De Paus en den Vrede
De Vrienden van de Vrienden...!
TEN AANVAL
meer
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
NIEUWE VOORSTELLEN
i WEEKBLAD: 35 CENTIEMEN..
STORT 5 FRANK
Geestelijk week-end voer
Christelijke Werkgevers
INTERNATIONAAL OVERZICHT
VERANDERING UUR
ZONDAG 29 SEPTEMBER MJ35
3' JAAR. Nr 39.
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper
Bureel:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 18,60 fr.
Belgisch Kongo 35,fr.
Frankrijk 35,— fr.
Alle andere landen 55,fr.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine belichten per regel 1.00 fr.
Kleine berichten (minimum) 4,00 fr
2 fr. toel. v. ber. m. adr. L bur.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5,00 fr.
6ANSEN VANNESTE, Poperfr.go
Tel. Poperlng? N'
frosicbeckrekenlng N' 15.57.%
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
(ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
Dat de internationale toestand verre van
rooskleurig is hoeft geen betoog en elkeen
riet en voelt dat het oorlogsgevaar geen
denkbeeldig iets is op dit oogenblik.
Wellicht is de toestand nog nooit zoo
eritiek geweest als nu en elkeen ziet met
angst de toekomst tegemoet: de toekomst
van gansch de Westersche beschaving.
De toestand is op dit oogenblik zeer ge
spannen en de meest optimistisch gestem
de personen verklaren dat één enkel vonk
je san volstaan om den oorlogsbrand te
doen losbreken.
Het ligt In onze bedoeling In dit artikel
te wijzen op twee feiten:
1) De socialistische aanvallen tegenover
Zijne Heiligheid den Paus en de houding
die Hij in deze moeilijkheden aanneemt;
2) De ware en moedige houding van het
Opperhoofd der Kerk in deze moeilijke
tijdsomstandigheden.
SOCIA' 'STISCHE AANVALLEN
TEGENOVER DEN PAUS
D3 aanvallen, de lasteringen in de so
cialistische pers, in gansch de socialisti
sche pers, zijn tallocs.
Het roode weekblad Voor Allen
schrijft een open brief aan den Paus
en verwart hierbij Pius XI met Pius X
raliger gedachtenis! in zijn nummer
van 15 September 11. De schrijver noemt
de toespraak van den Paus aan de oud-
strijders, waarover wij verder enkele woor
den zullen zeggen, enkel eenlge vage en
nietszeggende frazen, waar elk het zijne
uit kan brouwen
En de open briefeischt een klare
radiorede van den Paus om zijn veroor
deeling te doen kennen. Die heeren ver
gaten echter dat, wanneer de Paus door
de radio spreekt, Moscou er rap bij is om
deze uitzending te storen...
De Volksgazetaanziet de houding
van het Vatikaan als een houding die op
niets anders is gesteund dan op een be
langenkwestie.
De Peuolevraagt in zijn nummer
van 23 September waarom de Paus nog
langer wacht om de aanvallen te veroor-
deelen.
Wij willen de onwetende socialistische
schrijvelaars eens helpen het geheugen op
te frisschen, want de houding van den
Paus tegenover den vrede en het dreigend
oorlogsgevaar is eenvoudig en klaar, even
als de taal in de laatste weken herhaalde
lijk door Zijne Heiligheid gevoerd.
DE PAUS OVER DEN VREDE EN HET
OORLOGSGEVAAR
Herhaalde malen reeds heeft Z. H. Paus
Pius XI in de laatste maanden, in plech
tige omstandigheden, herinnerd aan de
leer van de Kerk op dit gebied.
In zijne redevoering tot het H. College
op 21-12-34 en in een andere redevoering
op 1-4-1935 heeft Hij daarover gehandeld
en wij hebben in een artikel de bijzon
derste zijner verklaringen onderlijnd.
Onlangs is de Paus er nog herhaaldelijk
op teruggekomen: 1) Op 28 Juli 1935, bij
Zijne toespraak ter gelegenheid van de
lezing van het decreet over de horoiciteit
van de deugden van Justin de Jacobis;
2) Op 27 Augustus 1935, in een toespraak
tot de katholieke ziekenverpleegsters; 3)
In Zijn rede tot deoudstrijders, op 7
September 1935.
In deze laatste rede zegde de Paus o. a.
Het schijnt Ons toe dat wij aan den
horizon een regenboog zich zien afteeke-
nen
«Wij verlangen dat aan de aspiraties
verlangens en nooden van een groot en
goed volk, een volk dat het Onze is, zal
worden voldaan en dat ze zullen worden
erkend.
