HST LIJDEN EENE STRAF?
B® Etegeerisigskrisis opgeü'sst
Q U VAD i S
w©g©ïi op T
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
ZONDAG 31 MAART 1935. -
Heer leefcnd vormt een «frêeledig HinisSsrSe
Koel onthaal van 't nieuw Ministerie in Katholieke en Liberale miïldens
POLITIEKE KRONIEK
Êa Nu?
Nog het verbod der Vlaamsche Betooging
De verkoop c!er Kenteekens
DE ZOMERTIJD KOMT IN VOEGE
Wat brengt ons
Vrijdag 29 April 1935
BELGISCHE MISSIONARIS
VERMOORD IN CANADA
STORT 14,40 FRANX
WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN.
3* JAAR. N' 13.
«DE HALLEn
Katholiek Weekblad van lepel
Bureel:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 18,SO fr.
jeljfiseh Congo 35,tr.
Frankrijk 35,tt.
-Mie andere landen 55,fr.
BANSEN- -VAKJJESTE, Top&Ug*
TeL Poprrfrj-? W
Postcheckrekeninj N' 15.57(V
TARIEF VOOR BERICHTEN:
KJrfr.e berichten per re?sï 1,00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 Ir.
2 tr. toel. r. ber. met adr. t. bur.
Berichten op 1* bL per regel 2,50 fr.
Berichten op 2* bl. per regel 1.75 f*.
Rouwber. en Bedank, (min.) 6.00 Ir.
Te herhalen aankondigingen:
prij» »p aanraag.
Annonoefl rijn rooraf te betalen
en moeten tegen den Woensdag
avond ingezonden worden. - K.eine
berichten tegen den Donderdag noen.
Negen op tienmaal Is de oorzaak
van het lijden, waaronder de mensch
gehukt gaat, te zoeken onder de men-
sc'aen zelve.
Wanneer de Paus Pius XI in zijn
onvergetelijke Encycliek Quadrage
sima Annode diepe oorzaken op
spoort van de ontreddering in het
sociale en economische leven met de
daaruitvolgende rampen voor de ge-
hecle mensehheid, aarzelt Hij niet
als hoofdschuldige aan te klagen de
menschelijke begeerlijkheid, het droe
ve gevolg van de erfzonde
Allen die gelooven weten dat het
inderdaad zoo is. Zij weten dat de
mensch door zijn opstand het kwaad
in de wereld bracht. Zij weten dat de
zonde den weg heeft geopend voor
lijden, ziekte en dood, en dat het
Paradijsleven nooit meer op aarde
terugkomt. Zij weten derhalve dat
alle menschenleed of een boete of een
last is, welke voortaan op het mensch-
dem drukt en weegt als gevolg der
éérste zonde.
Zij echter, die niet gelooven, of al
thans van uit menschelijk standpunt
alléén de zaak beschouwen, moeten
ten minste toegeven dat, doorgaans
en bij slot van rekening, de ongere
gelde, onbeteugelde hartstocht de oor
zaak is van het lijden. Van speelbal
zijner drift, wordt iemand zoo ge
makkelijk speelbal van wee en ramp!
Zoovelen roepen onder de slagen
van het lijden: Waar heb ik dat ver
diend? Zij vergeten dat de schuld in
henzelven ligt. Zij hebben er wellicht
nooit aan gedacht, dat zij zelf riem
voor riem den geesel hebben gevloch
ten, wiens pijnlijke slagen thans op
hun rug terecht komen.
Vuur en water en wind zijn nood
zakelijke elementen, door wier wer
king het behoud en de goede gang
onzer wereld verzekerd is. Zij zijn den
mensch ten dienste; maar zij dienen
slechts hem, die zich in juiste mate
daarvan bedienen kan. Dan slechts
worden zij gevaarlijk, wanneer iemand
door waaghalzerij of onbekwaamheid
het gevaar trotseert en zich vrijwil
lig daaraan blootstelt. Als de ramp
gebeurt, hoevelen dan hebben het
recht te zuchten: Waar heb ik dit
verdiend?
Het gebeurt wel dat onschuldigen
worden getroffen. Ook onschuldigen
kunnen onbezonnen te werk gaan of
slachtoffers worden van anderen die
schuldig zijn. Voor hen is het lijden
een leerschool, dus eene hulp om zich
niet te wagen op verkeerde wegen.
Het lijden leert dat men niet slapen
kan in een huis, wanneer er brand
is in den kelder, of wanneer er in dat
huis iemand experimenten doet met
dynamiet.
