Oe Beer van Zeeland behaalde een
overgroote Meerderheid.
De Gomedie van deniet-inmenging
17 JAAR. NUMMER 37.
WEEKBLAD 25 CENTIEMEN.
ZONDAG 12 SEPTEMBER 1937.
ABONNEMENTEN
Men abonneert op alle belgische
postkantooren.
NIEUWS- EN NOTARIEEL AANKONDIGINGSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN
AANKONDIGINGEN
Uitgevers-Eigenaars
GEBROEDERS DUPONT
DE KAMER OPNIEUW MET VERLOF.
..EN NU OPNIEUW AAN HET WERK
DE ZAKEN VAN SPANJE.
WIL DE FRANSCHE REGEERING ER GEDAAN MEE MAKEN
IDEEN EN DOCUMENTEN
ZAL DE NEUTRALE SCHOOL VLAANDEREN OVERROMPELEN
door Solidaristen Robert Aernaut en Hilaire Lahaye.
(in antwoord op het hun toegezonden brochuurken).
WAT ER AAN PENSIOENEN
WORDT UITBETAALD.
LANDBOUWKRONIEK.
Seizoenwerken in September.
Landbouw. - Op dit oogenblik wor
de akkers gereed gemaakt voor den
zomergerst, die gezaaid wordt op het
einde van deze maand. Volgens de
Annales des Brasseurs 1937, wordt
de kwaliteit van brouwerijgerst ver
hoogd door het gebruik van potasch
een gematigde hoeveelheid stikstof
(15 a 20 kgr. per Ha.) vermeerdert
de graanopbrengst en is geenszins na-
deelig voor de hoedanigheid. Daarom
zullen we per Ha. volgend mengsel
onderwerken I 000 kgr. sylviniet-kai-
niet, 1 00 kgr. ammoniaksulfaat en een
fosfoorzuurmest.
Hoenders. - Op het einde van Au
gustus en in 't begin van September
raapt men eieren om te bewaren ze
zijn dan weinig bevrucht en bewa-
en gemakkelijker.
ALLE SCHILDERWERKEN
YPERSTRAAT, 42, POPERINGHE.
Jaar. per post16 fr.
Congo 25 fr.
Frankrijk25 fr.
Amerika30 fr.
Losse Nummers 0.25 fr.
De postabonnenten in Belgie, die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hen bedient, en niet aan ons.
Bij elk schrijven naar inlichtingen wordt
men beleefd verzocht een postzegel voor ant
woord te voegen.
Per
Yperstraat, 2, POPERINGHE.
Posfcheck 484 59
Telefoon 180
leder medewerker blijft verantwoordelijk
voor zijne bijdragen. Bijdragen in te
zenden tegen Donderdag middag.
Kleine berichten tegen den Vrijdag middag.
Naamlooze ingezonden artikels worden in
de scheurmand gegooid
regel 1.00 fr.
(minimum 3.00 fr'.
Rouwberichten minimum 5.00 fr.
Bijzonder Tarief voor Notarissen en Deur
waarders. Voor dikwijls te herhalen se
klamen, prijzen volgens overeenkomst.
Alle aankondigingen zijn op voorhand te
betalen.
Zooals voorzien was, heeft de Kamer
van Volksvertegenwoordigers, in twee
dagen tijds, heel deze kwestie afgehan
deld.
Van een debat, dat het gevolg was
van een misselijke campagne, kon men
niet verwachten, dat alles zou staan in
een bijzonder vriendelijken en aange-
namen toon.
En toch mag aangestipt worden, dat
de Kamer het debat heeft gehouden in
een atmosfeer, die nog altijd als «par
lementair» kan bestempeld worden en
die geenszins de grenzen te buiten
ging, van hetgeen, zoo vóór als na
den oorlog, meermaals in één zittijd
werd vertoond.
Het slot van het debat is geweest,
wat we zonder eenigen twijfel, kon
den voorspellen de meerderheids-
groepen hebben den heer van Zeeland,
persoonlijk en ook zijn heele regeering
wegens de genomen maatregelen, haar
vertrouwen hernieuwd.
Bij de liberalen was er slechts één
die, na de strijdlustige rede, welke hij
uitgesproken had, moeilijk voor een
vertrouwensmotie kon stemmen, en de
heer Willem Janssens, die zich ont
hield.