Wij verlangen evenwel ook dat dit ge-
schiedt overeenkomstig de rechtvaardig-
heid en vreedzaamheid, dat God aan al-
len vrede geve volgens waarheid, waar-
digheid en eer, volgens recht en eerbied
voor het recht, hetgeen het geluk voor
allen is
De Paus erkent hierin de rechten en
nooden van zijn volk, maar veroordeelt
tevens op ondubbelzinnige wijze de oor
logspolitiek van Mussolini. En gansch de
houding van den Paus ligt in deze ver
klaring opgesloten: Wij willen en verlan
gen rechtvaardigheid en vrede
Italië zelf heeft dit trouwens onmiddel
lijk begrepen en liet met opzet de veroor-
deeling van den Paus terzijde, die Hij uit
sprak in Zijne toespraak tot de zieken
verpleegsters. De Osservatore Romano
liet echter onmiddellijk een ofïicieele nota
verschijnen waarin gezegd wordt: Eeni-
ge bladen, die een korte samenvatting
.i gaven van de toespraak van den H. Va-
der, gehouden tot de deelneemsters aan
het internationaal congres van katholie-
ke verpleegsters, hebben slechts ten
deele en onvolledig de gedachte van Zij-
ne Heiligheid weergegeven.
Men heeft inderdaad o. a. nagelaten
te wijzen op datgene wat Z. H. de Paus
met bijzonderen nadruk heeft doen uit-
■I komen, waar Hij zegt: Een ding schijnt
ons buiten twijfel: en wel dat, indien
de behoefte aan expansie een feit ls,
i waarmede men rekening moet houden,
o het recht van verdediging grenzen heeft
en den plicht oplegt tot gematigheid
welke men moet eerbiedigen, opdat men
i> door de verdediging geen schuld op zich
lade (affinchè la difesa sia incolpe-
role)
Deze verheven en serene woorden wil-
len op duidelijke wijze en wij zijn
gemachtigd te verklaren beide ele-
menten illustreeren: namelijk zoowel
n het feit van de expansie, waarmede naar
behcoren rekening wordt gehouden, als
het recht van verdediging, een waar
o recht, dat evenwel moet blijven binnen
bepaalde grenzen en zich moet houden
.i aan bepaalde plichten tot gematigheid.
Het woord van den H. Vader is dui-
delijk: de behoefte aan expansie is niet
een recht in zich, maar wel een feit,
waarmede men, wij herhalen het, reke-
ning moet houden, maar dat niet iden-
tiek is met het recht.
De verdediging daarentegen is een
»i recht; zij geeft, verleent onmiddellijk
.1 een recht, dat is zeker, maar de uitoefe-
ning van dit recht geschiedt niet zonder
schuld oftewel is niet rechtvaardig, wan-
neer niet bepaalde grenzen en bepaalde
i) plichten van gematgiheid in acht wor-
den genomen.
Dit komt duidelijk hierop neer, dat de
behoefte aan expansie op zich genomen
het streven en pogen om te verkrijgen
wat men noodzakelijk acht, zelfs tegen
de eventueele rechten van een ander in,
niet kan rechtvaardigen.
De verdediging daarentegen kan wel
op zich zelf genomen gerechtvaardigd
zijn en identiek zijn met het recht, op
voorwaarde echter dat men zich bij de
a verdediging niet aan excessen schuldig
maakt, hetgeen alle strafwetten der we-
reld veroordeelen
Als dit nietszeggende frazen zijn, dan
gelooven wij dat de eerlijkheid der socia
listische pers verre is zoek geraakt...
Mogen wij hierbij aanstippen dat de
socialisten toch rare kerels zijn? In hun
meetingen is godsdienst privaatzaak en
nu roepen zij om het woord van den
Paus...
De Paus heeft echter naar hunne uit-
noodiging niet gewacht zooals hooger
werd bewezen en heeft sinds lang stel
ling genomen ten voordeele van den vrede.
Hij heeft dit gedaan in het openbaar en
ook langs diplomatieken weg. Onverpoosd
heeft Hij voor den Vrede geijverd, zooals
ten tijde Benedictus XV heeft gedaan.
Dat weten de socialisten echter niet of
ze willen het niet weten!
Ja toch! Maar al de vredespogingen
hebben den oorlog met geen minuut ver
kort...
Alsof de socialistische leiders, zelfs de
socialistische Internationale dit wel heeft
gedaan
Integendeel! Nu het gaat om het fascis
tisch Italië en nu er een Hitleriaansch
Duitschland bestaat, zouden de socialisten
met veel genoegen een oorlog zien die de
dictatuur in deze twee landen zou ver
brijzelen.
Wij willen niet verder uitwijden over
deze kwestie. Elk onbevoordeeld mensch
zal met ons erkennen dat de Paus al heeft
gedaan en nog doet, wat mogelijk is om
den vrede te bewaren.
De Engelsche socialistische leider Geor
ge Lansburg heeft dit heel wat beter be
grepen dan de Belgische socialisten en
heeft zelfs op het hoogste zedelijk gezag
op aarde beroep gedaan om Hem te ver-
zoeken een congres der christenheid bij-
een te roepen te Jerusalem en van den
Calvarieberg af de wereld op te roepen
a tot godsvrede en verzaking aan den oor-
logsgeest.
Eer onze kleingeestige socialisten tot
zulke daad in staat zullen zijn zal er voor
zeker nog veel tijd verloopen!
iHHHiHBBiüissEaiaaEanBsxEiBgBaEEBSBSsxaaaiEiiaaaBEiaBaEaExss
Read het werfc wan ease lepsrinf
KABINETSRAAD
VAN VRIJDAG 20 SEPTEMBER
Onze ministers hebben een bijeenkomst
gehouden op Vrijdag 20 September 11.,
onder voorzitterschap van den eersten
minister. De raad duurde verscheidene
uren.
