PASCHEN
Schijn en Werkelijkheid
IStSTS 3e 14 Kssdelsfeor 8e leper
'T VERJAART MORGEN
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
De Koloniale Loterij
ZONDAG 28 MAART 1937.
«DE HALLE
B Doterstraat, 17, IEPER,
5' JAAR. N' 13.
INTERNATIONAAL OVERZICHT
WE ZENDEN ONS BLAD
Een bijzonder Pause
lijke Encycliek voor
gelezen in alle ker
ken van Duitschland
Protest tegen de scheiding
van het Koncordaat
Veroordeefing der memorie
van bioea en bodem
van 25 tot 29 Maart 1937
■II lilllHIII III Hill III IIHWIIIIIIIHIIIIIIIMIIII'
Katholiek Weekblad van leper
Bureel:
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per post)
Binnenland 20.— fr.
Belgisch Kongo 40.— fr.
Frankrijk 40.— fr.
Alle andere landen 60.— fr.
Meéfj. rrkeri tirn verantwoordelijk voor
kun artikels.
litn: iu,i;itn::!:mimti«untmiittiit;aniuiimti»uu»tiiiuiiiiiiiimiiiH!in^
12 BLADZIJDEN. - 40 CENTIEM.
Drukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinge
Tel. Poperinge Nr 9
Postcheckrekening Nr 155.70
gpSWII7IMIUIttl!lin!!iaBnK»iMgEiUIII'Mlinilllllllllllll!ll>l!llii'.!'i:g
TARIEF VOOR BERICHTEN: 1
I Kleine berichten per regel 1.fr. g
B 1 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
Kleir.e berichte, (minimum! 4.— fr. g
3 Rotnvber. en Bedank, (min.) 7.fr. g
Te herhalen aankondigingen
prijs op aanvraag.
Annoncen rijn vooraf te betalen eng
i moeten tegen den Woensdag avond M
i richten tegen den Donderdag noen. a
j ingezonden worden. Kleine be-
^tfliH«Hit!iiiiiiitiiittiiiiiiumiiiuiiiiiu;niiiimiiuuiiiiiiii<iiiiiiiMiin,HiitiiM
Goê Vrijdag werpt ten gronde; Pa-
schen doet opstaan. Na de zonnelooze
uren schijnt, de Paaschzonne; indien
gij met Christus verrezen zijt, zoek
de dingen die boven zijn.
Dat is de dag dien de Heer gemaakt
heeft, laten wij blijde zijn en ons ver
heugen; de Paaschvreugde doet ons
de geeseling vergeten.
De Verrezen Zaligmaker roept ons
bij onzen naam gelijk Hij eens bij
haar naam noemde Maria Magdale-
na, de evangeliste der verrijzenis,
cpdat wij ook zouden de apostels wor
den der Katholieke Actie. Het is niet
genoeg voor ons zelf te gelooven, wij
moeten ook gelooven voor anderen.
Vrede zij u. Ik ben het, vreest
niet.» Vrede te midden het gewoel
van den "strijd; vrede in dié zone
uwer ziel bestraald door de Feasch-
kaars, en ais in de stratosfeer geniet
gij heden een bovenaardsche kalmte:
de zekerheid der
ZEGEPRAAL.
Christus had de dood overwonnen
in een meisje van twaalf jaar, in den
jongeling van Nairn, in den persoon
Van Lazarus.
Op Paschen overmeesterde Hij de
dood in alle secteurs, op heel de lijn,
tot in den laatsten abri: het graf.
Koningen belegerden steden en de
den de poorten opengaan. Wie zal den
zwaren steen wegwentelen? Christus
forceerde zijn eigen graf, ging dwars
door den steen, en verscheen in zijn
verrezen schoonheid en eeuwige
jeugd.
Ik ben de verrijzenis en het le
ven
En nu is het de Paaschtijd: am
nestie voor de deserteurs van hun
plicht.
De Heilige Kerk roept ons: Waarom
V/eent gij?; wien zoekt gij?
Paaschtijd. Keer de bladzijde in uw
leven.
In elke parochie loopt thans een
nieuwe baan, zooals voor Paulus eens,
een weg naar Damas.
DE IRONIE VAN GOD
De Heer lacht met zijn vijanden.
De vijanden beraadslaagden, com
bineerden, maakten complot; niets
IHllilllillllllllllililiilii li
was aan het toeval overgelaten. Hun
sluwheid had alle mogelijke wendin
gen voorzien, uitgenomen hetgene
werkelijk gebeurde.
Zij meenden dat de victorie niet
kon uitblijven.
Slot: zij hebben voor God gewerkt,
zonder het te weten.
Einduitslag: zonder dat zij het wil
den, hebben ze geholpen om Gods
plan uit te voeren.
Het graf was verzegeld, de soldaten
stonden op faction, de Doode kreeg
voor consigne te blijven waar hij was.
En het fijne van het fijne: de aarde
beefde, de steen werd weggerold.
Als spelenderwijze kan gezegd wor
den: «Gij zoekt Jezus den Gekrui
sigde, Hij is niet hier, Hij is verrezen
gelijk Hij gezegd heeft.
Al de maatregelen en voorzorgen
der vijanden hebben maar tot ééne
zaak gediend: om nog klaarder de
verrijzenis te bewijzen.
Ik ben verrezen en ben nog met
u is een lach van een Reus die alle
dwergen heeft overwonnen.
KERKVERVOLGING
Moest Christus dit alles niet lijden,
en zóó zijne heerlijkheid ingaan!
