DUITSCHE MACHTSPOLITIEK I
GEWETENSONDERZOEK
1@ Regeering Jnnsen
mm Kamer Seisaat
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
CONCENTRATIE AAN DE ORDE
Wij hebben aanzienlijke belangen ais Katholieken
te vrijwaren
INTERNATIONAAL OVERZICHT
We zeniien ons blad kasteloos
De Samentrekking der Vlaamsche Katholieks
krachten op het gebted der gemeente-p^ëtiek
üis eerste proef van Concentratie
AAN ONZE
ABONNENTEN
Een ma ar vervuld Itegeerinppragramma
Het vertrouwen fiestensd nset 12$ stem
men tegen 32 en 4 crfthsudiRgen
ZONDAG 5 DECEMBER 15i7.
k JSBHHM." iwwnHMnrr'j
«DE HALLE
g Katholiek 'Veekblad van leper p
1 Bureel:
g Eoterstraat, 17, IEPER. 1
.12 BLADZIJDEN. - 50 CENTIEM.
5* JAAR. N' 49
ABONNEMENTSPRIJS
VOOR 1 JAAR (per po.O
Binnenland 25.— fr. a
Belgisch Kongo 45.fr. s
Frankrijk 45.fr. H
Alle andere landen 65.fr. fff
sa
lieden er kers tim verantuccrdeliik voor
hun artikels.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per regel I.fr.
""fr. toel. v her. ra adr. t. bur.
Kleine berichte (minimum') 4.fr.g
Rouwber. en Bedank, (min.) 5.fr.
Drukker-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinge
TeL Poojringe Nr
Postcheckrekenin.. Nr 153.70
Te herhalen aankondigingen: 9
prijr- op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en 3
moeten teren den WoensJaR avond g
'mrezonden worden Kleine be-g
richten tegen den Donderdag no en 9
I
Wie de plaatselijke liberale en socialis
tische bladen nagaat kan er regelmatig
aanvallen zien op de concentratie-ge
dachte die thans hst Christen Vlaamsche
Volk bezielt.
De vrees die doorschemert in al het
schrijven hierover bij onze tegenstrevers,
moet ons nog meer dan ooit aansporen om
alle pogingen voort te zetten om tot daar
te geraken.
Dat die gedachte aan de orde van den
da? is, getuigt wat we deze dagen te lezen
en te hooren kregen:
ER WORDT GEKLAAGD. EK
MOET GEHANDELD WORDEN
Er wordt van alle kanten geklaagd over
«de malaise» onder de katholieken; over
d? broekdragerij der socialisten in de re
geering; over het dagelijksch verder af
glijden naar links.
Het ongeluk is echter dat klagen niet
helpt. Hierom willen we ook niet klagen;
maar zien, hoe we den mistoestand kun
nen verhelpen.
In den grond moeten we op niemand
kwaad zijn, tenzij op ons zelf. Als de an
deren ons in den hoek duwen, hebben ze,
van hun standpunt uit, g" lijk. Als de so
cialisten het na hun nederlaag bij de laat
ste verkiezing; na hun verlies van drie
zetels en 105.335 stemmen, gedaan gekre
gen hebban, in 't ministerie veruit de over
macht te behouden moeten we ze, om hun
fijnheid en durf, bewonderen.
Als liberalen en socialisten, om reden
der 102 anti-clerikalen tegen de 100 chris
tenen, een tiental ministeries en al de
voornaamste bezetten, tegen de katholie
ken 4 a 5, moeten we getuigen dat de ka
tholieken het vroeger zoo goed niet ge-
kunnen hebben. Als de socialisten de eer
ste viool spehn, de liberalen de tweede, de
katholieken de derde, betreur ik 't dat
deze zulke flauwe speelmans zijn. Als de
tegenstrevers een klein voordeel op school
gebied zco duur doen betalen, bewijst het,
da. ze sluwere commerganten zijn dan de
on?». Als de Vlamingen reeds honderd
jaar verdragen en nog immer voort
wat de Walen geen honderd uren zouden
duiden, meet ik getuigen dat deze laatsten
toch kraniger en eerbiedwaardiger zijn
dan wij en wij. ellendige goedzakken, niet
de wereld verbazen door onze gematigd
heid, maar aan het wereldmisprijzen die
nen prijs gegeven te zijn en worden.
ALS MEN ONS IN DEN HOEK
DUWT, IS 'T OMDAT WE ONS
LATEN IN DEN HOEK DUWEN
We verdienen geen medelijden: als men
ons in den hoek duwt, 't is, omdat we ons
laten in den hoek duwen. Als we niet
sterk staan, 't is omdat we zwak, zwakke
lingen, zijn. Wie sterk staat, houdt stand;
of krij=; hij alesiis een duw, hij geeft een
dop weer, dat de andere aan den anderen
kant van de straat vliegt.
Hoe zijn we toch zóó zwak geworden?
En hoe worden we opnieuw sterk? Dit zijn
de eenige vragen van belang.
OMDAT WE NIET KATHOLIEK
EN NIET VLAAMSCH GENOEG
MEER ZIJN
Door onze politiek betrachten we een
katholieke, vlaamsche orde in ons land;
en, door ons land. zoo ver het van ons af
hangt, in de wereld. Als we in de politiek,
de katholieke, vlaamsche, niet sterk ge-
no:g meer staan, is het zeker, in de eerste
plaats, omdat we, BUITEN de politiek,
zwak geworden zijn; omdat eerst daar, de
fut en de kruim eruit geraakt zijn; om
dat we niet katholiek en niet vlaamsch
genoeg meer zijn.
