nulling van hei Koning Bihen pionumeni
aan aan ïzer van zonnag 24 Juli.
Vier Gouden Bruiloften te Poperinghe
Z. M. Koning Leopold III, en
H. M. Koningin Elisabeth met de
Koninklijke Kinderen namen er aan deel.
18 JAAR. NUMMER 31.
WEEKBLAD 25 CENTIEMEN.
ZONDAG 31 JULI 1938.
ABONNEMENTEN
NIEUWS- EN NOTARIEEL AANKONDIGINGSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN
GEBROEDERS DUPONT
Yperstraat, 2, POPERINGHE.
AANKONDIGINGEN
WETENSWAARDIGHEID.
DRINKT GASTAR BIER
s-se-s-:
JAZET VAK POPERIHGHE
Jaar,
per post
Congo
Frankrijk
Amerika
16 fr.
25 fr.
25 fr.
30 fr.
Losse Nummers 0.25 fr.
Men abonneert op alle belgische
postkantooren.
De postabonnenten in Belgie, die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hen bedient, en niet aan ons.
Bij elk schrijven naar inlichtingen wordt
men beleefd verzocht een postzegel voor ant
woord te voegen.
m
Uitgevers-Eigenaars
Postcheck 484.59 Telefoon 180
leder medewerker blijft verantwoordelijk
voor zijne bijdragen. Bijdragen in te
zenden tegen Donderdag middag.
Kleine berichten tegen den Vrijdag middag.
Naamlooze ingezonden artikels worden in
de scheurmand gegooid
Per regel 1.00 fr.
(minimum 3.00 fr.)
Rouwberichten minimum 5.00 fr.
Bijzonder Tarief voor Notarissen en Deur
waarders. Voor dikwijls te herhalen se-
klamen, prijzen volgens overeenkomst.
Alle aankondigingen zijn op voorhand te
betalen.
ÜZERGEDFNKTEEKEN VOOR KONING ALBERT TE NIEUWPOORT,
DAT ZONDAG LAATST INGEHULDIGD WERD.
Plechtige Onthulling onder een
Ontzaglijke Volkstoeloop.
Zondag morgen werd dit Gedenk-
teeken ingehuldigd door Z. M. Koning
Leopold III en H. M. Koningin Eli
sabeth.
Van in den vroegen morgen heersch-
te er te Nieuwpoort een ongewone
drukte. Bijzondere treinen en trams,
autobussen en cars brachten van over
al duizenden en nog duizenden deel
nemers toe, meest allen oudstrijders,
de borst behangen met hun oorlogs
dekoraties. In dichte drommen, met
wapperende vaandels, rukten de groo-
te scharen op naar de Nieuwpoortsche
Sluizen, waar het praalmonument ma-
jestatisch-grootsch oprijst., behangen
met breede driekleurdraperijen. In de
rotond was het ruitersstandbeeld van
Koning Albert heelemaal gehuld in
Belgische kleuren. Op de hoeken van
het voetstuk werd de eerewacht gehou
den door officieren, onder-officieren en
isoldaten.
Op de glooiingen, opklimmende naar
het gedenkteeken hadden de vaandrigs
post gevat met de 110 regimentsvlag-
gen uit den oorlog, en begeleid door
afvaardigingen officieren en onderoffi
cieren, meest allen reservisten uit den
oorlog.
Langs de groote baan, over de ha-
venbrug, rukten de oudstrijders steeds
op in groote massa. Meer dan 1 100
vlaggen werden in dezen optocht ge
dragen. De oudstrijders gingen aldus
post vatten op de hun aangewezen
plaatsen, in den omtrek van het mo
nument. Verder, op alle vrij gebleven
gronden, verdrong zich eene ontzag
lijke massa.
Rechtover het praalgedenkteeken,
bezijden de groote baan, was een eere
tribuun opgericht, met een voorbehou
den afdeeling voor de Koninklijke Fa
milie. In de tribuun namen de overhe
den plaats.
