De Kerstmisboodschappen in de verschillende Landen. Kalme Kerstweek aan 't Westerfront Twee groote Machten voor den Vrede Paus Pius XII en M. Roosevelt IN ITALIË IN ENGELAND IN FR AN, RIJK IN DUITSCHLAND NIEUWJAAR-WENSCHEN 1 ZONDAG 31 DECEMBER 1939. NIEUWS- EN NOTARIEEL AANKONDIGINGSBLAD VOOR POPERINGHE EN OMSTREKEN DUPONT GEBROEDERS DE GRENSARBEIDERS. van Koning Leopold aan het Leger. Kxvm 19 JAAR. NUMMER 53. WEEKBLAD 25 CENTIEMEN. MH POPERIHGHE ABONNEMENTEN Jaar. per poel Congo Frankrijk Amerika Losse Nummers 0.25 fr. AANKONDIGINGEN 16 fr. 25 fr. 25 fr. 30 fr. Per Men abonneert op alle belgische postkantooren. De postabonnenten in Belgie, die van woonst veranderen, moeten dit aangeven in 't post- bureel dat hen bedient, en niet aan ons Bij elk schrijven naar inlichtingen wordt men beleefd verzocht een postzegel voor ant woord te voegen. KUI Uitgevers-Eigenaars Yperstraat, 2, POPERINGHE. Postcheck 484.59 Telefoon 180 I leder medewerker blijft verantwoordelijk voor zijne bijdragen. Handschriften worden in geen geval teruggegeven. Bijdragen in te zenden tegen den Donderdag middag. Kleine berichten tegen den Vrijdag middag. Naamlooze artikels worden niet opgenomen. regel 1.00 fr. (minimum 3.00 fr.) Rouwberichten minimum 5.00 fr. Bijzonder Tarief voor Notarissen en Deur waarders. Voor dikwijls te herhalen re- klamen, prijzen volgens overeenkomst. Alle aankondigingen zijn op voorhand te betalen. Indien 't sjeen afgesproken werk was, dan is 't wel een gelukkig toeval, dat het Hoofd der Katholieke Kerk en de President van de Vereenigde Staten op 't zelfde moment schier hun macht in het werk stellen tot het her stel van den vrede. In een Kersttoespraak tot het Heilig College heeft de Paus op zeer duide lijke wijze de voorwaarden te kennen gegeven, waarop een vrede mogelijk is, die voor alle partijen eervol kan zijn en tevens een basis voor een sa menleving, waarin eindelijk de beste menschelijke krachten tot geluk, wel vaart en veiligheid, inplaats van tot doodslag en vernieling aangewend zou den kunnen worden. En wanneer het volkomen zeker is, dat president Roosevelt onvoorwaar delijk de meening van den Paus deelt, dan heeft hij tot Hem, alsmede tot de hoofden van de protestantsche en van de Joodsche kerken, het verzoek ge richt, opdat ze hun krachten zouden samenslaan om aan den oorlog een einde te stellen, door een overeenkomst als door den Heiligen Vader wordt betracht. En om van zijn volledige solidariteit met Pius XII te getuigen, heeft Roose velt besloten, een persoonlijken verte genwoordiger van hem naar het Vati- caan te zenden. Dat is een handig en beteekenisvol gebaar, als er geen di plomatieke betrekkingen tusschen Was hington en den Heiligen Stoel bestaan, en dus geen Amerikaansch gezant bij den Paus geaccrediteerd is. In 't kort kan men de toespraak van Pius XII in ons blad lezen. Er komt geen letter in voor, die niet verdient, door heel de beschaafde wereld be aamd te worden, alléén al omdat ze het gezond verstand en de logiek- zelve is. Wat ter wereld inderdaad is méér vanzelfsprekend dan dat de grondver- eischte voor een rechtvaardigen en dus duurzamen vrede de erkenning en de toepassing is van het recht op een on afhankelijk leven voor alle naties, zoo wel de kleine en zwakke als de groote en machtige. Heel 's Pauzen rede is een uiteen zetting geweest van het thema «Macht kan nooit voor recht gelden». En als voorbeeld van afschuwelijkheid waar mee ooit macht voor recht werd ge bruikt, heeft hij den aanval van Rus land op Finland veroordeeld met een strengheid en een verontwaardigheid die gedeeld worden door alle men- schen op aarde, die geen steen hebben, daar waar hun hart moet liggen. In t algemeen heeft de Paus