Kruisprocessie De Burgeroorlog in Spanje Het Nieuw Statuut van Belgie RERUM NOVARUM De Rechten van het EpiscopaatCe Ke,'£e Belgie in hel brandpunt der belangstelling KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER INTERNATIONAAL OVERZICHT Wat ieder Christen moet weten over en uit MÏDDENSTANDSBELANGEN lm belangrijke verklaring van den HL Spaak in de Kamer. liet einde van alle Militaire akkoorden. ZONDAG 2 MEI 1937. 10 BLADZIJDEN. - 40 CENTIEM. MUM v lllllüllIHllllllHUIItlillll!1^ «DE HALLE» Katholiek Weekblad van leper Bureel: Boterstraat, 17, IEPER. ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per po.t) Binnenland 20.— fr. Belgisch Kongo 40.— fr. S Frankrijk 40.— fr. g Alle andere landen 60.— fr. f§ kledrsa kcrt zim verantwoordelijk voor g kun artikels. i 5 JAAR. N IS. BmÊKÊÊmKmÊmwmacmKBmmmÊmm TARIEF VOOR BERICHTEN: i Kleine berichten per regel X.— fr. I 2 £r. toel. v. ber. m. adr. t bur. Kleine berichte, (minimum) 4.fr. a Rouwber. en Bedank, (min.) 5.fr. s Drukker-Uitgever: SANSEN-VANNESTE, Poperinge Tel. Poperinge Nr 9 Postcheckrekening Nr 1S5.70 Te herhalen aankondigingen prijs op aanvraag, g Annoncen zijn vooraf te betalen en §1 moeten tegen den Woensdag avond g g richten tegen den Donderdag noen. g g ingezonden worden. Kleine be- ëiüüfli::: r Dat er Iets bestaat, dat ls zeker, placht Mijnheer Baekmans te zeggen. En ge moet er goed mee staan, om oor 't leven te komen. Ze zaten aan tafel en hadden hun soep binnen. 't Zoontje pakte 'nen stoel met den top van de leuning vast, en deed hem op éénen feoot ronddraaien. Willy, laat dien stoel staan! Wilt ge luzie in huis brengen? I Wiily zette eerst zijn ellebogen op de tafel, maar lei dan twee messen kruise lings over elkaar. I Baekmans sprong op, en over de tafel **reg, sloeg hij den jongen vlak op zijn kaak dat hij van zijnen stoel stuikte, fwilly bleette, madame schreeuwde, Ba.'kmans vloekte: J Watte, messen kruiselings over me kaar leggen? Om 't ongeluk over ons huis te trekken? Maar manlief toch, waagde madame, daar moeten we niet bang meer voor zijn. Binds gij dat hoefijzer op de achterdeur genageld hebt. F Ja, ja. Maar ge weet nog wel, wat die kaar'.-zienster mij gezegd heeft. Dat we geer. ongeluk zullen krijgen, als we 't zelf ru-1 zoeken... En dat het een het ander kar. te niet doen? Dè,t zei ze. Die messen kunnen 't hoefijzer tegenwerken. Madame zweeg en Willy zat knorrig aan wn oogen te wrijven. A 1 In de vroegte sprong Baekmans zijnen auto in. Frans, zijn voerman, zat aan het Etc Langzaam de poort uit, reed de auto de Btraat op, dat de zware wielbanden knars ten over het grint. Baekmans keek nog eens om, verschoot en tikte met zijn vingerring op de voor- jruit i Frans draaide aan 't stuur, en hield het gerij in: Wat is er, Mijnheer? 't Poppeken, Frans, wij hebben het poppeken vergeten! Straks hebben wij een .JBgeluk! Frans kwam met 't poppeken terug, en Baekmans hing het met ontzag tegen het achtterruitje in den auto. Het poppeken met zwart haar, en een rood roksken aan. Pat lustig weg en weer bengelde. Teut! teut! teut!... *t Was toch zoo 'n schoon weer. De vel den en weiden aan weerskanten van de baan. lagen te droomen in de morgenzon. En ginder, in 't geboomte, zat de koekcek te roepen: «Koekoek! koekoek!» Hou! Wat is me dat? l Frans heeft het stuur omgegooid. De kuto staat stil. Bij de kruising van die (wee banen. Een lange, lange stoet gaat over den steenweg, onder de boomen door. Voorop, al voorbij, een jongen met een kruis dat hij hoog in de lucht steekt. En naast hem, aan weerskanten, twee jongens met witte koorhemden aan, en met hooge zilveren kandelaars met een keersken op. Frans, wat is dat? De Kruisprocessie, Mijnheer. We kun nen niet door! We moeten ze laten voor bijgaan. Baekmans stapt zijnen auto uit en staat te grommelen. Frans neemt zijn pet af. Aachter 't kruis, twee lange rijen kna pen en meisjes met de meesters en de nonnekens boven uit. En daarachter zangers met boekskens In hun hand. En dan, drie priesters, met paarse ge waden om. En achter die, een lange, lange rij van mannen en vrouwen, die meezingen en antwoorden. Alle Gods lieve heiligen, spreekt ten beste voor ons. Stommigheden, grommelt Baekmans, en hij kijkt naar 't poppeken in den auto. Van alle kwaad, verlos ons Heer. VeTlos ons, heer, mompelt Frans meê. Van een schielijke en onvoorziene dood, verlos ons Heer. En de menschen die voorbijtrekken zien naar den auto en naar Baekmans. 