
schijnen, alsof onze Noorderburen al
leen stand wenschten te houden tot het
bittere einde.
Zelfs nog nadat het bericht der over
gave van Zwitserland gekomen was,
deed de heer L.J.A. Trip, president
der Nederlandsche Bank, de boodschap
afkondigen, dat er geen enkele reden
was, waarom de Nederlandsche Bank
haar politiek zou wijzigen, nu een an
der land gedwongen is, te devalueeren.
En de groote Nederlandsche bladen
van Zaterdagavond zetten hun com
mentaren op deze verklaring nog ge
heel en al in den ons zoo weinig vrien
delijk bekenden toon van Liège tient
toujours
Niets kan toch zoozeer vanzelf spre
ken, als dat de regeering in Den Haag
en beter dan zij zelfs de president
van de Nederlandsche Bank weten
moesten dat, na de instorting van den
Franschen en den Zwitserschen frank,
over het lot van den gulden was be
slist, en de pertinente verklaring van
den heer Trip is dus een even pertinen
te leugen geweest, met het doel om een
paniek te bezweren, waaruit alleen de
handige speculanten profijt getrokken
zouden hebben tot onberekenbaar na
deel voor de gemeenschap.
Een leugen om bestwil dus, waaraan
de Nederlandsche pers zich wel in volle
bewustzijn en gewetenrust medeplich
tig zal hebben gemaakt.
Maar 't ongeluk voor de gemeen
schap en voor de goedgeloovige men-
schen is, dat de gehaaide speculanten
over de juiste waarde van soortgelijke
geruststellingen allang het hunne den
ken, en, even goed als in Frankrijk,
waar feitelijk sinds maanden al geen
mensch nog vertrouwen had in de na
tionale munt, en elk middel te baat ge
nomen werd om zich van zijn franks
te ontdoen zal in Zwitserland en in
Nederland de speculatie een goed deel
hebben afgeroomd van wat de devalu
atie als profijt voor de gemeenschap
zou kunnen opleveren.
Als de devaluatie zelve een specu
latie is, dan hoort het zoo, dat de ge
meenschap er al het profijt uit trekt
en het individu er al het nadeel van
ondervindt, en dat het als een misdaad
wordt beschouwd, wanneer een indivi
du in dit profijt wil deelen of zich aan
zijn paart in de schade tracht te ont
trekken.
Dat Philips de Schoone, die zich den
bijnaam van Muntschrooder ver
wierf, door het formaat van de goud
stukken te besnoeien, die toch voor de
zelfde waarde moesten worden aange
nomen, dus reeds in de veertiende eeuw
aan devaluatie deed, neemt niet weg,
dat de muntontwaarding feitelijk een
zuivere toepassing van bet communis
me is.
Het goud in de Staatsbank vertegen
woordigt het opgespaard bezit van al
de leden der Natie. Onlangs noemde
«De Volksgazet» het nog zeer gepast
gekorrelde arbeid Voor zijn aan
deel in dezen schat krijgt de particu
lier bankbiljetten,die feitelijk ontvangst
bewijzen en schuldbekentenissen van
de gemeenschap zijn, welke hij, in the
orie, op ieder moment, tegen zijn aan
deel in het goud kan inwisselen. En
als de regeering nu decreteert, dat op
zeker, zoo onverwacht mogelijk mo
ment, de goudwaarde van ieder bank
biljet met een derde verminderd is, dan
beteekent zulks natuurlijk en eenvoudig
niets anders dan dat hij een heffing doet
van dertig procent... niet op het ka
pitaal in 't algemeen, maar op dat
gedeelte van het kapitaal, hetwelk aan
in feite zulke regeering nog misbruik
pleegt van dit vertrouwen.
Natuurlijk hebben de gouvernemen
ten, die tot deze operatie overgaan
geen gebrek aan goede redenen om
haar te rechtvaardigen. Om te bewij
zen dat de devaluatie tenslotte een ze
gen is voor iedereen, vinden ze achter
af altijd evenveel argumenten als ze er
vonden, zoolang zij meenden hun pu
bliek te moeten wijsmaken, dat de de
valuatie den ondergang van den'Staat
beteekenen zou, en ieder burger dus
voor plicht had, hen te helpen, zich
aan den gouden standaard vast te
klampen.
