1936
^Susiand
DE OUDE EN DE NIEUWE PRESIDENT
Jlt^faüd
Tragischs Kerstavond in Duitschland
Else vrijzinnigen ever Kerstmis
weten te schrijven
Een Communist reist cüoor
KATHOLIEK WEEKBLAD VAD IEPER
ZOKDAG 29 DECEMBER 1935.
WfcfcKBLAD: 35 CENTIEMEN.
3* JAAR. N' 52.
c DE HALLE
ZALIG NIEUWJAAR!
DRINGEND BERICHT
NiEÜW STATUUT
DER NOTARISSEN
INTERNATIONAAL OVERZICHT
EEN NIEUWE FILMSTER!
Twee treinen in Botsing cp een bnsg
Een rijtuig valt in 't water. - 31 dooden en veel gewonden
MISSIE-
KRUISWOORDRAADSEL
OrcotssliQ can Mgr CALLiWAElT
Eerste Missionnarss in Congo
ter gelegenheid
van zijn onderscheiding als Officier in de Leopoldsorde.
Katholiek Weekblad van leper
Bureel:
Boterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 19i~- fe>
Belgisch Congo 40,— fr.
Frankrijk *0.fr.
Alle andere landen 60,— fr.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
j Kleine berichten per regel 1,0# fr.
jKleme berichten (minimum) 4,0# fr.
2 fr. toe!, v. ber. m. adr. t. bur.
iRouwber. en Bedank, (min.) 5,00 fr.
jerjsww*.
«AKSEN- VANNESTE, Pöperlaê#
rei PopeHajS'R*
fcsfcSEtkrekecins R' 15.57-ü,
Te herhalen aankondigingen t
prijs op aanvraag.
I Annoncen zijn vooraf te betalen en]
moeten tegen den Woensdag avond
(ingezonden worden. Kleine be-
richten tegen den Donderdag noen.
Aan al de Lezers en Lezeressen
van «DE HALLE»
1926 1936
Vrienden, zooals sinds tien jaar,
Kom ik U 'n Nieuwjaar wenschen!
leeft tevreê, zonder bezwaar,
Vroom en blij, als Kristen menschen
leder week, leest uio Gazet!
Dat zal scherpen uwe zinnen!
Voor de nummers, opgelet!...
Wilt ge 'n miljoentje winnen!!!
In uw eigen Moedertaal,
Leest ge over alle Volken
Missie, Sport en Wereldkwaal,
Zullen Photo's U vertolken!
Nieuwjaar 1936. GEO
KjacnaaEaEiHSBBssaMastiHaaaiia
IN BELGIE
De abonnementsprijs voor 1936 is door
de Post ontvangen. Wie zou afwezig
geweest zijn bij het bezoek van den Brief
drager, storte seffens 19 fr. op postcheck
rekening Nr 155.70 van Drukker Sansen
Vanneste te Poperinge, op strook wel mei
dend dat hij een abonnement begeert op
«DE HALLE».
En nu nog een verzoek aan onze ge
achte Abonnenten: Nieuwjaar brengt voor
Postdienst en Briefdragers veel dagen
meê van lastig werk; gebeurt het in
begin van 't jaar dan eens dat ons blad
U niet besteld wordt, schrijf daarvoor
niet seffens naar ons. Dat zijn voor U
verloren kosten. Doe enkel de Brief
drager opmerken dat het blad U niet
werd besteld en hij zal zorgen dat het
U Z3odr< mogelijk toekome en de vol
gende week onthoudt hij het zooveel te
beter. Wij steunen op deze opmerking
die ook geldt in den loop van het jaar.
IN BUITENLAND
Wij vragen nog aan onze geachte Abon
nenten van 't Buitenland, ons het bedrag
voor 1936 (zie prijs hierboven) ons te
willen opzenden voor Nieuwjaar, LIEFST
PER INTERNATIONAAL POSTMAN-
DA AT.
Aan onze Lezers uit Frankrijk die zou
den begeeren een GROOTEN SNOECK
ALMANAK te ontvangen, vragen wij ons
het bedrag ervan 4,50 fr. -|- 1,75 fr. voor
verzendingskosten te willen opsturen; zij
mogen ons daarvoor in hun brief 3,50 fr.
FRANSCHE zegels opsturen.
ONZEN ALMANAK VOOR 1936
wordt aanstaande week meegezonden met
ons blad.
lasaaHaflBBaattaHüfis
Door onze Regsering werd een nieuw
s.aaiut der Notarissen goedgekeurd. Na-
aeniand is het in het Staatsolad versche-
nen.
