0:-S PRIMO Ssinesmerfceittie Spaar- en KredieSsnnnischappij «eigen Heerd» WEKT DE GAL VAN UWE LEVER OP- In de Pappen Zaterdag 21 Mei wordt een heugelijke dag vcor leper sJlii Het ontstaan en evolutie van onzen Schouwburg TANDARTS HET FOLTERLEVEN VAN EEN RHEUMATIEKLIJDSTER yj!T& jjPICKHOUT -- - IEPER UURWERKEN JUWEELEN ZILVERWERK PLECHTIGE COMMUNIE UURWERKEN b"te HUIS AIMÊ GRUWEZ s *nJ1 Gedenkplaat welke zal ïnc-ejiulflieil «vor- den door Z. M. Koning Leopold HI, ©P 21 Mei, te 11 uur *s morgens. Zaterdag 21 Mei wordt een heugelijke dag voor leper. In de Kathedraal St Martinus zal de plechtige inhuldiging en wijd;ng der ge brandschilderde ramen van het monu mentale roosvenster vereerd worden met de aanwezigheid van Z. Majesteit den Koning Leopold III, alsook var the Earl of Athlone oom van Z. Majesteit den Koning van Engeland, van Z. Exc. Mer Lamiroy. van tal van vooraanstaande personaliteiten (Engelsche en Belgische), welke we tijdig onze lezers zullen bsk'nd maken, van 200 manschappen van de In- niskilling Dragonder Guards, waarvan Koning Albert I kolonel was, enz. TRANSEPTGEVEL EN ROOSVENSTER Het plaatsen van het heerlijk kleur- raam in het roosvenster van den zuide lijken transeptarm onzer kathedraal (werk waarmede men ten volle bezig is) heeft eens te meer de aandacht gevestigd op het monumentale kader dat, met dit nieuw kunstwerk, zijn voltooiing krijgt. Hier een kort woord pver den transept gevel (kruisbeukgevel) en zijn eigenaar dig roosvenster. DE TRANSEPTGEVEL Onze St Maartenskerk is, zeoals de meeste kathedralen der middeleeuwen, een werk dat langzaam tot stand kwam en waarvan zekere onderdcelen in den tijdsloop werden vernieuwd. Soms was het een ongeluk of brandramp die 't gebouw gedeeltelijk vernielden en een herstelling noodig maakten. Onze kathedraal was nog niet lang voltooid, wanneer In 1241 een zware brand de beuken en het transept deed verdwijnen. Ook zijn deze later herbouw de gedeelten, van een jongere bouwtrant dan het gespaarde koor met kapellen. De zuidelijke transeptgevel is zeker van de veertiende eeuw en verschilt van den noordelijken arm, zoowel in grondplan als in opstand. Is deze zuidkant, na den brand van 1241, niet- dadelijk hermaakt, bij gebrek aan middelen? Ofwel werd het herbouwde gedeelte in de veertiende eëuw neergelegd om op grooter schaal en op meer sierlijke wijze te worden opgetrok ken? Ziedaar een vraag waarop de oor konden geen licht werpen. In elk geval, die zuidgevel vormt een der sierlijkste ondergedeelten van het monument. Minder forsch dan de strenge primitieve bouworde van net xoor, is deze gothiek tot een lenig lijnenspel uitge groeid; het steenen kantwerk slingert, als een bloemenweelde, langs dien zonnigen gevet. En in het midden van die pracht, als een edelgesteente in een drijfwerk, straalt het roosvenster. HET ROOSVENSTER Ronde vensteropeningen komen reeds voor in de Romaanse he oouwkunst; maar daar zijn ze steeds van middelmatige af metingen en sober van versiering. Eerst in de gothische stijl krijgen ze kolossale afmetingen, en neemt het stee- nen traceerwerk de meest verscheidene vormen Uitzonderlijk verdringen ze zelfs de spiisbogige vensteropening"n. Zco- als in de Sint Catharinakerk te Meehelen, als berinnering aan het rad of marteling der patroonheilige. In algemeens regel komt het roosven ster in de groote eindgevels der kathe dralen; in de westgevel, zooals in de Notre-Dame te Parijs, te Chartres, enz.; in den oostgevel, waar het kcor recht lijnig is afgesloten, zooals te Laon; en waar het koor veelhoekig is, en de west gevel verdoken zit door een toren zoo als te leper zal men het roosvenster met voorliefde gebruiken aan het transept, vooral aan den zuidkant, waar het felle zonnelicht de schoonheid der gebrand schilderde ramen verhoogt Ons Iepersche roosvenster behoort tot de beste van de soort. Geen ziekelijke fantaseering, maar verscheidenheid in orde en gebondenheid, zooals we die vin den in Gods heerlijke schepping, in de wonderen der blo; men wereld. Niet alleen door den naam herinnert ons het roos venster aan de koningin der Woe men, het is werkelijk alsof, op den zonnigen gevel, de riikdom der archltektuur is openge- blceid. Vermelden wij nog een eigenaardigheid die ons brandvenster tot een unicum maakt in de kunstgeschiedenis, n.l. dat het is omschreven niet door een cirkel, maar door een veelhoek. GEDENKPLAAT Bijzonder mooi en stijlvol ls de ge denkplaat welke door Koning Leopold III zal onthuld worden, tijdens de schitteren de ceremonie van 21 Mei a.ste 11 uur s morgens. Die gedenkplaat ls vervaardigd uit kostelijk sycomore-hout, 2 60 m. lang en 1,10 m. breed. Hieronder volgt de vertaling van gansch het opschrift, welke in het Engelsch is gesteld, en uitleg verstrekkende over de bedoeling en opzet van de milde gevers. Hetgeen op de gedenkplaat in roede letters voorkomt, geven wij hier in hoofd letters. Het opschrift eirdivt met een merk waardig citaat, ontkend aan Pslgrim's Progressvan d»- V—smden schrijver John Dunyan (1628-1S8S). Ter glorie van God en ter eervolle gedachtenis van AI,BERT I, KONING DER BELGEN, Ridder in de Orde van den Kouseband, Veldmaarschalk van het Britsch Leger en Kolonel van het 