't Kruis, ginder verre, slaat het veld in, voorbij die hooge boomen, met die hoeve daarachter. Van bliskem en noodweer, verlos ons, Heer. Ja, dat wel, meent Baekmans. Van de eeuwige dood, verlos ons. Heer. Baekmans knabbelt op zijn sigaar. Het kruis slingert ginder, door dien wit ten veldwegel, hoog boven het groens graan uit: Dat Gij de vructen der aarde zoudt geven en bewaren! Wij bidden U, verhoor ons! En de lachende zon doet den doom hoo- ger optrekken, over de velden. Zoon van God, wij smeeken U, ver hoor ons Als Frans zijnen auto weer doet ronken stapt Baekmans in. Frans draait zijnen kop en lacht scham per: Hawel, Mijnheer Baekmans? Ja, dat er iets bestaat, dat is zeker, Frans. Hoefijzers, Mijnheer Baekmans? Baekmans zwijgt. De Zoon van God, Mijneer Baekmans. Die bestaat! IBHHHSEBBBEflB8flBflBBBBEH5329ISI33BBBBBBSi23XBSQBR32Qi3SH322IZ!3 cc Den 15 Mei 1891 heeft Paus Leo Xln Zijne encycliek Rerum Novarum over den toestand der arbeidersde wereld ingezonden. Dit pauselijk document heeft het arbei dersvraagstuk, waarvoor de stoutsten te rugschrokken, met onversaagden moed aangedurfd en er eene oplossing voor aan geduid, zoo klaar en zoo volledig, dat ze na eene halve eeuw wellicht, nog immer voorkomt als de esnige ware, de altijd ac- tuesle, die alleen bij machte is den vrede en den vooruitgang in christelijke broe derliefde te verzekeren. WAT VROEG HET WERKVOLK EN WAT SCHREEF DE PAUS? Het volk dat gebukt ging onder den last zijner ellende, zijner verlatenheid, zijner verdrukking, vroeg vijf zaken: 1. Eerbied voor zijne waardigheid; 2. Rechtvaardigheid en bescherming te gen misbruiken; 3. Heropbeuring van zijn verwoesten haard; 4. Beroepsorganisatie; 5. Beveiliging tegen de wisselvallighe den van het arbeidsleven. In de Rerum Novarum -wereldbrief schaart zich Paus Leo XIII aan de zijde van het verdrukte proletariaat, om die vijf eischen te verrechtvaardigen in naam van de christelijke zedeleer. 1. Eerbied voor de waardigheid van den aroeider. Wat de rijken en de patroon betreft: zij mogen hunne werklieden niet als slaven aanzien; zij behooren hunne persoonlijke waardigheid te eerbiedigen, welke nog veredeld wordt door hunne waardigheid als christen mensch. 2. Waardigheid en bescherming. Het is duidelijk en allen stemmen hier mee in, dat de menschen uit den minderen stand een spoedige en passende hulp be hoeven. daar de meeste onverdiend in eene d::pe ellende verkeeren. 3. Heropbeuring van het arbeidersgezin. De natuur legt den familievader den heiligen plicht op zijn kinderen te voeden en te onderhouden. Zij gaat nog verder... Zij zet hem aan zich te bekommeren om hun toekomst en hun een erfdeel te ver zekeren indien hij geen blijvende en pro ductieve goederen kan verwerven en bs- zi.ten, en die bij erfenis achterlaten. De verstandige arbeider zal. indien hij een loon ontvangt dat ruim volstaat om in zijne eigene behoeften te voorzien, en in die van vrouw en kinderen, weldra spaarzaam zijn zooals de natuur zelf er hem schijnt toe aan te zetten buiten zijne uitgaven nog iets overhouden om zich een bescheiden eigendom te verwel ven. 4. Beroepsorganisatie. De voornaamste plaats (tucschen alle sociale instellingen) komt toe aan de werkliedenvereenigingen welke schier al het overige oi vatten... Wij verheugen er ons over dat overal zulke vereenigingen werden opgericht. Zooals de zaken nu staan, moeten de arbeiders tusschen een van beide kiezen: ofwel bij die vereenigingen aansluiten welke gevaar opleveren voor den gods dienst, ofwel onder elkaar vereenigingen oprichten en hun krachten vereenigen om in staat te zijn manmoedig die onrecht vaardige en onduldbare dwingelandij van zich af te schudden. 5. Beveiliging en bescherming. Er dient eindelijk voor gezorgd dat de werkman nimmer werkgelegenheid misse en dat er een reservefonds besta om zich te beschermen, niet alleen tegen de plotse en onverwachte ongevallen, welke onaf scheidbaar zijn van het nijverheidsleven, maar ook tegen ziekte, ouderdom en on gunstige levenskansen. Hiervan vergete men niet: 1. Dat de Paus onder alle vorsten en re geeringen de eerste gesproken heeft: in 1891, toen het almachtig kapitalisme, op grond van de liberale principes, de arbei ders tot echte slaven had gemaakt. 