Niet Katholiek genoeg meer...
Zie in de steden: welke ontzaglijke ge
tallen mannen ontrouw geworden zijn aan
hun Zondagplicht, ja aan hun Taasch-
plicht; en op den buiten, waar de men-
schen nog regelmatiger tsr kerk gaan, hoe
weinig gedachten er in de koppen steken,
hoe weinig overtuiging in den wil, hoe
weinig bezieling in het hart. Dat te ver
beteren is een eerste vraagstuk.
't Is waar, de geest van verstoffelijking,
van geld- en genotzucht, grijpt geweldig
in 't ronde. Maar, de hoogere opvatting
van 't leven behoudt zeker tocih ook nog
haar waarde en haar rechten? We kun
nen zs den menschen tegen wil en dank,
niet opdringen. Maar we kunnen ze toch
voor de oogen laten schitteren, erdoor aan
lokken, ervoor begeesteren. Als we zelf
maar klaar zien, overtuigd zijn, werken,
en op God betrouwen!
Vele van onze scholen zijn verofficieeld,
vele van onze onderwijzers verst offelijkt.
Zelfs enzo colleges zijn te veel in slenter
opgegaan: 't zijn fabrieken van Latijn,
Grieksch cn diplomas geworden, in plaats
van scholen voor 't leven, voor een hoog
en breed opgevat katholiek leven. Onze
handelaars en nijveraars, zelfs onze ge
studeerden, houden zich doorgaans wei
nig met verstandelijks, nog min met actie
bezig; alleen, met hun geldgewin, hun
zaken.
Het parochieleven zelf bereikt, en nog
hoe oppervlakkig slechts een deel der be
volking, de menschen welke uit hun ei
gen ter kerke komen. In deze moeten we
diep de christens princiepen, krachtig het
bovennatuurlijk leven opwekken; de an
deren moeten we gaan opzoeken, op alle
manieren, tegenover de christene waar
heid plaatsen. Verspreiding van die waar
heid, vorming van mannen, blijft de eerste
en meest dringende noodwendigheid.
Niet genoeg vlaamsch-bcwustzijn
meer.
Ook het Vlaamsch bewustzijn dient op
alle manieren opgewekt; want gelijk ons
volk, niet bewust genoeg katholiek meer
is. zoo is het ook niet bewust genoeg
Vlaamsch meer. Verzonken in zijn stoffe
lijkheid, gedach'tenloosheid en vermaak,
mist het stam fierheid; weet het niet, wel
ke onberekenbare, ook stoffelijke schade
het lijdt, door de miskenning van zijn
Vlaamsch-zijn; is hem den weg tot hoo-
ger, verstandelijk leven afgesneden; mist
het de veerkracht, om den sprong te wa
gen tot verovering van zijn volle recht.
NOG VEEL WERK TE DOEN
DOOR ONZE VLAAMSCHE KA
THOLIEKE INTELLECTUEELEN
Er blijft dus nog onzeglijk veel werk te
do:n van opleiding en ontwikkeling.
Maar ook bij ons volk, dat reeds geor
ganiseerd is, moet het ideaal nog meer hel
der voor den geest staan; moet de strijd
en veroveringszucht nog feller worden op
gewekt.
Het Christen Werkers verbond, zooals
het Congres te Antwerpen nog heeft uit
gewezen, vertegenwoordigt zeker een ge
duchte macht. Toch, alhoewel het regel
matig aangroeit, kan het, gelijk overigens
niemand minder dan Zijne Eminentie de
Kardinaal zegde, nog ontzaglijk viel bij-
winnen. Vele werklieden en bedienden
staan nog buiten de rangen; velen, bij de
socialisten verzeild, zijn er niet op hunne
plaats. Er op los dus! Aan de propaganda,
stelselmatig, onverpoosd!
Bijzonder zouden vele intellektueelen,
zich bepaald nog meer aan de dagelljk-
sche verheffing van het volk, en, door het
volk, aan het verwezenlijken van ons ka
tholiek ein Vlaamsch ideaal moeten wij
den.
Een beetje meer voorpost zijn.
Hiervoor zou er ook bij het Werksrsver-
bond wel iets mogen veranderen: name
lijk zich niet te nauw aan personen, mi
nisters of ministeries'te binden; zijn ka
tholieke Vlaamsche idealen uit te diepen,
die gelijk de socialisten de hunne, stel
selmatig na te streven, te zien hoe ze in
zijn volk, ja In het volk, ln geheel de
partij, in land en staat te doen doordrin
gen; in het 'katholieke leger 't Is de
aard van he<t Werkersverbond, op katho
liek en Vlaamsch gebied, een beetje meer
voorpost te zijn.
HET BOERENVRAAGSTUK
D: boeren zijn, uit hun aard, meer be
zadigd; maar zijn het, in werkelijkheid,
soms te veel: te uitsluitend met het stof
felijke bezig, dat ze nochtans dikwijls
nog vinniger zouden kunnen verdédigen;
te weinig alzijdig. Vlaamsch en katholiek
opgeleid. Het nieuw bestuur en de nieuwe
richting zullen, 'tis te hopen, aan de
werking, nog een breeders en krachtiger
otnplooiïng geven.