En zoo zullen onze Hollandsche con
fraters zich wel genoodzaakt zien tot
het opstoken van den gouden god, dien
zij met zoo bewonderenswaardige hard
nekkigheid tot bondag toe aanbeden
hebben.
Want in welk land ter wereld zou de
gedachte zelfs aan inflatie, in de pers
meer afkeer hebben gewekt dan bij
onze Noorderburen Draagt de gulden
zelf niet de fiere leuze Je maintien-
drai en had men er dus niet het na
tionaal devies, de gansche eer van het
Land aan zijn handhaving verbonden
De laatste kampvechters van het
goudblok kunnen ieder op zijn plaats
de beste redenen gehad hebben om tot
het uiterste in hun verzet te volharden,
maar allen hebben te weinig gedacht
aan de naturlijke wet van de verbon
den of zooals we dat op school in
de les van physica leerden communi-
keerende vaten.
De wereld moge ook, al na den groo-
ten oorlog, tot nog tallooze brokjes
meer verknipt zijn geworden, krachtens
het ideologische zelfbeschikkingsrecht
der volken, moge Europa ook al nog
veel erger dan vroeger met muren en
hagen zijn doorkruist zulks neemt
niet weg. dat alle landen en landjes el-
ken dag al meer en meer zulke com-
munikeerende vaten worden, wier in
houd naar een algemeene nivelleering
zoekt.
Dat is dan een van die drangen in
de Natuur waaraan tenslotte geen men-
schenwerk weerstaat, en het is onver
mijdelijk, dat naarmate meer scheids-
wanden onder dezen drang bezwijken
de drukking op de overige sterker wor
den moet.
Als de groote Fransche goudbak be
gaf, kon men het voor zeker houden,
dat de scheidsmuur langs den Zwitser
schen kant ook doorbreken zou, en een
maal ook deze gescheurd en het niveau
in de Fransche en in de Helvetiaansche
republieken tot op het peil van Enge
land, van Amerika en van Belgie ge
zakt, moest men in Holland zijn
dijken wel voor sterk genoeg houden
om aan heel de wereld weerstand te
bieden, om in ernst te kunnen bood
schappen, dat... er geen enkele reden
voor de Nederlandsche Bank bestond,
om haar politiek ie wijzigen
De allerlaatste om aan deze procla
matie te gelooven zal echter wel de
heer Trip geweest zijn die haar uit
vaardigde en hij zal dan ook precies
wel het tegenovergestelde hebben wil
len zeggen, namelijk, dat er na de ca
pitulatie van Frankrijk en van Zwit
serland, voor den werelddruk op de
goudvesting, voor de Nederlandsche
Bank geen enkele reden meer bestond
om nog aan haar politiek vast te hou
den.
Voor deze drie laatste Mohikanen
van het goudblok komt het er thans
opaan, de gevolgen van hun opgave
voor hun natie tot een minimum van
rampspoedigheid te herleiden, en nu
zal 't de moeite waard zijn om de ver
schillen na te gaan tuschen de nood-
en dwangmaatregelen welke dartoe zul
len worden aangewend door zoozeer
van elkaar verschillende regeeringsre-
giemen als dat in 't democratisch,maar
in den grond veeleer conservatieve Ne
derland en dat van het Fransche, zoo
sterk onder cornmunistischen invloed
staande Front populaire
Indien, zooals we haar reeds noem
den, de devaluatie een communistische
operatie is, dan heeft de regeering te
Parijs ook reeds onmiddellijk zuiver
communistische maatregelen afgekon
digd om haar te doen gelukken, en de
leder medewerker blijft verantwoordelijk
voor zijne bijdragen. Bijdragen in te
zenden tegen Donderdag middag.