Bij dit statuut is het voortaan een No
t;uas niet meer toegelaten:
Buiten zijn ambtsgebied zijn bediening
Uic te oefenen;
Buiten zijn standplaats een kantoor of
ee:i bureel te hebben;
Zich van een strooman te bedienen voor
de handelingen die hij niet rechtstreeks
mag verrichten;
Zijn klerken te laten tusschenkomen in
de asten die hij opmaakt, uitgenomen in
hoedanigheid van borg voor een bepaalden
persoon of uit hoofde van een schriftelijke,
algemeene of bijzondere lastgeving;
Onder welke hoedanigheid ook, in te
staan of zich borg te stellen voor de ite-
ningen die hij gelast is vast te stellen;
Zelf of door een tusschenpersoon han
del te drijven;
Beheerder of commissaris te zijn van
een handelsvennootschap of van een nij
verheids- of handelsinrichting, ten ware
hij daartoe zou zijn gemachtigd door den
Minister van Justitie. In ambt zijnden
mogen zonder die machtiging hun ambt
voort waarnemen;
Hetzij in persoonlijken naam, hetzij
door een tusschenpersoon, fondsen, die hij
in deposito ontvangen heeft, te zijnen be
hoeve te beleggen;
Biljetten of schuldbekentenissen te doen
onderteekenen, en hierbij den naam van
den schuldeischer open te laten.
Ieder notaris moet een boekhouding
voeren bestemd om te doen blijken van
de ontvangsten en de uitgaven van allen
aard die door hem worden gedaan en
waarvan de vorm en den aard worden be
paald door de Tuchtkamer.
't Is de Tuchtkamer die bepaalt hoe de
boekhouding dient gevoerd en welke boe
ken moeten gehouden worden.
De boekhouding wordt gecontroleerd
door de door de Tuchtkamer aangeduide
notarissen, tenzij, zoo de gecontroleerde
daartoe het verlangen uitdrukt, door een
door de Tuchtkamer aangeduiden expert
boekhouder.
Het publiek ziet dat het korps notarissen
zelf hef initiatief heeft genomen van tal
rijke wijzigingen van het statuut, voorge
schreven door de huidige tijdsomstandig
heden.
In het Nederlandsch tijdschrift Geloof I Oorlog een uitkomst
en Vrijheid van November 1D35, lezen
wij een interessante bijdrage over de er- Smit beschrijft ook de gevoelens van
varingen van een Amerikaansch commu- de arbeiders tegenover den oorlog: "De
nist. opgedaan gedurende een driejarig arbeiders van Sovjet-Rusland bidden zwij-
verblijf in Sovjet-Rusland. Wij meenen gend om een nederlaag der sovjet-regee-
dat het onze lezers zal aangenaam zijn dit ring, in geval van een oorlog
verhaal te lezen.
Eens, toen de oorlog tusschen Rusland
I en Japan onvermijdelijk scheen, heb ik er
met de arbeiders van Electorzowad over
gesproken. Men vroeg mij of het waar was
dat Amerika zich met Japan zou vereeni-
Maar hij kwam genezen terug...
snm u.. to. ms I S'.rS'tt.T.r.SofZSS STK;
Mijn Tleele ltvenT schrijft Andrew "'XL «5™ 2°" ZlJnl
Smit, i. heb ik gewerkt als een actieve ar- 1
beldersrevolutionnair. Zestien jaar lang
was ik strijdend communist, voerde agi-
tatie voor de Sovjet-Unie. Nu wend ik
ti ms tot U, Amerikaansche arbeiders, tot
U Amerikaansche vrienden van het Rus-
Ik verwonder me en vraag hun: Waar
om?
Nu waarom moeten we verder leven?
Het is de moeite niet waard. Als de oor
log begon zou het beter zijn. Zoo kunnen
sfsche volk, tot allen die de waarheid we e'^er„le,v,en'
ii over Rusland willen weten. Ik ben zoo
juist uit Rusland teruggekeerd, waar ik
n Hoeveel verdienen Jullie?
ii 75 Kopeken per maand. Dat Is de
drie jaar geweest ben en waarheen ik ^,rk®llj0k® /aarheid. We krijgen 75 roe-
met mijn vrouw gegaan ben om er voor-
goed te wonen en te werken.
bel maar die zijn evenveel waard als 75
kopeken voorheen. En U?
ii Ik verdien 300 roebel per maand in
- Ik zocht vrijheid en geluk, ik vond i* VCIUi~" rue^;,ptI,
neen geknecht volk in tranen en bloed. -I de hoogste categorie. Vóór de revolutie
Niemand haatte het kapitalisme meer
dan ik, niemand evenaarde mij in en-
verdiende ik 100 roebel en ik had een goe
de woning en nu leef ik met mijn heele
gezin in een houten barak. Kijk eens hoe
thousiasme met betrekking tot de sovjet- k] d kiik -h-...*,,
revolutie. Mijn overtuiging had ik niet X w
uit boeken of uit de school, maar uit de J*2^
iiuormiinnn TT nnrroriö .z-r» rln ptninlrnnl WS ïllvt 111 XlUlS. Ill Q 3 TCVOiULlf? KOOS IK
ijzermijnen in Hongane en de steenkool- napH1 boKiewfc-ken en ziedaar de
mijnen in Pennsylvania Ik was partij- v.«ie^inic
nnnrrci- ..«v. J .iitnvcto linl-nvnloiinnl 4 lr I USTOOIllIl^. ACil, IK Xl€U 1211J II ilCfilO XlUlS"
,i ganger van de uiterste linkervleugel, I gezin ln °8rl barak. Kljk. als de corlög toch
voerde strijd, wild? de eerste zijn in den
ii strijd voor de zaak van de arbeidende
klasse, voor de sovjets. Ik was geen
toerist, geen toeschouwer, ik had geen
maar beginnen wilde. We zouden weten
tegen wie we moesten vechten
Neen riep de arbeider uit, laten
i/uniat,, ictiii UAiauiuuwci, it. uau gccii i maar „..jirien Tl, kan nipt. ni,„r
Mrifvrofw^nnk Het kan me JS^ts meer s^helem
„°2k I zitten er al zooveel in de gevangenissen.