Bij de katholieken stemden enkel de
heer Sap die overigens niet meer
officieel tot de fractie behoort, en
de heer Vindevogel tegen, terwijl zich
hier meerderen nochtans onthielden.
De socialisten, eenerzijds en de Re-
xisten en fronters waren nagenoeg eens
gezind in hun houding, de eersten, om
de regeering te steunen, de twee laat
ste groepen, om haar vertrouwen te
weigeren.
In zijn verklaring van Dinsdag, on
derlijnde de heer De Man bijzonder
den slechten indruk, dien de gevoerde
campagne in het buitenland verwekte.
In het buitenland, zegde de minister
van Financies, kan men onmogelijk de
details van deze zaak volgen.
En daar is de indruk dan enkel dat,
in een der voornaamste Belgische ban
ken, een groot schandaal is uitgebroken
waarin de Belgische ministers en zelfs
de eerste Minister betrokken zijn.
Het is simplistisch, maar het is zoo
Nu hopen we, dat, in diezelfde
vreemde landen,waar de berichten aan
gaande het zoogenaamde «schandaal»
werden gepubliceerd en gecommen-
teerd van heel het Kamerdebat ook
maar dit zal onthouden worden, niet
dat een eerste minister heel zijn pri
vaat leven gedurende de laatste jaren
heeft moeten vertellen met opsomming
van zijn inkomsten en van zijn uitga
ven, om zich van erge beschuldigingen
wit te wasschen maar enkel dat de
Kamer, na den uitleg van den eersten
minister en den minister van Financies
gehoord te hebben, haar vertrouwen
in de regeering heeft uitgedrukt, met
een meerderheid, die, naar we hopen,
in den vreemde, toch eenigen indruk
kan maken.
Zoo zou dan een gedeelte van de
schade, die ons Land, door de ingezette
campagne geleden heeft, kunnen goed
gemaakt worden.
En opdat dit herstel zoo volledig
mogelijk zou zijn, hopen we, dat die
bladen, die zonder tot de rextistische
of fronters-groep te behooren, toch ge
meend hebben, de feiten, die zich in de
Nationale Bank voordeden, aan te dik
ken en met heel wat bombast te onder
lijnen, nu, zonder daarvoor eenig «mea
culpa te moeten slaan, toch begrij
pen zullen, dat het nu maar best is, nu
elkeen er alles van weet, de zaken haar
gang te laten gaan.
We kunnen best verstaan, dat heden
nog deze bladen, den heer van Zeeland
en de dirigenten van de Nationale Bank
niet kunnen geluk wenschen met zekere
practijken, die er in voege waren dat
doen wij ook trouwens niet en dat
ze heden nog eens willen onderstrepen,
dat heel de argumentatie, die in de Ka
mer aangevoerd werd, niet veel aan
de zaak verandert.
Maar we hopen toch, dat wanneer
de commentaar over de Kamerzittingen
van Dinsdag en Woensdag, zal besloten
zijn, zij, met ons, zullen beseffen, dat
er, in Belgie, onzen staatslieden ander
werk is weggelegd dan dit, waarmede
zich een eerste minister, in de laatste
maanden, in ons Land, heeft moeten
onledig houden.
Men denke maar, en toen was
de zaak van de Nationale Bank nog
niet uitgevonden of minstens niet uit
gebuit, aan de geweldige verkie
zingscampagne, die de Rexisten den
heer van Zeeland dwongen te voeren.
Wat wil men, dat een regeerings-
hoofd gedurende al die weken, aan
ernstigen arbeid zou hebben gepres
teerd. En hetgeen geldt voor den ver
kiezingstijd, geldt ook weer nu.
Elkeen zal begrijpen dat, terwijl de
laster met zulke vaardigheid rondom
u wordt verspreid, niemand bij machte
zou zijn, om zijn dagelijksche taak in
goede voorwaarden, te vervullen.
Het is dan ook nu wel geweest. En
indien de Rexisten, met hun zooge
naamde «bezem-politiek»,willen voort
gaan, en steeds maar nieuwe slachtof
fers voor hun laster willen zoeken, dat
men hen dan late begaan.
De verkiezing van April j.l. had den
dood van het Rexisme ingeluid.
Het zijn leden en bladen van de
zoogenaamde traditioneele partijen zelf
die door den steun dien ze hem nu
hebben verleend, Degrelle weer op een
pieterstaal aan 't brengen zijn.
