Simon van Cyrene
In de Katholieke VlaamscheVoikspartij
Hef Failliet van de Vo'ksfrontpoütiek
DE LES VAN WARDüTÖÖM
Voor Katholieke
samenwerking
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
NA DE RAMP VAN BRASSCHAAT
Een zeer belangrijke Vergadering op Zondag 7 Maart
K.V.V. vergadert heden Zondag 7 Maart
INTERNATIONA AL OVERZICHT
Vóór dat K. V. V. vergadert te Brussel
door ANCRÉ OiMETS
[VERKOUDEN KINDEREN?)
ZONDAG 7 MAART 1337.
.10 BLADZIJDEN. - 40 CENTIEM.
3H|
«DE HALLE»
r2 Katholiek Weekblad van leper
Bureel:
Boterstraat, 17, IEPER.
Ii
3 3
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per po«t)
3 innen land 29.fr. 1
§f B ïlgisch Kongo 40.fr. g
s Frankrijk 40.— fr. g
Alle andere landen 60.fr.
iledcsrtrkcri iim veranhe&orétüik teer SE
jg h> srtihth.
HALLE
5' JAAR. Nr 10.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten pe, regel 1.fr.
fr. toeL v. ber. m. adr t. bur.
Kleine berichten (minimum) 4.— fr.
Rob «ber. en Bedank, (min.} 7.fr.
Drukker- U itgever
SANSEN-VANNESTE, Poperinge
Tel. Poperinge N" 9
Postcheckrekening Nr 155.70
Jezus waggelde onder zijn kruis,
bezweek en viel zoo lang Hij was.
De officier raasde, de soldaten
vloekten. Dat gebeurt nog in 't leger
als 't niet foetert.
Een man kwam van zijn werk; hij
had neerstig gehovenierd en verlang
de om thuis te zijn voor het middag
maal.
Juist van pas, zegden de solda
ten. Pak vast, maat.
Requisitie en corvée zijn ten. allen
tijde eigen aan den troep.
De gewapende mannen vroegen Si
mon niet:
Hebt gij goesting, ontziet gij *t
niet?
En waarom draagt gij dat kruis
niet, gij trekt daarvoor uw solde. Ik
ben toch niet veroordeeld. Laat mij
gerust, laat mij naar huis gaan, 't is
dicht bij den noen, 'k heb honger en
'k ben moe van werken.
Praten moogt ge, man, maar dra
gen moet ge.
Geern of noo, dat is eigen aan 't
kruis, 't moet gedragen worden. Het
is rioetewerk.
Simon steigerde, bedankte voor de
eere.
Het commando klonkVoor
waarts! vrijwilliger tusschen twee
gendarmen.
De stoet ging vooruit, het leger
staat niet voor één man. Simon stee i-
te de vracht al peinzend: Mijn eten
zal koud zijn als ik thuis kom, wat
zal mijn vrouw zeggen: als ze mij
maar niet verwijt: Ge komt te laat,
ge hebt weer in de herberg gezeten.
In de herberg? Het is .stikkend heet
en 'k heb niets over mijn lippen ge
had. En de geburen Heel 't kwar
tier zal me uitlachen: Simon, wat
hebt gij uitgericht? Een kruis dragen,
't is een schande voor de boomen.
Ik ben er wel mee. Had ik het ge
weten, langs een andere straat, ook
met een omweg was ik huiswaarts
gekeerd.
Mijn spa woog zooveel niet als dit
zwaar kruis, dacht Simon.
Hij bekeek den grooten Lijder en
het bloedspoor dat Hij na eiken stap
op de straatsteenen achterliet. Een
blik vol dankbaarheid was op hem
gevestigd.
Simon vond dien man sympathiek
en vergat zijn soep.
De stoet ging vooruit
Hij kreeg compassie met den Ver
oordeelde die er toch geheel anders
uitzag dan die twee anderen.
Hij ziet er niet boos uit, eerder een
brave man, onschuldig, meende Si
mon.
Voetje voor voetje ging de Zalig
maker voort.
Wanneer Simon die kroon bekeek
met stekkers en het spotgelach hoor
de der menschen had hij nog meer
medelijden.
Simon, vooruit jongen, 't is nog be
ter dat kruis te dragen dan er te
moeten aanhangen. Ha! 't leven ls
toch een aardig dingen, de morgen
weet niet wat de avond brengen zal.
Ik wrocht in mijn lochting en als ik
tegen den middag naar huis ging, blij
na het werk en vol appetijt, daar
grijpt mij een sergeant bij den arm
en duwt mij een kruis op den schou
der. Moed.
Nog een duwtje het is niet ver meer.
Vooruit bergop.
Wat zou ik klagen, als die Man van
Smarten niet eens verzucht. En wie
weet wat hem nog te wachten staat.
En Simon knikte vriendelijk Jezus
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiï
tegen en sprak Hem moed in.
Op het einde bekloeg hij het niet
meer, hij droeg geerne den last, zelfs
blijmoedig.
En zie opeens begon dat kruis min
te wegen. Hij droeg het als zijn spa.