5" Koninklijk Tnniskilling Dragonders-Regiment, werd het Roosven ster in het zuideh'-k transept gegeven aan BELG IE door HET BRITSCH LEGER EN DE KONINKLIJKE LUCHTMACHT». Voor dit gedenkteeken werd in het jaaT 1935 ingeteekend door ds manschappen en gegradeerde der actieve troepen en der Oud-Strijders, door de Verpleegsters en door de levers van de overzeesche ge bieden. Bijzondere steun werd verleend door het 5* Kcninkliik Inniskilling Dra gonders-Regiment, <Je Berdenkingsliga (1914-1919). het Britsch Legioen en ide Liea van leper. WIJ, de int" ekens ars zijn uiterst ge lukkig deze gelegenheid te hebben om onze hoogachting en waardeering te be tuigen voor de edele diensten door Ko ning Albert bewezen tijdens den Wereld oorlog. Onderwerp van het Roosvenster is DE GLORIE VAN GOD zooals zij beleden wordt in het TE DEUM. De wapenschilden zijn die van België, van het Leger Zijner Majesteit, van de Koninklijke Luchtmacht en van het 5" Koninklijke Inniskilling Dragonders-Re giment. MIJN ZWAARD GEEF IK AAN HEM DIE NA MIJ ZA.L KOMEN IN MIJN PELGRIMSTOCHT; MIJN MOED EN BEKWAAMHEID AAN HEM DIE ZE KAN WINNEN; MIJN MERK- EN LID- TEEKENS DRAAG IK MET MIJ MEDE, OPDAT ZIJ VOOR MIJ GETUIGENIS ZOUDEN AFLEGGEN DAT IK DEN GOEDEN STRIJD GESTREDEN HEB VAN HEM DIE MIJN BELOONER ZAL ZIJN. ZOO GING HIJ VOORBIJ EN AL DE BAZUINEN SCHALDEN VOOR HEM AAN DE OVERZIJDE». B. Dc stad leper, die misschien meer dan veel andere steden altijd iu bezit was van openbare gebouwen en stichtingen van allen aard, wachtte tot het jaar 1912 om in eigendom te treden van eeu stads schouwburg. Wij moeten niet te rade gaan aan het geheugen van onze aanstaande honderd jarige om ons te herinneren dat onze schouwburg-vertooningen vóór den oor log telkens plaats vonden iu een majes tueus gebouw met zwarten karakteristie ken gevel der dertiende eeuw. Weliswaar was de oorspronkelijke be stemming van dit merkweerdig gebouw hoegenaamd niet om als schouwburg te dienenwant Dit zoo belangrijk gebouw had, ten opzichte van bouwkunst en Iepersche geschiedenis, om het maar zoo te noemen, een half burgerlijke, half kerkelijke bestemming. De vroegere schouwburg was een af- hangsei van de nog altijd niet herbouwde abdij van St Maartens, genaamd het «bor- borel kapittel» (uit het latijn van inhere; drinken), waar de monikken van de vrij stellingen der belastingen op de wijn ge noten, en er ccne soort van wijnhuis of kantien open hielden. Wat al tegenspoed werd er door dc ge bouwen der aloude abdij niet ondergaan vanaf hare stichting tot kort vóór den wefeldootlog, toen eindelijk een bekwaam bestuur het besluit nam ze heerlijk te her- Stellen Zoo komen wc aan de Fransche Om wenteling, het jaar 12 der republiek, wan neer liet Fransch gouvernement de af hankelijkheden van het vroeger kapittel van St Maartens, als nationaal domein, in openbare veiling stelde. Onder deze goederen was een huis ge legen (a ("orient de Ia petite place), op een grond van 190 centiaren en dit na tionaal eigendom werd overgesiegen aan den «citoyen» Vanlerberghe-Kyckasstis te leper, mits de geringe prijs van 238 {ranken. Deze speculant veranderde het oud bi- borel kapittel in schouwburg ten jare 1804. en verhuurde het onmiddellijk aan M. Francois Merghelynck en andere le den van het gezelschap der concerten. De pacht werd geteekend over een termijn van vijftien jaar en begon op lu Vende- miaire 't jaar 13 der Revolutie (of 20 September 1804) mits eeu jaargeld van 452 franken. Na het afsterven van «citoyen» Van- lerlrerghe, verkocht zijn zoon Honoré- Aimé Verlerberghe. fourrier in het 9® re giment van kurassiers te Haarlem (Ne derland), deze schouwburg aan M. Fran cois Monney, meester-timmerman te leper, dit volgens akte van notaris Gerard Van- dermeersch, date» rend van 4 Oogst 1820. De herberg Parnassus Hofen het huis aanpalende aan de kloosterpoort, grond waarop onze hedendaagschc schouwburg staat, werden gebouwd door zelfden Heer Monney op een grond door hem aangekocht in 1813 aan Honoré Vanlerberglie. Tot in 1849 bleef de Socicté des Con certsmet als voorzitter M. Frangois Merghelynck, pachter van de toenmalige gemeentelijke schouwburg. Van dan af, dus vanaf 1849, nam de stad zelf den schouwburg in pacht. Op 21 September 1849 werd een pacht van 27 jaren ver leend door Marie Doorne, weduwe van Frangois Monney, aan het gemeentebe stuur van leper, vertegenwoordigd door Baron Bruno van de Stichele de Maubus, burgemeester; Alphonse Vandenpeere- boom en Henri Iweins-Fonteyn. schepe nen der stad. Tot den 1 Januari 1911 bleef de stad pachteres. Intusschentijd verkocht Mevr. Maria- Theresia Monney, weduwe van M. Philips Vandevyvere, dochter der echtgenooten Monney-Doorne. den ganschen eigendom aan M. Louis Vandoorue, handelaar in granen te leper; dit op 20 Januari 1875. Eindelijk, per akte van 30 December 1912, bij Meester Eugeen Vandermeersch, trad de stad in eigendom van de geheel heid van het zoo genaamd Parnassus Hof Altijd was deze eigendom eene goede inkomst geweest voor zijne verscheidene gebruikers. Ons bestuur van 1912 echter zag daarin niet zoozeer meer de finan- tieelen kant maar zijn doel was van de effene gevels te verfraaien in Louis XV- gevels en de tooneelzaal