De Politieke Toestand in ons Land Na den Dood van 2. H. Paus Pius NI. NIEUWS- EN NOTARIEEL AANKONDIGINGSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN DUPONT GEBROEDERS Nog" steeds geen Nieuwe Regeering. De Heeren Jaspar en Pierlot mislukken doch M. Pierlot onderhandeld toch voort. BIJ REX DRINKT CASTAR BIER DRINKT KING STOUT 19 JAAR. NUMMER 8. WEEKBLAD 36 CENTIEMEN. ZONDAG 19 FEBRUARI 1939. ABONNEMENTEN jaar, per post Congo Frankrijk Amerika Losse Nummers 0.25 fr. 16 fr. 25 fr. 25 fr. 30 fr. Men abonneert op alle belgische postkantooren. De postabonnenten in Belgie, die van woonst veranderen, moeten dit aangeven in 't post- bureel dat hen bedient, en niet aan ons. Bij eik schrijven naar inlichtingen wordt men beleefd verzocht een postzegel voor ant woord te voegen. asm Uitgevers-Eigenaars Yperstraat, 2, POPERINGHE. Postcheck 484.59 Telefoon 180 leder medewerker blijft verantwoordelijk voor zijne bijdragen. Handschriften worden in geen geval teruggegeven. Bijdragen in te zenden tegen den Donderdag middag. Kleine berichten tegen den Vrijdag middag. Naamlooze artikels worden niet opgenomen. Per AANKONDIGINGEN regel 1.00 fr. (minimum 3.00 fr.) Rouwberichten minimum 5.00 fr. Bijzonder Tarief voor Notarissen en Deur waarders. Voor dikwijls te herhalen re- klamen, prijzen volgens overeenkomst. Alle aankondigingen zijn op voorhand te betalen. Een groote Poging van den Heer Henri Jaspar. Zaterdag werd de heer Henri Jaspar die zich sedert een paar jaar uit de po litiek teruggetrokken had, door den Koning gelast met de samenstelling eener nieuwe regeering. Zondag heeft de heer Jaspar zoowat overal gepolst en zich ingelicht over den tegenwoordigen politieken toe stand. Maandagrtamiddag heeft de heer H. Jaspar in zijn private woning verschil lende personen ontvangen, aan wie hij portefeuilles zou hebben aangeboden. Het zijn luitenant-generaal Denis, voor Landsverdediging; de heer Bollengier, bestuurder van den Dienst van Haven werken te Antwerpen voor Openbare Werken generaal Heenen gewezen vice-gouverneur van Congo voor Kolo nies. De heer Richard bestuurder van de Sofina, en wiens naam reeds vroe ger als ministrabel werd vermeld, maar die momenteel in het buitenland ver blijft, zou telefonisch Economische Za ken hebben aanvaard. Als parlementairen zouden dan in de regeering hebben gezeteld, de hee ren du Bus de Warnaffe en Marck, ka tholieken de heeren Wauters en Sou dan socialisten en de heer Devèze liberaal. Alvorens beroep te doen op den heer Soudan, zou de heer Jaspar een porte feuille hebben aangeboden aan den heer Eekeiers. Maar deze ligt nog te bed, als gevolg van het auto-ongeval waarvan hij onlangs het slachtoffer werd, en deze zou hebben bedankt. De Heer Jaspar niet geslaagd. Maandag avond rond 8 uur, legde de Heer Henri Jaspar aan de pers vol gende verklaring af Ik heb den Koning verzocht mij te ontheffen van de opdracht, die hij mij wel had willen toevertrouwen. De Koning heeft daarin toegestemd De heer Jaspar voegde er dan bij De redenen van de beslissing, die ik genomen heb, zijn de volgende Ik was van meening dat er drie voor- afgaandelijke en onontwijkbare voor waarden waren in de huidige omstan digheden voor de samenstelling van een regeering die stabiel zou kunnen zijn en zou kunnen regeeren 1. Beperking van 't aantal ministers 2. Eerbied voor de grondwet, die verklaart, dat de Koning zijn ministers benoemt 3. Verdeeling van de portefeuilles in voornamelijk politieke portefeuilles, voorbehouden aan parlementairen, en in voornamelijk technische portefeuil les, hetzij voor de verdediging van het grondgebied, hetzij voor de economi sche en financieele behoeften van het Land. Slechts 10 ministers. Ik was van oordeel, dat het aantal ministers moest beperkt worden tot I 0 buiten den lei der van de regeering, en