2. Dat Rerum Novarumeen wereld- brief is, d. w. z. dat de Paus zijn woord richt niet UITSLUITEND tot de arbei dersklasse, maar tot gansch de Kerk, tot priesters en leeken van alle landen, tot alle werklieden en alle patroons, die door hun Doopsel burgers zijn van het Rijk Gods. fBSBSSSEBflSSBBElOSEESBEBEaBSI ONS WEKELIJKSCH RAADSEL Ons nieuw raadsel: Twee welgekende jongensnamen; Den tweede vindt de Jood niet slecht. Geef den eerste een s en breng ze samen, Een groente is 't. voor koud gerecht. Oplossing van ons vorig raadsel: RE VOL VER. PLECHTIGE OPENING VAN HET ZEEVAARTKUNDIG MUSEUM TE LONDEN EEN OPEN BRIEF VAN E. P. RUTTEN AAN DEN HEER DE SCHRYNMAKERS DE DORMAEL, REXISTISCH SENATOR DE FRANSCH-ENGELSCHE NOTA Zaterdag 24 April werd den Heer Spaak, Belgisch Minister van Buiten- landsche Zaken, een nota overhan digd vanwege de Engelsche en Fran- sche regeeringen, waarin door deze laatsten uitdrukkelijk gezegd wordt,- dat Belgie voortaan geen enkele ver bintenis meer heeft voortvloeiend uit het Locarno-verdrag of uit de Con ferentie van Londen van 19 Maart 1936, die gehouden werd naar aan leiding van de herbezetting van de Rijnzone en waardoor het eerste Lo- carno-pact te niet ging. Voortaan is Belgie dus niet meer gehouden een groote mogendheid zooals Frankrijk of Engeland bij te springen, in geval deze landen buiten hun schuld aan gevallen worden. Dit zou wel het ge val geweest zijn indien vóór de over handiging van de besproken nota een gewapend conflict was uitgebroken. Daarentegen blijven Engeland en Frankrijk hunne verplichtingen te genover Belgie houden. Zij zullen dus wel Belgie ter hulp snellen in geval van niet-uitgelokten aanval, en dan al Belgie vrijen doortocht moeten laten aan de helpende legers en ter reinen moeten ter beschikking stellen voor vliegpleinen. Het is duidelijk, dat Frankrijk en Engeland, niet uit eigen beweging tot dit besluit zijn gekomen, maar dat zij hierin slechts tegemoet komen aan de herhaaldelijk door de Belgi sche regeering uitgedrukte wensch om ontslagen te worden van de in ternationale verplichtingen, die ons land tot nu toe met de groote mo gendheden verbond. Trouwens de nieuwe richting in de Belgische bui- tenlandsche politiek werd slechts aan genomen onder de druk van de open bare meening, zooals die gevormd werd door de Katholieke Vlaamsch Hationaal georienteerde pers en waar aan ook De Halle geestdriftig heeft meegewerkt. In hunne nota verklaren de twee groote mogendheden zelf, dat ze door die nota hunne volle sympathie be tuigen jegens den wensch van de Bel gische regeering Bij het nemen van hun besluit hebben Frankrijk en En geland rekening gehouden van de beslissing door Belgie genomen om, ten eerste uit al zijn macht zijn grenzen te verdedigen tegen eiken aan- of inval van een andere Staat en ook de doortocht over zijn grond gebied te verbieden om een ander land aan te vallen; ten tweede om getrouw te blijven aan het pact van de Volkenbond. DE NATUURLIJKE WAARBORG VAN ONZE ZELFSTANDIGHEID In Belgie zelf is het nieuws van de Fransche-Engelsche nota overal geestdriftig ontvangen geworden. Er is trouwens reden toe. We hebben reeds herhaaldelijk gewezen op alles wat Belgie te winnen had bij een zui ver zelfstandige politiek. De gelegen heid is te schoon opdat we er geen gebruik zouden van maken een paar voordeelen weer op te halen. Een oorlog gaat gewoonlijk niet uit van de kleine landen, maar wel van de groote mogendheden, wier wederzijd- sche economische en territoriale be langen nogal gemakkelijk in botsing komen. De geschiedenis van West- Europa is heelemaal in beslag geno men door de opvolgentlijke oorlo gen tusschen Engeland en Frankrijk, Duitschland en Oostenrijk, Duitsch- land en Frankrijk, Oostenrijk en Ita lië, enz. De kleine landen hebben zich steeds moeten verdedigen tegen de veroveringszucht der grooten en het is meestal de onderlinge naijver dier grooten geweest die de beste waar borg waas voor het voortbestaan der kleine landen. Ook dat is thans nog zoo. Belgie grenst aan drie groote landen, die onderling al heel wat krijgertje gespeeld hebben. Alle drie IBBBBlBBBBBBBBBBflEBISBBBBBBBlBBBBBBBBBBEEBEEBEBBBBBlBBBaBa DE NATIONALEN MAKEN GROOTE VORDERINGEN OP HET BASKISCHE FRONTREEDS 20 DORPEN VEROVERD. DUIZENDEN KRIJGSGEVANGENEN. hebben ze dikwtsls begeerige oogen geworpen op orfye nijverige provin ciën en daarvoor moeten we niet heel ver teruggaan in de geschiedenis. Doch de opslorping van Belgie door een van die drie landen zou ten over staan van de twee andere een te groote machtsversterking beteekenen die zij nooit zouden gedoogen en ook in het verleden nooit hebben toege laten. Veel gevacjüvjker zijn de plan nen geweest prriÏÏBelgie te