EN ONZE BURGERIJ
De burgerij, in 't algemeen, blijft ten
achter. Dit komt hieruit, dat de hoogere
burgerij fcs veel volksvervreemd is geble
ven; en door dezs volksvervreemdheid
gTOGtendeels haar gezag en macht heeft
ingeboet; en dat de kleine burgerij, de
middenstand, te veel verdeeld, zich tot
nogtoe meer benijd, dan gesteund en om-
hooggeholpen heeft. De immer voort
schrijdende vervlaamsching zal echter,
onder onze burgerij, steeds meer de een
heid bewerken; en een gestadig voort-
werkende organisatie, op den duur, ook
meer beginselvastheid, ontwikkeling en
daadkracht opwekken.
EEN WERK VAN JAREN VOOR
DE KATHOLIEKE VLAAMSCHE
VOLKSPARTIJ
De KATHOLIEKE VLAAMSCHE
VOLKSPARTIJ is ten slotte, de reus
achtige verheven taak weggelegd, al die
krachten saam te bundelen; vaster ineen
te steken; voor te lichten; te bezielen; ten
ten strijd en ter overwinning te voeren.
Dit zal werk zijn voor jaren. Maar moge
men niet versagen, doch aanhouden, in
dachtig de spreuk; de aanhouder wint!
Met dit alles zien we niet voorbij, dat
een deel van ons katholiek, Vlaamsch
volk, geschaard staat in de rangen van
het VLAAMSCH NATIONAAL VER
BOND. van het VERDINASO, ja van
REX-VLAANDEREN.
Het biedt geen voordeel aan te lamen-
teeren over het ontstaan dier drievoudige
splitsing. Zs is er; was misschien niet te
mijden; maar moet cok niet eeuwig du
ren. Het lijkt immers al te dwaas en te
schadelijk, zoo zijn krachten te versplin
teren, tegen elkaar op te jagen.
TOENADERING EN POGING
TOT SAMENWERKING
Niet, dat we, van morgen af terugkeer
tot de eenheid verwachten of zelfs begee-
ren; doch wel, van af vandaag, toenade
ring en poging tot samenwerking wen-
schen.
Hiervoor, dat men beginne, met elkaar
niet langer meer te VERKETTEREN; noeh
niet langer meer te VERKETTREN; noch
zich, door de tegenstrevers, tegen elkaar
te laten opruien. Bestaan er mecnings-
verschillen, er bestaan nog meer punten
van overeenkomst: allen zijn tenslotte
toch katholieken, Vlamingen; en zeker
ook, verstandige, redelijke menschen. Dat
men zich dan niet geneere, waar het pas
geeft, met elkaar te praten, wat anderen
daartegen mogen inbrengen, waarmee ze
ook durven te dreigen.
SAMEN REEDS NU EEN GEES
TELIJKE. KATHOLIEKE EN
VLAAMSCHE EENHEID UIT
MAKEN
Dat men zich, eerst en vooral, weder
zijds. als welmeenende Katholieken en
Vlamingen ga aanzien; en wie er ook van
da regeering deel uitmake of er buiten
sta, samen een GEESTELIJKE, katho
lieke en VLAAMSCHE eenheid ga uit
maken, die zich, in gezag en macht doe
gelden, gelijk liberalen, socialisten, ja
communisten zich samenstellen cm een
antclerikale meerderheid te vormen.
Gelegenheden tot het zoeken van
samenwerking
Dat men vervolgens alle partijbelang
van kant gelaten toch telkens op zui
ver katholiek gebied tesamen kome, gelijk
hetaleens in de Kamers, en meer nog in
de provincieraden gebeurt, b.v. tot verde
diging onzex katholieke scholen.
Dat men ook op maatschappelijk gebied
toenadering zoeke; niet te veel hechte
door ONDERLINGE SAMENWERKING,
kan verwezenlijken.
Dat men vccral op VLAAMSCH gebied,
klaar en duidelijk, nopens EEN, nopens
HET principieels akkoord gerake; en zie,
op welke punten, men, met de bestaande
regeering, of, desgevallend met een an
dere, een meerderheid kan verkrijgen, om
te kunnen verwezenlijken.
Dat men vooral krachtig, lyanig, op
het volk inwerke, opdat men, moet het
tot een breuk komen, kunne stand hou
den, ja vooruitgaan.
ELKANDER TRACHTEN TE
VERSTAAN VOOR DE GE
MEENTEVERKIEZINGEN
Dat men ook met de Walen onderhan
dde, om ze, voor oplossingen, redelijk
voor hen en redelijk voor ons, te winnen.
En dat men, allereerst, bij de volgende
verkiezingen voor de gemeente, malkaar
tracht» te verstaan, om in de meest gun
stige omstandigheden te strijden en de
katholieke, vlaamsche volksmacht te ver
sterken. Dat vooral de leiders verstandig,
onbaatzuchtig, ruim van gedachten we
zen I
H. VAN GAVERE,
in Dj Standaard
van Maandag 29 Nov.