Aankomst der Koninklijke Familie.
Te 10.30 uur, werd van op de gaan
derij der monumentkroon aangemeld
dat de Koninklijke Familie in aantocht
was. Thebaansche trompetten lieten
den vaderlandschen zang Waar Maas
en Schelde vloeiën weergalmen, en
1 daarop de Brabangonne
Voor de koninklijke tribuun kwamen
officieren post vatten, een eere-haag
vormende langs dewelke de Koninklij
ke Familie de tribuun zal bereiken,
voorbij de voorbehouden ruimte, waar
500 groot-invalieden hebben plaats ge
nomen.
Plots dreunde de lucht van een
machtig gejuich Leve de Koning
Leve de Koningin Leve de Konink
lijke Familie De koninklijke autos
kwamen aangesnord. De troepen bo
den de wapens, de klaroenen schalden,
het muziek speelde de Brabangonne.
De koninklijke autos stopten achter
het gedenkteeken van het Belgisch le
ger. De Koninklijke Familie stapte
daar uit en schreed te voet voorbij de
troepen, de oudstrijders en de massa,
uit dewelke het gejuich onbedaarlijk
i opsteeg. De Koning ging het monument
van het Belgisch leger groeten, bracht
den militairen groet aan de oorlogs
vaandels en aan de invalieden. 1 e mid
den van steeds machtig gejuich schreed
de Koninklijke Familie dan naar de
eere-tribuun.
Z.M. de Koning in groot uniform met
het Groot-Lint der Leopoldsorde H.
M. Koningin Elisabeth in zwarte klee-
dij Prinses Josephine-Charlotte en
Prins Baudewijn in blanke kleederen
en Prins Karei in groot uniform, waren
vergezeld door M. Baels, goeverneur
van West-Vlaanderen luitenant-ge
neraal Tilkens, hoofd van het Militaire
Huis des Konings, enz., enz.
Wanneer de Koninklijke Familie in
de tribuun had plaats genomen werden
de vreemde afgevaardigden en de
overheden aan den Koning voorgesteld
Bij het geschal der Thebaansche
trompetten, trad een diepe stilte in.
Rede van H. M. De Praetere.
H. De Praetere, ondervoorzitter van
het Uitvoerend Komiteit, hield een
prachtige redevoering.
Eerst en vooral, zegde hij, nemen
wij de gelegenheid te baat om eens te
meer de diepe eerbiedige genegenheid
van alle oudstrijders te betuigen aan
Zijne Majesteit en aan gansch ons
doorluchtig Vorstenhuis. Onze nederige
hulde gaat tevens aan den Prins en de
Prinses van Piémont, hier vertegen
woordigd door Zijn Excellentie ambas
sador Preziossi.
Wij groeten eerbiedig hunne excel
lenties de afgezanten en gevolmachtig
de Ministers hier tegenwoordig, de hee-
ren Maarschalk Pétain, Generaal Wi
gham en Kolonel Fuller die onderschei-
delijk de Fransche, Engelsche en Ame-
rikaansche legers vertegenwoordigen,
waarvan afdeelingen onder het hooger
bevel van Koning Albert deelnamen
aan het Vlaanderen-offensief van Sep
tember tot November 1918.
De redenaar dankte dan al de hooge
personaliteiten die zich hebben aange
sloten bij de oudstrijders om de nage
dachtenis van hunnen glorievollen en
onvergetelijken aanvoerder, Koning
Albert te huldigen.
Het Komiteit dankt allen die ons ge
holpen hebben.
Het Komiteit heeft de eer het Ge
denkteeken voor Koning Albert aan
den Yzer, aan de Regeering, uiting der
natie, toe te vertrouwen.
Een grootsche ovatie begroette deze
redevoering.
Een aangrijpend oogenblik.
Majoor Albert, voorzitter van het
Uitvoerend Komiteit, hield dan dezelf
de rede in de Fransche taal.
