Het Sanatorium «St idesbald»
WmtÊÊÊÊÊmmmÊÊËm "n
DEKEN DEB0
2
cp het Kasteel «De Lovie» !e Poperinge
Deken DE B0-Hu!de te Beveren-aan-Leie
PLECHTIGE AANSTELLING VAN E. H. DEWANCKER
GOUDEN BRUILOFT TE IEPER
GELUKKIGE REDDING TE DE PANNE
EEN W00FD OVER DE
kerk van mivmmm
Waarom een volledige bemes
ting moet toegepast worden op
de Graangewassen
ta diefist van den Meismcn
Brokken Amerikaansche Natuur en Leven
INKOOP VAN
veer
<IC nut ciz
f NR,
Jjyvü/fjcJlaaM.'JVuLttct11f
algemeen zicht op kasteel en sanatorium
fVee! werd ln d« laatste tijden gesproken
jyver «De Lovie» (1).
Door toedoen van Heer Dr Brutsaert
kwam, twee Jaar geleden, H. M. Koningin
Elisabeth dit prachtig rustoord voor te
ringlijders bezoeken, en een paar maan
den geleden stroomden er nog eens dul-
Benden bezoekers naartoe om er de man-
tien der Ronde van Frankrijk toe te Jul-
ichen.
Het zal zeker wel onze Lezers van be
lang zijn, 't een en 't ander over de ge
schiedenis van De Lovie te vernemen.
Hoe ls het prachtig Kasteel De Lovie
opgebouwd in 1853 door de Familie van
Merris, volgens teekeningen van den
Kortrijkschen Bouwmeester Croqulsson,
Sanatorium geworden?
Dat ls een lange historie 1
Gedurende den oorlog, ln 1915, werd
door de militaire overheid te Houtem bij
Veurne een veldlazaret opgericht. Na den
oorlog diende de inrichting van Houtem,
bestaande uit houten barakken, als
hospitaal, dat de door den oorlog vernielde
hospitalen in de verwoeste streek (Pope-
rlnge, leper, Nieuwpoort, Diksmulde)
moest vervangen. Later, wanneer in de
meeste steden de hospitalen der verwoeste
streek herbouwd werden, diende Houtem
tot schuilplaats van <Js teringlijders die
uit oorlogssanatoria van Chanas en Job,
diep in Frankrijk, langs de Zwitsersche
grens, overgebracht werden naar hun
vaderland.
In zitting van 14 Juli 1922 had, op voor
stel van zijnen toenmaligen Voorzitter,
Dr Brutsaert, de Provincieraad van West-
Vlaanderen een krediet van 700.000 fr.
gestemd voor het oprichten van twee
Sanatoria: een voor mannen in het zuide
lijke gedeelte der provincie, een voor
Vrouwen in 't noordelijk gedeelte.
Weldra kwam het Sanatorium Elisa
beth voor vrouwen, te Sijsele ln opbouw.
Maar het Comiteit voor 't zuiden scheen
te sluimeren.
Intusschen had de Heer Minister van
Binnenlandsche Zaken en Volksgezond
heid, bij brief van 5 Maart 1924, aan den
Heer Gouverneur Janssens de Bisthoven
laten weten dat, gezien de heropbouwing
der verwoeste gewesten ver gevorderd was
en Houtem aan den staat jaarlijks veel
geld kostte, hij het inzicht had aan het
beheer van het Sanatorium van Houtem
te verzaken. Op 3 October van hetzelfde
jaar vroeg de toenmalige Minister, de
Heer Rolin-Jacquemyns, de overname van
gezegd Sanatorium door de Provincie, aan
het onderzoek der Bestendige Afvaar
diging te onderwerpen
Hij zou aan de Provincie kosteloos af
staan den grond van Houtem (4 ha.),
el het mobilier en al het materiaal, op
voorwaarde dat zij zich verbond, minstens
gedurende 10 jaar, het gesticht van Hou
tem tot zijn huidige bestemming te be
houden, of het door een ander, beter ge
legen dan Houtem, op de uiterste wester-
grens van het land te vervangen.
Na vele en lange redekavelingen nam
de Provincie het aanbod aan, maar zette
hare rechten en plichten over aan eene
Maatschappij zonder winstgevend doel,
bestaande uit 19 bestuursleden, waaronder
het beheer samengesteld werd als volgt:
Heer Bekaert, provincieraadslid, Voor
zitter: Heer Dr Brutsaert, Voorzitter van
den provincieraad, Afgevaardigde Beheer
der; Heer J. Vanden Berghe, bestendige
afgevaardigde: Heer Robert Gillon, pro
vincieraadslid, Kortrijk; Heer R. Derycke-
re, Kortrijk; Heer E. Reynaert, volksver
tegenwoordiger; Heer Dokter L. Peelers,
Kortrijk; Heer J. Maertens, secretaris.
Die Maatschappij trad in bezit van het
Sanatorium van Houtem en uitbating
voor eigen rekening, met 1 Augustus 1926.