Indien wij met Hem ij den, zullen
wij ook met Hem heerschen?
Toen de kerkvervolgers dachten de
Kerk te versmachten in haar graf der
Katakomben, bezorgden zij haar, zon
der het te weten, den rijken onder
grond: de groote schatten: de reli-
kwiën der martelaren.
God lacht met zijn vijanden. Hij
heeft altijd het laatste woord. Hij
treft het goed uit het kwaad.
Iedere kerkvervolging is de hernieu
wing van Christus' passie, iedere kei
zer Nero, ieder president Calles, elke
Stalin of Caballero handelen a la
Caïphas, a la Herodes, a la Piiatus.
De Kerk staat op uit haar graf,
frisscher dan te voren.
Na Goên Vrijdag komt Paschen, en
sedert dien dag is alles anders.
Want de Verrezene is niet in fail
liet gegaan, Hij heeft de wereld over
wonnen.
Christus, dezelfde, gisteren, heden,
en in eeuwigheid. A. B.
IIIIIIIHIIHIIHIIIIIIIIIU
't Verjaart morgen, dat ik weer mijnen
Paschen gehouden heb. Op Paaschzondag
verleden jaar, 'k ben er nu nog blij om.
Jaren heb ik geleefd zonder God of ge
bod. 'k Was er wel niet tegen, neen. Maar
hoe gaat dat? Dat was aangekomen over
lang. Misschien wel over twintig jaar uit-
gesield, om mijnen Paschen te houden, tot
Beloken Paschen. Met de Mulders... En
dien morgen ja, niet uit bed gekunnen. En
dan niet meer gegaan en ook de Mis laten
steken, en alles.
En dan met die kameraden, die ook niet
gingen. En die er algelijk niet meer van
wisten dan ik.
In de eerste tijden dacht ik daar wel
eens aan. En dan gonsde er zoo iets rond
mijnen kop en rond mijn ooren van:
Louis, zijt gij wei in regel?...
Maar 'k schudde en weerde dat af. Ge
lijk een peerd doet met de vliegen. Het
slaat met zijnen steert weg en weer; en
dost zijn huid bibberen om de vlieg er af
te krijgen.
Zoo deed ik ook. En dat gegons ging
weg. En 'k psinsde aan andere dingen.
Hoe ben ik veranderd? Ge weet wel met
dat gazetje, dat onze pastoor verleden Jaar
doen ronddragen hesft, in alle huizen.
'k Las dat... En daar stond in: «Ais ge
dood zijt, wat dan?
Dat pakte mij.
En dat ging aan 't wroeten. Niet meer
aan t gonzen, rond mijn ooren. Maar aan
't wroeten van binnen hier onder 't zakje
waar mijn pijpesteel uit steekt.
Wat dan? zei het.
Dan ben ik dood en dragen zij mij
naar het kerkhof, zei ik tegen.
Maar uw ziel?
Praat, preutelde ik weer tegen, daar
is niets meer.
En God, in wiens handen gij zult val
len, en die niet malsch voor u zal zijn.
Daar bleef ik op dubben.
Mannen die drij of vier glazen straf
bier uit hebben, zeggen wel dat er niets
meer is... Maar daar is toch 'nen keer
Iemand op de wereld gekomen, die het
beter wist. Die zelf God was. En die het
bewees met dooden uit hun graf te doen
tomen...
Zoo wroette dat van binnen, onder mijn
pijpensteel.
En de wereld kan toch haar eigen
niet gemaakt hebben, Louis?
Da's ook waar, zei ik toen.
En als ge dood gaat, Louis, zult gij
daar vuil staan te kijken. Met God vlak
voor u, jongen.
Zoo wroette dat over en weer. Dagen,
'k Kon het er niet uit krijgen, overdag.
En 's nachts lag ik te draaien en te keeren
in mijn bed. En te zweeten.
'k Was geene mensch meer.
Uw kameraden zullen nogal eensfla-
chen, treiterde iets van binnen.
Zullen zij mij komen helpen, als ik
voor den grootea Meester sta? vroeg ik
nijdig.
En 'k zei ineens 't was verleden jaar
's Vrijdags: Overmorgen houd ik mijn
Paschen.
En toen werd ik op een slag zoo rustig
als een klok die stilvalt. En was 't ge
wroet over.
En op Paasch-Zondag ben ik vroeg uit
mijn bad gesprongen; 'k heb mij gewas-
schen en gekamd.
Hewel, vroeg mijn vrouw, wat krijgt
gij nu?
'fc Wil er de eerste bij zijn, lachtte ik.
Ik houd mijn Paschen.
En 'k zat de ee'ste in den biechtstoel.
En weet ge wat? Ze zullen mij voortaan
niet meer vast Lebben. Eenen keer per
Jaar is te weinig. Dat schiet er nog te ge
makkelijk over. 'k Ben dit jaar alle maan
den te Biechten ei- te Communie geweest.
En morgen ben ik er weer bij, de eerste.
Zoo rustig ben ik nu, als 'n zalm. Want
er bestaat iets, God. En bij Hem moeten
wij te rechte komen.
Elk jaar kcm ik een stap dichter bij
Hem. Maar daar heb ik geenen schrik
van. Integendeel, 't Zal goed zijn bij Hem
en lekker.
Morgen verjaart het, dat ik zoo blij ge
worden ben. En gems:, dat ik het niet
zeggen kan. Th. Van Tichelen.