VOOR VRIENDSCHAP MET
ENGELAND
Geheel de buitenlandsche politiek
van Duitschland, ten opzichte van
Engeland, tijdens de laatste jaren, is
opvallend voorzichtig en tegemoetko
mend geweest. Men krijgt onwille
keurig de indruk dat het Derde Rijk
bewonderend opkijkt naar het Brit-
sche Rijk als een schooljongen uit een
eerste jaar naar een oudere uit de
hoogere klassen, waar hij ook eens
hoopt te komen. Angstvallig wordt al
les vermeden, waardoor een moeilijk
te sluiten vriendschap zou onmogelijk
gemaakt worden. Dit is thans weer
heel duidelijk gebleken, uit de ver
rassende publicatie in de Reynolds
News naar aanleiding van het be
zoek van Lord Halifax aan Duitsch
land. Eerst en vooral als we het be
richt volledig mogen gelooven zou er
een pro-Duitsche beweging bestaan
in Engeland, waar ook zeer invloed
rijke personen, uit de regeeringskrin-
gen zouden deel van uitmaken en die
vooral zou uiting vinden in bijeen
komsten op het landgoed Oliveden
van Lord Astor. Het zou onder den
invloed van deze kringen zijn dat
Lord Halifax, naar Duitschland ge
reisd is. Verder zou er een plan be
staan, waarbij aan Duitschland vrij
heid van handelwijze verleend wordt
voor zijn politiek in Midden-Europa
op voorwaarde dat Duitschland voor
een tijd zou afzien van zijn koloniale
eischen ten overstaan van Engeland.
Dit plan zou ontstaan zijn onder
Duitsche invloed. En hier ontdekken
we weer het zelfde streven om Enge
land niet te kwetsen.
DE KOLONIALE KWESTIE
Door het Verdrag van Versailles en
het verlies van de ivereldoorlog, was
Duitschland terug gevallen tot een
tweede rangsmogendheid, en het is in
1919 duidelijk de bedoeling geweest
van Frankrijk, om te beletten dat
Duitschland weer heel spoedig een te
duchten konkurrent zou worden. Juist
de overdrevenheid van de bepalingen
van het onzalig verdrag, hebben
Duitschland het middel ter hand ge
steld om, vroeger dan het ooit iemand
gedacht had er zich weer boven op
te helpen. Inderdaad in vier jaren
tijds is Duitschland iveer een belang
rijke groot-mogendheid geworden, die
medezeggenschap verkregen heeft in
de wereldpolitiek. Dit is gebeurd dank
zij een grootscheepsche buitenland
sche politiek, waardoor het op roeke-
looze wijze, een voor een de bepalin
gen van het Verdrag van Versailles
opgezegd heeft. Roekeloos, noemen
We deze handelswijze, omdat ze dat
schijnbaar was. In werkelijkheid ech
ter, was ze goed overwogen en zoo
Duitschland er niet van overtuigd
ware geweest dat Engeland, een oor
log hiervoor met alle mogelijke mid
delen zou belet hebben, dan zou het
zich zeker zoover niet gewaagd heb
ben. Doch aan deze strijdmethode
schijnt nu een einde gekomen te zijn.
Op zijn verdere weg ontmoet het
rechtstreeks Engeland in de koloniale
kwestie. Daarom meenen we dat thans
een tweede tijdperk ingetreden is bij
de verwezenlijking van de Duitsche
buitenlandsche politiek, waarvoor an
dere middelen zullen gebruikt worden.
Duitschland wil een koloniaal rijk
worden, omdat het koloniën noodig
heeft voor zijn prestige en voor zijn
autarkische bestrevingen. Oorspron
kelijk dacht men alleen aan de voor-
oorlogsche Duitsche koloniën. Doch
thans spreekt men meer en meer over
een herverdeeling van de grondstof-
fenbronnen, over koloniën in het al
gemeen en het blijkt nu, meer en
meer dat Duitschland zich ook zou
tevreden stellen met andere overzee-
sche bezittingen,
DE KOLONIËN
DER KLEINE MOGENDHEDEN
Zoo krijgt het vraagstuk ineens een
heel ander uitzicht. Neen, Frankrijk en
Engeland hoeven zich nog niet te be
angstigen om een mogelijk verlies van
de door den oorlog verworven kolo
niën. Er bestaat een zeer mooie op
lossing voor de moeilijkheden van het
koloniale vraagstuk, en dat ten koste
van de kleine landen. Belgie, Neder
land en Portugal, bezitten zeer ruime
koloniën, die ook zeer rijk zijn aan
grondstoffen en die nu, naar de mee
ning van de groote mogendheden,
veel te groot blijken te zijn voor deze
dwergmogendheden. Het was Lloyd
George die het eerst met een derge
lijk voorstel kwam aandraven en er
heel wat opschudding mee verwekte
in de lage landen bij de zee. Intus-
schen zijn weer verschillende maan
den verloopen, doch de mogelijkheid
van een dergelijke oplossing begint
gevaarlijk actueel te schijnen in de
belangrijke diplomatische middens.
Nu meent men ook dat het bezoek
van Koning Leopold aan Engeland,
wel hoofdzakelijk zou ingegeven zijn
door de zorg om het lot van Belgisch
Congo. Het argument als zouden de
koloniën van Portugal, Nederland en
Belgie te ruim zijn in verhouding van
het moederland, houden geen steek
als men denkt aan de verhouding van
de Engelsche en de Fransche kolo
niën ten opzichte van Engeland en
Frankrijk. De omvang van de inter
nationale moeilijkheden en een mo
gelijke ontspanning door een oplos
sing in dien zin, zijn echter niet van
aard om ons zorgeloos te stemmen.
