definitief wcisifgssteifi
pe Stelling van K. V. V
't Ss Hebresuwsch
Eiig @©ti fels
He Burgeroorlog in Spsmft
IN ONS LAND
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
INTERNATIONAAL OVERZICHT
WE ZENDEN ONS BLAD
Het Militair Wetsontwerp
Be Regeering wijst alle
cmemSemeHiteM at
Pu rol erop
m Puro! geneest
^JOAG 22 NOVEMBER 1935.
D E HALLE
£,tkoliek Weekblad van leper
Bureel: i g
goterstraat, 17, IEPER.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
genland 20.fr. jj
^IgUch Kongo 40.— fr.
frankrijk 40.— fr. f|
andere landen 60.— fr. jj|
K^evcrkers rijn verantwoordelijk voor
hun artikels. B
12 BLADZÏJDEN: 35 CENT.
i JAAR. Nr 47.
^Duniiiifliisiitiomnnmiti
i TARIEF VOOR BERICHTEN': 1
I.— fr.
H Kleine berichten pc. rcc
[g 2 fr. toel. v. her. m. acir. t. bur.
Kleine berichten (minimum! 4.fr. i
f| Rouwber. en Bedank, (min.) 7.fr. j
Drukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinga
Tel. Pcperinge Nr 9
Pottcheckrekcning Nr 155.70
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
jj Annoncen zijn vooraf te betalen en j
g moeten tegen den Woensdag avond I
H ingezonden worden. Kleine be-1
g richten tegen den Donderdag noen. j
BlMIlMMUMIIUIgBEEMBaMBMBMilllinilllI Wltk
1
s&
0
Woensdag vergaderde het Directorium der Kath. VI. Volks
partij en maakte de volgende nota op:
Zekere bladen hebben een bericht meegedeeld volgens het
welk de onderhandelingen tusschen de K.V.V. en het VI. Nat.
Verbond zouden afgebroken zijn. Het Directorium verklaart
eens en voor altijd dat geen mededeeling hoegenaamd buiten
haar mag gedaan worden in alle zaken die de leiding der
Kath. VI. Volkspartij betreffen.
De Heer Prof. De Bruyne heeft officieel, Vrijdag, te Leu
ven de stelling van de K.V.V. in alle thans hangende geschil
punten vastgelegd in volgende redevoering
®et zonder een gevoel van diepen wee-
(iNd is het dat ik hier dezen avond het
,:o:d voer. Ik herinner mij de hoop die
tij bezielde wanneer ik vóór enkele maan-
jg in deze zelfde stad de eer had te spre-
\:t op het Congres van de Vlaamsche
Ccacentratie. Op dezen gezegend-en dag
sb 19 Juli hebben wij misschien allen den
jsdruk gehad dat wij eindelijk op weg
tjren naar een grootsche politieke één-
•idsformatie. Het Congres van Meclielen
j:It dezen indruk nog versterkt en ein-
jjlijk bleek het mogelijk dat al de oude
s:ten zouden vergeten worden en dat er
150 gewerkt tan eenzelfde taak ln een ge
ijverde atmosfeer.
Wij weten wel dat ln heel de Vlaam-
jic gemeenschap de verzuchting naar sa-
j.atverking en naar éénheid voort wil le-
"in; wij weten dat het volk niet begrijpt
,-arom de éénheid nog niet tot stand is
^tornen; wij weten dat Vlaanderen eischt
(at de éénheid uiteindelijk verwezenlijkt
narde. Dien eisch zal de K. V. V. vocr-
ia»r niet tegenwerken: ook haar edelste
toom, haar hoogste en haar vaste wil is
onverpoo i en oversaagd te arbeiden
vijr de welvaart van de gemeenschap
jnjs den weg "om. van de politieke ecn-
Indien de sterk aangevoelde behoefte
;aa eenheid de onmisbare voorwaarde is
sa de sterk doorgedreven verwezenlijking-
tan de éénheid, mogen wij nochtans niet
erjeten dat het onmogelijk is onmiddel-
i j ever te springen van de behoefte aan
éénheid naar het verwezenlijken van de
enheid. Wij verheugen ons allen dat de
lood naar eenheid onder de Katholieken
ta meer bepaald onder de Katholieke Vla
mingen zóó levendig is en het zou misda-
C; zijn die behoefte tegen te werken: de
I V. V. zal al doen wat zij kan om de
asiosfeer te behouden die alleen de tege-
tiutkoming, de samenwerking, ja, de ver-
.'.c'.ting mogelijk maakt.
Maar de atmosfeer, hoe noodzakelijk
si, is niet voldoende. Herinnert u hoe,
a.dens de Fran-che R.volutie, in Juni
Iffi, de geheele Wetgevende Vergadering,
i. een geestdrift zond-er weerga, den Ko
ng toejuichte, met tranen zwoer de
eondwet gezamenlijk tegen allen te vsr-
::ï;en, en haar gemeenschappelijke litf-
tevoor het Vaderland uitdrukte in de be
roemd'geworden omhelzingen van de leden
Assemblée.
Eén ébncentratle, voorwaar, zooals de
'Schiedenis er weinig heeft gekend!
tie maanden later zouden de menschen
geestdriftig en misschien oprecht den
wdsskus hadden gegeven aan hun mede-
vaardigden, de collega's, die zij had-
iomhelsd, naar het schavot voeren.