En had hij maar geweten voor wien
hij droeg, de soldaten hadden hem
niet moeten dwingen.
ONS KRUIS
Eens aan den hoek van een straat
passeert het kruis in ons leven.
Het komt onverwachts op het oogen-
blik dat men verhoopte de zijnen
weer te zien, thuis zijn voeten onder
tafel te zetten, op 't moment der ver
hoopte verkwikking en welverdiende
rust. Het komt den Zaterdag avond
als triestig week-end of daags vóór
de groote vacantie. Het komt een
maand eer men op pensioen gaat.
Het kruis eischt U op, gij kunt er
niet van tusschen, het vraagt U niet:
Hebt gij goesting? Ben ik welgeko
men, ongenoode gast. Morren en
tegenpreutelen baten niet. Dragen
moet gij. En het kost moeite, vooral
in 't eerste, het vraagt last en In
spanning meest in 't begin.
Het is dit sterfgeval in de familie,
een wezen verdwijnt dat men niet
missen kon. Het is de ziekte, die zooi:
die niet mee wil, of die dochter die
kennis heeft met entwat van niet.
Het is vandaag dit, en morgen wat
anders, en toch altijd dragelijk.
Het beste kruis is hetgene met lief
de aanvaard wordt. Het moet toch
gedragen worden. Men heeft er niet
naar gevraagd, en had men er naar
gevraagd, men was liever onverhoord
gebleven. Het kruis is kruis zoolang
men het niet geerne draagt.
De mensch sleept zijn kruis, maar
opeens ontwaart hij het bebloede we
zen van den Gekruisigde en de last
verlicht, de weg schijnt korter, de
schouder sterker. Nog eenige minu-«
ten en wij zijn er boven op, een «dank
U» van den kruisdrager zal ons loon
zijn.
Als een God-mensch de hulp niet
heeft willen missen van een ander
mensch, Hij weet toch wel dat wij
ook alleen niet voort kunnen.
Er is ook een entrainement in 't
kruisdragen.
Als het begint te zwaar te wegen
dan neemt O. L. Heer zelf ons kruis
en wordt voor ons een Simon van
Cyrene.
Simon werd beloond. Zijn zonen
Rufus en Alexander groeiden op tot
goè christenen, zijn vrouw werd door
St Paulus geciteerd in den brief tot
de Romeinen. Zulke citatie is nog
meer dan vermeld te worden in de
kroonorde.
Wie zal zeggen welke belooning Si
mon hierboven kreeg omdat hij 1 km.
ver 's Heeren kruis droeg, al was het
ook eerst met tegenzin.
Alle kruis komt van God en is wel
gekomen. Dit verstaan de kruisdra
gers jaarlijks in de Boetprocessie van
Veurne.
Simon, nu dat hij troont in den
schoonen hemel peinst niet meer op
de karwei van het middaguur en het
gemiste noenmaal. Hoeveel menschen
die den kruisweg doen hebben hem
aan de 5c statie niet geprezen: Simon,
't is schoone van uwentwege.
En dat al omdat hij eens in het
drama Christi een rol van figurant
vervulde en over zooveel jaar twee
houten balken een ende verre droeg.
A. B.
DE OVERSTROOMINGEN IN VLAANDEREN
Jj t ÏTR y
Dear het voorloopig Directorium der
Katholieke Vlaamsche Volkspartij werden
de afgevaardigden der arrondissements-
vereemgingdn en der bi} de K. V. V. aan
gesloten groepen uitgenoodigd tot een
BUITENGEWONE ALGEMEENE VER
GADERING, die zal plaats hebben In de
lokalen der Kath. VI. Volkspartij, Broek
straat, 23, te Bruss.l, heden Zondag, 7
Maart, te 10 uur.
Bij het nazien der dagorde, zullen alle
Katholieke Vlamingen het uitzonderlijk
belang dezer algemeene vergadering be
grijpen.
Vooreerst zal door Senator VERBIST,
voorzitter der K.V.V., verslag worden uit
gebracht over de werking van het voor-
loopig Directorium dat op 11 Oktober 11.
door de Algemeene Vergadering der Ka
tholieke Unie werd benoemd.
Daarna zal de H. P. W SEGERS ver
slag uitbrengen over het sociaal program
ma der Katholieke Partij. Dit programma
werd voorbereid door een bijzondere kom
missie, waaraan verschillende personali
teiten uit de heide landsgedeelten en ver
tegenwoordigers der partijgroepeeringen
hebben medegewerkt. De Algemeene Ver
gadering zal verzocht worden dit pro
gramma goed te keuren.
De H. DE VLEESCHAUWESR, Kamer
lid, zal vervolgens spreken over het
Vlaamsch-Nationaal programma van de
Katholieke Vlaamsche Volkspartij.
Dr EDG. DE BRUYNE zal dan verslag
uitbrengen over het algemeen politiek
programma der partij.
Verder zullen de afgevaardigden de
standregelen der Katholieke Vlaamsche
Volkspartij bespreken en goedkeuren.
