HOE BEGRIJPEN WE ONZEN TIJD
Het zijn heete dagen
Het Directorium van de
Katli.VlaamscheVoiks|iartii
KATHOLIEK NIEUWS
De Strijd voor AMNESTIE
Werk van Hulpbe
toon aan de Bas-
kische Kinderen
Z. E. H. Deken de Brouwer
plechtig herdacht te leper
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
INLEIDING
INTERNATIONAAL OVERZICHT
De houding van de feegeering
in Amnestiekwestie betreurd en afgekeurd
H. HARTEFEESTEN!
op heden Zondag 13 Juni 1937
Mgr de Brouwer en Guido GezelU
@eSacsSb6Si|sSeuis5en ever
de wereld
WE ZENDEN ONS BLAD
ZONDAG 13 JUNI 1937.
WEEKBLAD: 49 CENTIEMEN.
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper
Bureel:
Boteratraat, 17, IEPER.
5* JAAR. N 24.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per po.t)
Binnenland 20.— fr.
Belgisch Kongo 40.— fr.
Frankrijk 40.— fr.
Alle andere landen 60.— fr.
Medewerkers zij* verentwordeliik voor
hun artikels.
ntmtt*utiiiiuits«uimuttmiiituiiituiititiii<t!Ui!iiMkimiUHi!
Drukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Popering*
Tel. Poperinge Nr 9
Postcheclcrekening Nr 155.70
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel 1.fr.
M 1 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur.
s Kleine berichte, (minimum) 4.fr. g
H Rouwber. en Bedank, (min.) 5.fr.
S3
Te herhalen aankondigingenjj
prijs op aanvraag.
S Annaneen rijn vooraf te betalen en jg
sê moeten tegen den Woensdag avond g
B ingezonden worden. Kleine be- g
j§ richten tegen den Donderdag noen 3
3
^illlllll!lltllllHlllllllllllll!ll!HlllllllllH!lllllill!!ll!l!!!I"lli!iili]|tli|l|illl!i!!!:;l?
Wanneer men vlak bij een schilder gaat
«taan en aandachtig toekijkt, dan schudt
men meestal bedenkelijk het hoofd. Hoe
is het toch mogelijk, vraagt men zich af,
dat uit een klad groen langs hier en een
lek bruin langs daar er een fatsoenlijk
schilderij groeien kan.
Ettelijke weken later staat men dan ge
woonlijk bewonderend te kijken naar het
afgewerkt en opgehangen doek. Spijts on
ze teleurstelling, spijts ons ongeloof is er
toch uit dien warboel van verfkladden een
aeer stemmig geheel gegroeid. Met andere
woorden het zicht, het beeld van den
schilder heeft zich toch op het doek ver
wezenlijkt. De idee die hij in zijn kop
droeg, het persoonlijk beeld dat hij alleen,
en op zijn manier, in de natuur zag, heeft
hij kunnen uitdrukken.
Stuk voor stuk, penseel voor penseel
heeft hij zijn doek afgewerkt. Mafft- om
het te zien, om het weergegeven beeld te
vatten is het toch noodzakelijk het OP
AFSTAND TE BEKIJKEN. Gaat men er
vlak bij staan, dan blijft het spijts alles
een ordeloos kluwen van de meest ver
scheidene kleuren.
Wat heeft dit nu te maken met de
maatschappelijke revolutie die we thans
beleven, en ieckr van ons persoonlijk mee
maakt?
Dit zit zoo in elkaar dat de maatschap
pelijke strijd eenvoudig weg met een schil
derij kan vergeleken worden.
Wat er dag in dag uit gebeurt is zoo
verward, vaak zoo tegenstrijdig dat nie
mand er klaar inziet. Ieder feit is een klad
verf die nu eens hier, dan eens daar te
recht komt, maar waarvan niemand het
geheel overschouwt of zien kan.
Slechts na zekeren tijd dikwijls vele
jaren is het mogelijk het totaalbeeld te
zien en te begrijpen. Er is afstand, reeul,
noodig om tot een werkelijk inzicht van
het gebeurde te geraken.
Een huis wordt steen voor steen opge
trokken. Doch zoolang de laatste steen
niet afgewerkt is, kan de toeschouwer het
wezenlijke huis niet aanschouwen.
Blijft nu nog de schilder. Wanneer we
ons een half uurtje gunnen om den kun
stenaar aandachtig gade te slaan, dan
zien we hem duidelijk het penseel han-
teeren en goochelen met kleuren, doch het
voornaamste zien we niet, en wel namelijk
zijn PERSOONLIJK GEZICHTSBEELD,
datgene wat hij en hij alleen ziet en op
het doek uitdrukken wil.
En juist dit is het belangrijkste. Er ge
beurt dagelijks rondom ons zooveel on
rustigs, zooveel gevaarlijks, zooveel nieuws,
zooveel schoons, dat we pas na jaren be
grijpen zullen wat we eigenmachtig be
leefden.
Maar indien we wisten welke IDEE,
welke GRONDGEDACHTE er achter al
deze schijnbaar onbelangrijke gebeurte
nissen steekt, zouden we ten minste we
ten WAT ER ONS TE WACHTEN
STAAT. Het is de grootste fout van de
meesten onder ons van zelden of nooit tot
de bron te gaan.
Het is enkel omdat de schilder aller
eerst en vooraf een natuurbeeld in zich
opnam dat hij bij machte is dit beeld op
hot doek te brengen.
Zoo ook met al hetgeen rondom ons ge
beurt. Wie een oogenblik meent, dat al
wat hij thans in Europa ziet voorvallen,
zoo maar zonder reden noch oorzaak ge-
beurt, is leeli.ik mis.
