Wr
DE HARTEN HOOG
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
Hoe staat het met
de Crisis
DE NIEUWE LEENING
DER REGEERING
De Schoolcorlog verklaard te Antwerpen?
Maatschappelijke Werking en Kristelijke Liefde
Wmmm
GOED NIEUWS VOOR DE
OUDJES
STORT 5,05 FRANK
WETTELIJKE TIJD
Congres van het Alg. Chr. Verbond van Werkgevers
TE KORTRIJK
VOORBEELDEN GENOEG
crti
Si
»1
ppM
4 ip
Juliaan VandepiUe-Hïilde
ZONDAG 24 SEPTEMBER 1823.
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
1* JAAR. N'
«DE HALLE»
Kathoiuk Weekblad van leper
Bureel
Boierstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR
(per post)
III 't Land 18,60 fr.
Frankrijk 35,fr.
Congo, Engeland *0,Ir.
Amerika, Canada en an
dere landen CO,fr.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
tJitgèvér?
6ANSEN-VANXESTE, Popcrlnga
TeL Poperinge N' 9.
Fostcheckrekening N' 15,5*0.
Kleine berichten per regel 1,00 fr.
Kleine berichten (min.mum) 4,00 Ir.
2 fr. toeL v. ber. met adr. t bur.
Berichten op 1* bl. per regel 2.50 fr.
Berichten op 2* bi. per regel 1,75 fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5.00 Ir.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanraas.
Ar. non een zijn rooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - K.eine
berichten tegen den Donderdag noen.
Van de gemoedsgesteltenis hangt bui
tengewoon veel af. vooral tegenwoordig.
Er ligt veel overhoop en in de war in
het economisch levenen er ligt evenveel
overhoop en in de war in de gemoederen
der menschen.
Verbetering in den toestand zou ver
betering brengen in de gemoederen; doch
ook omgekeerd, verbetering in de gemoe
deren zou verbetering brengen in den
socialen toestand. Want beiden hangen
samen.
Crisis leidt tot pessimisme, en pessi
misme leidt tot crisis.
Het gebrek aan vertrouwen is zeker een
der grootste faktoren in den huidigen
noodtoestand.
GESCHOKTE TOESTAND.
De groote schok werd toegebracht door
den wereldoorlog. Een afschuweijk iets
dat niet alleen steden en dorpen verniel
de. maar zooveel zielen doodde en zoo
veel gezonde princiepen kapot schoot. En
zoo werd de ontreddering rampzalig groot.
Daarop de crisis als bijna onvermijde
lijk gevolg. En met de conferenties en de
bijeenkomsten en verdragen is er maar
niet uit te geraken. Het duurt en blijft
duren, niet bij gebrek aan geld, maar bij
gebrek aan moed en betrouwen.
En in den crisisstorm zooveel schepen
en bootjes den dieperik in gestort; eeni-
gen zonder schuld, vele andere door
eigen schuld; vermetelheid, schrapzucht,
onrechtvaardigheid en diefstal op groote
schaal. De eene finantie-ele krach op de
andere. En daardoor vermindering van
vertrouwen in de finantieele inrichtingen;
opeenstapeling van geld in brandkoffers,
koffiepotten en kousen (gelijk in den
ouden tijd) of verkwisting van geld...
uit vrees van het anders te verliezen.
En zoo volgde de algemeen® verwar
ring: werkloosheid, luiheid, genotzucht,
bedroggeest... beginselloosheid.
En als reactie de dictatuur. In alle
landen is er gisting en revolutiegeest en
de lucht is verre van zuiver en gezond.
Bewapening en oorlogsdrift.
VERBETERING OP HANDEN?
De economisten beweren dat we t erg
ste door zijn en meer dan een feit wijst
op verbetering va nden toestand. Die ver
betering kan natuurlijk niet anders dan
geleidelijk en langzaam komen. Te plots
komend zou ze niet te vertrouwen zijn.
Er komt ook stilaan wat meer betrou
wen onder de menschen. Het gezaag en ge
klaag over de crisis is al erg verminderd
en er komt wat licht in den toestand en
in de gemoederen.
Er heerscht ook een opwekkende geest
drift onder de jeugd en onder de bewuste
Katholieken. De kath. aktie en de ka
tholieke sociale beweging gaan met reu
zenstappen vooruit en men zou meenen
dat we schoone tijden van herlevend ka
tholicisme te gemoet gaan. De slapenöen
zijn wakker geworden en we krijgen weer
stichtende voorbeelden van de STRIJ
DENDE Kerk.
En schijnen Onze Lieve Heer en Onze
Lieve Vrouw er ook niet te willen tus-
schen komen? Er gebeuren wondere din
gen dit jaar. En wat men ook zoeke als
uitleg, zeker is het dat het gebed her
leeft in de harten en op de lippen van
velen, dat de bekeeringen zeer talrijk zijn
en dat er gunsten worden uitgedeeld die
ten minste doen nadenken.
Zou dan het Heilig Jaar, gelijk de
Paus het voorzegde, werkelijk een nieuw
jaar van verlossing zijn? Laten we ho
pen en betrouwen!
MOED EN VOLHARDING.
We moeten kalm en sterk blijven. Ve
len hebben schipbreuk geleden omdat zs
den moed verloren, en velen werden
neurasteniek bij gebrek aan zelfbeheer-
sching. Och kom, we zitten in een tunnel,
een lange en donkere, doch in de verte
begint er licht te schemeren. Ziet dus
vooruit en geeft elkander moed. De aan
houder wint.
In de zeer moeilijke tijden van zijn
Pausdom richtte de groote Paus Leo XIII
zich betrouwvoi en volhardend tot Onze
Lieve Vrouw van den Rozenkrans. Zijn
tien wereldbrieven (zooeven opnieuw uit
gegeven door Geloofsverdediging) komen
er voortdurend op terug; Maria is de
Middelares, de groote Beschermster van
Kerk en Volk, en de Rozenkrans is een
almachtig wapen in den strijd. Viert met
luister de Oktobermaand!