En zonder een dag te verliezen ging
de Maatschappij op zoek geheel de
Provincie door om het verafgelegen,
schier ongenaakbare Sanatorium van
Houtem, met zijne vermolmde houten
barakken van tijdens den oorlog, door
een nieuw en bestendig en beter gelegen
Sanatorium te vervangen. Ze trachtte
namelijk door samenwerking de zware
kosten van een nieuw te bouwen gesticht
te ontgaan en te mogen rekenen op een
getal zieken, groot genoeg om de alge-
meenen kosten te verlichten en den prijs
van den onderhoudsdag dragelijk te
maken.
Maar vruchteloos!
Eindelijk, zoekens moê en vechtens
moê, kocht op 10 Maart 1929 de gevol
machtigde afgevaardigde-beheerder, Dr
Brutsaert, aan de Société Immobilière
Bernheim het Kasteel De Lovie met
al wat er roerde en waagde, voor 1.250.000
frank.
Seffens ging men aan t werk: Men
zorgde voor electrisch licht en drijfkracht.
Men boorde een artesiaansche put. Men
bouwde in aller haast een paviljoen met
70 bedden en ln November 1930 kwamen
de overgebleven zieken van Houtem (de
vrouwen immers waren naar Sijsele ver
huisd) met pak en zak naar het Kasteel
De Lovie herdoopt in Sanatorium
St Idesbald -.
Het getal zieken groeide spoedig aan
en men was verplicht nog een paviljoen
en nog een solarium voor 70 bedden te
bouwen.
Daarna rees uit den grond een prachtig
huls voor den inwonenden geneesheer;
een stemmige woning voor de Klooster
zusters met de verpleging gelast, in 1933
en in 1934 eene kapel in nieuwerwetschen
trant, die ieder bewondert.
Dat alles kostte natuurlijk veel geld.
Naarmate de werken vorderden, gaf de
Provincie toelagen, die gezamenlijk frank
2.500.00 bedroegen.
Het HoHandsch hulpfonds voor ver
woest Belgie, aan wiens hoofd toen stond
Minister Baels, gaf 400.000, de Staat
355.000 fr.
De Staat komt daarenboven nu tus-
schen in den onderhoudsdag der min
vermogende zieken voor 3.15 fr., de pro
vincie voor 3.75 fr.; het overige tot 20 fr.
voor de West-Vlaamsche zieken, tot 22.50
fr. voor al de andere, wordt of gedragen
door de C. O. O., of de gemeentebesturen,
of de Mutualiteiten van verschillige kleur.
De zieken die op het Kasteel verblijven
er zijn daar 30 bedden dragen zelf
den geldelijken last van hunne verpleging
(30 fr.) af.
De normale bevolking van het Sana
torium beloopt dus 170 mannen. En er
zijn altijd meer vragen dan beschikbare
bedden, klaar en duidelijk bewijs dat het
Sanatorium van De Lovieaan eene
dringende noodwendigheid beantwoordt
en ln geheel het land, want er zijn ook
tamelijk veel Walen bij, gunstig bekend
staat.
Het Kasteel van De Lovieis eene
wonderschoone warande van 56 ha. 54 a.,
met een ongehoorde weelde van aller
hande boomgewas, met vijvers, grotten,
spelonken, eilandjes.
Men streeft er naar de zieken zoo veel
verstrooiing mogelijk, zooveel levens
vreugde, onontbeerlijk voor de genezing,
te verschaffen.
Ze mogen luisteren naar de radio en
al het nieuws en vooral het sportnieuws
vernemen. Ieder kamer heeft zijn luid
spreker en als de zieken naar de rust
kuur gaan, ze nemen hem meê.
Ze mogen wandelen in die prachtige
warande zooveel het hun lust, varen met
de boot, visschen, spelen met de bal
't geliefde en gezonde sport van de streek.
De beste onder hen, tegen een kleine fooi,
houden zich bezig met lichte werkjes
's Avonds is de speelzaal open en daar
staan een biljard en twee Russische bll-
jards, daar is kaartspel, schaakspel, loto,
bak, enz.
In de laatste dagen is ook een tennis
spel aangelegd.
Een Aalmoezenier verschaft aan wie
het begeert, de hulp en den troost van
den godsdienst. Hij wijdt zich wel eens
toe aan volksontwikkeling bij de zieken
door voordrachten met lichtbeelden en
zorgt voor gepast vermaak en ontspanning
en dagbladen en boekerij.
De Heer Dokter is uitsluitend met den
geneeskundigen en pharmaceutischen
dienst gelast. De laatste nieuwigheden op
wetenschappelijk gebied past hij toe;
pneumothorax, phrenicectomie, phrenico-
alcoolisatie, inspuitingen van goudzouten,
enz. Hij woont in het gesticht en is dag
en nacht ter beschikking van de zieken.
Prachtige uitslagen komen zijn werk
en dat van de Zusters-Verpleegsters be
kronen: op 100 zieken mag hij 19 gene
zingen en 49 verbeteringen boeken.
Het Sanatorium van De Loviewerd
op plechtige wijze ingehuldigd door Haar
Majesteit Koningin Elisabeth, op 17 Juli
1932.