Het lijden der onschuldigen schudt
ze wakker vóór het te laat is, om de
ware plichtigen die zich altijd
weten tijdig uit de voeten te maken
eens duchtig bij den kraag te vat
ten, en ze onschadelijk te maken al
vorens de gansche boel gesprongen is.
In veel gevallen is het lijden een
oefenschool. Wanneer het den mensch
welgaat, wordt er veel uit het oog
verloren. Ms men hier beneden niets
te kort heeft, waarom zou men heim
wee gevoelen naar een ander en beter
vaderland? We doorschrijden hier een
doorgangsland, en het lijden komt
bijwijlen op de schouders tikken om
ons moedig te doen opstappen langs
de steile baan; of ook om ons te be-
beproeven, als we het werkelijk mee-
nen met ons geloof; om het bewijs
te kunnen leveren, dat het bestand is
tegen storm en wind.
Zelfs wanneer het lijden een straf
is, dan nog is de hand die ons slaat
bewegen door een gevoel van liefde.
Een vader die zijn kind bemint als
zijn oogappel slaat nooit om te slaan,
maar kastijdt om te voorkomen, en
zoo noodig tot beternis. De miserie
van den verloren zoon brengt hem
terug naar het vaderhuis. Aldus wordt
het lijden in de handen der Voorzie
nigheid een roede die vermaant dat
we ontspoord zijn, en rechtsomkeer
hoeven te maken; ofwel een bitter
geneesmiddel, dat ter wille van zijn
bitterheid booze daden uitboet, en
juist daardoor den weg baant naar
beterschap.
iSBSMSHSBBSlMlSSasiïSSB32SiaB32asaBSBSnBSBBaBSSS?135®52SH
Met het Ministerie Van Zeeland Is
Jelgie in den rang getreden der lan
den die nieuwe proefnemingen aan
pakken.
Waar zullen die ons naartoe leiden?
«Le Petit Journal» van Parijs looft
de taktiek van Heer Van Zeeland
die de socialistische wolven in den
schaapstal brachtnadat hij de oude
politieke equipen aan het bewind liet
tot ze t'enden adem, zich onmachtig
moesten verklaren.
Over het nieuw ministerie zegt
zelfde blad:
M. Van Zeeland zal trachten uit de
krisis tc geraktfn met een realiste po
litiek en nieuwe middelen.
En verder nog:
«Van Zeeland, De Man en Cle? Een
Brain Trust» aan het bewind! Tech-
niekers die geen economische politiek
zullen voeren ingegeven door gevoels
overwegingen, die niet ontroerd worden
bij den kleinen lieven frankMannen
die de werkloosheid aanzien als de groote
wonde van den modernen tijd en van
wie alle pogingen zullen strekken tot het
ccnige doel: werk geven!
Katholieken, liberalen, socialisten, allen
moeten aan dit programma onderschrij
ven. En wat aan dat doel zal moeten
opgeofferd worden van particulierebelan-
?en, of partijvoorwendsels, zal opgeofferd
vorden
Mannen van wetenschap zijn aan
iet roer.
Eens te meer is ons buurland een land
van proefnemingen.
A
«La Libre Belgique» voegt hier aan
toe:
Mocht M. Van Zeeland ons niet te
veel kosten.
A
In alle geval moet een oplossing
gevonden en het is te hopen dat al
die groote koppen bijeen er toch iets
zullen op vinden.
We moeten kunnen de goede wen
ken aan veerden, gelijk van waar ze
komen, en ons niet meer doodvech
ten aan kleingeestige politiek.
«O»
HET NIEUWE KAR'NET
mtgm
'ti j
Van link» ..aar richt», rechtstaande: M.M. De Man, Van Isacker, De Schrijver, Ruhhens, Spaak, Bovesse, du Bu» de
Warnaffe, Max Léo Gerard. Zittende: M.M. Paul Hymans, Vandervelde, Van Zeeland (Eerste Minister), Poullet,
Devèzc, Deiattre, Soudan.
De Belgische Ministercrisis
De He-r PAUL VAN ZEELAND, die
door den Koning opdracht gekregen
heeft de nieuwe Regeering te vormen.
Wachten is de boodschap.
Den kop niet laten op hol draaien.
Hopen dat er uit den warboel eene
oplossing gevonden worde die toe
laat ons werkvolk werk te geven; de
burgerij: landbouw en middenstand,
bestaan bezorge mits neerstig werken.