Op den vooravond van de Rozenkrans-
maand moeten we die woorden in 't ge
heugen terugroepen: van grooten invloed
zullen ze zijn op de gemoedsgesteltenis
der menschen en daardoor op den heelen
toestand zelf.
Een groote volksbedevaart naar Ocst-
akker wordt ingericht op den 2" Zondag
van Oktober. Hulde aan O. L. Vrouw
van den Rozenkrans bij het jubileum der
verschijningen te Lourdes, en algemeens
smeekbede voor de bekeering der zonda
ren. voor de genezing der zieken, voor de
verbetering van den toestand en voor
den wereldvrede.
De armen omhoog in •"—eekvorm, de
harten omhoog vol hoop en betrouwen!...
Dichter bij God en zijn liefde
langs Maria, de Middelares, de Moeder
[der Armen om;
in volhardend gebed en zaligende boete.
P. PAUWELS, O. P.
DEN EERSTEN DAG, VRIJDAG,
MEER DAN VOLLEDIG ONDER
SCHREVEN MET 1 MILJARD
603 MILJOEN
Een schoone blijk van vertrouwen
De nieuwe leening van anderhalf mil
jard van de regeering heeft een schoonen
bijval behaald, bij zoover dat zij den eer
sten dag, Vrijdag, meer dan volledig on
derschreven was en de inschrijving moest
gesloten worden.
Deze uitslag is een prachtige blijk van
vertrouwen van het land in de regeering
die zich tot taak heeft gesteld 's lands
financiën te redden.
«seasuaiBDitiaasBaaBsaaBiBjaa
HUGH JOHNSON
iitsgsBssaassssaasasjaaBaaaaatEaasssaBsaj&aEsanasBZEaaassfBH
De Antwerpsche bladen hebben de
briefwisseling tusschen de Katholieke
Schoolkomiteiten en het Stadsbestuur van
Antwerpen omtrent de vernieuwing der
overeenkomst over de aanneming der
katholieke vrije scholen, openbaar ge
maakt.
Het Komiteit der Katholieke Aangeno-
ffitn SCTiolell Cl lil datum ér»
Oojst naar het Schepenkollege een brief
meu volgende inhoud:
De overeenkomst op de aanneming
r der vrije scholen vervalt op 31 Dec.
r eerstkomende. De redenen welke in 1921
geleid hebben tot het sluiten dezer over
eenkomst, en in 1927 tot het vernieuwen
ervan bestaat thans nog. De voorwaar-
den gesteld aan het komiteit der vrije
r scholen werden ten volle geërbiedigd;
daarom nemen wij de vrijheid Ued. te
vragen een besluit tot hernieuwing der
overeenkomst te willen nemen. We zijn
heelemaal bereid de punten te overwe-
gen welke Ued. zoudt noodig achten
onder onze aandacht te moeten bren-
r gen.
Het antwoord van het sociaiistisch-libe-
raal Schepenkollege luidde kort en klaar.
In antwoord op Uwe vraag laten wij
éU weten dat het niet in de bedoeling
ligt van het Schepsnkollege, aan den
Gemeenteraad de vernieuwing van het
kontrakt met het komiteit der vrije
scholen, voor te stellen».
Veel kommentaar is overbodig! Het is
een voorbereide aanslag, schrijft de
XX» Siècle op de gewetensvrijheid
en het recht der Katholieken. Ten an
dere M. Baelde had het vroeger reeds
verklaard dat de Antwerpsche gemeente
politiek van dan voort zou staan in het
teeken van de schoolkwestie. De roode en
blauwe heeren hebben een nieuwe school-
oorlog geopend te Antwerpen, en andere
gemeenten Deurne, Hoboken, Boom, enz.
Hadden we gelijk toen we rond de kie
zing hebben geschreven dat de ziel van
het kind in gevaar was?
De machthebbers uit deuanlizkalhtilieke
w 4 lil i.», I ri IH' - f r
wc rcru "tnc ctfcr givvcc mOTKr opzetten dm
ons te spreken over Vrijheid, Gelijkheid
en Verdraagzaamheid, begaan zonder rood
te worden een schandalige onrechtvaar
digheid.
De wet verkondigt de schoolplicht, de
grondwet waarborgt de vrijheid van on
derwijs.
Alle burgers betalen belastingen, dra
gen dus bij in het budget van openbare
onderwijs. Maar te Antwerpen evenals
elders zijn Liberalen en Socialisten van
oordeel dat alleen de scholen moeten ge
steund worden waar het godsdienston
derricht werd gebannen, waar de Katho
lieken geen waarborg vinden voor ziele-
zorg.
Aan ander scholen geen steun. Onze
katholieke kinders, onze onderwijzers wor
den geboycott om de eenvoudige reden
dat ze katholiek zijn en omdat de katho
lieke ouders voor hunne kinders degelijk
godsdienstig onderricht eischen.
De openbare penningen dienen dus al
leen voor de scholen zender God; voor
de andere niets.
Het laatste woord over deze kwestie is
zeker nog niet uitgesproken, en we mo
gen van nu reds verwachten... dat de
Antwerpsche Katholieken zoo gemakke
lijk het vuur aan de schenen niet zullen
laten leggen, en dat ze hun plicht zuilen
weten te doen.
isaaESBaausasuaaaassssaaaaciBaBazaaaaBaaasaBBsaBBsaasisasis
de groote uitwerker van President Roo
sevelt's plan om finantieel de Vereenigde
Staten te redden. Hier is hij bezig eene
belangrijke propagandarede uit te spre
ken op de tentoonstelling van Chicago.
lesEaaaBsanaaEBassiaaEsiBasssi
VERBETERING INZAKE
BE BETALING DER PENSIOENEN
Een afvaardiging der Christene Demo
craten werd Dinsdagmiddag door Mi
nister Carton de Wiart ontvangen.
