DUITSCHE MACHTSPOLITIEK I GEWETENSONDERZOEK 1@ Regeering Jnnsen mm Kamer Seisaat KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER CONCENTRATIE AAN DE ORDE Wij hebben aanzienlijke belangen ais Katholieken te vrijwaren INTERNATIONAAL OVERZICHT We zeniien ons blad kasteloos De Samentrekking der Vlaamsche Katholieks krachten op het gebted der gemeente-p^ëtiek üis eerste proef van Concentratie AAN ONZE ABONNENTEN Een ma ar vervuld Itegeerinppragramma Het vertrouwen fiestensd nset 12$ stem men tegen 32 en 4 crfthsudiRgen ZONDAG 5 DECEMBER 15i7. k JSBHHM." iwwnHMnrr'j «DE HALLE g Katholiek 'Veekblad van leper p 1 Bureel: g Eoterstraat, 17, IEPER. 1 .12 BLADZIJDEN. - 50 CENTIEM. 5* JAAR. N' 49 ABONNEMENTSPRIJS VOOR 1 JAAR (per po.O Binnenland 25.— fr. a Belgisch Kongo 45.fr. s Frankrijk 45.fr. H Alle andere landen 65.fr. fff sa lieden er kers tim verantuccrdeliik voor hun artikels. TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per regel I.fr. ""fr. toel. v her. ra adr. t. bur. Kleine berichte (minimum') 4.fr.g Rouwber. en Bedank, (min.) 5.fr. Drukker-Uitgever: SANSEN-VANNESTE, Poperinge TeL Poojringe Nr Postcheckrekenin.. Nr 153.70 Te herhalen aankondigingen: 9 prijr- op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en 3 moeten teren den WoensJaR avond g 'mrezonden worden Kleine be-g richten tegen den Donderdag no en 9 I Wie de plaatselijke liberale en socialis tische bladen nagaat kan er regelmatig aanvallen zien op de concentratie-ge dachte die thans hst Christen Vlaamsche Volk bezielt. De vrees die doorschemert in al het schrijven hierover bij onze tegenstrevers, moet ons nog meer dan ooit aansporen om alle pogingen voort te zetten om tot daar te geraken. Dat die gedachte aan de orde van den da? is, getuigt wat we deze dagen te lezen en te hooren kregen: ER WORDT GEKLAAGD. EK MOET GEHANDELD WORDEN Er wordt van alle kanten geklaagd over «de malaise» onder de katholieken; over d? broekdragerij der socialisten in de re geering; over het dagelijksch verder af glijden naar links. Het ongeluk is echter dat klagen niet helpt. Hierom willen we ook niet klagen; maar zien, hoe we den mistoestand kun nen verhelpen. In den grond moeten we op niemand kwaad zijn, tenzij op ons zelf. Als de an deren ons in den hoek duwen, hebben ze, van hun standpunt uit, g" lijk. Als de so cialisten het na hun nederlaag bij de laat ste verkiezing; na hun verlies van drie zetels en 105.335 stemmen, gedaan gekre gen hebban, in 't ministerie veruit de over macht te behouden moeten we ze, om hun fijnheid en durf, bewonderen. Als liberalen en socialisten, om reden der 102 anti-clerikalen tegen de 100 chris tenen, een tiental ministeries en al de voornaamste bezetten, tegen de katholie ken 4 a 5, moeten we getuigen dat de ka tholieken het vroeger zoo goed niet ge- kunnen hebben. Als de socialisten de eer ste viool spehn, de liberalen de tweede, de katholieken de derde, betreur ik 't dat deze zulke flauwe speelmans zijn. Als de tegenstrevers een klein voordeel op school gebied zco duur doen betalen, bewijst het, da. ze sluwere commerganten zijn dan de on?». Als de Vlamingen reeds honderd jaar verdragen en nog immer voort wat de Walen geen honderd uren zouden duiden, meet ik getuigen dat deze laatsten toch kraniger en eerbiedwaardiger zijn dan wij en wij. ellendige goedzakken, niet de wereld verbazen door onze gematigd heid, maar aan het wereldmisprijzen die nen prijs gegeven te zijn en worden. ALS MEN ONS IN DEN HOEK DUWT, IS 'T OMDAT WE ONS LATEN IN DEN HOEK DUWEN We verdienen geen medelijden: als men ons in den hoek duwt, 't is, omdat we ons laten in den hoek duwen. Als we niet sterk staan, 't is omdat we zwak, zwakke lingen, zijn. Wie sterk staat, houdt stand; of krij=; hij alesiis een duw, hij geeft een dop weer, dat de andere aan den anderen kant van de straat vliegt. Hoe zijn we toch zóó zwak geworden? En hoe worden we opnieuw sterk? Dit zijn de eenige vragen van belang. OMDAT WE NIET KATHOLIEK EN NIET VLAAMSCH GENOEG MEER ZIJN Door onze politiek betrachten we een katholieke, vlaamsche orde in ons land; en, door ons land. zoo ver het van ons af hangt, in de wereld. Als we in de politiek, de katholieke, vlaamsche, niet sterk ge- no:g meer staan, is het zeker, in de eerste plaats, omdat we, BUITEN de politiek, zwak geworden zijn; omdat eerst daar, de fut en de kruim eruit geraakt zijn; om dat we niet katholiek en niet vlaamsch genoeg meer zijn. Niet Katholiek genoeg meer... Zie in de steden: welke ontzaglijke ge tallen mannen ontrouw geworden zijn aan hun Zondagplicht, ja aan hun Taasch- plicht; en op den buiten, waar de men- schen nog regelmatiger tsr kerk gaan, hoe weinig gedachten er in de koppen steken, hoe weinig overtuiging in den wil, hoe weinig bezieling in het hart. Dat te ver beteren is een eerste vraagstuk. 