HET BOEK VAN POZZI
Verleden week hadden we de ge
legenheid om terloops te verwijzen
naar het merkwaardige boek van een
Fransch oud-diplomaat Pozzi, Les
Coupables verschenen bij de Edi
tions Europèennes te Parijs in 1935.
Het is een werk waarin de schrijver
uit de rijke bron van zijn ervaring
en met tal van tot nog toe onuitge
geven officieele documenten, de voor
oorlogsche politieke verhoudingen in
Europa aan de kaak stelt en de tra
gische werkelijkheid van de schuld
aan de oorlog bloot legt van onder de
dikke laag schijn waaronder ze be
graven werd. Iedereen die zich van
ver of van bij aan de huidige inter
nationale politieke verhoudingen in
Europa interesseert mag niet onbe
kend blijven met de werkelijke oor
zaken "in de groote oorlog omdat
dezelj'. oorzaken ons thans weer
naar dezelfde onherstelbare ramp
kunnen leiden. Immers niettegen
staande geheel Europa schijnt onder
ste boven geworpen te zijn door de
oorlog, en de vooroorlogsche conflic
ten door de verschillende vredesver
dragen een oplossing kregen, zijn
diezelfde conflicten weer in het leven
geroepen geworden en in veel sterker
mate dan voor den oorlog, juist door
de overdrevenheid van de oplossin
gen. Zooals voor den oorlog de open
bare opinie in Europa misleid werd
door een grootscheepsche omkooperij
van de leidende dagbladen, herhaalt
zich thans weer hetzelfde verschijn
sel. Zooals voor den oorlog de schijn
heerschte over de werkelijkheid moe
ten we van onze tijd hetzelfde ge
tuigen.
DE SCHULD VAN DUITSCHLAND
In de twintig jaren die verloopen
zijn sedert het eindigen van de vij
andelijkheden is er bijna niemand
die ooit getwijfeld heeft dat Duitsch-
land, zooniet alle dan toch de groot
ste schuld draagt aan de oorlog.
Duitschland wilde een koloniaal rijk
verwerven en kwam daardoor in bot
sing met Frankrijk en Engeland.
Duitschland bewapende zich gedu
rende de vier jaren die de oorlog
vooraf gingen in een tempo zooals
geen ander land ter wereld. Duitsch
land heeft de oorlog verklaard aan
Rusland, aan Frankrijk en ook aan
het land dat met geen enkele allian
tie verbonden was aan de groote mo
gendheden en waarvan het de neu
traliteit gewaarborgd had met zijn
handteekeningBelgie. Alle schijn is
werkelijk tegen onze buur van over
de Rijn en het feit van de overrom
peling van ons land en de moordpar
tijen en de verwoestingen die er op
volgden hebben er niet weinig toe bij
gedragen opdat wij ooit aan de mo
gelijkheid van een andere schuldige
zouden gedacht hebben. Welnu Pozzi
bewijst met overvloed van feiten en
documenten-materiaal, dat Duitsch
land zelfs niet de grootste schuld
heeft aan den oorlog. De legende
van de Duitsche voorbedachtheid tot
oorlog, die ons de dwaze vrede van
1919 gekost heeft en al de gevaren
van de huidige toestand als een ge
volg ervan, is een van de enormste,
van de noodlottigste leugens geweest
van vóór twintig jaar. Duitschland
had noch militair, noch politiek, noch
economisch eenige reden om de oor
log te wiUen of te ontketenen, zegt
de schrijver op bl. 101 en 102. En ver
der: De vrede werkte voor Duitsch
land. Nog tien jaar en op alle mark
ten, en in alle landen, zou het com
mercieel, industrieel en financieel ze
gevieren over al zijn tegenstrevers en
concurrenten, zou het op vreedzame
wijze zijn onbetwistbare en onweer
staanbare suprematie verzekeren.
(bl. 102). Als Duitschland in oorlog
getreden is dan is het omdat het
daartoe gedwongen werd door dezen
die de oorlog wilden en die het vooral
gemunt hadden tegen zijn bondge
noot Oostenrijk-Hongarije. En als het
zoo sterk bewapend heeft voor den
oorlog, dan is het omdat het daartoe
verplicht werd door de bewapeningen
in de andere landen en omdat het
vreesde voor zijn vernietiging zooals
die werkelijkheid is geworden door
zijn nederlaag.
IHHHIHBKinMHHHMIEBBgiIHHMHUMHmMBSHHaail
DE WERKELIJKE SCHULDIGE
De werkelijke schuldige van den
grooten oorlog was volgens Pozzi het
Tsaristische Rusland en zijn bond
genoot Serbie, die met alle middelen
de oorlog uitgelokt hebben om ten
koste van het Oostenrijksch-Hon-
gaarsch keizerrijk hunne imperialis
tische doeleinden in den Balkan te
verwezenlijken. De macht van Oos
tenrijk-Hongarije was voor beide lan
den de hinderpaal die hen respectie
velijk het bezit van Constantinopel
en de verwezenlijking van een Groot-
Servische Staat in den weg stond.
Voor het bereiken van zijnjloel had
Rusland de sterke hulp van het mach
tige Frankrijk noodig en het zou nooit
de oorlog aangedurfd hebben zonder
Frankrijk, zijn bondgenoot. Frankrijk
zelf echter wenschte evenmin de oor
log als Duitschland (Pozzi) en het zou
nooit zijn bevolking ten dienste ge
steld hebben van Rusland in een zui
ver Russisch-Oostenrijksch conflict.