Op 4 Oogst 1935 was op De Lovie
een weldadigheidsfeest ingericht, met de
medehulp van de Vlaamsche beroeps
renners die een zoo schitterende zegepraal
behaalden in de laatste Ronde van Frank
rijk, en het vermaarde muziek van Zwe-
vegem, onder leiding van M. O. Debode.
Het feest had een ongehoorden bijval.
In zijn dankrede namens het Beheer van
het Sanatorium en de zieken sprak Dr
Brutsaert van ais 't God belieft tot
t'jarent». Wij leven op heep!
Beide dagen, 17 Juli 1932 en 4 Oogst
1935, zullen lange in 't geheugen der zie
ken en der streekbewoners bewaard blij
ven.
Al de nieuwe gebouwen in De Lovie
uitgenomen het doktorshuis (Bouwmeester
A. Van Coillie), werden afgeschetst door
Bouwmeester Coomans van leper en uit
gevoerd door Aannemer Maddelein van
Boezinge.
(i) Wie kent er den oorsprong %-an dat woord:
de Lovie
De prachtige nieuwe Kapel, opgericht naar het plan van Heer Bouwmeester Coo
mans van leper.
DE 8' PROEF VAN HET KRITERIUM DER HOPPESTREEK
WERD ZONDAG TE RENINGE GEWONNEN DOOR J. MOERMAN
ALS PASTOOR VAN WULVERINGEM
9''T
HIERWERD GEBOREN 27 9 182G
TAALCELEERDE EN DICHTER
TIS KLEEN HET LAND WAAR IK IN W0NE
T IS KLEEN WAAR IK GEBOREN WERD
ill MAAR T IS GEEN ANDER MU ZOO SCH00NE
CEEN ANDER MIJ Z00 LIEF.AAN T HERT
8.9.1935,!
De ingehuldigde Gedenkplaat in het geboortehuis van Z. E. H. Deken De bo
ingemetseld.
Dit nijverige Leiedorp kende Zondag 11.
een overheerlijke herdenkingsfeestviering,
dewelk op initiatief van het Davidsfonds
van Deerlijk en met de medewerking der
gemeente op touw g€Z2 t; zijn vroeden
inboorling Pastoor Deken De Bo, pries
ter-dichter en taalgeleerde ter eere, dit
ter gelegenheid van den vijftigsten ver
jaardag van zijn afsterven in 1885.
Het dorp had een feestelijk uitzicht
door de stemmige bevlagging der huizen
en den opschik der straten. Te 10 uur
werd een plechtige hoogmis opgedragen
door Z. E. H. Lebbe, pastoor, tijdgenoot
van den gehuldigde. Door de zorgen van
M. Nolf, koster, voerde het parochiaal
zangkoor St Grsgoriusgilde de vier-
stemige mis uit van Deboeck. Aan de
offerande, tijdens dewelke door kunst
zanger B. Glvesquière uit Halle het Ave
Mariavan P. Benoit gezongen werd,
werden er feestaandenkens met foto en
passend gedicht van G. Gazelle uitgedeeld.
Na afloop der mis werden fragmenten uit
de De Bo Cantatevan Ghesquière uit
gevoerd, waarna de kerkelijke plechtig
heid besloten werd met een treffende ge
legenheidsrede door Z. E. H. Dr Camer-
linck, pastoor-deken te Kortrijk.
's Namiddags te 3 uur vormde zich in
drie verschillende straten een groote
feeststoet, behelzende 3 muziekkorpsen,
waaronder dit uit Elverdinge, alwaar
De Bo in 1873 pastoor was, studentengil
den, bonden V. O. S., V. T. B., de school
kinderen met vaantjes en bloemen, verder
al de maatschappijen der gemeente, de
plaatselijke overheden, het feestkomiteit
en de De Bo-familie. Bij de stemmige
stapmarschen der muzleken "trok de op
getogen huidestoet langs den breeden
Gentschen steenweg naar De Bo's nederig
geboortehuis eene pachthoeve ge
legen langs voormelde baan, op een half
uur gaans van het dorp, op de wijk
Roode Poortdie de vele bewoners en
geburen feestelijk hadden opgeschikt en
versierd met zegepoorten, wimpels en
vanen allerhande. Inzonderheid het ge
boortehuis was door de zorgen van de
bewoners Claeys-Damman, feestelijk en
puik opgesmukt. In bijzijn van een dichte
volksmassa zette deze openbare voks-
huldebetooging in met een welkomsgroet
namens het feestkomiteit, door dezes
voorzitter M. Marcel Schotte, waarna
overgegaan werd tot de onthulling van
den mozaiken gedenksteen in een der
gevels van het geboortehuis aangebracht
en waarop volgende tekst te lezen staat:
Hier werd geboren den 27-9-1826, Deken
De Bo, taalgeleerde en dichterVerder
vier verzen van De Bo:
't Is kleen het land waar ik in wone,
't Is kleen waar ik geboren werd,
Maar 't is geen ander mij zoo schoone,
Geen ls er mij zoo lief aan 't hart.