te verbeteren. Heden hebben wij eene moderne schouw burg waarover wij hier niet verder zullen uitweiden. Ook niet over de bouwtrant. Heden kunnen wij er flinke tooneelstuk- ken bijwonen, want het tooneel is van al de letterkundige produktcn een van het meeste nut voor het vormen van de na tionale zeden en den luister van het va derland PYRÈS. MEVR. VANDENDR1ESSCHE de Stuersstraat, 7, IEPER Telefoon 311 Raadplegingen op ALLE dagen. Bijzonderheid van geperfection- neerde en gewaarborgde gebitten. Sedert eenige maanden werd zij gefol terd door dc pijnlijkste rheumatismen. En zij onderstond ook verschrikkelijke ne- vralgies. Geen enkel geneesmiddel kon haar verlichting brengen. «Mijn leven was een voortdurend lijden», schreef Mevr. F.R... Het lijden moe, beproefde zij Kru- schen Salts. Ziehier wat zij nu zegt«Zelfs gedurende de regenperiodes die nadeelig zijn voor rheumatisme, gevoel ik geen en kele pijn meer. Ik bevind mij veel beter en ben altijd opgewekt. De Kruschen Salts doen niets anders dan de nieren, lever en ingewanden zui veren van al de afvalproducten die U ver giftigen, namelijk het urisch zuur, de ma ker van rheumatismen. Uw kwaal houdt op tegelijkertijd met haar oorzaak. Rheumatisme, jicht, sciatica, nierkwa len, nevralgicsal uw pijnen gaan heen, zoo gij regelmatig uw kleine dagelijk- sche dosisKruschen neemt. Doe de proef I Alle apotheken, in flcsschcn van 7 fr., 12,75 fr. ea 22 fr. TE IEPER ALOEMEENE VERGADERING VAN ZONDAG 6 MAART 1938 Zijn tegenwoordig: MM. R Bouquet, Ondervoorzitter; J. Mahieu, G. Bsrghman, V. Seys. G. Petit en H. Delobel, Beheer ders; V. Pieters, Commissaris; H. Gillioen, Schrijver; Ch. Gadevre, rakenplichtige. Mijnheer R. Bouquet neemt het Voor zitterschap waar en opent de vergadering te 11 uur. Hij verontschuldigt Mijnheer C. D'Hu- vettere. Voorzitter, die zich moeilijk kan verplaatsen, en op deze vergadering niet kan aanwezig zijn, maar die laarom niet te min bekommerd is met deze algemeene vergadering en met den zakengang der Maatschappij. Het is spijtig, vervolgt de Heer Voor zitter, dat er niet meer leden aanwezig zijn, inzonderheid de leden die de stad bewonen, hadden er moeten aan houden deze vergadering bij te wenen. De Heer Voorzitter verleent dan het woord aan den Schrijver-Schatbewaarder, die het verslag van hst Bestuur vcor het jaar 1237, voorleest. M.M., Het Bestuur der Maatschappij heeft U vandaag bijeengeroepen om U rekenschap te geven over zijn beheer binst het ver- loopen jaar 1937. Op 1 Januari 1937 waren er 323 ont- leeners in den loop van het laar werden er 24 nieuwe leden ingeschreven, die eene leening bekomen hebben, van een andeion kant hebben er 24 leden hunne schuld vereffend, zoodat op 31 December 1937 de Maatschappij nog 323 werkende leden blijft behouden. Deze nieuwe leeningen werden toege staan: 20 voor het bouwen eener woon gelegenheid, waarvan: 3 te Ploegsteert; 6 te leper; 2 te Wervik; 3 te Komen; 1 te Neerwaasten; 2 te Ge- luwe; 3 te Poperinge. En 4 voor het koopen van een eigen huis, waarvan; 2 te Komen; 1 te leper; 1 te Wervik. Het bedrag dezer Leningen beloopt tot de som van 554.030 fr., waarbij nog most gevoegd worden 39.354 fr. door de Maat schappij aan de Algemeene Spaar- en Lijfrentkas betaald ten titel van premiën van levensverzekering der nieuwe werken de leden, zoodat de voorschotten gedaan door de Maatschappij wegens leeningen voor het jaar 1937, beloopen tot de som van 593.354 fr. Binst het jaar 1937 hebben de leden be taald wegens afkortingen fr. 591.344,30 De vervroegde terugbetalin gen bedragen fr. 208.529,60 Samen fr. 799.873,90 Na bijvoeging van dsn verschuldigden interest blijven de werkende leden ver schuldigd op 31 December 1937 de som van 4.128 863.65 frank. Hst vervallen kapitaal en de versche nen interest door de Maatschappij te be talen aan de Algemeene Spaar- en Lijf rentkas op 31 December, bedragen onder schei dcli ik 193.09i.65 fr. en 125.266,10 fr., samen 318 360,75 fr. Om deze som te kunnen vereffenen heeft de Maatschappij den 15 December eene leening van 320.000 fr. aangegaan bii de Algemeene Snaar- en Lijfrentkas. De voorschotten door de Maatschappij nog terug te betalen aan de Algemeens Spaarkas beloopen op 31 Decëmbsi' tot de som van 3.951.247,68 fr. Deze som bedroeg cp 1 Jan. 3.877.342,33 waarbij te voegen het bedrag der nieuwe leening 320.000,00 4.197.342,33 waarvan af te trexken 53.000 fr. terugbetaalde lee ningen met vasten termijn aangegaan in 1911 193.094,65 fr. het vervallen kapitaal 246.094,65 Fr. 3.951.247,68 Het Bestuur vergaderde regelmatig voor het onderzoek der ingediende aanvragen. Het Beheer stond de nieuwe leden bij met sommige plannen te wijzigen of te ver beteren, met het verstrekken van alle nut tige inlichtingen betreffend het bekomen van bouwpremiën of ontlasting der be taling van grondbelastingen. Den 5 October werden een twintigtal huizen, gelegen te leper, Geluwe, Wervik en Ploegsteert, nagezien door een Afge vaardigd Deskundige der Spaarkas, sa men met het Beheer der Maatschappij. De bezochte huizen werden in orde be vonden. Den 11 December werd de rekenplich- tigheid nagezien door een tweede Afge- veerdigde der Algemeene Spaarkas. Ook deze werd