Toen Rusland en Serbie reeds in 1909
een oorlog wilden ontketenen tegen
Oostenrijk-Hongarije heeft Frankrijk
geweigerd mee te werken en de oorlog
werd uitgesteld. Het is alleen door
een list dat Frankrijk in den oorlog
gelokt werd. Na den noodlottigen
moord van Serajevo, met Russisch
geld voorbereid, zou de oorlog ver
meden zijn, zoo Rusland niet in het
geheim gemobiliseerd had op 24 Juli
1914. Duitsch. onmiddellijk op de
hoogte gesteld door zijn ambassadeur,
riep de toestand van dreigend oor
logsgevaar uit wat nog geen eigen
lijke mobilisatie teas, maar de voor
bereiding ervan. Eerst op 26 Juli
maakte Rusland de mobilisatie be
kend en zoo kreeg het de schijn al
leen te reageeren op de handelwijze
van Duitschland. In Frankrijk was de
geheime Russische mobilisatie onbe
kend gebleven dank zij het feit dat
de pers verkocht was aan Rusland.
Pozzi toont verder aan hoe al de
Parijsche dagbladen met Russisch
geld bezoldigd gedurende de drie ja
ren die de oorlog voorafgingen de
Fransche opinie volledig verkeerd in
lichtten en daardoor systematisch
de antipathie voor Oostenrijk en
Duitschland aanwakkerde om des te
gemakkelijker de bevolking te win
nen voor een oorlog tegen die landen.
BESLUIT
Het is ons onmogelijk om langer
bij het boek van Pozzi te blijven stil
staan. Naar aanleiding van latere be
sprekingen kom ik er nog wel eens op
terug. Voor hei-*ogenbliK echter kun
nen we alleen maar fijn bijzonderste
beweringen aanhalen zonder al het
bewijsmateriaal dat hij gebruikt, te
kunnen weergeven.
Wat zich vóór en gedurende den
oorlog voorgedaan heeft bewijst hoe
heel anders de werkelijkheid is dan
ze ons schijnt. Zoo is het ook tegen
woordig en die schijn wordt vooral
verwekt door de pers die ten dienste
staat van machten, die veelal geen
rekening houden met de algemeene
welvaart.
De overgroote meerderheid van ons
volk is thans ook verkeerd ingelicht
omdat zekere groote bladen vooral de
Fransch-Brusselsche hunne inlichtin
gen en artikels rechtstreeks krijgen
uit Parijs en de Parijsche pers wordt
vet betaald door Sovjet-Rusland. Sov
jet-Rusland wenscht thans een oorlog
te ontketenen teneinde zijn plannen
te kunnen verwezenlijken zooals het
Tsaristisch Rusland het in 1914 wilde.
Duitschland is thans evenmin het
grootste gevaar voor den vrede als het
dit is geweest in 1914. Frankrijk kon
zichzelf en de geheele wereld geen
slechtere dienst bewijzen dan een
bondgenootschap te sluiten met Sov
jet-Rusland. Dat is trouwens ook de
thesis van Pozzi. Op bl. 92 van zijn
boek schrijft hij: Ons nieuw militair
accoord met Rusland is de zwaarste
fout, die onze diplomatie sedert 20
jaar bedreven heeft tegen onze veilig
heid en tegen den vrede.*. Dat schreef
hij in 1935. De gebeurtenissen der
twee laatste jaren bewijzen dat hij
gelijk heeft.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
In de Engelsche tiegeering
SIR JOHN SIMON
DE TREKKING
DER 3° SNEDE 1937 TE GENT
OP WOENSDAG 24 MAART
die, naar wordt beweerd, Kanselier der
financiën van Engeland worden zal na
Nevill Chamberlin, die denkelijk den Heer
Baldwin opvolgen zal als esrste-minster;
dit na de kroningsplechtigneden van Ko
ning George VI.
AnaBflaBiBflftvaafiCEfiiafeitesaszazna
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
cbeckrekening 155.70 van V. Sansen-Van-
neste, Drukker. Poperinge, de som van
16 FRANK.
Voor het Buitenland rende men on. per
Internationaal Postmandaat:
Uit Frankrijk: 32 frank.
Uit Amerika: 48 frank.
UITGEKOMEN NUMMERS
WINNEN 1.000 FR.
al de loten eindigend met 29
WINNEN 2.500 FR.:
al de loten eindigend met 917
WINNEN 5.000 FR.:
al de loten eindigend met 6.873
9.639
8.802
0.312
WINNEN ÏO.O'JO FR.:
al de loten eindigend met 0.307
6.264
7.134
0.2S0
3.833
WINNEN 25.000 FR.:
ai de ioten eindigend met 32.161
96.864
WINNEN 50.000 FR.:
al de loten eindigend met 49.003
97.258
WINNEN 100.000 FR.:
al de loten eindigend met 29.651
23.555
WINT 1.000.000 FR.: het lot 123.777
WINT 2.500.000 FR.: het lot 429.995
VOOR BE EERSTE MAAL WEER
AAN HET ALTAAR
Op den feestdag van den H. Joseph
walken de H. Vader daartoe speciaal had
uitgekozen, hesft Z. H. de* Paus, zooals
reeds gemeld, voor de eerste maal sedert
Zijn ziekte het H. Misoffer opgedragen
De H. Vader heeft niet eerder willen cele-
breeren, voordat Hij dit geheel normaal,
dus niet zittend, kon doen.
Diep ontroerd ging Zijne Heiligheid cp
naar het altaar, vol eerbied geassisteerd
door Zijn beide geheim-secretarissen, Mgr
Confalonisri en Mgr Venini.