zijn veroordeeling uitgesproken over iedere politiek die ten doel heeft, te voldoen aan behoeften, aan levensruimte die men zelf bepaald heeft. En dat ook is de logiek-zelve. Hoe zou inderdaad ooit nog rust op aarde kunnen heer- schen, wie zou er zich ooit nog, als gemeenschap, als natie, als persoon zelfs, veilig kunnen gevoelen, indien het als regel gelden moest, dat ieder een het recht heeft, dat te nemen, waarvan hijzelf oordeelt, dat hij het noodig heeft Zoo zou iedereen dan wel den muur van zijn buurman mogen doorbreken, als hij vindt dat zijn huis voor hem te klein geworden is. Laat de Paus het recht op een vrij bestaan voor alle volken als hoofd voorwaarde voor 't herstel van den vrede hebben gesteld, dan zal zulks Wel geenszins beteekenen, dat hij een vrede wenscht, die aan Duitschland als een nieuw Versailles zou worden opgelegd. Zijn toespraak laat zich het best verstaan als een smeekbede, vooral tot het Duitsche volk en tot zijn leiders gericht, met de verzekering erbij, dat indien dezen het recht op vrijheid en leven voor ieder volk willen erkennen, zij bij Hem den krachtigsten steun zul len vinden, om den vrede voor hen zoo eervol mogelijk te maken. En op zulken steun, ook vanwege president Roosevelt, mag Duitschland ten volle staat maken. Zooals het Hoofd der Katholieke Kerk geeft het Hoofd van de mach tigste republiek op aarde klaar te ken nen, dat zijn huidige bedrijvigheid niet slechts strekt tot het herstel van den vrede, maar ook tot de consolidatie dan van dezen vrede door, schikkingen en accoorden die alle kiemen voor nieuwe conflicten en oorlogen kunnen dooden. In zijn brief aan de Hoofden der Kerken in de Vereenigde Staten zegt hij immers toch, dat, ofschoon nog niet kan worden voorzien, wanneer het uur zal slaan, dat duidelijke plannen zullen worden voorgelegd, om de ver nietiging van de wereld tegen te hou den, het toch zeker is, dat dit uur zal slaan en het dus goed is, dat hij nauwere samenwerking aanmoedigt tusschen allen die, over de wereld heen een gemeenschappelijk doel nastreven, hetzij zij regeeringen of godsdiensten vertegenwoordigen Zulks beteekent klaar genoeg, dat de hoofden der Katholieke, Protestant sche en Joodsche kerken indien ze ook al niet het einde van dezen oorlog zouden kunnen verhaasten zich ge reed moeten houden om al den invloed waarover zij beschikken samen te slaan opdat deze vrede voor alle strijdenden zoo eervol mogelijk zou zijn en dus de meeste kansen bieden om duurzaam te wezen en aldus de menschheid te ver lossen van den last der bewapeningen, waaronder zij onvermijdelijk verplet terd worden moet. De Kerstredenen van president Da- ladier en Koning George kunnen als antwoord op deze pogingen van den Paus en van president Roosevelt gel den, en dan is het verschil ertus- schen slechts, dat de Fransche minister president en de Engelsche Vorst, ook wel de grondstellingen van den Heili gen Vader beamen, maar hun vasten wil te kennen geven om den strijd voort te zetten, tot dat deze doelstel lingen door hun tegenstander worden aanvaard, indien dezen het niet uit vrij en wil en gezond verstand zou doen. Maar in deze twee toespraken is ook geen kwestie van den wil om den vij and door overmacht een willekeurigen vrede op te dringen. Hoe is het mogelijk, dat het niet tot alle oorlogvoerenden doordringt, dat elke dag van strijd hun thans méér kost dan ze in tien jaar aan voordeelen uit een totale overwinning zouden kun nen trekken, dat er op 't oogenblik al méér schade is toegebracht dan, bij zulk een overwinning, door drie ge slachten minstens kan worden inge haald Zooveel hoop mag deze tusschen- komst van den Paus en president Roo sevelt ons wel geven, dat de volgende