Ten slotte zal het bestendig Direkto-
rium der K. V. V. door de Algemeene Ver
gadering benoemd worden.
De afgevaardigden worden verzocht hun
uitnoodiging mede ta brengen en te no-
teeren dat de vergadering stipt te 10 uur
begint. Indien de dagorde in den voormid
dag niet kan worden, afgehandeld, zal de
vergadering in den namiddag worden
voortgezet.
Het is een zeer belangrijke verga
dering, én voor Vlaanderen én voor
de hergroepeering der katholieke po
litieke krachten in het Vlaamsche
land.
Er bestaat namelijk een Vlaamsch
nationaal statuut» aan de dagorde.
We hopen hieruit te zullen vernemen
wat eigenlijk door K.V.V. bedoeld
werd met de zelfstandige politieke
Vertegenwoordiging van het Vlaam
sche land. We verwachten ons dus
aan de uitwerking van een publiek
rechterlijk statuut voor Vlaanderen,
die wat klaarheid zal brengen in de
meeningsgeschillen omtrent federa
lisme. En vooral, naar we verhopen,
de mogelijkheid zal openstellen om
eens en voor goed aan het Vlaamsche
vraagstuk binnen afzienbaren tijd een
afdoende oplossing te geven.
Een ander punt is het partij-sta
tuut zelf. De huidige reorganisatie
van de K.V.V. moet niet op zichzelf
alleen worden beschouwd, maar voor
al in verband met de concentratie
mogelijkheden der toekomst, die,
spijts alles, nog open blijven. Daar
om is het noodzakelijk dat de Vlaam
sche arrondissementeele afgevaardig
den de amendementen zouden steu
nen, die neergelegd zijn tegen het
oorspronkelijke voorstel, en die voor
doel hebben: de federatieve inrichting
der partij te handhaven, zooals aan
vankelijk beslist bij het oprichten
der twee directoria, en anderzijds,
zonder het contact met de stands-
groepen te verbreken, partij-éénheid
willen doordrijven.
Waar de oorspronkelijke statuten
vertrekken van het Blok der Katho
lieken om te komen tot P.C.S. en
K. V. V. als onderafdeelingen, daar
moeten Walen en Vlamingen vertrek
ken van de hun eigen zelfstandige
organisaties. Het contact tusschen
beide kan verzekerd worden door de
Directoria. In ieder geval, dit vol
staat. Gemengde partijraden en con
gressen brengen ons fataal terug naar
het tweeslachtig karakter van de
oude Unie.
De standen moeten niet afgebro
ken maar aangevuld. Op politiek plan
moet het standpunt van den stand
opgeslorpt worden door het natio
naal standpunt Mandataris en par
tij-lid zijn Staatsburgers in de eer
ste plaats, geen standsburgers. De
partijstructuur moet aan die begrip
pen beantwoorden. Het volstaat in
de partijbesturen het aantal afge
vaardigden der standen tot een min
derheid te herleiden. Hun rol moet
er eene zijn van voorlichting. Zonder
deze wijzigingen mocht gerust be
weerd dat men een nieuw etiket op
dezelfde flesch heeft geplakt.
Hooger Leven.»)
IliS&É
Te Ove.rxne*~e, in de omfrevinj van het meer.
GBI&KBSS3!B&BBItff&K5fcE2S2:&r*r7£fe^<£8ZR£VIBH(IBMB9Bff'BHME;3BC}
Dl
VERWEZENLIJKINGEN!
IN FRANKRIJK
Het is nu. ongeveer acht maanden
dat in Frankrijk, de reaeering Blum
aan het bewind kwam mei een pro
gramma dat aan de arbeiders het
paradijs op aarde beloofde: verhoo
gingen van loonen, vermindering van
den arbeidsduur, betere steungelden,
enz. Van dat programma werd veel
verwezenlijkt, veel meer dan redelij
kerwijze, de moeilijke omstandighe
den in acht genomen, kon gedaan
worden.
De loonen werden verhoogd, de ar
beidsduur werd verminderd, de socia
le steungelden verbeterden, maar ten
koste van welke offers! Het pro-
duktiemechanisme werd ontredderd,
doordat vele industrieën de winst
marge, noodig voor hun voortbestaan,
zagen verdwijnen en de Staatsbe-
grooting wees een steeds stijgend en
onrustwekkender deficiet, die einde
lijk moest leiden tot de devaluatie
in September van verleden jaar. Daar
door werd momenteel de toesiand fi
nancieel opgeklaard en ook de pro-
duktie herstelde zich gedeeltelijk
doordat de devaluatie aan de expor-
ieerende industrieën weer een winst-
surplus bood. Doch de Staatsfinan
ciën waren maar tijdelijk in even
wicht. Weldra groeide weer het defi
ciet om steeds op te klimmen tot reus
achtiger bedragen. Om het budget
weer in evenwicht te brengen dringt
zich de noodzakelijkheid op van lee
ningen met astronomische cijfers.
Deze beloopen minimum 28 milliard.