Of minstens aan 't brengen waren.
Want we zijn overtuigd, dat nu we
kunnen wel met een zekere bitterheid
zeggen eindelijk de kiezers door
het lezen van den volledigen uitleg
en zonder wat ook maar te willen goed
praten, zullen oordeelen, dat het
schande is geweest, de zaken te willen
voorstellen, zooals het gedaan werd.
En indien er enkelingen kunnen ge
weest zijn, die, dezer dagen, zich een
I oogenblik hebben afgevraagd, of De
grelle toch, ten slotte, geen groote
schoonvager zou worden, zij nu reeds
de overtuiging hebben opgedaan, dat
hij, enkel en alleen, de sombere uit
buiter van schandalen is gebleven, die
hij, van het eerste oogenblik was en
in welk vak hij van eerst af we moe
ten het wel bekennen, een meester
is geweest.
j Maar ons volk is een te gezond en
in den grond te eerlijk volk, om zich
lang door zulke, zelfs met meesterhand
aangewende, practijken te laten mis
leiden.
M.
De Londensche bladen hebben van
hun correspondenten te Parijs verno
men, dat het Fransch gouvernement
zijn houding tegenover den oorlog in
Spanje zou willen wijzigen.
Om te beginnen zou het bij het non-
mterventiecomiteit een klacht willen in
dienen tegen Italië, omdat de regeering
te Rome er thans recht voor uitgeko
men is, dat haar troepen in Spanje
staan en aan de zijde van Franco vech
ten.
Dat wist nu iedereen al wel sinds
lang, zoo goed als iedereen weet dat
Rusland met man en macht aan de
zijde van de gouvernementeelen
staat, maar 't gaat hier om de beken
tenis.
Omdat Italië bekend heeft, dat het
zich met den Spaanschen oorlog daad
werkelijk bemoeit, daarom is de heele
situatie veranderd. Zoolang het deed
als Rusland en alle inmenging bleef
loochenen ook al vielen eiken dag
de tegenpartij honderden van hun man
schappen, van hun kanonnen, hun
pantserwagens en hun vliegtuigen in
handen konden de Fransche en de
Engelsche regeeringen zich houden,
alsof de overeenkomsten betreffende
de niet-inmenging door Italië werden
geëerbiedigd.
Maar nu Rome zelf bekend heeft,
dat het oorlog tegen het «wettig» gou
vernement van Spanje voert, zou de
regeering te Parijs het niet langer meer
zonder een krachtig protest bij het
non-interventiecomiteit kunnen laten.
Een krachtig protest. Goed en wel.
Maar... dan
Hoeveel kans bestaat er nog, dat
van zulk een protest Mussolini zich iets
aantrekken zal als hij toch wel niet zoo
onbevangen voor zijn inmenging in de
zaken van Spanje zal zijn uitgekomen,
zonder de quasi-zekerheid, dat deze
bekentenis vanwege Frankrijk een der
gelijk protest uitlokken zou
Wie zegt zelfs dat hij 't er niet om
gedaan heeft
Hebben de faillieten van den Vol
kenbond inzake Abessinie en het vorige
Chineesch-Japansche conflict, het Fran
sche kabinet dan nog eenige illusie
kunnen laten betreffende het succes,
dat in dezen tijd nog met «protesten»
te verwerven is
Als het A zal hebben gezegd, dan
moet het ook B zeggen. En... hoe zal
deze B dan luiden
Om eenige beteekenis te kunnen heb
ben, moet een protest toch vergezeld
gaan door de bedreiging met een sanc
tie. Indien de Fransche regeering bij
het comiteit voor niet-inmenging te
Londen verzet wil aanteekenen tegen
het optreden van Italië in Spanje, dan
moet zij ook den eisch stellen, dat met
dit optreden gedaan worde gemaakt en
te kennen geven, wat zij doen zal, in
dien aan dezen eisch geen gevolg zou
worden gegeven.
En... wat wil de Fransche regeering
dan doen
Zij zou al niet minder kunnen zeg
gen dan dat zij in zulk gveal eveneens
de vrijheid nemen zou om het vormen
van Fransche vrijwilligerskorpsen,maar
dan voor de regeering van Valencia,
aan te moedigen om ervoor te zorgen
dat zooveel mogelijk Fransche soldaten
naar Spanje zouden worden gesluurd
om er aan de zijde van de Russi
sche tegen de Italianen te gaan
vechten. Met andere woorden om een
fascistisch-communistischen oorlog te
gaan voeren op het Spaansch gebied.