DE WERELD WORDT GEREGEERD
DOOR DE GEDACHTE. Het kan bij ve
len wel verwondering wekken dat de vor
ming van een wangeörochtelijke petrool-
trust, ook maar iets met theorieën te
maken hebben. En wie ziet in stakingen
met bezetting der werkhuizen iets anders
dan een eenvoudige beweging om loons-
verhooging. Het bouwen van huizenblok
ken voor werklieden ziet er zeer onschul
dig uit. En wanneer de landbouwprijzen
door buitenlandschs spekulanten opge
drongen worden, gelooft iedereen slechts
aan een misdadig speculatiemaneuver.
Moesten wij het geluk hebben binnen
een eeuw of twee terug te keeren dan
zouden we wel duidelijk de toen bestaan
de maatschappelijke toestanden afleiden
uit wat er op dit oogenblik gebeurt. Doch
deze veronderstelling is dwaas. Welnu het
is onze plicht uit de verwarring van nu
wijs te worden, spijts we de noodige af
stand missen om het thans gevormde te
overschouwen.
Wanneer we nu in de onmogelijkheid
zijn klaar te zien omdat de schilder nog
dagelijks bezig is met lekken te geven,
kunnen we tenminste doordringen tot het
beeld dat de schilder in zich opnam.
Met andere woorden de feiten van nu
moeten we leeren afleiden uit de bron,
opdat we ten minste weten zouden waar
we naartoe gaan.
Minister De Man bekommert zich vol
strekt niet om de toekomst. Voor hem
telt slechts het nu, het vandaag. Maar zoo
égoïstisch kan iedereen niet zijn. Wie kin
deren heeft is zeer bezorgd om hun toe
komst. En menschen die zware financiee-
le lasten op zich namen, weten graag hoe
het met hun zorgen kan of zal verloopen.
Hiervoor dient in de eerste plaats ge
weten te worden dat spijts de ontelbare
schakeeringen der feiten ze allen kunnen
teruggebracht worden tot zeer weinige
hoofdthema's, aan welker grond een wijs-
geerige of godsdienstige gedachte ligt.
Wanneer er zoo vaak beweerd wordt dat
er niets nieuws onder de zon is, dan is
dit meestal waar. Geschiedkundigen zeg
gen dat de historie een eeuwig herbegin
nen is. Welnu heel de geschiedenis kan
bondig samengevat worden in enkele blad
zijden.
Vanaf hst cogenblik dat het bewezen
was dat mensch en dier behoefte hadden
aan plantaardig voedsel gedijde de land
bouw en al de daarmee verwante bedrijfs
takken.
Om geheel den maatschappelijken war
boel van nu te begrijpen volstaat het terug
ts klimmen tot enkels grondgedachten
(het beeld van den schilder) waaruit de
meeste feiten afgeleid zijn of ontsprui
ten. En daarmee ook kan er met een be'
trekkelijke zekerheid uitgemaakt worden
waarop dit alles moet uitloopen. We
schrijven betrekkelijke zekerheid, want
hoe zwaar de grondgedachten ook in de
balans wegen, toch moet er een percen
tage waarde geschonken worden aan de
menschen die ze hanteeren.
Doet twee werkmenschen met hetzelfde
materiaal een zelfden akker omploegen
toch zal het blijken dat de eene vaaTdiger
is dan de andere. Spijts grond en paard
en ploeg letterlijk dezelfde waren, zal de
eene hand beter werk verrichten dan de
andere.
Maar hoe vaardig en knap de bewerker
ook is, toch heeft hij materiaal van doen.
Zoo komt het dat in dezen tijd én ma
teriaal én geleiders of leiders dienen be
studeerd om tot eene welbegrepen inzicht
te komen.
Welnu zoo heel veel hoeft er wel niet
gekend te zijn om zich een betrekkelijk
duidelijk beeld van onzen tijd te vormen
Men hoort zoo vaak wanhopig uitroepen
ik zie geen klaar meer, ik begrijp er niets
meer van». Dit is feitelijk een bekentenis
van geestelijke armoede, van een bepaald
gemis aan enkele grondprincipes die he
den den doorslag geven.
Er mag graag toegegeven worden dat er
in deze wereld worsteling veel tegenstrij
dige krachten tot uiting komen en dat het
bijvoorbeeld moeilijk is bij voorbaat te
verklaren welke machten er zullen over
winnen. Want sedert de Middeleeuwen is
het EENHEIDS-BEGRIP een vervlogen
illusie. Maar er kan toch gepoogd worden
tot de kern der zaak te dringen. En dit
zal dan ook in een paar komende bijdra-4
gen gebeuren. Er zijn geen hoogere studies l
noodig om klaar te zien in het kluwen van
dezen tijd. Een helder begrip van enkele
grondtheorieën die deze wereld omwoelen
zal reeds voldoende zijn. Er kan veel op
gehelderd worden met enkele eenvoudige
uiteenzettingen.
nasaa»
DE BESCHIETING VAN DE
DEUTSCHLAND EN VAN
ALMERIA
Onze lezers kennen het geschil dat
onder de Katholieke Vlaamsche Par
lementsleden is opgerezen over de
stemming betreffende de politieke
amnestie.
Het Directorium der K. V. V. heeft
Zaterdag deze kwestie onderzocht. De
volgende nota werd afgekondigd:
Het Direktorium der K. V. V., in
vergadering van Zaterdag 5 Juni, on
der voorzitterschap van Senator Ver
bist, besprak den politieken toestand,
en meer in 't bijzonder de gebeurte
nissen welke zich de laatste dagen
met betrek tot de amnestie hebben
voorgedaan.