Volgens sommigen zouden 50 milliard
niet volstaan. Voor het plaatsen van
de leeningen beroept men zich ge
deeltelijk op het binnenland, bij mid
del van schatkistbons en men hoopt
dat deze wel 20 milliard zouden kun
nen opbrengen, en gedeeltelijk op het
buitenland. Londen verstrekte reeds
een bankkrediet van 40.000.000 pond.
In regeeringskringen ziet men de toe
stand niet wanhoopig in, doch voor
aanstaande politieke en economische
persoonlijkheden hebben zeer pessi
mistische verklaringen afgelegd. Het
vertrouwen in de financieele toestand
werd danig geschokt dat vele kapita
len de wijk nemen naar het buiten
land, zoodanig dat gevreesd wordt dat
de verwachte leeningen nooit zullen
kunnen geplaatst worden.
BLUM
MOET ZICH VERANTWOORDEN
Vrijdag is Blum in de Fransche
Kamer verplicht geweest om zijn po
litiek te verantwoorden en de oud-
eerste minister Flandin, heeft van de
gelegenheid gebruik gemaakt om de
tot nu toe gevoerde politiek heftig
aan te vallen. Hij heeft gewezen op
de zeer slechte financieele toestand
en Blum toegeroepen dat hij het land
recht naar den afgrond leidt. Hij
wees vooral op het feit dat de regee
ring door zelf aan klassenstrijd te
doen en de bedreiging het kapitaal te
onteigenen alom wantrouwen heeft
verwekt. Zijn plicht was geweest met
alle Franschen samen te werken. Hij
heeft het land op de rand van het
failliet gebracht door een experiment
te wagen dat noodzakelijk moest lei
den tot een fatale ontknooping en als
de proefneming zal mislukt zijn zal
natuurlijk alle schuld geworpen wor
den op het kapitalisme. Andere spre
kers betoogden dat zelfs de arbeiders
tenslotte niet geprofiteerd hebben van
de gevoerde politiek daar de loonen
wel verhoogd zijn maar de levens
duurte tenslotte evenrap is omhoog
gegaan, zoodat er van de zoozeer aan
gehaalde verhooging van koopkracht
van de loonen niets in huis is geko-
IB3BIBBBB3BBUBSBBBBEBSESE31X3Ü
men. Nog anderen wezen op de al
macht van de socialistische en com
munistische vakverbonden die de an
ders gezinde arbeiders het leven on
mogelijk maken. Voor de werken aan
de wereldtentoonstelling van Parijs
werden aldus alleen arbeiders aan
geworven, die lid waren van een so
cialistisch of een communistisch vak
verbond.
Het antwoord, van Blum was heel
vaag en onvoldoende. Toch werd de
gestelde vertrouwensmotie in het re-
geeringsbeleid aangenomen met een
meerderheid van 361 tegen 209 stem
men, wat wel wijst, dat de slagwoor
den van de volksfrontregeering nog
bij machte zijn om de hachelijke toe
stand van het land tijdelijk te ver
doezelen voor haar aanhangers.
HET SOCIALISTISCH-
COMMUNISTISCH EENHEIDSFRONT
Intusschen heeft Blum bekend ge
maakt dat op 1 Mei eerstkomende een
eenheidsfront van socialisten en com
munisten zal opgericht worden. Dat
beteekent niets minder dan dat het
socialisme in Frankrijk dood is of
tenminste in doodsstrijd verkeert. Het
Fransch socialisme wordt opgeslorpt
door het communisme. Dat is trou
wens de bevestiging van een toestand
die reeds vanaf het bestaan van de
volksfrontregeering bestaat. Immers
vanaf haar geboorte is de volksfront
regeering de gevangene van de com
munisten, die de wilde stakingen en
fabrieksbezettingen hebben uitgelokt
bij herhaling. Zij wachten op het gun
stige oogenblik de diktatuur van
het proletariaat- in Frankrijk uit te
roepen en dat oogènblik zal zich aan
bieden wanneer de financieele toe
stand zoo erbarmelijk zal geworden
zijn dat de wanhoop zich van de
groote massa zal hebben meester ge
maakt. Dat zal het oogenblik zijn om
alle schuld op het kapitaal te laden
en het kapitalistische regiem om ver
te werpen. Voor het oogenblik maant
Blum het volk aan om de e.schen
tijdelijk te laten varen om de re
geering na de groote hervormingen
die ze invoerde weer op adem te laten
komen. Verder vraagt hij dat het zich
zou bezadigd toonen.
HET GEVAAR VOOR BELGIE
De huidige toestand in Frankrijk
interesseert Belgie in hoogste mate
daar alle groote politieke gebeurte
nissen in het Zuiden steeds een ge
weldige terugslag hebben gehad bij
ons. Er bestaat dus gevaar dat Frank
rijk een communistische sovjet-repu
bliek wordt al zal het wellicht dien
naam niet dragen. Als die er komt
zal het de schuld zijn van de radi-
kaal-socialisten die thans ook in de
regeering zitten en de meerderheid
helpen uitmaken. Zij zijn geen com
munisten, een groot deel van de ra-
dikaal-socialisten is zelfs rechts ge
oriënteerd. Thans hebben ze de ver
trouwensmotie gestemd omdat ze de
regeering zooals ze nu is nog tijdelijk
willen redden. Een regeeringscrisis im
mers zou gepaard gaan met kameront
binding en nieuwe verkiezingen en de
radicaal-socialistische partij zou deer
lijk gehavend uit den strijd komen.