CENTRAAL-EUROPA
Doch niet alleen bij het stichten
van een koloniaal rijk, beperkt zich
de droom van het nationaal-socialis-
tisch Duitschland; ook in Europa zelf
streeft het naar een grooter Duitsch
land. Als men van de Duitsche poli
tiek in Centraal-Europa spreekt, be
doelt men de aanhechting bij Duitsch
land van Duitsche volksdeelen, die
thans buiten de grenzen van het Rijk
liggen en namelijk: Oostenrijk, het
Sudetengebied. in Tsjechoslovakije en
het Memelgebied in Litauen. En En
geland zou dus Duitschland de vrije
hand verzekerd hebben bij de verwe
zenlijking van deze politiek.
Alhoewel aan al deze geruchten wel
een grond van waarheid ligt, alhoe
wel Duitschland dat alles wel in wer
kelijkheid nastreeft, meenen we toch
dat de verwezenlijking ervan niet zoo
heel spoedig zal gebeuren.
Dit alles bewijst tenslotte vooral
dat men met Duitschland begint re
kening te houden, dat het Derde Rijk
een macht geworden is, terwijl de
ster van Frankrijk aan het verduis
teren is. Nog nooit is de toekomst van
de wereldpolitiek zoo problematisch
geweest en voor ons komt het er voor
al op aan de toestand van dichtbij te
volgen, ons bezit te vrijwaren en een
politiek te voeren van wie niet sterk
is moet slim icezen
(Verboden nadrukROSKAM.
du» na inschrijft voor 't joar
MBMiirainw
üiiiiiUiiiiiHüiiiiüiiiiüiiimiüiüifiMüiiüiüiüüiiiiifliiiiiiniiufliiüi'ttiiuHmutunaHtnuit
SCHRIJFT ONS EEN KAARTJE om een abonne
ment voor 1938 te vragen, of STORT 25 FRANK
op postcheckrekening 15.570 van V. Sansen-Uanneste,
Uitgever, 'Poperinge. (Dit geldt niet voor 't Buitenland)
Zondag hield de K. V. V. te Antwerpen
haar tweede studiedag.
In het slotwoord zegde Heer Volksver
tegenwoordiger L. DELWAIDE onder
hi:er:
We hebben aanzienlijke belangen als
katholieken en als burgers te vrijwaren in
het bestuur en de huishouding der ge
meenten, laten we er over waken want
we weten allemaal hoezeer zij in het ge
drang kunnen kernen. Cp alle gebieden
moeten de beginselen de christelijke mo-
i£SE9:2aszis?azaBisaiaaaHBaac::(95EsiBB32SEaaEifiBa£saBB3S8BzaeEBSi£aaHSiS&SBieeB£iHSBaBissi&BisH3
DE FRANSCHE AMBASSADEUR VERLAAT EELGIE
De Fransche Ambassadeur, H. Laroche, is samen met zijn vrouw, Woensdag na
middag, uit Brussel afgereisd met bestemming voor Parijs. Talrijke verkleefden
kwamen ben afscheid nemen, onder ander cok Heer Spaak, Minister van Bui
tenlandsche Zaken.
BBSaaEaBEBSBBaBBSSBaaaB3EBBE3aiEiSSBBaE!EHSBBaSBEBBBBS3BEBl
CHINEESCH DRIEMANSCHAP
T. V. SOONG,
bestuurder van de Staatsbank in China,
die, samen met zijn twee schoonbroeders:
Chiang-Kai-Shek in Dr H. H. Kung, een
groot driemanschap vormt in de huidige
Chineesche politiek.
EBBBBBBBBBBSBSBBBBBEBBEBB
raai een rol van ««rcte betsekenis spelen.
Daarom is het noodig, dat de katholieke
Vertegenwoordiging zoo talrijk mogelijk
zou wezen cp da raadshuizen van de
grootste tot de kleinste gemeenten.
Daartoe is eenheid tussohen katholie
ken noodig, moet de mentaliteit veranderd
worden die het thans onmogelijk maakt
in een katholiek, midden, zelfs in vrien
denkring, over politiek te spreken wil
men onoverkomelijke meenlngsverschillen
vermijden. De onsenigheid onder katho
lieken heeft de ergste gevolgen gehad voor
geheel het land. Mochten de katholieken
in de vernedering, waarin ze nu gedom
peld zijn, inzien hoe ze daartoe gekomen
zijn en wat het redmiddel is
GEVOLGEN VAN SOCIALISTISCHE EN
LIBERALE OVEFHEERSCHING IN DE
GEMEENTE DE HAND REIKEN...
De H. DELWAIDE schetste de nood
lottige gevolgen, voor de katholieken, van
socialistische en liberale overheersching
in een gemeente cn eindigde met het be
sluit, dat met het cog op de aanstaande
verkiezingen, de eendracht en de tucht,
de strijdvaardigheid en werkzaamheid in
eigen rangen worden verhoogden dat de
hand worde gereikt aan alle geloofsgenoo-
ten van goeden wil (Toej.) om in een
geest van katholieke en Vlaamsche soli
dariteit te strijden voor het behoud der
groote katholiek» en Vlaamsche waar
den. (Toej.).
DE VERNIEUWING DIE ZICHTBAAR
WORDT
De H. staatsminister VAN CAUWE-
LAERT spreekt ten slotte, nog een dank
woord uit en wees op de vernieuwing, die
zichtbaar wordt in alle rangen der ka
tholieke partij en beklemtoonde de nood
zakelijkheid van het samenbrengen van
allen niet om ze in hun invloed te
krenken, doch om des te sterker te staan
in d:n schoot der K. V. V.