Wij zijn er stelling van overtuigd, zoo
U moet in ons land onmogelijk zijn.
SLr nog, alle broedertwist, alle wrok,
Ce wantrouwen, alle haat, alle ego-ii-
ia: strekkingen dienen door elk van ons
omeedoogend uit het hart geweerd. De
Katholieken, die, wanneer er.sprake is ge
test van samenwerking met de Nationa-
üsten of met Rex, aangedurfd hebben te
zjgen: «Nooit», zijn vergeten dat het
Bordje Nocitnoch politiek, noch
drislen klinkt.
Zooveel dingen zijn er die ons zóó in-
a en organisch verbinden: allen stellen
j de geestelijke waarden boven al. en
iarom verschillen wij grondig van gelijk
elke partij die de basis van het Ciiris-
■idam verwerpt; allen zijn wij tegen den
üssenstrijd en de uitbating van de eenen
-kor de anderen; allen zijn wij ons de ge
uren bewust van het communisme en
Z-:t dezelfde kracht willen wij allen,
üouder aan schouder, onze vrouwen en
'■ideren, onze kloosterlingen en priesters,
f-deel onze beschaving verdedigen tegen
'k bolshevisme; allen stellen wij ons zon
de voerbehoud op een ongemengd
haamsch nationaal standpunt en wij wil
ei, onversaagd dat allen in dit land dit
■-bidount leeren kennen, leeren erkennen
keren bijtreden. Allen willen wij het
s.cl van het gezag, de zuivering van
d politieke zeden, de hervorming van het
Parlement. Waarom hebben wij dan tot
d'.'ioa geen éénheid verwezenlijkt?
Laat mij toe, vooraleer ik die princi-
1 - tie vraag onderzoek, op twee feiten te
,nn. Misschien was de verstandhouding
'chen de vroegere partijen zóó niet mo-
Ijit. dan tcch uiterst moeilijk. Misschien
tss bet noodig dat de partijen zich her-
"Tnéen om de samenwerking mogelijk
maken. De Katholieke Unie heeft radi
aal cl ie hervorming doorgevoerd. En nu
"'«agt de vernieuwde Katholieke Vlaam-
■Liï Volkspartij of zij vanwege de andere
•«naties, in bizonder vanwege de Rex-
«ging. een zelfde innerlijke hervor-
L.ag mag verhopen, indien haar bestaan-
C;; organisatie een hinderpaal blijkt te
Sjn voor éénheid.
Sedert maanden spreekt en schrijft en
:*lst met in dit land over concentratie en
■5 d; troebele verwarring die daarmede
samengaat zijn er menschen die, alhoe-
zij beweren tot geen partij te behoo-
;'M. toch verre zijn van onpartijdig te
Wedjelen en aan d-e K. V. V. het verwijt
pestoren niets vcor de concentratie op
'-duw te zetten.
De K. V. V. heeft officieel andere volks-
teaopten uitgenocdigd om samen de sta-
'a.en, het programma, den naam van een
E?meenschappelijke formatie te beleggen.
-- vraag het U, welke andere groepeering
f: spontaan hetzij officieel, hetzij offi-
us. aan de vernieuwde K. V. V. de hand
«reikt, zelfs na het manifest waarin zij
iaat eigen standpunt heeft bepaald.
De K. V. V. wil de concentratie van al
Katholieke krachten en alles wil zij of-
«:«n voor die concentratie, zelfs haar
hjsn zelfstandig bestaan, indien zij de
Waarborgen krijgt dat de beginselen die
'b bij geweten, zich verplicht acht te
)?rdedigen, gehuldigd blijven. Die waar-
wrgen kan zij slechts krijgen indien er
•bsolute duidelijkheid tot stand komt in-
&Ke doeleinden en programma. Het is niet
Voldoende, al is het noodzakelijk, dat wij
jkt eeas ziin over een klaar-afgeiijr.de
'tosis waarop die éénheid opgebouwd moet
'orden. Het Is niet mogelijk dat de con-
^ntratie zou geschieden op vage formules
op dubbelzinnige bewoordingen die de
'iuren wijd open zouden zetten voor on
voorziene bewegingen en voor avonturen,
«isschien willen wij allen het zelfde, le-
'fn van het V. N. V., van Rex-Vlaanderen,
'in de K. V. V. Misschien zijn het slechts
J* woorden die ons scheiden; wij hopen
•kt uiterharte; en moest het zoo zijn, dan
'?«nen wij het tot een plicht tegenover
volk en ons geweten, onmiddellijk de
formatie te vormen waarnaar de gemeen
schap dorst, en alle kwesties van perso
nen uit den weg te ruimen.
Maar het zij met de grootste duidelijk
heid gezegd. Zij die hopen dat de K. V. V.
onvoorwaardelijk en eenvoudig haar pro
gramma zal opofferen ten bate van het
dynamisme van andere formaties en dat
zij wan het tooneel zal verdwijnen cm vrij
spel te laten aan andere groepeeringen,
zijn volkomen mis. Indien er éénheid
komt in Vlaanderen, zal het zijn op grond
van de eensgezindheid van allen en niet
dank zij de onderdrukking vah de eenen
door de anderen aangaande zaken die van
essentieele beteekenis zijn.