De INTERNATIONALE TOESTAND
werd druk besproken en overwogen door
onze regeeringsleden.
Aangaande de WETGEVENDE VER
KIEZINGEN besloot de raad een wets
ontwerp bij de Kamer in te dienen, waar
bij wordt bepaald dat de verkiezingen
voor de wetgevende Kamers zouden be
paald worden op Zondag 11 Oktober van
het volgend jaar. De Provintiale verkie
zingen zouden gehouden worden op Zon
dag 25 Oktober 1936.
De WERKHERVATTING schijnt ook
op goeden voet, volgens werd medege
deeld aan den Raad. Tusschen 1 April
1936 en 1 Oogst is het getal werkloozen
afgenomen met 108.000. Gezien verleden
jaar de seizoenarbeid enkel 16.500 arbei
ders aan het werk zette, mag men aanne
men dat van 1 April tot I Oogst 91.000
werkloozen terug werk hebben gevonden.
I*:ede verbetering.
Voor de BESCHERMING tegen VLIEG-
TUIGENGEVAAR heeft de Minister van
Landsverdediging de verscheidene te tref
fen maatregelen voorgelegd, waaronder
belangrijke werken zijn voorzien. Het
vraagstuk der schuilplaatsen werd ter
studie gelegd.
Het CONTINGENTEEREN van het
MlJNHOUT blijft behouden.
Inzake LANDBOUWBELANGEN be
sloot de Regeering de gehouden politiek
voort te zetten. De vergunningstaksen op
dan invoer van gezouten varkensvleesch,
bestrijdingsmiddelen van de coloradoke
ver werden in acht genomen.
De CENTRALE GEVANGENIS VAN
GENT zal gesloten worden, alsook enkele
Verbeteringshuizen.
In CONGO kennen vele voorname on
dernemingen een ernstige heropleving.
DE HEER MINISTER VAN ISACKER
AAN HET WOORD
Verbetering van de ekonomische toestand
Zondag 11. hield Minister Van Isacker
U.o belangrijke rede te Deinze in den
volkskring en gaf er een uiteenzetting
Vu den huldigen ekonomischen toestand
het land.
•Va allerlei beschouwingen over de aan-
-Stadspolitiek doorgevoerd in ons land,
d'ed de Minister een opgave van enkele
lifers en feiten te bewijzen dat in de laat
ste zes maanden de toestand in Belgie
merkelijk verbeterd is.
Hier enkele dier gegevens: het verschil
tusschen de groothandelsprijsen en de
detailprijzen is geslonken van 200 tot 110
punten; ons land is het land met de laag
ste levensduurte en de loonen in ons' land
toegepast stellen ons in de gelegenheid
met alle andere landen te concurreeren
op de wereldmarkt; de prijzen zijn alleen
verhoogd in de mate van de noodige
vreemde grondstoffen; de productie der
electriciteit is met 90.000.000 K. U. ver
hoogd in de maanden Mei, Juni en Juli
tegenover zelfde maanden in 1934. De
bouwnijverheid kent bijna een verdubbe
ling bij verleden jaar. De verkoop van
kleederstoffen, meubelen, huishoudelijke
artikelen, enz., is verhoogd met 27 De
spoorwegen hebben winst geboekt in de
laatste maanden.
Onze uitvoer is merkelijk gestegen en
het getal schepen dat de haven van Ant
werpen heeft aangedaan in de laatste tij
den, is veel hooger dan dit van verleden
jaar.
De minister besloot zijn rede met te
verklaren dat men mag gestemd zijn voor
optimisme; moedeloosheid dient verme
den.
NIEUWE KABINETSRAAD
OP DINSDAG 24 SEPTEMBER
Een nieuwe kabinetsraad werd Dinsdag
avond 11. gehouden.
De INTERNATIONALE TOESTAND
werd nogmaals besproken.
Kennis werd genomen dat de INDEX
CIJFER gestegen is met 8 punten, vol
gens vaststelling gedaan op 15 September
laatst.
Deze verhooging is te wijten aan de
prijsverhooging der boter en de abnor
male prijsstijging van het varkensvleesch.
Het INVOERKONTINGENT van VAR
KENS zal verhoogd worden en al dezen
die een vergunning zullen vragen zullen
ereen bekomen. Dit om de prijsstijging
van het varkensvleesch tegen te gaan.
Sedert Maart jl. is dus een prijsstijging
in het algemeen van 8 vast te stellen.
In verscheidene streken van het land
wordt een hoog verschil vastgesteld van
eenzelfde produkten. Zoo b.v. wordt bij
de eene bakker het brood aan 1,25 fr. de
kgr. verkocht, wijl andere 1,80 fr. vragen;
maatregelen zullen getroffen worden om
dergelijke feiten te beletten, alsook tegen
overdreven winsten in den kleinhandel.
H X bericht als werd een begrootingste-
kort voorzien, werd door den minister te
gengesproken. Belangrijke bezuinigingen
zullen gedaan worden op de begrooting
voor 1936.
Ondanks de krachtdadigste pogingen,
bij de bevoegde overheden, herhaaldelijk
aangewend, groeit het aantal zedelooze
druksels op schrikbarende wijze ia ons
land.