1. - Eenparig werd door het Direc
torium betreurd en afgekeurd, dat de
Regeering op onvoorziene wijze, en
zonder dat daarvan kennis was gege
ven noch aan de Katholieke Vlaam
sche Parlementsleden, noch aan de
K. 7. V. de Kamer heeft gesteld voor
een amendement dat niet overeen
stemt, noch met het standpunt van
de K. V. V. noch met de verklaringen,
door M. Van Zeeland aan de afge-
vaardigden van de K. V. V. afgelegd.
Herhaaldelijk heeft de K. V. V. haar
standpunt bepaald: dat algeheele en
onvoorwaardelijke amnestie de eenige
vorm is die bevrediging kan brengen
in de harten der Vlamingen.
2. - Het Directorium herinnert er
aan dat de bevoegdheden en de ver
antwoordelijkheden eenerzijds van de
partijleiding, en anderzijds van de
Parlementsleden niet mogen verward
worden.
Het Directorium waakt over de uit
voering van het partijprogram en
geeft directieven, waarvan de uitvoe
ring op parlementair plan aan de
parlementaire groepen wordt toever
trouwd.
De katholieke Vlaamsche parle-
mentsgroepen hebben de bevoegdheid
om de parlementaire taktiek te bepa
len, en gebeurlijk de tucht bij de
stemming op te leggen.
Het is echter dringend noodig een
organisch verband te leggen tusschen
de partijleiding en de groepen.
Daarom beslist het Directorium on
verwijld over te gaan tot de stichting
van een gemengd komiteit van par
lementaire werkzaamheden.
3. - Daar elke versplintering een
gevaar is voor de katholieke macht,
welke volstrekt noodzakelijk is voor
het verwezenlijken van het program
der K.V.V., verzoekt het Directorium
dringend de Vlaamsche gekozenen die
als vertegenwoordigers van de K.V.V.
wenschen erkend te worden (progr.
hoofd IV Nr 7) trouw te blijven
aan de Vlaamsche parlementaire groe
pen, die de uiting zijn van de partij.
Het Directorium drukt den wensch
uit dat de gekozenen, die meenden
de Vlaamsche Kamergroep te moeten
verlaten om hun trouw aan de direc
tieven der K.V.V. te betuigen, terug
tot die groep zouden toetreden.
4. - Het Directorium x>estigt er de
aandacht op dat de regeling der ver
houdingen tusschen K. V. V. en de
parlementaire groepen, op het partij-
kongres van October aanstaande ver
der zullen uitgewerkt worden.
Nogmaals waarschuwt het Directo
rium de katholieke Vlamingen dat
enkel door onderling vertrouwen, ver
antwoordelijkheid en tuchtvolle saam-
hoorigheid de voleinding kan voorden
bevorderd en vergemakkelijkt van
hun werk, waarvan geheel de toe
komst van het katholieke Vlaanderen
afhangt.
4 JUNI 1937
De klokken bimbombammen feest.
De menschen gaan vroeg naar de mis.
Met bloemen, kaarsen, om ter meest,
Sieren zij Jezus' beeltenis!
En 's avonds brengen zij hun groet,
Met zang, spreekkoor, klaroengeschal,
'n Landeliken bloemenstoet,
Gelijk er nooit meer wezen zal!
De kinders leggen bloemen neêrl
De bonden bieden ruikers aan
De vlaggen buigen voor onz' Heerl
De Priester zegent achteraan 1
Beselare, H. Hartedag '37. CEO.
Het zijn warme dagen die we
doormaken, ook op het diplomatieke
front. De beschieting van de kruiser
Deutschlanden het bombardement
van de havenstad Almeria uit weer
wraak, behouden hunne aktualiteit.
Na de hoogspanning der eerste da
gen, die het ergste deed vreezen, is
er een lichte ontspanning ingetreden.
Het geval is echter nog lang niet in
het reine getrokken. Voor het oogen
blik zijn drukke diplomatieke bespre
kingen aan den gang, waarin Enge
land het initiatief heeft genomen. We
hebben reeds de vorige week gezegd,
dat Engeland uit alle macht een oor
log wil vermijden, eerst en vooral om
de noodlottige gevolgen, die er voor
zijn reusachtig koloniaal rijk zouden
kunnen uit voortvloeien, en ten twee
de omdat het niet bereid is. Immers
we zijn nog maar in het eerste van
de vijf jaren waarin Groot-Britanje
zijn grootscheepsch bewapeningsplan
wil doorvoeren. Deze krachtige wils
uiting voor het behoud van de vrede
zal tenslotte ook Engeland tegen het
communistische Rusland positie doen
nemen, omdat het communisme een
veel grooter gevaar beteekent voor
den vrede, dan de krachtdadigheid
en de brutaliteit waarmee Duitsch-
land en Italië hunne eischen stellen
en hunne politieke oogmerken ver
wezenlijken. Het is daarom dat En
geland, nu ook tracht alle maatre
gelen te treffen opdat de Spaansche
burgeroorlog niet zou uitgroeien tot
een Europeesche ramp. Vooral het
princiep van de niet-inmenging wil
het redden. Of het daarin zal lukken
is eén andere zaak. Zooals we het
reeds bij herhaling schreven, zal er
volgens onze meening, altijd een groo-
te mate van inmenging blijven be
staan.
