Hitlerde slooper van Versailles. KERSTMISGEDACHTEN Medezeggingsschap in het Beheer van 18 JAAR. NUMMER 52. NIEUWS- EN NOTARIEEL AANKONDIGINGSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN DUPONT GEBROEDERS 1 DE TOESTAND IN SPANJE ONZE BEGROOTING EN DE PENSIOENEN. het Suez=Kanaal. WEEKBLAD 2* CJBVTÜSMEN ZONDAG 25 DECEMBER 1938. ABONNEMENTEN Jaar, per post Congo Frankrijk Amerika 16 fr. 25 fr. 25 fr. 30 fr. Losse Nummers 0.25 fr. Meri abonneert op alle belgische postkantooren. De postabonnenten in Belgie, die van woonst veranderen, moeten dit aangeven in 't post- bureel dat Ken bedient, en niet aan ons. Bij elk schrijven naar inlichtingen wordt men beleefd verzocht een postzegel voor ant woord te voegen. Uitgevers-Eigenaars Yperstraat, 2, POPERINGHE. Postcheck 484.59 Telefoon 180 leder medewerker blijft verantwoordelijk voor zijne bijdragen. Handschriften worden in geen geval teruggegeven. Bijdragen in te zenden tegen den Donderdag middag. Kleine berichten tegen den Vrijdag middag. Naamlooze artikels worden niet opgenomen. AANKONDIGINGEN Per regel 1.00 fr. (minimum 3.00 fr.) Rouwberichten minimum 5.00 fr. Bijzonder Tarief voor Notarissen en Deur waarders. Voor dikwijls te herhalen re- klamen, prijzen volgens overeenkomst. Alle aankondigingen zijn op voorhand te betalen. Alweer is het Kerstdag geworden In menig land zooals in Engeland en in Duitschland, wordt deze eenige dag bijzonder gevierd, en heeft in het familiale leven aldaar, een goede plaats ingenomen, die wij maar moeilijk begrijpen kunnen. Maar buiten deze volksgewoonten en deze brokken folklore, die ook wij bij andere gelegenheden evenzeer laten tot uiting komen, als bij Driekonin genavond, heeft deze ééne Kerstdag een diepgaande beteekenis, waaraan geloovigen en ongeloovigen een oogenblik aandacht wijden. Uit de vele, zoete en melodieuze kribbeliederen, die om hun onge kunstelde eenvoudigheid zoo onnoembaar schoon blijven, klinkt er een van vrede aan alle menschen van goeden wil. Duizende keeren werd dit vrede-lied reeds gezongen, zooals vele andere, zonder dat er langer dan enkele seconden aan den waren inhoud wordt ge dacht, die mede verdwijnt met de woorden die uitsterven. VREDE Er zijn twee dagen waar vooral over vrede wordt gesproken, Elfde Novemberdag en Kerstdag. En gedurende de honderden andere dagen wordt er tegen dienzelfden vrede geijverd, zoodat men op den duur den spot zou gaan drijven met elk gepraat over vrede. En nochtans is zij een te schoon iets om niet in hem te kunnen gelooven... Jammer dat eens de Kerstdagen voorbij, de vroegere binnen- en buitenland- sche veeten worden heropgeraapt en overwijl voortgewerkt in onverbiddelij- ken strijd. Nimmer zullen de menschen allen van goeden wil zijn. Slechts enkelen, een kleine minderheid. Daartegenover schrijden legers van haat of trekken horden van onverschilligheid voorbij. Tusschen hen blijft de onverzoenbaar heid, gaapt de onoverbrugbare kloof. Zoo binnen als buiten de grenzen komen deze jammerlijke verschijnselen voor. Binnen, staan de partijen schrap tegen elkaar, dikwijls vechtends ge reed, buiten, wordt het oorlogsmateriaal in gereedheid gebracht tot uitmoor ding en vernieling. En waarom dit alles, waarom deze passievolle strijd, die verbeten woede. Alleen om personen dikwijls. Wanneer broeders van eenzelfde volk, in en buiten hun partijen, of de aanvoerders der volken afstand zouden willen doen van hun wederzijdsch wantrouwen, en aan een ernstige meditatie zouden willen doen over het wel en wee van hun vernielenden strijd, dan zou ons veel onheil worden uitge spaard. Dan zou wellicht de echte Kersttijd aanbreken waar de blanke too- versneeuw ondoorwoeld