Kleine berichten tegen den Vrijdag middag.
Naarrilooze ingezonden artikels worden in
de scheurmand gegooid.
AANKONDIGINGEN
Per regel 1.00 fr.
(minimum 3.00 fr.)
Rouwberichten minimum 5.00 fr.
Bijzonder Tarief voor Notarissen en Deur
waarders. Voor dikwijls te herhalen r'e-
klamen, prijzen volgens overeenkomst.
Alle aankondigingen zijn op voorhand,Te
betalen.
tot iedereen om zijn bezit aan goud op
dit moment aante geven, opdat daarop
dan onmiddellijk een belasting geheven
zou kunnen worden, gelijk aan de ver
hooging van de waarde van dit goud
in de nieuwe franks berekend.
En sterk naar den cornmunistischen
kant is ook wel het besluit van de Fran-
sche regeering om decreten uit te vaar-
aigen, waardoor loonen, pensioenen,
enz., aan de verminderde geldwaarden
moeten worden aangepast, en andere
waardoor de prijsverhoogingen, zoo
veel mogelijk te keer moeten worden
gegaan.
Want zulks zal dan toch beteekenen
dat de producenten wel hoogere werk-
loonen zullen moeten betalen, en meer
belastingen opbrengen, voor de verhou
ding der salarissenen der pensioenen
van de openbare bedienden, oud-strij
ders e.d. maar dat paal en perk zal
worden gesteld aan de prijsverhooging
van hun voortbrengsels.
En nu mogen we naar niets zoozeer
benieuwd zijn, als naar t antwoord
op de vraag, tot hoever het conserva
tieve Nederland zich thans zal genood
zaakt zien, om het Fransche hront
populaire op dezen cornmunistischen
weg te volgen. N. G.
TE POPERINGHE.
den Staat werd toevertrouwd. Zoodat bijzonderste daarvan is reeds het bevel
Veel volk maar weinig verteer.
1 5 Oogst, die mag aanzien worden
als het hoogtepunt van het seizoen aan
de kust, is er geweest en sortimige ho
teliers en pensionhouders beginnen er
reeds het bilan op te maken van de en
kele weken die hun bestaan moeten
verzekeren.
Het weder is ver van gunstig ge
weest. Na de warme dagen van begin
Juni scheen de zon een afkeer gekregen
te hebben van onze kuststeden en re
gende het dag in dag uit. Slechts de
verkoopers van regenmantels en regen
schermen waren in hun schik en dedén
wondere zaken.
Toch kwam het volk.
En niettegenstaande dit slechte we
der bleef het volk toestroomen. Wel-is
waar waren er veel verlofgangers die
hun kamers op voorhand besproken
hadden eri er niet van tusschen kon
den tenzij afstand te doen van de be
taalde voorschot.
Zoo kwam het dat de hotels goed
bezet waren maar degenen die het
grootste verlies lijden zijn wellicht de
uitbaters van de drankgelegenhedén
die zware sommen betalen voor hunn^
terrassen op den zeedijk die tot nög
toe meestendeels ledig gestaan hebben.
Zelfs in de veronderstelling dat er
later goede zaken te doen waren, zal
het verlies moeilijk kunnen ingehaald
worden.
Het verteer.
Maar zoo er veel vólk kwam, daii
was het verteer toch heel gering. De
menschen trachten zich zooveel moge
lijk bij den kost van hotel of pension
huis te houden en de overige uitgaven
tot minimum te beperken.
Dat is bijzonder het geval met bet
fransche klienteel. De nachtgelegenbe-;
den, dancings, enz., worden meesten
deels bezocht door Engelschen en ei
gen volk.
Nochtans dient opgemerkt dat, niet
tegenstaande de_ stijgende levensduur
te de prijzen in de hotels weinig, om
niet te zeggen niet verhoogd zijn. Zulks
pleit in het voordeel van onze kust
handelaars die thans weten te zaaien
wat zij later dubbel en dik zullen maai
en want een klenteel die bemerkt dat
sij niet bestolen wordt, blijft getrouw.