Het is echter niet uitgesloten dat ze
bij een volgende gelegenheid onder
de druk van hun kiezerskorps toch
de beslissende daad stellen. Frankrijk
staat op den tweesprong. Ofwel her
wint het Fransch nationalisme zijn
verloren prestige en komt er een gun
stige kentering, ofwel zegeviert het
communisme wat waarschijnlijker is
en dan wordt de toestand hachelijk
voor West-Europa en inzor.der voor
Belgie. De naaste toekomst zal ons
daarover inlichten.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
IBS3SZBB£BBBBELuLS3JSJIBBB
De ongelukkige slachtoffers ten grave gedragen. Een achtste
slachtoffer.
Op Zaterdag 27 Februari hadden te j
Antwerpen de plechtige lijkpiechtighedcn
plaats voor de begraving der z:ven eerste
slachtoffers van de ramp van Bra schaat-
Polygoon. Talrijke generaals en hcoge
officieren, alsmede een groote menigte
burgerlijke overheden, woonden de plech
tigheden bij. In O. L. Vrouwk:rk werden
de absouten gezongen door Z. Em. Kar
dinaal Van Roey. Na de plechtigheden
werden enkele der lijkkisten overgebracht
naar den geboortegrond der slachtoffers.
Luitenant Jung, die erg gewend werd,
ls cp Zaterdag 27 F:bruarl, in den vroe
gen morgen, eveneens overleden. De be
grafenisplechtigheden van het achtste
slachtoffer hadden plaats op Dinsdag 11.
De lijkwagen van Luitenant Jung op dan Mechelsvhen steenweg te Antwerpen.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
iiiüiniiinuintiiiiimuiinuüiiBBtBituiiiiiiiiMuututiS
Heden Zondag wordt te Brussel
samengekomen om de verbroedering
onder Katholieken te betrachten.
Op dezen dag van zoo groot belang
willen we hier overdrukken de woor
den op Zondag 3 Februari IJ. uitge
sproken te Izegem door Heer Leon
BEKAERT, Voorzitter van het Alge-
meeij Christelijk Verbond van Werk
gevers, West-Vlaanderen, tijdens het
jaarfeest en dit in aanwezigheid van
Z. Exc. Mgr Lamiroy, Bisschop van
Brugge, de Heer Baels, Gouverneur
van West-Vlaanderen, en tal Leden.
Na uiteengezet te hebben het stand
punt der Christen Werkgevers in zake:
de algemeene verkiezingen;
de revolutionnaire stakingen van
Juni-Juli 11.;
sprak Heer BEKAERT als volgt over:
HET KATHOLIEK CONGRES
VAN MECHELEN
Een derde gebeurtenis die niet stil
zwijgend mag worden voorbijgegaan:
Het Congres van Mechelen, bracht
een oogenblik verademing. Daar heb
ben wij, Werkgevers, ook zooals an
deren die de brutale gang van het
leven met zijn eenzijdige en tegen
strijdige belangen afzondert, den
deugddoenden invloed ondergaan van
eene atmosfeer die alle menschen,
ook boven hunne stoffelijke belangen
die verdeelen, vereenigt in het alge
meen broeder-zijn in Christus.
Daar is bij allen die er tegenwoor
dig waren een drang van uitgegaan
om nader tot malkander te komen,
om tot de bevinding te geraken dat
het wel mogelijk zou zijn de bruggen
te leggen en de goede verbindingen
te verzekeren en ie verstevigen.
Eene welwillende poging werd ge
daan om langs beide kanten van den
oever de vaste steunpunten te met
selen waarop de brug zou komen van
de beroepsstanden-organisatie
Het verlangen naar samenwerking
echter dat door de besten aan beide
zijden openhartig dient erkend, doch
door het natuurlijk en onbegrepen
egoïsme van anderen wordt belem
merd, zal toch zijn weg gaan en over
winnen.
DE POGINGEN TOT HERGROE
PEERINGEN DER KAT'*CLÏE-
KEN OP POLITIEK GEBIED
De pogingen tot hergroepeering der
Katholieken op politiek gebied, heb
ben ook den gang van onze werking
beïnvloed.
Zij had hare eerste oorzaken in het
besef der overheersching der socialis
ten in het regeeringsbeleid, in de re
actie op de eerste ontmoediging van
alle ordelievende burgers na de revo
lutionnaire stakingen van Juni en in
den geest van verlangen naar ver
broedering die overheerscht op het
Congres van Mechelen.