...En niet zonder de verwachting,
dat deze oorlog zich tot heel Europa
zal uitbreiden.
Er zijn in alle landen van Europa
niet weinig lieden, die dat wel zouden
willen. We zullen niet zeggen, dat het
vooruitzicht van een nieuwen oorlog
den socialisten toelacht, maar zoo af-
keerig stellen ze zich toch niet aan te
genover de gedachte aan dat wat zij
beschouwen als een mogelijke defini
tieve afrekening tusschen het fascis
me en de democratie zooals
zij deze laatste opvatten.
1 e Londen echter blijkt men niet zoo
roekeloos met het vuur te willen spelen
Sommige groote Engelsche bladen
willen weten, dat het Britsche kabinet
reeds door Parijs over het plan van
zulk protest tegen Italië gepolst zou
zijn, en aan het gouvernement van den
heer Chautemps den raad zou gegeven
hebben om dat voorloopig nog maar
zoo te laten.
Daarbij zou de Engelsche regeering
de Fransche gewezen hebben op het
gevaar, dat zij, zelfs in het non-inter-
ventie-comiteit wel eens alléén zou kun
nen staan en zichzelve dus ook in de
alg'emeene internationale politiek vol
komen isoleeren.
...Waaruit dan voor den heer Chau
temps en zijn collegas in het tweede
Volksfront-kabinet klaar genoeg te ver
staan was, dat Frankrijk voor eenig
gevaarlijk optreden tegen Italië of voor
welke andere roekelooze actie ten bate
niet op eenige sympathie van Engeland
van de Spaansche Marxisten, alvast
moet rekenen.
En over de noodzakelijkheid van een
protest tegen Italië bij het non-inter
ventie-comiteit, moet in het Fransch
ministerie volstrekt geen eenstemmig
heid meer heerschen.
Zooveel lankmoedigheid van Brit
sche zijde moet de Fransche regeering
des te meer verwonderen als Engeland
op t oogenblik toch veel meer redenen
heeft dan zij om tegenover het conflict
in Spanje zijn kalmte te verliezen.
Want, terwijl de Fransche scheep
vaart op de Middellandsche Zee door
de strijdenden partijen nog niet noe
menswaardig gehinderd is geworden.
hebben deze zich reeds bij herhaling
op de meest ergerlijke wijze aan En
gelsche vrachtvaarders vergrepen. En
zelfs is een Britsch oorlogsschip, de tor
pedojager «Havock» op de Spaansche
kust door een duikboot aangerand.
Tot dusver schijnt nog niet bekend,
tot welke van de strijdende partijen
deze duikboot wel be"hooren mag, en
zoolang ze daaromtrent geen zekerheid
heeft, wil de regeering te Londen, met
iedere officieele mededeeling over dit
geval wachten. Maar wel is al geweten,
dat zij vier andere torpedojagers op
jacht naar den aanvaller uitgestuurd
heeft, die moet kruisen tusschen de
havens van Valencia en van Alicante.
Beide deze havens zijn nog in t be-
I zit van de Marxisten en, behoort de
onderzeesche sluipmoordenaar hun toe,
dan zal hij er natuurlijk een toevlucht
vinden en dus voor de Engelsche jagers
moeilijker te pakken zijn dan wanneer
hij bijvoorbeeld tot de Italiaansche
vloot zou behooren en dus zoover van
zijn operatiegebied zou zijn verwijderd
Intusschen moet het voor ieder lo-
gisch-denkend en redeneerend mensch
een raadsel blijven, wat Italië wel zou
bedoelen met een aanval op een Britsch
oorlogsschip en welk profijt de zaak
van Franco wel bij de vijandschap van
Engeland zou kunnen vinden.
Terwijl niets zich zoo gemakkelijk
laat begrijpen als dat de Marxisten j
ieder middel en iedere list te baat ne
men, om Engeland tegen de «rebellen»
en tegen Italië op te zetten.
Deze rubriek is bestemd tot het opnemen der argumenten welke wij aan verschillende
bevoegdheden vragen uit te leggen aan de lezers van de Gazet van Poperinghe ten
titel van documentatie.
Deze artikels verplichten geenszins de gedragslijn van het blad en wij weerhouden ons
bet recht deze desnoods in onze kolommen te kritikeeren.