Aan het strand te Oostende.
Sinds de verouderde rolkabienen af
geschaft werden en vervangen door een
uiterst moderne instelling onder den
dijk, heeft het prachtig strand van Oos
tende meer en meer bijval. Het was
trouwens broodnoodig dat er iets ge
daan werd voor het strand want Oos
tende was op goeden voet den titel
van Koningin der Badsteden kwijt
te spelen.
Thans wordt er gezorgd voor oud en
jong, en als men zich al baadt of in
de zon luiert, immer voelt men zich
thuis op dit gulden strand.
In die uitbating heeft het slecht we
der veel kwaad berokkend. Einde Juli
was men enkel maar 1 2 duizend frank
achter van de ontvangsten op hetzelfde
tijdstip van verleden jaar.
Het slecht weef 'in Oogst deed dien
Zondag morgen, te-8 uur, werd aan
den voet van ons gedenkteeken, een
prachtige kroon neergelegd door den
Voorzitter der LuikscheVuurkruisen,
die met een afvaardiging van gemel-
den Bond, te w Popefinghe op bezoek
was.
Bij deze hartelijke hulde vanwege
de Waalsche Strijders tegenover hun
Vlaamsche Makkers, was eerie afvaar
diging van den plaatselijken N. S. B.
aanwezig.
Hierbóven'geven we'een' foto 'geno
men tijdens deze korte plechtigheid.
5 tot 20.000
achteruitgang stijgen van
toLlrli daags.
Jantjes -dood is Pietjes brood zot)
stegen deWnkomsten van de zwemkom
van het Badpaleis met ee*n dertig dui
zend frank meer "dan verleden jaar en
in de baden van de Frinkhall zijn er
dagen geweest dat er 223 baden, gege
ven werden.
In de Kursaal.
Ook de kunstwaarde van de con
certen die gegeven worden in Casino-
Kursaal is er veel op vooruitgegaan bij
verleden jaar. Onze Vlaamsche mees
ters komen er op een goede plaats te
staan!
In andere badsteden.
Zooals het te Oostende gaat, zoo
gaat het ook in andere badsteden. Blan
kenberge was op 23 Oogst overrom
peld en in Knokke-Heyst was het het
zelfde.
De Panne werkt, als naar gewoonte,
voornamelijk met de Franschen uit het
Noorden. In sommige bladen kon men
lezen dat veel werklieden, genietend
van de nieuwe sociale fransche wetge
ving thans hun verlof komen dooïbren
gen in De Panne en andere badsteden
van het Zuid-Westen. Ook hier hoort
men hetzelfde liedje de menschen
bouden de centen bij.
De F ranschen die naar De Pan'ne
komen maken van de gelegenheid ge
bruik om zich ijieuwe kleedingstukken
en voornamelijk schoenen aan te schaf
fen, ze worden gedurende een paar
dagen gedragen en dan trekt men een
voudig naar Frankrijk met schoenen
die geen rechten betalen. De oude
schoenen gaan den vuilbak in, zoo
doen de vuilnisbakzoekers te De Panne
thans een rijken oogst op van half
versleten schoenen,
VERHOOGING DER
7
De Nationale Maatschappij voor
Belgische Spoorwegen overweegt thans
een verhooging van de tarieven voor
het vervoer der reizigers.' De verhoo
ging zou 1 0 bedragen voor de der
de klas en 5 voor de tweede klas.
De geringere verhooging voor de twee
de klas wordt voorzien, omdat bij vroe
gere verhoogingen het verschil tusschen
tweede en derde klas te groot is ge
worden. Ook werd het comfort in de
derde klasse in de laatste jaren "gevoe
lig verhoogd.
Moest de stijging in alle klassen, de
zelfde zijn, dan zou dit voor gevolg
hebben dat de tweede klas-wagens
veel minder zouden worden gebruikt,
en er darentegen een te kort aan derde
klas-wagens z'óü k'pmen.