Eenheid in programma, in organisatie,
in lijn, dat is levensnoodzakelijkheid.
Deze eenheid komt er door de K. V. V.
(Toej.).
i
zegt Prolessor Ven der Mueren
Zondag hield het Katholiek Vlaamsch
Ouu-HoogstudenUn verbond zijn vierde
politiek diner te Brussel.
Voor dit feestmaal was een zeer drukke
opkomst uit alle gewesten van het Vlaam
sche Land.
Belangwekkend was de tafelrede van
Professor Van der Mueren, die onder meer
zegde
Het lijdt geen twijfel dat de Vlaamsch
nationale idee zal zege vieren, zooals trou
wens gebeurd is met alle ideeën, die be
hoorden tot een tijdcomp'.eks. Een ver
heugend verschijnsel is de toenemende
belangstelling van de Vlaamsche intellec
tueelen voor de Vlaamsche zaak. Het aan
tal mededenkenden en bewusten is van
10 t.h. tot 60 t.h. gestegen. Doch de con
centratie-idee moet nog duidelijker wor
den afgelijnd, terwijl ock het onderling
vertrouwen slechts stilaan kan groeien.
Intusschen kan men een practische proef
neming doen op het gebied der gemeente
lijke politiek.
OP GRONDSLAG VAN DE VLAAMSCH
KATHOLIEKE IDEE, WAARBORG VAN
VLAAMSCHE ZELFSTANDIGHEID.
DE PLICHT DER INTELLECTUEELEN
Hier 's volgens spreker de concentratie
niet a' i gewenscht, doch ock mogelijk.
De fcan ntrekking der krachten moet
echter noodzakelijk geschieden op grond
slag van een Vlaamsch katholieke idee,
die de zelfstandigheid van Vlaanderen
waarborgt.
De concentratie moet ook gebeuren met
alie katholieken, zonder onderscheid, die
deze idee onvoorwaardelijk aankleven.
Op h:t gebied van gemeentepolitiek,
vervolgt Prof. Van der Mueren, is er on
tegenzeggelijk meer- te doen dan men in
Vlaanderen denkt. In alle gemeenten is
een kultuurpolitiek van de grootste betee-
kenis. Het hoeft geen betoog dat hier voor
de Vlaamsche intellectueelen een. schoone
maar verantwoordelijke taak is weggelegd.
Ieder intellectueel is immers voor zijn
medeburgers een mensch met gezag en
met zekeren levensstijl, dien zij trachten
r.a te volgen. Daarom is het hun plicht
aan politiek te doen, om in him gemeente
des te beter kultureele richting te geven.
EEN UITSTEKEND PROEFVELD
CONCENTRATIE OP HET GEBIED DER
GEMEENTEPOLITIEK MOGELIJK
Voor dit alles is de gemeentepolitiek
een uitstekend proefveld voor concentra
tie: li omdat de Vlamingen er gemakke
lijker kunnen binnendringen; 2) omdat
er geen staatkundige problemen gesteld
worden; 3) omdat het kultuurbeeld der ge
meente directe» b'j ons ligt, en 4) omdat
een intellectueel in zijn gemeente zijn ge
zag kan doen gelden.
Het Is dus een plicht der Vlaamsche
academici aan kultuurpolitiek te doen,
maar in de eerste plaats moeten zij de
verkeerde meening laten varen dat ge
meentepolitiek dorpspolitiek of minder
waardig is, en dat zij niet door weten-
schapsmenschen moet worden beoefend.
GEVAREN VAN EEN BESTENDIGE
MINDERHEIDS-
OF OBSTRUCTIEPOLITIEK
Spreker wees vervolgens op de gevaren
van een bestendige minderheid- of ob-
structiepolitiek en besloot met de vast
stelling dat concentratie op het gebied
der gemeentepolitiek mogelijk is, op voor
waarde dat men de Vlaamsche eischen in
niets vermindert en geen gehoor meer
geeft aan de on-Vlaamsche minderheden.
Het Katholiek Vlaamsch Oud-Hoogstu-
dentenverbond moet deze nieuwe concen
tratie-poging met zijn gezag steunen. Het
is een uitstekende gelegenheid om een
nieuwe atmosfeer van vriendschap en on
derling vertrouwen te scheppen onder
alle katholieke Vlaamsche krachten.
Prof. Van der Mueren werd, na deze
toespraak, warm toegejuicht.
A
Mochten onze intellectueelen samen
met allen die de politieke leiding ten bate
van ons katholiek-zijn in handen hebben,
luisteren naar deze wijze wenken en zich
allen samen aan 't werk stellen om het
beoogde doel te bereiken.
IN 'T BINNENLAND
De Postboden zijn op ronde
met de kwijtschriften vcor
het abonnement 1338. - Ge
lieve wel in acht tc nemen
dat het kwijtschrift enkel
eenmaal aangeboden wo:*dt;
wil dus het bedrag ter be
schikking houden der te
huis blijvende familieleden.
VOOR T BUITENLAND
Zooals hierboven reeds ge
vraagd worden onze abon-
nenten uit 't Buitenland
vriendelijk verzocht ons het
bedrag per internationaal
postmandaat op te zenden
in belga's; niet in franks.