De toestand is de volgende: aan den
eenen kant, een verbond van Vlamingen
en Walen in het Blok der Katholieken
van België, aan den anderen kant, een
verbond van Vlamingen en Walen in het
akkoord V. N. V.-Rex. De eenen behooren
door den dwang van hst verleden tot de
regeeringspartijen, de anderen, tot de op
positie. De esnsn worden geleid door een
Directorium waarvan dc leden elkander
controle eren, de anderen, vooral de Rex-
isten, door een Leider die optreedt als een
CHEFmet onbegrensde kracht.
In de K. V. V. cn in de P. C. S. komt
het gezag van ond-r d. w. z. van de ar-
rondissementesle groepeeringen, in het
V. N. V. en bij Rex, gaat de kracht van
boven naar onder. De Vlamingen van
beide formaties verklaren zich allen
Vlaamsch-Nationaal, doch de eenen ont
zeggen aan de Walen, het vormen van
Waalsche afdeelingen in hst Vlaamsche
land, de anderen laten in Vlaanderen een
beweging toe,, die in laatste instantie ge
leid wordt door een Waal.
Reeds door die tegenstellingen worden
moeilijke problemen gesteld: ik beschouw
ze, wat mij betreft, van bijkomstigen
aard. En ik ben de meening toegedaan
dat, indien er waarlijk onoverkombare
hinderpalen bestaan, deze veel dieper lig
gen dan de geschetste opposities.
Wat kan er dan de christen denkende
Vlamingen beletten één enkele politieke
formatie te vormen met één zelfde pro
gramma en een zelfde systeem standre-
gelen?
I.
HET VLAAMSCHE VRAAGSTUK
Laten wij vooreerst het Vlaamsche
vraagstuk onderzseken in hei, kader Van
de laatste verklaringen van liet V. N. V.
Wij willen duidelijkheid en waarborgen:
gij zult mij dus toelaten, hoop ik. te stre
ven naar de grootst mogelijke klaarheid
in de aflijning van ons standpunt.
En vooreerst laat mij zeggen dat wij be
slist weigeren onze nationalistische bree
ders te beschouwen als slechte burgers:
wij gïlooven niet aan hun louter vernie
lende anti-bslgische bedoelingen en mee-
nen dat wij metterdaad hetzelfde nastre
ven als zij.
Wij willen immers dat de Vlaamsche
volksgemeenschap door een publiekrech
terlijk statuut zou gewaarborgd worden in
haar volledige ontwikkeling. Wij meenen
dat daartoe een zekere autonomie vereischt
is, zonder dewelke de kuituur en de wel
vaart, de doelstellingen en de wilsuitingen
van de Vlaamsche gemeenschap niet kun
nen verzekerd worden. Wij zijn dus van
oordeel dat geheel het publieke leven, niet
alleen het onderwijs of de openbare be
sturen, doch ook de magistratuur, de eco
nomie, het leger door en door bezield,
doorkneed en doordrongen moeten worden
van zuiver Vlaamschen en volkschen geest.
Dat dit een zekere decentralisatie on
derstelt die op de eene of de andere wijze
een zekere verwezenlijking van de federa
tieve gedachte medesleept, en in de rechts
opvattingen niet alleen het individu, de
familie, de bedrijfsorganisatie, maar ook
de volksgemeenschap erkent, is evident.
Doch m. i. sleept dit niet het verdwij
nen mede van het Koninkrijk België, noch
de verzwakking van den hervormden Bel
gischen Staat, noch de volledige afzonde
ring van de Vlaamsche en Waalsche ge
meenschap.
De ontwikkeling van de Vlaamsche en
van de Waalsche volksgemeenschappen
moet mogelijk zijn, en zij is het, indien
de goede wil naar verstandhouding be
staat. zonder twee buitenlar. ische poli-
tieken, zonder twee legers met eigen leger
staven, zonder verschillende schoolstatu-
ten, zonder twee verschillende wetboeken,
zonder twee verschillende sociale wetge
vingen.
Wil het V. N. V iets anders? Wij mee
nen het niet. Zelfs wanneer wij hooren
spreken van het ideaal van den Dietschen
staat, willen wij niet de minste ergernis
voelen. Eu zelfs wanne :r wij hooren zeg
gen dat voor het oogenblié. de kwestie
van de dynastie zich niet stelt, willen wij
met een dergelijke bevestiging vrede ne
men. indien zij vatbaar is voer de volgen
de interpretatie.
Moest ten gevolge van bloedige broeder
twisten of van internationale oorlogen, het
Koninkrijk Eelgië uiteenvallen en moest
het Vlaamsche tolk bedreigd worden in
zijn leven door de overheersching van een
volksvreemde dwingelandij, dan zou
Vlaanderen uit zelfbehoudsinstinct zich vrij
werken en voor zich het recht opeischen
van steun te zoeken bij diegenen die door
de natuur en door de geschiedenis er op
aangewezen zijn steun aan Vlaanderen te
verleenen. Doch God zij dank voor het
oogenblikstelt zich een dergelijk pro
bleem niet en wat ons betreft, wij hebben
vertrouwen genoeg in de Voorzienigheid
en in ons zeif, in de wijsheid van den Ko
ning en in den goeden wil van onze Waal
sche broeders, om stellig te hopen dat een
dergelijk vraagstuk zich nimmer stellen
zal en dat Vlaanderen zich zal ontwikke
len naar de schoonste toekomst die het
droomsn kan, in broederlijke samenwer
king met Wallonië, en onder het wijs be
leid van een volksch-voelenden Vorst, die
beide volksgemeenschappen verstaat, be
mint en dient.