Reed s is de menigte er in haar teerste
levenskrachten door aangetast.
Op het oogenbKk zaaien ze, zelfs bij
schoolkinderen van elf tot veertien jaar.
voortdurend bederf.
Zoo kan dat waarachtig niet blijven du
ren. DAT MAG NIET!
De publieke meening komt hier in het
gedrang. Ons volk moet nu zelf gaan op
treden.
De tweede Zedenadel-Studiedag van
Zondag 13 Oktober, te Antwerpen, zal
in dien toestand verandering helpen bren
gen.
Daar wordt het teeken van aanval ge
geven.
Daar zullen onze beste kampvechters
voor de zedelijke volksgaafheid, Mgr.
Cruysberghs, Senator Verbist, Rechter De
Beus, Z. E. Heer Cleymans en Z. E. Pa
ter Morlion het woord voeren.
Wie er nog meer wil over vernemen,
leze het Oktobernummer van Zeden-
adel», dat zoo even verscheen of luis
tere, op Donderdag 3 Oktober, te 19 uur,
uitzending K.V.R.O., naar de radio-lezing
over de zedelooze druksels
Andere gewenschte inlichtingen blijven
steeds gaarne verstrekt door het Hoofd-
sekretariaat van ZedenadelCronjé-
straat, 16, Borgerhout.
isaaasBBaasiStiEËEBZisBSEasasBZ
DE WEEK VASt DE MELK
Prijken vwijj
Melk
In de redevoering gehouden ter ge
legenheid van den Melkdag heeft de Heer
Minister van Landbouw doen uitschijnen
dat het verbruik van melk in natuur veel
geringer is in Belgie dan in omgevende
landen.
Terwijl bij voorbeeld het verbruik per
hoofd en per jaar 270 liters bedraagt in
Zwitserland, beloopt dit cijfer slechts
80 1. in ons land.
Deze cijfers toonen aan dat de veelvul
dige eigenschappen van deze voedings
waar onvoldoende gekend zijn door de
meerderheid der Belgen.
Iedereen zou moeten weten dat de melk
een volledig voedsel is, 't is te zeggen, dat
ze al de voedende bestanddeelen bevat
die noodig zijn tot de ontwikkeling en het
onderhoud van het menschelijk lichaam.
1 Liter gewone melk bevat n.l.: water,
eiwitstoffen, vet, melksuiker en minerale
zouten.
Al deze bestanddeelen bevinden zich in
de melk op de meest verteerbare wijze
voor het organisme.
Daarenboven is zij rijk aan vitaminen;
deze zijn een voornaam bestanddeel van
rauwe melk en voorkomen de verzwak
king van het bsendergestel (rachitisme)
Ten allen tijde heeft de melk een
groote rol gespeeld in de voeding. Aan
kinderen geeft zij gezondheid, kracht
en uithoudingsvermogen. Proefnemingen
hebben bewezen dat kinderen die melk
drinken op intellectueel gebied veel
vooruitstaan. Voor volwassenen en be
jaarde lieden is het een ideaal voedsel
en voor herstellenden en zieken is ze on
ontbeerlijk, gezien haar voedzaamheid en
hare lichte verteerbaarheid. Zij bewijst
groote diensten bij sommige maagziekten
wanneer alle ander voedsel verworpen
wordt.
In de voeding der werklieden speelt zij
een groote rol, daar ze kracht en warmte
voortbrengt.
Bij sommige gevallen van vergiftiging
wordt de melk regelmatig gebruikt als
tegenvergif.
De melk heeft niet alleen het voordeel
al de voedende bestanddeelen te bezitten
noodig aan het levensonderhoud van ons
lichaam, ze heeft nog het groot voordeel
op economisch gebied, in verhouding tot
andere voedende producten, goedkoop te
zijn.
B. v. 1 liter melk betaalt men tegen
1.40 a 1.60 fr. en staat gelijk in voedende
waarde met:
40O gr. biefstuk 8.00
250 gr. hesp 6.00
125 gr. koteletten en 3 eiers 3.75
8 eiers 4.C0
3660 gr. tomaten 11.00
430 gr. visch 3.45
2500 gr. aardappelen 1.90
Dus is de melk een zeer voedzaam en
spaarzaam product, waarvan het verbruik
in het huishouden groot voordeel biedt
De verbruiker zou veel geld kupnan spa
ren door het inkrimpen van zijn aan-
koopen van eetwaren, die veelal koste
lijker en minder voedzaam zijn dan melk.
Het is nochtans niet voldoende de melk
in natura te gebruiken. Het is wenschelijk
dat de huishoudsters veel meer belang
zouden hechten aan ontelbare bereidin
gen waartoe de melk bijzonder geschikt
is, zooals melksoepen, voor- en tusschen-
gerechten, sausen, vischgerechten, pud
dingen, room en taarten, enz., alsook aan
verscheidene voedzame en herstellende
dranken, zooals kéfir, botermelk, youg-
hourt, enz.