vrede, hoe duur hij dan ook moge kos ten, op een heel wat soliedere basis zal worden gevestigd dan deze, welke aan den laatsten der oorlogen een einde moest stellen. Hierom al wijl alle volken het recht zullen opeischen om er hun woord in mee te spreken, en dan is er al zooveel gewonnen dat dit recht ook voor de niet-direct in dezen oorlog betrokke nen, door één der strijdende partijen alvast bij voorbaat wordt erkend. D. N. G. BELGISCHE GRENSARBEIDERS IN FRANKRIJK. Sedert I 1 December, dag waarop de vervangen grenskaarten vervallen en ongeldig verklaard werden, vielen hon derden personen in de streek van Moeskroen, Luingne, Herzeeuw, Rek- kem, enz., werkloos bij gebrek aan een geldige grenskaart. Stappen werden aangewend door hun werknemers in Frankrijk en hadden voor gevolg dat ruim de helft van het aantal getroffen arbeiders een nieuwe kaart bekwam. De anderen bleven werkloos. Het blijkt thans echter dat de Fran sche patroons intusschen niet onledig zijn gebleven, evenmin als de Belgi sche syndicale instellingen, en het zoo ver zouden weten te brengen hebben, dat door de Fransche overheden aan de patroons toelating werd gegeven om hun contingent Belgische handenarbei ders aanzienlijk te verhoogen. EEN VREDESBOODSCHAP VAN PAUS PIUS XII TER GELEGENHEID VAN KERSTMIS. De Geweldpolitiek veroordeeld. De Paus ontving de kardinalen en andere prelaten, die hem hun kerst- miswenschen kwamen aanbieden. Pius XII heeft daarbij een rede uit gesproken, waarin hij in de eerste plaats alle geweldpolitiek en in het bijzonder de aanranding op Finland veroordeel de, en de grondslagen aangeeft waar op, volgens hem, de vrede zou kunnen gevestigd worden. Bij het herinneren aan de vruchte- looze pogingen van het Vatikaan om den oorlog te voorkomen, betoogde de Paus, dat de internationale vraag stukken welke op dat oogenblik gesteld waren, niet onoplosbaar waren, maar dat een zoo diep wantrouwen onder de volken heerschte. De Paus ziet met verschrikking de gevolgen van den oorlog tegemoet, zoowel op economisch als op maat schappelijk gebied. Die beschouwingen moeten de re geeringen doen nadenken, zoodat zij de oorlogsgevolgen, naast de recht vaardige vredesdoeleinden in overwe ging nemen. De voornaamste punten, waarop een rechtvaardige internationale vrede kan gevestigd worden Daarna geeft de Paus de voornaam ste punten aan, waarop volgens hem een rechtvaardige vrede kan gevestigd worden. Onder die punten zijn de voornaam ste 1Het recht op leven en onafhanke lijkheid voor alle naties, kleine zoowel als groote, is een volstrekte voorafgaan de vereischte. De levenswil van de eene natie mag nooit den dood van een andere tot gevolg hebben. 2. Opdat een op dien grondslag ge vestigde orde duurzaam zij, moeten de naties bevrijd worden van de slavernij van de bewapeningswedloop, en van de bedreiging de brutale macht in de plaats voor het recht te stellen. 3. Rechtkundige internationale in stellingen moeten de eerlijke toepas sing waarborgen van de getroffen ver bintenissen en vredesverdragen, zoodat geen eenzijdige en willekeurige uitleg ging van die verdragen mogelijk is. Alhoewel hij zich de moeilijkheden niet ontveinst om een rechtvaardigen internationalen vrede te sluiten, meent de Paus toch dat op deze grondslagen iets kan verwezenlijkt worden. EEN VERTEGENWOORDIGER VAN PRESIDENT ROOSEVELT BIJ DEN PAUS Verder deelde Pius XII mede, dat president Roosevelt den heer Myron Faylor als zijn persoonlijk vertegen woordiger bij den Heiligen Stoel heeft benoemd. De Paus heeft president Roosevelt daarvoor zijn dank betuigd, omdat zijn gebaar een grondslag is voor samen werking met het oog op den vrede. EEN BOODSCHAP VAN KONING GEORGE VI TOT HET BRITSCHE RIJK. Uit