(Jen beetje van HIER EN ELDERS 5 5 In 't Lustig Reusje OUDE KRONIEK [STA 't een en 't ander Leest en vessreidt DE HALLE rss LODE Plaatst uwe Aankondigingen in DE HALLE der loopgrachten getjoold hadden 't was oorlog tegen den oorlog, en ach ter die zinnelooze menschenslachting en moest er geen andere meer komen. Ze vochten om eens voorgoed met vechten gedaan te maken. Schoone theorie Nauwelijks is de wapenstilstand ge- teekend of reeds zijn de generaals ubb 't spekuieeren hoe ze Frankrijk hun neerlage gaan betaald zetten. Wel heeft het vredeverdrag bepaald dat Duitschland zooveel wapens moest afgeven en zooveel moest vernietigen en maar zooveel en mocht houden. Duitschland wapent opnieuw, en 't fa- brikeert munitie, tienmaal meer dan het mag. Dat en is algelijk ook niet om achter de musschen te schieten. Tot nu toe bezetten wij den linken Rijnoever en zoo lange Frankrijk daar sterk blijft, zoolang waret de Duit schers vierkante weg onmogelijk daar over te geraken. Maar die bezettinge van duitsch ge bied en kan toch niet blijven duren. En tegen dat ze eens t'enden is wat staat er Frankrijk te wachten Dat is een serieuze kwestie. Niet alleen Frankrijk en Belgie maar ook Engeland en Amerika zijn ermee be kommerd. Eerst was er sprake van een verbond tusschen Frankrijk, Engeland en Ame rika, waarbij Engeland en Amerika gingen borge staan voor Frankrijks geen- zen, en meevechten als Frankrijk aan gevallen wierd. Dat mistukte, omdat Amerika niet en wilde meedoen. Frankrijk had en heeft over de zake zijne eigene gedachten. 't Heeft begonnen met Duitschland geheel af te sluiten: Esthland, Letland, Lithauen, Polen, Thecc-Slovakye, dat zijn staten die gesticht zijn zuiveruit om Duitschland van Rusland af te scheiden en te maken dat die staten niet en kunnen te gare doen. Frankrijk steunt Polen, eenerzijds tegen de russen, anderzijds tegen dé duitschers. De kleine entente, tegen Rusland voornamelijk, is een fransche opzet. Zoo tracht Frankrijk te maken dat er aan de oostgrenze van Duitshland een samenhang komt van volkeren, die ge reed staan om Duitschland op den nekke te vallen tegen dat er zouden cnlnsten ontstaan langs den kant van I rankrijk. Aan de Westergrenze toen. Frankrijk heeft een militair verbond voorgesteld aan Belgie en onze belgi- r che ministers die in groot getal frans- quilljons waren, hebben zonder veel te onderzoeken dat verbond aange nomen, blijde dat ze 't kregen. Frank rijks veiligheid zeiden ze is de onze, en daarbij, 't is een defensief verbond wat kwaad kan dat. Als Belgie dat akkoord sloot, heeft Engeland leelijk geblekt naar ons, alzoo lijk entwie die zou willen zeggen: Gij stommerikken - En als Frankrijk aan Engeland ook stak van zulk verkond, toen zeiden de Engelschen we gaan er nen keer op peinzen. Ze peinzen nog altijd. Toen kwam de fameuze protokol van Geneve. Al de landen gingen te gare doen, en als er een aangevallen wierd, al de andere moesten helpen. Belgie en Frankrijk waren daarmee opgezet, maar Engeland en Amerika veel min. Ze zeggen voor hunne redens: Dat zijn al verbonden tegen Duitsch land, en ook tegen Rusland. Dat is wan trouwen toogen, en vijandschap stich ten dat is oorzake stellen van nieu wen oorlog: 't is immers uit zulke ver bonden dat de wereldoorlog ontstaan is; en t'en is niet verstandig den vrede te willen vestigen met middels die den oorlog vet wekt hebben. Ten andere, wat kan een verbond als de twee machtigste staten van Europa erbuiten blijven? Hetgene wij moeten hebben, 't is een overeenkomste met Duitschland er in, en als Rusland wil zijn manieren houden, met Rusland ook. Dus, geen verbonden tegen, maar verbonden niet: Zoo kunnen we tot vrede geraken, an ders niet. De engelschen weten algelijk ook dat Duitscland niet onvoorwaardelijk te betrouwen is, maar met nen kwa den gebuur beter een slechte overeen komste, dan een goe ruzie! Wij katholieken weten nog erbij dat alleen de kristelijke liefde de grond slag kan zijn van vrede, en als 't gebod van liefde tusschen volkeren onder houden wordt, dat er niets dan zegen en zal uit voortkomen. 