't Is waar, de geest van verstoffelijking, van geld- en genotzucht, grijpt geweldig in 't ronde. Maar, de hoogere opvatting van 't leven behoudt zeker tocih ook nog haar waarde en haar rechten? We kun nen zs den menschen tegen wil en dank, niet opdringen. Maar we kunnen ze toch voor de oogen laten schitteren, erdoor aan lokken, ervoor begeesteren. Als we zelf maar klaar zien, overtuigd zijn, werken, en op God betrouwen! Vele van onze scholen zijn verofficieeld, vele van onze onderwijzers verst offelijkt. Zelfs enzo colleges zijn te veel in slenter opgegaan: 't zijn fabrieken van Latijn, Grieksch cn diplomas geworden, in plaats van scholen voor 't leven, voor een hoog en breed opgevat katholiek leven. Onze handelaars en nijveraars, zelfs onze ge studeerden, houden zich doorgaans wei nig met verstandelijks, nog min met actie bezig; alleen, met hun geldgewin, hun zaken. Het parochieleven zelf bereikt, en nog hoe oppervlakkig slechts een deel der be volking, de menschen welke uit hun ei gen ter kerke komen. In deze moeten we diep de christens princiepen, krachtig het bovennatuurlijk leven opwekken; de an deren moeten we gaan opzoeken, op alle manieren, tegenover de christene waar heid plaatsen. Verspreiding van die waar heid, vorming van mannen, blijft de eerste en meest dringende noodwendigheid. Niet genoeg vlaamsch-bcwustzijn meer. Ook het Vlaamsch bewustzijn dient op alle manieren opgewekt; want gelijk ons volk, niet bewust genoeg katholiek meer is. zoo is het ook niet bewust genoeg Vlaamsch meer. Verzonken in zijn stoffe lijkheid, gedach'tenloosheid en vermaak, mist het stam fierheid; weet het niet, wel ke onberekenbare, ook stoffelijke schade het lijdt, door de miskenning van zijn Vlaamsch-zijn; is hem den weg tot hoo- ger, verstandelijk leven afgesneden; mist het de veerkracht, om den sprong te wa gen tot verovering van zijn volle recht. NOG VEEL WERK TE DOEN DOOR ONZE VLAAMSCHE KA THOLIEKE INTELLECTUEELEN Er blijft dus nog onzeglijk veel werk te do:n van opleiding en ontwikkeling. Maar ook bij ons volk, dat reeds geor ganiseerd is, moet het ideaal nog meer hel der voor den geest staan; moet de strijd en veroveringszucht nog feller worden op gewekt. Het Christen Werkers verbond, zooals het Congres te Antwerpen nog heeft uit gewezen, vertegenwoordigt zeker een ge duchte macht. Toch, alhoewel het regel matig aangroeit, kan het, gelijk overigens niemand minder dan Zijne Eminentie de Kardinaal zegde, nog ontzaglijk viel bij- winnen. Vele werklieden en bedienden staan nog buiten de rangen; velen, bij de socialisten verzeild, zijn er niet op hunne plaats. Er op los dus! Aan de propaganda, stelselmatig, onverpoosd! Bijzonder zouden vele intellektueelen, zich bepaald nog meer aan de dagelljk- sche verheffing van het volk, en, door het volk, aan het verwezenlijken van ons ka tholiek ein Vlaamsch ideaal moeten wij den. Een beetje meer voorpost zijn. Hiervoor zou er ook bij het Werksrsver- bond wel iets mogen veranderen: name lijk zich niet te nauw aan personen, mi nisters of ministeries'te binden; zijn ka tholieke Vlaamsche idealen uit te diepen, die gelijk de socialisten de hunne, stel selmatig na te streven, te zien hoe ze in zijn volk, ja In het volk, ln geheel de partij, in land en staat te doen doordrin gen; in het 'katholieke leger 't Is de aard van he<t Werkersverbond, op katho liek en Vlaamsch gebied, een beetje meer voorpost te zijn. HET BOERENVRAAGSTUK D: boeren zijn, uit hun aard, meer be zadigd; maar zijn het, in werkelijkheid, soms te veel: te uitsluitend met het stof felijke bezig, dat ze nochtans dikwijls nog vinniger zouden kunnen verdédigen; te weinig alzijdig. Vlaamsch en katholiek opgeleid. Het nieuw bestuur en de nieuwe richting zullen, 'tis te hopen, aan de werking, nog een breeders en krachtiger otnplooiïng geven. EN ONZE BURGERIJ De burgerij, in 't algemeen, blijft ten achter. Dit komt hieruit, dat de hoogere burgerij