Ten einde onze huishoudsters toe te
laten een grootere hoeveelheid melk op
oordeelkundige wijze te verbruiken, heeft
het Ministerie van Landbouw een keu-
kenbockje met talrijke reoepten uitge
geven dat verkrijgbaar is bij voornoemde
Ministerie, 7, Queteletplaats, te Brussel,
tegen den geringen prijs van 1 fr.
laaaaaiaKBBBRSEBasBaaBBsaasEB
op postcheck 15.570 van Sansen-Vanneste,
Popcringe, en van nu tot einde jaar wordt
ons blad U wekelijks per post besteld.
Voor Frankrijk 10 Belgische franken;
voor Amerika 15,50 frank, op te zenden
per internationaal postmandaat.
IBBnHB2BaEBS£EE£Ëfl£aa3a:2£29
Het Geestelijk Wcek-End voor Werk
gevers wordt dit jaar nog eens gesplitst,
de eerste reeds op 5-6 Oktober, de twee
de op_ 19-20 Oktober.
Al degenen die een leidende plaats ver
vullen in het zakenleven worden welwil
lend uitgenoodigd.
Wij mogen gerust verzekeren dat zij
zullen tevreden zijn als de 150 anderen
die er reeds de deugddoende ondervin
ding van opdeden.
Daarom, aarzel niet, doch zend vandaag
nog uwe toetreding naar E. H. Van Over-
beke, Markesteenweg, 48, Kortrijk.
NOTA. 't Begint 's avonds te 6.30 tl.
en eindigt den Zondag vóór 6 u. Autos
staan veilig op den kloosterkoer. Ver
blijfskosten worden ter plaats vereffend.
De lcidiug is toevertrouwd aan E. P. De
Clippele, S. J., met medehulp van een an
dere Pater JezuieL
ïa Roetflare op 6 Okisbsr
Provinciaal
Middensgarcfetonqres
Alle Katholieke Middenstanders en Burgers in den Optocht en de
Algemeene Vergadering van 's namiddags.
Tijdens de bespreking van het Italo-
Abessijnisch Conflikt in den Volken
bond heeft de H. Laval in zijn rede ge
sproken over de vrienden van Frank
rijk. Daaronder komen voor Italië en
Engeland, de landen van de Kleine
Entente en Rusland. Over Polen echter
geen woord...! Ons, gewone lezers van
dagbladen, is deze schijnbaar kleine
veronachtzaming in de rede van Laval
onopgemerkt gebleven, doch de inter
nationale persratten hebben dat feit
in zijn volle daglicht geplaatst en er
de konsekwenties uitgetrokkendie er
werkelijk uit te halen waren.
Er is een Fransch spreekwoord dat
klinkt: Les amis de mes amis sont
mes amis!Bij ons heet het Vrien
den van mijn vrienden, dat zijn ook
mijn vrienden! In de internationale
politiek zien we verhoudingen, die
treffend deze leuze weergeven. Doch
de omgekeerde stelling: de vrienden
van mijn vijanden, zijn ook mijn vij
andenwerkt wellicht nog sponta
ner en zoo komt het dat Polen door
de toenadering met Duitschland zijn
vriendschap met Frankrijk verbeurd
heeft.
Het was er nochtans een zeer oude,
die Poolsch-Fransche vriendschap. Ze
dagteekende uit het begin der 198
eeuw, toen de Polen hunne zelfstan
digheid verloren hadden en verdrukt
werden door Duitschers, Russen en
Oostenrijkers. Vele Polen, liever dan
te leven onder vreemde heerschappij,
verlieten hun vaderland om een toe
vlucht te zoeken in het herbergzame
Frankrijk, dat zich de voorvechter
had getoond in Europa voor de vrij
heidsbeginselen. Onder hen bevonden
zich geleerden en kunstenaars, onder
andere Chopin, die weldra te gast
waren bij de Fransche wetcnschaps-
en kunstenaarswereld en daar, de
verzuchtingen van hun volk leerden
kennen. Toen in 1830 de Polen, een
uiterste poging aanwendden om de
verloren zelfstandigheid terug te win
nen, hoopten ze sterk op Fransche
tusschenkomst, eerstens omdat hen
die gul beloofd was geworden en ook
omdat de Belgische revolutie slaagde
dank zij de hulp van diezelfde Fran-
schen. Doch een plotse kentering in
de Fransche politiek, leidde tot 'n
stugge terughouding, zoodat de Polen
bezwijken moesten tegen de over
macht. Het heette: God woont te
hoog en Frankrijk te ver om de Polen
te helpen!De sympathie voor de
ongelukkige Polen echter is in Frank
rijk bijgebleven en in 1918 hebben de
Franschen diplomaten een groot aan
deel gehad in de heropbouw van de
Poolsche Staat. De jaren die onmid
dellijk de oorlog volgden tot een vier
tal jaren geleden, waren dan ook ge
kenmerkt door intense vriendschap
tusschen beide landen. Doch de ge
leidelijke toenadering van Frankrijk
tot Rusland, de groote vijand van de
Polen, bracht de oude vriendschap
aan het wankelen en dreef Polen
meer en meer in de armen van
Duitschland, dat dezelfde grieven had
tegenover de aangrenzende als Polen
zelf.