verdeelen tusschen Frankrijk en Duitschland, maar Engeland u)cs er telkens als de kippen bij om dii te beletten. Het is thans zeker dar Zoolang wij nog een greintje nationaal bewustzijn behou den, dat slechts ten volle kan gedijen door de erkenning van de Vlaamsche en Waalsche volksgemeenschappen, de drie mogendheden het nooit eens zul len worden over een mogelijke verdee ling van het Belgisch grondgebied. Zelfs een voorstel van verdeeling waarbij Vlaanderen aan Duitschland zou gegeven worden, Wallonië aan Frankrijk en Belgisch Kongo aan En geland heeft geen kans van lukken. Men kan zich voor Belgie geen betere I politiek indenken in geval van gevaar dan die drie landen tegen mekaar uit te spelen. HET GEVAAR DAT WE GELOOPEN HEBBEN Waf een gevaar er daarentegen uit gaat van de verbintenissen welke thans verbroken werden hebben we met de hand op - het hart kunnen ondervinden, toen we in Maart ver leden jaar op de rand van den oorlog stonden. De herbewapening van de Rijnzpne door Duitschland bleek voor Rusland een geschikte gelegenheid ie bieden om Duitschland klein te krij gen door een oorlog. Frankrijk werd aangezet om de verdedigingsoorlog uit te roepen en de bondgenooten van Frankrijk, inzonderheid Rusland en Belgie uit hoofde van militaire a.ccoor- den, zouden het aangevallen Frank rijk hebben moeten ter hulp snellen. Degenen die te dien tijde heel op lettend de persverslagen hebben ge lezen, zullen zich herinneren hoe de Fransche Eerste Minister Flandin in een rede beweerde, dat de herbezet ting van de Rijnzone moest be schouwd worden als een schending van de Fransche grenzen en wie de gevolgtrekking durft in de oogen te zien, die weet dat een inval van Fransche troepen in het Rijngebied zou beschouwd geworden zijn als een verdedigingsoorlog en Rusland zou, wellicht over Jle-ïlsch grondgebied, Duischland ten Oosten aangepakt hebben... om Frankrijk te helpen. En Belgie zou noodgedwongen hetzelfde hebben moeten doen. Zoo waren we bijna in het begin 1936 in een oorlog meegesleurd waarmee we niets te ma ken hadden alleen tengevolge van onze internationale verbintenissen. Alleen het kordaat optreden van Eden en Van Zeeland heeft ons toen gered. Hitier heeft ook al een paar malen de eerbiediging van Belgie's zelfstan digheid door Duitschland toegezegd. Het is ook niet onmogelijk dat een nota, gelijkaardig aan de Fransch- Engelsche, door de Duitsche en de Italiaansche regeering aan de Belgi sche zal overhandigd worden. Voor het oogenblik heerscht echter nog wantrouwen aan de zijde van Duitsch land en Italië uit hoofde van het Volkenbondspact waaraan Belgie zijn trouw heeft bevestigd. Volgens die landen immers is artikel 16 van het pact zoo onduidelijk, dat Belgie nog lang niet van zijn volledige zelfstan digheid kan spreken. En verder zou ook de zaak van de afspraken onder de militaire staven van Frankrijk, Engeland en Belgie, niet van de baan zijn. Hopen we dat ook hierin weldra klaarheid kome. (Verboden nadruk.) ROSKAM. Het volstaat niet te verklaren dat men pratikeerend katholiek ivil blijven, men moet de inrichting der Kerk aanvaarden, zooals Christus ze gexvild heeft, met haar hiërarchie en haar Tucht Dezer dagen was het gerucht in omloop dat sommige Rexistische mandatarissen er zouden aan ge dacht hebben de Rexistische groep te verlaten. In verband hiermede werd ook de naam genoemd van den Heer de Schrynmakers de Dormael, Rexistisch Senator. Deze liet in een blad dat hem genoemd had, volgen de verklaring verschijnen; Ik ben inderdaad, zooals gij schrijft, een pratikeerend katholiek en ik zal het blijven. Maar nooit zal ik kunnen ver dragen dat een kerkelijke overheid, hoe hoog ook geplaatst, zich in het minst gaat mengen in een zaak waarmede zij niots te maken aeeft. Nooit zal ik mij onder werpen aan een hevel noch zelfs aan een eenvoudigen wenk uitgaande van de ker kelijke overheid wat de politiek zou kun nen betreffen, daar ik alle inmenging van harentwege op dat gebied als een abso luut onverdraaglijk machtsmisbruik be schouw, het moge nu zoowel om het Rexisme als het Liberalisme of het So cialisme gaan. Moet ik u nu, na dit alles, nog zeg gen dat nooit één enkel oogenblik bij mij het inzicht opgekomen is de Rexistische groep in den Senaat te verlaten? Ik Heb ongetwijfeld veel gebreken, maar geluk kig nog niet dat van laf te zijn.» (Uit waarheidsliefde moeten wij er bij voegen dat de Rexistische orga nen hebben doen opmerken, dat Rex niet verantwoordelijk