We reker.en op het trouw-
blijven van al onze zbon-
nenten en danken hen hier
bij.
De Abonnenten uit het Buitenland
worden vriendelijk verzocht de abonne
mentsprijs voor 1938 ons vóór Nieuw
jaar per internationaal postmandaat te
laten geworden.
Aan allen bij voorbaat besten dank.
Deabonnementsprijs voor t Buiten
land bedraagt
Frankrijk
Belgisch Kongo
Alle andere landen
9.helga.
45.frank.
13.belga.
De 7 reeds verschenen nummers van on3 boeiend mengelwerk
MIJN ALLES zenden wij kosteloos aan wie ze ons vraagt
en tevens inschrijft voor een abonnement 1238.
DE ABONNENTEN VAN 'T BUITENL ND worden vriende
lijk verzocht ons vóór Nieuwjaar,per INTERNATIONAAL POST
MANDAAT, te willen opzenden:
Uit Frankrijk: 9 Belgas.
Uit andere Landen: 13 Belgas.
Uit Belgisch Kongo: 9 Belgas.
DE REGEERINGSVERKLARING
VOORGELEZEN
IN KAMER EN SENAAT
Dinsdag namiddag vergaderden Kamer
en Senaat om lezing te hooren van de
Regeeringsverklaring en programma. De
Kamer was voorgezeten door Voorzitter
H. Huysmans en bijna alle Kamerleden
waren aanwezig. H. Janson, in het
Fransch, zette het regeerlngsprogramma
uiteen. Vervolgens gaf H. Da Man, Minis
ter van Financiën, lezing van den Neder-
landscaien tekst.
In den Senaat, w^lke voorgezeten was
dor H. Moyersoen, gaven de HH. Janson
en De Man, de eerste in het Fransch en
de tweede in het Nederlandsch, lezing van
de Regeeringsverklaring.
In beide wetgevende Kamers werd de
verklaring met de meeste aandacht aan
hoord en werd da nieuwe eerste-minister
toegejuicht door de leden der meerder
heidspartijen.
HET PROGRAMMA
VAN DE NIEUWE REGEERING
Het programma van ds nieuwe Regee
ring, zooals het door den Hr Janson in
Kamer en Senaat werd uiteengezet, kan
als volgt samengevat worden:
De nieuwe Regeering wil het patrimo
nium der grondwettelijke vrijheden ver
dedigen om in ordelijkheid een socia?e,
edelmoedige en vooruitziende politiek te
voeren; de nieuwe Regeering wil met alle
passende maatregelen in den onschendba-
ren Belgischen Staat, den kultureelen op
bloei der twee taalgemeenschappen be
vorderen;
De wetten moeten geëerbiedigd wor
den;
Het regeeringsprogramma van 1936 zal
Voortgezet worden;
Een wetsvoorstel tot verplichte verze
kering tegen werkloosheid zal ingediend
worden;
Een wetsontwerp zal ingediend worden
inzake invaliditeitsverzekering;
De kwestie der verzekering tegen ziekte
zal ingestudeerd worden;
Aan de Kamer zal worden gevraagd
haar goedkeuring te hechten aan het
wetsontwerp, dat aanhangig is, betreffen
de de ouderdomspensioenen. Middelen zul
len gezocht worden om het bedrag der
pensioenen te verhoogen zonder dat de
publieke Financies er grooteren last zou
den door te dragen hebben;
De verlaging van den pensioensleeftijd
zal ingestudeerd worden;
Een Koninklijke Kommissaris zal aan
gesteld worden om de pensioenkwestie te
onderzoeken alsook de te treffen maat
regelen om vereenvoudiging en samen-
ordening der sociale wetten;
De voorzichtige toepassing der 40-uren-
week in zekere nijverheden waar het
werk zwaar, gevaarlijk en ongezond is,
zal voortgezet worden;
Het regiem van het betaald verlof zal
aangepast worden;
De arbeidsinspectie zal verscherpt wor
den, namelijk inzake zedelijkheid in het
arbeidsmidden
De actie ten bate van de volksgezond
heid zal voortgezet worden;
De Regeering zal ijveren de levensduur
te binnen redelijke perken te behouden;
Een wetsontwerp zal bij de Kamer wor
den ingediend tot het verleenen van een
statuut aan de beroepsvereenigingen;
De bestudcering van het regiem van de
wapenfabrikatie en van de nijverneidstak-
ken en ondernemingen, waar geen vrije
mededinging meer geldt en feitelijk mo
nopolies tot stand komen, zal voortgezet
worden. Een wetsontwerp tot beteugeling
van machtsmisbruik op ekonomisch ge
bied zal ingediend worden;
Het mogelijke zal gedaan worden tot
het uitbreiden van het binnen- en buiten-
landscb afzetgebied;
De aanmoediging aan de instellingen
voor krediet aan den Middenstand en voor
beroepskrediet zal voortgezet worden;
De saneering der mededingingsvoor
waarden in den handel en nijverheid zal
nagestreefd worden;
De nieuwe Regeering beoogt fiskale
vereen voudiging
Bijzondere aandacht zal gewijd worden
aan de verbetering der beroepsopleiding;
Een Ekonomisch Instituut zal opgericht
werden tot het bestudeeren van de belan
gen van den Middenstand;
Het Departement van Ekoncmische
Zaken zal gereorganiseerd worden inge
volge dat het ook het Ministerie van den
Middenstand wordt, dit ten einde de be
langen van den Middenstand beter te
kunnen vrijwaren;
In zake landbouw zal de nieuwe Regee-
ring zich laten lelden naar wat werd vast-
ge egd in 193G. De landbouw verdient alle
bezorgdheid. De technische verbetering er
van zal aangemoedigd worden. Verruiming
der afzetgebieden voor den landbouw zai
gezocht wordenj
De uil .'tsring der openbare werken za!