Hoofdzakelijk werd gesproken over de
ouderdomspensioenen en de minister zeg
de toe dat van af October de pensioenen
zullen betaald worden per posteheck.
Wat de herziening der pensioenen be-
&s£k krttMns -fn
onderzoek geen wijziging zuilen brengen
en dat daarom wenscheljk is dat deze
dossiers zonder uitstel zouden onderzocht
worden opdat de belanghebbenden niet
langer op het pensioen zouden moeten
wachten.
De Minister beloofde met dezen wensch
rekening te houden.
HET FONDS DER GEBREXKIGEN.
Men sprak ook over het fonds der ge-
brekkigen en de betaling der vergoedin
gen: hier ook beloofde de Minister dat
de betalingen spoedig zullen gedaan wor
den.
«sassiaaiiaaEaaas^aassasaaaBaa
PIERRE COT
Nieuwe horizonten gaan open voor de
maatschappelijke ordening der nakende
toekomst en veranderde vormen worden
gezocht, gevonden en langzamerhand in
toepassing gebracht bij de doorvoering van
sociaal recht en staatkundig gezag.
Wat vérziende en vooruitblikkende groo
te geesten en sociale denkers in éénklank
met de bijna prophetische vooruitzichten
der Pauzen met de laatst" tijden hebben
veroordeeld eenerzijds en aangepredikt
anderzijds, wordt stilaan tot werkelijkheid
en gaat met de besliste kracht eener
zekerheid in vervulling.
De wrange vrucht der dwaling en de
Weeën van verkeerde begrippen hebben
voor het geweten van standen en naties
een licht doen opgaan dat helderder dan
ooit, met verblindende klaarheid, de
noodwendige rampen blootlegt en doet in
zien en eveneens den weg van waarheid
en recht aanwijst.
En is het niet verheugend voor ons ka
tholieken dat nu weer in dat ontredderd-
gewichtig tijdsgewricht de zuivere leering
en vaste leiding haar oorsprong neemt bij
den Stadhouder van Kristus, het Licht
dat in de wereld kwam om alle menschen
van goeden wil voor te lichten en te ge
leiden?
Het is den Pauzen uit Rome niet genoeg
geweest sedert tientallen van jaren in on
vergetelijke encyclieken, de grondrichtin-
gen en hoofdgedachten vast te leggen no
pens de zedelijke en onvergankelijke
grondslagen van noodige sociale hervor
ming, maatschappelijken opbouw, staat
kundige organisatie en internationaal
verkeer onder de volkeren, in waarheid,
recht en liefde, maar nu heeft Pius XI,
een der grootste Pauzen die de wereld
ooit heeft gekend en door de goddelijke
Voorzienigheid aan het hoofd der Kerk
Werd gesteld, zelf het thema aangegeven
Voor de sociale week welke te Rome werd
gehouden: de kristelijke Liefde.
De leiders en machthebbers hebben zóó
lang willen bouwen en werken binnen de
enge grenzen van het dorre materialisme
en in afzijdigheid van alle hoogere be
ginselen totdat op al deze gebieden eene
verwarring en verwikkeling ingetreden is
Waaruit menschelijk gesproken moeilijk
bit te komen is.
Individualisme, hooghartig l'beralisme,
socialisme en communisme, neutrale stre
vingen, overdreven nationalisme stonden
in den weg van alle gezonde en doelmatige
Werking.
Standen-strijd en volkerentwisten keer
den de nationale en internationale orde
vnderste boven en alleen klare voorlich
ting en vaste hand kunnen nog redding
brengen.
Tegenover deze verkeerde machten rijst
nu de katholieke opzet om harmonie en
vrede te doen heerschen waar wanorde en
wanordelijkheden hoogtij vieren.
Deze taal is groot en apostelvuur wordt
vereischt van hen die zich aanspannen
aan dat groote werk.
Alleen de liefde kan dat alleen boven
natuurlijke liefde.
Daarom is het zoo troostvol dat in alle
landen onder den aanmoedigenden zegen
van Paus en Bisschoppen, nieuwe en kloe
ke krachten oprijzen en zich gereed ma
ken om met onbegrensde toewijdng en
vurigen ijver de katholieke beginselen
samen met de katholieke werkkracht in
hun gansche volheid aan te wenden voor
de volledige uitwerking van een econo
misch, maatschappelijk, staatkundig pro
gramma dat onder de standen en de vol
keren den vrede moet tot stand brengen
door de vestiging van het recht.
Laten we met geestdrift beantwoorden
aan dezen oproep die een noodkreet is en
allen ons steentje bij brengen tot het op
bouwen eener maatschappij waarboven
met recht het teeken der Liefde, het Kris-
ti-Kruis zal mogen geplant worden.
X.
fSBHSH3SSHBES9BBS3iE23X8HBBBSSI
LEENING
DER VERWOESTE GEWESTEN
124" Trekking van 29 September 1933
5% 1923
R. 262.906
Nr
5
500.000
fr.
R. 086.482
Nr
1
100.003
fr.
R. 084.489
Nr
1
50.000
fr.
R. 299.496
Nr
4
50.000
fr.
R. 229.452
Nr
1
50.000
fr.
De andere obligaties van de winnende
reeksen zijn uitbetaal ba ar met 550 frank.
VOOR FRANKRIJK 9,80 frank.
op postch'ecknummer 15.570 van V. San-
sen-Vanneste, drukker, Poperinge, en we
kelijks wordt ons blad U door de postbode
tehuis besteld.
Vergeet niet uw volledig adres aan te
geven en wel er bij te voegen: storting
voor een abonnement op
"DE HALLE"
Frankrijk begint alweer oogjes te trek
ken naar Rusland, zijn vroegeren bond
genoot. Laatst ging de Minister President
Harriot een bezoek afleggen in Rusland
en mocht er al bezoeken wat zij hem wil
den toonen. Hij sprak in zoo gunstige
woorden over Rusland dat zelf zijn vrien
den vonden dat het «aangebrand rook»!