Indien deze interpretatie van de ver
klaringen van het V. N. V. juist is, kun
nen wij slechts met heel ons wezen op
gaan in vreugdevol gejubel. Moesten wij
integendeel mis zijn in onze interpretatie
en moesten er werkelijk Vlamingen zijn
die, uit eigen beweging, alles in 't werk
willen stellen om het Koninkrijk uiteen
te doen vallen, zelfs wanneer de Vlaam
sche gemeenschap zich binnen zijn gren
zen zou kunnen ontwikkelen, dan zouden
wij ons genoodzaakt zien een onloochen-
(Zie vervolg op 2« blad.)
Bemint malkander. Dat is evan
gelie.
Maar evangelie is voor velen he-
breeuWsch.
De consciëntie slaapt.
De hane kraait eiken morgen zich
zeiven wakker en slaat met zijn vleu
gels den vaak uit zijn lijf.
Het slapend geweten kraait niet
meer.
Geniet, slaap, rust. Volg uw goes-
ten in. Vind alles uit voor 't schoon
leven.
Doreer het louter goud, beschilder
de leliën, parfumeer de violetten om
nog meer te genieten, zoo raadt de
wellusteling aan.
Verzaak u zelf, bemin uwen even
naaste.
Dat is evangelie.
Onverstaanbaar-Hebreeuwsch.
Om dat te begrijpen moet gij eerst
een kuur doen.
Cure te Vichy? of elders.
Een ziclekuur, een kuur van eer
lijkheid. Een retraite. Waar ze uw
ziele een bad laten nemen, waar de
predikant u zout geeft en... misschien
ook peper.
Dan zult Gij u lekker voelen als
't gedaan is. A. B.
ESZaSBB3B&iS39Sfl£aaaS3E:ZHBBa)
ANTI-TERINGZEGELS
«PRINS BGUDEWIJN»
De anti-teringzegel zal dit jaar de beel
tenis dragen van Prins Boudewijn.
De gunst van het publiek voor de anti-
teringzggels dragende de Beeltenis van
Koningin Astrid, uitgegeven verleden jaar,
is nog in ieders geheugen.
Deze yan dit jaar, welke op 1 December
zullen verschijnen, dragen de Beeltenis
van Prins Boudewijn.
Deze zegels zullen te koop gesteld wor
den in al de post'cureelen van het land,
vanaf 1 December tot 15 Januari aan
staande. Zij blijven geldig voor het fran-
keeren tot op 30 September 1937.
Er zijn 8 waarden waarvan de 5 eerste,
de meest gebruikte voor de briefwisseling
(10, 25, 35, 50 en 70 centiemen), eenzelfde
opdruk van 5 cent. zull:n dragen ten bate
van het Nationaal Werk tot Bestrijding
der Tuberculose.
De andere waarden zijn: 1 fr. 25
cent.; 1,75 fr. -f 25 cent.; 2,45 fr. 2,55
fr.
Geen enkel onderwerp kon beter geko
zen worden voor de komende jaarlijksche
uitgiften dan het beeld dergenen op de-
welks de bevolking de teedere bezorgdheid
overgebracht heeft, welke de Koningin
zoo kwistig rondom haar uitdeelde.
Na de Prins Boudewijn zegels, zullen
in December 1937 de anti-teringzegels met
de beeltenis der prinses Josephine-Char
lotte en, in 1938, deze van Prins Albert
vail Luik. uitgegeven worden.
ROND EEN RADIO PROCES
Tc Londen werd tegen dc uitgever van
een gesproken-dagblad een proces inge
spannen voor bedreigingen door de be
stuurders vau liet Radio-Instituut.
SIR JOSUAH STAMP
bij zijn aankomst in het Ministerie van
Financiën gekiekt. Hij gaat de kommissie
vooruitten, gelast het onderzoek te doen.
in.Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
checkrekening 155 70 van V. Sansen-Van-
neste, Drukker. Poperinge, de som van
2 FRANK.
Voor het Buitenland zende men ons per
Internationaal Postmandaat:
Uit Frankrijk: 4,80 fr.
Uit Amerika: 7,20 fr.
DE WEG DER VERZOENING
Een drietal jaren geleden, werd
door verschillende greote diplomaten
van de geallieerde landen gewezen op
de noodzakelijkheid van een herzie
ning der naoorlogsche verdragen. Tot
nog toe echter werd niets officieel
ondernomen in dien zin. De eens ver
worven rechten worden zoo moeilijk
prijs gegeven en het overmoedige
zelfvertrouwen der overwinnende lan
den wil nu nog, twintig jaar na het
eindigen der ijselijke moordpartij van
geen billijke toegeving hooren. En
toch...! Langs die wegalleen lag de
mogelijkheid van de öplossing van
bijna alle politieke en, economische
moeilijkheden, die Europa thans door
worstelt en die ieder oogenblik het
spook van de oorlog te voorschijn
roepen. Langs die iveg alleen was de
verzoening en de verstandhouding
van alle Europeesche landen te be
reiken. De verbittering bij de over-
ivonnen landen is intusschen door niets
gemilderd geworden en heeft alleen
bijgedragen om het nationaal bewust
zijn in die landen intens op te wek
ken.