dat van die tien ministers er vijf parlementairen moesten zijn voor het beheer van de portefeuilles van Buitenlandsche Za-, ken, Rechtswezen, Binnenlandsche Za ken, Sociale Voorzorg en Openbaar Onderwijs. De vijf andere portefeuilles, het is te zeggen die van Landsverdediging, Financies, Economische Zaken en Land bouw, Verkeerswezen en Openbare Werken, evenals Kolonies, zouden toe vertrouwd worden aan mannen, geko zen buiten het parlement om en ter- wille van erkende bevoegdheid en hun technische waarde. Ik had mij onder dat opzicht de me dewerking weten te verschaffen van 3 personen, die aan die vereischten be antwoordden en die van een niet te betwijfelen waarde zijn. De socialisten weigeren. De twee socialistische parlementairen echter, op wier medewerking ik beroep gedaan had, hebben die formuul niet kunnen aanvaarden. Zij eischten dat het aan tal ministens vooreerst en in ieder geval de verhouding van de portefeuilles, toevertrouwd aan parlementairen, zou verhoogd worden. Ik had niet den wensch zoo maar een regeering samen te stellen. Ik had de overtuiging, dat de formuul, die ik voorstelde, beantwoordde aan de hoo- gere belangen van het Land en vooral aan de huidige noodzakelijkheden wier ernst door niemand betwijfeld wordt. Die formuul was niet willekeurig en nog veel minder in haast samengesteld. Zij stemde, zooals ik reeds gezegd heb overeen zoowel met de noodwendig heden van de Landsverdediging, als met die van het herstel van ons Land. Ik heb dus geen enkel amendement aan mijn voorstel kunnen aanvaarden. Daar dit een voorwaarde was, die ik voor mezelf in de allereerste plaats vastgelegd had, heb ik den Koning moeten verzoeken mij te ontlasten van de taak die hij mij toevertrouwd had DE HEER PIERLOT BIJ DEN KONING ONTBODEN. Hij wordt Kabinetsvormer Dinsdagmorgen werd de heer Pier lot in het Koninklijk Paleis ontboden, en Koning Leopold heeft hem ge vraagd een regeering samen te stellen. De heer Pierlot, oud-minister van Landbouw, is een katholiek senator, bekend als een krachtdadig man, die niettemin veel meer sympathie geniet bij de socialisten dan de heer Jaspar. Hij was minister van Landbouw van 1936 tot op 15 Mei 1938, toen de eerste combinatie Spaak tot stand kwam. Daar de heer Spaak het aantal ministers had verminderd, werd de h. Pierlot niet meer in de regeeringscom- binatie opgenomen. Hem geeft men in vele kringen meer kans dan den heer Jaspar om de hui dige regeeringscrisis op te lossen. De heer Pierlot wil het vertrouwen winnen van het Land. Door de journalisten werd de vraag gesteld aan den heer Pierlot of hij een zoogenaamde regeering van nationa le unie zou samenstellen. Als men over een formuul spreekt zegde de heer Pierlot, hebben de woor den een beteekenis, die men niet zon der gevaar kan aanvaarden. Ik zal trachten een regeering samen te stellen die aan het Land vertrouwen zal in boezemen. Als gij dat bedoelt met «nationale unie», dan zijn wij het eens. Ik wil trachten een regeering samen te stellen, die steunt op de drie tradition- neele partijen. Ik zal een aantal men- schen ontmoeten en geen partijen. Zullen het parlementairen zijn vroegen de journalisten. Ik zeg niet dat ik slechts parle mentairen zal ontmoeten, maar ik zal vooral trachten mannen te ontmoeten. De gebeurlijke verdeeling der portefeuilles in een Drieledige regeering De gebeurlijke verdeeling der der tien portefeuilles zou er als volgt uit zien Katholieken vier ministers, plus de eerste-minister. Socialisten vier. Liberalen twee. Techniekers twee. Het geval Dr Martens Vernomen wordt dat de liberalen aan den kabinetsvormer een exclusieve hebben gesteld. Zij eischen namelijk dat Dr Martens zou verschijnen voor een eereraad, bestaande uit vijf oud strijders en vijf akademieleden, onder het voorzitterschap van den