ii arbeidster, was ook communiste. We gin-
gen naar Rusland om een nieuw geluk-
En inderdaad, deze arbeider werd spoe
dig gearresteerd. Maar de andere arbeiders
w^nve;SedrSlTnV^ U«Wen zijn gevoelens: Haat tegen de
)i ons een land waarover we droomden, aat1
sovjet-dictatuur was hun sterkste ge-
ini
Hier de bevallige Engelsche filmster Pat
Paterton, die in de Fox Turn veel bijval
behagit.
we als een blijde gedachte voorstel- voejon"
den I De vaderlandsliefde ln Rusland Is dood,
Armoede en terreur hebben de liefde voor
De schijn... hun land gedood.
In het begin reisde Smit dóór de Sovjet- D geUefde leiders.
Unie als een geeerde gast, met een delega- y 1
tie van 48 Amerikaansche arbeiders. Op Toen ln December 1934 Kirof werd ge-
15 Oktober 1929 kwam de delegatie aan dood straalden de arbeiders van - Elec-
boord van de Aquitantia aan, Ze wer- trozowad van blijdschap. Dat wensch-
den met muziek ontvangen met het zin- ten ze Stalin ook toe. En niettegenstaande
gen van de Internationale pompueuse dat noemden de bolsjewieken den ver
diners, werden hun ter eere gegeven, In i moerde: den geliefden arbeiders-leider. En
Leningrad verbleven ze in Hotel d'Euro- in hun hart wenschten zij alle geliefde
pe ii, ze werden met zorg omringd, bezoch- leiders dood.
ten theaters. Voor allerlei afwisseling en
amusement werd gezorgd. In Moskou kwa- I Jdonner.
men ze op 5 November aan. Ook daar J
feesten en banketten. in September 1933 werd een reis op
Op 7 November woonden ze de parade touw gezet naar de Duitsche Neder-Wolga
bij op het Roode Plein, zaten op eere- republiek in antwoord op een hulp-cam-
plaatsen en bewonderden het Roode Le- pagne ten bate van de hongerende Duit'
ger, me', tanks, kanonnen en vliegtuigen. Sche kolonisten aan de Wolga. Het reis-
Daarna namen ze deel aan een speciale gezelschap noemde de ploeg Tselman.
reis voor vreemdelingen naar het Noor- Smit nam aan deze reis deel en bezocht
derlijk deel van de Kaukasus en het Don- Kazan, Oeljanowska, Samara, Sirana en
bekken, een geheel voor hen uitgestippel- Wolska. Overal waren de sporen van den
de reis. Den reizigers werd het leven d?r honger te zien, uitgeputte gezichten van
sovjet-mijnwerkers getoond; en in één de bevolking, de steden zagen er verlaten
woord, ze waren jaloersch. uit.
De reis had een vroolijk karakter, het
De werkelijkheid... I orkest aan boord speelde de heele tijd, er
werd veel gefilmd: echter, uit voorzichtig-
Op 16 Februari 1932 vertrok hij voor de beid werden alleen deelnemers aan de
tweede maal naar Rusland. Te zamen met reis genomenUit de menigte riep men
hem vertrokken naar de U.S.S.R., tech- hen toe: Jullie hebben het goed maar
nici, mijnwerkers, timmerlieden, kleerma- wij hebben geen eten
kers, ingenieurs. Smit vertelde hun ik wees den secretaris van onze ploeg
wonderen over Rusland en raadde aan Tselman op de hongerige en in lompen
niets in de kapitalistische landen in te gehulde kinderen die in troepen aan de
koopen, alles was immers beter en goed- haven stonden,
kooper te koop ln het land der sovjets. Dat zijn allemaal kinderen van koe-
Aan de Finsche grens overtuigde hij zelfs lakkenantwoordde hij.
zijn hongerige reisgenooten om niet te En de volwassenen?
eten, hoewel hen op het Finsch station Ook koelakken n.
een goed maal ln een zindelijke wacht- Toen ik hem mijn twijfel liet merken
kamer werd voortgezet. Je kon immers keerde hij zich om en ging weg. Uit de
beter eten in Bjelo O(.rowo. menigte riep men: «Er zijn geen koelak-
Aan de grens werden ze, tot hun ver- ken meer, die zijn allemaal doodgescho-
wondering, door niemand verwelkomd. Op ten»,
het Bjelo Cstrowe was alleen maar een
groep boeren: «Leve de sovjet-unie! leve Propaganda tegen Hitler.
de arbeiders-republiek, leve het roede le
ger! riepen de reizigers hun plechtig uit In Saratof bleven we 8 uur. Ik zag in de
het raam toe. straten van deze stad van honger sterven-
Maar de boeren antwoordden niet t:i de menschen. Ik vroeg Tselman:
draaiden zich om. Ze hadden vuile lompen Moet deze excursie soms propaganda
aan, sommigen waren barrevoets. Een van zijn tegen Hitier?