Het is de vrees ook voor het mach
tige kommunistische Rusland, die Po
len aangezet heeft met Duitschland
een bilateraal militair verdrag te
sluiten. En die vrees moet ook wel
zeer groot zijn opdat die toenadering
juist met Duitschland zou geschieden,
want tusschen Polen en Duitschland
is het sedert den oorlog altijd vlam
en vuur geweest. De Korridor van
Dantzig die Oost-Pruisen van het
moederland op zoo 'n willekeurige
wijze snijdt, zal steeds bittere spijs
zijn op de Poolsch-Duitsche verbroe
deringsbanketten. Velen zullen zich
nog de grensincidenten herinneren
enkele jaren geleden, waarop door
grenswachters van weerszijden ge
vuurd werd.
Het militair verdrag tusschen
Frankrijk en Rusland heeft dan ten
slotte de reeds zieltogende Fransch-
Poolsche vriendschap de genadeslag
gegeven, met het gevolg dat de band
met Duitschland dichter toegehaald
werd. En de Korridorvan Dant
zigDaar zal wel een regeling voor
gevonden worden, al ziet de kwestie
er nog zoo netelig uit. Polen zal des
noods wel kompensatie krijgen voot
verlies van grondgebied langs detm
zijde. In het Noorden van Polen en
ten Oosten van Oost-Pruisen ligt Li-
tauen, een klein land dat ook maar
bestaansrecht gekregen heeft sedert
de oorlog. Zoowel van Poolsche als
van Duitsche zijde zijn er grieven
tegen dat land. Polen heeft het lang
aan den stok gehad met Litauen om
de betwiste stad Wilna, dien dan toch
Poolsch geworden is. Daarmee echter
is de toestand niet zuiver geworden.
Het westelijk deel van Litauen, het
kleinste maar het rijkste heeft Me-
melland, behoorde voor den oorlog
aan Duitschland en heeft een zuivere
Duitsche bevolking. Deze Duitsche be
volking wordt door Litauen onder
drukt. Op het nationaal-socialistisch
kongres te Numberg heeft Hitler in
zijn rede geen woord gerept over het
Italiaansch-Abessynisch geschil maar
wel dreigend de vuist gericht naar
het Oosten, naar Litauen, waar bin
nen kort verkiezingen zullen gehou
den worden, en waar het den Duit
schers onmogelijk gemaakt wordt pro
paganda te maken, 'n Groot deel van
de bevolking zal zelfs door het inge
wikkelde kiesstelsel de gelegenheid
niet krijgen te stemmen. Daar dus in
Litauen hebben Duitschland en Polen
gemeenschappelijke belangen. Daar
zou de kompensatie voor de Korri
dor kunnen gevonden worden.
Echter ook in het Zuiden en het
Westen woont een gemeenschappe
lijke vijand: Tcheko-Slovakije. Van
de laatste verkiezingen in dat land
weten we nog, dat Henlein een partij
gesticht heeft die alle Duitschers in
Tcheko-Slovakije vereenigt en een
verrassende uitslag bereikt heeft. De
regeering tracht de ontvoogdende
werking van die partij onmogelijk te
maken en bij de minste verdenking
van betrekkingen met Duitschland
worden de leden gevangen genomen.
De haat van de Tcheken tegen al wat
Duitsch is, heeft eleidg tot een erger
lijke verdrukking van de Sudeten-
Duitschers. Doch met de Poolsche
minderheid in het gebied Heschen
wordt het nog bonter gemaakt, zoo
bont zelfs dat de Poolsche regeering
zich genoopt heeft gevoeld heftig te
protesteeren bij de Tchekische regee
ring. Tcheko-Slovakije is daarbij de
vriend van Frankrijk en van Duitsch
land. Allemaal redenen dus opdat Po
len en Duitschland mekaar zouden
begrijpen.
In het licht van deze verhoudingen
kunnen we nog het incident aanhalen
dat enkele dagen geleden zich voor
deed op een vergadering van de Vol
kenbond. Litwinoff had in een rede
de landen aangevallen die belaterale
verdragen gesloten hebben. Dat Polen
hiermee vooral bedoeld werd, liet
niets aan duidelijkheid te wenschen
over. Daarop heeft Kolonel Beek,
Poolsch Minister van Binnenlandsche
Zaken, het noodig geoordeeld te pro
testeeren. Wij kunnen hieraan toe
voegen dat het tweezijdig verdrag
tusschen Rusland en Frankrijk veel
gevaarlijker is voor Europa dan het
tweezijdig verdrag tusschen Polen en
Duitschland. Wij mogen ons gelukkig
achten dat daardoor 'n zeker tegen-
gewicht bestaat dat het Kommunisme
kan tegenhouden.
(Verboden nadruk). ROSKAM.
iBasaassEsaaBisBBBBiaBsasaaaij
Het in voege treden van de Win-
teruur zal geschieden in den nacht
van 5 op 6 Oktober e. k. Vergeet dus
niet op dien nacht uwe uurwerken
en horlogiën een uur ACHTERUIT te
zetten.
iBssaaEiBZSBaaasBaa&aiBBaBBS
KOLONIALE LOTERIJ
HET GROOT LOT GEWONNEN
IN BELGISCH CONGO
Het nummer van de 12' schijf der Ko
loniale Loterij, dat het groot lot van 2.5
millicwn won, werd in Congo verkocht door
een bijhuis der Belgische Bank van Congo.