Deze rubriek is bestemd tot het opnemen der argumenten welke wij aan verschillende
bevoegdheden vragen uit te leggen aan de lezers van de Gazet van Poperin^he ten
titel van documentatie.
Deze artikels verplichten geenszins de gedragslijn van het blad en wij weerhouden ons
het recht deze desnoods in onze kolommen te kritikeeren.
door Senator ARTHUR VANDERPOÖRTEN.
Men loijgt den duidelijken indruk, op
grond van het onderzoek der internationale
en nationale toestanden, dat vele menschen
het beu geworden zijn den gulden midden
v/eg te bewandelen. Het wordt een liefhebbe
rij, zelfs bij de meest bezadigden, om uiter
ste meeningen te verkondigen.
En zoo stelt men dan scherp tegenover
elkaar de meest tegenstrijdige levensbeschou
wingen, politieke leerstelsels, sociaal-econo
mische begrippen.
Men oponeert hypercapitalisme aan com
munisme, dictatuur van rechts aan dictatuur
van links, Rome aan Moskou, en men scha
kelt meteen uit het scheppend individualism*
de liberale economie, de vrijheid van den
ken, al deze edele en onschatbare waarden,
die na eeuwen strijd verworven werden en
eeuwenlang als grondslagen van vooruitgang
welvaart en ge'uk aangezien werden.
Wij zullen wel de laatsten zijn, die de mis
oruiken en de uitspattingen van het hyper
capitalisme en van het hyperindividualisme
zouden negeeren, maar wij meenen dat onde.
den vorm van sociale wetten en een zachte
beredeneerende inmenging van den Staat,
het heuvel dier levensbeschouwingen wegge
nomen worden kan.
Wij weten al te zeer dat naar PLATO's
wijze woord geen enkel politiek stelsel vol
maakt goed, noch volmaakt slechts is.
Wij weten ook dat elk politiek stelsel na
zekeren tijd teekens van sleet vertoont 'en
«anpassing en hervorming eischt, en wij zijn
31* diep van qvertuigd dat het integrale en
absolute liberalisme niet meer beantwoordt
aan de nooden en aan de wenschen van
lezen tijd. Maar wij weten ook dat dit li
beralisme en zijn kinderen, de vrije econo
mie en het demo-parlementair stelsel, zeer
gemakkelijk voor verbeteringen en aanpas-
ingen vatbaar zijn. En het is op dien weg
/an verbe'tering en aanpassing van het be
staande dat men het heil van de menschheid
ui vooral de rust, den vrede en de welvaart
n onze gewesten móét zoeken.
\1 te simplistisch gesteld. Er zijn daar Rus
and en zijn Sovjet-inrichting aan de eene
ijde en er zijn -daar aan de andere zijde
Duitschland, Italië, Portugal, Polen, Oosten-
ijk en ettelijke andere landen met dictato-
iale^ totalitaire of semi-totalitaire inrichting,
daar er zijn daar toch ook nog Frankrijk,
ar zoo alle teekens niet vergissen, het ge-
ond verstand opnieuw zijn rechten zal gaan
jpeischen, zonder dat dit prachtig volk in
lictatoriaal of communistisch vaarwater zou
aan verzinken. En er is daar het Britsche
ijk, de grootste economische macht der we-
eld, waar het parlementarisme en de vrij-
ïeid nog stevig op den troon zitten. Er zijn
.laar die prachtlandekens als Nederland,
witserland, Denemarken, Zweden, Noorwe
gen, die net als Belgie de vrije volkswiluiting
getrouw gebleven zijn. Er zijn daar Noord-
n Zuid-Amerika waar millioenen menschen
bnder parlementair regiem leven en gedijen.