zou blijven en ernstig aan den vooruitgang van het volk en de beschaving zou kunnen gebouwd. DE POLITIEK VAN DEN DAG EN... VAN MORGEN. NAAR EEN NIEUWE KAART VAN EUROPA. De historie zal Adolf Hitler het best kunnen betitelen als de slooper van Versailles Van 't Verdrag van Versailles, wel te verstaan. En dan van dat van 1919. Met oneindig méér succes dan Clémen- peau, de slooper van het andere ver drag van Versailles, dat van 1871 geweest is. Het éénige wat van het eerste over schieten zal, eer we nog een jaar ouder zijn, dat zal de terugkeer van Elzas- Lotharingen bij Frankrijk wezen. Dezen steen wil Hitier hij zegt het bij iedere gelegenheid zelf er niet uit loswrikken. Maar wel is hij bezig een kaart van Europa te teekenen, zooals hij deze aan de verslagenen zou hebben opgelegd, indien hij, gelijk Bismarck in 1871 als overwinnaar in den oorlog de wet hadde kunnen maken. Engelsche bladen weten thans te ver tellen, dat hij voor de maand Februari een nieuwe actie, in den stijl van den Anschluss van Oostenrijk en de verbrokkeling van Tsjecho-Slowakije aan t voorbereiden wezen zou. Wéér zou tegen dien tijd het Duit- sche leger gemobiliseerd worden dat wil zeggen het Duitsche zwaard ge scherpt om in de schaal der onderhan delingen te worden geworpen. En deze onderhandelingen wéér onder de bedreiging met een oorlog zouden dan vooral grenswijzigingen in Centraal-Europa betreffen. En niet zulke kleine Hitier schijnt thans zijn steun te heb ben toegezegd aan een beweging, ont staan onder de Oekraniers om allen tot een enkelen onafhankelijken staat vereenigd te worden. Thans zijn ze nog verdeeld over So- viet-Rusland, Polen. Hongarie en Roe menie. en voor de regeering van deze vier landen zou de verwezenlijking van dit plan het verlies van een aan natuurproducten rijkste gewesten be- teekenen. Voor Polen en Roemenie in 't bij zonder het verlies van een der bijzon derste voordellen. door hen uit den wereldoorlog gehaald. Voor Roemenie het verlies van een groot deel der graanvelden van Bessarabie, waarvoor het speciaal de zijde van de geallieer den in dezen oorlog gekozen had De vrije staat, zooals de Oekrani- sche idealisten zich dezen droomen, zou niet zoo'n kleinigheid zijn. Hij zou een oppervlakte hebben en een bevolking, ongeveer gelijk aan die van Frankrijk, veertig millioen zie len en als hoofdstad ervan ziet men reeds Lwow (Lemberg) dat nog op Poolsch grondgebied ligt. Het grootste stuk zou Soviet-Rusland eraan moeten afgeven, maar niet voor den eersten keer zou het vóór deze vordering zijn gesteld. Een onafhankelijke Oekranische staat is geen uitvinding, noch een Duitsch plan van vandaag. Feitelijk werd hij reeds gesticht door het vredestractaat, dat de keizerlijke Duitsche legerleiding in 1918 te Brest-Litowsk aan de Rus sen dicteerde, maar pas was deze re publiek uitgeroepen of, tengevolge van hun benarden toestand op t Westelijk front, moesten de Duitschers er de hand aftrekken en dulden, dat zij door de Russen opnieuw werd bezet. Maar van de onafhankelijksbeweging onder de Oekraniers moeten de Soviets sindsdien toch altijd last hebben on dervonden. Géén deel van het oude Tsarenrijk schijnt zich zoo moeilijk naar de communistische methoden en vooral naar de communistische tyran- nie te kunnen schikken. En mocht Hitler van de Soviets kun nen verkrijgen, dat zij toestemden in een referendum onder deze bevolkin gen. geen twijfel of een ontzaglijke meerderheid zou bekennen dat het haar liefste wensch is, aan het Mar xistisch Paradijs vaarwej te kunnen zeggen, om dan in een eigen huis. naar eigen aard en zin te gaan leven. Hoezeer Hitier Duitschland's eco nomisch belang en Duitschland