Men weet nog niet of het lot gewonnen
werl door een koloniaal, een neger of een
negerstam.
TIBB£]2!3SEX3££3BSSB3E3i3EBS3BB.
Koloniale Loterij
12r TREKKING
De uitslagen der .2* trekking van de Koloniale Loterij, welke Vrijdag 20 Sep
tember laatst te Brussel doorging, luiden als volgt
Het gesch
Abessinlë
Deze mannen staan aan het hoofd van het Ethiopische volk. Zij heeten, van link*
naar rechts: Takle Markos, minister van verkeerswezen; Sahle Tsedalou, minister
van opvoeding; Hapte Mikael, minister van openbare werken; Wolde Roufe, groot*
zegelbewaarder; Wolde Selassie, minister van buitenl. zaken; Afanegus Atnafe,
minister van rechtswezen; Selassie Katania, minister van financiën, en de groot*
kamerheer van den keizer.
Verfpskrsng en Vredespogingen ven den VcShenhond
ITALIË VERWERPT
HET VERZOENINGSVOORSTEL
In den Ministerraad gehouden door de
Italiaansche Regeering op Zaterdag 21
September, werd besloten dat liet verzoe
ningsvoorstel van de Kommissie der Vijf
niet aannemelijk was daar niet genoeg
voldoening werd geschonken aan de Ita
liaansche eischen.
In de mededeeling nadien verstrekt, ver
klaarde de Italiaansche Regeering dat zij
zeer de pogingen van de Kommissie der
Vijf op prijs stelde maar tot de slotsom
was gekomen dat de voorstellen onaan
vaardbaar waren, daar zij geen minimum
basis bieden voor verwerkelijkingen waar
bij rekening wordt gehouden met de rech
ten en levensbelangen van Italië.
De Italiaansche Regcering stelde vast
dat de Kommissie der Vijf de aanklachten
van Italië tegen Abessinië niet in aan
merking had genomen. Volgens Italië is
Abessinië niet meer waardig lid te blij
ven van den Volkenbond.
De stam der Amhars heeft, bevestigt de
Italiaansche Regeering, de andere stam
men van het land in slavernij gedompeld;
die verdrukte stammen moeten onttrok
ken worden aan de heerschappij van de
Amhars, die niet bij machte zijn een noo
dig beschavingspeil te bereiken. De Vol
kenbond dient het beginsel der mandaat-
verleening op Abessinië toe te passen. De
aanstelling van buitenlandsche raadgevers
kan geen verbetering brengen in den hui-
digen verwarden toestand van Abessinië.
De Italiaansche Règeering verklaarde
nog dat geen rekening werd gehouden
met de noodzakelijkheid van Italië om
zijn kolonies te beveiligen en met den
historischen rol dien Italië te vervullen
heeft in Afrika. Abessinië mag ook geen
zeemacht worden gezien het geen be
schaafd land is en met moderne bewa
pening, en dus groot gevaar kan ople
veren. Abessinië is ook niet in staat ak
koorden af te sluiten en ze na te leven.
De gansche uiteenzetting komt feitelijk
neer op het eischen van een mandaat over
Abessinië.
De Ministerraad werd bijgewoond door
alle ministers.
Vóór deze beslissing schijnt de Heer
Laval, Fransche Eerste-Minister, nog een
wanhopige poging gedaan te hebben bij
Mussolini opdat hij de voorstellen zoude
aanvaarden met de mogelijkheid te doen
uitschijnen dat een zeer soepele toepas
sing der voorstellen zou kunnen bekomen
worden. Niets mocht evenwel baten.
Daags vóór de Ministerraad heeft Mus
solini ook nog de Gezanten van Frankrijk
en Engeland ontvangen. Hij had graag
geweten welke houding Engeland zou aan
nemen in geval van oorlog en welke sanc
ties door Engeland zouden worden voor
gesteld. Het antwoord van Engeland moet
evenwel aan duidelijkheid niet hebben te
wenschen gelaten.
Mussolini heeft dus het besluit geno
men met volle kennis van zaken en dit
met afkeuring van geheel de wereld.
ABESSINIE NEEMT
DE VOORSTELLEN AAN
Andersom was het bij de Abessinlsche
Regeering. Op Vrijdag 20 September IJ.,
in den avond, is de Regeering van Abes
sinië eveneens bijeengekomen om de ver
zoeningsvoorstellen te bespreken.
Vooraleer een definitief antwoord te
kunnen geven vroeg de Regeering van
Addis-Abbeba eerst om nog enkele op
helderingen aangaande de gedane voor
stellen, o.m. over bet recht van veto van
den keizer op bet aannemen van raad
gevers en of een overheerscliing zou toe
gekend worden aan een mogendheid bij
het doorvoeren van de voorgestelde her
vormingen. Moest die mogendheid Italië
zijn dan zou de onafhankelijkheid van
Abessinië bedreigd worden en kon men
de voorstellen niet aanvaarden.