Wij meenen te mogen zeggen dat
bij onze Werkgevers, zoowel bij hen
die in de politieke actie zijn gemoeid
als bij die welke er buiten staan, bij
allen het verlangen bestaat naar een
concentratie van alle gezonde krach
ten van ons volk op een godsdiensti-
gen grondslag, en wij wenschen dat
zij die in die concentratiepogingen
zijn gemoeid personen en groe
peeringen zoo breed mogelijk ka
tholiek zouden zijn om zoovelen mo
gelijk samen te bundelen tot eene
macht ten goede.
Het heeft ons nochtans als leden
en bestuur van het A.C.V.W. vreugde
moeten geven te zien, hoe al die
groepeeringen en ondergroepeeringen
die zich op de kristelijke levensbe
schouwingen willen beroepen, op hun
programma hebben gesteld: de her
inrichting van het sociaal-economisch
leven volgens de richtlijnen van
Quadragesimo Anno», en nochtans is
het ook juist op dit eensgezind punt
dat het laatste en scherpste meenings-
verschil en wantrouwen blijven be
staan.
Trouw aan onze traditie hebben wij
door alle middelen ons ter hand ge
steld en door studiën in ons tijd
schrift, door artikelen in de pers,
door beperkte studievergaderingen en
algemeene besprekingen, getracht dit
hoofdpunt van de katholieke con
centratie, dat nu juist een hoofdpunt
was van ons programma op gebied
der sociaal-economische politiek, toe
te lichten en de mogelijke tegenstel
lingen tot hunne wee verhouding te
rug te brengen.
Wat men echter te veel vergeet is
dat boven alle concentratie staat en
moet blijven de katholieke kerkelijke
concentratie, het is te zeggen de ka
tholieke éénheid in de ééne Heilige
Kerk. Het is dus wel aan te nemen
dat er over enkele bijgaande punten
van de Pauselijke Encyclieken worde
geredetwist maar voor alle katholie
ken is er ten slotte slechts ééne ge
dragslijn: deze voorgehouden door
het leergezag en de bestuursmacht
der Roomsch-Katholieke Kerk.
Op het Congres van Mechelen sloot
Z. Em. Kardinaal Van Roey, Aarts
bisschop van Belgie, zijn feestrede met
volgenden dringenden oproep:
V/EEST EENSGEZIND!
Nochtans zijn de katholieke inrich
tingen en de katholieke actie, hoe
bloeiend zij ook wezen, niet meer vol
doende in den huidigen toestand. Als
derde wachtwoord, zeggen wij tot al
de Katholieken van ganeeh het land:
wecst eensgezindt Wij maken plech
tig beroep op den geest van eendracht
en verstandhoudingBij het zien van
het zoo talrijk keurkorps dat op de
drie Congresdagen te Mechelen ver
gaderde, bij het in oogenschouw ne
men van de schitterende scharen van
heden, hebben wij de volle overtui
ging dat wij onoverwinnelijk staan,
indien wij maar vereenigd zifn. Uit
naam van de overgroots mevr, derheid
der Katholieken die de twisten be
treuren, uit naam uwer Bisschoppen,
uit naam van Zijne Heiligheid den
Paus, smeeken wij al de geloovigen
zich in te spannen voor verstandhou
ding en verzoening, daar waar de ver-
ZIE VERVOLG HIERNEVENS.
I. DE LES VAN WARDEN OOM.
Vermeulen is sedert jaren gestor
ven. De bewondering die wij thans
voor hem voelen zou geen zin heb
ben, wanneer wij hem daarmede wil
den schadeloos stellen voor het gemis
aan officieele erkenning, waaronder
hij gedurende zijn leven, zonder het
te willen toegeven, geleden heeft. De
eer die hij verdiende heeft hij niet
altijd en niet van iedereen gekregen
en in zekeren zin komt onze gene
genheid en ons eerherstel te laat,
want in het gebied waar hij naar ons
hopen thans verblijft, hebben aard-
sche roem en onze welgemeende be
wondering geen beteekenis meer.
Wat wij nu nog tegenover Warden
Oom vermogen, is ons hart geven of
trouw blijven aan het ideaal dat hij
aan alle katholieke Vlamingen heeft
getoond.
Zijn leven en zijn werk zijn een
treffende verwezenlijking geweest van
hetgene hij in persoonlijke gesprek
ken en ook bij openbare gelegenhe
den als bij zijn viering te Roeselare
zijn vrienden op het hart drukte, zeg
gende: Vlamingen wordt eendrachtig
rond het Kruis, en rond het gedacht
Vlaanderen zelf. Vereenigt U uitein
delijk op hetgene U boven alles ver
bindt, nu het nog tijd is, vooraleer
het allerergste gebeurt.
II. DE BETEEKENIS VAN
ZIJN WOORDEN.
Die woorden, van zoo groote betee
kenis gedurende het tijdperk dat zij
uitgesproken werden, hebben hun
brandende aktualiteit blijven bewa
ren door de jaren heen en het zijn
heden de uitgewerkte gedachten, wel
ke achter die woorden liggen, die voor
velen de eenige schijnen die in staat
zijn om de bedreiging die tegen ons
geloof en ons volk bestaat blijvend af
te wenden.