hen bromde zelfs: Weer van die vreem- Ja, waarom vraagt U dat?
delingen! Zij lijden geen honger zooals Hebt U de dcoden en de stervenden in
wij! de straten gezien? Kijk zelf eens en hoor
Nu zag Smit alles van een anderen kant, wat onze Duitsche kameraden zeggen, de
de reis van 1929 leek hem als een droom. deelnemers aan de reis, de voorwerkers
In Moskou werd Smit, als Amerikaansch Denkt U misschien dat de menschen blind
communist, tot de communistische partij zijn? En U verfilmt de excursie. Film
toegelaten. Hij kreeg een plaats in de liever de stervenden! En U gooit de
Electrofabriek een onderneming met j restjes van onze maaltijd in het water!
24.000 arbeiders (mannelijk en vrouwelijk)
een van de beste. Daar heeft hij al de tijd I Almaar slechter.
van 20 Maart 1932 tot 3 Februari 1935 ge
werkt, dus drie jaar bracht hij in de Sov- De tragedie van Rusland, schrijft Smit,
jet-Unie door. Heel de tijd van zijn ver- is niet de tragedie van een plotselinge
blijf op Electrozowad bleef Smit een 1 hongersnood, ook geen drama van de dood,
actief en loyaal lid van de communisti- maar van een in ketenen geklonken volk
sche partij. Door zijn dagelijksche om- geen plotselinge dood maar een lang-
gang met de arbeiders werd Smit over- zaam sterven. In de loop van drie jaar
tuigd dat 90 van de arbeiders het sov- ben ik getuige geweest van geleidelijke
jetregiem en Stalin haatten. verslechteringen van den levensstandaard
van de breede massa, de winter van 1934
Arbeiders hier en werkloozen daar was slechter dan de winter van 1933 en
de winter van 1935 zal slechter zijn dan
De arbeiders vroegen mij voortdurend de winter van 1934.
naar de arbeidsvoorwaarden en het leven De verklaringen -an Andrew Smit wcr
in Amerika, Toen ik hun vertelde dat er den in Mei-Juni 1935 gepubliceerd. Vlak
in Amerika 16.000.000 werkloozen zijn, daarna werden in dezelfde New York
vroegen ze me verwonderd waarom wij Generalde verslagen van zijn vrouw,
zoo goed gekleed zijn en er zoo welgedaan I Maria Smit, die gelijk met hem uit Rus-
uitzien. Kijk eens naar ons, onze regeer- land gekomen was, afgedrukt,
ders zijn welgedaan, maar hoe zijn wij
gekleed, wat voor een schoeisel hebben Drie jaar gevangenis.
wij aan, wat een gezicht? En wij hebben
altijd en altijd honger.Maria Smit was ook overtuigd commu
•I Waarom koopen jullie niet wat je niste, actief lid van de agitatie beweging in
noodig hebt? Amerika. De 3 jaren die zs in Rusland
a Waarvan koopen, we hebben geen geld. heeft doorgebracht lijken haar nu 3 jaar
We krijgen alles op bons, en zender bon van gevangenschap. Zij zegt dat men hen
is alles onbereikbaarniet moet gelooven die beweren dat in
Wat kost een pak? Rusland de ontvoogding van de vrouw is
Van 500 tot 1.C00 roebel. doorgevoerd.
En schoenen? Alleen de vrouwen van de communisti-
11 Van 300 tot 500 roebel en we verdienen sche leiders van de Gepoe-ambtenaren,
minder dan 100 roebel per maand.van de schrijvers tn artisten, hebben in
Nu, het kan zijn dat de toestand hier Rusland een goed leven. De andere vrou-
slechter Is, maar jullie hebben toch nog wen moeten in Rusland zulk een zware
geen hongermarsch zooals bij ons in Ame- arbeid verrichten dat de Amerikanen er
rika.geen voorstelling van hebben. Ze werken
Ja wij hebben niet eens de kracht om i in de houtzagerijen en in het Noorden,
te marcheeren want we zouden onderweg In dezelfde New York General maar
van vermoeienis sterven. Jullie kunnen in reeds in Juli van dit jaar, verscheen een
Amerika gemakkelijk te voet naar Was- serie artikelen van Fred Bill. Hij is twee
hington gaan, jullie kunnen immers on- jaar in Rusland geweest, heeft er niet de
dêrweg genoeg eten krijgen. In ons land innerlijke strijd gezien, ook hij is ontgoo-
maakt het volk iedere dag een honger- cheld uit Rusland gekomen,
marsch. Met een leege maag gaan ze naar Hoeveel van deze getuigenissen zijn er
hun werk en met een leege maag keeren nog noodig voordat de waarheid overal
ze weer terug.