Na uitleg ontvangen te hebben heeft de
Regeering van Abessinië geantwoord dat
zij de verzoeningsvoorstellen aannam als
grondslag voor nadere besprekingen. Het
land behoudt zich evenwel het recht de
toepassingsmogelijkheden ervan nader te
onderzoeken.
De voorgestelde raadgevers (20) zouden
onder toezicht van den Ketóei moeten
staan en de doorgevoerde hervormingen
mogen ook geen krenking beteekenen vaa
de souvereiniteit van het land.
WAT ITALIË WIL
Alhoewel na de beslissing getroffen in
den Ministerraad van Zaterdag 21 Sep
tember de Italiaansche Regeering geen
tegenvoorstellen heeft gedaan, heeft Ba
ron Aloysi nadien een onderhoud gehad
met den Voorzitter van de Kommissie der
Vijf en hem mondelings de voorwaarden
medegedeeld op dewelke Italië bereid zou
gevonden zijn verder te onderhandelen.
Deze voorwaarden zijn dat Abessinië
aan Italië de grondgebieden zou afstaan
die in vroeger tijden door Abessinië wer
den veroverd en thans deel uitmaken van
het Rijk. Abessinië moet ontwapend wor
den, ontwapening die zou moeten worden
doorgevoerd ouder Italiaansch toezicht;
aan Abessinië mag geen uitweg naar de
zee worden toegekend daar dit de ont
wapening ervan onmogelijk zou maken;
in ieder geval mag die toegang niet ver
leend worden op grondgebied dat niet aan
Italië behoort; ten slotte zou een nieuw
voorstel moeten opgemaakt worden op
basis van het verdrag van 1906.
DE ZAAK TERUG NAAR DEN
VOLKENBOND
Alhoewel de Italiaansche Regeering de
voorstellen van de Kommissie der Vijf
heeft verworpen blijft het een feit dat
de mobilisatie van de Britsche vloot in
de Middellandsche Zee groote beroering
heeft teweeggebracht in Italië, er tot ver
der bedenken heeft aangezet en bewijs
geeft dat Engeland bereid is alle ver
plichtingen, voortvloeiende uit getroffen
beslissingen van den Volkenbond, stipt zaj
naleven.
De Italiaansche Regeering heeft dan ook
enkele andere Regeeringsiniddens uitge
hoord nopens de mogelijke voorstellen tot
het treffen van sancties na het uitbrekeii
van den oorlog. Italië zou zelfs bereid zijn
zijn troepen terug te trekken uit Lybiij
mits zekere toegevingen van Engeland.
Alhoewel de verklaring van de Italiaan
sche Regeering de verzoeningsvoorstellen
van de hand wees bleef de indruk dat
alle verdere onderhandelingen mogelijk
bleven.
De meeningen hierover waren evenwej
zeer verdeeld te Genève maar men blee£
er zijn kalmte en koelbloedigheid behou
den. De Kommissie der Vijf maakte haar
verslag op van de gedane voorstellen en
onderhandelingen en diende het in bij
den Volkenbond die bijeengeroepen werd
tot algemeene vergadering, te houden op
Donderdag 26 September. De Kommsisiè
der Vijf was evenwel de meening toege
daan dat de eischen van Italië niet aan
vaardbaar zijn en geen basis voor nieuwe
besprekingen kunnen daarstellen geziërl
Italië niets van zijn vroeger standpunt
heeft prijs gegeven.
Italiaansche soldaten die zich naar Ery»
threa begeven, trekken op naar de haven
van Napels. Zulke tooneeltjes kan mea
dagelijks in die havenstad bijwonen.
Winnen
100
frank
al
de
biljetten
eindigend met
6
Winnen
250
frank
al
de
biljetten
eindigend met
22
Winnen
530
frank
al
de
biljetten
eindigend met
419
Winnen
500
frank
al
de
biljetten
eindigend met
758
Winnen
1.000
frank
al
de
biljetten
eindigend met
995
Winnen
2.500
frank
al
de
biljetten
eindigend met
707
Winnen
5.000
frank
al
de
biljetten
eindigend met
8416
Winnen
10.030
frank
al
de
biljetten
eindigend met
9567
Winnen
25.000
frank
al
de
biljetten
met nummer
43016
Winnen
25.000
frank
al
de
biljetten
met nummer
51609
Winnen
35.000
frank
al
de
biljetten
met nummer
15129
Winnen
50.000
frank
ai
Ie
biljetten
met nummer
79972
Winnen
75.000
frank
al
de
biljetten
met nummer
13042
Winnen
100.000
frank
al
de
biljetten
met nummer
9043S
WINNEN 1.009.000 FRANK
Het biljet dragend nummer 476S5 Reeks B
Het biljet dragend nummer 19641 Reeks C
Het biljet dragend nummer 34673 Reeks P
Het biljet dragend nummer 51723 Ceeks K
Het biljet dragend nummer 36032 Reeks L
45 Troostingloten van 10.000 frank
(toegekend aan dezelfde nummers van de 9 andere reeksen).
WINT 2.500.000 FRANK
Het biljet dragend nummer 21001 Reeks H
9 Troostingloten van 50.000 frank
(toegekend aan dezelfde nummers van de 9 andere reeksen).
Het vertrek van de Sardinianaar Erythrea»