In den loop van den dag heeft de H.
Vader het «voto», dat voorgelezen is op
de dezer dagen gehouden bijeenkomst van
de H. Congregatie der Riten en dat be
trekking heeft op twee wonderen, ge
wrocht op voorbede van den zaligen An
dreas Bobola. S. J., gera i'.ceerd en be
paald, dat de voorlezing van het desbe
treffend decreet na Paschen moet plaats
vinden.
'S FAUSEN PAASCHZEGEN
URBI ET ORBI
UITZENDING PER RADIO OVER
HEEL DE WERELD
Naar «De Maasbode» uit Rome ver
neemt zal de Paaschzegen, die op het
Paaschfeest door den H. Vader vanaf liet
balcon van de St Picter Urbi et Orbi
gegeven wordt, door de radio over de ge
heele wereld worden uitgezonden.
De Plechtige Pontificale Hoogmis, die
tevoren in de Vaticaansche Basiliek door
Z. H. Era. Kardinaal Granito di Belmonte,
den Deken van het Heilig College van
Kardinalen, zal worden opgedragen en
die door den H. Vader zal worden hij-
gewoond. zal eveneens per radio worden
uitgezonden.
Meer dan 25 duizend pelgrims uit alle
deelen van Europa en Amerika worden,
in verband met het Paaschfeest en de
plechtigheden in de St Pieter, waaraan
de H. Vader, die thans volkomen her
steld is, zal deelnemen, te Rome verwacht.
Honderden Oostenrijksche en Hongaar-
sche pelgrims zijn reeds in de Eeuwige
Stad aangekomen.
Op het onverwachts werd Zondag 1L in
alle Duitschj katholieke kerken een pau
selijke encycliek voorgelezen, waarin pro
test wordt aangeteekend tegen de schen
ding van hst konkordaat van 1933.
To Eerlijn werd het óokununt voor
gelezen door aartsbisschop Preising.
In de encycliek wordt verklaard dat zoo
het konkoruaat, tusschen het Rijk en het
Vatikaan afgesloten, niet geëerbiedigd
werd, dit geenszins de fout is van de Ka
tholieke kerk, maar wei van de rijksre-
geering, dij de bepalingen ervan niet
ioyaai heeit nageleefd.
Indien de H. Stoel het konkordaat niet
opzegde, dan was tut alleen om wille d-:r
bekommernis die de H. Vader heeft voor-
het heil der zielen waarvan hij d.o. iast
draagt.
Da encycliek critisïert ook de rassen
theorie. Zij veroordeelt ernstig da theorie
van bloed en bodemWie dergelijke
dwalingen profeteert, schendt een gezwo
ren trouw. Wie ras, volk, staat, staats
vorming of de dragers van het staats
gezag tot de hoogste orde verheft en ver
afgoodt, hij do:it d.e door God gescnapen
orde geweld aan.
Overal waar men probeert de ouders
te verhinderen hun kinderen op te voe
den, zooals zij dat aanvoelen, schendt
men den trouw aan God. Nooit zal de
Kerk vrijelijk de scholen erkennen, waar
de met het kerkelijk onderwijs belaste
onderwijzer niet vrij is of waar het on
derwijs wordt gegeven in anti-christelij-
ken ge:st.
De Kerk, aldus de Paus, bidt voor allen,
die lijden om hun geloof. Tot in de ge
vangenissen en concentratiekampen moet
m.n zoo noodig den lijfsdwang weerstaan.
De encycliek doet eindelijk beroep op
de priesters die in deze moeilijke tijden
zich niet van hun plicht:in zullen laten
afvoeren.
OPZIEN EN MISNOEGDHEID
IN DUITSCHLAND
Het anc^n u^«cr tnoyoutjz heeft veel
opaien ui ui zcjoere nauOiiaal-üocialisu-
scne imuuens nnsnoegunera verwexi. De
n.u.kSuie naa net xonxoraaat
waarnjX a-s tui vceijo pap.er aanzien.
semjnt nu waarnjk op aan
ve itg6ui uat in aen vretmae geen ver-
trouncii mver zou geschonden wora.n aan
net anor Duitscniand gegeven woord. En
aeze maal nao cie Duitscne Kegeering met
ae v-aontscauiaiging in te brengen dat
de aangegane verornienissen we ra ra aan
gegaan aoor voorgangers, want het kon-
xoraaat werd argesloien door het derde
Rijk, ond.r het bewind van Hitier.
In tegenstrijd met dit konkordaat wer
den de xauroiieke scholen afgeschaft en
vervangen aoor Hitlerscholen; alle Katho
lieke u .ugd vereenig in gen werden ontbon
den. In Duitschland is ook alles Natio-
naal-Socialistisch, alles wordt gelijkge
schakeld. Het Nationaal-Socialisme is een
levensoescnouwing ene strijdig is met de
katholi.ike levensbeschouwing en in
Duitschland is Staat en Nationaal-Socia
lisme ook hetzelfde. Voor de Katholieke
Kerk bestaat er geen vrijheid meer. Dit
is da ontzenuwing van d.n geest en van
de tetter van het konkordaat en daarte
gen heeft de H. Vader thans openlijk en
plechtig de stem vraheven.
De Duitsche politie, die verrast werd
door het aflezen van de Pauselijke ency
cliek, he;ft huiszoekingen gedaan in ver
scheidene plaatsen en kon beslag leggen
op enkele exemplaren vaa de encycliek.
Dez; moet evenwel niet gedrukt zijn ge-
werst te Berlijn, maar in de Provintie.