DE ENGELSCHE VOORSTELLEN
Voor het oogenblik heeft Engeland
sen drietal voorstellen gestuurd naar
de Duitsche, Italiaansche, Russische
en Fransche regeeringen. Deze be
oogen een scherpere toepassing van
de niet-interventie, door het verhoo-
gen van het aantal toezichtsschepen,
een nadere bepaling en afbakening
van de veiligheidszone langs de kus
ten en de vaststelling van de aan te
nemen houding in geval van een in
cident, zooals dit van de beschieting
van de Deutschland Het is dit
laatste voorstel waarover de antwoor
den uiteenloopen. Engeland stelt voor
bij herhaling van het voorval, dat de
leden van de niet-inmengingscontrole
onmiddellijk zouden bijeenkomen om
te overleggen welke maatregelen die
nen genomen te worden. Natuurlijk
wil het hierdoor tijd winnen teneinde
bruuske weerwraakmaatregelen te
vermijden. Deutschland en Italië be
weren dat ze ten allen tijde het le
ven van de Duitsche matrozen en of
ficieren zullen beschermen en dat ze
daarom zullen schieten op de roo-
de vliegtuigen, van zoohaast deze
in de nabijheid van
hun schepen. Deze stellingname van
Duitschland wekt in ons het vermoe
den op, dat het Duitsche schip toch
wellicht het eerst geschoten heeft op
de vliegtuigen, zooals de regeering
van Valencia aanvankelijk beweerde,
en dat het dit princiep zal in het
midden brengen, moest ooit het feit
door een internationaal onderzoek
bewezen worden. Engeland heeft on
middellijk geantwoord dat het recht
van zelfverdediging aan de Duitsche
schepen niet ontkend wordt, maar dat
vooral individueele weerwraakmaat
regelen moeten vermeden worden bui
ten de niet-inmengingscommissie.
HET ANTWOORD VAN FRANKRIJK
Waf het antwoord van Frankrijk
betreft, we konden tot nog toe geen
duidelijke gegevens krijgen over het
antwoord van Frankrijk, maar het
schijnt dat de volksfrontregeering het
niet eens is met de Engelsche voor
stellen en de tekst van het antwoord
schijnt opgesteld te zijn onder den
invloed van de elementen van uiterst
links. Waarschijnlijk heeft de tijde
lijke aanwezigheid van Del Vayo,
lid van de regeering van Valen
cla, hier wel schuld aan. Deze zal
heel zeker getracht hebben Blum
en Compagnie te overhalen voor het
standpunt van Valencia. Hij tracht
immers alle schuld te leggen op de
schouders van Duitschland. Reeds
poogde hij een tusschenkomst van de
Volkenbond in te roepen, waarin hij
mislukte. Thans wil hij de zaak aan
hangig maken bij het Internationaal
Gerechtshof van den Haag en alle
democratische regeeringen doen stel
ling nemen tegen de fascistische lan
den. Door een welgeorganiseerde pers
kampanje zoudenmoeten sympa
thieën gewonnen worden voor de
Spaansche roode regeering en met
de sympathieën zou natuurlijk de
hulp volgen. Is dat niet de bevesti
ging van de thesis die we hier vorige
week uiteenzetten? Namelijk dat de
beschieting van de Deutschland
een poging was om de niet-inierven
tie te doen uiteenvallen, omdat de
niet-interventie schadelijk blijkt te
zijn voor de regeering stroepen.
Duitschland en Italië zijn in prin
ciepe akkoord met de voorstellen van
Londen. Alleen het princiepe van het
verdedigingsrecht dient nog nader
omschreven te worden. Maar als
Frankrijk nu niet mee wil, dan is het
geschil nog lang niet bijgelegd. Dus
weer nieuwe moeilijkheden, nieuwe
besprekingen om tijd te winnen. In-
tusschen zal gezocht worden naar
nieuwe middelen om tusschen te ko
men ten voordeele van de eene of de
andere strijdende partij in Spanje.
DE SPIL ROME-BERLIJN
Het incident van de beschietingen
heeft inmiddels weer een duidelijk
bewijs geleverd, voor de stevigheid
van de spil Rome-Berlijn. Duitschland
en Italië waren het roerend eens no
pens de sankties van Almeria. De
antwoorden op de Rngelsche voorstel
len waren totaal dszelfde, wat betee
kent dat voor gelipc welke beslissing
van internodionaS** polifiekcn aard
tusschen beide regeeringen overleg
gepleegd wordt. Opvallend is ook de
steeds hernieuwde bevestiging van de
vredeswil van beide landen en de be
schuldiging, de vrede te willen ver
storen, gericht tegen Rusland. De lan
den die zich thans rond de spil be
wegen zijn aangegroeid en Rusland
wordt meer en meer geïsoleerd van
Frankrijk waarmee het militair ver
bonden is. Tot nu toe wisten Duitsch
land en Italië voor hun anti-Russi
sche politiek te winnen: Oostenrijk,
Hongarije, Polen, Roemenie, Bulga
rije, Yoego-Slavie, Griekenland en
Turkije. Op die wijze is Tcheco-Slo-
vakije heelemaal ingesloten geworden,
gescheiden van zijn bondgenooten
Rusland en Frankrijk. Zoo vermindert
van dag tot dag de kans, dat Rusland
het ooit zou wagen werkelijk met zijn
geweldige legermacht naar het Wes
ten op te rukken. Intusschen zal het
echter geen gelegenheid laten voor
bijgaan om wanorde en twist te ver
wekken in de landen waar het com
munisme nog vrij spel heeft.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
ALS VADER JARIG WORDT
VATIKAANSTAD. Met groote vreug
de hebben alle katholieken, dit jaar voor
al, den dag herdacht waarop de witte
herder op den heuvel zijn 80ste jaar heeft
bereikt. Uit Rome waren alarmeerende
berichten gekomen over een nieuwe on
gesteldheid van den Heiligen Vader, doch
dezie berichten zijn overdreven en de ge
zondheidstoestand van den Paus is voor
zijn hoogen ouderdom zeer bevredigend.