Op het slot zijner rede richtte hij in
beide landstalen, tot de oudstrijders
het bevel
Oudstrijders, in naam van Koning
Albert, geeft acht
Oudstrijders, officieren, soldaten,
overheden, burgers, rezen recht in een
minuut diepe ingetogenheid van druk
kende stilte. Dan weergalmden salvo
schoten en weerklonk de Brabanqonne
terwijl de driekleurdraperijen van het
gedenkteeken vielen en een eskadriel
vliegmachienen boven 't monument
cirkelde. Het was een aangrijpend mo
ment van innige ontroering.
Inzegening van het Monument.
Z. H. Exc. Mgr. Lamiroy, bisschop
van Brugge, ging dan over tot de in
zegening van het gedenkteeken.
De Koninklijke Familie verliet de
tribuun en schreed binnen de rotonde
van het monument, waar Z. M. de
Koning een prachtige kroon aan den
voet van het ruiterstandbeeld neerleg
de. De Koning, de Koningin en de
Prinsen werden begroet door Mgr. La
miroy. Er volgde dan een bloemen- en
kronenhulde van de vreemde afvaardi
gingen en van het Diplomatiek Korps.
De Koning bleef er een lange poos
in onderhoud met de leden van het
Komiteit.
H.M. Koningin Elisabeth nam dan
afscheid van den Koning, Prins Karei,
en van de Prinsjes, om per auto naar
Oostende terug te keeren.
De Koning groet de menigte.
De Koning begaf zich vervolgens
op de gaanderij boven de kroon van
het monument, van waar Hij de me
nigte groette, terwijl deze in gejuich
losbrak.
Bij het verlaten van het Monument
schreed de Koning, vergezeld door de
Prinsen en de overheden tusschen een
dubbele haag van regiments- en oud-
strijdersvlaggen terug naar de tribuun,
van waar de Vorst het défilé der Oud-
Strijders in oogenschouw ging nemen.
De Optocht der Oud-Strijders.
Deze optocht werd geopend door
de indrukwekkende groep der I 1 0 re-
gimentsvlaggen uit den oorlog, bege-
eid door een sterke schare oudstrijders
reservisten in uniform, officieren en on
derofficieren. Dan volgde het machtig
eger der oudstrijders met hun wappe
rende vlaggen compacte groepen van
oud-soldaten van Koning Albert, kra
nig opmarcheerende de groepen der
nvalieden, Vuurkruisers, Fraternellen
oorlogsweduwen, strijderskinderen, de
crijgsgevangen, politieke gevangenen
en weggevoerden.
Het was een indrukwekkende défilé,
door den Koning fier begroet en door
de massa geestdriftig toegejuicht.
Na dit défilé namen de Koning en
de Prinsen afscheid van de overheden
om per auto naar Oostende weer te
teeren, een laatste maal begroet met
de Braban^onne en met een geestdrif
tige ovatie van de massa.
De Vorst en de Prinsen reden in
open auto. Onderweg Nieuwpoort-Oos-
tende werden zij op schier gansch den
doortocht onafgebroken toegejuicht.
Enkele gegevens over het Monument.
Het monument is een cirkelvormige bouw
van 32 m. doormeter. Twintig balkvormige
zuilen, met een vlakke doorsnede van 2 m.
op I m. dragen een ringvormige architraaf
van 100 m. omtrek. Dat alles rijst op uit
een kruisvormig terras van 2500 m2.
Het ruitersstandbeeld van den Koning is
4 m. koog en staat op een voetstuk van 4 m.
in bet midden van den zuilenkring. Gansch
bet monument zal worden afgewerkt door
breede toegangen in trapvorm. Dit gedeelte
van bet werk kan slechts worden aangevan
gen als de nieuwe brug zal gelegd zijn en als
het wegennet een vasten vorm zal gekregen
hebben.