Per auto werden de exemplaren dan ook
naar alle pastorijen gevoerd vooralser de
politie ingrijpen kon;
Of Duitschland nu het konkordaat op-
z.ggen zal of niet is niet bepaald, maar
de Duitsche gezant bij het Vatikaan kreeg
opdracht protest tegen de pauselijke en
cycliek aan te teekenan. Wellicht staat
Duitschland voor een nieuwen kuituur-
kamp.
(ttlBBEBBBBB9BBfl8BNBBIllBSBB>iiil
GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVRE
DEN! NA LEZING, SCHUIF HET
IN HANDEN VAN EEN GEBUUR OF
VRIEND, ZOO STEUNT GE ONS. -
DOE HET ZONDER UITSTEL.
DANK EROM.
imiHtuinniimitimniinnnatnmimiTiiiiiniiiuiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiuuiiiiitiiiiiiii
Zooals ieder jaar gaat te leper een Han-
delsfcor door van Witten Donderdag tot
Tweeden Paaschdag. M nigmaal hadden
we ons reeds afgevraagd: M2ar is dat niet
te veel ge- ergd om telken jare eens Han
delsfoor houden in eene stad zooals
leper?
H:t antwoord is klaar en duidelijk ten
eerste. ledr jaar worden er meer stan
den opgericht, zocdat dit Jaar de lokalen
der Middelbare School en der Halle te
klein bleekn en dat er besloten werd op
den koer dezjr gebouwen een tent op te
slaan om toe te laten aan de menigvul
dige handelaars een onderkomen te vin
den voor het opstellen hunner standen.
Ten tweede: van wege de bevolking van
leper en omliggend; wir.t de belangstel
ling veld. Ten bewijze, dat jaarlijks de
ingangskaarten stijgen. De 13" Handels
foor werd door meer dan 17.000 bezoekers
afgezien, zoodat-we wel mogen zeggen dat
de Hand:ilsfoor moet doorgaan en zelfs
onmisbaar geworden is voor onze nering
doeners.
Gedurende deze Har.delsfoor wordt er
ook gezorgd- voor -aantrekkelijkhedra, on
der meer hEbben talrijke muziekmaat
schappijen hunne medewerking toege
zegd om op verschillende plaatsen van
stad Koncerten 'uit te Voeren.
DE OPENING
Eventjes vóór 2 uur traden we het lo
kaal der Middelbare School binnen, waai
de officieel; opening zou plaats hebben.
In de verte hoorden we nog hier en daar
nameraiagen dreunen onder de gewelven,
xiandelaars en Gommisarissen waren druk
in de weer voor de laatste schikkingen.
Stilaan b.gonnen de personaliteiten op
te dagen. We noteerden onder meer: Heer
Vanaer Ghote, Burgemeester; Z. E. ,H.
D.iken Vermaut; E. H. Socquet, Bestuur
der der Beroepsschool; Heer Janssens,
Afgevaardigde- van den H-eer Minister
van Kolqniën; de Heeren Schepenen Le-
mahieu, Van der Merscn en Deiahaye;
de Heeren Gemeenteraadsleden en Heer
Versailles, Sekretaris; de Heeren Matton,
Voorzitter der Rechtbank; Van Thoren-
bürg, Prokureur des Konings; Van Brus
sel, Substituut; de Heeren Rechters en
de Heer Clinckemaille, Arrondiss^ments-
kommissaris; de Heer Vandenbulcke, Se
nator; de Heeren Butay;, Leuridan en
Missiaen, Volksvertegenwoordigers; Dok
ter Brutsaert, Bestuurder van het Sana
torium De Lovi; de Hser Six, Pro
vincieraadslidde Heer Vergracht, Be
velhebber van het Brandwe.rkorps; de
Heer Hallaux, Luitenant der Rijkswacht;
eer Maertens, Politiekommissaris, en Heer
Tordi.ur, Opziener van het Onderwijs,
alsook talrijke leden van de Handels-
kamer.
't Was de Heer Julien Tahon die de
openingsrede uitsprak, in vervanging van
Heer Maertens, Politiekommissaris, en H.
held belet, waarop de Heer Burgemeester
antwoordde.
Rede uitgesproken door den H:er JU
LIEN TAHON, Sekretaris van de Han
dels en Nijverheidskamer:
Heer Burgemeester,
Eenvaarde Heer Deken,
Mijnheer Janssens, Verwjenwoor-
tiiger van den Heer Minister van
Koloniën,
Mejuffer, MJjnheeren,
Gij doet ons de eer heden onze veer-
tienae Handeisfoor te openen. Wat hat
dosi onzer tentoonstelling is en of dit
doel begrepen wordt, de steeds to.inemen-
de bijval toent aan dat onz; pogingen
overeenstemmen met de hedcndaagsche
ontwikkeling van leper en hoezeer onze
medeburgers al het belang van onze be
tooging beseffen. Het is de eenige vol
doening welke ons komiteit zoekt als be
looning van al zijn streven.