wil gesteld worden voor dergelijke persoonlijke uitlatingen, en dat alleen de verkla ringen van het Politiek Bureau van Rex in zake de verhoudingen tot de Kerkelijke Overheid bindend zijn na mens de Rexbeweging.) In een open brief aan den Heer de Schrynmakers de Dormael, versche nen in «La Cité Nouvelle», schrijft E. P. Rutten passende kantteekenin- gen over de rechten van het Episco paat tegenover de politieke aange legenheden: «Neem het mij niet kwalijk wanneer ik u zeg dat zoowel de toon cie in houd van deze verklaring mij pijnlijk heb ben verrast. Gij kunt niet vergeten zijn de tra- ditioneele en eensluidende leer der theo logen en der kerkelijke hiërachie omtrent de kwesties welke men gewoon is ge mengd te noemen, omdat zij tezelfder tijd de tijdelijke en de geestelijke orde betreffen. leBBBBBBaBBHEEaSBEBEBHBBBEIIESBflBEBaBaBBBEEBELlBBEaiiiBBBB Koning George VI en Koningin Elisabeth vaarden van Westminster naar Green wich om er het Zeevaartkundig Musaum te openen. Zes torpedobooten vergezel tien de koninklijke yacht. Me ziet hier de Koningin vergezeld von Sir Samuel Hoare, 1* lord der Admiraliteit, De 2s links is de Koning. DE OORLOGSBERICHTEN DER WEEK Op het front van Biskaye hebben de troepen van Generaal Mola belangrijken vooruitgang gemaakt. Meer dan 20 dor pen zijn reeds in hun handen gevallen, waaronder Eibar, Marquina Ermuna, Ver- riz, Elorrio, Elgueta en bijzonderlijk de stad Durango. Het front der rooden werd ingedrukt en dezen zijn op de vlucht geslagen. Meer dab 5.000 gevangenen zouden in de han den gevallen zijn der nationalen wijl de Baskische troepen reeds meer dan 10.000 man zouden verloren hebben aan dooden en gewonden. De buit aan wapens en munitie en allerhande oorlogsmateriaal door de nationalen gemaakt is „ontzaglijk. Vooraleer Eibar, dat talrijke fabrieken van wapens bezat, te verlaten, hebben de rooden de gansche stad in brand gesto ken. Van de meer dan 1.000 huizen welke de stad telde zijn er enkel een 30-tal over gebleven. Het ging hen bijzonderlijk te doen om de wapenfabrieken te vernielen. Te Marquina werden de nationalen bij hun intrede geestdriftig begroet. Naar verluidt zou Guernica gansch ver woest zijn. Naar de berichten der rooden hebben de vliegtuigen der nationalen ge durende drie uren brandstichtende bom men geworpen op Guernica en de bevol king, die zeer talrijk in de stad aanwezig was, gezien het markt was, met mitral- jeuzen bestookt. De stad zou gansch ver woest zijn. Guernica is een zeer oude stad en wordt als de hoofdstad van Bilbao aanzien. De nationalen ontkennen even wel de stad in brand te hebben gestoken en wijzen erop dat de brandstichters steeds de rooden zijn geweest zie Irun, Eibar, enz. en dat de verwoesting van Guernica de rooden ook wel dient aan gewreven. Door de inneming van Durango bedrei gen dc nationalen Bilbaj). De Basken wer den door de nationalen uitgenoodigd zich over te geven. De overheden der Basken hebben ook een noodkreet gericht tot Valencia en bij hoogdringendheid om hulp verzocht. Op de andere fronten is het eerder kalm geweest. Madrid werd opnieuw herhaal delijk en moorddadig gebombardeerd. Op het front van Teruel hebben de nationa len een licht sukses behaald. Op alle fronten gaat thans de actie weerom uit van de nationalen. In enkele gemeenten door de rooden be zet zou opstand zijn uitgebroken. MADRID MOET WORDEN ONTRUIMD De verdedigingsjuncta onder bevel van Generaal Miaja werd vervangen door een nieuw gekozen stadsbestuur en een der eerste verordeningen van den nieuwen burgemester was dat de burgerlijke be volking de stad volledig moest ontruimen Generaal Miaja hoeft zich nu nog enkel bezig te houden met uitsluitelijke mili taire zaken. ENGELSCHE SCHEPEN GERAKEN TE BILBAO Enkele Engelsche schepen vaarden met levensmiddelen naar Bilbao. Door den blocus der haven ingesteld door de natio nalen wisten zij eerst niet te geraken. Ten slotte werden zij onder bescherming genomen van een Eugelsche oorlogsboot tot aan de Spaansche territoriale wateren en vandaar af konden zij onder beschcr ming van gewapende schepen der rooden veilig de haven Bereiken. Anderzijds werden nog talrijke schepen door de nationalen gepraaid. DE EENMAKING DER PARTIJEN Gezien de verordening van Generaal Franco tot eenmaking van al dc partijen welke hem steunen, zijn verscheidene par tijen overgegaan tot hun ontbinding. Het gact hier niet om kwesties die zuiver en uitsluitend politiek of econo misch zijn en nooit Heeft