Na een bloemenhulde ran de schoolkin
deren en maagdekens in 't wit gekleed,
hield de heer L. Defraye uit Deerlijk,
namens het Davidsfonds een feestaan-
spraak waarin hij De Bo huldigde als
dichter en taalgeleerde, vooral daar hij
tientallen van jaren gearbeid heeft aan
het navorschen en verzamelen van het
materiaal waaruit onze Vlaamsche taal
als uit graniet werd opgebouwd. Spreker
besluit met den vromen wensch dat hier
eerlang Da Bo's standbeeld moge ver
rijzen! Door kur.stanger B. Ghesquière
wordt het liedUchtend ln 't Leiedal
van Lambrechts voorgezongen terwijl de
stroofVlaanderen, Vlaanderen boven
al! door de betoogers meegezongen
wordt. Na het gedicht Mijn Geboorte
dorp van De Bo te hebben voorgedragen,
houdt de student L. Spincemaille uit
Deerijk een korte huiderede, waarop het
lied van Cyr. VerschaeveMijn Moeder
spraak door voormelde kunstzanger met
bijval uitgevoerd werd. Na nog een toe
spraak als hulde namens V. O. S. en V.
A. B. nam deze welgeslaagde huldebetoo-
ging een einde bij de uitvoering van De
Bo's volkslied Men mag den blauwen
hemel roemenandermaal gezongen door
kunstzanger Ghesquière. Deze Vlaamsche
huldebetooging werd vervolgens geest
driftig besloten met een kunstig muziek-
koncert door honderd uitvoerders onder
leiding van M. Vandekerckhove, uit
Deerlijk, 's Avonds was de omgeving van
het geboortehuls door allerlei kleurlampen
verlicht, terwijl de gedenksteen met licht-
werpers tot laat ln den avond beschenen
werd en aldus een roezige en drukke be
weging gaande hield.
Deze vrome huldedag zal lang ln t
geheugen der Ingezetenen blijven die al
dus een lang verschuldigden tol tegen
over een hunner beroemdste en verdien
stelijkste kinderen betaald hebben.
de feestelijkhedeH
te poperinge IN 19lf
Z. E. II. De Bo stierf als Deken te Po
peringe in 1885. Een kunstig grafzerk werd
toen op het kerkhof te Poperlnge opge
richt door het Davidsfonds.
In 1910 hadden te Poperlnge, bij de
25« verjaring van het afsterven van De
ken De Bo, welgeslaagde feestelijkheden
plaats waar de Heeren Hugo Verriest, l.
Dosfel, Fr. Van Cauwelaert, op de feest-
vergadering ln het Stadhuis optraden.
's Namiddags hadden een optocht plaats
gevolgd door aanspraak op de Markt van
Prof. Borms en Dr Ernest Claes.
Het geüoort.- van
Z. E. H. Deken De Bo
te Beveren-aan-Leie.
iBEflHMBBBBBiiBaBaBiSBHaHBaaHBBa»ggaBa«BHaBaanMsaM«HaMM«
Maandag laatst was St Jacobsparochie
in feest ter gelegenheid van den Gouden
Bruiloft van Heer Rudolf Picouant, af
komstig van Watteren en van zijne echt-
genoote Vrouw Louise Van Acker, afkom
stig van Heule. De gelukkige echtelingen
traden in den echt den 9 September 1885.
Zij wonen hier in de Lange Torhoutstraat.
De echtgenoot is een gepensienneerde
werkman van den ljzerweg. Zij hebben
maar eene dochter, die gehuwd 13 en een
kind heeft.
Eene plechtige Mis had plaats ln de St
Jacobskerk om 9 M uur. Na de Mis werden
de jubilarissen op het stadhuis ontvangen
door de Heer Schepen Lemahieu, die hun
hartelijk geluk wenschte en het gebruike
lijk geschenk overhandigde.
Wij durven verhopen dat zij in volle ge
zondheid hunnen diamanten bruiloft zul
len mogen vieren.
De Jubilarissen met hunne Familieleden bij het verlaten van het Stadhuij.
ll2BSaEEflBBBBBSBB3QaBEiaBB3EilSIEIHflBB9BBflBaaaS2BBBBaSBBBB
de nieuwe pastoor ontvangt den herdersstaf
(Zie verder verslag en opschriften).
De plechtige aanstelling van Z. E. H.
Dewancker als nieuwe herder van Wul-
veringem, geeft ons do gelegenheid eenlge
woorden te zeggen over de aloude kerk
dier gemeente.
De stichter der parochie van Wulverin-
gem, volgens het getuigenis van M. Mer-
ckelynck. is dezelfde leenheer als diegene,
die op deze plaats het kasteel bouwde en
die er aan hield een kerk te bouwen dicht
bij zijn kasteel. De leenheer van de plaats
en tevens ook de bouwer van de kerk, zou
als naam gehad hebben: Wulfrid wiens
naam ook overging op de naam van het
dorp, want 't ls overbodig zijn oorsprong
te zoeken ln Wulven of Wolven
De ouderdom van de kerk ls bewezen
door de bouwkunst, waarvan een muur,
ln Romaanschen stijl, nog bestaat.
Volgens een aanneembare veronderstel
ling van M. Merghelirick, behoorde het
kerkhof en den grond, waarop het kasteel
gebouwd werd, aan zelfden eigenaar, te
weten de stichter van de parochie.