het kasteel van Sandringham, heeft Koning George VI, een radio boodschap uitgezonden, gericht aan t geheele Britsche Rijk. Koning George VI wijst er op, dat Kerstdag op de eerste plaats het feest is van den Vrede en van het Huisgezin. De ware vrede is in het hart der men- schen en de huidige ramp heeft haren oorsprong in het feit dat machtige lan den geheel hun bedrijvigheid en ge heel hun politiek steunen op geweld, en alles willen afschaffen wat wij als kostbaar beschouwen voor 't Mensch- dom. Daartegen strijden wij, en onze over tuiging zal ons den moed geven om vol te houden tot de volledige zegepraal. De Vorst spreekt dan zijn dank uit aan de Britsche marine, aan allen die er deel van maken aan het leger aan de luchtvaart, en brengt een bij zondere hulde aan het Expeditiekorps in Frankrijk, en aan de offers van Do minions en Koloniën. Ik ben overtuigd, zegt de Koning verder, dat de Verbondenen de belan gen dienen van de Christen Beschaving Een ware beschaving kan op geen an der basis steunen. Dit zullen wij moe ten gedenken in de sombere dagen die ons wachten en wanneer wij den vrede zullen maken, waarvoor alle menschen bidden. Dan geeft de Koning lezing van de volgende woorden Ik heb aan den man gezegd die zich op den drempel bevond van dit jaar geef mij licht, opdat ik veilig zou kunnen vooruitgaan naar het on bekende. Hij antwoordde verlaat de duisternis en leg uw hand in deze van God dit zal voor U beter zijn dan licht en veiliger dan een bekenden weg. Mocht deze Almachtige hand ons leiden en ons steunen BOODSCHAP VAN DEN HEER DALADIER TOT HET FRANSCHE RIJK. De heer Daladier, Fransch minister president, eerste minister, heeft voor de radio een toespraak gehouden, waarin hij te kennen gaf als vriend te willen spreken tot zijn toehoorders. Hij verklaarde onder meer Sedert vier maanden heeft Duitsch land de ramp over het volk laten los barsten. Maar wat zou het ons van nut zijn het recht voor ons te hebben, als Frankrijk het onderspit moet delven. Wij sparen het bloed van onze solda ten, omdat wij strijden voor de over winning en het heil van het land. Tot hiertoe hebben wij slechts ge ringe verliezen te betreuren, ioch heeft de oorlog reeds vele haardsteden vernietigd. Het land zal deze zware offers steeds gedenken. Het zal in deze droeve omstandigheden het gevoelen van broederlijkheid bevestigen en met dankbaarheid de overblijvenden steu nen en helpen. Daarna herinnert de heer Daladier aan de bewoners van Elzas-Lotharin- gen, die hun woonplaatsen hebben moeten verlaten en verzekert hun, dat zij terug zullen geleid worden naar hun bemind klein vaderland. De heer Daladier bevestigt dan aan de anderen, die in departementen van het Westen zijn gebleven, dat het Fransche leger zijn taak heeft begre pen. Het waakt over al wat hen dier baar is. De soldaten bebouwen de vel den van den Elzas en van Lotharingen. De heer Daladier verklaart vervol gens aan zijn luisteraars, dat deze nacht er schijnt op aangewezen hen beter de redenen te doen begrijpen, die Frankrijk er toe hebben doen besluiten den oorlog aan te gaan. Want wij strijden, zeide hij, voor het heil en voor de vrijheid van dezen haard, waar ge U eens gelukkig zult weerzien aan de zijde van uw dierbare ouders, met uw vrouw en uw kinderen. Het is deze ouderlijke haard, die de inzet is van dezen oorlog. Het is deze haard, die door alle vrije en fiere man nen wordt verdedigd, die niet van ver overingen droomen, doch die vast be sloten zijn eiken aanval te breken. De eerste ministers-president Dala dier vraagt vervolgens met moed en vertrouwen aan de toekomst te den ken op dezen Kerstnacht en brengt in herinnering, dat Frankrijk, inzake voe ding en kleeding niets te kort