fcs veel volksvervreemd is geble ven; en door dezs volksvervreemdheid gTOGtendeels haar gezag en macht heeft ingeboet; en dat de kleine burgerij, de middenstand, te veel verdeeld, zich tot nogtoe meer benijd, dan gesteund en om- hooggeholpen heeft. De immer voort schrijdende vervlaamsching zal echter, onder onze burgerij, steeds meer de een heid bewerken; en een gestadig voort- werkende organisatie, op den duur, ook meer beginselvastheid, ontwikkeling en daadkracht opwekken. EEN WERK VAN JAREN VOOR DE KATHOLIEKE VLAAMSCHE VOLKSPARTIJ De KATHOLIEKE VLAAMSCHE VOLKSPARTIJ is ten slotte, de reus achtige verheven taak weggelegd, al die krachten saam te bundelen; vaster ineen te steken; voor te lichten; te bezielen; ten ten strijd en ter overwinning te voeren. Dit zal werk zijn voor jaren. Maar moge men niet versagen, doch aanhouden, in dachtig de spreuk; de aanhouder wint! Met dit alles zien we niet voorbij, dat een deel van ons katholiek, Vlaamsch volk, geschaard staat in de rangen van het VLAAMSCH NATIONAAL VER BOND. van het VERDINASO, ja van REX-VLAANDEREN. Het biedt geen voordeel aan te lamen- teeren over het ontstaan dier drievoudige splitsing. Zs is er; was misschien niet te mijden; maar moet cok niet eeuwig du ren. Het lijkt immers al te dwaas en te schadelijk, zoo zijn krachten te versplin teren, tegen elkaar op te jagen. TOENADERING EN POGING TOT SAMENWERKING Niet, dat we, van morgen af terugkeer tot de eenheid verwachten of zelfs begee- ren; doch wel, van af vandaag, toenade ring en poging tot samenwerking wen- schen. Hiervoor, dat men beginne, met elkaar niet langer meer te VERKETTEREN; noeh niet langer meer te VERKETTREN; noch zich, door de tegenstrevers, tegen elkaar te laten opruien. Bestaan er mecnings- verschillen, er bestaan nog meer punten van overeenkomst: allen zijn tenslotte toch katholieken, Vlamingen; en zeker ook, verstandige, redelijke menschen. Dat men zich dan niet geneere, waar het pas geeft, met elkaar te praten, wat anderen daartegen mogen inbrengen, waarmee ze ook durven te dreigen. SAMEN REEDS NU EEN GEES TELIJKE. KATHOLIEKE EN VLAAMSCHE EENHEID UIT MAKEN Dat men zich, eerst en vooral, weder zijds. als welmeenende Katholieken en Vlamingen ga aanzien; en wie er ook van da regeering deel uitmake of er buiten sta, samen een GEESTELIJKE, katho lieke en VLAAMSCHE eenheid ga uit maken, die zich, in gezag en macht doe gelden, gelijk liberalen, socialisten, ja communisten zich samenstellen cm een antclerikale meerderheid te vormen. Gelegenheden tot het zoeken van samenwerking Dat men vervolgens alle partijbelang van kant gelaten toch telkens op zui ver katholiek gebied tesamen kome, gelijk hetaleens in de Kamers, en meer nog in de provincieraden gebeurt, b.v. tot verde diging onzex katholieke scholen. Dat men ook op maatschappelijk gebied toenadering zoeke; niet te veel hechte door ONDERLINGE SAMENWERKING, kan verwezenlijken. Dat men vccral op VLAAMSCH gebied, klaar en duidelijk, nopens EEN, nopens HET principieels akkoord gerake; en zie, op welke punten, men, met de bestaande regeering, of, desgevallend met een an dere, een meerderheid kan verkrijgen, om te kunnen verwezenlijken. Dat men vooral krachtig, lyanig, op het volk inwerke, opdat men, moet het tot een breuk komen, kunne stand hou den, ja vooruitgaan. ELKANDER TRACHTEN TE VERSTAAN VOOR DE GE MEENTEVERKIEZINGEN Dat men ook met de Walen onderhan dde, om ze, voor oplossingen, redelijk voor hen en redelijk voor ons, te winnen. En dat men, allereerst, bij de volgende verkiezingen voor de gemeente, malkaar tracht» te verstaan, om in de meest gun stige omstandigheden te strijden en de katholieke, vlaamsche volksmacht te ver sterken. Dat vooral de leiders verstandig, onbaatzuchtig, ruim van gedachten we zen I H. VAN GAVERE, in Dj Standaard van Maandag 29 Nov. VOOR VRIENDSCHAP MET ENGELAND Geheel de buitenlandsche politiek van Duitschland, ten opzichte van Engeland, tijdens de laatste jaren, is opvallend voorzichtig en tegemoetko mend geweest. Men krijgt onwille keurig de indruk dat het Derde Rijk bewonderend opkijkt naar het Brit- sche Rijk als een schooljongen uit een eerste jaar naar een oudere uit de hoogere klassen, waar hij ook eens hoopt te komen. Angstvallig wordt al les vermeden, waardoor een moeilijk te sluiten vriendschap zou onmogelijk gemaakt worden. Dit is thans weer heel duidelijk