voortgezet worden;
Verders zal de coördinatie van het ver
keerswezen nagestreefd worden, zal de
hulp verschaffing aan het scheepsbouwbe
drijf voortgezet worden;
De toeristische politiek zal intenser ge
maakt worden;
De nieuwe Regeering hecht het grootste
belang aan de oprichting van een Raad
van State en bij de Kamer zal aangedron
gen worden tot spoedige afhandeling van
het wetsontwerp dat hieromtrent afhan-
gis
De administratieve herinrichting zal
voortgezet worden. Behoorlijke bestuurs-
lokalen zullen ingericht worden. De mo
daliteiten der verhooging van de wedden
van het lager onderwijzend personeel zal
bestudeerd worden. Een algemeens her
aanpassing der schalen van wedden en
loonen zal onderzocht worden;
De Regeering wil het cultureel vraag
stuk en de verhoudingen tusschen Vla
mingen en Walen oplossen. Deze zijn zeer
actueel geworden. De Regeering is Vast
besloten alle maatregelen te treffen om
's lands eenheid te handhaven en den
nationalen geest van eendracht tusschen
de twee taalgemeenschappen te verste
vigen;
Rekening zal worden gehouden met al
de noodwendigheden dis voortspruiten uit
het bestaan onzer twee kuituren en er zal
er naar gestreefd worden beide culturen
hun vrije ontplooiing te laten nemen;
In de centrale besturen, zoowel in d©
parastatale instellingen, zal de nieuwe Re
geering ervoor waken dat een billijke ver
houding tusschen de agenten van beid©
taairegimes in acht genomen worde;
Volledige gelijkheid wil de Regeer in g
in alle instellingen;
In het Ministerie van Openbaar Onder
wijs zullen twee kuituurraden opgericht
worden met raadgevende bevoegdheid.
Deze Raden zuilen de onderwijs- en kui
tuurvraagstukken, met inachtneming \nn
het taalkarakter en den geest van elk
landsdeel, onderzoeken;
Op het gebied der Academies zal een
hervorming doorgevoerd worden welke
aan de geleerden vah onze tv/ce groote
nationale kuituren de gelegenheid zal ge
boden worden hun bedrijvigheid in een
zelfstandig kader te ontwikkelen;
De eenheid van het Leger moet gehand
haafd blijven, wat namelijk eenheid van
opleiding en eenheid van kaders van het
officierenkorps betreft. Aan het leger zal
evenwel een nieuw taaistatuut geschon
ken worden op volgende grondbeginselen:
1. - De soldaat ontvangt zijn geheel©
opleiding in zijn moedertaal;
2. - Te dien einde worden de soldaten,
voor zoover de organisatienoodwendighe
den van het leger het mogelijk maken, in
gedeeld in eentalige eenheden waarvan de
omvang in bepaalde gevallen zou kunnen
gaan tot de divisie;
3. - De officier moet werkelijk dc taai
kennen van de eenheid waarvoor hij
wordt aangeduid. Onze militaire onder
wijsinstellingen behooren dus derwijze
heringericht te worden dat de toekom
stige officieren een volledige opleiding in
hun moedertaal kunnen ontvangen, terwiil
er nochtans de hand aan gehouden wordt
dat zij werkelijk de andere nationale taal
kennen.
4. - Al de schikkingen moeten getroffen
worden, opdat cte onderwijsinstellir gen
zoohaast mogelijk een voldoend aantal
officieren aan de hand doen om aan de
eenheden kaders in overeenstemming met
de vereiachten van hun taalregime te be
zorgen.
In het wetsontwerp betreffende de be
drijfsorganisatie, zal rekening gehouden
worden met de Icvenseischen van de twee
cuitureele groepen.
Op Schoolgebied, inbegrepen het tech
nisch onderwijs, zal de politiek van bevre-
diging en verdraagzaamheid worden voort
gezet; een oplossing zal gezocht worden
aan het vraagstuk der verlenging van de
schoolplicht.
Er zal betracht worden de waarde van
ons onderwijs hooger op te voeren en dc
Schoone Kunsten zullen aangemoedigd
worden;
Schikkingen zullen genomen worden om
de openbare zedelijkheid te vrijwaren;
De Kroostrijke Gezinnen zullen be
schermd worden en allo initiatieven zullen
aangemoedigd worden welke ten doel
hebben den eerbied voor den familiegeest
te bewaren;
De nieuwe Regeering is ook zinnens de
verspreiding van de speelzucht tegen te
gaan, zoo onder meer de speculatie op de
grondstoffen en de zoogezegde pronostiek-
wedstrijden. Maatregelen zullen overwo
gen worden om de misbruiken inzake deze
pronostiekwedstrijden te onderdrukken en
te voorkomen. Trouwens schaden dez©
wedstrijden de rechtmatige belangen van
den kleinhandel;
(Zie vervolg 5* blad.)