De ringvormige bekroning van den zuilen
kring is van een wandelgang van 2.50 m.
breedte voorzien, bereikbaar door een wen
teltrap en door een lift. Van daaruit heeft
men een prachtig vergezicht over de Ijzer-
vlakte. De vloer van het monument ligt op
4.75 m. ongeveer boven den grond van
Veurne-Ambacht. Op de gaanderijk zal het
oog dus de vlakte overschouwen op een
hoogte van 26.25 meter ongeveer. Ter ver
gelijking zij gezegd dat het licht op den
vuurtoren op 30 m. hoogte staat.
Orientatietafels laten toe de voornaamste
geschiedkundige plaatsen van den Ijzerslag
gemakkelijk te situeeren.
Op de binnenzijde van de ringkroon zijn
twee gedichten in gulden letters gekapt. De
Vlaamsche tekst is van August Van Cauwe-
laert, de Fransche is van Maurice Gauchez,
beiden oud-strijders.
Hier volgen deze teksten
Van de eerste zon begroet', en laatst
van zon omblonken,
Op 't helste en hoogste duin.
Tot één gestalte in brons, én beeld
én ros geklonken.
Op grond van grauw arduin.
Daar waar uw krijgers 's vïjands storm
de poort verboden,
Die de open zee bestaart,
Waar op uw traag gebaar en woord de
watren vloden,
En golfden over de aard'.
Daar heeft uw dankbaar heir, dit
Koningsbeeld verzonnen
In de eer van bronzen dracht
Opdat bet rij ze en staar naar alle
Horizonnen
Voor ieder nieuw geslacht.
I
Op Donderdag 21 Juli 1938, Nationalen
Feestdag, werden, door hel Stadsbestuur, de
Echtelingen-Jubilarissen van Poperinghe,
plechtig op het Stadhuis ontvangen.
Thans waren er vier gelukkige paartjes
die 50 jaren reeds door het huwelijk ver
bonden waren. Deze zijn
Alois VITSE-Florence SAELEN, wonende
Casselstraat, 1 88, gehuwd te Poperinghe den
5 Mei 1886.
Jules DEROO-Emma DOBBELAERE, wo
nende Abeelesteenweg, 28, gehuwd te Po
peringhe, den 22 April 1887.
Albert GOEMAERE- Lucie PAPEGAEY,
wonende Casselstraat, gehuwd in I 888.
Henri DERAEVE-Julie VANDEVOORDE,
wonende Beratsreke, gehuwd te Poperinghe
den 24 Mei 1888.
Wegens gebrekkelijkheid konden deze laat-
sten ongelukkiglijk op de ontvangst ten
Stadhuize niet aanwezig zijn. Het Stadsbe
stuur heeft er nochtans voor gezorgd dat
ook aan hen een geschenk aangeboden werd.
De Heer Burgemeester Vandooren ver
welkomde de achtbare Jubilarissen en
.venschte hen van harte geluk. Hij drukte
de hoop uit dat zij nog menig jaar samen zou
den mogen doorbrengen en dat zij nog lang
van hun geschenk, een prachtigen zetel, zou
den mogen genieten.
De Jubilarissen dankten uit ter harte, en
daarna werd hen hulde gebracht door een
gansche schaar kinderen en kleinkinderen,
die een gelegenheidsgedicht opzegden en de
gelukkige oudjes bloemen aanboden.
Menigeen der aanwezigen was er zienlijk
door aangedaan.
Wij bieden aan de Jubilarissen onze beste
gelukwenschen aan, en drukken de hoop uit
dat zij nog menig jaar in goede gezondheid
zouden mogen doorbrengen, tot zoet genot
van gansch hunne families.
Naguère, ici, le Roi retint ses
- régiment»
Et des qu'il eut parlé, terrés
dans cette plaine
Les pieds dans 1'eau, vêtus de
boue et hors d'haleine
lis ont change l'Yser en
rempart d'Occident.
Le courage du chef leur pénétrait
le torse
II vivait calmement sa légende
avec eux
Et la Reine penchée au chevet de
ses preux
Pour l'Honneur qu'il prónait
ressuscitait leur force.