president van het Verbrekingshof. M. Pierlot heeft het voorstel der liberalen niet aanvaard. Een voorloopige lijst voor een Tweeledige regeering Naar het schijnt luidt de voorloo pige lijst der regeering, welke M. Pier lot zou tot stand brengen, als volgt Katholieken Pierlot, eerste-minis ter Albert Janssen, Financies De- schryver, Justitie Marck, Verkeers wezen d'Aspremont-Lynden, Land bouw. Socialisten X... Buitenlandsche Za ken Wauters, Arbeid en Volksgezond heid Soudan, Openbaar Onderwijs Barnich, Ekonomische Zaken Ecke- lers, Openbare Werken. Technieker Generaal Denis, Lands verdediging. De portfeeuilles van Binnenlandsche Zaken en Kolonies zouden voorloopig niet toegekend worden en ter beschik-» king blijven van de liberalen. Een beroerde politieke vergadering van het Katholiek Blok Naar een onderzoek in de zaak Dr Martens De vergadering van het Directorium van het Blok der Katholieke Partij van Belgie had een beroerd verloop, en werd te 8 uur geschorst. Een afvaar- diging begaf zich bij den kabinetsvor mer, teneinde M. Pierlot te verzoeken een onderzoek toe te laten in twee ge vallen waarin Dr Martens wordt be schuldigd van verklikking aan den vij and tijdens den wereldoorlog. Van conservatieve zijde zou tijdens de vergadering sterke oppositie zijn opgerezen tegen een tweeledige regee ring. Toch een Drieledige regeering In geval het onderzoek inzake het geval Dr Martens door den kabinets vormer voorafgaandelijk op zijn pro gramma wordt geschreven, dan is er geen bezwaar meer dat de liberalen nog verder zouden weigeren en zou M. Pierlot, zoo hij slaagt, met een driele dige regeering kunnen uitpakken. OVER DE BENOEMING VAN Dr. MARTENS. Gezaghebbenden werden misschien geraadpleegd, maar alle «bevoegde» lichamen zeker niet. Men weet dat inzake de benoeming van Dr. Martens als lid van de Vlaam- sche Academie voor Geneeskunde ge schermd wordt met het feit, dat alle bevoegde kringen terzake geraadpleegd werden, alvorens tot de benoeming werd overgegaan. Het manifest van de 8 Vlaamsche parlementairen, Maandag afgekondigd, is voorzichtiger in dat op zicht, en spreekt van de meest ge zagrijke Vlaamsche vooraanstaanden als voorlichters van de regeering in de ze ongelukkige kwestie. Thans hebben echter negentien pro fessoren en docenten van de Faculteit van Geneeskunde van de Hoogeschool van Gent geprotesteerd tegen deze be wering, als zouden al de bevoegde groepeeringen en overheden door de regeering, bij de samenstelling van de Vlaamsche Academiën, geraadpleegd zijn. Deze negentien leden van de Facul teit van de Geneeskunde van Gent zeg gen, dat, in ieder geval, hun faculteit niet werd geraadpleegd, en zij uiten er hun verbazing over dat dit lichaam niet tot de ter zakebevoegde groe peeringen en overheden wordt gere kend. Men ziet het, de gezaghebben den in politieke kringen werden mis schien geraadpleegd, maar de be voegden werden over 't hoofd gezien. DE TIMES OVER ONZE REGEERINGSCRISIS. Diepere gronden dan het geval Martens. De Times wijdt een leidend arti kel aan de gebeurtenissen in Belgie on der den titel Tweetalig Belgie De onbeduidende aanleiding tot de politieke crisis in Belgie, aldus de «Ti mes», is paradoksaal gesproken het be wijs dat de aard van het geschil dieper ligt. Want indien de eischen van de Vlamingen, in het verleden niet met zulke kracht naar voren werden ge bracht, zou het thans niet mogelijk zijn geweest een rgeeeringscrisis uit te lok ken wegens de benoeming van Dr. Martens tot lid van de Vlaamsche Aca demie Dr. Martens, zoo gaat de «Times» voort, heeft zich in de laatste jaren uit sluitend gewijd aan wetenschappelij- ken arbeid kan er geen bezwaar ge- bekwaamheid kan er geen bezwaar ge opperd worden tegen zijn benoeming als lid van de onlangs opgerichte Vlaamsche Academie. Doch Dr. Martens heeft