heeft, hetgeen van tal van steden en dorpen van Europa niet kan gezegd worden. Hij vraagt op dezen Kerstnacht even te denken aan dezen, die wreed door den oorlog werden getroffen. Denkt vooral, aldus spreker, aan de vrouwen en kinderen van het heldhaf tige Finland, die door den sneeuw en ijs een toevlucht hebben moeten zoe ken tegen de Aziatische barbaarsch- heid, terwijl de soldaten van dit prach tige volk, die den dood boven de dienstbaarheid verkiezen, een heldhaf- tigen weerstand bieden tegen de mas sale vijandelijke macht, een weerstand, die de bewondering afdwingt van ge heel de wereld. EEN REDE VAN RUDOLF HESS. Rudolf Hess heeft, zooals naar ge woonte, op Kerstmis, een radiorede uitgesproken gericht tot de Duitschers. Deze rede, die door alle zendposten werd doorgezonden, werd uitgespro ken aan boord van een oorlogsschip. De Duitsche minister zegde o. m. De oorlog heeft ons zijn ijzeren wet gelegd. Ik bevind me hier aan boord van een dezer torpedojagers, die onze kusten en ons land beschermen en die ons toelaten in veiligheid het Kerstfeest te vieren. Deze destoyer maakt deel uit van het front tegen Engeland. Er zijn hier soldaten, die overwinningen hebben behaald in hun treffen met soldaten van het land, dat dezen oorlog heeft uitgelokt. Doch er is hier, evenals in de betonnen schuilplaatsen van onze soldaten, deze Kerstboom met bran dende kaarsen. Overal op de schepen, in de versterkingen van het Westen en in het Reich, bewaken onze soldaten de veiligheid van ons vaderland, vast besloten te strijden en te overwinnen. Wij herinneren U aan onze zegepraal in Polen en wij buigen diep voor dezen die hun leven hebben gelaten in dezen oorlog. Wij denken aan al dezen, die elders krijgsgevangen zijn of de vrij heid van ons land verdedigen op alle fronten. Wij brengen aldus hulde aan onzen Fuhrer, die de eerste soldaat is van Duitschland. Doch de anderen haten deze liefde van het Duitsche volk voor zijn Fuhrer want zij weten, dat deze liefde onze kracht is. Het is deze haat tegen het arbeidzame en sterke Duitschland, die den huidigen oorlog heeft ontketend. Daarom ook werd Polen tegen ons op gehitst. Onze meest verwoede vijanden hebben duidelijk uiting gegeven aan hun oorlogsdoeleinden die zijn een groot gedeelte van Duitschland tus schen zijn tegenstrevers te verdeelen, het overblijvende gedeelte te verbrok kelen ten einde er kleine zwakke staten van te maken en alles wat Duitsch is te vernietigen. Wij weten dat zij ons tot slaven willen maken, doch zij mo gen er van overtuigd zijn, dat onze wil te zegevieren, duizendmaal sterker is, dan hun wil ons te vernietigen. Hij sprak zijn vertrouwen uit in Hit- Ier, die, volgens Hess, door God ge zonden werd tot Duitschland's herop standing. Luitenant-Generaal Denis, minister van landsverdediging, heeft volgende dagorde hem door Z. M. den Koning overgemaakt, ter kennis van het leger gebracht Bij het naderen van het Nieuwe Jaar, houd ik er aan, aan de officie- ren, onderofficieren, gegradeerden, en soldaten, de wenschen toe te sturen welke ik vorm voor hen en voor hun families. Ik ken de opofferingen welke 's lands dienst sedert verscheidene maanden oplegt, vooral aan de we- deropgeroepenen en aan hun naast- bestaanden en ik waardeer de va- derlandsche zelfverloochening waar- mee allen ze aanvaarden. Dat iedereen overtuigd weze, dat onze krachtinspanning de beste waarborg daarstelt voor de vrijwa- ring van onze haarden en het hand- haven van den zoo vurig door gansch het land verlangden vrede (get.) LEOPOLD. DE KANSEN VAN DEN OORLOG. De zwakke punten van Duitschland opgesomd. De overwinning is verzekerd al dus luidt de titel van een brochuur van de Britsche regeering, waarin alle uit