DE GROOTE PLICHT
voor ons Katholieken, om daartoe te
geraken is dit door gebed en boete
van den goeden God afsmeeken!
t Moet al van Hem komen.
sSgssaaaBSEEESsfsssxGaiaasasssESiBaBSiaaaiiggBiiSBBBasaeiHBBS,
Ieder Vlaming die dien naam waar
dig is moet heden Zondag het kentee-
ken der verboden Vlaamsche betoo-
IBi232S,3SIÏ52ii2382fifl3SSa2ISSB
ging van 31 Maart koopen en op den
borst spelden.
BSSflBBRBBSBraSSBSBSaSSSa
Vergeet niet dat op heden Zondag
de nieuwen Zomertijd in voege wordt
gebracht. Zet dan allen in den nacht
ran Zaterdag 30 cd Zondag 31 Maart
•iw horlogiën en uurwerken een UUR
VOORUIT.
DE LAATSTE ONDERHANDELINGEN
Zooals wil verleden week meldden, werd
door den Koning beroep gedaan cm ver
scheidene vooraanstaande persona lieiten
om het te benroeven een nieuwe Regeering
samen te stellen, maar zij bedankten voor
de eer en weigerden. Alsdan werd Vrij
dag 22 Maart door den Koning aan Heer
Theunis opdracht gegeven een onderzoek
te doen bij de partijen over de groote lij
nen van een economisch programma dat
aan de noodzaklijkheden van den oogen-
blik zou beantwoorden.
De Heer Theunis stelde zich dan in ver
binding met de leiders dar drie groote
partijen en nadat zijn onderzoek de noo-
dige uitslagen bleek gegeven te hebben,
bracht hij verslag er over uit bij den Ko
ning. Saterdag namiddag. Hem werd nog
maals gevraagd te pogen een nieuwe Re
geering samen te stellen, maar hij be
dankte en wees het aanbod af.
HEEK VAN ZEELAND
KABINETSVORMER
Zaterdag avond heeft dan de Koning
den Heer Van Zeeland ogmaals ontboden
en hem opdracht gegeven een nieuw ka
binet samen te stellen. De onderhande
lingen herbegonnen dan tusschen Heer
Van Zeeland, vice-gouverneur der Natio
nale Bank en kabinetsvormer, en de lei
ders der verscheidene groote partijen.
DE NIEUWE REGEERING GEVORMD
Het samenstellen van het nieuw kabinet
scheen uiterst moeilijk, maar ten slotte
kon Heer Van Zeeland, Maandag laat in
den avond, melden dat men akkoord was
geraakt over het programma en dat de
nieuwe Regeering was samengesteld, be
staande uit zes katholieken, vijf socialis
ten en drie liberalen. Hieronder de nieuwe
samenstelling:
VAN ZEELAND (kath.), Eerste Minister
en Minister van Buitenlandsche Zaken;
POULLET (kath.),
VANDERVELDE (SOC.),
HYMANS (lib.), Ministers zonder porte
feuille;
VAN ISACKER (kath.), Ekonomische
Zaken;
DE SCHRIJVER (kath.), Landbouw;
du BUS de WARNAFFE (kath Binnen
land;
RUBBENS (kath.), Koloniën;
SOUD.AN (soc.), Rechtswezen;
DELATTRE (soc.), Arbeid;
DE MAN (soc.), Openbare Werken en
Werkloosheid;
SPAAK (soc.), Vervoer en P. T. T.;
DEVEZE (lib.), Landsverdediging;
BOVESSE (lib.), Openbaar Onderwijs;
M.-L. GERARD (lib.), Financiën.
HET REGEERINGSPROGRAMMA
GEHEIM GEHOUDEN TOT DF.
KAMERZITTNG
Voor de samenstelling van de nieuwe
Regeering is het meer gegaan voor het
opmaken van een programma dat ieder
een zou bevredigen dan om de personen.
Al de leden van het nieuw kabinet schij
nen in ieder geval gansch akkoord met
het nieuwe programma dat opgemaakt
werd door den Heer Van Zeeland.
Dit programma werd uiterst geheim ge
houden tot de Kamerzitting die enkele da
gen nadien zou moeten volgen om hare
goedkeuring aan de nieuwe samenstelling
te beioonen.
Do socialisten schijnen volledig akkoord
te gaan met het Plan van den Heer Van
Zeeland, tot ekonomische heropleving, en
intusscnen het Plan Da Man wat wegge
legd ta hebben. Immers zij maken thans
deel uit van de Regeering en hun oppo
sitie zal moeten wegvallen alsmede het
slagwoord Plandat deze oppositie rug-
steunde.