Ter gelegenheid van zijn verjaringsfeest
mocht de heilige Vader duizenden heil-
wenschen ontvangen uit alle deeien van
de wereld, vanwege zijn trouwe en aan
hankelijke kinderen. Over de geheels
aarde werd dien dag gebeden opdat God
zijn dienaar zou bijstaan en nog lange
jaren bewaren voor zijn kinderen, die
zijn steun en zijn woord noodig hebben.
HET GELOOF
BEZIELER VAN DEN KUNSTENAAR
FRANKRIJK. - Parijs. In het kloos
ter der Paters Fransiscanen te Parijs had
een bijeenkomst plaats van schrijvers,
die ais patroon haden gekozen den Hei
ligen Fransiscus van Assisi. De priester
die de Mis opdroeg en rijn assistenten
waren welbekende dichters. Na de Mis
zaten allen aan voor een lunch, waarbij
de dichters hun eigen werk voorlazen.
Waren o. m. aanwezig: Marie Noël, Henry
Ghéon, Camilie Melloy die een stuk voor
las uit zijn boek over Assisi. Twee der
uitstekendste en bekendste dichters wa
ren door ziekte belet aanwezig te rijn:
Paul Claudel en Francis Jammes. Verder
werd besloten een vereeniging te stichten
van dichters van Sint Fransiscus.
IN HET LAND
VAN DE KLEINE HEILIGE THERESIA
FRANKRIJK. - LLsieux, Het Natio
naal Eucharistisch Congres, dat dit jaar
van 7 tot 11 Juli te Lisieux zal worden ge
houden, belooft een van de indrukwek
kendste te rijn die ooit werden gehouden.
Al de Fransche Kardinalen en zestien
bisschoppen zullen de plechtigheden bij
wonen en door de versierde straten van
de stad trekken, die 's nachts prachtig
zal worden verlicht. Grootsche versierin
gen en triomfbogen zullen worden aan
gebracht. Men hoopt dat de nieuwe
basiliek in byzantijnschen stijl, die even
buiten de stad wordt gebouwd, zal klaar
zijn om de deelnemers te bevatten.
DOET BOETE IN ZAK EN ASCH
SPANJE. - Sevilla. Eiken Zaterdag,
om 7 uur in den morgen, gaat te Sevilla
een processie uit van 'boetelingen, die
God smeeken dat de burgeroorlog in hun
land spoedig moge eindigen. Het einddoel
van de processie, welke vertrekt van de
kerk van den Goddelijken Verlosser, is
steeds de kathedraal, waar al de deel
nemers communiceeren. Eiken dag groeit
het aantal penitenten aan, want velen
komen uit de naburige en soms ver af
gelegen streken. Een merkwaardig feit is
het steeds aangroeiend aantal mannen, die
in getal de vrouwen ver overtreffen.
IN DIT TEEKEN
ZULT GE OVERWINNEN
ARGENTINIË. - Mendoza. In de
gerechtszalen van Mendoza werd het
kruisbeeld plechtig opgehangen. Bij deze
plechtigheid plaatste de voorzitter van
het Hooger Gerechtshof in deze stad, het
kruisbeeld in de handen van den Bis
schop en vroeg hem het te willen zegenen
voor hij het op de eereplaats hing.
DE LEER DER HEILIGEN IS MODERN
VER. STATEN VAN AMERIKA.
Washington. In een rede voor de leden
van de Vereeniging van Sint Thomas
More citeerde de spreker, een bekend
Amerikaansch advokaat, een treffend ge
val, waarin de leer van dien heilige als
leiddraad genomen werd bij de ts nemen
beslissing. In een discussie ter gelegenheid
van een punt nopens de procedure van
het vonnis, haalde de vice-kanselier van
de rechtbank, Sint Thomas More aan,
om zijn zienswijze in deze zaak te staven
en toonde aan dat het princiep dat hij nu
huldigde, reeds vóór vierhonderd jaar
door dezen heiligs als juist werd aan
getoond en toegepast. Het was de eerste
maal in de geschiedenis van het Ameri-
kaansche gerecht, dat een heilige van de
katholieke kerk werd aangehaald als een
auteur tot staving van een thesis.
IHIHHMHi
Het Belgisch Episcopaat Keeft een werk
ingericht voor hulpbetoon aan de Baski-
sche kinderen, door burgeroorlog uit hun
land verdreven, om hen een onderkomen
te verschaffen.
In elke Dekenij zal een Comiteit wor
den ingericht cm giften in te zamelen en
de kinderen te plaatsen in gestichten of
huisgezinnen.
De aanvraag voor pleegkinderen moet
opgeven: geslacht, ouderdom (tusschen
4 en 16 jaar), stand. De pleegouders be
talen 25 fr. per kind voor reis en edge*
meene onkorten.
Geen kinders zullen aangevraagd wor
den tenzij door de tusschenkomst en met
de aanbeveling der parochiale geestelijk
heid.
Z. E. H. Kan. Reynaert is diocesaan
af gevaardigde.
Voor de Dekenij leper moeten de
aanvragen, bij middel van de parochiale
geestelijkheid, gestuurd worden aan Zeer
Eerw. Heer Deken van leper.
Alle personen die willen gehoor geven
aan den oproep onzer Bisschoppen, kun
nen van nu reeds hunne gift laten gewor
den aan de priesters hunner parochie.
lyBBBSlHZHKeeSSSSEKBBBaaSSSEB
SIGMUND FREUD
Ter ge lezer, heid van de plechtige inhul
diging van hetf heerlijke grafmonument
van Z. E. H. Deten de Brouwer, dat prijkt
in onze St MaajÉenskathedraal en in aan
sluiting met de jjevenssc^-'t van die edele
figuur tn ons blad van 7 ',ag laatst ver
schenen, willen we hi:r enkele regelen
laten volgen diafons een kijk geven op de
betrekkingen bestonden tusschen hem,
dl? leper hedeifc Zondag 13 Juni zal her
denken, en onzen grooten Vlaamschen
dichter, mee?ter Guido Gezelle.