een poli tiek verleden. Hierop volgt dan het verhaal van dit verleden, de interpellatie in de Kamer en de aanval op den heer Spaak. Het is een feit, aldus heet het verder, dat na den oorlog de meenings- verschillen tusschen Walen en Vlamin gen steeds werden verwaarloosd in de officieele kringen. Toen wijlen Koning Albert zich inspande om de rechtvaar dige eischen van de Vlamingen te doen inwilligen een voorbeeld dat door Koning Leopold werd ingevolgd werd de Waalsch-Vlaamsche tegenstel ling scherper dan zij had moeten zijn. Koning Leopold legde den grondwet- telijken eed af in de beide talen en hij sprak ook een rede uit in de beide talen Alle redelijke eischen ingewilligd. Alle redelijke eischen van de Vla mingen schijnen dan ook op dit oogen- blik ingewilligd te zijn. De taal van de streek, Vlaamsche of Waalsche streek, is in beide gevallen de taal van het onderwijs, van het gerecht en van het bestuur. De voormalige universiteit van Gent werd vernederlandscht En thans hebben de Vlamingen ook hun eigen academie. De voornaamste moeilijkheid zit hem hier, dat bij het toekennen van al die rechten aan de Vlamingen de streek op meer flagranter wijze tweetalig is geworden dan dit voorheen het geval was. En de oplossing van het vraag stuk wordt dan nog bemoeilijkt door het feit dat in sommige kringen het oud vooroordeel nog voortleeft tegen de Vlamingen namelijk dat het Neder- landsch niet geschikt is voor het be drijfsleven en voor het society leven». Niettemin hebben Vlamingen en Walen dezelfde belangen. Het voorbeeld van Zwitserland. Zij hebben het voorbeeld van Zwitserland waar vier talen bestaan, waardoor de eenheid van het land niet wordt geschaad. De taalvraagstukken kunnen ingewikkeld zijn en het heele leven beheerschen. Zij kunnen worden opgelost als men vasthoudt aan de princiepen van vrijheid en individua lisme en ook als degenen die het be houd van de vrijheid op prijs stellen ook hun verantwoordelijkheid willen op zich nemen HET STANDPUNT DER VLAAMSCHE LIBERALEN. Een verklaring over het geval Martens De liberale gekozenen van Kamer en Senaat uit de Vlaamsche gewesten, houden er aan de volgende verklaring af te leggen betreffende de voorvallen veroorzaakt door de benoeming van Dr Martens tot lid van de Koninklijke Akademie voor Geneeskunde van Bel gie. Ze beschouwen in alle rechtzinnig heid en buiten elke partij-politieke be rekening om, de taalwetten die op elk gebied de Vlamingen in de Belgische gemeenschap volstrekte gelijkheid in rechte verleend hebben als een vol dongen, noodzakelijk feit en eischen de eerlijke en stipte toepassing van die wetten Zij weigeren nochtans te erkennen dat de Vlaamsche Beweging met de aktivistische gedragingen zoude te ver eenzelvigen zijn Ze aanzien insgelijks de amnestie wetten als een voldongen feit, met de wettelijke gevolgen die uit dit feit voortvloeien daaruit vloeit echter niet dat de geamnistieerden tot eereposten zouden dienen geroepen te worden en dat daardoor het eerbiedwaardig ge voel van diegenen, die gedurende den oorlog zoo moedig weerstand aan den overweldiger geboden hebben, zou ge kwetst worden Bijgevolg beschouwen ze de benoe ming van Dr Martens tot lid van de Kon. Vlaamsche Akademie van Belgie als een grove dwaling Ze verklaren eveneens dat ze de op richting van de Vlaamsche Akademies goedkeuren, en ze verheugen er zich over dat deze oprichting te danken is aan de werking van een liberaal Vlaamsch minister Ze zijn evenwel de meening toege daan dat de benoemingen in deze aka demies uitsluitelijk op wetenschappe lijke en niet op politieke gronden moe ten gesteund zijn Ze zouden ten zeerste betreuren dat het voorval der benoeming van Dr. Martens aanleiding zou worden tot ge vaarlijke tegenstellingen tusschen Vla mingen en Walen op een oogenblik waarop zoowel