Wat hierover ook nog dient opgemerkt
is dat da Socialist Spaak, thans Minister
geworden, in zijn blad l'Action Socia
list? dezer laatste dagen schreef dat
gansch het Plan van den Arbeid uitmun
tend was einde 1933 maar dat het thans
oi voldoende is geworden. Het fameus Plan
wordt dus degelijk wel terzijde geschoven.
Dat Heer Van Zeeland evenwel conces
sies heeft mce.en doen aan de socialisten,
valt niet tc betwijfelen en dit valt ten an
dere voed te begrijpen.
DE VERHOUDINGEN IN HET
NIEUWE KABINET
Maken dus Aeel uit van het nieuw Mi
nisterie: zes katholieken (waaronder drie
behooren tot oe christelijke demokraten),
vijf socialisten en vier liberalen.
In de Regeshng zetelen drie extra-par
lementairen, namelijk de katholiek Van
Zeeland, de socialist Hendrik De Man en
de liberaal M ix-Léo Gérard.
Van het nieuw Ministerie maken vijf
gekozenen uit Vlaamsche arrondissemen
ten deel uit, namelijk de H.H. Poullet,
Rubbens, De Schrijver, Van Isacker en
Soudan. Ook de H. De Man is een Vla
ming.
Uit Waalsche arrondissementen zijn de
H.H. Bovesse en Deiattre.
De H.H. Hymans, Vandervelde, Devèze,
du Bus de Warnaffe en Spaak zijn geko
zenen uit Brussel.
DE REGEERING KOEL ONTHAALD
BIJ DE KATHOLIEKE EN LIBERALE
KAMER- EN SENAATHEEREN
Dinsdag na de bekendmaking van de
nieuwe Regeering, werden vergaderingen
belegd door de Rechterzijde van de Kamer
en de Rechterzijde van den Senaat, door
de liberale Kamer- en Senaatheeren en
dcor den Bestuursraad van het Algemeen
Christelijk Werkersverbond.
In de vergadering van de Rechterzijde
van de Kamer merkte Heer Poullet op
dat de politi'k var den frank wordt be-
heersclit dosiPde gebeurtenissen van de
laatste dagen en dat het een feit is dat
er reeds zekere devalvatie bestaat. De Re
geering zou evenwel het mogelijke doen
om den frank niet te veel te laten ont
waarden.
De politiek der nieuwe Regeering zou
zijn: breedere kredieten aan de gezonde
nijverheid te geven, de deflatiepolitiek
stop te zetten, nijverheid en banken te
redden en groote werken te doen verrich
ten.
Heer Van Cauwelaert deed ook opmer
ken dat het Plan Van Zeeland niet het
Plan De Man is. Verscheidene leden he
kelden de nieuwe Regeering en ten slotte
werd het vertrouwen in de Regeering ge
stemd met 25 stemmen tegen 15 en 8 ont
houdingen. In de Rechterzijde van den
Senaat werd het vertrouwen gestemd met
15 stemmen tegen 7 en 12 onthoudingen
en in den Bestuursraad van het Algemeen
Christen Werkersverbond was het onthaal
even koel.
Bij de liberalen was het eveneens zoo:
17 stemmen voor en 14 tegen, met 2 ont
houdingen.
HEER VANDERVELDE
ONDERVOORZITTER VAN DEN RAAD
Heer Vandervelde, socialist, werd onder
voorzitter gekozen van den nieuwen Mi
nisterraad. Dinsdag avond hebben de
nieuwe Ministers den eed afgelegd aan
den Koning.
EERSTE KABINETSRAAD
Dinsdagavond te 6 uur kwamen de Mi
nisters van het kabinet Van Zeeland bijeen
voor de eerste maal in kabinetsraad. De
groote lijnen van de regeeringsverklaring
werden er vastgelegd.
De Kamer werd bijeengeroepen voor
Vrijdag 29 Maart cm de regeeringsverkla
ring te hooren afleggen en dan ai of niet
het vertrouwen in de Regeering te stem
men.
De Regeering staat erop in Kamer en
Senaat deze week nog de vertrouwenstem-
mingen uit te lokken.
Ondertusschen werd nog niets medege
deeld omtrent het regeringsprogramma.
VOOR DEN UITVOER VAN
GOEDEREN
Vanaf 1 April worden alle verzendingen
van goederen naar den vreemde afhanke
lijk gesteld van een voorlegging bij de
douanen. Er wordt geen verbintenis ge-
ëischt voor verzendingen per postcolli
voor een waarde der goederen van 500 fr.,
en min en van 2.000 fr. voor de andere
verzendingen. Er moet ook gemeld warden
hoe de be.aiing zal geschieden.