in orde bevonden. Tengevolge dezer onderzoeken bekwam de Maatschappij de aangevraagde leening van 320.00!) fr. en de Algemeene Spaarkas stond toe, bij uitzondering, opnieuw 4 te betalen als interest in plaats van 3 Tijdens het nazicht der rekeningen der leden werd bestatigd dat er enkele ont- leeners zijn die niet regelmatig betalen en zelfs een grooten achterstel te vereffenen hebben. Van wege de Spaarkas heeft het Bestuur bevel gekregen handelend op te treden en de panden te gelde te maken tegenover de leden die him achterstel niet inwinnen en niet regelmatig betalen. Het Bestuur heeft het nuttig geacht andermaal de voordeelen der Maatschap pij te laten uitschijnen. Voor het bouwen of koopen van een eigen huis mag de Maatschappij leenin gen toestaan tot beloop van 70 Deze leeningen moeten terugbetaald zijn in 10 of 15 jaar door maandelijksche afkortin gen. Het bedrag der afkorting, berekend aan 3,75 is in verhouding met de ge leende som, den termijn van terugbeta ling en den ouderdom van den ontleener. Bijvoorbeeld; Een persoon van 36 jaar vraagt eene leening van 10.000 fr., terug te betalen in 15 jaar met verzekering op het leven. Het bedrag der maandelijksche afkor ting zal zijn 79 fr. Betaalt die persoon regelmatig maan delijks, binst 15 jaar, 79 jaar dan zal hij terugbetaald hebben: 10.000 fr. de inte resten aan 3,75 de premie van le vensverzekering die de Maatschappij voor hem zal betaald hebben aan de Alge meene Spaarkas. Na verloop der 15 jaar is hij niets meer verschuldigd. In geval van overlijden binst dien termijn is de schuld ineens vereffend. Aan U, leden, deze voordeelen te laten kennen bij uwe vrienden, kennissen, bij uwe medeburgers. Het Bestuur houdt eraan ter kennis te brengen der lsden dat, bij Koninklijk Be sluit van 21 Juli 1937 het Voorzorgseere- teeken van 1* klas verleend werd aan M. Valère Seys, Bestuurder, die sinds 1909 aan de Maatschappij «Eigen Heerd» de beste diensten bewezen heeft. Een Koninklijk Besluit van zelfden da tum verleent het Voorzorgseereteeken van 2° klas aan Jonkheer F. Struye de Swie- landq, Commissaris der Maatschappij, se dert ruim 15 jaar. Wij wenschen de Heeren Seys en Struye hartelijk proficiat. Het Beheer moet U ook ter kennis brengen dat de Maatschappij het verlies te betreuren heeft van een ha-er verdien stelijkste Beheerders, Mijnheer Henri So bry, overleden te leper den 17 Maart 1937. Mijnheer Sobry was Beheerder sedert 26 Maart 1922, hij heeft steeds met de grootste offerveerdigheid zijn mandaat waargenomen; dagelijks hielp hij zijnen medemensch met raad en met daad; voor hem was geen moeite te zwaar wanneer het betrof den toestand en het lot van den werkman te verbeteren en te verzach ten, De Maatschappij Eigen Heerd» heeft hij grooten dienst bewezen. Mijnheer Henri Sobry verdient ons al ler erkentelijkheid. Het Beheer heeft thans de eer U ken nis te geven Van het bilan afgesloten op 31 December 1937, alsook der winst en verliesrekening. VOORSTEL VAN BILAN Kas 31,CO Loopende rekzning 585.026,07 Hypothecaire ontleeners 4.128.863,65 Statutaire borgen 3.432,00 Postcheckrekening 2.667,57 fr. 4.720.020,29 Kapitaal 77.766,00 Voorschotten der Spaarkas 3.951.247,68 Verscheidene Schuldeischers 318.360,75 Gewone reserve 285.795,28 Wettelijke reserve 24.026,76 Voorwaardelijke reserve 1.252,85 Dividenden 9.292,94 Premiën 15.000,00 Waarde der borgstellingen 3.432.00 Schorsing balans 125,52 Winst 33.720,51 fr. 4.720.020,29 WINST- EN VERLIESREKENING Schadig Algemeene kosten 7.889,65 Interesten verschuldigd aan de Algemeene Spaarkas 125.266,10 Winst Fr. 133.155,75 33.720,51 Fr. 166.876,26 Batig Inkomrechten 288,00 Interesten op de loopende re kening 3.510,06 Opbrengst der leeningen 163.078,20 Fr. 166.876,26 VERDEELING DER WINST Dividenden 77.766,00 x 4 3.110,64 Voorafneming 5 33.720,51 x 4 1.686,02 Aan de Gewone Reserve 33.720,51 (3.110,64 1.686,02) 4.796,66 28.923,85 Bijvoegsel aan De Hallevan 13-3-38. ipothekersdienst. - Zondagrust. is heden Zondag alleen open van 8 tot 12 uur, en var. 1 tot 7 uur. de Apotheek SEYS. ZIELMISSEN OP ZONDAG 13 MAART 1938; In SINT PIETERS: Te 8 'i uur Zielmis voor Charles Clae rebout. echtgenoot van Victorine Decosne Te 10 uur Mis voor E. Z. Godelieve, van St Jan's Godshuis. In SINT JACOBS; Te 7 H uur voor Silvie Verbeke, we duwe van Henri Lefebvre. Te 8 >4 uur voor Heer Charles Temper man, echtgenoot van Heughebaert. IN SINT NICOLAAS: Te 9 uur voor Mevr. Sylvie Jonkheere echtgenoot van M. A. Rousselle. sierlijk en mooi allerhande en goed juist Fr. 33.720,51 Mijnheer V. Pieters, in naam van het College der Commissarissen gaf vervol gens verslag van den Raad van toezicht. Het bilan en de rekening van Winst en Verlies werden zonder opmerkingen goed gekeurd en ontlasting werd gegeven aan het Bestuur en aan het College van Com missarissen van hun Beheer en Toezicht. De Heer Voorzitter wenschte den Se- krstaris geluk om het voorgebrachte ver slag en bracht hem hulde cm de talrijke bcwezene diensten. Hij dankte ook de Heeren Beheerders, inzonderlijk den Heer Joseph Mahieu, om hun onbaatzuchtige medewerking. Spreker richtte ook een woord van dank aan den Heer Gadeyne, Schatbewaarder, om de stiptheid in de