gebleken, uit de ver rassende publicatie in de Reynolds News naar aanleiding van het be zoek van Lord Halifax aan Duitsch land. Eerst en vooral als we het be richt volledig mogen gelooven zou er een pro-Duitsche beweging bestaan in Engeland, waar ook zeer invloed rijke personen, uit de regeeringskrin- gen zouden deel van uitmaken en die vooral zou uiting vinden in bijeen komsten op het landgoed Oliveden van Lord Astor. Het zou onder den invloed van deze kringen zijn dat Lord Halifax, naar Duitschland ge reisd is. Verder zou er een plan be staan, waarbij aan Duitschland vrij heid van handelwijze verleend wordt voor zijn politiek in Midden-Europa op voorwaarde dat Duitschland voor een tijd zou afzien van zijn koloniale eischen ten overstaan van Engeland. Dit plan zou ontstaan zijn onder Duitsche invloed. En hier ontdekken we weer het zelfde streven om Enge land niet te kwetsen. DE KOLONIALE KWESTIE Door het Verdrag van Versailles en het verlies van de ivereldoorlog, was Duitschland terug gevallen tot een tweede rangsmogendheid, en het is in 1919 duidelijk de bedoeling geweest van Frankrijk, om te beletten dat Duitschland weer heel spoedig een te duchten konkurrent zou worden. Juist de overdrevenheid van de bepalingen van het onzalig verdrag, hebben Duitschland het middel ter hand ge steld om, vroeger dan het ooit iemand gedacht had er zich weer boven op te helpen. Inderdaad in vier jaren tijds is Duitschland iveer een belang rijke groot-mogendheid geworden, die medezeggenschap verkregen heeft in de wereldpolitiek. Dit is gebeurd dank zij een grootscheepsche buitenland sche politiek, waardoor het op roeke- looze wijze, een voor een de bepalin gen van het Verdrag van Versailles opgezegd heeft. Roekeloos, noemen We deze handelswijze, omdat ze dat schijnbaar was. In werkelijkheid ech ter, was ze goed overwogen en zoo Duitschland er niet van overtuigd ware geweest dat Engeland, een oor log hiervoor met alle mogelijke mid delen zou belet hebben, dan zou het zich zeker zoover niet gewaagd heb ben. Doch aan deze strijdmethode schijnt nu een einde gekomen te zijn. Op zijn verdere weg ontmoet het rechtstreeks Engeland in de koloniale kwestie. Daarom meenen we dat thans een tweede tijdperk ingetreden is bij de verwezenlijking van de Duitsche buitenlandsche politiek, waarvoor an dere middelen zullen gebruikt worden. Duitschland wil een koloniaal rijk worden, omdat het koloniën noodig heeft voor zijn prestige en voor zijn autarkische bestrevingen. Oorspron kelijk dacht men alleen aan de voor- oorlogsche Duitsche koloniën. Doch thans spreekt men meer en meer over een herverdeeling van de grondstof- fenbronnen, over koloniën in het al gemeen en het blijkt nu, meer en meer dat Duitschland zich ook zou tevreden stellen met andere overzee- sche bezittingen, DE KOLONIËN DER KLEINE MOGENDHEDEN Zoo krijgt het vraagstuk ineens een heel ander uitzicht. Neen, Frankrijk en Engeland hoeven zich nog niet te be angstigen om een mogelijk verlies van de door den oorlog verworven kolo niën. Er bestaat een zeer mooie op lossing voor de moeilijkheden van het koloniale vraagstuk, en dat ten koste van de kleine landen. Belgie, Neder land en Portugal, bezitten zeer ruime koloniën, die ook zeer rijk zijn aan grondstoffen en die nu, naar de mee ning van de groote mogendheden, veel te groot blijken te zijn voor deze dwergmogendheden. Het was Lloyd George die het eerst met een derge lijk voorstel kwam aandraven en er heel wat opschudding mee verwekte in de lage landen bij de zee. Intus- schen zijn weer verschillende maan den verloopen, doch de mogelijkheid van een dergelijke oplossing begint gevaarlijk actueel te schijnen in de belangrijke diplomatische middens. Nu meent men ook dat het bezoek van Koning Leopold aan Engeland, wel hoofdzakelijk zou ingegeven zijn door de zorg om het lot van Belgisch Congo. Het argument als zouden de koloniën van Portugal, Nederland en Belgie te ruim zijn in verhouding van het moederland, houden geen steek als men denkt aan de verhouding van de Engelsche en de Fransche kolo niën ten opzichte van Engeland en Frankrijk. De omvang van de inter nationale moeilijkheden en een mo gelijke ontspanning door een oplos sing in dien zin, zijn echter niet van aard om ons zorgeloos te stemmen. CENTRAAL-EUROPA Doch niet alleen bij het stichten van een koloniaal rijk, beperkt zich de droom van het