VERGADERING VAN HET BESTENDIG
KOMITEIT VAN DEN LIBERALEN
LANDSBOND
Geen sreun voor devalvatie.
Het Bestendig Komiteit van den Libe
ralen Landsbond hield Woensdagmorgen
een vergadering onder voorzitterschap
van den Hear Dens.
Na heftige besprekingen werd een motie
aangenomen met 27 stemmen tegen 13 en
3 onthoudingen waarin wordt verklaard
dat de liberale mandatarissen enkel de
Regeering mogen steunen indien deze het
wettelijk behoud van den frank op zijn
huidige goudpariteit in zijn programma
heeft, en dus aiie devalvatie uitsluit.
KABINETSRAAD VAN WOENSDAG
De leden van de nieuwe Regeering heb
ben een nieuwen kabinetsraad gehouden
Woensdag IJ. cm verder te beraadslagen
over den tekst der Regeeringsverklaring.
Nadien werd aangekondigd dat er geen
sprake is van een bankmoratorium uit te
vaardigen.
DE FRANK OP DE WISSELMARKTEN
Op de wisselmarkten, van het land is
de frank op zijn goudwaarde gebleven, ge
zien de maatregelen die hiervoor werden
getroffen t. z. de korrtrool cp den wis
selhandel.
Op de ulïheemsche wisselmarkten heeft
de frank evenwel een gevoelige daling on
dergaan. Te Parijs moest men Dinsdag
ongeveer 166 Belgische franken geven vrcr
100 Fransche franken en te Londen werd
de Belgische munt onder de gouapariteit
verkocht. Woensdag heeft de Belgische
frank zich wat hersteld.
Deze wisselschommelingen kan men
verklaren door het feit dat veel kapita
len uit het land gevlucht zijn in de laat
ste tijden en dat, gezien de ingevoerde
kontrool op den wissel en de noodzakelijk
heid bewijs te kunnen leveren vreemde
deviezen noodig te hebben voor handel of
reis, de houders dier kapitalen hun Bel
gisch geld dan op de markt werpen aan
gelijk welken prijs in de vrees van deval
vatie. De spekulateurs hebben hierin ook
groote schuld.
Ter Beurs te Brussel zijn de aandeelen
geweldig gestegen deze laatste week. Veel
aankoopen werden gedaan met bankbrief
jes die schijnen sedert lang gerust te heb
ben in allerlei laden of schuilplaatsen,
zoodat veel opgepot geld is te voorschijn
gekomen, wat geen kwaad is.
DE FONDSEN. EN
WISSELBEURZEN GESLOTEN
Bij Koninklijk Besluit van Woensdag
27 Maart werd bevolen dat vanaf den
volgenden dag de fondsen- en wisselbeur
zen zouden gesloten worden voor een ter
mijn van drie dagen en dat die dagen
zouden gelijk gesteld worden met de wet
telijke feestdagen. De likwidatie der ge
dane zaken is evenwel verplichtend ge
bleven.
De Regeering heeft zich verplicht ge
zien dien maatregel te treffen om te verre
gaande speculaties te doen stop zetten.
Door dezen maatregel is evenwel op de
vreemde beurzen onzen frank opnieuw
geslonken en Donderdag kwoteerde de
Belgische frank te Parijs aan 160 Belgi
sche frank voor 100 Fransche frank. De
achteruitgang van onze munt, die zich
wat hersteld had Woensdag, is dus nog
sterker voorgedaan.
IN AFWACHTING
VAN HET BEKENDMAKEN
VAN HET REGEERINGSPROGRAMMA
Donderdag waren alle gemoederen on
gerust en uiterst verlangend naar de zoo
lang verbeide maar ook gevreesde regee
ringsverklaring over het programma Van
Zeeland en xnedeministers. Het wordt
hoog tijd dat een einde gesteld wordt aan
den onbekenden en onduidelijken toe
stand.
De Socialistische Parlementsgroepen
vergaderden en er werd besloten dat al
leen devalvatie zou aangenomen worden
als de Regeering zou bewijzen dat zij on
vermijdelijk is.
De leden van den kabinetsraad verga
derden nogmaals Donderdag om den de
finitieven tekst van de regeeringsverkla
ring goed te keuren en andere maatre
gelen te bespreken.
De onduidelijke houding van het
Ministerie Van Zeeland, heeft een
gevoel van onrust in het land ge
bracht. De bevolking verstaat niet
dat dezelfde Ministers die acht da
gen geleden beloofden de weerde van
den frank te behouden, nu zouden
akkoord gaan met zijn val.