Nu is het de beurt aan den Franschen
Minister van Luchtvaart een bezoekje aan
Moscou af te leggen en we zien hem hier
eenige oogenbiikken voor zijn vertrek per
vliegtuig uit Parijs.
Er wordt aan herinnerd dat, de wet
telijke tijd in den nacht van 7 op 8
Oktober aanstaande, te 30 uur. 60 mi
nuten dient ACHTERUITGEZET (3 uur
Zomertijd, komt overeen met 2 uur, Win
tertijd).
iMMMMUMMaMMMMMm
fen nader wou bestudeeren, nog menig
werkloos huisvader van de straat te hel
pen.
Uit het voorgaande blijkt duidelijk dat
de economische hervatting in Belgie geen
groote afmetingen heeft genomen. Niet
temin staat het vast dat de Begische nij
verheid grootendeels herademt en dat ze
lieh, na jaren, op den nieuwen economi-
schen toestand heeft aangepast: bijzon
dere goedkoope voortbrengst met kleine
winstmarge. Dit zal haar toelaten de me
dedinging der andere nijverheidslanden
te doorstaan op de enkele vrije markten,
die er nog overblijven. Het economisch
nationalisme breidt zich over de wereld
uit als een olievlek. Het zal deswege ge
raadzaam zijn geen hooge betrachtingen
te koesteren. De crisis is nog niet over
wonnen. Indien de waargenomen verbe
teringen van duurzamen aard- blijken te
zijn mogen we tevreden zijn. H. M.
DE ECONOMISCHE HERVATTING
IN BELGIE.
De economische herleving, die we op
dit oogenblik in Belgie meémaken, kan
onmogelijk de vergelijking doorstaan met
de geweldige verbeteringen die zich voor
al in de Vereenigde Staten en Duitsch-
land voordoen, waar in den strijd tegen
de crisis, reusachtige herstelplannen, on
der de stuwing van den Staat, worden
uitgevoerd.
In Belgie houdt de Staat zich zooveel
mogelijk afzijdig, en niettemin wijzen
hier ook vele teekenen op een gestadige
voortbrengstvermcerdering der bijzonder
ste nijverheden. In het Bulletin d'In-
formation et de Documentationdoor
de Nationale Bank van Belgie uitgege
ven. vinden we desaangaande enkele be
langrijke gegevens. In de beperkte ruimte
van dit artikel zullen we dan ook trach
ten, aan de hand van voormelde studie,
een algemeen overzicht te geven van den
huidigen economischen toestand van Bel
gie. We verwittigen echter den Lezer,
van meet af, dat de waargenomen ver
beteringen niet indrukmakend zijn, niet
temin, al is het onmogelijk uit te ma
ken of ze duurzaam zullen» blijken, laten
ze ons toe de toekomst minder duister
in te zien.
Om te beginnen mee ten we doen op
merken dat de hervatting verre van al
gemeen is.
In de glasnijverheid, die twee jaar lang
reeds tegen den dood vecht, doet zich
een verheugende verbetering voor. De prijs-
verhooging van het glas in Engeland laat
ons toe op de Britsche markten met de
Engelsche waren te' wedijveren en belang
rijke bestellingen weg te kapen. Het is
echter te vreezen' dat die verbetering
slechts van korten duur zal zijn. Ook
oefent ze weinig invloed uit op de werk
loosheid in dien nijverheidstak. De fa
brikanten, het laat zich begrijpen, ont
doen zich eerst van de geweldige opge
stapelde stocks.
De cimentnijverheid, die tijdens het
bouwssizoen altijd min of meer verbetert,
is in 1933 bloeiender geweest dan in het
vorig jaar. Er doet zich op dit oogenblik
een zeer verheugend verschijnsel voor.
Totnogtoe was de verbetering steeds een
gevolg geweest van de verhooging van de
binnenlandsche vraag, de uitvoer bleef
steeds even lastig. Op dit oogenblik neemt
de uitvoer echter gestadig toe en wel naar
Ierland, dat ons dit jaar vijfmaal meer
bestelde dan het vorig jaar.
Ook de steen- en marmergroeven zet
ten meer af, bijzonderlijk aan Holland.
De textielnijverheid, die vóór eenige
maanden minstens 8.000 werkloozen te
rug in dienst nam. heeft dien gunstigen
toestand niet kunnen handhaven. Niet
temin is de stand van zaken er nog be
vredigend. Ook de wolnijverheid gaat er
gestadig op vooruit en de voortbrengst
is steeds stijgend. Het Bulletin d'Infor-
mation et de Documentation merkt hier
aan, dat de wo!z;ijverheid, sinds eenige
jaren, neiging toont om zich van het
Waalsch gedeelte j&nxJaet yiaamsch ge-
fiebteV"groote"...„jen uit Verviërs
fabrieken geopend te Diest, Mechelen en
Eekloo.
De jutenijverheid is waarschijnlijk de
eenige waar de werkloosheid zoo goed als
onbekend is en waar men op volle krach
ten arbeidt.
De kleergoed-, schoen- en handschoen-
nijverheid, evenals de leder- en de bor
stelnijverheid deelen in de economische
opflakkering.
De zinkfabrieken, cokes- en metaalnij
verheid doen al het mogelijke om nieuwe
afzetgebieden te veroveren en boeken een
onbetwistbare verbetering.
Het is echter de diamantnijverheid, die
in den loop der laatste maanden, er het
best is op vooruitgegaan. Het besluit der
diamanthandelaars om geen steenen meer
in Duitschland te laten slijpen, heeft er
veel toe bijgedragen. Op dit oogenblik
zijn ongeveer 10.000 diamantbewerkers
aan den arbeid, cijfer dat sinds lang niet
meer bereikt werd. In Maart 1.1. betaalde
de Algemeene Diamantbewerkersbond nog
850.000 fr. per week als ondersteuning aan
zijn werklooze leden, som die nu nog op
ongeveer 130.000 fr. is teruggebracht.