men het Epis copaat bevelen of zelfs wenken zien ge ven Hij voorbeeld in zake financiën, open bare werken, militaire inrichting of kies wetgeving. Maar wie kan als rechter optreden in de kwestie te weten of deze of gene leer of deze of gene tactiek ja dan neen een gevaar uitmaakt voor de godsdienstige belangen Beweren dat bet de leeken zijn die over deze kwestie moeten beslissen, is bun bet recht toekennen om zeiven aan de geestelijke overheid de grenzen barer juridictie voor te schrijven. Hetgeen er ten slotte op neerkomt, hun gezag boven dat der Bisschoppen te stellen. In geval van conflict tusschen twee overheden, is het natuurlijk deze die het recht heef. om de grenzen van dit gezag voor te schrijven die de meerdere is. Ik moet er uit afleiden dat het recht dat gij opeischt om te beslissen dat het Episcopaat in onderhavig geval zich ge mengd heeft in een zaak waarmede het geen uitstaans heeftgelijk staat met het plaatsen van uw gezag boven het zijne. In laatsten aanleg kan men weliswaar beroep doen op den Paus. Maar geen enkel Paus heeft ooit ee.iigen Bisschop het recht betwist te beslissen wat in zijn bisdom het hooger belang van de gods dienstige zaak vereischt. Een katholiek heeft ongetwijfeld het recht om in het binnenste van zijn hart niet de gedachten te deelen van zijn Bis schop betreffende de opportuniteit van zulke of gene houding en hij heeft het recht het hem te zeggen met den ver- eischten eerbied. Maar indien de Bis schop zijn zienswijze handhaaft, doet hij het onder eigen verantwoordelijkheid en zijn de moeilijkheden die er uit kunnen voortspruiten oneindig minder erg dan deze die zouden voortspruiten uit het feit dat priesters en geloovigen zich het recht zouden toekennen om klaarder dan hun Bisschoppen in te zien hetgeen het heil der zielen en der Kerk vereischt. Het volstaat niet te verklaren dat. men pratikeerend katholiek wil blijven, men moet de inrichting der Kerk aan vaarden, zooals Christus ze gewild heeft, met haar hiërarchie en haar tucht. Verder laat E. P. Rutten nog op merken, dat de leider van Rex zeil door zijn lichtzinige uitlatingen de verklaring van den Kardinaal uitge lokt heeft en dat een Christen zich verheft door nederig te erkennen dat hij in deze of gene omstandigheid zich te goeder trouw heeft vergist. OP MAANDAG 3 MEI AANSTAANDE De H. Bloedprocessie zal dit jaar EEN UUR VROEGER dan r.aar gewoonte uit» gaan: rond 1014 uur, om te kunnen ge daan worden tegen 1 uur. Zijne Excellentie Mgr tie Bisrchop van Notlinghem Engeland) zal de H. Bloed processie bijwonen, alsook de Hoogeer» weerde Abten van Sint Sixtus, Sint An* dries en Steenbrugge. Zijne Excellentie Mgr Lamiroy, Bisschop van Brugge, zal dsn zegen geven op den Burg bij het einde van de Processie. G 3ZANTEN UIT TAL VAN LANDEN EN MINISTERS ZULLEN AANWEZIG ZIJN Zooals we hebben medegedeeld heeft de Heer Gouverneur Baels tal van gezanten uitgenoodigd om cp Maandag 3 Mei dé H. Bloedprocessie La cogenschouw te ne men. Naar v.a kenden vernemen hebben de gezanten uit de volgende lar.den aan de vriendelijke uitnoodiging van den Gouverneur van West-Vlaanderen gevolg gegeven: Frankrijk, Duitschland, Chili, Brazilië, Noorwegen, Zweden, Argentinië, Roemenië en Oostenrijk. Een krijgsoverste uit Italië, Minister Henri-Marcel Jaspar, Staatsministers Lip» pens en Janson zullen aanwezig zijn. De hooge ambstbekleeders zullen cp de Ro- zenhcedkaai, het mooiste plekje van Erugge, de processie in ©ogenschouw ne men. Lhs&zzzESEBBEZznsssBaBEaaeEM EX-KROONPRINS WILLEM VAN DUITSCHLAND DE FRANSCHE EN ENGELSCHE VERKLARINGEN OVERHANDIGD Op Zaterdag 24 April, in den morgen, hebben de HH. Laroche en Ovey, respec tievelijk gezanten van Frankrijk en En geland te Brussel, een gelijkluidende nota overhandigd aan den H. Spaak, Belgisch minister van Buitenlandsche zaken, be treffende het nieuw internationaal sta tuut van ons land. Een kort antwoord werd aan beide gezanten overhandigd. Bij de Fransche en Engelsche verkla ringen wordt de onschendbaarheid van België gewaarborgd door Frankrijk en En geland, wijl België geen waarborg meer dient te geven in ruil aan Franrkijk en Engeland. België moet evenwel desnoods zijn grenzen verdedigen en de daartoe noodige maatregelen treffen. België blijft ook lid van den Volkenbond. Meer uitleg en beoordeeling vinden onze lezers hierover in ditzelfde blad in het ar tikel van onze medewerker Roskam. België komt dus vrij van alle verplich tingen welke het aangegaan