Met elke stap zag hij nieuwe teleurstel
lingen. Nergens heb ik zoo'n wreed exploi
tatie-systeem gezien als in het land van
Stalin. De kolenbaronnen waren onbarm
hartig. Het heele sovjet-systeem is op
dwangarbeid gebaseerd. Er is geen grocter
leugen dan- de verklaring dat het bolsje
wisme de vrijmaking van den arbeid zou
zijn. Ik heb gezien dat de arbeiders vaft
honger neervielen bij hun werk. In onze
Electrozowad waren zes rustkamers, ze
waren steefis vol.
bsksnd is.
tHti&'SKsas&sEaacxsssBEBa&soait
Doos 4 «o 7'lt frank. In alle Apotheken
Masarijk heeft op 14 December 1.1.
ontslag genomen als president van
de Tsjeko-Slovaksche Republiek. Zijn
opvolger Dr Benesj werd verkozen op
18 December. Alhoewel Masarijk 85
jaar oud is, en hij die hooge ouder
dom als voorwendsel heeft gebruikt
om ontslag te nemen, toch heeft de
pers hier weer gemeend andere rede
nen te moeten zoeken om deze ge
beurtenis te verklaren. We weten dat
de binnenlandsche en de buitenland-
sche politiek van Tsjeko-Slovakije in
de laatste maanden in een bijzonder
licht zijn komen te staan. In het be
gin van het jaar heeft het groote
succes van Heulein en zijn Sudeten,
Duitschers, bij de kamerverkiezingen,
heel wat opschudding verwekt! Door
dat Tsjeko-Slovakije de sterke scha
kel is gewordendie Rusland en
Frankrijk verbindt, is zijn houding
ten overstaan van Duitschland en Po
len er een zeer kritische geworden.
De incidenten op de grenzen dezer
wederzijdsche landen hebben tot ver
schillende malen toe in de laatste
tijd de aandacht van Europa op dit
land getrokken.
Of deze gebeurtenissen de recht-
streeksche oorzaak zijn geweest voor
het ontslag van Masarijk en de ver
kiezing van Benesj tot president, is
niet met zekerheid te achterhalen,
maar dat ze verkiesing beïnvloed heb
ben, lijdt geen twijfel. Trouwens de
persoonlijkheid van de nieuwe presi
dent, en zijn geestelijke verwantschap
met de oude, wijzen op een voortzet
ten van de tot nu toe gevoerde bui-
tenlandsche politiek en op een reactie
tegen de binnenlandsche politieke
moeilijkheden.
Masarijk de eerste president van
de Republiek Tsjeko-Slovakije! Be
nesj de tweede president! Deze twee
namen zullen onafscheidbaar verbon
den blijven met de ivordingsgeschie-
denis van Tsjeko-Slovakije. Beide
mannen, alhoewel zeer verschillend
in ouderdom, hebben 'n zelfde evo
lutie doorgemaakt in hunne politieke
en godsdienstige opvattingen. Ze heb
ben dezelfde moeilijke jeugd doorge
maakt; hebben het allebei tot de
hoogste politieke functie in hun land
gebracht.
Masarijk werd geboren in 1850 als
onderdaan van het groote Keizerrijk
Oostenrijk-Hongarije in Sloveensch
Moravïè. Na zijn lagere studies vol
tooid te hebben werd hij slotmaker
te Weenen. Later, .hon hij in zeer
moeilijke omstandigheden zijn studies
voorzetten aan li iSgeum en zelfs aan
de Universiteit ie' weenen, waar hij
professor werd. In 1879 wordt hij
professor aan de Universiteit te Praag.
Daar begon hij zich te wijden aan de
politiek en werd naar het Parlement
te Weenen gestuurd. Meer en meer
week hij af van het katholicisme en
werd liberaal, vervolgens Tsjekisch
nationalist. In dien zin streefde hij
naar de herinrichting van Oostenrijk-
Hongarije in een federale Staat. Bij
het uitbreken van de oorlog trachtte
hij de volledige autonomie van zijn
volk te bewerken. Hij moest natuur
lijk vluchten, maar zou zijn plannen
doorvoeren met behulp van de geal
lieerden. Daarom vestigde hij zich
eerst te Genève, daarna te Parijs. Het
is in die eerste stad, dat hij zijn jon
gere strijdmakker Benesj aantrof en
van dan af zullen deze twee samen
werken voor de verwezenlijking van
hun grootsch doel: de opbouw van het
onafhankelijke Tsjeko-Slovakije.
Benesj werd geboren in 1884 te
Kolony. Zijn vader bezat 'n kleine
hoeve. Daar er elf kinderen waren
moesten de meesten op eigen krach
ten zich vooruithelpen in de wereld.
Zoo kwam Edward Benesj met zijn
twee broers aan het Gymnasium te
Praag en later aan de Universiteit
van dezelfde stad. Hun studiekosten
wisten ze bijeen te brengen door dag
bladen te verkoopen en allerlei kar
weitjes te doen. Na zijn doctorstitel
behaald te hebben te Praag ging Be
nesj zijn studiën voortzetten aan de
Sorbonne te Parijs, waar hij weer
zeer armoedig leefde, daar zijn eenig
inkomen bestond in het schrale ho
norarium die Praagsche dagbladen
l2EEB9BZSB9QBE0B933BEE9BS9S[EZEESSESBESaSBB30BBBEBBEBBESBB
hem opstuurden voor zijn artikels. In
1908 werd hij aldus Dokter in de
Rechten. In zijn land teruggekeerd
werd hij benoemd tot Docent aan de
Universiteit te Praag dank zij de
voorspraak van... Masarijk, wiens
geestelijk discipel hij werd. Ook Be
nesj had het katholicisme verlaten in
de roes van zijn revolutionaire idea
len en helde meer en meer over naar
het socialisme.