Deze vooropstelling nemen wij uit het
feit dat de grondslag van het kerkhof zeer
hoog ls; immers het kerkhof vormt een
verhoog. Welnu, waar zou men de grond
gehaald hebben om deze plaats op te hoo-
gen tenzij daar, waar Wulfrid een gracht
deed delven rond het kasteel? De aarde,
die rond het kasteel werd uitgegraven,
werd dus aangebracht op de plaats, waar
de kerk opgetrokken werd.
De korte afstand tusschen Wulveringem
en Vlnkem is een zeldzaam feit ln ons
land en deze aaneenpalende parochies
vertoonen zeker een ongewone aantrekke
lijkheid. De vandalen van 1793 hebben
deze plaatsen gespaard en alaoo behiel
den zij hun oud karakter.
Volgens een oude plaatselijke overleve
ring bestond er een onderaardsche gang
tusschen het kasteel en de kerk. Eertijds
wilde M. Merghellnck dit feit onderzoe
ken en deed opzoekingen: hij liet putten
maken met groote boormachienen, doch
bekwam geen uitslag.
Een feit dat waarschijnlijker blijkt ls
dit: de eigenaars van het kasteel hadden
een bijzonderen Ingang in de kerk, die
zich bevond in den gevel van den zijbeuk
aan den Westerkant en die nu niet meer
bestaat. Een wondere ontdekking schijnt
dit te staven. In 1633 werd er een ronde
ciborie ontdekt in de aerde in de kereke,
neffens 't portael gaende naar 't huis van
den heere van Beauvoorde.Jan Bleau-
voet, goudsmid te Veurne, herstelde en
vergulde deze ciborie.
Van de oude kerk bestaat er niets meer
dan een Romaanschen muur en het ls
moeilijk zich een gedacht te vormen over
hare bouwkunst, omdat al de documenten,
geschriften en schilderingen ontbreken.
Slechts een enkel voorwerp van deze al
oude tijden ls gespaard gebleven nl.: de
doopvont van de eerste kerk. Zij is van
Romaanschen stijl, vierkantig en door
hare versiering karakteriseert zij dien tijd.
Zij doet ons denken aan de doopvont te
Zillebeke, en zelfs aan deze van Zedelgem,
alhoewel deze laatste veel rijker is. De
merkwaardige en oude vont van Wulve
ringem maakt deel uit van de rijke ver
zamelingen van het kasteel.
Een volledige beschrijving van de kunst
voorwerpen van de kerk van Wulverin
gem, valt buiten het kader van deze bij
drage. Wij bepalen ons met een woord te
zeggen over het altaar van O. L. Vrouw,
dat gebeeldhouwd is. Deze altaar werd ge
schonken in 1663 door Karei de Bruyarde,
schildknaap en heer van Beauvoorde,
wiens gebeeldhouwde wapens onder
schraagd zijn door twee hazewinden, een
typische bijzonderheid. Twee cherubijnen
schijnen deze wapens ten hemel te willen
dragen en wij kunnen daarin een zeer
oorspronkelijke illusie zien, die de moge
lijke ingang van Karei de Bruyarde tot
het paradijs verzinnebeeldt.
Deze altaar is versierd met een prach
tig doek, geschilderd in 1663 door Jean
de Reyn van Duynkerke, die de leerling
was van Antoon Van Dijck. Deze schilde
rij draagt zijn handteeken en datum; zij
is een echt kunstwerk, die merkwaardig
is zoowel voor zijn teekening als zijn sa
menstelling en wonderbare kleurenscha-
keeringen.
M. Merghelynck heeft in deze schilde
rij de beeltenissen willen zien weergeven
van Jaak de Bruyarde en van zijn vrouw
Philippine de Massiet, de eerste als een
herder en de tweede als een beminnelijke
herderin; belde bevinden zich rechts van
het doek.
Ons blijft een blijde verplichting: de
Z. E. H. Pastoor Dewancker een lange her-
delijke loopbaan te wenschen te midden
van zijn nieuwe parochianen en zijne
merkwaardige kerk. PYRÈS.
l^aBBBBBBBQBBSBBfliaBBBflaBaBB
Voor sommige landbouwers is het on-
noodig langer aan te dringen op de nood
zakelijkheid van een volledige bemesting
op de wintergranen.
Echter zijn er hedendaags nog landbou
wers te vinden, die ongelukkiglijk nog niet
ten volle overtuigd zijn, van het nut eener
potaschbemesting op de graangewassen,
zoowel als op de hakvruchten.
De werking der potaschmesten op de
wintergranen is genoeg bekend. Iedereen
weet dat deze meststof het uitstoelen be
vordert, den weerstand tegen den vorst
versterkt, het legeren voorkomt, het ge
wicht der granen per hectoliter vermeer
dert, en natuurlijker wijze, de opbrengsten
verhoogt, hetgeen werkelijk niet te ver
smaden is in onze huidige toestanden.
Men gebruike ongeveer 300 kgr. chloor-
potasch per hectare, of een evenredige
hoeveelheid syl viniet-kaïniet.