had bij het Locarnopakt. De Fransche en Engelsche notas hebben in Vlaanderen, begrijpelijker wijze, een groote voldoening gebracht. ENGELSCH-BELGISCHE BESPREKINGEN. DE H. EDEN TE BRUSSEL De H. Eden, Minister van Buitenland sche Zaken van Engeland is, zooals aan gekondigd, Zondag 11. op bezoek toegeko men te Brussel, in gezelschap van zijn gade. De Eelglschs Regeering had een vliegtuig ter zijner beschikking gesteld voor zijn overtocht. Bij zijn aankomst werd de H. Eden ver welkomd door den H. Spaak, België's mi nister van Buitenlandsche Zaken. Maandagmorgen begonnen dan de be sprekingen tusschen den H. Eden en de HH. Van Zeeland en Spaak. Deze bespre kingen hebben bijzonderlijk geloopen over het nieuw internationaal statuut van ons land, over het sluiten, van een algemeen Westelijk Europeesch pact ter vervanging van het Locarno-pact, alsook over de eko- nomische toestand. Rond 17 u. werden Mr en Mevr. Eden ook ontvangen door den Koning. Maandag avond werd door Mr Spaak, Minister van Buitenlandsche Zaken, en Mevr. Spaak een groot diner aangeboden aan Mr en Mevr. Eden. Al de Belgische ministers waren er tegenwoordig benevens talrijke andere hoogere personaliteiten. Redevoeringen werden gehouden door de HH. Spaak en Eden. Dinsdag morgen werden de besprekin gen voortgezet tusschen de HH. Eden, Van Zeeland en Spaak. Na afloop ervan werd een nota medegedeeld waarbij gemeld werd dat de besprekingen geloopen had den over het sluiten van een Westelijke Europeesche veiligheidsacte en over de ekonomische vraagstukken in verband staande met de opdracht gegeven aan den H. Van Zeeland. Groote overeenstemming tusschen de verschillende zienswijzen werd vastgesteld. 's Middags werd Mr en Mevr. Eden een maaltijd aangeboden bij den H. Van Zee land, en in den namiddag bezocht Mevr. Eden het Stadhuis van Brussel onder ge leide van Burgemeester Max. Te 4.25 u. in den namiddag vertrokken de hooge bezoekers, per vliegtuig, uit Brus sel, naar Engeland terug. Verklaringen zouden later afgelegd wor den nopens de gevoerde gesprekken in de Engelsche en Belgische Kamer. Het valt buiten twijfel dat tijdens die besprekingen werd opgeworpen hoe Frank rijk en Engeland hulp zouden verleenen aan ons land mocht het Sangevallen wor den, en ook welke houding ons land zou aannemen mocht ons land overvlogen worden door vliegtuigen die een ander na burig land willen gaan aanvallen. In ver band hiermede zou het reeds vast staan dat België zijn soeverein recht om zijn ouding hieromtrent wil handhaven en volledig zelfstandig blijven wil. België wil zich niet verplichten tot dat gene wat het niet zou kunnen naleven en vooral tot datgene dat onvermijdelijk en automatisch België bij een oorlog moet betrekken. Daarin ligt de kern van de besprekingen die te Brussel werden gevoerd. Zooals begrijpelijk heeft dit bezoek van den H. Eden te Brussel veel stof opge jaagd lh de internationale middens en in de wereldpers. Algemeen hebben die ge sprekken een gunstigen indruk nagelaten. Woensdag legde de H. Eden reeds een verklaring af in het Lagerhuis. Deze ver klaring bevestigde wat wij hierboven schreven. die op 6 Me: a.s. rijn 55° ve- iarlng viert. UITBREIDING VAN HET VOORDEEL DER GEZINSVERGOEDINGEN TOT ALLE GEZINSHOOFDEN Zooals aangekondigd, werd in de Ka mer Donderdag 11. door den II. Spaak, Minister van Buitenlandsche Zaken, een verklaring afgelegd, over het nieuw vei ligheidsstatuut van ons land, verworven bij de laatste Engelsche en Fransche no tas en de gevoerde besprekingen. Eerst herinnerde de H. Spaak de Ka merleden aan de notas van Engeland en Frankrijk en gaf er nog lezing van, alsook van het antwoord gegeven cp die notas door onze Regeering. Na dan uiting te hebben gegeven aan zijn gevoelens van erkentelijkheid tegen over Engeland en Frankrijk, wees de Mi nister opf de belangrijke wijzigingen, ge bracht aan ons internationaal statuut. Nieuwe en talrijke feiten deden zich voor sedert 1925; het voorloopig regiem van Londen, waarbij enkel nog ons land, sam:n met Frankrijk en Engeland, door het Locarnopakt verbonden waren, was voor ons land te zwaar om dragen, en een nieuwe oplossing werd betracht en beko men. België heeft geen belangen buiten zijn grenzen en het heeft ook geen ander streven dan te blijven wat het wiL Daar om ook dat de zienswijze van de Regee ring geworden was dat België geen waar borgen meer diende te geven aan andere landen, maar dat de onschendbaarheid van eigen grondgebied zou gewaarborgd