Bij het uitbreken van de oorlog
weigerde hij te strijden voor Oosten
rijk en vluchtte naar het buitenland
om daar het Tsjekische verzet te or
ganiseeren samen met Masarijk. Daar
trachtte hij legioenen van Tsjekische
vrijwilligers te vormen om mee te
strijden in de legers der Verbondenen
tegen Oostenrijk. Daarom ging hij de
Fransche gevangenenkampen afzoe
ken naar Tsjekische krijgsgevange
nen. Maar de meesten bleven, liever
dan zich weer in de oorlog te wagen.
Ook zouden Masarijk en Benesj nooit
hun doel bereikt hebben zonder de
hulp van Frankrijk en Rusland, die
er alle belang bij ljadden dat de
groote konkurrent Oostenrijk ver
brokkeld werd en tot machteloosheid
gedoemd.
Bij het opbouwen van de Republiek
Tsjeko-Slovakije in 1919 met de hulp
van de Entente werd Masarijk tot
president verkozen en Benesj tot
Minister van Buitenlandsche Zaken.
Beide mannen zijn in hun wederzijd
sche functies gebleven tot nu. Thans
verdwijnt de oude Masarijk en zijn
discipel Benesj komt in zijn plaats.
Van Masarijk kunnen we niet be
paald zeggen of hij tot het katholi
cisme is teruggekeerd. Maar wel we
ten wij dat hij het in de laatste ja
ren is gaan heropdiepen, zoodat hij
er zeker niet meer vijandig tegenover
staat. Aan 'n redakteur van een ka
tholiek Slovaksch dagblad deelde hij
mee, tien jaar geleden: Ik erken de
algemeene wereldontwikkeling van
het protestantisme naar het katholi
cisme. De historische ontwikkeling
geeft het katholicisme gelijk.Mo
gelijk moeten we hier alleen maar de
eenvoudige vaststelling van een neu
traal geleerde inzien, die zich nooit
zal verzetten tegen het katholicisme.
Dat Benesj ook zoover geëvolueerd
is mogen we wel aannemen, eerst en
vooral door het feit dat alle Katho
lieken voor hem gestemd hebben en
ook omdat zijn opvatting van het so
cialisme niet noodzakelijk indruischt
tegen de leer der Katholieke Kerk.
Hij zelf verklaarde eens: Ik ben al
tijd socialist geweest, en ik zal het
steeds blijven, MAAR, nooit ben ik
tot de Sociaal Democratische Partij
toegetreden, omdat ik te idealistisch
ben en een TEGENSTANDER VAN DE
MARXISTISCHE EN MATERIALIS
TISCHE WERELDBESCHOUWING.
Benesj heeft als Minister van Bui
tenlandsche Zaken steeds ernaar ge
streefd in goede verhoudingen te blij
ven met Frankrijk en Rusland, de
doopouders van de Tsjeko-Slovaksche
Staat. Met die landen heeft hij zijn
land verbonden door politieke en
militaire overeenkomsten. Daardoor
werd hij de vijand van Duitschland
en Polen. Hij zal er wel voor waken
dat de nieuwe Minister van Buiten
landsche Zaken zijn politiek zal voort
zetten. Met de binnenlandsche poli
tiek zal hij het wellicht niet zoo ge
makkelijk hebben. De gisting van de
nationale minderheden wordt heviger
met den dag. De Sudeten-Duitschers
hebben zich vereenigd in één partij
ouder de leiding van Heulein. Ook de
Poolsche minderheid is aan het roe
ren gegaan en de fascisten winnen
ook meer en meer veld. Daardoor
kwam het ook dat hij, alhoewel eenige
kandidaat, op de 440 te behalen stem
men er 100 verloor. In het licht van
deze beschouwingen, kan men wel be
sluiten dat het ontslag van Masarijk
verhaast werd, omdat een of twee
jaar later wellicht, de toestand zóó
zou kunnen gekeerd zijn dat van een
verkiezing van Benesj geen sprake
zou zijn geweest of dat die verkiezing
in ieder geval twijfelachtig zou ge
worden zijn.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
wordt zelfs hoe langer hoe prachti
ger, en nu is het meteen duidelijk te
zien dat we met een valschen pro
feet te doen hebben.
Hoe ouder de menschheid, hoe
vromer de inspanning, hoe breeder
de broederliefde Dit kon iemand
wellicht schrijven vóór 1789, vóór we
van die broederliefde, in de beteeke-
nis van uw vrijzinnige Fraternité
hadden genoten.
In 1935 zullen alleen diegenen die
willen blind.en doof zijn, niet zien
noch hooren dat deze profetie lang
door de feiten als valsch werd be
wezen
Dinsdagavond, rond 7 uur, is op de brug
over de Saaie, nabij de statie van Gross
Heringen, te Mei Weimar, de sneltrein
Beriijn-Francfort op een boemeltrein ge
botst.