Er zijn echter ook verschillende nij
verheden, die nog altijd even zwaar door
de crisis worden getroffen. Noemen we
in de eerste plaats de koolnijverheid in
den Borinage, die wellicht nooit meer
bloeiend zal worden. De exploitatieonkos-
ten zijn te hoog en ze kunnen de mede
dinging der nieuwe mijnen niet lan
ger doorstaan. De vooruitzichten der
mijnwerkers uit die streken zijn aller
treurigst. Op 15 October a. s. vervalt het
w-erkcontrakt, tusschen de werklied-en en
d-e patroons gesloten, en de bazen wei
geren de vernieuwing ervan te ondertee
kenen. Er staat weerom een onrustige,
woelige tijd voor de deur. Het is nood
zakelijk dat de Regeering hier onverwijld
ingrijpt. Ook de mijnwerkers hebben recht
op een fatsoenlijk en menschwaardig be
staan. De Limburgsche koolmijnen staan
er beter voor. De productie onkosten zijn
hier zeer laag en de maatschappijen slui
ten hun bilan met winst.
Met de metaalnijverheid en de ijzercon
structie is het ook niet schitterend ge
steld. Uit den vreemde komen geen or
ders meer binnen, daar teder land zijn
nationale economie beschermt. Deze nij
verheden moeten dus grootendeels in gang
gehouden worden door Staats- en spoor
wegbestellingen. Deze zijn echter uiterst
schaarsch.
Met de scheepvaart is het ook aller
treurigst gesteld en vele maatschappijen
verkeeren in een moeilijken toestand. De
Eelgische handelsvloot ligt op dit oog en
blik voor 41 onttakeld. In andere lan
den bereikt dit procent nog niet de helft.
De werkloosheid onder de zeelieden is
dus geweldig groot en de dokkers der
Antwerpsche en Gentsche havens stem
pelen ook meer dan het hun lief is.
Ds voedingsnijverheid, zooals cplegfa-
brieken, brouwerijen en maalderijen,
heeft haar voortbrengst moeten vermin
deren. De chocoladefabrieken daarente
gen werken met volle kracht.
Met den landbouw gaat het ook niet
gelijk het hoort. De uitvoer is zoo goed
als stopgezet. Weliswaar zijn door tal
rijke contingenteermaatregelen de mee
ste onzer landbouwproducten buiten het
bereik der buitenlandsche mededinging ge
steld, maar niettemin zijn de prijzen te
laag. De landbouw doorworstelt, hier en
elders, een zzer moeilijk tijdperk.
Aangaande de werkloosheid, de grootste
der moderne plagen, is er weinig te zeg
gen. In Juni waren er 145.0CO volledige
en 156.000 gedeeltelijke werkloozen. Te
genover Februari 1933. maand ln dewelke
de grootste werkloosheid waargenomen
werd, is er veel beterschap ingetreden.
Op dit tijdstip waren er meer dan 200.000
volledige en 185.000 gedeeltelijke werk
loozen. Nochtans, de nieuwe wetten op de
werkloozenondersteuning hebben er veel
toe bijgedragen om dit cijfer te bereiken.
Wellicht ware, indien de Regeering som
mige maatregelen door Roosevelt getrof-
(Zie vervolg onderaan 3' kolom.)
op Zaterdag 16 en Zondag 17 dezer.
DE EERSTE DAG.
VOOR EEN BETER SOCIAAL LEVEN.
Het Algemeen Christelijk Verbond van
Werkgevers hield te Kortrijk zijn kon
gres, dat van het hoogste belang was voor
de sociale beweging in ons land, daar de
werkzaamheden van dit kongres, er op
gericht waren na te sporen op welke wijze
het bedrijfsleven in ons land best kan
aangepast worden bij de Pauselijke on
derrichtingen, opdat er in de samenle
ving meer rechtvaardigheid zou heer
schen.
Dit kongres werd Zaterdag namiddag
geopend in de bovenzaal van het stad
huis. te Kortrijk. De kongresleden waren
talrijk opgekomen.
DE SPREEKBEURTEN.
M. PLATTEAU opende het kongres met
een welkomsgroet aan alle aanwezigen;
hij bedankte de afdeeling Kortrijk voor
haar prachtig initiatief en wenschte haar
geluk met het gekozene onderwerp. Hij
wees op het noodzakelijke en het tijdige
van dit kongres, bijzonderlijk met het
oog op de feiten, die zich heden in de
economische wereld voordoen.
Hij stuurde den groet der aanwezigen
aan Hunne Doorluchtige Hoogwaardighe
den de Bisschoppen van Belgie, die de
hooge bescherming op zich hebben willen
nemen van het kongres.
Hij verwelkomde ten slotte de Heeren
Verwilghen, kabinetsoverste van den Mi
nister, en Rubbers en Reynaert, Kamer
leden. en droeg het voorzitterschap over
den Heer Eekaert, voorzitter der afdee
ling West-Vlaanderen.
M. BEKAERT geeft lezing der veront
schuldigingen, waaronder die van Z. Exc.
Staatsminister Theunis, voorzitter der
Waaische zusterafdeeling, de afgevaar
digden van Frankrijk en Nederland, en
van den Heer Baels, Gouverneur der pro
vincie West-Vlaanderen.