't Zijn de Engelschen die gelijk heb ben En zeggen dat geheel dien toestand voortkomt uit het feit dat Frankrijk zijn plicht niet gedaan en heeft. In den tijd hadden Frankrijken Duitschland even veel inwoners, en dan en dachten de duitschers er niet op de franschen aan te vallen. Sedert lange hebben ze in Frankrijk de wiege op den zolder gezet: 't en heeft maar half zooveel volk als Dujtschland; eerst of laatst zal het toch slagen hebben, geen verbonden zullen 't beletten. 't Is daarom dat ik niet en ben voor een verbond met Frankrijk. We gaan toen immers meedeelen van de brokken. ss Over 't algemeen heeft de Katte- feeste dit jaar menige foorkramer en inwoner teleurgesteld. Er was veel meer te doen dan verleden jaar, maar d'r is ook veel min werk. En al die draaiende, toetende, ronkende en pron kende vermakelijkheden stonden daar meeéfal te blekken voor... den drol. Geen centen, geen verteer. ss Men spreekt van de bals in de Brusselsche Munt voor het volgende jaar af te schaffen, gezien de hooge onkosten. De twee orkesten vergen eene uitgave van 12.000 fr. en het op slaan en afbreken van den plankenvloer 1800 fr. per bal. Natuurlijk wordt er geweldig geprotesteerd door de lief hebbers, en het spreekt vanzelf dat die nietinde Verwoeste Gewesten wonen. ss Verleden week veroorzaakte de plotse daling der tarweprijzen eene ware paniek op de graanmarkt te Chi cago. Wanneer krijgen we dergelijke heil zame paniek onder onze bakkers door broodafslag. m Nog binst men het protokol van Geneve aan 't wegdrommen is, spreekt men over eene mogelijke ontwape ningsconferentie Maar woorden zijn geen oorden. ss Bij eene anti-godsdienHige ten toonstelling te Leningrad gehouden, hadden de Soviëts eene nogal bittere pil te slikken. Van armoe aan bezoe kers moeSt dit prachtig bolsjeviStiesch propagandamiddel na enkele dagen weer gesloten worden. Dat z'er maar maar mee naar 't on zent afzakken, en een monStersukses wacht hen vanwege onze godsdieSt- haters, die voor de gelegenheid wel hunne anti-bolsjevistiesche meeningen zouden van kant zetten. ss In Egypte zal het onlangs gevorm de kabinet Ziwar Pasja niet lang Stand houden, en men verwacht eene nieu we kamerontbinding. De miStevredenheid is de wereld meeSter. ss Te Niel woont nog een gewezen soldaat van Leopold I, Johan Vervliet, geboren in 1830, klas 1850. Dit wordt eene zeldzaamheid. ss Het schijnt dat Dr Royaards uit- genoodigd werd om te Parijs Neder- landsch tooneel te gaan opvoeren binSt de tentoonstelling voor Kunstnijverheid en Dekoratieve KunSt. Nu, dat is niets te veel, als men be denkt dat het Fransch tooneel bij ons voortdurend te gaSt is, en, over 't al gemeen, vrij goed onthaald wordt. DienSt... wederom dienSt. ss Gut zon Borglum, de ontwerper van het grootSte oorlogsgedenkteeken der wereld, in Noord-Amerika, heeft de plannen van zijn prachtwerk ver nield. ...Wat daar nu we :ral achter schuilt valt nog te onderzoeken. ss Giorgo Levi, gevolmachtigd mi nister van den Koning van Itatlë, is nabij het Station van Couzon-au-mont- d'or (bij Lyon), uit een sneltrein ge vallen. Zijn lijk werd nadien vermor zeld teruggevonden. SS iïanada verwerpt het protokol van Geneve. Onder de opgegeven redens worden aangehaald de afwezigheid van Amerika de poging om de sankties op te leg gen, en wel bepaaldelijk aan een land gelegen aan de Kanadeesche grens, wat voor de regeering groote beden kingen medebrengt. Anderzijds blijft Kanada aan den Statenbond getrouw. ss De oppervlakte van het gebied dat tijdens den oorlog aan 't Yzerfront werd overStroomd bedraagt voor de Streek van Nieuwpoort alleen 1110 hektaren verdeeld onder de omliggen de gemeenten als volgt Kaaskerke, 45 Ha.; Lombardzijde, 36 Ha.; Per- vyse, 325 Ha.; Ramskapelle, 290 Ha. S' Joris, 185 Ha.; Stuivekenskerke, 144 Ha.; WeStende, 91 Ha. ss 't Schijnt dat deSoviëts nog eens gaan oorlogen. D'r zijn nog geen gruwelen genoeg bedreven. ss In de Vereenlgde Staten ligt de presi dent overhoop met zijn eigen regeering. Het geschil tusschen Coolidge en senator Borah over de kandidatuur van Warren voor het ambt van «attorney- generaal» is verscherpt. De republie- keinen hadden den president verzoch, een anderen kanditaat aan te wijzen, doch het Witte Huis antwoordde, dat de presipent verwachtte, dat de oude traditie, volgens welke het hoofd van den staat zelf zijn ministers kiestt gehandhaafd zal blijven en dat Co- lidge desnoods bereid was Warren na zijn benoeming een langdurig ver lof te geven. De Senaat heeft vervolgens teu iweedemale, ditmaal met 46 tegen 39 stemmen, de benoeming van War ren tol attorney-generaal verworpen. Of Coolidge zich daarbij zal neerleggen is eene andere vraag. ss Eea oorlogschade-proces. 