nationaal-socialis- tisch Duitschland; ook in Europa zelf streeft het naar een grooter Duitsch land. Als men van de Duitsche poli tiek in Centraal-Europa spreekt, be doelt men de aanhechting bij Duitsch land van Duitsche volksdeelen, die thans buiten de grenzen van het Rijk liggen en namelijk: Oostenrijk, het Sudetengebied. in Tsjechoslovakije en het Memelgebied in Litauen. En En geland zou dus Duitschland de vrije hand verzekerd hebben bij de verwe zenlijking van deze politiek. Alhoewel aan al deze geruchten wel een grond van waarheid ligt, alhoe wel Duitschland dat alles wel in wer kelijkheid nastreeft, meenen we toch dat de verwezenlijking ervan niet zoo heel spoedig zal gebeuren. Dit alles bewijst tenslotte vooral dat men met Duitschland begint re kening te houden, dat het Derde Rijk een macht geworden is, terwijl de ster van Frankrijk aan het verduis teren is. Nog nooit is de toekomst van de wereldpolitiek zoo problematisch geweest en voor ons komt het er voor al op aan de toestand van dichtbij te volgen, ons bezit te vrijwaren en een politiek te voeren van wie niet sterk is moet slim icezen (Verboden nadrukROSKAM. du» na inschrijft voor 't joar MBMiirainw üiiiiiUiiiiiHüiiiiüiiiiüiiimiüiüifiMüiiüiüiüüiiiiifliiiiiiniiufliiüi'ttiiuHmutunaHtnuit SCHRIJFT ONS EEN KAARTJE om een abonne ment voor 1938 te vragen, of STORT 25 FRANK op postcheckrekening 15.570 van V. Sansen-Uanneste, Uitgever, 'Poperinge. (Dit geldt niet voor 't Buitenland) Zondag hield de K. V. V. te Antwerpen haar tweede studiedag. In het slotwoord zegde Heer Volksver tegenwoordiger L. DELWAIDE onder hi:er: We hebben aanzienlijke belangen als katholieken en als burgers te vrijwaren in het bestuur en de huishouding der ge meenten, laten we er over waken want we weten allemaal hoezeer zij in het ge drang kunnen kernen. Cp alle gebieden moeten de beginselen de christelijke mo- i£SE9:2aszis?azaBisaiaaaHBaac::(95EsiBB32SEaaEifiBa£saBB3S8BzaeEBSi£aaHSiS&SBieeB£iHSBaBissi&BisH3 DE FRANSCHE AMBASSADEUR VERLAAT EELGIE De Fransche Ambassadeur, H. Laroche, is samen met zijn vrouw, Woensdag na middag, uit Brussel afgereisd met bestemming voor Parijs. Talrijke verkleefden kwamen ben afscheid nemen, onder ander cok Heer Spaak, Minister van Bui tenlandsche Zaken. BBSaaEaBEBSBBaBBSSBaaaB3EBBE3aiEiSSBBaE!EHSBBaSBEBBBBS3BEBl CHINEESCH DRIEMANSCHAP T. V. SOONG, bestuurder van de Staatsbank in China, die, samen met zijn twee schoonbroeders: Chiang-Kai-Shek in Dr H. H. Kung, een groot driemanschap vormt in de huidige Chineesche politiek. EBBBBBBBBBBSBSBBBBBEBBEBB raai een rol van ««rcte betsekenis spelen. Daarom is het noodig, dat de katholieke Vertegenwoordiging zoo talrijk mogelijk zou wezen cp da raadshuizen van de grootste tot de kleinste gemeenten. Daartoe is eenheid tussohen katholie ken noodig, moet de mentaliteit veranderd worden die het thans onmogelijk maakt in een katholiek, midden, zelfs in vrien denkring, over politiek te spreken wil men onoverkomelijke meenlngsverschillen vermijden. De onsenigheid onder katho lieken heeft de ergste gevolgen gehad voor geheel het land. Mochten de katholieken in de vernedering, waarin ze nu gedom peld zijn, inzien hoe ze daartoe gekomen zijn en wat het redmiddel is GEVOLGEN VAN SOCIALISTISCHE EN LIBERALE OVEFHEERSCHING IN DE GEMEENTE DE HAND REIKEN... De H. DELWAIDE schetste de nood lottige gevolgen, voor de katholieken, van socialistische en liberale overheersching in een gemeente cn eindigde met het be sluit, dat met het cog op de aanstaande verkiezingen, de eendracht en de tucht, de strijdvaardigheid en werkzaamheid in eigen rangen worden verhoogden dat de hand worde gereikt aan alle geloofsgenoo- ten van goeden wil (Toej.) om in een geest van katholieke en Vlaamsche soli dariteit te strijden voor het behoud der groote katholiek» en Vlaamsche waar den. (Toej.). DE VERNIEUWING DIE ZICHTBAAR WORDT De H. staatsminister VAN CAUWE- LAERT spreekt ten slotte, nog een dank woord uit en wees op de vernieuwing, die zichtbaar wordt in alle rangen der ka tholieke partij en beklemtoonde de nood zakelijkheid van het samenbrengen van allen niet om ze in hun invloed te krenken, doch om des te sterker te staan in d:n schoot der K. V. V. Eenheid in programma, in organisatie, in lijn, dat is levensnoodzakelijkheid. Deze eenheid komt er door de K. V. V. (Toej.). i zegt Prolessor Ven der Mueren