M. SEYNAEVE, ondervoorzitter van de
afdeeling West-Vaanderen, droeg dan een
verslag voor over: «De taak van een ver
bond van christelijke werkgevers op so
ciaal, ekonomisch, godsdienstig en politiek
gebied
't Is noodig, zegde hij, dat de werkge
vers zich vereenigen om des te eendrach-
tiger gevolg te kunnen geven aan de roep
stem van den Paus. Onze sociale en eco
nomische instellingen moeten op de be
drijfsorganisatie heringericht worden, om
aldus eene nauwe samenwerking tusschen
patroon en arbeider tot stand te brengen,
voor het scheppen van eene nieuwe we
reldorde. Het oude princiep Elk voor
zichheeft uitgediend. Wij hebben tct
plicht de samenwerking door te drijven,
om in broederlijke eendracht de Pauselij
ke onderrichtingen te verwezenlijken,
Christus ter eere en ons volk ten bate.
E. P. VAN GESTEL, doctor in sociale
en politieke wetenschappen, handelde ver
volgens over: «Bedrijfsorganisatie. Hare
noodzakelijkheidOok deze redenaar
wees op de dringende noodzakelijkheid
der samenwerking en der nauwe ver
standhouding tusschen werkgevers en
w-kiMuaers. vooral tot de oplossing van
sociale orde herstellen. M?»: er is geen
sociale orde mogelijk zonder het herstel
der zedenwet, zonder de huldiging der
christelijke naastenliefde.
Te 7 uur werd deze eerste vergadering
gesloten, waarna de kongresleden uit de
bovenzaal afdaalden naar de raadzaal,
waar zij door de stedelijke overheden,
met den heer burgemeester Mayeur aan
het hoofd, ontvangen werden.
TWEEDE DAG.
De dag van Zondag, 17 dezer, werd in
gezet met eene Plechtige Hoogmis in Sint
Maartenskerk, opgedragen door den E. H.
Deken Camerlinck, met Pontifikale As
sistentie van Mgr Lamiroy, Bisschop van
Brugge.
Na het Evangelie besteeg de E. P. De
Clippele, S. J., den kansel. Hij gaf eene
onderrichting over: De sociale plichten
van den katholieken werkgever».
De gewijde redenaar had als moto van
zijn toespraak, de zin uit het Evangelie
genomen: «Drijft uw zaken tot ik te
rugkom Hij ontvouwde in zakentaal het
Evangelie van den modernen, katholie
ken zakenman.
Te 10.45 uur werd het kongres voort
gezet op het Stadhuis.
BEGROETING VAN MGR LAMIROY.
Op het verhoog heeft Z. Exc. Mgr La
miroy plaats genomen, tuschen de H.H
Platteau en Bekaert.
De H. Bekaert opende de zitting met
het gebed en begroette in hartelijke be
woording den Bisschop van Brugge. De
talrijke opkomst hier, zegde hij, is er het
bewijs van Monseigneur, hoe de kongres
leden niet alleen uw eere-voorzitterschap
maar ook uwe zoo vereerdende aanwe
zigheid op prijs te stellen. Uw tegenwoor
digheid, verzekerde hij, zal voor ons een
spoorslag zijn om onze beweging verder
uit te breiden.
Mgr Lamiroy beantwoordde deze ver
welkoming met een blijk van goedkeu
ring en van aanmoediging voor het stre
ven van het A.C.V.W.
De Voorzitter begroette vervolgens ook
de aanwezigheid van Minister Van Isac-
ker.
BEDRIJFSORGANISATIE.
Pogingen en verwezenlijkingen.
M. KUYPERS, sekretaris der sociale
school van Heverlee, lichtte de vergade
ring in over de pogingen en verwezen
lijkingen van bedrijfsorganisatie in het
buitenland.
Paus Pius XI, in zijne Encycliek «Qua-
dragesimo Anno» wijst op de bedrijfsor
ganisatie als het middel bij uitstek om
orde en vrede te brengen in bet ontred
derde sociaal-economisch leven.
De klassenverzoening kan vele vormen
bestrijken, gaande van het strengste en
meest volledig uitgewerkte corporatieve
type tot den bescheiden fabrieks- of on
dernemingsraad. Wij herleiden de verwe
zenlijkingen en tevens ook de pogingen
van bedrijfsorganisatie tot de drie meest
kenmerkende typen: het corporatieve
type, het type der bedrijfsraden en het
type der zuivere ondernemingsraden.
In het corporatieve type van bedrijfs
organisatie. zijn natuurlijk verschillende
strekkingen mogelijk welke vooral be
trekking hebben op al of niet erkennen
der bestaande beroepsvereenigingen.
Het type der Bedrijfsraden vond, tot
vóór korten tijd. zijn meest algemeene
en volledige verwezenlijking in Duitsch
land met de Grondwet van Weimar en
de wet op de bedrijfsraden. Dit stelsel
is thans totaal afgebroken door de laat
ste nationaal-socialistische hervormingen.
De uitslagen waren zeer gering wat be
treft de ware bedrijfsdemokratie.
De landen die wettelijke regelingen tot
stand brachten en welke kunnen gerang
schikt worden onder het type der onder
nemingsraden zijn vrij talrijk. Eene be
weging van partikulier initiatief uitgaan
de tot de inrichting van fabrieksraden is
ook in vele landen bekend. Hoewel de
bedrijfsorganisatie eene hoogere eenheid
bedoelt in het sociaal-economisch leven
toch zal steeds de ondernemingsorganisa
tie een rol spelen.
Vele andere middelen die Diet onmid
dellijk met het type -Bedrijfsorganisatie»
verwant zijn, staan ter beschikking van
de beroepsvereenigingen om een zekere
collectieve bedrijfsregeling te verwezen
lijken, zoo bijvoorbeeld de collectieve ar
beidsovereenkomsten. Hunne stijgende
uitbreiding in vele landen wijst op een
gelukkigen stap naar het te bereiken doel.
Als Katholieken mogen wij ons er over
verheugen dat, sedert lange jaren reeds,
onze christene sociale leer aan de be
drijfsorganisatie een belangrijke taak
heeft toegewezen. Doch het volstaat niet
deze heerlijke leer te bewonderen, wij
moeten haar beleven en toepassen. Dit
is het verheven werk dat zonder uitstel
dient voltrokken in harmonische ver
standhouding. door onze christelijke werk
gevers en arbeiders.