L'Ombre du Souverain sur la
Flandre des champs
Règne a jamais debout dans les
grands vents du Nord.
La mer et le soleil, Roi, Te
couronnent d'or,
Et seul, beau comme un Cid, Tu
survis dans nos chants.
HET RUITERSSTANDBEELD.
Het ruitersstandbeeld stelt den Koning
voor, blootshoofd, als een held der legenden.
De houding is ongedwongen, de blik staart
in de toekomst. Het beeld is meer een sym
bool dan een natuurgetrouw portret.
Op het voetstuk staat in beide lanstalen
gebeiteld
«De Oudstrijders van 1914-1918
aan Koning Albert.
Op den achtergond verbeeldt een groot
paneel rechtstreeks in den baksteen uitge
houwen op allegorische wijze de heerlijke
rol van Koningin Elisabeth. Zij die de be
stendige gezellin was van den Koning in de
zware jaren der beproeving.
Op de buitenzijde der bekroning zijn tien
panneelen in baksteen gebeiteld. Het zijn
allegorische voorstellingen van onze provin
ciën, van de Kolonie, van onze stoffelijke en
ntellectueele bedrijvigheid. Ziehier de be
handelde onderwerpen De Ardennen, de
Zee, de Wildernis, de Haven, de Mijn, de
Landbouw, de Metaalnijverheid, de Textiel
nijverheid, de Wetenschappen, de Kunsten.
HET MATERIAAL.
Het gedenkteeken rust op grondvesten met
196 betonpeilers van 15 m. legnte en 75 m3
balken in gewapend beton.
Op grondvesten van klein graniet werd
gebouwen met baksteenen van groot formaat
vervaardigd uit klei van de aarde uitgedol-
ven langs het IJzerfront te Diksmuide,
Steenstraete, St. Joris, in den Doodengang,
enz. in vele steener; ziet men metalen,
glazuur voortkomende van scbrapnell en
obusscherven.
Al het gebezigde koper werd geleverd
door de Kolonie.
De bouwwerken werden uitgevoerd door
de Firma G. Mommaerts en Cie, waarvan de
afgevaardigde - beheerder insgelijks oud-
strijder is.
Binnen in den zuilenkring kan het gedenk
teeken verlicht worden, wat *s avonds zal ge
schieden tijdens *t toeristische seizoen of bij
bezoek.
Door een lift of een trap zal men de rond
gang boven in de kroon bereiken. Een gering
inkomgeld zal gevergd worden ten bate van
het Nationaal Werk voor Oud-Strijders.
Nu bet werk. vier jaren begonnen, bijna
voltooid is, houdt het Comité eraan zijn op
rechten dank te sturen aan al diegenen
waarvan de verkleefde medewerking toege
laten heeft een zware taak te volbrengen.
MViVAV
DE BESTE TIJD OM TE SLAPEN.
Slaap is de rusttijd die het lichaam
noodig heeft om spieren, zenuwen en
organisme te ontspannen en gezond te
houden. Velen zijn zich niet bewust,
dat van goeden nachtrust een groot
deel der gezondheid afhangt. Gaan we
echter een tijd lang laat naar bed door
dat wij veel lezen, uitgaan, in rooke-
rige zalen vertoeven, waar de lucht
door de aanwezigheid van veel men-
schen niet zuiver is, dan voelen we ons
bij het opstaan niet verkwikt.
Hetzelfde is het geval indien wij
vóór het naar bed gaan moeilijk te-
verteren spijzen hebben gegeten, die
te hooge eischen stellen aan de verte
ringsorganen gedurende de uren, dat
zij zich moeten ontspannen en tot rust
moeten komen.
Tusschen geestelijken en lichamelij-
ken arbeid en tusschen avondeten en
de slaap moet een behoorlijke rustpoos
zijn, wil men althans opstaan met het
gevoel dat men werkelijk is uitgerust.
Kinderen hebben veel slaap noodig
willen zij goed groeien en gebrek hier
aan maakt hen nerveus en onrustig.