Zondag hield het Katholiek Vlaamsch Ouu-HoogstudenUn verbond zijn vierde politiek diner te Brussel. Voor dit feestmaal was een zeer drukke opkomst uit alle gewesten van het Vlaam sche Land. Belangwekkend was de tafelrede van Professor Van der Mueren, die onder meer zegde Het lijdt geen twijfel dat de Vlaamsch nationale idee zal zege vieren, zooals trou wens gebeurd is met alle ideeën, die be hoorden tot een tijdcomp'.eks. Een ver heugend verschijnsel is de toenemende belangstelling van de Vlaamsche intellec tueelen voor de Vlaamsche zaak. Het aan tal mededenkenden en bewusten is van 10 t.h. tot 60 t.h. gestegen. Doch de con centratie-idee moet nog duidelijker wor den afgelijnd, terwijl ock het onderling vertrouwen slechts stilaan kan groeien. Intusschen kan men een practische proef neming doen op het gebied der gemeente lijke politiek. OP GRONDSLAG VAN DE VLAAMSCH KATHOLIEKE IDEE, WAARBORG VAN VLAAMSCHE ZELFSTANDIGHEID. DE PLICHT DER INTELLECTUEELEN Hier 's volgens spreker de concentratie niet a' i gewenscht, doch ock mogelijk. De fcan ntrekking der krachten moet echter noodzakelijk geschieden op grond slag van een Vlaamsch katholieke idee, die de zelfstandigheid van Vlaanderen waarborgt. De concentratie moet ook gebeuren met alie katholieken, zonder onderscheid, die deze idee onvoorwaardelijk aankleven. Op h:t gebied van gemeentepolitiek, vervolgt Prof. Van der Mueren, is er on tegenzeggelijk meer- te doen dan men in Vlaanderen denkt. In alle gemeenten is een kultuurpolitiek van de grootste betee- kenis. Het hoeft geen betoog dat hier voor de Vlaamsche intellectueelen een. schoone maar verantwoordelijke taak is weggelegd. Ieder intellectueel is immers voor zijn medeburgers een mensch met gezag en met zekeren levensstijl, dien zij trachten r.a te volgen. Daarom is het hun plicht aan politiek te doen, om in him gemeente des te beter kultureele richting te geven. EEN UITSTEKEND PROEFVELD CONCENTRATIE OP HET GEBIED DER GEMEENTEPOLITIEK MOGELIJK Voor dit alles is de gemeentepolitiek een uitstekend proefveld voor concentra tie: li omdat de Vlamingen er gemakke lijker kunnen binnendringen; 2) omdat er geen staatkundige problemen gesteld worden; 3) omdat het kultuurbeeld der ge meente directe» b'j ons ligt, en 4) omdat een intellectueel in zijn gemeente zijn ge zag kan doen gelden. Het Is dus een plicht der Vlaamsche academici aan kultuurpolitiek te doen, maar in de eerste plaats moeten zij de verkeerde meening laten varen dat ge meentepolitiek dorpspolitiek of minder waardig is, en dat zij niet door weten- schapsmenschen moet worden beoefend. GEVAREN VAN EEN BESTENDIGE MINDERHEIDS- OF OBSTRUCTIEPOLITIEK Spreker wees vervolgens op de gevaren van een bestendige minderheid- of ob- structiepolitiek en besloot met de vast stelling dat concentratie op het gebied der gemeentepolitiek mogelijk is, op voor waarde dat men de Vlaamsche eischen in niets vermindert en geen gehoor meer geeft aan de on-Vlaamsche minderheden. Het Katholiek Vlaamsch Oud-Hoogstu- dentenverbond moet deze nieuwe concen tratie-poging met zijn gezag steunen. Het is een uitstekende gelegenheid om een nieuwe atmosfeer van vriendschap en on derling vertrouwen te scheppen onder alle katholieke Vlaamsche krachten. Prof. Van der Mueren werd, na deze toespraak, warm toegejuicht. A Mochten onze intellectueelen samen met allen die de politieke leiding ten bate van ons katholiek-zijn in handen hebben, luisteren naar deze wijze wenken en zich allen samen aan 't werk stellen om het beoogde doel te bereiken. IN 'T BINNENLAND De Postboden zijn op ronde met de kwijtschriften vcor het abonnement 1338. - Ge lieve wel in acht tc nemen dat het kwijtschrift enkel eenmaal aangeboden wo:*dt; wil dus het bedrag ter be schikking houden der te huis blijvende familieleden. VOOR T BUITENLAND Zooals hierboven reeds ge vraagd worden onze abon- nenten uit 't Buitenland vriendelijk verzocht ons het bedrag per internationaal postmandaat op te zenden in belga's; niet in franks. We reker.en op het trouw- blijven van al onze zbon- nenten en danken hen hier bij. De Abonnenten uit het Buitenland worden vriendelijk verzocht de abonne mentsprijs voor 1938 ons vóór Nieuw jaar per internationaal postmandaat te laten geworden. Aan allen bij voorbaat besten dank. Deabonnementsprijs voor t Buiten land bedraagt Frankrijk Belgisch Kongo Alle andere landen 9.helga. 