Het is datzelfde stevig nationaal
bewustzijn, de eensgezindheid van
alle volksgenooten, die in Duitsch-
land het wonder van de heropstan
ding heeft mogelijk gemaakt. Alleen
omdat hij weet dat het Duitsche volk
als een man achter hem staat, durft
Hitier het aan, eigenmachtig en een
zijdig, punt voor punt het Verdrag
van Versailles op te zeggen. Het is
om dezelfde reden dat de ex-geal
lieerden zich telkens moeten neerleg
gen bij het fait accov\plihet vol
dongen feit. Na de herbewapening,
de herbezetting van de Rijnzone, de
verlenging van de dienstplicht van
een jaar op twee jaar, komt thans
weer op een rustige Zaterdag, wan
neer iedereen zich bij voorbaat ver
kneukelt in het vooruitzicht van een
genoeglijke Zondag, de afkondiging
van het artikel in het Verdrag van
Versailles dat de internationalisatie
van de Duitsche stroomen voorziet.
Ook hier weer, gezien het mindere
belang van het vraagstuk zal de uit
vaardiging van Ilitler tenslotte aan
vaard worden als een opgeloste kioes-
tie, al zullen de Fransche en Engel-
sche bladen niet nalaten te protestee
ren en al zal het wel aanleiding ge
ven tot besprekingen tusschen de
diplomaten van de geïnteresseerde
landen.
DE INTERNATIONALISATIE VAN
DE STROOMEN
De internationalisatie van de siroo-
nien is niet iets nieuws. Het princiep
werd in de loop vah de 19° eeuw her
haaldelijk vooropgesteld en zelfs naar
aanleiding van de Balkanoorlogen in
de praktijk gesteld voor de vaart op
den Donau. Dit princiep huldigt het
vrije verkeer op de stroomen die door
verschillende landen loopen en ver
biedt dan ook alle controle en regle
menteering ten opzichte van de on
derdanen van de door de stroom be-
spoelde landen. Na de toereldoorlog
werd dit princiep uitgebreid tot al
de Duitsche stroomen die ook door
andere tanden loopen en hierbij werd
gedachf axn de veralgemeening van
de to pussing tot alle landen. In
Duitschland werden op die wijze de
Rijn, de Elbe, de Oder en de Do
nau geïnternationaliseerd. Voor ieder
stroom werd een commissie ingesteld,
waarvan deel uitmaakten de oever
landen voor iedere stroom, wat heel
logisch is; maar wat minder logisch
wordt, is het feit dat totaal vreemde
Staten, zooals Engeland, Frankrijk en
zelfs Belgie er van deel uitmaken. In
de Odercommissie is de sekretaris
een Franschman en Duitschland zelf
maakt er geen deel van uit, omdat
het niet wil. In de Donaucommissie
daarentegen heeft Duitschland her
haaldelijk gepoogd om vertegenwoor
digd te worden zonder dat het hierin
gelukt is. Ook voor het verkeer op
het Kielkcnaal, nog genoemd Kaiser
Wilhelmskanaal, werd Duitschland
onder voogdij gesteld. Zooals voor de
ontwapening kan Duitschland zich
hier weer beroepen op de niet ge
houden belofte van de geallieerden.
Volgens Wilson moesten de bondge-
nooten geleidelijk hun legersterkte
herleiden tot deze van Duitschland.
In de plaats hiervan hebben ze maar
steeds meer bewapend. Men liet
Duitschland in de meening dat eens
alle stroomen die door verschillende
landen liepen, zouden geïnternatio
naliseerd worden en ook dat werd
nooit toegepast. Duitschland erkent
voortaan geen enkele der stroom
commissies meer en zal doen alsof
ze niet meer bestaan.
DE TERUGSLAG
Het bekend worden van de Duit
sche nota die naar de verschillende
betrokken regeeringen gestuurd werd
heeft maar weinig verrassing ge
bracht. De menschen zijn tegenwoor
dig- al veel meer gewoon en de nieu
we zet van Hitier werd trouwens ver
wacht. Zooals voor ieder precedent
heeft Hitier billijke tegenvoorstellen
geformuleerd. De scheepvaart op de
Duitsche stroomen blijft vrij voor
alle landen die op vriendschappelijke
voet leven met Duitschland. Er zal
zelfs geen onderscheid gemaakt ivor-
den tusschen Duitsch en vreemde
schepen. Voor wat de scheepsrechten
betreft echter zal Duitschland het
princiep van wederkeerigheid in acht
nemen, dat beteekent dat de Fran
sche schepen zullen behandeld wor
den zooals de Duitsche schepen in
Frankrijk, de Nederlandsche zooals de
Duitsche schepen in Nederland, enz.
Duitschland heeft alleen willen zijn
soevereiniteit vestigen op zijn eigen
stroomen en op het Kielkanaal. Het
feit van de afschaffing der interna
tionale commissies op de stroomen,
op zich zelf, wordt niet zoo tragisch
opgenomen. Maar wat wel aan
Duitschland verweten wordt is de
wijze waarop dit is geschied, name
lijk op eenzijdige wijze, zonder dat
eerst langs de weg der onderhande
lingen getracht werd hetzelfde te be
reiken. Voor Frankrijk en Engeland
moet het weer beteekenen een nieuwe
reden om Duitschland te wantrou
wen. Hitier heeft echter in de tekst
van de nota het antwoord bij voor
baat gegeven. Hij zegt namelijk dat
de beslissing eerst getroffen werd
nadat alle pogingen tot regeling van
de kwestie mislukt waren.