Op 12 September 1871 werd E. H. de
Brouwer, die aan d? Gregoriaansche Hoo-
geschool te Rome den doctorstitel in de
Wijsbegeerte en de Godgeleerdheid had
verworven, belast met een leeraars»oei
aan het groot Seminarie te Brugge. Lijk
de brieven, bewaard in het Geze!le-mu-
9?um bewijzen, dfgteekenen van dien tijd
ook wat vrijwel onbekend is tot nu toe
zijn geregelde^ betrekkingen met Guido
Gezelle. Het wefk door den meester in
rijn Loquela geleverd had den leeraar ge
boeid: hij ook wikie rijn steentje bijdra
gen en werd zoo kfen der veelzianters die
naar Kortrijk, waar Guido Gezelle dan
enderpastoor was, "'^oorden stuurden die
zij uit den mond van 't volk hadden opge
vangen. En dat hij zulks met liefde deed
risn we in zijn "Brieven zelf. Zoo b.v.: 1
November 1886 bekent hij bij 't zenden
en bespreken vaM een paar geoogste
woordenEn als Ik nu mijn zeiven cn-
dervrage en wille 'weten waarom ik dit
alles schrijve, 'k vlr.de dat het eigenlijk
is, en oprecht, cm dat ik er deugd in ge
had heb die tweeiwoorden te hoeren...
en niet omdat ik peize zonder vreeze te
mogen zijn voor de schande van vesl on
wetendheid te laten zienAnderzijds
stelde hij tal van taalvragen aan den
meester, die er, met zijn onverstoorbare
bereidwilligheid, immer op antwoordde
tot groote voldoening va nden leerling,
die dan ook in een brief van 26 Januari
1886 zegt: 'k Bsn u uitnemende dank
baar voor al het goede en het schoone dat
gij mij in uwen brief mededeelt». Ein
delijk was het hem nooit te veel zich in
te spannen als Gezelle zijn tusschenkomst
voor een zaak vroeg bij een of ander zij
ner kennissen.
Edelmoedig en vrijgevig als hij was
en dat is nog een karaktertrek van den
lateren deken mag hij, onder de bij-
zonderen die het hunne bijbrachten, als
een der voornaamste begiftigers voor het
De Bo-geder.kteeken te Poperinge gere
kend worden (brief aan Gezelle 15-9-1886).
Superior en deken de Brouwer is stellig
nooit een voorvechter geweest op Vlaamsch
gebied. Lijk we boven zagen werkte hij
toch in alle stilte mede tot de verrijking
van Vlaanderen's taal. Maar een ander
feit laat nog meer vermoeden. Te R.oese-
lare, waar E. H. de Brouwer Superior was
aan 't klein Seminarie sedert 21 Novem
ber 1884, had men een Vlaamsch feest ge
vierd ter eere van den afgestorven pries
ter-dichter Ds Carne. Aan Gezelle was
men komen vertellen dat dit plaats had
gehad in 't kien Seminarie. Onmiddellijk,
moeit? hebbend om zulks te gelooven,
vraagt Gezelle nieuws daarover aan zijn
vriend, den superior. 26 Januari 1885 laat
deze weten dat men hem mis had inge
licht, dat het feest had plaats gehad in
den jongelingenkring en, als met een
zucht waar men de pijn van zijn hart
voelt: besluit hij: 'k Ben niet verwon
derd dat gil moeite hadt om te gelooven
dat er in de tegenwoordige omstandighe
den een Vlaamsch feest zou kunnen In
't klein seminarie gegeven worden
de beroemde Oostenrijkscbe zenuwarts en
inzettcr der riels-ontleedkunde, heeft zoo
juist zijn levensbeschrijving uitgegeven, in
dewelke hij zijn leer uiteenzet.
IBKMESBttlKKSg;i2ffiBBEaSB9SBBti
TREKKING
VAN DE LEENING DER
VERWOESTE GEWESTEN 1022
Donderdag had in de Nationale Bank
te Brussel de 181e trekking plaats van de
Leening 1922 der Verwoeste Gewesten.
R. 14)1.991 Nr 15 wint 1.000.000 fr.
R. 101.991 Nr 17 wint 100.000 fr.
De andere obligation van deze reeks en
de 20 effecten van de reeks 57.653 zijn
betaalbaar met 312,59 fr. of 309 fr. naar
gelang zij al dan niet werden omgevormd.
9BfilStBSBlBSBE3C3H&B3i:aKBritEaiaBB
331.503.093 Kocmsch-Katholieken.
De "Living Church» publiceerde onlangs
een statistiek betreffende den stand der
verschillende godsdienstige belijdenissen
der geheele wereld.
Wij laten deze statistiek hieronder vol
gen:
Roomsch-Katholieken 331.500.090; Or
thodox-Katholieken 144.000.000; Koptisch-
Katholieken 10.000.000; totaal aantal Ka
tholieken 485.500.000.
Protestanten 1C3.800.000Anglicanen
37.100.000; Joden 16.140.000; Mohammeda
an 209.150.00C; Bosdhisten 150.100.000;
Hmdoes 230.140.000; Confusianisten, Taï-
oisten 350.600.000; Sjintoïsten 25.000.000;
Animisten 135.650.00C; verschillende an
dere godsdiensten 50.870.000; totaal aantal
niet-christenen 1.167.660.000.