45.frank. 13.belga. De 7 reeds verschenen nummers van on3 boeiend mengelwerk MIJN ALLES zenden wij kosteloos aan wie ze ons vraagt en tevens inschrijft voor een abonnement 1238. DE ABONNENTEN VAN 'T BUITENL ND worden vriende lijk verzocht ons vóór Nieuwjaar,per INTERNATIONAAL POST MANDAAT, te willen opzenden: Uit Frankrijk: 9 Belgas. Uit andere Landen: 13 Belgas. Uit Belgisch Kongo: 9 Belgas. DE REGEERINGSVERKLARING VOORGELEZEN IN KAMER EN SENAAT Dinsdag namiddag vergaderden Kamer en Senaat om lezing te hooren van de Regeeringsverklaring en programma. De Kamer was voorgezeten door Voorzitter H. Huysmans en bijna alle Kamerleden waren aanwezig. H. Janson, in het Fransch, zette het regeerlngsprogramma uiteen. Vervolgens gaf H. Da Man, Minis ter van Financiën, lezing van den Neder- landscaien tekst. In den Senaat, w^lke voorgezeten was dor H. Moyersoen, gaven de HH. Janson en De Man, de eerste in het Fransch en de tweede in het Nederlandsch, lezing van de Regeeringsverklaring. In beide wetgevende Kamers werd de verklaring met de meeste aandacht aan hoord en werd da nieuwe eerste-minister toegejuicht door de leden der meerder heidspartijen. HET PROGRAMMA VAN DE NIEUWE REGEERING Het programma van ds nieuwe Regee ring, zooals het door den Hr Janson in Kamer en Senaat werd uiteengezet, kan als volgt samengevat worden: De nieuwe Regeering wil het patrimo nium der grondwettelijke vrijheden ver dedigen om in ordelijkheid een socia?e, edelmoedige en vooruitziende politiek te voeren; de nieuwe Regeering wil met alle passende maatregelen in den onschendba- ren Belgischen Staat, den kultureelen op bloei der twee taalgemeenschappen be vorderen; De wetten moeten geëerbiedigd wor den; Het regeeringsprogramma van 1936 zal Voortgezet worden; Een wetsvoorstel tot verplichte verze kering tegen werkloosheid zal ingediend worden; Een wetsontwerp zal ingediend worden inzake invaliditeitsverzekering; De kwestie der verzekering tegen ziekte zal ingestudeerd worden; Aan de Kamer zal worden gevraagd haar goedkeuring te hechten aan het wetsontwerp, dat aanhangig is, betreffen de de ouderdomspensioenen. Middelen zul len gezocht worden om het bedrag der pensioenen te verhoogen zonder dat de publieke Financies er grooteren last zou den door te dragen hebben; De verlaging van den pensioensleeftijd zal ingestudeerd worden; Een Koninklijke Kommissaris zal aan gesteld worden om de pensioenkwestie te onderzoeken alsook de te treffen maat regelen om vereenvoudiging en samen- ordening der sociale wetten; De voorzichtige toepassing der 40-uren- week in zekere nijverheden waar het werk zwaar, gevaarlijk en ongezond is, zal voortgezet worden; Het regiem van het betaald verlof zal aangepast worden; De arbeidsinspectie zal verscherpt wor den, namelijk inzake zedelijkheid in het arbeidsmidden De actie ten bate van de volksgezond heid zal voortgezet worden; De Regeering zal ijveren de levensduur te binnen redelijke perken te behouden; Een wetsontwerp zal bij de Kamer wor den ingediend tot het verleenen van een statuut aan de beroepsvereenigingen; De bestudcering van het regiem van de wapenfabrikatie en van de nijverneidstak- ken en ondernemingen, waar geen vrije mededinging meer geldt en feitelijk mo nopolies tot stand komen, zal voortgezet worden. Een wetsontwerp tot beteugeling van machtsmisbruik op ekonomisch ge bied zal ingediend worden; Het mogelijke zal gedaan worden tot het uitbreiden van het binnen- en buiten- landscb afzetgebied; De aanmoediging aan de instellingen voor krediet aan den Middenstand en voor beroepskrediet zal voortgezet worden; De saneering der mededingingsvoor waarden in den handel en nijverheid zal nagestreefd worden; De nieuwe Regeering beoogt fiskale vereen voudiging Bijzondere aandacht zal gewijd worden aan de verbetering der beroepsopleiding; Een Ekonomisch Instituut zal opgericht werden tot het bestudeeren van de belan gen van den Middenstand; Het Departement van Ekoncmische Zaken zal gereorganiseerd worden inge volge dat het ook het Ministerie van den Middenstand wordt, dit ten einde de be langen van den Middenstand beter te kunnen vrijwaren; In zake landbouw zal de nieuwe Regee- ring zich laten lelden naar wat werd vast- ge egd in 193G. De landbouw verdient alle bezorgdheid. De technische verbetering er van zal aangemoedigd worden. Verruiming der afzetgebieden voor den