s mili taire veiligheid langs den Russischen kant hierdoor gediend zou achten, toch zal hij zich wel niet inbeelden, dat So viet-Rusland zoo gemakkelijk in deze amputatie van zijn grondgebied zal toestemmen als Tsjecho-Slowakije door iedereen verlaten het wel heeft moeten doen. En dan kan hij zich wel voorstellen dat, moest hij het vraagstuk van den Groot-Oekranischen staat direct in zijn geheel stellen, hij schier onvermijdelijjc de militaire macht van Rusland met deze van Polen en van Roemenie zou doen versterken. Daarom is 't waarschijnlijk dat, in zulk geval, zijn diplomatie strekken zou om de belangen van Roemenie en van Polen met deze van Soviet-Rus land in deze aangelegenheid te desoli- dariseeren, en vóór dat hij tot nieuw sabelgerammel overgaat, zal hij dan ook wel probeeren, op andere manie ren drukking uit te oefenen op Boeca- rest en op Warzawa. Intusschen hebben de verkiezingen te Memel zijn plannen, betreffende den terugkeer van deze haven bij het Duit sche Rijk, reeds een heel eind vanzelf zonder wapengerammel doen opschieten. Zooals te verwachten was, heeft de uitslag dezer verkiezingen klaar het karakter gekregen van een vox-populi ten voordeele van Duitschland. Zooals te verwachten was, zeggen we, want de makers van het tractaat van Versailles, die Memel aan den nieuw-gevormden Lithauenschen Staat toekenden, opdat deze een bruikbaren uitweg naar de Oostzee hebben zou, wisten heel goed, dat ze een oer-oude Duitsche Hansastad van het Duitsche Rijk afscheurden. Zóó goed zelfs dat ze Memel niet in 't bezit van Lithaunen stelden, maar slechts ten dienste van Lithaunen, als zoogezegde vrijstad, met het omlig gende land erbij. En van het protec toraat erover hebben de Lithauers zich feitelijk door geweld meester gemaakt. De zonderlinge situatie van Memel voor de Lithauers Klaipeda is, dat het feitelijk een Duitsche uitgangs poort is voor een Lithauensch gebouw, terwijl de Lithauensche staat een ge bouw zou zijn zonder poort moest Memel ervan worden afgenomen. Dat wil zeggen Memel en Lithauen Lithauenen en Memel hebben elkaar broodnoodig, en een eenvoudige af scheuring van Lithaunen, dat hen voe den moet, en herinlijving bij 't Duit sche Rijk, dat hen economisch goed missen kan, schijnt dan ook nog niet in de wenschen voor onmiddellijke verwezenlijking van de Memel-Duit- schers te liggen. Uit hun overwinning van verleden week smeden ze voorloopig nog niet méér dan den eisch om zelfbestuur voorloopig nog in het Lithauensch staatsverband, met de volle vrijheid om er het Duitsche nazisme te mogen belijden en dus het land en het volk voor den Anschluss te doen aan rijpen. ...Het doel van elke beweging voor zelfbestuur zooals ze vanuit Berlijn geleid wordt. Ten onzent, niet uitgezonderd. Later vernemen we dat de zaken al verder zouden staan. Het komt uit de News Chronicle van Londen, welk blad meent te weten, dat te Berlijn reeds tot de naasting van Memel zelfs met militaire bezetting zou besloten zijn. maar dat de regeering van Lithuanie hiermee vrede zou ne men omdat haar een door de Duit sche ingenieurs uit den grond te stam pen nieuwe haven beloofd zou zijn Maar... de datum voor de ten uit voerlegging van dezen .her-Ansch- luss zou nog niet vastgesteld wezen. Het voortvertellen waard schijnt dit bericht ons wel. R. WIL GENERAAL FRANCO HET HERSTEL DER MONARCHIE De ex-Koning van Spanje bevindt zich te Rome en is ontroerd en voldaan over de beslissing. Ex-Koning Alfons XIII heeft het be sluit van de nationalistische regeering. waarbij hij zijn burgerrechten herkrijgt j te Rome ontvangen. In de omgeving van den vorst ver klaart men. dat deze ontroerd en vol daan is over de