worden door de naburige staten. Dit werd thans bekomen. Nu hoopt de Regeering dat ook een der gelijke overeenkomst zal kunnen gesloten worden met Duitschland. Voor wat het doortochtï"cht betreft, volgens art. 16 van h:t Volksnsbondspakt, moet ons land den doortocht enkel toe staan naar dit artikel op volgende voor waarden: geen doortocht van vreemde le gers kan worden opgelegd zonder de toe stemming van België en van toestemming hierom kan slechts sprake zijn zoo een gemeenschappelijke actie wordt uitge voerd. Voor wat de akkoorden der legerstaven betreft, verklaart de H. Spaak, dat de nieuwe toestand de periode afsluit der militaire akkoorden. Alle militaire ak koorden zijn dus vervallen. Voor België is er slechts nog één oor log mogelijk, t.t.z. de verdediging van het land De uiteenzetting van den H. Spaak werd geestdriftig toegejuicht door al de Ka tholieke en Liberale Leden, alsook door de meerderheid d :r Socialisten en Rexis- ten. Een aantal Waalsche Socialisten, de Vlaamsche Nationalisten en de Kommu- nisten juichten niet toe. ZIE VERVOLG HIERNEVENS. Aan alle Middenstanders, Het zal uw aandacht niet ontgaan zijn, dat de Regeering een wetsvoorstel heeft ingediend, in betrekking met de veralge- meening der gezinsvergoeding tot de niet- loontrekkenden, in hoofdzaak Midden standers. Gezien dit wetsvoorstel reeds in de Ka mer van Volksvertegenwoordigers, met groote meerderheid van stemmen werd aanvaard, zal het in de eerste dagen ook door den Senaat aangenomen en wet worden. Door deze nieuwe wet 1) zullen de werkgevers en de gewezen werkgevers verplicht worden zich aan te sluiten bij een Onderlinge Afdeeling of Onderlinge Kas, voor zich zelf, en zullen zij bijgevolg ook kunnen genieten van de voordeelen voor de kinderen, welke zij ten laste hebben; 2) zullen, bij Koninklijk Besluit in de wet voorzien, de bepalingen der wet toe passelijk gemaakt worden op alle per sonen, die een beroep uitoefenen of een beroep uitgeoefend hebben, dus hoofdza kelijk op alle Middenstanders. De bestaande Verrekenkassen zijn be« voegd om deze uitbreiding te verzekeren bij middel van een onderlinge sectie, wel ke op geldelijk en op rekenplichtig gebied heelemaal afzonderlijk staat. Wij vestigen er uw aandacht op, dat het Bestendig Secretariaat van den Chris ten Middenstand van Belgie van nu af, alle noodige maatregelen heeft getroffen om U de vervulling uwer wettelijke ver plichtingen te vergemakkelijken en aan de rechthebbenden de bij deze nieuwe wet voorziene voordeelen te verzekeren a) door tusscheukomst eener Onderlin ge Afdeeling, te hechten aan de Compen satiekas der Christen Patroons, M.Z.W.D. te Brugge, waarbij reeds 12.000 leden in geschreven werden, b) door een Onderlinge Kas voor Ge zinsvergoedingen welke eerstdaags zal op gericht worden onder leiding van het Be stendig Secretariaat van den Christen Middenstand van Belgie, van zoohaast de wet gestemd is, met het voorziene Ko ninklijk Besluit. Wij verzoeken U beleefd ons uw ak koord te laten kennen, uit Middenstands- solidariteit, door terugzending van bijge voegd toetredingsbulletijn, behoorlijk on- derteekend. De uitbreiding van het voordeel der ge zinsvergoedingen tot vermelde gezinshoof den, tot alle Middenstanders, is de vrucht van een streven dat de Christer. Midden stand alleen heeft ingezet, vastberaden van in 1930 (wet ten voordcele der werk nemers), zonder ophouden en hardnekkig jaar voor jaar, tot uiteindelijk wclgc- rakken. Alle Middenstanders samen bij ons. le den en niet-Ieden, uit christen midden- standssolidariteit Aanvaard, Waarde, met onzen besten dank vooraf, de betuiging onzer broeder lijke hoogachting. Namens het Best. Secretariaat van den Chr. Middenstand van Belgie: De Alg. Secretaris, De Alg. Proost, Maur. De Bock. Alf. Jacobs. Namens de Compensatiekas der Christen PatroonsDe Voorzitter, Al.. Van Coilüe. Voor aansluiting en inschrijving zich wenden tot de Middenstandssecretariaten. 133a3B2S3BQBEEBQES3SB533BBBB Onmiddellijk daarop werd d; bespre king over het nieuw statuut van ons land ingezet. H. Borginon, VI. Nat., verklaarde zich akkoord met de Regeering over de beko men oplossing. H. Pierard, Scc., opperde enkele bezwaren en H. Hymans, Lib., ver klaarde dat de bekomen uitslag groote tevredenheid had verwekt bij de Libe ralen. De Vlamingen mogen in ieder geval Jui chen om het bekomen van. ons nieuw vei- ligheidsstatuut.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1937 | | pagina 1