DE VREES VOOR ERGER
Intusschen is echter de vrees ster
ker geworden dat Hitier ook zijn an
dere programmapunten op die wijze
zal verwezenlijken en namelijk de
aanhechting van Memeiland, het
Duitsche gebied dat na den oorlog
aan Litauen werd geschonken; de
aanhechting van de vrijstad Dantzig
en van de beroemde gang, enz. Dat
Hitier dat zou wagen en daardoor
zeker de oorlog uitlokken gelooven
we niet en als Frankrijk en Engeland
dit werkelijk vreezen, dan kunnen we
alleen antwoorden dat ze alles zou
den moeten doen om de herziening
van de verdragen mogelijk te maken
en dat ze in een geest van verzoe
ningsgezindheid en van tegemoetko
mend begrijpen de verstandhouding
onder de Europeesche landen zouden
herstellen.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
'S KONINGS NAAMFEEST TE BRUSSEL
DE NATIONALEN DRINGEN STEEDS VERDER MADRID BIN
NEN. DE SPAANSCHE HOOFDSTAD ZWAAR GEHAVEND
DOOR BOMBARDEMENT EN BRAND. ZWARE VERLIE
ZEN BIJ DE ROODEN. 2 TOT 3.000 BELGEN STRIJDEN
IN HET ROODE LEGER.
DE REGEERING VAN BURGOS
ERKEND DOOR DUITSCHLAND EN ITALIË
DE STRIJD OM MADRID
Stil maar zeker dringen de Nationa-
len de stad Madrid binnen. Het Casa
del Campo, de Universiteitswijk, het mo
del-gevang, het stadion, een hospitaal en
talrijke straten zouden reeds in hun bezit
zijn. Verscheidene wijken der stad hebben
zij bezet. Zij zijn geraakt tot aan de
Noardstatl-e.
Hun vooruitgang ging steeds gepaard
met harde gevechten. Bijna telkens voer
den de roeden tegenaanvallen uit. meestal
uitgevoerd door de internationale brigade
van de rooden. De internationalen mogen
steeds de zwaartste slagen in ontvangst
nemen.
Door de rooden werden enkele gebouwen
in de lucht geblazen. Rookzuilen stegen op
uit het Koninklijk Paleis en het Montana-
kazerne.
De Noordstatie werd door het geschut
der Nationalen bijna volledig vernield.
Alle spoorlijnen zijn onbruikbaar. De Na
tionalen rukken steeds voort ender de be
scherming van hun tanks, roffelvuur dei-
kanonnen en der vliegtuigen. Op zekere
plaatsen hadden de rooden kleine forten
opgericht. Deze werden stukgeschoten en
daarna ingenomen. Van weerszijden vie
len talrijke strijders.
De stad werd herhaaldelijk gebombar
deerd door de vliegtuigen der Nationalen.
Talrijke gebouwen werden getroffen, onder
meer het Paleis van den Hertog van AIva,
dat in brand werd gezet door een brand
bom. Men schat dat de beschieting van
Madrid door de Nationalen 250 dooden
maakte en 809 gewonden. Sedert het begin
zouden dan 5C9 dooden en 1200 gewonden
gevallen zijn in de Spaansche hoofdstad.
Een bom ontplofte op het hocge gebouw
van de telefooncentrale en brand brak
uit. De brand kon gedoofd worden in dit
gebouw maar in de andere wijken moest
men het vuur zijn vernielingswerk laten
verrichten.
In de Tenedeowijk zou een gamche in
ternationale strijdkolonne zijn verslagen
door de Nationalen. De internationalen
zouden 700 man hebben verloren.
Bijna dagelijks wordt van weerszijden
het neerhalen van vliegtuigen vermeld. De
berichten der rooden hierover schijnen
steeds overdreven, net als bij alle and-ere
wapenfeiten.
De getalsterkte der Nationale troepen
zou 40.000 man zijn.
Totnogtoe zouden de Nationalen 22 Rus
sische tanks hebben veroverd op de Roo
den.
De Nationalen die opiukken naar Ma
drid langs het Westen en het Noorden
maken ook vorderingen. El Escoriaal werd
omsingeld en merkelijke vorderingen wer
den gemaakt ln de richting van Guada
lajara.
Radio-Sevilla meldde ook dat de Natio
nalen binnen enkele dagen de watertoe
voer naar Madrid zouden afsluiten tn dat
de stad dan zonder water, zonder voedsel
en zonder munitie weldra zou moeten ca-
pituleeren.
Van de zeven groote banen die naar
Madrid tceloopen zijn er 3 ln handen der
Nationalen en twee werden onder hun
vuur genomen. Langs nog twee andere ba
nen kunnen de rooden niets krijgen daar
zij op verderen afstand van Madrid Bf-
gesneden zijn. Er blijft hen nog een en
kelen weg vrij open maar ook deze zou
binnen kort kunnen afgesneden worden.
De gasfabriek van Madrid brandde ook
af. De wijk van het Noordstation brand
de gedeeltelijk af. Het hospitaal van San
Carlos werd ook in a-.ch gelegd.
De Fransche Ambassade en omliggende
gebouwen werden getroffen deer hemmen
geworpen uit vliegtuigen. Er vielen ge
lukkig geen slachtoffers.