Welnu, het is naast en samen met deze
anden dat wij, Belgen, ons heil, onze rust,
nnzc welvaart moeten zoeken en bewerkend
En hier een kleine parenthesis niette-
enstaande de lage standen onzer Belgische
aluta, hebben vele onzer landgenooten zich
.le weelde veroorloofd het buitenland te be
reizen. Zoo zijn er veel Belgen den Ryn
bvergestoken, en de negen tienden zijn terug
"komen voor de orde, de tucht en de jdege-
ijke uiterlijke inrichting van Duitschland
met den opper.vlakkigen gftést vele reizi
gers eigen, hebben zij verkondigd Duitsch-
and is hét best ingerichte land van de we
reld, en vermits Duitschland onder dictatuur
ieeft, verklaren zij leve de dictatuur, ook
voor Belgie.
Dwaze, oppervlakkige, foutieve beoordee-
-iig zij doet denken aan den Franschen lit
terator-reiziger, die in Belgie afstapt, als
eerste verschijning er een roodharige vrouw
ontmoet, en in zijn notaboekje plechtig aan
rekent En Belgique toutes les femmes
sont rousses
Vergeten wij niet dat de liefhebber-reizi
ger gewoonlijk het land dat hij bereist met
maagdelijke oogen aanschouwt en met een
gansch andere geesteshouding, dan deze die
hem in zijn dagelijksch leven eigen is. Rei
zen immers is genieten, is rusten, is het juk
van den dagelijkschen arbeid afschudden. En
n zulke omstandigheden_is men optimistisch
in zijn beoordeelingen.
Hoevelc dezer reizigers, die het stadhuis
van Munchen met tranen in de oogen be
wonderd hebben, kennen niet eens de onge
ëvenaarde schoonheid van het Brusselsch
stadhuis. Daarenboven vergeten de toevallige
dictators-aanbidders dat ook in democrati
sche landen dezelfde perfectie van inrichting
kan bereikt worden.
Ziet cle republiek Zwitserland, ziet Zwe
den, Denemarken, Noorwegen, ziet Neder-
land. Het is niet noodig een dictator aan het
hoofd van het land te plaatsen om te beko- j
men b.v. dat men aan de postkantoren auto
matische postzegelsuitdeelers aanbrenge. En
de sierlijkheid van bouwtrant in het Gooiland
of de practische inrichting van de autobus- 1
Stations in Denemarken hebben niet gewacht j
tot er stroomen bloed hebben gevloeid, tot
er verklikking heeft geheerscht, tot er de
yiijheid van bewegen en denken een ïjdel
woord zou geworden zijn, om in het leven
geroepen te worden.
En al ware de inrichting in dictatoriale
staten dan nog honderdmaal beter dan. ten
onzent, dan hebben wij er nog dat groote
offer onzer vrijheid niet voor over.
Het dilemna communisme of fascisme 'is
dwaas en uit den booze. Meer en meer zijn
wij de meening toegedaan dat een iiberaal-
solidarisme alleen de redding brengen kan.
En ook dat ander dilemna Rome of Mos
kou verwerpen wij.
Ziet toch wat die heeren schrijven a We
kunnen hier niet herhaaldelijk en niet na
drukkelijk genoeg de aandacht op vestigen,
dat we lieden een hervormings- en aanpas
singstijdperk doormaken, van welks doeltref
fend en ondoelmatig benuttigen niet alleen
de toekomst maar ook het voortbestaan zelf
der menschheid afhangt.
Of men al dan niet partijganger zij van
categorieke formules, er is niet meer te ont
komen aan de zich van dag tot dag meer
opdringende werkelijkheid, dat de eerstvoj-
gende jaren, zelfs maanden, iedereen zullen
dwingen tot het kiezen tusschen twee le
vensbeschouwingen.
Waar het voor dezen mogelijk was, al
thans uiterlijk, een onverschilligheid te be-
toonen die den brui gaf van om het even
elke levensbeschouwing, en tevens naar
die onverschilligheid te handelen, daar zal
voortaan iedereen, zoowel de man van het
syndikaat als de man van het doctoraat, -zich
genoopt zien tot aansluiting bij een der twee,
welke eerlang de wereld zullen beheerschen
en buiten welke geen andere nog bestaans
mogelijkheid, ja, bestaansrecht zal hebben
De levensbeschouwing van Moskou, en de
levensbeschouwing van Rome.