BEDRIJFSINRICHTING
IN DEN GEEST VAN ROME.
M. G. GORIS, lid van het algemeen
bestuur, leidde deze bespreking in. Er be
staat gezagskrisis op economisch, sociaal
en politiek gebied. Deze gezagskrisis is
het gevolg van het economisch liberalisme
en het demokratisch individualisme. Rome
heeft duidelijk aan de werkgevers een
taak opgelegd, namelijk de medewerking
aan de hervorming van de bestaande in
richtingen en verbetering der zeden.
De Voorzitter bedankt de sprekers van
harte en noodigt de afdeelingen uit de
besproken gedachte uit te diepen, ten
einde tot volledige klaarheid te komen.
Hiermede worden de besluitseten ge
formuleerd, welke wij hierna mededeelen.
BESLUITSELEN.
1. - Dat de studie van publiekrechter
lijke bedrijfsorganisatie dient aangevat te
worden door ai de greepeeringen, die
orde en vrede en welstand betrachten
voor heel de Natie.
2. - Dat de leiding van A.C.V.W. in
voeling zou treden met de leiding van
andere organisatie, steunende op dezelf
de gronden van rechtvaardigheid en lief
de, die als grondslag hunner v.nrking
hebben Rerum Novarum en Quadra-
gesimo Annoten einde alzoo te be
reiken de harmonische ordening van de
belangen van al de geleidingen van een
volk.
3. - Dat, in afwachting van de orga
nische actie der bedrijfsorganisaties, het
wenschelijk is, dat de bestuurlijke macht
de bedrijven zelf zou aanmoedigen en
steunen om maatregelen te nemen, die de
ongeregelde concurrentie kunnen intoo-
men en den klassenstrijd tegengaan.
4. - Dat ook in de arbeidsconflicten
strafrechterlijk zou verboden zijn, zich
zelf recht te doen door de wapenen van
lock-out en werkstaking.
5. - Dat bestaande organismen zouden
worden aangepast of desnoods nieuwe ge
schapen waar werkgevers en arbeiders
gemeenschappelijk de belangen van hun
bedrijf zouden behartigen, opdat aan den
werkgever zoowel als aan den werknemer
wome vnQr. hun arbeid
belangen niet worde gescnaaor -
6. - Dat de bestaande organismen zou
den worden aangepast of desnoods nieu
we geschapen om door verplichte minne
lijke schikkingen in arbeidsconflicten, het
vertrouwen te verzekeren, waarbij de
rechten van den werkgever, arbeider en
verbruiker zullen gewaarborgd blijven.
7. - Dat deze organismen, los van bij
komstige politieke strevingen, zouden ge
bouwd zijn, rechtstreeks op de belang
hebbende bedrijfsgenooten, zonder inmen
ging der politieke organen en onafhan
kelijk van dezer veranderlijkheid.
8. - Dat die organismen de publiekrech
terlijke maCht zouden genieten, hebbende
bevoegdheid tot het vervaardigen van be-
drijfs- en arbeidsregelingen en tot het
uitoefenen van bedrijfs- en arbeiders
rechtspraak.
AANSPRAAK VAN MGR LAMIROY.
Alhoewel ik mijn spreekbeurt niet voor
zien heb, wil ik enkele woorden zeggen
over mijne groote vreugde, gelijk de kan
selredenaar dezen morgen zegde. Wij zien
vandaag het groote leger der Katholiek*
Aktie volledig. Ik ben in het kort in veel
plaatsen geweest en hetï overal gezien
welke katholieke zindering er thans gaat
door het volk. Gij hebt het thans ver
staan dat gij ook verplichtingen hebt.
Wij hebben allen verplichtingen en moe
ten denken dat wij allen broeders en
zusters zijn. Wij zijn _allen één, wij heb
ben allen Christus als Vader, Maria als
Moeder. Ik hoop op U. Wij hebben niet
alleen de leer der rechtvaardigheid, ook
de leer der liefde, die van zoo groote
beteekenis is wanneer de leer der recht
vaardigheid moest te kort schieten. Weze
Jezus de hoeksteen van alles. Ten siotté
zegde Monseigneur dat onder Gods zegen
dit kongres duurzame vruchten zal af
werpen.
HET FEESTMAAL.
Ten 2 ure had het feestmaal plaats in
de rookzaal van den Scnouwburg. De eere
tafel was voorgezeten door Mgr Lamucy,
omringd van M. Van Isacker, Minister
van Nijverheid en Arbeid; Z. E. H. Ka
nunnik Camerlynck; M. Beckaert, Bur
gemeester van Zwevegem; M. Mayeur,
Burgemeester van Kortrijk. Verder waxen
er 2D0 deelnemers. M. Beckaert stelde een
heildronk in aan Z. H. den Paus en aan
Z. M. den Koning.
lEasaaiasQcaaMBiiaaEBEsaisaEas
MORO-GIAFFERI
de beroemde Fransche advokaat, die
thans te Londen verblijft om er te hel
pen klaarte zoeken in de brandzaak van
het Duitsche Reichstaggebouw. Don
derdag IX is te Leipzig het proces be
gonnen onder groote internationale be
langstelling.
HaasssEssnrssBaBaxnsssaassa
Belgische fabriek van
Chicorei Wyppelier-Taffin.
Het is duidelijk genoeg voor al wie zieil
wil waartoe ongodsdienstig of onzijdig
onderwijs leidt. We hebben dui; inden
staaltjes van fijn opgevoede jeugd rond
om ons. Wat gaat daaruit groeien later?
Zonder godsdienst geen hooger opvat
ting, geen teugel voor de driften, geen
opvoeding voor het leven.
Daarom willen wij van geen ander dan
van katholiek onderwijs.
Zegt het voert.