Gij zult zi:m dat wij, zooals telken jare.
getrouwe medewerkers hebben: de Regie
van Telegraaf en Telefoon vindt hier e.n
gepaste gelegenheid voor vruchtbare pro
paganda te mak;n; de stedidijke Nijver
heidsschool heeft hier eene schoone ge-
l3genheid om de aandacht der oud:rs en
der jeugd te richten; de medewerking der
Kantwerkschool toont het nuttige en het
schoone van eene oude Iepersche nijver
heid, die niet mag verdwijnen; da ten
toonstelling der Fotoclub en van den
Ieperschen Kunstkring toont aan de be
zoekers hoe de kunst zich hi:r ontwik
kelt. D;ze medewerkingen gepaard gaande
met de zoo talrijke en belangrijks stands,
wij zijn verplicht geweest eene tent te
plaatsen op den koer der Halls geven
aan onze veertiende Handelsfoor een uit
zicht dat zelfs de moeilijksten moet be
vredigen. Wij mog£n niet nalaten ook
uwe aandacht te vestigen op de nuttige
en leerrijke medewerking der Sint Jozefs
Berospsschool.
Maar wat vooral dit Jaar de aandacht
zal v.istigen. dat is de prachtige Koloniale
Tentoonstelling, welke hier door het ko
loniaal bureel wordt ingericht. Ons komi
teit he:ft gedacht dat in deze tijden van
autarchie en waar zoovele deuren zich
voor den Belgischen Handel en Nijverheid
sluiten, het e;n plicht was de bevolking
meer en m er in aanraking te brengen
met onze rijke kolonie.
De ruime lokalen waar d;ze tentoon
stelling gevestigd is bieden da gelegenheid
op uitgebreide wijze de b: zoekers in te
lichten van wat onze kolonie is en kan.
Da wensch van het komiteit is dat hieruit
eene vruchtbare medewerking moge ont
staan tusschen onze stad en streek, en
ons tweede Vaderland.
Da opening onzer Foor is telken jare
eene gelegenheid om een blik te werpen
op den vooruitgang van leper en wanneer
wij de reeks openingsreden overlezen, dan
zien wij dat de gang der herleving van
leper v:el overeenkomt met die der pro
cessie van Echternach: varleden jaar gin
gen we twee stappen vooruit en boekten
het gebaar van den Heer Minister De
Man t n voordeele van het herstel der
vaart leper-Komen. Thans is het alsof
de tegenstrevers der belangen van leper
eene schijnbare overhand hebben, doch
toekomende jaar gaan wij opnieuw twee
stappen vooruit en de zege zal aan T»per
zijn! En de stand, walke de Handelsfoor
hier voor de eerste maal inricht, toont
wat de hoop van leper is.
Overigens de statistieken der werkloos
heid, ied':r maand opgesteld door den
Heer De Meyer, Regeeringskommissaris,
toanen aan dat, terwijl in de andere ge
bieden d:r grensstreek de werkloosheid
sedert een jaar met 15 tot 25 afgeno
men is, zij in het Iep;rsche onveranderd
is gebleken; h t klaarste bewijs der nood
zakelijkheid der economische uitrusting
onzer streek.
Htt is onzen plicht onzen dank te be
tuigen aan al de m eewerkingen die de
inrichting en den luister dezer foor mo
gelijk maken. Ten eerste het Iepersche
Stadsbestuur; h ,t Ministerie van Kun
sten en Wetenschappen, en den Heer Be
stuurder Oorts. Het Koloniaal Bureel en
zijn Bestuurder, d n He:r Janssens, wiens
tegenwoordigheid wij hier begroeten. De
Regie van Telegraaf en Telefoon en d.n
Heer Ontvanger Leclercq; de Bésturen
der Nijverh ddsschool, der Bsroepsschool,
der Fotoclub en van den Ieperschen
Kunstkring; de verschelde organen def
gewest:lijke drukpers; de talrijke muziek
korpsen van stad en omliggende, en zelfs
uit Frankrijk, die zoo bereidwillig onze
feestelijkheden opluisteren, en. laatst
maar niet minst, de talrijke deelnemers
onzer veertiende Handslsfoor, aan wie wij
v.el bijval wenschen, en de getrouwe en
milde gevers onzer tombola.
Ook gaat onzsn dank aan al de Over
heden die deze opeing met hunne tegen
woordigheid vïreeren.
Wij bidden Heer Burg: m-ester,
Mijnhreren, tot d; opening der veertiende
Hand.lsfcor te willen overgaan.
Rede, uitgesproken door don Heer J.
VANDER GHOTE, Burgemeester:
Heer Secretaris,
Het is steeds voor mij een gvcot ge
noegen de Hrn:'.;lsfoor van leper te mó
gen open:n. D.t niet alletnlijk cmdat ik
die inhuldiging beschouw als zijnde de
bevestiging van het eendrachtig streven
van het Stadsb.stuur en de Bevolking
naar eene betere toekc-mst, maar vooral
omdat zij mij in de gelegenheid stelt, in
naam van het Stadsbestuur, hulde te
brengen aan de bedrijvigheid van de Han
dels- en N ij va rheid s ka n; s r van Ijper, aan
de to'Wijding van haren Voorzitter en
hen te bedanken voor al wat zij t:n bate
van den voorspc:d en de ontwikkeling
van leper betrachten en verwezenlijken.
D; voornaamheid van de talrijke per
sonaliteiten en gezagvoerders die op d ze
plechtigheid aanwezig zijn, de medewer
king van het Koloniaal Bureel, d: Regie
van Telegraaf en Telefoon, van de stede
lijke instellingen van vakkundig- en be
roepsonderwijs, van de Fotoclub en den
Kunstkring van leper, zijn Let bewijs van
de'degelijkheid van uwe onderneming en
van de waardeering waarin uw strew n in
alle middens gehouden wordt.
Mijne Heeren,
Het Stadsbestuur is dan ook gelukkig,
is leeds getrouw aan zijne gedragslijn, uwe
lofwaardige poging te steunen en aan
haar welgelukken mede te werken.