boekhouding.' Het verslag meldt nog, vervolgde spre kei', dat er op 1 Januari 1937, 323 ont- leeners waren en dat in den loop van het .iaar 24 nieuwe leden ingeschreven ziin geweest voor het koopen of bouwen van huizen. Ons Bestuur wenscht dat er nog meer personen van dit gemak om geld te krijgen zouden gebruik maken en de grocte en gemakkelijke voordeelen ervan zouden waardeeren. Het zijn onze led»n, die na de voordeelen gekend en genoten te hebben, de personen hunner omgeving moeten aanwakkeren om eigenaar te wor den van hun huis, want de leus is: Eigen Heerd is goud weerd Met voldoening mogen wij vaststellen dat onze samenwerkende maatschappij wederom een tijdperk van bloei beleeft. Geiukwenschen worden dan geuit aan het adres van de Heeren Val. Seys, Be heerder, en Jonkheer Struye de Swie- lande, om de bekomen onderscheidingen. Spreker drukt nog zijn spijt uit voor het verlies van het verdienstelijk lid, za liger M. Henri Sobry. Op de dagorde stond dan nog de benoe ming van vier bestuursleden en één toe- zichtslid, en de bekrachtiging van den Heer Henri Delobel, advokaat, als beheer der door het Eestuur gedaan den 18 April 1937 in vervanging van den Heer H. So bry, overleden. M. D'Huvettere had laten verstaan in onze laatste vergadering, vervolgde Heer Voorzitter, dat hij begeerde het Bestuur te verlaten om wille van zijn hoogen ouderdom, maar hét Beheer is van ge voelen dat wij een zedelijke plicht van dankbaarheid hebben tegenover hem die de stichter was onzer maatschappij in 1891 en dat het behoort dat wij M. D'Hu vettere met handgeklap herkiezen; hij is steeds de ziel geweest van onze bloeiende instelling en het is aan hem te danken, in de eerste plaats, dat zooveel werklieden van de voordeelen der Maatschappij Eigen Heerdhebben kunnen genieten. Ik stel dus voor, Mijnheeren, een brief te zenden aan onzen geachten Heer Voor zitter om hem onze hulde te brengen en onze beslissing te laten kennen zijn man daat te hebben vernieuwd. De mandaten van MM. C. D'Huvettere, G. Delahaye en G. Petit, Beheerders, en J. Vander Mersch, Commissaris, worden voor een nieuw termijn hernieuwd. De aanstelling van den Heer H. Delobel als Beheerder wordt bekrachtigd. De vergadering herkiest vervolgens M. C. D'Huvettere tot Voorzitter der Maat schappij. De Heer Voorzitter richt nog een woord van dank aan het College der Commis sarissen, inzonder aan M. V. Pieters, en heft de vergadering te 12 uur. IBBB! Zonder calomel en s morgens zult gij monter en frisch uit het bed springen. De lever moet eiken dag één liter gal ln de lngevwnden uitstorten. Wanneer de gal niet vrij toevloeit, kan uw voedsel niet verteren: het bederft. Kwade gas sen doen uw lichaam zwellen; U lijdt aan» verstopping. Uw organisme wordt vergiftigd en U ls zwaarmoedig en ter neergeslagen. U wordt een zwartkijker. Een laxeermiddel ls een noodhulp. Een gedwongen stoelgang bereikt het doel niet. Alleen de KLEINE CARTERS PILLEN voor de LEVER kunnen het vrij toevloeien van de gal verzekeren, wat U cr weer bovenop zal helpen. Het zijn zachte piantenulttreksels, die wer kelijk a »p verrassende wijze het toe- vloeie. van de gal bevorderen. Eischt de Kleine Carters Pillen voor de Lever. In alle apotheken Ir. 12.50. ROND DE RADIO EN DE RADIODAG TE IEPER De Radio is een machtig wapen ten goede. Het kan ook veel kwaad berok kenen, op zedelijk gebied: evenals het verboden is slechte boeken of bladen te lazen, zoo is 't in geweten verboden ver derfelijke uitzendingen te be'uisteren. Aldus bestaat er voor ons, gedoopten, een Radiovraagstuk. Thans vernemen wij dat W. V. R. O. (de West-Vlaamsche Radio-Omroep), met medewerking van het Manr.enverbond voor Katholieke Actieafdeeiing leper, een belangwekkende Radiodag zal in richten een Radiodag die om zeggens verdeeld is over verschillende dagen. 1. Op 27 Maart zal in al de keTken der stad, een toespraak gehouden worden over het Radio-Vraagstuk, beschouwd van christelijk standpunt uit. 2. Aan ds kinderen wordt een prettig feestje aangeboden: voor de jongens op Donderdag 24 Maart, voor de meisjes op Zaterdag 26 Maart, telkens te 1 uur in de feestzaal «Coliseum». Alle kinderen der stad, vanaf 7 jaar tot 14 jaar. worden toesrelaten. Een specialist in het vak, E. Pater Leopold. Carmeliet uit Kcrtrijk, zal de luistervinkjes vergasten met een film en gezangen en... nog er.twat voor de lekkerbek.ies. 3. Als bekroning van den Radiodag» zal een groote Volksvergadering, met film en met Tombola, gehouden worden in de feestzaal «Coliseum», on Dinsdag 29 Maart. Ds Tombola belooft prachtig te zifn: als eerste prijs een nieuwe radio: als tweede priis, een nieuwe velo, enz. Al de prijzen zullen op voorhand tentoon gesteld worden. Men zal iotjes ten huize aanbieden. Mocht iedereen 't groot belang van het Radiovraagstuk inzien en de Katholieke Actie steunen in dat modern Apostolaat Om GOED te koopen. koopt ter TROUWE uw GOUD en DIAMANT bij: VANLEDE, Goudsmid, Boterstraat, 6, IEPER. FOORINSTELLINGEN TER GELEGENHEID VAN KAXTEFEEST Autoscooter, Depaemelaere; Luna Park Vandekerckhove; Metropolitain, Merje- vede; Carrousel, Dejonckheerc; De Rups, Willemyns; Tête a queue, Destaebele; Théatre, L. Seth; Zwiermoisn, L. Leu- wers; Paardenmolen, L. Leuwers; Water