In het Evangelie van dezen Zondag gaat fe*. *-
de twee heeren, die op onzen dienst aarispeet
ken. De kristen weet waar zich aan te houden: y^
staat voor de keus, een van beide meesters, niet de
twee kan men te gelijk dienen. Ge moet kiezen God
of het geldt
Kristus heeft nooit den vinger uitgesteken czar
munt. Hij heeft nooit het geld willen mani^jietrea.
Daarmede heeft Hij echter niet bedoeld dat Z.i|
volgelingen, dat wij den rijkdom moesten haten £t
daarmede heeft Hij niet veroordeeld degenen, die
rechtmatig gebruik maken van het goed ea dl
schatten der aarde, die geschapen werden met Let
doel ons te dienen.
Wanneer een handelaar bezorgd is met zijne aik,
en er naar streeft om door die zaak sociaal en
nomisch op te klimmen, dan is hij nog geen «,iaf
van het geld.
Wanneer een arbeider werkt en zweet om ta
rechtvaardig loon, als aandeel In de gemeenschap;*,
lijke wereldgoederen, te verdienen en al zijn kraebtet
inspant om voor later een appel tegen den dorit»
terzij te leggen, is hij daarom nog niet verkocht ui
den dienst van den Mammon.
Wanneer een huisvader uit den kleinen stand g«
voor ijvert, dat éénsdaags zijn kinderen beter zulicl
zijn dan hijzelf, en daarom met naarstig en sp«ar>
zaam beleid zijn huisgezin een trap hooger opleidt,
of wanneer een welgestelde burger zijn fortuin og
eerlijk en rechtschapen wijze tracht te vermeerderen,
daarom is nog geen van beiden een afgodeodienatf
ten dienste van hel goud.
Veelal en ten onrecht heeft men het kapitalisme
veroordeeld. Het kapitalisme is in zichzelf niets du
een economisch systeem, een middel dus tot gebruik
en verdeeling der wereldrijkdommen. Uit zichzelf
het onvolmaakt, lijk alle menscht-nwerk, en het ver.
dient slechts te worden veroordeeld daar, waar het
jammerlijk gedaald Is tot den cultus van het goud,
met het gevolg dat de productie, de aanwinst en
verdeeling der rijkdommen op ongeregelde wijze ge.
schieden ten nadeele van het algemeen welzijn i»
wel als van de enkelingen.
Wat Kristus schandvlekt Is niet een economic
stelsel, wat stelsel ook bestaan moge, maar wel dat
de mensch het goud ga dienen als een afgod, om het
even onder welken vorm deze mammondienst ziek
verschuilen moge: kapitalisme, socialisme, comma,
nisme.
Wat Kristus veracht Is niet de industrieel, <k
eigenaar van de fabriek die in dienst staat van het
volk, en zorg draagt van zijn bedrijf en voor zijg
arbeiders. Doch wel, aiwie maar één gebod keen
het gebod der winst.
En vermits er altijd mcnschen worden gevonden,
die uit alles willen munt slaan, en alle profijt te baai
nemen, én uit den godsdienst én uit het gouden kalf,
wordt elke volgeling van Kristus op het hart gedrukt!
zoek éérst het rijk Gods, want het is totaal ontn*
gelijk met de eene helft van uw hart God te dienen,
en met de andere helft het gouden kalf te aanbidden,
IHfHBSÏBflBSBiSSnniBHBEISBSSBEStl
Vrijdag namiddag werd een meisje uit
Toerkonje (Fr.) bij het bad nemen door
'n geweldige zee verrast en door de golven
meegesleept. Een knaap van dezelfde stad
en die zich in de omgeving bevond, snelde
haar ter hulp, maar werd eveneens door
het water meégesleurd. Gezien het storm
achtig weder waren er dien dag geen red
dingsbooten in zee gelaten, doch de red
ders August Decrop en Jan Beyen spron
gen onbeschroomd in het water. Na tal
van moeilijkheden overwonnen te hebben
slaagde August erin den knaap een koord
toe te werpen. De jongen kon dit red
dingsmiddel bemachtigen en werd samen
met het meisje op het strand getrokken.
Verder paste men de kunstmatige adem
haling toe op het meisje, dat weldra tot
het bewustzijn terugkwam.
Zondag 11. kwamen de familieleden van
de drenkelinge de redders bedanken en
gelukwenschen en hielden eraan zich met
hen door Jules te laten photographee-
ren.
Maandag daaropvolgende moesten onze
redders weer handelend optreden, en dit
maal om een achttal baders, die zich in
gevaarlijken uitvalgewaagd hadden,
ter hulp te komen. De reddingsboot was er
gelukkiglijk rap genoeg bij om deze ln
nood verkeerende zwemmers aan boord te
nemen.
ZILVEREN MUNTSTUKKEN
EN OUD ZILVER OUD
GOUD EN FRANSCH GELD
aan de hoogste prijzen.
M. KESTELOOT TeL 1
Wekelijks den Vrijdag van 8 tot
10 u„ bij KAREL DEGROOTE,
Tramstatie, Gr. Markt, Poperinge
OUD GEKEND HUlSl
M. KESTELOOT Tel. tr 1
Wisselagent KOMEN.