De 14«' Handelsfoor is imm.rs de kra
nige bevestiging van osn innig vertrou
wen in de toekomst, van ons vastberaden
voornemen steeds hooid te bieden aan
da moeilijkheden die heden nog onze stad
in bloei en ontwikkeling bedreigen.
Indien wij op het verleden terugblik
ken dan beseffen wij den zwaren omvang
van do minutio capitisdie or.^e stad
en gemeenschap ten gevolge van den we-
relaoorlog getroffen heeft en waarvan da
gevolgen tot h:den toe in voidoer.de mate
niet werden goedg', maakt.
En nochtans, indien veel schaduwen
opduiken en zich vooracen bij dit onder
zoek, toch mogen wij enk.de troostend'®
bestatiging-en boexen. Inderdaad, de oe-
langrijxe verbeteringen ai; geaurend; de
verroopen jaren aan onze groote wegenis
aangSDracho zijn geweest, alsmede de
verbeteringen a.e, ter studie zijnde, b.n-
nen kort er zullen aangeoraent word.n,
zullen de stad van ren net var. uitnemen
de verbindingswegen per land voorz.en
die ongitwijield op de ontwikkeling en
de uitbreiding van het vreemdelingenver
keer naar leper toe eenen z«r guustigaa
invloed zal uitoefan.n.
Verders de belangrijke werken ter ver
betering der bevaarbaarheid van de vaart
I.per-lJzer en aan onze ouden waterweg
naar Nieuwpoort zullen in zeer gr:., te
mate Handel en Nijverheid in stad en in
h£t gewest bevorderen en er meer voor
spoed en weivaart baren.
En indien de belofte van het heiw.il
van da vaart Ieper-Leie welke teni.,.;s
Gouverneur Baels ons bracht niet ver
wezenlijkt wordt, indien ten dien opzien te
ons herhaalde aandringen vruchtel'os is
gebleken, indien onze wensch door d; R
geering niet ingewilligd werd, toch blijft
ons de hoop het ontwerp te zien vtrwo-
zenlijken dat, dank aan het grav: n eeimr
vertakking van de vaart Ieper-IJzer i n
het oprichten eener loskade bij den Veur-
nesteenweg, de kaai van leper in nauwe
verbinding met de Buurtspoorwegen zal
gebracht worden en aan de Handelaars
en Nijveraars van leper en gewest de ge
legenheid zal geschonken worden hunnen
ondernemingsgeest metterdaad te bewij
zen en het overwegend belang van de
vaart Ieper-Komen verrechtveerdigen.
Laat ons alle misnoegdheid en hope
loosheid van den kant scnuiven. Laat ons
integendeel met vastberaden wil en een
drachtig, bezield met dezelfde liefde en
toewijding voor onze stad, samenwerken
om te verwezenlijken al wat leper mooier
en rijker maken moet en zoodoende te
maken dat leper haar vooroorlogsch eco
nomisch standing weer zal veroveren
en hare bronnen van voorpoed van weleer
bemachtigen.
Ik ben gelukkig, Heer Sekretaris, in die
gedachte en op dezen wensch de 14« Han
delsfoor van leper open te verklaren.
DE STANDS
Na deze redevoeringen verzocht de Heer
Tahon die de Heer Hector Vermeulen
verving de Heer Burgemeester de ten
toonstelling te willen openen met het be
zoeken der verschillenden stands.
Niet minder dan 54 handelaars hebben
hunne medewerking verleend. Onder deze
menigvuldige stands bemerken wij deze
van de Regie van Telegraaf en Telefoon;
de Iepersche Fotoclub, die prachtige re
sultaten bekomen heeft; de Iepersche
Kunstkring, die reeds verschillende leden
telt, waarvan het penseel reeds grooten
vooruitgang mag boeken. Dan den prach-
tigen stand van het Ministerie van Ko
loniën, die iedereens aandacht trok. Be
nevens dit alles treffen we de stands aan
voor wat de nijverheid betreft: bouwma
terialen, autos, motos, rijwielen en alle
toebehoorten, naaimachines, landbouw
machines, waschmachines, stoven, keu-
kengerief, glas. en gleiswerk, schilders-
gerief, lichtreklamen, beenhouwersartixels,
prachtmeubeis, radios, kleederen, witgoed,
sayetten en mercerieën, verwarmingstoe
stellen, wijnen en likeuren, bieren, enz.
Tot ons groot genoegen mogen we ver
zekeren dat door de groote verscheiden
heid en aantrekkelijkheid deze Handels-
foor eein waar succes te gemoet gaat.
Mocht het weder wat verbeteren, het zóu
onze neringdoeners ten goede komen.
Een woord van huid? en dank dient ge
richt aan den onverdroten werker. Heer
Hector Vermeulen, Voorzitter der Han
dels- en Nijverheidsk',m:r, alsook aan de
talrijke leden, die alles in 't werk gesteld
hebben om deze 14" Handelsfoor te do n
gelukken en aantrekkelijk te maken.
OPENING TENTOONSTELLING
KONINGIN ASTRID
Nadat de overheidspersonen de Han
delsfoor bezocht hadden, brachten ze een
gezamenlijk bezoek aan de tentoonstelling
van foto's, d; diepbetreurde Vorstin
Astrid voorstellende vanaf haar prilste
jeugd tot aan het droeve einde.
Deze t;ntoonstelling Is ingericht in het
Arthur Merghelynck Museum en is toe
gankelijk voor eenieder.