Het is langzamerhand een gewoonte
geworden van vele menschen om
steeds later naar bed te gaan en te
meenen, dat zij vóór een bepaald uur
niet kunnen inslapen.
Men hoort dan de klacht uiten dat
men uren wakker ligt, indien men vroeg
naar bed gaat, doch dit is niets anders
dan het gevolg van een onrustig en ge
jaagd leven, waarin geen plaats is voor
regelmaat.
Slaapt men eerst om 12 of 1 uur
in, dan komt men een belangrijk stuk
nachtrust te kort. Wie om 7 uur op
moet staan zal uiterlijk om 1 1 ure in
bed moeten liggen opdat het organis
me de acht uren rust krijgt, die het
noodig heeft om zonder storingen zijn
arbeid te kunnen blijven verrichten.
Huisvrouwen die des avonds lang
zitten werken omdat zij in de avond
uren het best kunnen opschieten, mee
nen het te kort aan nachtrust door een
middagdutje te kunnen inhalen.
Deze meening is echter niet juist,
hoe goed het ook moge zijn om mid
den op den dag het werk te onderbre
ken voor een flinke rusttijd. Wil men
gezond blijven en sterke zenuwen ver
krijgen dan is het beste middel om
vroeg naar bed te gaan, want de beste
slaap is die vóór middernacht.
WIJSHEID VOOR AUTORIJDERS
1Bij ieder geval waar de oor
zaak niet aan den wagen ligt, is er
altijd een autobestuurder die in fout is.
Indien iedereen er voor zorgde dat hij
het niet zij, zouden aanstonds alle on
gevallen verdwijnen.
2. Doe alsof alle overwegen
steeds gesloten waren, zelfs indien ze
open zijn en denk steeds dat een trein
in aantocht is, zelfs wanneer hij voor
bij is.
3. Alle overwegen zijn als auto-
vallen te beschouwen. Denk er om dat
zij gelijk andere vallen steeds open
zijn.
4. De voorzichtigheid leidt tot
hoogen ouderdom, maar de dwaze
roekeloosheid naar het kerkhof.
5. Rijdt langzaam omwille van
uw eigen huid, niet omwille van de
gendarmen.
6. Laat dien snelheidsbezetene
maar voorbijsteken, wellicht raapt ge
hem verder wel op
7. Laat zonder schaamte voor
bijrijden allen die willen, een tijdelijke
afstand is beter dan een afstand voor
eeuwig
8. De straatweg is nat. Het is
't oogenblik om u te herinneren dat
gij slechts stof zijt.
9. De remmen zijn een uitvinding
van de Voorzichtigheid, de Hoogmoed
echter verzon den versnellingsknop.
1 0. Wanneer men zelf stuurt is
de beste rem een schrikachtige vrouw.
1 1Een dwaas vindt nog steeds
een dwazer die hem voorbij rijdt.
12. Denk steeds aan een voet
ganger die met den rug naar u toe
voor u op den weg is, dat hij doof is
en van hem die in uw richting aankomt
dat hij blind is.
1 3. Hoed u voor te wakkere kin
deren en ingeslapen voerlieden.
1 4. Wantrouw steeds het vee dat
drinken gaat en de mensch die gedron
ken heeft.
«JU
y Vj.- w.- vg.' tg.'
DE KLEINSTE GEMEENTE.
De vier kleinste gemeenten van ons land
zijn Zoetenaaie, in de provincie West-Vlaan
deren, Herten, in Limburg, Treloux, in Luik,
en Niverlée. in Namen. Zoetenaaie telde in
1912 vijf en twintig inwoners en in 1937
zes en dertig, dus I 1 meer. Te Herten be
droeg het aantal inwoners in 1912, vijf en
zeventig in 1937 was dit cijfer tot 53 ge
daald. Te Treloux zijn deze cijfers respectie
velijk 88 en 79 en te Niverlée 83 en 88.