En ziet toch hoe handig zij het aanleggen
om het schaap in huis te halen Hief'dient
nochtans beslist onderscheid gemaakt, wat de
on-^.lisbesctruu wing van ïxorne betreft1; tus
chen het bijtreden van die levensbeschou
wing en het aansluiten bij de grondbeginse
len,waaruit zij ontstond en waarop zij steunt.
Dit bijtreden kan wel een gevolg zijn van
dit aansluiten. Het is er, echter, geen nood
zakelijke vereis'chte van.
Waaruit dus voïgt, dat ook zij, die het
geloof niet bezitten of het 'verloren hebben,
volkomen de levensbeschouwing van Rome
kunnen deelen, er hun daden haar richten, er
als kampioenen kunnen van optreden.
Met andere woorden, het is niet noodig
de katholieke leer aan te kleven om de ka
tholieke macht op dén troon te willen zetten.
Wij hebben alle achting voor de Roomsch-
katholieke levensbeschouwing en het kost
ons niet dë minste moeite om te verklaren
<$at wij als een eerlijk, deugdzaam mensch
^anzien, hij dié niet alleen theoretisch de
eer van Christus belijdt, maar ze ook prac-
tisch' béleëft, maar wij verklaren onmiddel
lijk daarbij dat ook buiten de Roomsch-ka-
thótiekë Kerk millioenen eerlijke en deugd
zame menschen geleefd hebben én leven.
Ook andere godsdiensten hebben toonbeel
den vaii eer en deugd voortgebracht en ook
vrijzinnige en vrijdenkers hebben de volheid
der menschelijke volmaaktheid bereikt. Want
naast de toonbeelden van deugd door Rome
verwekt, kunnen wij helaas met de vleet
voorbeelden van verwording en van misda
digheid in diezelfde levensbeschouwing ont-
dekke n, net als in welk andere ook.
Wij verwerpen het zoogezegde axioom dat
Rome en Rome alleen de wereld kan redden,
en stellen jammer genoeg meewarig vast dat
de historische tijden, die wij de laatste
dertig jaar beleefd hebben, zoowel Rome als
de vrijmetselarij en als het socialisme gefaald
hebben en te kort geschoten zijn. Dit is geen
verwijt, dit is een vaststelling van het feiten
materiaal, en een aanpassing tot verwerping
van elk fanatisme, een opwekking tevens tot
breedheid van denken en eerbied voor een-
eders overtuiging.
En dat zijn juist de begrippen en de prin
ciepen die den grondslag vormen der liberale
leer, waaraan wij, wat er ook gebeuren
moge, dieper en echter getrouw blijven.
Welk is nu onze practische conclusie
Dat wij in dit land de geesteshouding van
den strijd tusschen dilemna's moeten laten
varen.
Wij willen voor geen dilemna gesteld wor-
en, en wij vertrouwen dat onze regeerders,
steunend op de drie groote partijen, die elk
hun voordeel bijbrengen, het land zullen ber
sturen en regeeren met wijsheid, steeds het
oog gericht op dit baken dat den gulden
middenweg aanwijst.
Wij nemen het goede waar het is. Wij
aanvaarden de medewerking van alle men
schen van goeden wil. Wij verwerpen alle
gevaarlijke experimenten. Wij gelooven in
den gezonden zin onzer bevolking.
Wij vreezen geen revolutie, omdat wij de
gedachte daaraan in de kiem zelf willen ver
smoren. En wij houden ons overtuigd dat
wij alzoo, wat er elders ook gebeuren moge,
gezond en gaaf onzen historischen weg zul
len vervolgen in 't licht onzer humanistische
levensbeschouwing en met een breed hart
voor al de menschen van dit goede land.
Heden Zondag treedt het Winteruur in voege. Vergeet dus niet de uur
werken EEN UUR ACHTERUIT TE STEKEN. Als ge dezen avond om 9
uur slapen gaat, dan zal het nog mpar 8 uur zijn. Een buitenkansje dus
voor de slapers