«De Standaard» van Vrijdag laatst
schrijft:
Devalvatie bet eek ent ROOF,
VERARMING, DUURDER LE
VEN en daardoor GROOTEREN
NOOD; LOONSTRIJD en ON
RUST.
De Standaardvan zelfden da
tum schrijft nog:
Het behoud der goudpariteit
van den frank is nog mogelijk.
De Heer Franck, Gouverneur van
de Nationale Bank, moet hebben
verklaard dat de devalvatie vol
strekt, zonder dat daarvoor den
twijfel bestaat, nog steeds te ver
mijden is en het behoud van den
frank nog steeds mogelijk. Hij zou
zich zelfs bereid hebben verklaard
een regeering samen te stellen met
een dergelijk programma indien de
omstandigheden zulks noodig moch
ten maken.
♦V
Alg.:.;;;2n wordt gemeend dat de
Heer Van Zeeland, die het wellicht
goed meent, te jong is in politieke
ondervinding, en als speelbal zou
dienen der socialisten.
Mocht de toekomst het anders uit
wijzen.
A
Wij hopen wel voor het ter perse gaan
enkele mededeebngen te kunnen doen
over het regeeringsprogTamma en de hou
ding Vrijdag aangenomen door Kamer
en Senaat tegenover het kabinet Van
Zeeland.
Deze mededeelingen vinden onze lezers
gebeurlijk op vierde blad.
Deze tijd is een overgangstijdperk,
gekenmerkt door een botsing, een
strijd tusschen twee werelden: de
oude wereld die zich hardnekkig ver
dedigt maar zeker veld verliest en de
nieuwe wereld die groeiend en dyna
misch de toekomst verovert. Dat is
de krisis en dat alleen: Daarom is ze
totaal: moreel en politisch, ekono-
misch en kultureel, individueel en
kollektief.
Het is de strijd van de lente tegen
den herfst, van jong tegen oud, van
nieuw tegen versleten.
De zedelooze, op het geld gebouw
de maatschappij verliest stelling voor
stelling in haar kamp tegen de prin
ciepen-rijke, solied-zedelijke kiem die
morgen tot vrucht gedijt.
De politieke tempelsjacherij wordt
vinnig bestookt door een gezond en
eerlijk streven naar volkswelvaart,
gegrondvest op een diep-begrijpen
der levensessentie.
De bandclooze joden-ekonomie die
de gansche wereld in een pharizeërs-
hol herschiep met uitbuiters en uit-
gebuitten werd den nek gekraakt en
herleid tot een gekontroleerd-natio-
nale.
En eindelijk wordt de mensch los-
en afgerukt van zich zelf en terug
ingeschakeld in de ketting van volk
en natie.
Deze veelzijdige revolutie die zich
t'allenkante voltrekt is veel te inge
wikkeld, te grootsch, te driftig en te
intens om braafjes de successie over
te nemen van den mageren buit die
de XIX» eeuw naliet. Botsingen en
nerveuze schokken, revolutionnaire
opflakkeringen, geteeld en tegenge
weld zijn onvermijdelijk in dezen
chaos van diepe instinkten en massa
spanning.
Teekenen van nakende rijpheid lig
gen voor het grijpen. De ekonomie,
slechts een deel van het geheel, maar
toch een voornaam deel en de nacht
merrie van veel regeeringen, toont
duidelijk genoeg waarheen het gaat.
De droom van de machine is ver
zwonden. De machine heeft de we
reld veroverd en de ekonomie een
arbeidsveld gegeven dat geen enkele
grens meer kende. De grens heeft ech
ter haar revanche genomen. En dit
bewijst dat zelfs de ultramaterieele
ekonomie in feite geleid wordt, door
datgene dat geloochend werd: de fa
milie en de natie. V/aarom zijn de
grenzen gesloten? Omdat de wereld
tot het besef komt dat een volk en
een natie de natuurlijke grondwaarde
is van een Staat. Eerst het nationale,
daarna het internationale is thans
het thema, gedikteerd door diepere
leitmotieven, dat nagenoeg door ieder
land bespeeld wordt.
De wanorde der wereldmarkt, het
sluiten der grenzen i.n de munt-
schommelingen hebben de ekonomie
tot een minimum herleid. Deze toe
stand kan zich niet bestendigen, maar
verbetering valt slechts dan te ver
wachten wanneer ieder land gesta
biliseerd is. En veel landen zijn thans
nog de prooi van politieke beschou
wingen die elkander tot ter dood be
strijden zullen.