beslissing, die te zijnen opzichte is genomen. Getrouw aan de gedragslijn, welke hij sedert het verla ten van zijn land heeft gevolgd, weigert hij echter commentaar te leveren op dit besluit. Dit wil echter niet zeggen dat Alfons XIII niet met groote belangstel ling en voortdurend de gebeurtenissen volgt, welke sedert meer dan twee jaar in Spanje voorvallen. Het decreet dat thans door de natio nalistische regeering is ingetrokken,ont nam aan Alfons XIII alle recht op er fenissen, zijn private eigendommen werden er door verbeurd verklaard, terwijl aan hem en de geheele konink lijke familie was verboden in Spanje terug te keeren. Wordt Prins Don Juan Koning Het bericht van de toekenning der ontnomen rechten aan Alfons XIII, heeft allerwege veel opzien gebaard en men brengt het in verband met de tel kens weer opduikende geruchten, dat generaal Franco voornemens zou zijn, de monarchie te herstellen zij het dan niet met Alfonso, maar met zijn zoon, Don Juan, prins van Asturie, als Ko ning. Volgens de Parijsche editie van de New York Herald zou generaal Franco een zending naar Rome ge stuurd hebben, welke met Mussolini over deze kwestie overleg zou plegen. Deze zending wordt geleid door een dochter van den vroegeren dictator Primo de Rivera. De bedoeling zou zijn, dat Don Juan den troon aan vaardt van een nieuwen totalitairen Spaanschen staat. Met den prins-pretendent moet de zending ook reeds contact hebben ge zocht. Don Juan, die met zijn vader in Italië vertoeft, heeft, naar men zegt, reeds tweemaal het verlangen te ken nen gegeven, onder bevel van franco in het leger dienst te nemen. Geen verandering in de plannen van den ex-Koning. Een Reuter-bericht uit Rome meldt, dat het besluit van Burgos, waarbij ex- koning Alfons in zijn burgerrechten wordt hersteld, op het oogenblik, geen wijziging zal brengen in de plannen van den ex-koning. Hij zal zich den kelijk dezer dagen naar Zwitserland begeven. Spaansche diplomatieke kringen te Berlijn toonden hun belangstelling voor het decreet van Burgos, maar leverden er geen commentaar op. Een Duitsche politieke zegsman zegde tot den Reuter-correspondent Het ligt niet op onzen weg, generaal Franco van advies te dienen, maar als hij den oud koning terugroept, zijn wij niet gerech tigd daar bezwaar tegen te maken. Wij zijn niet geinteresseerd bij Spanje's bin- nenlandsche aangelegenheden; wij heb ben er alleen belang bij, dat het bols jewistische regiem verdwijnt van de boorden der Middellandsche Zee. Ten slotte wordt nog bericht In een telefonisch onderhoud met den particulieren secretaris van ex-ko ning Alfons, deelde deze aan Reuter mede, dat de koning, die op het oogen blik te Rome vertoeft, geen officieele bevestiging had ontvangen van het de creet van Burgos, waarbij hij in zijn burgerrcehten zou zijn hersteld en niet meer wist dan in de dagbladen was afgekondigd. Op de vraag van Reuter, of Alfons naar Spanje terug zou keeren als hij een bevestiging zou ontvangen ant woordde de secretaris Natuurlijk, als hij daartoe het ver zoek ontvangt, doch hij heeft nog geen verzoek ontvangen te wijten aan de ekonomische omstan digheden in de wereld op dewelke de regeering geen vat heeft. Zij is even eens te wijten aan de sociale verbete ringen bekrachtigd door de wetgeven de macht. De kommissie heeft den wensch uit gedrukt dat de Koninklijke Kommis- saris voor de pensioenen in het verslag dat hij eerlang zal indienen, een toe stand zou verhelpen waarvan men zich den ernst niet mag ontveinsen. In af wachting van dit verslag oordeelt de Kommissie dat zij tot plicht heeft aan de wetgevers en aan de regeering te zeggen dat alleen een wijze omzichtige en waakzame