De ^Correspondenten van «Ideën en Documenten worden vriendelijk verzocht hun
nijdragen in te dienen bij den Heer Hilaire LAHAYE.
Cijfers zijn ten slotte nog de eer
lijkste getuigen. En het zijn voor het
oogenblik ook de cijfers die uitwijzen
dat er in ons land voor het oogenblik
2 miljard 346 miljoen wordt besteed
aan pensioenen, hetgeen een vierde
vertegenwoordigd der totale staats-
begrooting.
Dit bedrag moet ontleed worden als
volgt
Mijnwerkerspensioenen 167 mil
joen 400.000.
Algemeen pensioen 32 7 miljoen
839.345.
Burgerlijke oorlogslachtoffers 858
miljoen 700.000.
Burgerlijke en militaire ancieniteits-
pensioenen 633 miljoen 082.888.
Weduwen en weezen 1 59 miljoen
850.373 frank.
De gronden die moeten bezaaid
worden met tarwe of rogge zal men
bemesten met 1000 kgr. sylviniet-kai-
niet, 1 000 kgr. metaalslakken en vóór
het zaaien zal men nog I 50 kgr. am
moniaksulfaat ondereggen per Ha. In
de Lente zal men de stikstofbemesting
volledigen. De hoeveelheid hangt af
van den groei van het gewas.
Rond half September plant men
coolzaad dat gezaaid werd op wacht-
bed, einde Juli.
VEETEELT. De paarden mogen op
droogvoeder gezet worden. De volle
dige verandering van rantsoen moet
8 a 10 dagen duren.
De hennen die nu ruiven zijn goe
de legsters. Overtollige poeljen en
1 aantjes van de lentebroedsels wor
den verkocht.
Om ziekten te voorkomen moet de
grond in de hoenderparken omgespit
worden. Harde grond is zeer nadeelig
voor de gezondheid van het gevogelte.
Het is goed wat ijzersulfaat of metaal
slakken uit te strooien. Hennen die niet
geruifd hebben in September zal men
stikstofrijk voeder toedienen, om het
stooten der pluimen te bevorderen,
nog vóór de winter begint.
Een nieuwe geniepige strijdmachine op
gebied van schoolpolitiek is thans door de
West-Vlaamsche vrije schoolvossen gelan
ceerd geworden. Wij hebben het hier over
de onlangs verschenen brochure Zal de
neutrale school Vlaanderen overrompelen
dewelke door het Mannenverbond van Roe-
i« uitgegeven werd.
Heel interessant is de brochure in kwestie
niet tendenz zou in vier regels in plaats
van in vier boekdeelen kunnen uitgelegd
worden en deze zou dan neer komen op de
ouwe afgesleurde katholieke slogan Wij
alleen hebben het bij het juiste eindje de
tegenstrevers zijn ketters, slechte menschen
en de bekommernis van de ouders moet zijn
scholen te hebben volgens hun opinie
Cansch het brochuurken in kwestie is
doordrongen van dezelfde jeremiades en als
er soms een variantje in doorschemert dan
gebeurt zulks om op geniepige wijze te in-
sinueeren dat in de officieele scholen poli
tieke stelsels verdedigd worden, enz., enz.
(zonderling als zulke bewering getoetst wordt
aan Liberaal zijn, wat, op politiek terrein
bekeken, door de opstellers van het bro
chuurken als synoniem genoemd wordt van,
princieploos.
Al dit ouwerwetsch geschermutsel rond een
zaak die vóór de publieke opinie reeds lang
opgelost is, vindt zijn oorsprong in twee
wetsvoorstellen aangaande de herinrichting
van het officieel onderwijs, dewelke inge
diend werden in December van verleden jaar
door de Hl 1. volksvertegenwoordigers Mis-
siaen, Mundeleer, Van Acker, De Jaegher,
Pièrrard, Van Glabbeke, Marien en Fischer.
De noodkreten die door het mannenver
bond geslaakt worden, beginnen met De
schoolstrijd woedt tegen het godsdienstig
Vlaanderen.
In deze .huichelachtige weeklacht ligt
gansch de katholieke schoolpolitiek besloten.
En deze bestaat er in (sinds 1 50 jaren al)
de rollen van aanvaller en aangevallene in
dezen strijd moedwillig om te draaien.