De boemeltrein werd feitelijk in de
zijde gevat en ettelijke wagons werden
uit de rails gelicht en een stortte ln de
Saaie. De sneltrein ontspoorde.
Onmiddellijk werd het alarm geblazen
en in den sneeuw en de koude, onder dé
schijnwerpers, werden de reddingswerken
aangevangen. Geniesoldaten werden ont
boden om de rijtuigen, die gevallen waren
van de brug, te doorzoeken. Al de slacht
offers zouden komen van den boemeltrein.
Weinige reizigers van den sneltrein be
kwamen eenig letsel. Op Kerstdagmorgen
DE LOTENLEENING 1932
TREKKING VAN 24 DECEMBER
Dinsdag 24 December, te 10 uur. had in
de Nationale Bank, te Brussel, de 46* trek
king plaats der lotenlcening 1932.
R. 217.754 wint 250.000 fr.
De drie-en-dertig volgende reeksen zijn
uitkeerbaar met 25.000 frank:
02002 104744 134452 135862 137355 141287
151527 161342 163385 164351 166568 174400
176101 187220 191097 204988 206409 210864
11508 229343 232644 234254 236030 2366S0
237566 242976 254746 255573 256399 258972
259365 282484 289852
Elke obligatie behoorende tot een uit
getrokken reeks had recht op een tiende
an het lot, toegekend aan de reeks, waar
toe zij behoort.
werden reeds 23 dooden en 80 gewonden
onder de puinen gehaald, maar andere
slachtoffers moesten zich nog bevinden
in de rijtuigen die in het kille water ge
vallen waren.
Volgens het officieel onderzoek zou
maar een enkele wagon in de rivier zijn
gevallen, wijl een bleef hangen tusschen
den ranid van de brug en het water en
twee andere wagons versplinterd werden.
De schuld zou liggen op den mecanicien
van den sneltrein, die de besloten signa
len zou voorbij gereden zijn. Deze man
werd ook zwaar gewond.
Donderdag meldde men dat het getal
dooden gestegen was tot 31, wijl er 10
zwaargewonden in levensgevaar verkeer
den.
BBBB
Tot steun onzer Congo-Missie.
5000 Frank prijzen te winnen!
Koop onze Rozenkrans Almanak 1936 en
gij kunt gratis een oplossing van het
kruiswoordraadsel inzenden (prijs van den
almanak: 3,50 fr. bij onze ijveraarsters,
4 fr. per post). Op aanvraag zenden wij
U ook de oplage van ons kruiswoord
raadsel 3 oplossingen voor 5 frank.
PATER FEUGGELEN,
Groot Gegijnhof, 52, St Amandsberg.
(BBBBGEBBBKaBaBBBBBBBBaflBUaU
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVRE-
DEN! NA LEZING, SCHUIF HET
IN HANDEN VAN EEN GEBUUR OF
VRIEND. ZOO STEUNT GE ^NS.
DANK EROM.
Wij lezen ln DE STRIJD van
21-XII-'35, het Liberaal Democratisch
weekblad voor het Arrondissement
leper, een Kerstmis-artikel dat het
blad en den schrijver niet tot eer
strekken kan.
Het valt zelfs te betwijfelen of dit
geschrijf wel iets met Kerstmis kan
te maken hebben, liet titelschrift al
leen uitgezonderd! Lr kon evengoed
bovenop in plaats van KERSTMIS
geschreven worden Winterslaap en
Lenteontwakenof om 't even wat
met het slapen van kiemkrachten
<het verlaten van ons (sic) oorden
door de zangvogels en het spoeden
van het sap naar de Uoijgjes in de
boomenbetrekking mocht hebben.
Het opstel heeft meerdere hoeda
nigheden Vooreerst, het heeft
iets van een NATUURBESCHRIJVING:
jammer maar dat de beeldspraak zoo
doorloopend onbegrijpelijk voorkomt
om verder niet van de «stijlprestatie»
te gewagen!
Wij citeeren ter illustratie: De Na
tuur heeft het toppunt van dooden-
slaap bereikt. Naar zulke diepe
toppen kunnen de lezers zeker niet
mee!
De zon daagt met meer blijheid
en blijft steeds langer over de aarde.
Wat een taalkunstenaar heeft hier
geknoeid!
Hoop en berusting dringen in het
hart.* Wat een indringerswerk
Verder roept de schrijver geestdrif
tig uit:
*Waarom dan WANHOOPEN(sic).
Dit woord schijnt het voornaam
ste te zijn in het heele stuk: Waar
schijnlijk zal het ook daarom zijn
dat we hier met een drukfout te doen
hebben.
Beste Schrijvelaar, we wanhopen
inderdaad dat U nog ooit onze Moe
dertaal behoorlijk zult leeren schrij
ven!
A
Overigens spreekt de opsteller als
een PROFEET. Hij voorspelt echter
geenszins de komst van een Messias.
Hij gewaagt alleen van een Genie
die (sic) den toestand redden zal
Het is voorzichtig niet nader te
bepalen.
Een profetie die vaag blijft heeft
immers dit groote voordeel dat ze den
ziener niet gemakkelijk als een valsch
profeet door de menschen kan doen
brandmerken, omdat men ook nooit
zal kunnen nagaan of ze werkelijk
vervujd werd.