GRUWELDADEN
Van de orde der Minderbroeders ln
Spanje werden meer dan 200 broeders ver
moord door de roeden. De eenen werden
doodgeschoten, anderen werden verbrand.
Meer dan 40 van bun kerken en kloosters
werden verwoest. Al de schatten en kunst
voorwerpen die in die kloosters en kerken
waren zijn vernield.
(Zie vervolg op 2' blad.)
Prinse* Josephine-Charlotte en Prins Boudewijn verlaten Sinter Goedele, na liet
Te Deum, ter eere van het Naamfeest van hun vader, Koning Leopold lil, t,
hebben bijgewoond. De beide Prinsjes zijn gehuld in een hagelblanke overjas.
IBEBBBBBaBBBBBEBlBBBBEBBBBBIBBBBBBflBflBBflflBflBiOaBïBBB&BBEBBI
DE MILITAIRE KWESTIE
Met de militaire kwestie staan wij om
zeggens even ver als te voren. Het wordt
nog steeds besproken en bestudeerd. En
kele feiten in verband met deze kwestie
dienen evenwel aangestipt.
In de bijzondere Kamerkommissie, ver
gaderd op Vrijdag 13 November, ver
klaarde de Eerste-Minister de tegenvoor
stellen niet te kunnen aannemen, en dus
aan het eigen ontwerp vast te houden. De
Regeering blijft evenwel bereid verdere
nieuwe voorstellen ter studie te nemen.
In zelfde vergadering verdedigde H. Bu-
set, socialist, een voorstel waarbij alle
vrijstellingen aan de kroostrijke gezinnen
zouden afgeschaft worden.
Tijdens een vergadering van het hoofd
bestuur van het A.C.W. verklaarde Volks
vertegenwoordiger H. R.-D. De Man dat
de huidige Regeering moet aanblijven, dat
hij meent dat wij buiten een verhooging
der militaire lasten niet kunnen, maar dat
alle door de kroostrijke gezinnen verwer
ven rechten moeten gehandhaafd blij /en
en de kleinst mogelijke toegevingen moe
ten gedaan aan het militarisme.
Amendementen aan het militair ont
werp werden ingediend door de HH. Van
Hoeck, katholiek, Allewaert, katholiek, P.
Daye, rexist, en Desmidt, liberaal.
Het amendement Allewaert voorziet een
diensttermijn van ten hoogste 12 maan
den. Om de dekking te verzekeren zou een
vrijwilligerskorps moeten ingericht wor
den. Om d-e kosten hiervan te dekken zou
een speciale belasting gelegd worden op
de gezinnen die geen soldaat leveren en
g-e-en twee kinderen hebben en ook op de
jongelingen van meer dan 35 jaar.
Het amendement van den H, Daye,
rexist, voorziet 18 maanden dienst voor
de infanterie, gedurende een overgangs
periode, tot wanneer de militaire overheid
6200 bijkomende vrijwilligers zou hebben
aangeworven. Zocdra die aanwerving van
vrijwilligers zou voltrokken zijn. zou de
diensttijd dan tot 14 maanden worden te
ruggebracht.
De twee andere amendementen zij n
meer bijkomenden aard.
De socialisten van Kamer en Senaat
hebben ook nog- geen beslissing getroffen
betreffende hun houding tegenover het
militair vraagstuk.
De Algemeene Socialistische Partijraad
besprak ook de kwestie, maar kwam ook
niet tot eenig besluit.
Naar verluidt zou thans volgend ont
werp het meest kans hebben: behoud van
het princiep van 12 maanden dienst, maar
binst de periode tijdens dewelke het con
tingent beperkt is tengevoge de oorlogs
jaren zou de diensttijd voor de infante
rie binst die jaren gebracht worden van
16 tot 18 maanden. Deze periode duurt tot
1942.
HET TAALVRAAGSTUK
IN HET LEGER
De Regeering heeft dus een wetsontwerp
blaar gemaakt voor de oplossing van het-
taalvraag /tuk in het leger.
De groete lijnen van dit ontwerp zijn:
splitsing van de militaire school in Fran
sche en Vlaamsche afdeelingen; bij het
uitgangsexamen zullen de leerlingen beide
landstalen grondig mosten kennen; voor
de onderofficieren zullen om de beurt
Fransche en Vlaamsche examenszittings-
tijd gehouden worden; uitzondering wordt
emaakt voor de oefenschool en de Krijgs
school, later zullen hiervoor maatregelen
getroff:n worden daar binnen enkele jaren
alle officieren dan tweetalig zullen zijn;
de taaleenheid zal het regiment zijn, en
soms de divisie in uitsluitend eentalige
omschrijvingen; de administratie van het
Leger zal Vlaamsch in het Vlaamsche ge
deelte, en Fransch in Wallonië zijn; de
officieren die de twee landstalen niet gron
dig kennen zullen in de gelegenheid ge
steld worden de tweede op voldoende wijze
aan te leeren.
KOSTELOOS VERVOER VOOR
MILITIANEN
Dcor Heer R.-D. De Man werd aan den
Minister van Landsverdediging de vraag
gesteld onder welke voorwaarden in dienst
zijnde militianen konden genieten van
kosteloos vervoer, dit eens per maand.
De Minister van Landsverdediging ant
woordde hierop dat de militianen, die bij
gebrek aan voldoende middelen niet kun
nen genieten van de permissies hen ver
leend eens per maand, ter gelegenheid
van een permissie cf verlof, kosteloos ver
voer kunnen krijgen per spoor, of buurt
spoorweg, heen en weer. De belangheb
benden hebben eveneens recht op twee
kostelooze reizen gedurende hun kamppe-
riode wan 42 dagen.