molen, F. Levys; Velomolen, Gebr. Cay- tan; Balangoire. Dageraedt; Tir, O. Bos- suwe; Tir, C. Tierssoone; Velomolen, Th. Six; Friture, Vandevelde; Nougat, Levy; Confiserie, O. Bossuwe; Suikoikraam, S. Bassuwe; Friture, Gebr. Cay tan; Suiker- kraam, Gebr. Caytan; Suikerkraam, H Parein; Spelen, C. Blomme; Spelen, A. Haze; Waarzegster, Mevr. Goemaere; Suikerkraam, J. Debeir; Suikerkraam, R. Bouckenooghe; Gebakkraam, Wed. Feys; Suikerkraam, L. Bossuwe; Spelen, L. Bossuwe; Gebakkraam, A. Dageraedt; Zeilkramen, Ameel. WORTELEN UITGELEZEN EN FIJN Die het beste van het beste zijn, Geven den smaak en den geur, asa Van de CICHOREI PACHA! VERGADERING DER LANDELIJKE BEDIENDEN CENTRALE TE IEPER De algemeene vergadering, belegd door de Afdeeiing leper L. B. C. mocht goed geslaagd heeten. Het was 15 uur wanneer de Voorzitter G. Braem de vergadering opende. De vergaderzaal was mooi ver sierd en miek een stemmigen indruk op al de aanwezigen. Het spandoek met de spreuken Rechtvaardigheid, Liefde, Eer bied, Arbeid stelde deze vergadering in het teeken van de onderwerpen door den spreker behandeld. De Voorzitter gaf eerst het woord aan collega Dekens uit Gent, die op de hem eigene manier het onder werp De verplichte verzekering tegen werkeloosheid behandelde. Klaar en raak lichtte hij het standpunt der centrale in deze zoo gewichtige aangelegenheid toe. Geen etatisme, zooals die ontegenspreke lijk moet voorvloeien uit de voorstellen van den koninklijken kommissaris Fuss, door het instellen der eenige kas. Maar als vrije menschen eischen wij onze vrijheid op, teneinde ons te verzekeren waar wij willen. Hij besloot met te ver klaren dat de vrije kassen tot op heden alle waarborg schenken, dat zij het waren die het initiatief der werkioozenverzeke- ring tot stand brachten, alhoewel hen naar het hoofd werd gegooia een sehooi- erskas te hebben opgericht. Hij vroeg dat de aanwezigen naar huis zouden terug keeren met deze strijdleuzeAl de be dienden van leper en omliggende sluiten aan bij de eene christelijke organisatie voor bedienden; de Landelijke Bedienden Centrale. Daarna kwam de Heer Flor. Peeters, uit Antwerpen, aan het woord. Deze pion nier van het eerste uur handelde over den alleenstaanden bediende tegenover zijn werknemer. Het moet uit zijn met het eeuwig vitten deze categorie collegas «Er valt niet te ontkennen», zegt hij, dat tal van sociale voordeelen die voor de bedienden in de banken en grootnijver heidscentra werden bekomen, ook hun weerslag hebben op deze alleenstaande collegas van handel en nijverheid. En wanneer ze nu nog niet overtuigd zijn van het nut der vereeniging, valt het te vree zen dat deze toestand in hun nadeel uit valt». Daarom vroeg hij aan de aanwe zigen in 't bijzonder deze collega's te over tuigen van hunne dwaling en ze aan te zetten de macht en de rangen der orga nisatie te komen versterken. De gespannen aandacht en het applaus dat beide sprekers te beurt viel, bewezen voldoende dat de aanwezigen hiermede ten volle instemden. En in de meeste gemoedelijkheid werd de vergadering ge heven. DE VAART H. Missiaen is tegen de vaart Ieper- Komen. Eenieder w:et dat. Hij is er tegen alhoewel hij weet dat dank aan de uit voering van dit werk gedurende enkele jaren tientallen milljoenrn ten bate tier Iepersche gemeenschap zullen komen. De voorstaanders van de vaart zijn voor hem vaartmaniakkenHij zelf is een antivaartmaniak geworden. Niettegenstaande alles is hij tegen de vaart en om zijne houding te verrecht vaardigen vindt hij als excuus dat het beste bewijs dat de vaart I;per-Komen er niet noiodig is het besluit is van de Commissie van de vaart Charleroi-Brus sel die het graven van een nieuwe vaart afgekeurd heeft. Maar hij... Hij... Missiaen. de Roodej Propheet van ons Land, vergeet dat de voorgestelde werken tot verbetering van de vaart Charleroi-Brussel circa 1.200.000.0CO frank zullen kosten. Geen nieuwe vaart dus maar de oude zoodanig verbeterd. Baas Ganzendonck beweerde zijn leven lang cp dezelfde velo eer «den te hebben... maar het was maar de bel die van zijne cude velos nog overbleef. 1 ITflITQTr DriWTr Ge*iclilku»dief iiw VW 1 AJ hJ Vdil L/ 1 DE STUERSSTRAAT, 27, I^PEP Trouw Brdierd Brillen - Glazen in alle modellen Kosteloos onder zoek der oogtn. A PROPOS Voor Allen beschuldigt den Burge meester van leper ten nadeele van het Fonds Koningin Astridgestolen te hebben. A propos, ware er geen middel in den beheerraad van dit zoo voornaam blad een kapitaalkrachtig persoon te vinden die de verantwoordelijkheid van deze be schuldiging op zich wil nemen? In dergeliike zaken past anonymiteit niet. Fair zijn, a.u.b. merken. «Omega», «Tavannes», Cyma Roskopfenz. Regulateur», Schouw garnituren. Parquet horloges, Barometers. Prachtige JUWEE- LEN, de laatste nieuwigheden. Mooi ZILVERWERK. Groote keus, matige prijzen, trou we bediening. HUIS H. DONCHE 70NFN Diksmuidestraat - 11 - IEPER. Beroemd huis voor herstellingen. IN 'T MOEDERHUIS Het is vanaf 15 Maart dat de leiding van het Moederhuis zal tcevertrouwd wor den aan de Zusters van het O. L. Vrouw Gasthui.s Als dienstoverste is aangesteld Eerw. Zuster Bernarde, gediplomeerde verpleeg ster en vroedvrouw. Aan de inrichting zelf van het Moeder huis zal nog menige verandering en ver betering gebracht worden. BORSTBALSEM A. KESTELIJN verzacht na den eersten dag en ge neest volkomen hoest, griep, hron- chiet en alle ziekten der luchtpijpen en van den borst. Te vrrkriigenApotheek KESTELYN- DEGRAEVE. Gasthuisxtr.. H. Poperinge. SINT lOZVFSvrBK DER PATERS KARMELIETEN NEGEN WOENSDAGEN ter eere van den H. Jozef. Te 7 14 uur Mis met offerande en al gemeene Communie. 