De voorspelling gaat echter verder
door: Honger, oorlog, ziekte zullen
overwonnen worden gelijk andere
kwalen 't werden Een kostelijk
woord voorwaar, die «andere kwalen»
zoo prachtig in zijn onduidelijkheid
dat we er ook de kwaal waaraan de
opsteller zelf lijdt in kunnen opne
men!
De profetie is nog niet uit! Ze^souflot, Paris (v>.
'BSBG)flEBBBaBBB3BBEBBS2HBBIEI^ISESS7SB8EBEESS3SEZ93BB2SI3EBK
Dit prachtstuk over Kerstmis wordt
besloten met een paar uitroepen.
Heil aan de menschen van goeden
wil». Van «Vrede» durft de schrij
ver niet spreken: dit immers was het
wat de Engelen te Bethlehem zongen,
en van die weet hij natuurlijk niets
af!
Werk! Beter ware het nader te
bepalen, en b. v. te schrijven: «leer
uw taal
«Wees mensch! Dit zal toch ze
ker voor alle menschen zijn ook
voor wie niet van goeden wil zijn?
en tob niet!
Dit laatste wensch ik als afscheid
den schrijver van harte toe.
Geachte Lezers,
Ik zou waarachtig geen enkel
oogenblik aandacht geschonken heb
ben aan het onbenullig geschrijf van
een would bewijsgeer, ware het
niet dat hier een bedekte aanval
wordt gewaagd (gelukkig is het slechts
een mislukt waagstuk) op onze le
vensbeschouwing en de christelijke
opvatting omtrent Kerstmis.
De voorstelling van den anoniemen
geleerde heeft noch met de geschie
denis, noch met een echte wereldbe
schouwing, iets te maken.
Dit alles bewijst echter ten over
vloede wat «DE STRIJD» met zijn
lezers voorheeft, om verder niet te
spreken van de wijze waarop het hen
behandelt!
Ik zou me schamen zoo iets, als het
hier gewraakte stuk literatuur
ooit op het papier te hebben ge
bracht!
Het kleedje past overigens best bij
de zaak: 'n produkt van Godsdienst-
doodende Vrijzinnigheid!
SPERO!
Ik beveel aan den schrijver van geroemd ar
tikel uit «DE STRIJD» de lezing aan van een
boek. dat hem helpen kan bij het best u do eren der
geschiedenis van het menschdom, van welke studie
hij blijkbaar zooveel houdt. Het heet l'eokofjS
tragiqur pt en heeft als bijtitels la révoi.utïon
moderne «la fin d'un monde Het werd in
1934 geschreven door Gonzague de Reynold, die over
de zaak 20 jaar heeft gestudeerd en geleeraard en
dan nog wel als hoogleeraar aan de Universiteit te
Freiburg in Zwitserland. Editions Spes, 17, rue
tE#
Zondag 22 December was heel de West-
Vlaamsche gemeente Marke in feest ter
gelegenheid van de vleiende onderschei
ding door den Koning geschonken aan
haar beroemden zoon Mgr Callewaert,
eerste missionaris r Kongo. Onze lezers
weten welk groote figuur Mgr Callewaert
is: de tientallen kloosters, kerken en
scholen die hij in Belgisch Kongo met
eigen handen bouwde, zijn er een sprekend
bewijs van. Hij was gansch alleen ra mid
den het negervolk en zwoegde 40 jaren
lang. Zijn heerlijk werk en de duizenden
zwarten die hij beschaafde en zelf tot
priester opleidde, zullen zijn naam onster
felijk maken!
Heer Van Walleghem, afgevaardigde van
Heer Rubbens, Minister van Koloniën, had
er aan gehouden zelf het eerekrv. s op dé
borst van dezen 80-jarigen Kon6o-vete-
raan te spelden. Na een plechtige Mis had
een ontvangst plaats op het gemeentehuis.
Daarna vereenigde een banket 120 disch-
genooten.
Verscheidene redevoeringen werden uit
gesproken; Mgr Callewaert in zijn een
voud die hem kenmerkt, antwoordde diep
bewogen.
Zooals men weet wil Mgr. Callewaert
nog van geen volledige rust hooren spie
ken en is hij nu almoezenier in het Ge
sticht O. L. V. van den IJzer, te Knokke-
aan-Zee.
Nog vele jaren aan dezen dapperen en
taaien pionier van de beschaving!
■msmmmmm wêq
MfiT. Callewaert (m 't midden), na adjn acreteeken te hebben ontvangen, vóór bef
Gemeentehuis te Marke. Rechts: Heer Van Walleghem, Kabinetsoverste van den
Minister van Koloniën; links: Heer Burgemeester, van Marke, en H. Pastoois
Achteraan: broeders en zusters van Mgr. Callewaert.
gggHHIMHBHHI
■■■■1
e algemeene groep personaliteiten en familleïecDn van Mgr Ca'lewaert, geV:el
- „-kieM
voor het prachtig symbolisch tafereel, voorstellend het heerlijk beschavingswerk
van de» Kongo-veteraan, schilderij speciaal cemaakt voor dié gelegenheid doé#
artisten van Matkcb X