Het sluiten der grenzen was voor
velen zonder noodlottige gevolgen. In
afwachting dat de politieke strijd uit
gevochten is kan er geleefd worden.
Sommige landen kunnen het stellen
met zich zelf en hun koloniën.
Voor die landen echter waar de ex
port of uitvoer de grondslag van het
bestaan vormt (en tot die groep be
hoort Belgie) is het een katastroof.
Waar de nationale ekonomie van
de bevoorrechten verbetert, verslecht
de onze omdat ze essentieel interna
tionaal is, en het juist de internatio
nale ekonomie is die het kind van de
rekening werd.
Ons land heeft zich met den goud
standaard verbonden. Het is gezond
en eerlijk omdat het goud de eenige
natuurlijke ruilwaarde is voor inter
nationale verhandelingen. Doch 55
landen die eerst voor zich zelf zorg
den lieten het goud los en stelden
ons in een onmogelijke toestand. Ieder
voor zich beteekent sluiten der gren
zen, afweren van alle vreemde mede
dinging, in de mate van het moge
lijke.
Toen was geen andere uitweg meer
dan: ofwel tot een waardeverlaging
van den frank over te gaan, ofwel de
grondprijzen massief naar omlaag te
drukken, ten einde de uitvoer in le
ven te houden.
De regeering besloot tot dit laatste,
tot de deflatie.
Het zijn natuurlijk twee genees
middelen voor een ziekte.
Het index-cijfer zakte met 30
Onvoldoende echter om den expor
tanten een winstmarge te verzekeren.
De regeering Theunis bekende noch
tans dat ze haar deflatiepolitiek zou
stop zetten. Praktisch nut onbedui
dend, en het volstond dat het pond
enkele punten omlaag geduwd toerd
om zelfs het gedane, dat op zich zelf
nog onvoldoende was, totaal te ver
nietigen.
De deflatiepolitiek was bovendien
zeer onvolledig. De Staat bleef aller
eerst zelf in gebreke met zijn budget.
Het bleef in wanverhouding met
het index-cijfer en bereikte zelfs nooit
het evenicicht, wat moeilijk vertrou
wen kan inboezemen. Doch ook de
prijsdaling is nimmer algemeen ge
bleken. Huurprijzen, spoor, telefoon,
doktersvisites, medecijnen zijn veel te
hoog, zoodat de loonsver'agingen in
HUN GEHEEL moeilijk kunnen ge-
bilijkt worden. De valorisatie van de
tarwe, hoe gewettigd ook, is in te
genstrijd met de deflatie.
Spijts een jaar volmachten nam de
loerkloosheid toe. Onze ekonomie
boerde achteruit.
De regeering deed een wanhoops
poging te Parijs. Er werd verleden
jaar in princiep besloten tusschen de
landen van het goudblok het onder
ling ruilverkeer niet 10 te verrui
men. De reis naar Parijs had voor
doel te vernemen of Frankrijk ja dan
neen bereid was hierop in te gaan.
De Fransche regesring kon dit niet
omdat de Fransche landbouw geen
verdere konkurrentie dulden kan.
Speculateurs die in de uitkomst van
de regeeringspolitiek niet geloofden
draineerden tijdens de laatste week
223 miljoen goud naar. den vreemde,
wijl een groeiende groep, tot dewelke
de bekende ekonomist Baudhuin be
hoort, openlijk de waardeverlaging
aanpredikte.
Daags na de reis naar Parijs legde
de regeering het embargo op het
goud. Alle gouduitvoer die niet ge
wettigd was door een handelstegen
waarde werd verboden. Praktisch werd
hierdoor de spekulatie de handen af
gesneden, maar ook de invoer belem
merd. De regeering hield aldus kunst
matig de frank recht. Het werd een
geleide frank.
Dit is geen oplossing. Enkel eer. nood
maatregel. De frank kan slechts ge
handhaafd WANNEER DE KWIJNEN
DE EKONOMIE HEROPGEFLEURD
WORDT. DIT IS EEN LEVENS
KWESTIE. KAN DIT NIET BEREIKT,
DAN IS GEEN MENSCH TER WE
RELD BEKWAAM DEN FRANK TE
BEHOUDEN.
Iedereen zou nu meenen dat de
regeering trots alles door zou werken.