politiek aan het land de inkomsten kan verzekeren die onont beerlijk zijn voor de financiering van een zoo hooge begrooting EEN ONDER DE VELE ITALIAANSCHE EISCHEN. Sedert 1936 zijn de uitgaven met 500 miljoen frank verhoogd. Uit het verslag van senator Beau- duin over de begrooting van pensioe nen, lichten we de volgende gegevens De begrootingen der pensioenen bedroegen achtereenvolgens In 1936 2.169.824.585 frank, ge middeld indexcijfer 684 In 1937 2.344.814.129 frank, ge middeld indexcijfer 735 In 1938 2.574 421.993 frank, ge middeld indexcijfer 758 (eerste 8 maanden) In 1939 2.664.202.995. Onderhavig ontwerp beteekent dus een verhooging van een half miljard frank tegenover 1936. Tien jaar geleden bedroeg de be- grooting der pensioenen 1.265 miljoen met het indexcijfer 820. Thans is het indexcijfer lager en nochtans heeft de begrooting der pen sioenen het dubbel der begrooting van 1928 overschreden. Gewis, deze reusachtige stijging is EEN PLOTSELINGE BELANGSTELLING HOE HET SUEZ-KANAAL ONTSTOND Wanneer in een land als Italië kreten opgaan als Tunis, Corsica, Nice dan begrijpt elkeen, ook hij die heel weinig van politiek afweet, wat zulks beduidt Deze kreet is even duidelijk als, bij na een kwaart eeuw geleden, die an dere roep van de Duitsche soldaten Nach Parijs Wanneer Italië evenwel andere wen schen naar voren brengt, met betrek king tot de overmacht in de Middel landsche Zee of bijvoorbeeld nog aan gaande het Suez-kanaal, dan staat al les voor het gewoon publiek heel wat minder duidelijk. Al weet iedereen, dat het Suez-ka naal geen natuurlijke waterweg is en dat het, met heel wat moeite, door menschenhanden werd verwezenlijkt, toch zijn, in den loop der jaren, de herinneringen aan deze nochtans eent zoo beroerde strijdperiode, meestal zeer vaag geworden lijken, die er nog getuigen van zijn geweest... En dezen zelf zijn niet meer zóó talrijk. Men moet inderdaad teruggaan tot 1854. om te komen tot de eerste stap pen, in verband met het graven van het kanaal. Het is inderdaad in dat jaar, dat de Egyptische khedief, den Franschen burggraaf Ferdinand de Lesseps, die tot de consulaire carrière behoorde, gelastte met de eerste wer ken met het oog op het doorgraven van de landengte. Voor diverse redenen, was Engeland en, in 't bijzonder de Britsche regee ring, sterk tegen dit werk gekant, en de Lessens kon dus in dat land geen steun voor zijn plan vinden. Om de noodige kapitalen bijeen te brengen voor het doorvoeren van dit grandioos werk, besloot de Lesséps, een maatschappij te stichten, die hij de Compagnie maritime de Suez noemde. Deze maatschappij moest zoowat worden, wat de I.M.A.L.S.O. if. geweest voor het graven van de twee tunnels onder de Schelde. In deze intercommunale werden in derdaad de gemeenten bijeengebracht die belang hebben in het bestaan van deze tunnels, alsook de twee provin ciebesturen, waarvan het grondgebied erdoor vereenigd werd. Het plan van de Lesseps was dus, in denzelfden gedachtengang, in plaats van een intercommunale, een univer- seele maatschappij te stichten, ver mits toch alle landen, welke ook, be lang hadden in het verkorten van den vaarweg voor de schepen, die tot hier toe gansch Afrika moesten omzeilen. Van het universeele had de maat schappij nochtans niet veel méér dan den naam, de Lesseps deed wel de 400.000 aandeelen van de maatschap pij van het Suez-kanaal aanbieden op een 20-tal vreemde markten, maar slechts in weinige landen gelukte hij erin, de spaarders voor zijn grootsch ontwerp te interesseeren. Voor de Parijsche en de Londensche markt, had hij nl. 40 millioen frank elk voorbehouden. Welnu, ten gevolge van de campa gne van de Britsche regeering