JOHN D. ROCKEFELLER Jr.
At
in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie
ons sendt in postxegels of stort op post
checlcrekening 155.70 van V. Sansen-Van-
neste. Drukker, Poperinge, de
som van
11,60 FRANK.
Voor het Buitenland xende man ons per
Internationaal Postmandaat:
Uit Frankrijk: 23,20 fr.
Uit Amerika: 34,80 fr.
We herinneren er de loper ling en nog
eens aan, dat heden Zondag 13 Juni, in
St Maartenskathedraal, de mis van 11
uur wordt opgedragen tot zielelafenis van
Monseigneur de Brouwer. Onder de Heilige
Misse wordt een gelegenheidstoespraak
gehouden door Z. E. H. Deken Vermant
en gewijde gezangen worden uitgevoerd
door het koor van St Maart:ns. Na de
misse zullen de priesters, gevolgd door de
familieleden, stoetsgewijze van de sa-kris-
tie naar het gedenktseken trekken, waar
tot de wijding zai worden overgegaan.
Hierna zal Weledele Heer Jacques de
Brouwer, in naam der Achtbare Familie
een toespraak houden.
Onder de hooge personaliteiten die deze
plechtigheid zullen bijwonen, vermelden
wij Mgr. Colle, aalmoezenier aan 't hof,
die Hare Majesteit Koningin Elisabeth
zal vertegenwoordigen en in naam harer
Majesteit een bloemenkroon zal neder-
leggen, alsmede Mgr. Gallauvaux, abt van
Maredsous, in de nabijheid van welks Be-
nédiktijn-erabdij, Mgr. de Brouwer zijn
laatste levensjaren heeft doorgebracht.
HEERLIJK GEDENKTEEKEN
van Z. E. H. Deken Je Brouwer, in Sint
Maartens Kathedraal te leper, dat heden
Zondag zal gewijd worden.
Het is een milde gift van de Familie de
Brouwer, in Renaissance stijl, van den
Gentschen kunstbeeldhouwer De Beule.
iaBBCBBBB9SEB!9BaBBSBBRBBBBSBasi8SBBBaBB&9ZBBB3BEBKHM^i«Ha
H. John D. Rockefeller junior, zoon van
den overleden Amerikaanschen inulti-mil-
lionnair H. John D. Rockefeller senior,
moet thans de tradities van de familie
Rockefeller voorzetten.
Melden wij hier nog terloops dat de
overleden H. Rockefeller senior gansch
zijn fortuin, beloopende 730 millioen fr.,
aan zijn kleindochter, Markiezin Marga
ret de Cuevas. heeft overgemaakt. Deze
woont te Fiesole, in Italië. Zij zal even
wel maar van de rente genieten van dit
bedrag, dat na haar dood, moet gaan
naar haar afstammelingen of, bij gebrek,
naar het Rockefeller Instituut voor Ge
neeskundige OpzoekingenOm van dit
nalatenschap te kunnen genieten zal de
Markiezin een bedrag van 437 millioen
moeten afstaan aan den Amerikaanschen
fiskus.
De Markiezin is de dochter van den
Amerikaanschen psycholoog Strong en
van de dochter van Rockefeller senior. Zij
huwde een Spaansch edelman in 1927 en
heeft twee kinderen.
In zijn testament legt H. Rockefeller
senior uiteen waarom hij niets nalaat aan
zijn andere kinderen en kleinkinderen,
deze is dat hij binst zijn leven aan dezen
zeer belangrijke bedragen heeft ter hand
gesteld en het besturen van zijn belangen
in talrijke genootschappen. Deze kinde
ren werden dus reeds rijkelijk bedeeld en
hebben het grootste gedeelte van Rocke
fellers senior's fortuin gekregen, dat vroe
ger op 30 milliard frank werd geschat,
wat niet was gebeurd voor de nu ervende
Markiezin-kleindochter.
DE KAMER KEURT DE MILITAIRE
AMNESTIE GOED .j
In zitting van Vrijdag 4 Juni heeft ds
Kamer gestemd, over de militaire am
nestie. Vooraleer te stemmen qvsr het
geheele ontwerp, werd een amendement
van de H.H. Brunet en Vandervejde aan
genomen met 131 stemmen tegen 32, dat
bepaalt dat de overloopers naar den vijand
uitgesloten zijn voor amnestie, tenzij het
gepleegde misdrijf mocht aanleiding ge
ven tot een genademaatregel krachtens
een voor 31 December 1937 genomen ko
ninklijk besluit.
Het gansche wetsontwerp werd dan
aangenomen met 139 stemmen tegen 19
en 7 onthoudingen. Stemden voor: bijna
alle Katholieken, Socialisten, Liberalen,
Rexisten en Kommunisten. Stemden
tegen: de Katholieken H.H. De Jaegere,
Maes, Sap en Vindevogel; de Liberaal
H. Van Glabbeke; en de Vlaamsche Na
tionalisten. Onthielden zich: de Ka
tholieken H.H. Laenen, Schaepherders,
Van Hoeck en Verpoorten; de Rexisten
H.H. Eehaeghel de Bueren, Daye en De-
rudder; en de VI. Nationalist H. Borginon.
DE POLITIEKE AMNESTIE
VOOR DEN SENAAT.
ONDERHANDELINGEN
BIJ DEN EERSTEN MINISTER
Na de Kamer moet dus ook den Senaat
het wetsontwerp voor politeke amnestie
nog bespreken en goedkeuren. Het bleek
evenwel dat in den Senaat het amende
ment der Regeering betreffende de ver
kiesbaarheid voor de terdoodveroordeelden
minder kans had van goedkeuring dan in
de Kamer en het spook van regerings
crisis dook weer op, immers de Katholieke
Vlaamsche Senatoren gaven meer blijk
van standvastigheid, dan de Kath. VI.