Om zulks te bewijzen willen wij de spons
vagen over de voor-oorlogsche katholieke
kuiperijen en slechts afdalen tot in 1932 bij
de inrichting der toenmalige regeering de
welke besloten had dat een parlementaire
commissie zich zou gelasten met het op
stellen van een statuut dat definitieve school-
vrede zou brengen. Het was de Heer Devèze
welke den geest bepaalde waarin dit statuut
zou opgevat worden. En benevens de bepa
lingen dat het neutraal onderwijs door den
Staat zou erkend en financieel ondersteund
worden zulks mits strenge controol wel
ke een volledige neutraliteit zou waarbor
gen werd ook nog overeen gekomen dat
er een einde zou gesteld worden aan den
strijd... Welke de Private School tegen de
Officieele School voerde. Om geen ontevre
denen te maken werd er bijgevoegd dat de
private scholen zouden gesteund worden in
evenredigheid waarvan de interpretatie over
gelaten werd aan de nationale vertegenwoor
diging.
De voorstanders van het officieel onderwijs
dachten dat de vrede eindelijk gekomen was
vermits de katholieken het eens waren met
het bewuste statuut.
Helaas 1 daar was niets van... eenigen tijd
nadien vonden we in den mond van den
Heer de Broqueville te Binche de volgende
woorden die duidelijk genoeg waren om
trent de inzichten van de katholieken
Moest de Liberale partij zich neerleggen
bij den wil der katholieke huisvaders om
ïooit voor hun kinderen het neutraal onder
vijs voldoende te achten en moest zij (de
Jberale partij) slechts van het Christelijk
onderwijs bijgevoegde waarborgen van loya
lisme, burgergeest en nationale samenwer
king vergen, dan weet ik waarheen ik mij
zou dienen te wenden om den Belgischen
Staat de verzekering te geven dat hij, zooals
de andere Staten de meest mogelijke bevre
diging zou krijgen in ruil voor zijn subsidies
nan de christelijke school.
Dit was het katholieke antwoord op den
vredeshanddruk welke door een vrijzinnige
regeering aangeboden werd.
En deze huichelarij vindt men later terug
in den heroplaaienden schoolstrijd waarvan
het beruchte brochuurken den laatsten weer
klank is.
Een weinig nadat de Heer de Broqueville
deze ondubbelzinnige woorden uitgesproken
had. verklaarde een katholiek dagblad on
omwonden Dat de Heer de Broqueville's
woorden beteekenden dat de oplossing van
het Belgisch vraagstuk het voorwerp moest
worden van een concordaat met Rome.
En hiermede ondervond de commissie die
op zoek toog naar de schoolvrede dat school-
vrede een eeuwige utopie zou blijven. En
ha^r werking was verlamd. Laat ons even
eens onderzoeken wat Rome, door monde
van haar spreektrompet de Broqueville aan
den Belgischen Staat beloofde in ruil voor
subsidies aan de Christelijke scholen...
Bijgevoegde waarborgen van Loyalisme,
(dit wil zeggen dat de katholieken tot op
dien dag slechte Belgen geweest waren ver
mits zij maar een deel van hun loyalisme
(rechtschapenheid) aan den Staat afgestaan
hadden wat hetzelfde geval was met hun
Burgergeest en nationale samenwerking.
Ziehier beste lezer, de waarheid omtrent
den schoolstrijd in Belgie...
Ziehier wat men tusschen de regels moet
lezen van het brochuurken, dat getiteld is
Zal de Neutrale School Vlaanderen over-
j rompelen
En het bewijs hiervan wel doodeenvou
dig het volgende
Zie het verschil in den tekst der eedaf
legging van trouw aan de Belgische Con
stitutie in den mond van het personeel der
officieele scholen en in dezen van het per-
oneel der katholieke scholen
Een lid van het personeel van het officieel
r.derwijs zweert Ik zweer trouw aan den
iConing, gehoorzaamheid aan de Constitutie
en aan de wetten van het Belgisch Volk.
En een lid van een katholieke school,
zweert Ik zweer trouw aan den Koning
en aan de Belgische Constitutie
Aan de wetten van het Belgisch Volk...
wil de katholiek dus niet gehoorzamen...
hij lapt er zijn zolen aan.
Tot hier de historiek van den schoolstrijd
in Belgie laat ons nu tot ons brochuurken
wederkeeren.