tegen het werk. onderschreven de Britten al- tegaar slechts voor 42.500 frank aan deelen. in plaats van de voorziene 4C millioen In Frankrijk daarentegen het ei gen vaderland van den burggraaf overschreed de inschrijving, in ruime mate. het voorziene gedeelte. Ruim 106 millioen frank van de Fransche spaarders kwamen in de kas van de nieuwe maatschappij terecht. En daarmee was dan de belangstelling van het Fransche publiek voor dit werk niet uitgeput, want. wanneer in 1868 en 1871 tot kapitaalsverhooging moest overgegaan worden, was het nog steeds overwegend Fransch kapitaal, dat toe vloeide. De maatschappij van de Lesseps kreeg van de Egyptische regeering een recht tot exploitatie van het kanaal, voor een duur van 99 jaar. Deze maatschappij, die door het pri vaat iniatief werd verwezenlijkt, werk te dan ook van het begin af op de ba sis, van elke andere commercieele in richting. Er. aangezien de kapitalen Fransch waren, laat het zich begrijpen dat ook de beheerders overwegend Fransch waren. Toen, enkele jaren na de stichting, Engeland het succes van de onderne ming begon in te zien, gelukte het er, in 1876, in, voor 4 millioen pond ster ling, de aandeelen over te koopen, die de khedief Ismael, onderkoning van Egypte bezat, en die waren zoowat 1 76.000 in getal Meteen werd dus Engeland dan, na Frankrijk, de grootste aandeelhouder der maatschappij, en logischerwijze, werd deze invloed dan ook erkend bij de samenstelling van den beheerraad. Op het huidig oogenblik, bestaat de ze uit negentien Franschen, tien Lngel- schen, twee Egyptenaren en één Hol lander. In al dien tijd, bleek Italië niet de minste belangstelling aan den dag te leggen, voor het nieuwe werk. Zelfs, wanneer het kanaal heelemaal voltooid was en, in 1 869, volledig uit gerust, ter beschikking van de scheep vaart kon worden gesteld, bleek deze belangstelling niet te groeien. De door Italianen in deze zaak be legde kapitalen, overschrijden slechts, in zeer geringe mate, het nulpunt, en nooit kwam het, in het brein van een Italiaansch staatsman, eenig recht op te vorderen in het beheer van een pri vate maatschappij, waarin zijn land- genooten, dan nog zoo weinig belang hadden gesteld. ...Tot de Ethiopische oorlog kwam en de weg langs het kanaal van Suez voor Italië, een ader werd van het al lereerste belang. In 1937, moest Italië aan de Maat schappij niet minder dan 175 millioen lire betalen, als doorgangsrecht van de talrijke schepen, die, over en weer, den weg aflegden tusschen Italië en het nieuwe deel van het Italiaansche rijk. En nu begint de belangstelling van Italië, die, zooals we zegden,zeer nieuw en plotseling mag schijnen en die méér nog dan van financieelen, van politieken aard is. Italië wil nl. beletten, dat het Suez- kanaal in handen blijve van menschen. die, in een mogelijk conflict, onder den invloed zouden staan van de as Lon- den-Parijs, in plaats van de as Berlijn- Rome. Tegen het beheer zelf van de maat schappij brengt Italië niets in. Naar mate de winsten stegen, verlaagde ze inderdaad de tarieven, en nooit werd eenig verschil gemaakt, tusschen sche pen van verschillende nationaliteit. Maar Suez blijft een poort op de Middellandsche Zee, een poort in het beheer derwelke Italië nu dus. mede zeggingsschap opeischt. Een medezeggingschap, die de an dere landen aan de maatschappij moei lijk kunnen opdringen, zonder inbreuk te maken op het gewone handelsrecht, vermits, de maatschappij een vergun ning heeft voor 99 jaar. Maar zulke inbreuk schijnt den Ita lianen. op het huidige oogenblik. wel het minste hunner bekommernissen. M.

HISTORISCHE KRANTEN

De Gazet van Poperinghe (1921-1940) | 1938 | | pagina 1