Kamerheeren aan den dag hadden gelegd
in de Kamer. H. Verbist, voorzitter van
het K.V.V., voorstander van de algeheele
en onvoorwaardelijke amnestie, bevindt
rich in hun midden.
Zaterdag 5 Juni ontving H. Verbist, Se
nator en tevens voorzitter van K.V.V., een
telegram waarbij hij ontboden werd voor
den Maandag bij den Eersten Minister.
Het telegram was echter in het Fransch
opgesteld en de H. Verbist zond het terug
met de melding dat hij aan die Fransche
uitnoodiging geen gevolg zou geven. Maan
dag morgen kreeg hij dan een telegram,
in het Vlaamsch opgesteld.
Maandag morgen werd de H. Verbist,
samen met de H.H. Van Cauwelaert en
De Vleeschauwer, ontvangen door den H.
Van Zeeland. De amnestie-kwestie werd
bij dit onderhoud ter sprake gebracht.
Wat de besluiten dier bespreking zijn ge
weest werd niet medegedeeld.
Maandag avond werd dan een Kabi
netsraad gehouden, tijdens dewelke uit
voerig werd gehandeld over de amnestie.
Nog andere punten werden besproken tij
dens deze vergadering, die duurde tot na
middernacht. Een besluit werd door den
raad evenwel niet getroffen, die de feiten
wil afwachten.
DE KATHOLIEKE SENATOREN STEL
LEN VERDAGING VOOR TOT JULI
Dinsdag 1L vergaderde de rechterzijde
ran den Senaat. Eerst van de Vlaamsche
Rechterzijde en vervolgens van de volle
dige Senaatsgroep. De Katholieke Vlaam
sche Senatoren waren van oordeel dat
best de bespreking van de politieke am
nestie voor korten tijd zou kunnen ver
daagd worden, slechts tot in Juli, tot
wanneer de H. Van Zeeland uit Amerika
terug zou gekeerd zijn, liever dan rich een,
verminkte amnestie te moeten laten op
dringen, om dan de kwestie waardig er*
volledig te kunnen behandelen. Het voor
stel tot lichte verdaging werd met alge
meen© stemmen van de groep goedge
keurd.
GEEN VERDAGING
DE KWESTIE VOOR DEN SENAAT
De leden der andere partijen deelden
niet zelfde meening als de leden der Rech
terzijde van den Senaat en rij drongen
aan op spoedige behandeling. De Socia
listen, evenals de Vlaamsche Nationalis
ten kwamen uit tegen dit voorstel.
De Senaatskommissie moest ook nog
uitspraak doen. Met 13 stemmen (deze
van de Soc., VI. Nat en Kom.) tegen 9
Kath. en 1 Lib., werd de verdaging ver
worpen. In deze kommissie stelden de Li
beralen Dierckx en Gillon opnieuw voor
dat de politieke rechten niet zouden wor
den teruggegeven aan de geamnestieer-
den. Dit voorstel werd verworpen met een
groote meerderheid. De bespreking In den
Senaat kon dus den Donderdag aanvan
gen.
In Senaatsritting van Woensdag stelden
de Vlaamsche Katholieke Senatoren voor
de bespreking van de politieke amnestie
te verdagen tot in Juli. De Vlaamsche
Nationalisten verzetten er zich tegen en
de H. de Laveleye, Minister van Justitie,
drong aan op een spoedige behandeling.
Naar deze Minister, verlangt de Regee
ring een beslissing voor het vertrek van
den H. Van Zeeland naar Amerika. Met
91 stemmen tegen 53 en 1 onthouding
werd dan het voorstel tot verdaging ver
worpen en besloten tot spoed behandeling
op Donderdag 10 Juni.
VRIJHEID VAN STEMMEN
VOOR DE KATHOLIEKE SENATOREN
De leden der Rechterzijde vergaderden
andermaal Donderdag morgen 11. orn de
toestand te bespreken. Er was groote ver
deeldheid ond:r de leden naar gelang zij
Walen, Brusselaars of Vlamngen war< n.
Ten slotte werd aan allen volledige vrij
heid van tsemmen gegeven.
IN DE SENAATSZITTING VAN
DONDERDAG
Bij de opening, 's morgens te 10 uur,
werd Donderdag door den Senaat onmid
dellijk de bespreking van de politieke am
nestie aangevat.
Heer Demets, Liberaal, uitte zich tegen
amnestie en sleurde er den Onbekenden
Soldaat, Gabrielle Petit en Phillpp Baucq
bij, om de Senatoren tegen aam:: tic ge
kant te krijgen.
H. Nothomb, Katholiek, meent dat zco
België voor den oorlog zijn plicht had
gedaan er geen activisme zou hebben be
staan.
H. Catteau, Liberaal, is gekant tegen
amnestie, en H. Minnaert. Kommunist,
wil geen amnestie voor nazi's en fascisten.
H. De Hasque. Katholiek, wil van geen
onvoorwaardelijke amnestie. H. Lipper.s,
Liberaal, verklaart dat de amnestiewet te
ver gaat. Heer Gillon, Liberaal, pleit tegen
amnestie. H. Van Eyndock, Katholiek, zai
het ontwerp goedkeuren. H. Sasserath, Li
beraal, evenais H. Pholien. Katholiek, zul
heid van stemmen gegeven.
H. de Laveleye, Minister van Justitie,
verklaart dat de 32 terdoodveroordeelden
bij verstek geen beroep kunnen doen en
dat hun veroordeeling onherroepelijk ia
geworden.
(Zie vervolg op l' blad t