Die gunst wordt slechts verleend zoo
de militianen en hun gezin behoeftig zijn.
In elk geval moet de Rijkswacht worden
verzocht een objectief verslag op te stel
len en cp te sturen naar de betrokken le
geroversten, betreffende den geldelijken
toestand van het gezin der militianen. De
korpskemmandant treft dan de noodige
beslissing.
Daarbij wordt nog aan al de miliciens
zonder onderscheid, die thans langer dan
d-A vcorL nen teimijn ouder de wapena
worden gehouden, een kostelooze reis ver
leend, eens per maand.
EEN POLITIEXE RAAD
VOOR REX
Naar verluidt werd een Politieke Raad
van de Rexistische Partij gesticht.
Vertegenwoordigers van Wallonië: HH.
Jos. Streel, Jean Denis en Garlos Deruitte.
Vertegenwoordigers der Vlaamsche Rex-
lsten: HH. Pol de Mout en Mertens, hoog
leeraar te Leuven.
Een derde vertegenwoordiger moet nog
worden aangeduid.
Vertegenwoordigers van Brussel-omge
ving; HH. Hubert d'V dew al le en P. Daye.
Technische leden: H. Xavier de Grun-
ne, vertegenwoordiger van de parlemen
taire groep; H. G. Wijns. voor de econo
mische belangen; secretaris: H. Usmard
Legros.
Zaterdag werd de eerste vergadering ge
houden, tijdens dewelke hulde gebracht
werd aan L. Degrelle,
MEETING DER LIBERALEN
OVERHOOP GEZET DCOR
REXISTEN TE CHARLEROI
De Rexisten hadden een meeting inge
richt te Charleroi. De socialisten richten
een tegenbetoogjng in en beide vergade
ringen werden dan verboden door den
Burgemeester.
Maandag avond meest een meeting oer
Liberalen doorgaan te Charleroi. H. Victor
de Lavel-eye, de nieuwe voorzitter der Li
berale Partij, moest er het weerd verren.
Als protest omdat hun eigen meeting ver
boden was in die stad hebben de R::::'ite"v
de liberale meeting overhoop geeet en de
redenaar belet te spreken. De politie
moest herhaaldelijk ingrijpen.
DE AMNESTIEONTWERPEN
VOOR DE
KAMERAFDEELINGEN
D? wetsontwerpen der Regeerirg voor
politieke, militaire en fiskale amnestie
werden besproken in de Kamerafdeelin-
gen. De amr.estievoo-rstellen van de K.
Delwaide en Bcmsée kwamen col; ter be
handeling.
In het algemeen genomen heb"o:n d»
Kamerafdeelingen met een grccte nu:r-
derheid de ontwerpen dsr Regesring ge:d-
gekrurd en deze van de HH. Delwaide e:i
Rcmsée verworpen.
H. Blavier, namens de katholieke Vla
mingen. verklaarde dat deze voor alle
voorstellen hadden gestemd maar dat zij
betreuren dat de Rsgeeringswetsvoorstei-
len niet ruim en edel genoeg opgevat zijr*
en ook dat de bestuurlijke amnestie r.og
niet is geregeld.
De libéralen waren gekant tegen alle po
litieke en militaire amnestie.
De kommunisten weinig waren aan
wezig onthielden zich bij het stemmen.
De vlaamsche nationalisten legden een
verklaring af in iedere afdeeling waarin
zij verklaarden geen genoegdoening ts
kunnen nemen met de voorstellen der Rc-
g-eering. Dat zij mits voorbehoud zouden
stemmen voor de flskale amnestie maar
dat rij de voorstellen der Regesring in za
ke politieke en militaire amnestie niet
konden goedkeuren en tegen stemden.
De Speciale Kam-erkommi.sxie verga
derde Donderdag 11. Eerste Minister H.
Van Zeeland en Minister van Landsver
dediging, Generaal Denis, waren aan
wezig.
Door den Minister van Landsverdedi
ging werden alle ingediende ainer.denjf n-
ten verworpen; alleen werd een k'eiae
toegeving gedaan in kwestie bijvoeging
van wettelijke gezinsvergoedingen aan ze
kere militianen.
Ten slotte werd r.og het voorstel gedaan
dat aan het Regeeringsontwerp es« tij
delijk karakter zou worden gegeven. De
12 maandendienst zou in de wet inge
schreven worden, dooh a de Regeering
zou machtiging worden verleend tot 1940-
1941, wanneer het aantal militianen weer
zal gestegen rijn, de diensttijd te verlen
gen tot 17-18 maanden. In geval de inter-
jiationale toestand opklare cn de Regee
ring genoegzaam vrijwilligers kan rekru-
teeren, zou de diensttijd dan kunnen ver
minderd worden.
Minister Denis verklaarde zich bereid
dit voorstel nog eens te onderzoeken. Op
Vrijdag zou de kommissie dan een beslis
sing moeten nemen, die dan zal voorge
legd worden aan de Kamer.
Deze beslissing zal ons te laat bekend
worden omdat wij ze in dit nummer nog
zouden kunnen vermelden.
iEEaa»H»HBiesiiEa»Mcar*aa
Brandwonden