Ze diende liever ontslag in. Het was
de beteekenis dat ze aan haar poli
tiek niet meer geloofde. Financiesle
bevoegdheden die de taak halverwege
opgeven maken een archi-slechte in
druk. Het parlement werd zelf niet
eens voor de keus gesteld. Het parle
ment telde niet meer, wat vanwege
een parlementair kabinet op zijn
zachtst unfair is, (Ook de politieke
krisis is scherp.)
Er mocht herbegonnen, met weinig
bemoedigende vooruitzichten. Want
trots alles moet er lucht komen of
het land bezwijkt door verstikking
Ofwel moet de deflatiepolitiek tot
het uiterste doorgevoerd, en dat be
teekent een verdere daling van alles.
Is het parlement hiertoe bereid? On
zeker.' En zoo ja, mogen er dan wel
illusies gemaakt worden inzake export
of uitvoer. Aangenomen dat het uit-
voerpeil bereikt wordt, KAN ER DAN
UITGEVOERD. BESTAAT ER 100
ZEKERHEID DAT DE UITVOER MO
GELIJK, NEEN, ZEKER ZIJN ZAL.
Pessimisme in deze zaak is niet uit
den booze.
Ofwel moet de frank van waarde ver
minderen. En dan wordt de toestand
weerom identiek. Zekerheid van uit
voer ontbreekt. De Engelschen heb
ben het ons tijdig laten gevoelen.
Daarna!
Er is kans natuurlijk dat er een
tijd komt dat de ekonomie normaal
wordt. Hooger werd er gezegd hoe en
wanneer. En in afwachting? Uitbloe
den, krampachtig uitbloeden dan!
Neen, bij alle duivels neen! Vergaan
met al de energie in ons lijf, vergaan
tot een schooiersvolk, mag niet ge
beuren. Gaat het thans niet met het
buitenland, dan grijpe men het bin
nenland nerveus en kordaat vast. De
ekonomie van het land moet herzien.
Men herzie ze. De machine hindert
den mensch. Men toome ze in. Vier
honderd duizend menschen vragen
werk. Men geve hen werk.
De Staat geve het voorbeeld. Geen
onevenwichtige budgetten, maar dras
tische besnoeiingen. Geen Staat in den
Staat. Het rijk van de financie moet
amen en uit zijn. Vertrou::en, geest
driftig vertrouwen, dynamische be
zieling, de opstanding van miljoenen
die blijmoedig naar een hoopvoller
toekomst marcheeren.
Vooraleer dit echter gebeure moet
er zoo kolossaal veel veranderen: po
litisch, sociaal en kultureel, dat het
een droom dreigt te blijven.
Het probleem van den mensch zelf
is gesteld. Mensch en familie, mensch
en volk, mensch en Staat, het pro
bleem in gansch zijn omvang.
Het blijve gesteld onverminkt en
onverminderd. Geen plan dat op zak
gestoken wordt om partij en parle
ment te redden. Een levensbeschou
wing die gedragen en gevoed wordt,
die gedijt en rijpt tot de dag komt
om ze uit te beelden.
En die dag is blijkbaar nog niet
aangebroken. De vorming van het
ministerie van Zeeland is er het
sprekendste bewijs van. Op een week
tijd heeft het parlement allereerst
zich zelf pogen te redden. Het weze
zoo en het drage AL de verantwoor
delijkheid. Thans dient het land ge
red. Vier Vlamingen op vijftien is
teekenend. Wachten we echter op het
ekonomisch programma om een de
finitief oordeel te vellen. Pers en par
lement, partijen en ministers ver
bonden zich aan den frank. Dit is
het eenige positief houvast dat al
thans op dit oogenblik kan aange
rekend. Het omgekeerde immers ware
het toppunt der raddraaierij en der
volksmisleiding.
Kan de heer van Zeeland zijn plan
dat esentteel en ekonomisch is, af
werken, dan zal hij goed werk ver
richt hebben. Hiervoor hoeft hij ech
ter nieuwe wegen op. Herwig.
l33B33SailIHI9MII8IIISIIl|
Zeer Eerw. Pater Delforge, geboren te
Neder-Waver in 1885, missionaris in Ca
nada, te Yorton, werd aldaar op 21 Maart
tf. door een maniak vermoord.
op postcheck 15.570 van Sansen-Var»neste,
Poperinge, en van nu tot einde jaar wordt
ons blad U wekelijks per post besteld.
Voor Frankrijk 23 Belgische franken;
voor Amerika 44 frank, op te zenden
per internationaal postmandaat.
Probeer ze....en ook Gij zuil zeggen
JteJtyisduz fanc/jiaséa
is onbetwistbaar de besta.