Het katholieke Vlaanderen heeft
een donkeren tijd doorgemaakt. Wij
hoeven er niet lang over uit te wei
den. Het volstaat ons even weer te
binnen te roepen hoe nog geen twee
jaar geleden de toestand zich voor
deed om te beseffen hoe dicht wij
toen bij den ondergang hebben ge
staan. Wij, kinderen van dezelfde
Kerk en leden van hetzelfde volk,
waren hopeloos van elkander ge
scheiden en vervreemd. En meer dan
dat. Wij haatten elkander. In plaats
van ons aller gemeenschappelijke
vijand te weerstaan en te overwin
nen, vielen wij elkander aan met
broodroof en laster; met leugens en
kwaadwilligheid maakten wij elkan
der kapot zonder erop te denken
dat wij bezig waren met Vlaan
deren zelf ten gronde te richten.
Het was niet noodig meer dat de
vijanden van onze idealen zelf toe
sloegen, wij deden het werk in hunne
plaats. Wij vernietigden onze eigen
sterkte, onze eigen macht, onze eige
ne grootheid. Politieke mannen wer
den neergehaald en wij vergaten dat
zij katholieken en Vlamingen waren;
de inrichtingen die met veel jaren
werk en geduld pijnlijk werden opge
bouwd, stortten onder den druk van
de economische crisis ineen. De vij
anden van geloof en volk staken een
handje toe en wij hielpen er ook aan
mede, verblind en kortzichtig door
een broederveete, die al het gezonde
in ons verkankerd had. Vlaanderen
dolf zijn eigen graf en het oogenblik
scheen aangebroken om als besluit
van een honderdjarigen strijd te moe
ten vaststellen: hoe vergeefs is dat
alles geweest! Hoe vergeefs de in
spanning en het heldenwerk van de
eerste voortrekkers, hoe verloren al
hetgene voor dat ideaal geleden en
geofferd werd, hoe nutteloos de dui
zenden dooden die in het slijk van
den IJzer begraven liggen!
ni. DE BEZINNING.
Maar in dien hoogsten nood is een
bezinning doorgebroken. Hetgene die
arme en te weinig geachte schrijver
en boer van Hooglede in doodgewone
woorden als het bloed van zijn hart
had uitgespuwd, datzelfde gedacht,
diezelfde geest is tot de hoofden en
de harten Yan de inningen doorge
drongen en de zwakke stem die mid
denin al die verwarring en dat drei
gend-verloren-gaan, om eendracht
smeekte, is een felle stem geworden,
een alles overheerschende roep om
eensgezindheid, om verstandhouding
en samenwerken, niet alleen om het
hoogste bezit te redden dat ons door
onze vaderen nagelaten werd, maar
ook om voor dit land en dit volk een
toekomst te plannen en uit te wer
ken, die schooner en beter zou zijn
dan het heden waarin wij leven.
Het is niet mogelijk dat nagenoeg
vijf millioen menschen over alles het
zelfde zouden denken of voelen. Dat
zou ten andere niet wenschelijk zijn,
want zulkdanige hordementaliteit zou
slechts door verdrukking en dwang en
door de verknechting van de men-
schelijke persoonlijkheid kunnen ver
kregen worden. En dit is het hoogste
wat wij als katholieken te verdedi
gen hebben: de vrijheid van den
mensch om uit te groeien tot wat de
Heer aan goeds in hem gelegd heeft
SBB.
standhouding het meest noodzakelijk
is op dit oogenblik, te weten in het
openbaar leven en op politiek ter
rein.
Meer dan ooit is het nu de tijd om
aan dezen oproep te beantwoorden.
De eenheid onder alle Katholieken
is een kwestie van goeden wil en we-
derzijdsche toegevingen. Dat men
in alle standen ophoude enkel vijan
den te zoeken bij Katholieken. De
vijanden zijn de vijanden van onzen
godsdienst; al de andere zijn onze
vrienden.
Mocht Zondag 7 Maart eindelijk de
goede weg vinden tot eensgezindheid.
God gave het.
en om altijd en overal de wetten van
zijn geweten te kunnen volgen. Maar
boven die noodzakelijke en natuur
lijke verscheidenheid, is de samen
werking mogelijk van alle goedwil-
lenden, die zonder hun persoonlijke
en bijzondere idealen te verlooche
nen, toch strijden kunnen voor het
gemeenschappelijke oorbeeld van het
heele Vlaamsche volk. Het komt er op
aan dien geest van liefde en ver
draagzaamheid, dien zin voor een
grootsche houding en adel te bezit
ten, waarop Vermeulen niet het minst
door zijn leven gewezen heeft. Het
komt er sle v.t op aan de persoon
lijke belangen c.i de eigen voorkeur
te kunnen ondergeschikt maken en
desnoods te kunnen offeren voor het
welzijn van de gemeenschap.
IV. ONZE TAAK:
VEREENIGING RONDOM HET
KRUIS EN VLAANDEREN.