's Avonds te 6 uur Rozenkrans, Ser moen en Lof. Onderwerp der Sermoenen: Sint Jo zef en het Kristelijk Geweten «o» TRIESTIG Fouché heeft gezegd: On ne fait pas de politique aveo ses rancunes H. Missiaen is dat vergeten... indien hij, wel te verstaan ooit iets van Fouché gelezen heeft. Het vooruitzicht dat binnen enkele maanden de gemeentekiezingen zullen plaats grijpen doet hem al zijne koelbloe digheid verliezen en maakt da' zijne steeds zeer... zakelijke aanvallen tegen de ka tholieke meerderheid vinniger en heviger worden. En zoo komt hij voor den dag met al lerhande beschouwingen... steeds her- kneed met denzelfden zucht naar roode waarheid en socialistische objectiviteit. In leper wordt niets gedaan terwijl in andere steden zooals te Meenen en te Moeskroen voor miljoenen en miljoenen frank nuttige openbare werken laten uit voeren die meestal gedekt zijn door de OR EC en waar de lastenbeiaiers weinig en in sommige gevallen voor niets hebben tusschen te komen». Deze bewering laat ons zoo verstomd dat wij Voor Allenverzoeken de lijst mede te deelen van deze werken met mel ding van den onkost en bedrag der tus- schenkomst van OREC en andere mi nisteries. Wij verwachten met groot ongeduld antwoord op deze zeer bescheiden vraag. Maar wat moeilijk kan aanvaard wor den is dat Voor Allen zooveel eerbied voor de historische waarheid heeft dat hij zelf aan de katholieke meerderheid het initiatief ontkent de werken aan Dikke- busch-vijver te hebben doen uitvoeren. De huidige burgemeester heeft enkel de werken moeten laten uitvoeren die voor zijn aankomst gereedgemaakt waren». Dat is al te kras. Voor Allenvergeet dat de studiën voor de werken van Dikkebusch-vijver in 1933 en niet vroeger door het huidig sche pencollege werden aangevat; dat het het huidig schepencollege is die, na met den Gemeenteraad in sekties vergaderd deze zaak en de middelen van uitvoering on derzocht te hebben, deze werken heeft doorgevoerd. Bestond er in 1932 een plan van uitvoering? Neen. Steeds dezelfde kwade trouw, dezelfde leugentaal. Liegen... liegen... en bedriegen in de hoop dat van al dat bedTog en van deze leugentaal iets zal overblijven. Moden-artikelen in 't Groot Kleerstoffen Witgoed, Merr.eriën, Sajctten, enx. Specialiteit van Gordijnen en gemaakte Stoors. Fourruren - Herstellingen- Tel. 60 leper BOTF.RSTR. I F P F R dicht hij de Halie IHüaiilIHMHHHaBHZHBlM STAD IEPER. OPENBARE AANBESTEDING Op Maandag 21 Maart 1938 zal te 2 !4 uur ten Stadhuize overgegaan worden tot de opening van de inschrijvingen voor het oprichten van een Nieuwe Lavatory in de Muziekschool Plan en lastenboek zijn ter inzage in het Stadssekretariaat. Het werk is voorbehouden aan de Iepersche aannemers. De Sekretaris, De Burgemeeester, G. Versailles. J. Van der Ghote. STIL GEVALLEN In Voor Allen verschijnt nogmaals» onder dezen titel een zeer lang artik«J waarin het finantieel beleid van den Bur gemeester andermaal gehekeld wordt. Wij zullen aan de weerlegging van dit miserabel betoog niet veel inkt verkwis ten t:n eerste omdat wij reeds meer malen en te dikwijls over deze zaak ge handeld hebben en de kritieken weerlegd hebben, ten tweede en vooral omdat wij geen den minsten lust voelen op al dat onzakelijk, vinnig en onberedeneerd ge zanik andermaal te antwoorden. Wat baat het inderdaad nog verder riet Voor Allen over de zaak van de staJs- finanties te discuteeren indien al wat aangevoerd wordt voor leugentaal gehou den wordt en alle onze bewijsvoeringen op onbetwistbare cijfers gesteund niet eens ernstig tegengesproken worden. In de samenleving bestaan er immers ongelukkig genoeg lastige menschen (het volk noemt ze propheten ofte zeve raars) die eenieder ten zeerste zwicht te ontmoeten. In de redactie van Voor Al len steekt ook een dergelijk heerschapje, dat al dat gezanik en gezaag nog niet beu Ls maar integendeel zijn plezier vindt in vitten en critiek te voeren tegen alle ge zond verstand en gegronde redens in. Wat moet dat heerschapje een vet be taald postje bekleeden en gemakkelijk aan zijn brood geraken om derwijze zoo veel tijd en zweet aan dusdanigen priet praat te besteden!! Wij willen nachtans de puntjes op de i's zetten en ce neus van den finan- tieelen technieker van Voor Allen - ia zijn vuilnis steken. Want eerlijk hande len. doet hij niet. En wij bewijzen het. Burgemeester Vanderghote liegt als hij Missiaen verantwoordelijk ste't voor het lesnen (het ontleenen liever N.v.R.) van dat miljoenzoo schrijft hij. Wij vragen onze lezers af waar en wan neer wij Missiaen daarvan beschuldigd hebben. Wij weten evenwel als hij zelf dat in 1921 deze leening voor een half miljoen aangegaan werd. Maar de vraag stelt zich: wie heeft dit bedrag van een half