ONLUSTEN IN CUBA
-
Hier een zichtje van een der bijzon
derste straten ven Havana, Cuba's hoofd
stad, waar steeds onlusten en omwente
ling heerschen. Gewapende soldaten hou
den de wacht in stad.
<2S5aBS2SSBB8SES*!K9aSSB3a3ESi
TE UITREKKE
In het lieve dorpje Uitkerke, bij Blan-
kenberge, werd Zondag eene eerbiedige
hulde gebracht aan wijlen Juliaan Vande-
pitte, den grondlegger van de Katholieke
radio-aetie in Vlaanderen.
Om 9 ure, Zondag morgen, bij een heer
lijk zomerweertje, vertrok van aan de
statie Blankenberge een flinke optocht.
Vooraan stapten de trompetters van den
Kath. Turnkring van Brugge; daarachter
een kleurige vlaggengroep, en dan eenige
honderden deelnemers, geleid door de
Harmonie van het Chr. Werkersverbond
van Brugge, en de St Cecilia Harmonie
van Knokke. De stoet, die betoogers om
vatte uit het West-Vlaamsche, uit Gent,
zelfs een flinke groep uit Antwerpen, had
op gansch den doortocht veel bekijks. Zoo
ging het naar Uitkerke, waar, na voor de
vooraanstaande aanwezigen te hebben ge
defileerd. de tocht naar de kerk trok, die
weldra vol was geloopen.
IN DE KERK
Door den broeder van Juliaan, E. P.
Leopold wordt een plechtig H. Misoffer
opgedragen ter zielerust van den duurba
re overledene. Aan het altaar wordt hij
te Leisele en J.e
kerke.
In het koorgestoelte hebben plaats ge
nomen: Mgr Crtiysberghs, Vice-rector der
Leuvensche Alma Mater, Z. E. H. Kan,
Vander Meersch, Voorzitter van het In
richtend Comiteit en Afgevaardigde van
Z. Excell. Mgr Lamircy. Z. E. Pater Ma-
ria-Jozef, Provinc. der Ongeschoeide Kar
melieten, enz.
Vooraan rechts nam de geachte familie
plaats: Mevr. Juliaan Van de Pitte met
haar zes kinderen, M. Van de Pitte, vader
van Juliaan, e. a.
Onder de vooraanstaande aanwezigen
bemerkte men: H. Baels, gouverneur van
West-Vlaanderen, H. Senator Van Hoes-
tenberghe, Burgemeester te Brugge, H.H.
Senators De Spot en Becelaere, H.H.
Volksvertegenwoordigers De Bruyne en
Guêuns.
Na het H. Evangelie hield Mgr Cruys-
berghs eene treffende kanselrede, waar
in hij zich in volgenden zin uitdrukte:
De tocht naar het graf van een groot,
verdienstelijk mensch, heet in Vlaanderen
eene bedevaart; daarbij passen stilte, in
getogenheid en gebed. Zoo zijn wij heden
ter beevaart getogen naar het graf van
Juliaan Vandepitte, die als een laat oor
logslachtoffer is gevallen, die de pionier
was van de Katholieke raa.obeweging in
Vlaanderen. Hij was een heilige jongen,
die begreep dat eiken tijd zijn nooden
heeft, en zijn apostolaat diende met de
moderne wetenschap, door de radio dienst
baar te maken aan onze cultuur, aan onze
katholieke levensbeschouwing. Op het
Vlaamsche volk rust den plicht dit apos
tolaat voort te zetten, want méér dan de
pers, het tooneel of de kinema, moet de
radio onze belangstelling gaande houden
opdat hij ten goede aangewend worde.
Laat ons dan de K. V. R.-beweging steu
nen, niet alleen met onzen penning, doch
ook met onze gebeden, en dan wordt het
ideaal verwezenlijkt va-» hem dien we
vandaag herdenken.
ONTHULLING VAN DEN GRAFSTEEN
Na de H. Mis had op het kerkhof de
plechtige onthulling van den gedenksteen
plaats. De familieleden en vooraanstaan
den, schaarden zich rond de graftombe,
waarachter de vlaggen eene eerehaag
vormden.
Z. E. H. Kan. Vander Meersch voerde,
als voorzitter van het Inrichtend Comi
teit, de eerste het woord. Na de troost
woorden van St Paulus Weest niet be
droefd zooals degenen die geene hoop
hebben.herinnerd te hebben, roemde de
eerwaarde spreker den voorbeeldigen le
venswandel van den gevierde. Da loopbaan
van Juliaan Vandepitte was van korten
duur, doch zijn werk zal rijke vruchten
dragen, waarom Kan. Vander Meersch.
eene eerbiedige hulde brengt aan de na
gedachtenis van den betreurden werker.
Zacht weerklinkt thahs het De Pro
fundus over de hoofden der stilzwijgen
de menigte.
Dan valt het witte doek da het monu
ment totnogtoe bedekte. Da klaroenen
'blazen Te Velde terwijl door tal ver-
eenlgingen en door de schoolkinderen
bloemen neergelegd worden.
De grafsteen is een indrukwekkend mo
nument, 4.50 m. hoog, dat aan de kruisjes
van Heldenhulde doet terugdenken. Onder
het kruis prijken deze eenvoudige, maar
allesomvattende woorden:
Juliaan Vandepitte, 1894-1928;
Pionier der Radio in Vlaanderen.
Grondlegger van K. V. R. O.
Nadien werden verscheidene reden ge
houden door Nonkel Jan, H. De Groeve,
H. Hil. Depraetere om hulde te brengen
aan wijlen Juliaan Vandepitte.
IIET FEESTMAAL
Een 100-tal dischgenooten zaten te 1 u.
bijeen in het gemeentehuis, waar een ge
zellig feestmaal opgediend werd, waar
ook nog verscheidene malen het woord ge
voerd werd door verscheidene genoodig-
den.