zichten van den oorlog worden onder zocht. Betreffende he^ vliegwezen wordt gezegd, dat Engeland over vier maal zooveel vliegtuigen beschikt als in 1934-1935. Betoogd wordt dat de nationaal so cialisten hun eigen veiligheid hebben vernietigd door hun aanvallen. Terwijl de geallieerden over uitgebreide hulp bronnen beschikken, is 't Duitsche rijk daarvan afgesneden en zonder dat is het niet mogelijk een oorlog van lan gen duur te winnen. In het Duitsche leger is een groot ge brek aan officieren en onder-officieren De Duitsche militaire deskundigen heb ben reeds toegegeven, dat alle hoop op een bliksemsnellen oorlog diende te worden opgegeven. Om een totalen luchtoorlog tegen Groot-Brittannie en Frankrijk vol te houden, zouden de nationaal-socialis- ten verplicht zijn hun verliezen aan te vullen, welke ten minste 50 t.h. per maand zouden bedragen. Daartoe zou den zij drieduizend toestellen per maand moeten bouwen en in gelijk tempo nieuwe vliegers zoeken. Wat de petroolvoorziening betreft, is de geheele productie van Roemenie nog niet voldoende om de helft van de behoeften in oorlogstijd van Duitsch land te dekken. EEN VERHAAL OVER DEN GUERILLA-OORLOG IN DEN NACHT OP HET WESTERFRONT. Deze week was uiterst kalm aan het Westerfront. In zijn commentaar meldt Havas dat alles in den dag en den nacht rustig was. Er viel alleen de ge- 1 wone bedrijvigheid van de patrouilles aan te stippen. Kleine Duitsche ver kenningsgroepjes komen in voeling met Fransche vooruitgeschoven posten. Dit gelijkt gansch op een guerilla-oorlog. De Guerilla in den Nacht. Uit Parijs wordt het volgende ge meld over deze patrouille gevechten. De eerste nacht aan de vuurlijn is moeilijk te dragen, daarover is ieder het eens. Enkele journalisten hebben een aflossing bij het krieken van den dageraad bijgewoond. Dat geschiedt veelal aan den zoom van een boschje of den rand van een dorp. De mannen hebben dan dikwijls kilometers in de beenen, een zwaren tocht door de modder. Alle zintuigen spitsen zich in die uren. Wij, aldus vertelt een korporaal in de Intransigeant luisteren, we kij ken. Stil en methodisch doorsnuffelen we elk huis, elke schuur. Elk geluid, elke beweging in dit blijkbaar verla ten dorp zou de tegenwoordigheid van den vijand onthullen. Opeens knarst de deur van een schuur op de hengsels, langzaam opent ze zich. Mijn rechterduim trekt den haan van de revolver over, langzaam heft zich het wapen tot de hoogte van mijn oog. Achter me heeft een kame raad mijn gebaar gezien, hij bereidt zich voor zijn granaat te gooien. Twee oogen schitteren in het halve duister van den rijzenden dag. Nog een se conde en ik schiet. Na de oogen, een sik, het is een geit... De dag is nu bijna doorgekomen. We besluiten ons in een verlaten huis te nestelen. Nauwelijks hebben we onze posten uitgezet of op 40 meter vóór de overblijfselen van een door onze jagers neergeschoten Duitsch vliegtuig signaleert een onzer een hond. Dan teekenen zich vormen af, die zich elke seconde nader laten ontwaren, Duit sche soldaten. Hebben ze ons gezien, zitten we in de val...? We zijn ge reed om te vechten. Op het kozijn leg ik mijn revolver en granaten, met de karabijn zoek ik mijn man. Die daar schijnen zich van onze aan wezigheid geen rekenschap te geven. We zien hen werken op den wrakhoop van het gevelde toestel. Ons doel is waar te nemen, niet het gevecht te zoe ken. Toch zouden we hen gevangen willen nemen, als we een zestigtal Fritsen het dorp zien binnenko men. Zij, die we in het oog hadden, verwijderen zich, zeker hebben zij mij nen gelegd. Na eenige oogenblikken hooren we op enkele honderden meter geweer-

HISTORISCHE KRANTEN

De Gazet van Poperinghe (1921-1940) | 1939 | | pagina 1