wegens binnenlandsche als buitenlandsche -redenen de ver standhouding meer dan ooit volstrekt onontbeerlijk is. Ze leggen nadruk op de volstrekte noodzakelijkheid in deze beroerde tij den al de krachten der natie te verza melen om de ekonomische en financi eele moeilijkheden het hoofd te bieden en de rust in het land te verzekeren, o.m. door het treffen van maatregelen tot leniging van de steeds stijgende kwaal der werkloosheid. In den Rex-en-ketel Het Antwerpsch Rexistisch Kamer lid, M. Convent, die voor de motie van vertrouwen in de regeering had ge stemd in verband met het geval Dr. Martens, heeft in Le Pays Réel vanwege de h. Degrelle een blaam op- geloopen. Hierop werd vanwege de Leiders van Rex-Vlaanderen een motie ge stemd waarin zij zich solidair verklaren met den heer Convent. Deze motie is onderteekend door de hh. Pol de Mont Convent, Daem en eenige andere Vlaamsche rexisten. De onderteekenaars verklaren, dat zij geenszins het aktivisme of de be noeming van Dr. Martens goedkeuren, maar slechts handelen uit bezorgdheid voor den Belgischen Staat. Ten slotte stellen zij hun mandaat ter beschikking van den leider van Rex. Thans beantwoordt de heer Degrel le deze solidariteits-verklaring met de uitsluiting van degenen, die ze onder teekend hebben. Zij hebben de bewe ging gediend, zegt hij, maar tucht vóór alles De hh. de Mont en Convent worden verzocht hun ontslag aan de voorzitters van Kamer en Senaat te laten geworden. Het zal een heele toer worden voor de parlementaire verslaggevers, om in de toekomst nog de politieke schakee ring te vermelden achter de namen van een van die heeren. Dat is geen Rex-partij meer, maar een Rexenketel. VERWOESTE GEWESTEN 1922 Vrijdag 10 Februari, heeft te Brussel de 201e trekking plaats gehad van de Leening 1 922 met loten van de Verwoeste Gewesten. De premies werden als volgt toegekend Reeks 98.600 nr 2 wint 250.000 fr. Reeks 24.224 nr I 0 en reeks 98.600 nr 19 winnen elh 100.000 fr. De andere obligaties van deze reeksen evenals alle obligaties van de reeks 33.187 zijn betaalbaar tegen 312.50 fr. of tegen 300 fr. als zij al of niet gewijzigd werden. Een geweldige Toeloop van Belangstellenden naar den Dooden Paus. Dezer dagen was het overschot van Paus Pius XI, dus nog voor het volk van Rome zichtbaar op de baar ge legd in de Kapel van St. Pieter. Er is een toeloop van menschen ge weest, zooals men te Rome wel zelden zal hebben gezien. Reeds vroeg in den morgen was er een ordedienst noodig, die in den loop van den voormiddag herhaaldelijk moest worden uitgebreid. Troepen machten waren noodig, om de aan- stroomende menigte op de gaanpaden te houden, zoodat de automobielen der j overheden, die zich naar het Vaticaan begaven, konden passeeren. Bij troepen van eenige duizenden tegelijk werd het publiek tot de kerk toegelaten. In de kerk zelf had de pau selijke gendarmerie eveneens een zeer strenge en goed werkenden ordedienst ingesteld en het werd niemand toege staan voor de kapel te blijven staan. De menigte moest, zij het dan ook langzaam voortdurend verder gaan. Naar schatting zijn alleen in den loop van den Zondag 400.000 personen j langs de kapel getrokken en Maandag i duurde het groeten voort. De drukte was af en toe werkelijk beangstigend en vooral in den namiddag zag het er trots den uitstekenden ordedienst zeer i gevaarlijk uit. Telkens werden de cordons verbro- ken en tegen vijf uur werden toen een j enorme menigte achtereenvolgens door drie verschillende ordediensten heen- I brak, met geweld de toegangshekken tot de kerk gesloten, daar men voor groote ongelukken vreesde. Dit oogen blik was werkelijk ontstellend. De aan drang van de opstuwende menigte maakte, dat diegenen, die zich in de nabijheid van de toegangshekken tot de basiliek bevonden, tegen deze zwa re hekken