BBEBBBKBBEEBBBBBBEBBflf
«Les extrêmes se touchent» vooral ln
Amerika. De Amerikaan ls athleet, inge
nieur, puritein, hij ls ook buitengewoon
naïef. Het is merkwaardig dat deze man
die zich ln betrekkelijk korten tijd aan
de spits plaatste van de techniek, zich niet
losmaken kon van de kinderlijke naïeve-
teit die jonge volkeren kenmerkt. De Ame
rikaansche beschaving ligt ankervast aan
een haast mirakuleuze techniek die het
leven herleidt tot een eenvoudige cljferbe-
werking; ze ligt aan de overzijde echter
even vast aan een primitieve eenvoud, die
vaak ln onze oogen de grenzen der bela
chelijke dwaasheid overschrijdt. Edoch
Europa en Amerika zijn twee zeer onge
lijke werelden, zoodat het per slot van re
kening voor een van beiden onmogelijk
is een objektief oordeel te vellen over de
andere. Aan beide zijden van den Oceaan
zal men wel goeie en kwade dingen on
dereen vinden. Misschien zou de Japanner
die ook tamelijk wakker uit de oogen
kijkt een juist oordeel kunnen vellen, wa
re 't niet dat Japan en de States alles be
halve dikke vrienden zijn. De Amerikaan
heeft genoeg van oorlogssport, maar tegen
de Japanners zou leder Amerikaan het dl-
rekt opnemen.
Wie een Amerikaan volledig wil door
gronden ga allereerst met hem naar de
picturesof bloskoop. Het ls niet op
grond van het feit dat de zware filmin
dustrie welig op Amerikaanschen bodem
tiert, dat we ons oordeel moeten steunen.
Laten we in de eerste plaats toezien hoe
de Yankee reageert op het kunstmatige
leven dat door het zilveren scherm ge
schapen wordt. Een mensch die dag ln
dag uit praktisch en meetkundig-julst zijn
taak verricht zal zekerlijk ontspanning be-
geeren. Een Amerikaan gaat naar de cine
ma om zich te verzetten. Dit beteekent
allereerst dat hij lak heeft aan bloedige
dramas en onverkwikkelijke liefdehisto
ries. HIJ behoeft te lachen, zij het dan
ook met dwaze, bespottelijke dingen. Al
dus komt het dat Mickey Mouse op weg ls
een nationale held te worden. Amerika
volgt met spanning de lotgevallen van de
teekenfilms waarin de mals de hoofdrol
vertolkt. Op zich zelf genomen beelden
deze films alles behalve diep-menschelijke
konflikten uit. Er steekt echter zoo'n na
tuurlijke gratie in, zoo'n naïeve frisch-
heid die den Amerikaan direkt aangrijpt.
Natuurlijk dat bengels en ravotters er al
lemachtig veel genoegen in vinden. Maar
ook veel groote kinders laten zich door de
fantastische Mickey sterk beïnvloeden.
Fantasie ls ten andere altijd gegeerd ge
weest. En diertjes met menschenbescha-
ving ls gezonde kost.
Hoe populair Mickey ook geworden is,
toch moet hij het nog heel wat afleggen
tegen Andy (André) Gump. De popula
riteit van Andy en Uncle Bim is eenvou
dig fenomenaal. Uncle Bim, miljardair en
jonggezel was nu eens de gedroomde sul-
kernonkel voor Andy's zoon. Uncle Bim
echter, zocht vóór alles naar een fatsoen
lijke wederhelft die hem de dagen wat ge
zelliger maken zou. Tien, twintig maal
kwam er echter een klink ln de kabel zoo
dat het huwelijk telkenmale op 't nipper
tje ln 't water viel... tot groot jolijt van
Andy. En telkenmale stond heel Amerika
op sprieten. Er werd gewed, en nog gewed
dat Uncle Bim niet trouwen zou... en
Uncle Bim geraakte werkelijk niet ln 't
zevende sakrament.
't Zou Immers nooit gebeuren... Uncle
Bim zou nooit getrouwd geraken. Heel
Amerika was ervan overtuigd. Tot zekeren
dag het mirakel toch gebeurde. Uncle Bim
trouwde... en kreeg dus naast een vrouw
ook een... schoonmoeder. Al de Ameri
kaansche kranten meldden denzelfden dag
in vette letter het wonder dat zich op het
witte doek voltrokken had. Welnu er zijn
dan Amerikanen geweest die in een wilde
run 30 km. aflegden om toch maar een
krant met het sensationeel nieuws in han
den te krijgen.
Andy Gumb en Uncle Bim worden se
dert jaren afgerold. Ze zullen zeker eeuwig
meegaan, spijts het huwelijk. Want nu
komen allerlei spitsvondige verwikkelin
gen met schoonmama en... daarna komen
ongetwijfeld de onmisbare kleuters.
De Andy Gump-historie, die dagelijks
door de gazet vernaald wordt, ls ren van
die eindelooze komedies met de huiselijks
verwikkelingen als basis. En daarin kan
de Amerikaan volledig opgaan. Ancly ls
trouwens een afschuwelijk mensch me|
een Cyrano-neus, een vervaarlijke mous
tache en absoluut geen kin. Uncle Bin
moet zich eveneens in geen enkele schoon,
heidswedstrijd meten.