2°oals be kend was een Brusselsch rechter be trokken in een zuak van oorlogschade. Een onderzoek, ingesteld door advo- kaat-generaal Sartini en door voorzit ter Dubret, besloot tot het niet-vervol gen van den magistraat. Deze zal over enkele dagen zije ambt opnieuw waar nemen. Meester Penneman had het metriek stelsel uitgelegd, en gesproken van hectoliter, decaliter liter centiliter enz. en toen ondervroeg hij zijn leerlingen. Lowietje, wat is 't honderste deel van 'nen liter 't Gat mijnheer De inspecteur kwam 's anderdaags in de school, en vroeg aan de jongens wat het tegenovergestelde was van mage. Geen antwoord. Wat zegt men van een zwijn dat dik is, dat met zijn balg schier tot te gen de grond loopt. Gij daar kleinen Wat zegt men van zulk een zwijn Dat 't jongen in heeft Menheere! zei Lowietje. Onze gazette en is nog geen weke oud en reeds hebben we raad gekregen bij geheele karrevoeren. «G'en gaat zeker de burgerij niet in den steek laten 't werkvolk heeft zooveel gazetten die zijn belangen ver dedigen; verdedigt nu de onze». «Als ge met de demokraten niet mee en doet, g'en zult niet trekken op den buiten De wind zit al dien kant, ge moet demokraat zijn of... «G'en moogt niet te veel flamingant zijn, de burgerij en is daarmee niet gediend.» «De burgerij «Ten minste een goed deel van de oude burgerij» «Oude wijn kan zeer goed zijn, maar ook misschien gepasseerd...» «Ge moet radikaal vlaamschgezind zijn, en er voor uitkomen geen vlaamsch half en half, maar geheel vaneen stuk, 'ten is maar dat, dat nog meetelt». 'k Weets wonder wie het zou ge vonden krijgen om al dien wijzen raad met eenen keer te kunnen volgen. Wij en kunnen niets anders dan on ze eigene wegen gaan, zonder veel naar de reste om te zien. We zullen enkel en alleen zoeken om de waarheid te dienen. In iedere theorie ligt er een deel waarheid we zullen overal de waar heid uithalen waar we ze vinden. Ieder stelsel heeft ook zijn flauwe kanten; w'en gaan wel niet altijd ge reed zitten om overal flauwe kanten te zien, te zoeken en af te breken. Doch. als 't nood doet, we zullen toch hier en daar op gebreken wijzen, de keeren dat het kan nuttig zijn en dat er beternis kan uit voortkomen. Afbreken om 't leedvermaak dat we vinden daarin, of om te toonen dat we een tekort bemerkt hebben, dat laten we geerne aan anderen wij en doen het niet. Ons verkoopen aan een stelsel, 't zij politiek, 't zij taal, 't zij economie in het spel, dat weigeren wij volstrekt. Die maar ons blad en leest om er zijn eigen stelsel in te vinden, zijne eigene gedachten, die en moet het geen twee maal koopen wij geven onze gedachten, met de redens erbij. Als ge ze redelijk vindt, aanveerdt ze, en vindt ge ze niet redelijk, ge zult ze natuurlijk verwerpen. Wij hebben van den eersten keer gezeid dat wij katholiek waren voor alles en dat ons katholiek zijn geen kwestie en is van personen maar van program en princiepen. Nu er twee katholieke lijsten zijn, vraagt men ons welk eene wij voor staan,welk eene wij bestrijben. Wij en bestrijden geen katholieke lijste. Wel verre van daar, en als wij het nog ooit zouden doen, 't en ware algelijk nu niet; ge begrijpt dat zeker wel. De socialisten zijn eensgezind. De liberalen met het weinige dat ze nog hebben zijn het ook. Tot ons groot verdriet, de katholieken en zijn het nieter is geen tucht geweest, en dat is al jammer genoeg. De verdeeldheid bestaat ongelukkig lijk; maar dat men van ons niet en vrage dat we met een hard of onvoor zichtig woord de verdeeldheid doen overslaan