Op pagina 3 3 vinden wij het volgende
De Godsdienstige menschen moeten in ge
weten scholen eischen waar hun kinderen
zullen leeien leven volgens de godsdienstige
levensbeschouwing. De neutrale menschen
evenzoo eischen nu scholen waar hun kin
deren opgebracht worden volgens de neu
trale levensbeschouwing
In deze schijnbaar gelijkheid betrachtende
woorden vindt men de grove fout terug van
het katholiek onderwijs dat om rechten wil
strijden.
Het is hier dat de geniepigheid van het
brochuurken voor den dag komt onder het
haapsvel van den eisch om gelijkberech
tiging.
Eerst en vooral neutraal zijn is geen gods-
enslvorm. Neutraal zijn wil zeggen «in een
s hooi vrij denkende menschen kweeken tot
volledige burgers en niet tot burgers die hun
rechtschapenheid tegenover het land zijn
/©Ik en zijn instellingen in stukjes kunnen
hakken en er het grootste paart van achter
houden in ruil voor subsidies.
Neutraal zijn wil ook nog zeggen den
ken zonder vooroordeelenenkel en alleen
in het verband van de logica der tastbaar
heden aan menschen een opvoeding geven
dewelke hen geschikt maakt voor zelfstan
dig denken binnen de perken der maatschap
pelijke moraal.
Zulks is geen godsdienst, zulks is geen
erkenning van dogmas.
Neutraal zijn is geen bevooroordeelde le
vensopvatting... is geen levensbeschouwing...
neutraal zijn op gebied van onderwijs is
slechts aanpassing aan het maatschappe
lijk leven en aan de wetten, dewelke dit
leven beheerschen. Van gelijkstelling inzake
subsidies of moreele gelijkstelling, bijvoor
beeld inzake van het stichten van godsdien
stige afdeelingen in scholen iets wat het
officieel onderwijs thans geneigd is toe te
staan kan in het Belgisch Staatsverband
geen kwestie zijn.
Integendeel De rollen zijn al lang genoeg
verdraaid geworden...
De schoolstrijd dient gevoerd te worden
door de aanhangers van het officieel onder
wijs tegen de katholieke scholen... hij dient
gevoerd te worden met open vizier tegen
hen die maar den helft van hun rechtscha
penheid in de weegachaal van 's lands beleid
teggen.
He initiatief van den strijd dient uit te
an van de aanklevers van het officieel on-
c- .rwijs, die aan den Belgischen Staat me ï-
schen afleveren die hem met hun volledige
rechtschapenheid zullen dienen I... en geen
iiiensc hen die benevens de wetten van het
and er nog andere wetten op na houden
hen dicteeren of zij al of niet... als Rome
iet goed cl slecht vindt, zullen gehoorzamen
pan de -vetten van het Belgisch Volk.
En als het brochuurken in kwestie de
vraag jtelt «Zal de neutrale school Vlaan
deren overrompelen dan dient hier op
eantwoord te worden Zal de neutrale
school di'lden dat Belgie en zijn wetten door
Rome overrompeld worden
En als het brochuurken op pagina 54 wil
bewijzen dal er in sommige Vlaamsche ar
rondissementen slechts een minderheid der
oevolking om een officieel onderwijs vraagt
en de rest der bevolking dus de meerder
heid kaii._*hek is en om een katholiek on-
ac#rwijs viaagt dan is het oogenblik gekomen
om hier te zeggen dat daar in die arrondis
sementen de dictatuur van Rome al diep
wortel gevat heeft en een gevaar wordt voor
den Be'gischen Staat en zijn neutraal onder
wijs dat (op pagina 12) een c pest ge
noemd wordt.
En om te sluiten kunnen wij op de vraag
welke als slot in vette letters het biochuur-
ken besluit en als volgt gesteld wordt Hoe
kunnen aan de Ouders van godsdienstige en
neutrale opinie in onze streken op voet van
geli ke behandeling scholen bezorgd worden
die overeenstemmen met de werkelijke opi
nie der ouders het volgende minder geniepige
antwoord geven
Kan en mag de Belgische Staat subsidies en
aparte scholen geven aan menschen die hun
opinie over de Belgische Wetten onderge
schikt maken aan de opinie van Rome
En of de opinie der ouders, aldus beke
ken. geëerbiedigd... of niet geëerbiedigd
dient te worden... dat laten wij aan de
appreciatie van den lezer over.