miljoen gebracht op éen miljoen? Wanneer werd dit tweede half miljoen ontleend? Wis was dan schepen van Fi- nanties? Wij erkennen graag dat in de begroo ting van 1932 de terugbetaling van dit half miljoen voorzien was, maar stellen vast dat het in 1932 niet terugbetaald is geweest. Waarom? Omdat er geen geld in het baksken was en dat dit jaar, ge zien het te kort dat in de beg»ooting van stad voorkwam van 386.933,97 fr. het on mogelijk was deze terugbetaling te doen. Van de terugbetaling van het eerste half miljoen in 1921 ontleend was er in 1931 geen sprake. Wij lezen immers in oe.1 buitengewonen dienst 1932 onder artike» 156: «Terugbetaling aan de Bar.k van... van het kapitaal de tijdelijke krediet- opening van 500.000 frank te boven gaan de op 31-12-32». Is dat niet formeel? Het is slechts in de begrooting van 1933 dat de terugbetaling van gansch het mil joen voorzien was. In alle geval de schuld bestond op 1 Ja nuari 1933 w:anneer de katholieke meer derheid aan het bewind kwam om stads- finanties te herstellen... en het ontleend* miljoentje terug te betalen. Maar deze bestatiging is voor Voor Allenvan geen tel. Aan wie strekt dit ter eere? Aan dan schepen van Finanties die in 1933 de noodige kredieten voorzag en de middelen vond om de daartoe noo dige leening los te krijgen? Neen. Hoort wat Voor Allenin alle eerlijkheid durft schrijven: De begrooting van 1933, jaar waarop dat miljoen aan de privaat- bank werd terugbetaald werd opgemaakt door schepen Missiaen. Burgemeester Vanderghote heeft dus enkel moeten uit voeren wat door schepen Missiaen voor bereid wasMoet er geen zaad zijn. Dat is voorwaar een record van behen digheid en arglistigheid. Sinds wanneer maakt een uittredend schepencollege de begrooting op voor het schepencollege dat zal opvolgen? Men ver gadert de inlichtingen die aan de opvol gers zullen toelaten in zeer korten tijd de gewone begrooting van stad op te maken maar niemand veroorlooft zich, ware het maar uit kieschheid, een bepaald ontwerp van gewone begrooting op te maken. Hoa kan men aannemen dat een uittredend schepencollege de leeningen zou vaststel len die in de toekomst moeten gedaan worden, de werken voorzien die in het verschiet zijn, in een woord aan hun op volgers een last opleggen en verplichtin gen zonder ooit te weten welke politiek op gebied van openbare werken en in zake finanties zal gevolgd worden? Dit staaltje volstaat om de fairplay van Voor Allente kenschetsen en... te brandmerken. Gij hebt Missiaen beschi.loigd 3 mil joen schulden gemaakt te hebben schrijft Voor Allen met dezelfde kwade trouw. Wanneer en waar? Dat hij ze gelaten heeft is onbetwistbaar. Het is al wat wij beweerd hebben. Voor wat eindelijk de discussie over de evolutie van den finantieelen toestand van stad betreft, zijn wij bereid de discussie met den deskundige van Voor Allen te hervatten wanneer zooals het behoort het hem zal behagen een onderscheid te maken tusschen den gewonen en den bui tengewonen dienst. Zoolang hij in zijne dwaasheid, boosheid, behendigheid en kwade trouw zal volharden, is alle be wijsvoering te dien opzichte boter aan de galg. Het is niet omdat een kwibus in Voor Allende lezers van dit blad rond den tuin leidt en met alle slag van drog redenen en listen beet neemt... of ze beet ■wil nemen, dat wij de lezers van De Halle moeten lastig vallen en ze bezig houden met ijdele discussie nopens een vraagstuk dat in hun oogen reeds beslecht iz... ie katholieks meerderheid van leper -•si' eere. IBBNHBBBaBiiBiaiiEBÏBXaaaaKBBB GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN GEVONDEN: Mej. Moerman, meid bij Dr Dochy André, Elverdingestraat, 11: damesregenscherm achtergelaten op voornoemd adres. Sampers Emile, Eigen Heerdstraat, 17: in den openbaren hof, biauwe sjerp voorzien van witte en roode vierkantjes. Bracke Seraphinus, Hondstraat, 72: cp de V.d.Peereboomplaats, eene zweep. Defcver Daniël, Janseniusstraat, 4: prijs- verminderingskaart op het spoor op naam van Catteeuw Angèle. Dewilde Maurice, Blindeliedenstraat, 17: op den Rijselsteenweg, soldatenvest, katoen gestreepte grijze broek en vest. Meukman Raymond, Kaaistraat, 5; aan het portaal van de Kapel van het O. L. Vrouw Hospitaal, ledige mand. Meuleman Raymond, Kaaistraat, 5: in de L. Torhoutstraat, paar bleek-bruine dameshandschoenen in stof. Henri Huyghe, Capropstraat, 18: in de Statiestraat, een handzakje inhoudende 4 doosjes poeder, een kam, eiiz., en een- zelvigheidskaart op naam van Coussaert Henrietten, Gouden Poortstraat. VERLOREN: Gerard Burggraeve, Meenens teen weg, 13: verloren tusschen Geluwe en leper-, 25 m. looddraad van 2 x 114verloren door M. Lernout-Gaukie te Geluwe. Mej. D'Huvettere, Cartonstraat, 31: huis- deursleutel. Haezebrouck Jules, Meenensieenweg, 77: twee aaneengehechte sleutels. Vr. Gh., Zillebeke: gaande van Rijsel- straat naar Diksmuidestraat, geldbeugel som geld en een naamkaartje inhou dende. Depoortsr Henri, Gr. Markt, 15: sajetten handschoen. 3000 pFrank EErRSkTE.p1R!JS Prijskamp Cichorei 1 alpe. Vraagt bulletijn bij de Kruideniers. CHICOREI F. C. JACOBS GEBRUIKT ER MINDER. 'T IS DE STRAFSTE.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1938 | | pagina 3