werden geperst. Zij moesten door in de spijlen van het hek te klim men, zich het leven rdeden. Weldra bezweken toen ook de zwa re houten afsluitingen, waarmede de menigte eenigszins in het gelid werd gehouden. Het gillen en krijschen was angstwekkend, doch het schijnt, dat er tenslotte toch geen ernstige ongelukken zijn gebeurd, hoewel zeker vele men schen lichte kwetsuren hebben opge- loopen. Vele vrouwen en kinderen zijn flauw gevallen. Het Roode Kruis heeft daar bij doeltreffende en uitstekende hulp verleend. Het was echter voor de menigte, die reeds eenige uren lang gewacht had wel heel droevig om onverrichterzake terug te moeten keeren, toen men om ongelukken te voorkomen, de hekken sloot. Maandag was het een gewone werk dag en dus was de drukte in den mor gen niet zoo overweldigend. Na den middag echter is het weer buitenge woon druk geweest. De ordedienst was nu ook nog veel sterker, zoodat er geen verdere incidenten plaats vonden. In het Vaticaan was men over den toe loop verbijsterd. 1 In 1922, bij den dood van Paus Benedictus XV was het reeds zeer druk geweest, maar men moet niet vergeten dat Rome toen slechts 600.000 inwo ners telde en thans 1.280.000. Het Conclaaf voor de Kiezing van een nieuwen Paus, op 1 Maart. Algemeen wordt aangenomen dat, het College van de Kardinalen, zich zal uitspraken voor 1 Maart om het Conclaaf te Rome te houden. Dit zou geschieden om aan de Zuid- Amerikaansche Kardinalen Giacomo Copello en Sebastiano toe te laten de opening ervan bij te wonen. De aankomst van de twee kardinalen is inderdaad voorzien met de Nep- tunia op 1 Maart, in den morgen. Men weet, dat de deelnamen voor de kardinalen aan het Conclaaf ver plichtend is op straf in den ban der Kerk geslagen te worden. De Keuze van het Conclaaf. De Italiaansche regeering geeft haar meening aan. In vroeger eeuwen heerschte te Ro me buitengewone belangstelling voor de keuze van een nieuwen Paus, om dat de meeste bewoners van deze we reldstad een of ander bisschop als hun beschermer hadden en hoopten door zijn aanstelling tot opperste macht voordeelige gunsten te bekomen. Thans is die toestand veranderd, daar de bewoners van Rome geen bui tengewone inkomsten meer kunnen verhopen van een verandering van Paus. Het belang van de pauskeuze blijft toch echter in het algemeen genomen zeer groot. De Italiaansche regeering heeft zelfs in een artikel verschenen in de Tele- grafo positie gevat. Daarbij worden twee namen vooruitgezet kardinaal della Costa en kardinaal Massimi Mas simo, beiden Italianen in 1933 door Pius XI tot kardinaal bevorderd. Het grootste argument in het voor deel van deze beide geestelijken, dat door het dagblad vooropgezet wordt, is, dat beide kardinalen bekend zijn voor hun zuiver geloof, hun vroom heid, hun evangelische naastenliefde. Het zijn ware zieleherders. Men voelt goed, waarop de Italiaan sche regeering aanstuurt. Zij zou veel liever een kerkhoofd zien, dat zich vooral met de godsdienstzaken bezig hield en minder met politiek. Want hoozeer Pius XI ook vereerd wordt als de Paus der verzoening, toch bleven er tusschen Hem en de Italiaansche re geeringen vele punten van wrijving. Men hoopt die te kunnen vermijden wanneer men een minder «politieke» Paus hebben zou. Wijzen we hier in verband met de Pauskeuze nog op de groote macht van de Fiansche bisschoppen. Na de Itali anen, die 35 in getal zijn, zijn zij de talrijkste namelijk zes. Wanneer al de Italianen zich vereenigen op de keu ze van eenzelfden Paus, komen ze nog niet tot de twee derden die bij aan wezigheid van de huidige 62 kardina len 42 stemmen bedraagt. De Italianen hebben dus in ieder ge val nog 7 buitenlandsche stemmen noo dig, en kan hun keuze zeker beinvloed worden.

HISTORISCHE KRANTEN

De Gazet van Poperinghe (1921-1940) | 1939 | | pagina 1