in vijandschap en haat 1 Wij zeggen aan de katholieken stemt voor de katholieke lijst die uwe voorkeur heeft; maar waarom malkan der verscheen trekken Het kiezerskorps kan beslissen wat het per naasten hebben wil, en uit het getal stemmen dat de twee gezindhe den zullen behalen kan er tegen toe komenden keer besloten zijn hoeveel plaatsen elke gezindheid kan hebben op eene algemeene lijst. Maar nu moeten alle katholieken ten strijde trekken eensgezind tegen den gezamentlijken vijand, het libera lism en socialism. Het voorbeeld van Frankrijk t">ont wat we van een over- heersching van liberalen en socialisten te verwachten hebben Tegenover Katholieken moeten we dien strijd maar wel breede zoeken. 'ÜW.ViW.VA -V» V.V«VdV.V.7V Uit Yoer's Verleden j Maart c 2 L Henri N O.S. o£ er Sint-Pietm; werd ten jare 1/üüdoo cr i ïiflZe msc graaf Robr< .h, gesticht. J j >s Sint-Jaki b ce Meerdere wordt reetf ,ii r, .[hopen vernoemd m eene bulle van Wauj Innocentius 11 van 13 Maart 1 1394 'a -sr Sint-Nik!-,,.: bestond als kapel van#®1110 f 1202. Eén ,-n d rtig jaar nadien we#en ze tot parochiekerk verheven. ^^jn^Mjcfc^elegqjjfaMten de Mfety, |A. Ga oir Stf senpoort was slechts een kapel in 11(X- en werd parochiekerk in 1249; bele geraars der stad vernietigden haar ij 1383. ss Onze-Vrouw tan Brielen, kapel gesticht door Ghelhn, ambtenaar aan het hofj van graaf Filiep van den Elzas, weru- parochiekerk in 1196, toen de stichter^ een voldoende jaarlijksche inkomstkonp jj;uziel verzekeren tot het onderhoud vaneenjj priester. ss Sint-Jan, buiten de Diksmuidepoort, wordt vernoemd in eene bulle van Paus Innocentius III van 3 Oogst 1200. ss Sinte Kruis, aan de Boterpoort, ge sticht in 1270, werd parochiekerk den 19 Oktober 1277. Een eerste maal in brand gestoken door de Franschen in 1297, en hersteld in 1303 ver dween ze voor altijd in den reuzachli- gen brand der voorsteden van Yper tij dens de belegering van 1313. 1925, i'per, ien door rillende Lett, ha Lens, Albei Jondag, eer stip ondstrt oor de Oplö JODEL 7 tafe ONS HOEKJE Oude uige Vi Tegi ander uur va tchtof e de touw jnen. Duivels, zegt men, zijn booze geeften die ons van het goede aftrekken, Maar wie geen booze geest is en ons noch tans kwade poetsen speelt, dat is het zetduiveltje. Dat zal menige lezers van HALLE wel ondervonden hebben, zondag laatstleden, toen hij las dat de Zuid-Afrikaansche regeering, een bio logie of levensleer van Krüger zou uitgeven. Blijkbaar was hier bedoeld een biografie of levensbeschrijving! Maar wie wel een booze geeéf is, dat is het geldduiveltje. Van minister Theunis te beginnen tot den armste doodwroeter zijn we allemaal een beetje van dien duivel bezeten. Ter wijl men vroeger zoo verhaalt immers de HSchrift liet bidden om van den duivel verlost te worden, schijnen sommige menschen er nu zeker wel behagen in te scheppen van den geld duivel bezeten te zijn. Mammon, de geldgod, of beter de geldduivel heeft zijn klauwende geld- pooten over onze moderne wereld uitgestoken: waar we ook gaan of ko men, 't is al geld dat de klokke slaat en er ergens ruzie denkt dan maar dat er profijten mede bemoeid zijn. Sprekende over den pas overleden Duitschen rijkspresident Ebert, en vaststellende dat hij bij zijn dood even arm was als bij zijn geboorte, merkt de heer S. F. Oss, terecht aan in de Haagsche PostNooit te voren is er in de wereld zoo gezwendeld, ge roofd en gestolen als sinds het uitbre ken van den wereldoorlog. Nooit te voren was de dans om het Gouden Kalf zoo wild, zoo, woest, zoogemeen en zoo algemeen. Nooit te voren heb ben menschen zoo gemakkelijk, zoo gaarne en zoo veelvuldig hun ziel en hun zaligheid verkocht voor geld en goed. En is het dan geen groote voldoening te weten dat er in dezen tijd toch nog menschen bestaan die den rug kunnen toekeeren naar het geld, die de over bodige schatten kunnen versmaden. Dat ook wensche ik mijzelf, dat wen- sche ik U allen. Solo- rond jete, :t 13 oone irteli iler. Naa de lordt ,doli C Het |hjn ttlit pans igei >sie |rtoi fcili |B Z ri

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1925 | | pagina 2