Die wekroep voor een concentratie
in denken en streven, waarvan wij
thans de eerste voorteekenen bespeu
ren en wier verwezenlijking wij zoo
gespannen verbeiden, mag niet ge
scheiden worden van een tweede be
schouwing. Uit onze liefde voor Vlaan
deren mogen wij niemand buitenslui
ten. Wanneer wij ooit in de mogelijk
heid zullen verkeeren om in daden
en werkelijkheden iets om te zetten
van den droom, die ons gedurende
onze beste ocgenbiikken voor oogen
zweeft, zal het zijn omdat het geheele
Vlaanderen daaraan medegeholpen
heeft. Rechts- en linksgezinden, de
genen die de eerste plaatsen beklee-
den in het maatschappelijke leven
en degenen die niets anders hebben
dan hun arbeidskracht en hun ge
zondheid om het bestaan te verze
keren van degenen die hen dierbaar
zijn. Een Vlaanderen door één partij
of één groepje opgebouwd, zou een
onvolledig Vlaanderen zijn, een ver
minkt en geschonden lichaam. Er kan
geen sprake zijn van een vergelijk te
sluiten met bewegingen en stroomin
gen die tegenstrijdig zijn met onze
godsdienstige en nationale overtui
gingen, maar deze vaststelling ont
slaat ons niet van den plicht een
ernstige poging te wagen om de Vla
mingen die thans ver van onze ge
dachten zijn afgedwaald terug te
winnen voor het kristendom en den
droom van een fier, zelfbewust en
zich zelf-richtend volk. Het is een
werk van bekeering en bezieling dat
mede van ons vereischt wordt, een
werk dat slechts lukken kan als het
idealistische en christelijke-Vlaande-
ren in baatlooze liefde de verbroken'
banden weer te herstellen zoekt, niet
door woorden of door fraaie belof
ten, maar door daden die de recht
vaardigheid in het sociale en econo
mische leven mogelijk en bestendig
maken.
Dat zal offers vergen van sommi
gen onder ons, maar de werkelijke
groote ziel, die zich boven een eigen
belang verheffen kan, zal niet aarze
len om hen te brengen. In de her
nieuwingsbeweging die over de gan-
sche wereld aan den gang is, past het
voor Vlaanderen, om hier voor het
eigen volk, den uitbouw van een idea
le maatschappij te realiseeren op den
grondslag van een levend en tot in
zijn verste gevolgtrekkingen beleefd
kristendom. Dat is de roeping dat ons
volk op dit kruispunt van Europee-
sche invloeden te vervullen heeft.
Wat wij eenmaal gedurende de Mid-
deeleeuwen gekund hebben moeten
wij opnieuw betrachten: een voor
beeld te wezen van een eigengeaarde,
kristelijk bezielde kuituur. Wij zijn
niettegenstaande alles, in breede la
gen nog een gezond volk, en hier slui
meren nog de mogelijkheden die el
ders niet meer aanwezig zijn. Indien
zij niet in vervulling gaan, indien zij
zich niet ontwikkelen en tot vollen
bloei komen, zullen wij daar allen
eenige schuld aan dragen.
V. ONS VERLEDEN WIJST ONS
DEN WEG NAAR DE TOEKOMST.
Wat in het verleden onze grootheid
uitmaakte moet als het schoonste
toekomstideaal in eere worden her
steld. En wij mogen nooit vergeten
dat in de geschiedenis ons ongeluk
begonnen is toen de Vlamingen el
kanders vijanden geworden zijn. Ge
leerd door die les, moeten wij thans
onze geschillen vergeten, de ruzies
die wij moedwillig gemaakt hebben
beslechten en elkander ontmoeten op
het punt waar de twee armen van
het Kruis te zamen loopen. Die uit
gaan van rechts, of uitgaan van links,
die neerdalen uit de hoogte of op
klimmen uit de diepte, kunnen indien
zij zich in de goede richting op weg
begeven, elkander begroeten en bij
elkander aansluiting vinden op die
plaats waar de synthèse van alle
menschelijke streven ligt.
Rond het Kristendom en het ge
dacht Vlaanderen is eensgezindheid
en samenwerking mogelijk en gebo
den of zoo niet, zullen de anders
denkenden van onze onmacht gebruik
maken om eens voor altijd hun slag
te slaan. Dat mag niet en het zal ook
niet omdat al de edeldenkendste Vla
mingen, thans reeds in gedachten en
gevoelens elkander gevonden hebben,
om samen het hoogste te wagen voor
hun geloof en hun volk, met steeds
voor oogen de bezielencfe droom van
een godsdienstig, eer v.ij, een schoon
en rechtvaardig geordend vaderland,
het eenige waarin wij ons werkelijk
thuis zouden kunnen voelen, het
eenige dat het algeheele geluk waar
borgt van ons dierbaar volk.
ANDRÉ DEMEDTS.
Indien uw kinderen hoesten of ver
kouden zijn, wrijf dan 's avonds keel,
rug en borstje in niet DAMPO, dan
zijn ze weer spoedig beter. Pot
10 fr., Doos 5 fr. In alle Apotheken.