landbouw zai gezocht wordenj De uil .'tsring der openbare werken za! voortgezet worden; Verders zal de coördinatie van het ver keerswezen nagestreefd worden, zal de hulp verschaffing aan het scheepsbouwbe drijf voortgezet worden; De toeristische politiek zal intenser ge maakt worden; De nieuwe Regeering hecht het grootste belang aan de oprichting van een Raad van State en bij de Kamer zal aangedron gen worden tot spoedige afhandeling van het wetsontwerp dat hieromtrent afhan- gis De administratieve herinrichting zal voortgezet worden. Behoorlijke bestuurs- lokalen zullen ingericht worden. De mo daliteiten der verhooging van de wedden van het lager onderwijzend personeel zal bestudeerd worden. Een algemeens her aanpassing der schalen van wedden en loonen zal onderzocht worden; De Regeering wil het cultureel vraag stuk en de verhoudingen tusschen Vla mingen en Walen oplossen. Deze zijn zeer actueel geworden. De Regeering is Vast besloten alle maatregelen te treffen om 's lands eenheid te handhaven en den nationalen geest van eendracht tusschen de twee taalgemeenschappen te verste vigen; Rekening zal worden gehouden met al de noodwendigheden dis voortspruiten uit het bestaan onzer twee kuituren en er zal er naar gestreefd worden beide culturen hun vrije ontplooiing te laten nemen; In de centrale besturen, zoowel in d© parastatale instellingen, zal de nieuwe Re geering ervoor waken dat een billijke ver houding tusschen de agenten van beid© taairegimes in acht genomen worde; Volledige gelijkheid wil de Regeer in g in alle instellingen; In het Ministerie van Openbaar Onder wijs zullen twee kuituurraden opgericht worden met raadgevende bevoegdheid. Deze Raden zuilen de onderwijs- en kui tuurvraagstukken, met inachtneming \nn het taalkarakter en den geest van elk landsdeel, onderzoeken; Op het gebied der Academies zal een hervorming doorgevoerd worden welke aan de geleerden vah onze tv/ce groote nationale kuituren de gelegenheid zal ge boden worden hun bedrijvigheid in een zelfstandig kader te ontwikkelen; De eenheid van het Leger moet gehand haafd blijven, wat namelijk eenheid van opleiding en eenheid van kaders van het officierenkorps betreft. Aan het leger zal evenwel een nieuw taaistatuut geschon ken worden op volgende grondbeginselen: 1. - De soldaat ontvangt zijn geheel© opleiding in zijn moedertaal; 2. - Te dien einde worden de soldaten, voor zoover de organisatienoodwendighe den van het leger het mogelijk maken, in gedeeld in eentalige eenheden waarvan de omvang in bepaalde gevallen zou kunnen gaan tot de divisie; 3. - De officier moet werkelijk dc taai kennen van de eenheid waarvoor hij wordt aangeduid. Onze militaire onder wijsinstellingen behooren dus derwijze heringericht te worden dat de toekom stige officieren een volledige opleiding in hun moedertaal kunnen ontvangen, terwiil er nochtans de hand aan gehouden wordt dat zij werkelijk de andere nationale taal kennen. 4. - Al de schikkingen moeten getroffen worden, opdat cte onderwijsinstellir gen zoohaast mogelijk een voldoend aantal officieren aan de hand doen om aan de eenheden kaders in overeenstemming met de vereiachten van hun taalregime te be zorgen. In het wetsontwerp betreffende de be drijfsorganisatie, zal rekening gehouden worden met de Icvenseischen van de twee cuitureele groepen. Op Schoolgebied, inbegrepen het tech nisch onderwijs, zal de politiek van bevre- diging en verdraagzaamheid worden voort gezet; een oplossing zal gezocht worden aan het vraagstuk der verlenging van de schoolplicht. Er zal betracht worden de waarde van ons onderwijs hooger op te voeren en dc Schoone Kunsten zullen aangemoedigd worden; Schikkingen zullen genomen worden om de openbare zedelijkheid te vrijwaren; De Kroostrijke Gezinnen zullen be schermd worden en allo initiatieven zullen aangemoedigd worden welke ten doel hebben den eerbied voor den familiegeest te bewaren; De nieuwe Regeering is ook zinnens de verspreiding van de speelzucht tegen te gaan, zoo onder meer de speculatie op de grondstoffen en de zoogezegde pronostiek- wedstrijden. Maatregelen zullen overwo gen worden om de misbruiken inzake deze pronostiekwedstrijden te onderdrukken en te voorkomen. Trouwens schaden dez© wedstrijden de rechtmatige belangen van den kleinhandel; (Zie vervolg 5* blad.)

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1937 | | pagina 1