Andy is verder de man die nooit i
nimmer met iets bekommerd ls, de onver,
beterlijke optimist die met de werkelijk,
held absoluut geen rekening houdt. Hij
kan alles, zal alles doen, en geraakt na.
tuurlijk nooit tot een resultaat; de Ame.
rikaansche broer van Don Quichotte!
Andy Gump groeide reeds tot een cou.
rant gespreksonderwerp. Bij den coiffeur
wordt er haast van niets anders gesproken
(zonderling dat ook in Amerika een kap
perszaak synoniem ls van praatsalon).
De Amerikaan voelt geen behoefte aan
levenstragiek. Hij heeft het leven gemini
maliseerd. Even werken en even lachen!
Dramas boeien hem niet. Hetzelfde caj
niet gezegd van dokumentaire films. In
Amerika wil men ook graag Iets teen,
doch dan de werkelijkheid en geen fiktie,
geen kunstmatige scheppingen. En au fond
is dit wel begrijpelijk. De Amerikaan be
weegt zich niet op een grond als de onze,
Wij leven op een bodem die zwanger u
van beschaving en vervlogen grootzeil-
held. En willens nillens kunnen we (Stal
les ln een handsomdraai niet wegcijtaa.
De Amerikaan had slechts een tabuil
rasa, een maagdelijke grond onder
voeten, zonder echo uit het verleden. El|
heeft er een nieuw, jong en frisch leven
kunnen beginnen. Wij niet. Hier woril
door elke generatie een nieuwe schakel
geknoopt aan een eeuwenoude ketting,
Ginds moet de ketting nog gesmeed wor
den. En dit verklaart heel wat.
De Amerikaan is een zeer trouw bezoe
ker van de bloskoop. In Woodworth, een
vlek van 5000 inwoners zijn twee zalen, die
echter een zelfden eigenaar hebben. Een
zaal voor de gegoeden, en een zaal voor
de minderen. (Men ziet hoe praktisch hel
kapitaal ln Amerika te werk gaat). Er
wordt eiken dag afgerold in 4 verschillen
de vertooningen. Om de 2 dagen wordt
he„ programma veranderd, zoodat ieder»
film acht maal vertoond wordt. Vergelijkt
dan met wat in Poperinge gebeurt en
trekt de conclusie. Op gebied van po
pulariteit bollen de kinema's hier rede
lijk veel te kort bij de Amerikaansche.
Dat er bij de primitieve volkeren aller
hande mogelijke en onmogelijke gods
diensten wortel schieten en groeien, kun
nen we nog gemakkelijk aanvaarden.
Doch dat ln het meest geïndustrialiseerd!
land van de wereld de godsdienst haast
tot een manie ontaardde gaat ons Euro-
peesch verstand te boven.
Amerika is het gedroomde land voor
wonderdokters, charlatans en godsdienst
scheppers. Wat mysterieus en geheim ls,
is op voorhand van sukses verzekert
Wien onder ons herinnert zich niet dl
beruchte Ku-Kux-Klan? Ze dreigde Ame
rika als een pest ten onder te breaget
tot op zekeren dag een gouverneur haar
belachelijk maakte. Sedertdien is de Ku*
Kux-Klan een vervallen grootheid. Ge
helme vergaderingen 's nachts, myste
rieuze witte pijen met kapmantel, «a
enorm kruis op de borst, zooveel teekenl
die bij het volk een wondere aantrek
kingskracht hadden. Iedereen waande
Ku-Kux-Klan een geweldig groeiend!
macht, en daarbij een geheime macht
Men kreeg er schrik van, en de angst II
een slechte raadgeefster. Een gouvemeU
nam het tijdens een verklezingsperiod!
resoluut op tegen de beruchte Klan, spot»
vierkant met hun mysterieus gedoe 0
hun pretentieuze macht. En als een zeep
bel is de Ku-Kux-Klan uiteengespat. S
is vaak niet meer noodlg om organisatie*
waarvan de macht op een Illusie UnA
ln den grond te boren.
Annie Besant, de voedster-moeder vü
de Christian Science! Nog een voorbeeÜ
van de enorme naïeveteit van het Jonf*
Amerika I
De Christian Science ls van protestant»
schen inslag.
('t Vervolgt.) ZEG ER.
IBBBBBBDSBBBBBBBBBBBBBBBBBfllBBBflBflBBflBflBBBBBBIBIIIiail"'
de koers parijs-brasschaat
De rennen bij den aanzet. Van rechts naar links: Hendrickx, eerste van bet
klassement; De Graevei D'Alleine; Saiomez; Jef Moerman; D'Herdt; Barbier.
(Zie verslag der proef onder Sportrubriek.)
a>e twee redders August Decrop (1) en Jan Beyen (2) alsook de twee drenke
lingen (xx) met hunne familieleden.
Algemeen Verdeeler voor bet VI. Land:
M.E.G-A. An.werpen, Brugge, Kortrijk,
Gent, Hasselt,
