De Bisschopshulde van het J.V.K.A. Hoe een Aardbeving onstaat Im - De Aarde beefde in Belgis Nuchtere taal van Flandin @n ommeland KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER i*r m -ima WE ZENDEN ONS BLAD INTERNATIONAAL OVERZICHT f jjlh Verschillende schokken waargenomen G 79 K-3 10 BLADZIJDEN: 50 CENTIEM. \R. N' 25. «DE HALLE» Katholiek ".V eekblad van leper Bureel: Boterstraat, 58, IEPER. ABONNEMENTSPRIJS VOOR l JAAR (per post) Binnenland 2C.fr. Belgisch Kongo 45.fr. Frankrijk 45.fr. Alle andere landen 65.fr. Uedei< erker* ttm verantueerdeliik voo* kun artikels D rukker-U itge ver SANSEN-VANNESTE, Poperinge. HAL TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per regel 1.fr. Kleine berichte (minimum) 4.—fr. fr. toel. v. ber ni adr t. bur. Romvber. en Redank. (min 7 5.— fr. Te herhalen aankondigingen prijs op aanvraag. ngezonden worden. Kleine br Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tenen den Woensdag avond richten tegen den Donderdag noen BRUGGE 26 JUNI e. k. Op Zondag 26 Juni zullen uit alle pa rochies van het bisdom duizend: jonge meisjes naar Brugge optrekken met ont plooide vlaggen en hunne veelkleurige katholieke-actie uniformen: Kajotsters, Boerinnenjeugd. Burgers- en Midden standemeisjes, Studeerende jeugd, en ook de meisjes der hulpwerken als Mariacon- gretaties en E. K.; voor allen klinkt het zelfde wachtwoord: Bruggewaartsü! BETEEKENIS VAN 26 JU'NI Het vrouwelijk Jeugdverbond van het bisdom mobiliseert zijne troepen: niet voor een uitrtap of een gewoon congres, of voor een parade, maar voor een con centratie vn alle vrouwelijke jeugdkrach- ten te Brugge, de Bisschopsstad, om daar \r het hart van het Bisdom der eeuwig- jeugdige Krirtikerk hare toewijding aan de Kerk te hernieuwen en te bevestigen. De zomertijd is de tijd van Congressen en van Vergaderingen. Velen kunnen zeer nuttt* z-'t" groot ste DAG VAN DE KERK, FAMILIE EN volk. Geeft onze Jeugd terug aan de K:rk, en dan zal ze ten dienste staan van haar volk, en dan zal ze weer opbouwen eensdaags op sterke vestingen de nieuwe heiligdommen van christelijke gezinnen. DE DRINGENDE NOODZAKELIJKHEID DER K. A. Niemand die klaar wil zien zal het ont kennen dat ook in dit Bisdom de gods dienstzin verzwakt, de onverschilligheid groeit, het moderne heidendom vasten voet krijgt. Dicht ligt het bisdom bezaaid met heer lijke opschietende kerken: 1140 priesters en meer dan 331 parochieën in den dienst van 934.483 zielen, doch wat baat het kerk torens te zien oprijzen wanneer de geloo- vigen den oproep der klokken niet meer hooren! Wat baat het ruime en welver- sierde kerken te hebben als de levende kerken, de zielen, aan 't verkwijnen zijn! Wat baat het een rijkdom te hebben van honderden priesters wanneer deze alleen slaan en botsen op de stugge onverschil ligheid van verstedelijkte en genotzoe- kende massa menschen... De moderne wereld met al zijn verfijn de genotmiddelen heeft de kerk onder mijnd, ja bevochten: het heiligdom der familie wordt bedreigd, de christene school, het voorportaal der kerk wordt verlaten, gedurende het seizoen wordt on ze heerlijke kust een heidemch missie land met een zeden, weliicl slechter dan bij de wilde heidenen... AAN WIE DE SCHULD? Aan ONS. gsdoopten, die stonden toe te zien maar niet zijn rechtgesprongen... aan ONS die mi'schien geregeld in de kerk en in den hulskring de handen hebben gevouwen voor een gebed, een al te egoïstisch gebed dikwijls, maar nooit de handen aan den ploeg hebben geslagen om voor de Kerk te arbeiden. T-rwiil wij in zelfgenoeg zaamheid. zonder kommer om 't geloof en de reine zeden, verzonken zaten, heb ben de vijanden der kerk koortsachtig ge werkt en hebben beslag gelegd op film, pers, radio, ontspanning, mode en school. Groot en dringend is de nood! Goddank, de vergrijsde stuurman van den grootsn visschersboot, ds Kerk. den paus, heef: ons niet zond:r c :-n bijzondere ingeving van den H. Geest, naar Zijn eigen getui genis de heerlijke katholieke actie ge schonken. DE JEUGD IN T GELID! Vlaanderen heeft steeds ROME Hef ge had; de stem van den Paus heeft alzoo echo gevonden bij or.s. Duizende jonge meisjes staan reeds in 't gelid. Neen, nog niet allen!!! De K. A. wordt helaas nog niet overal gewaardeerd. Honderden ma len per jaar roept de paus zijne kinderen op en toch aanzien velen -log de K. A. als een onr.oodige nieuwigheid, die te veel ci~cht, en het andere verdrijft of komt overvleugelen. Wachten we niet tot het te laat is! Voor wie MEEVOELT met de KERK is het niet moeilijk cm, in ons rangen mee te stappen. Wie .en harte- klop voelt van dien ouden Paus, zal zijn angstige en vaderlijke bezorgdheid, om in alle landen van de gansche wereld de K. A. jeugdig machtig, en dringend te zien organiseeren, van laag toe hoog, voor alle gedoopten, want niet één lid van de kerk i. ontslagen van het gebod der naasten liefde. de zware verplichting dus van aan apostolaat te doen, begrijpen. HET GROEIENDE V. J. V. K. A. Het was in 1930 dat Zijne H. Exc. Mgr. Lamiroy, toen hulpbisschop, de volledige organisatie van hel V. J. V. K. A. tot etend bracht. Over gansch het Bisdcm ontstonden weldra afdselingen der ver schillende specialisaties. Een groot deel der Parochies hebben reeds beantwoord aan den oproep van Paus en Bisschop. H"t V. J. V. K. A. telt heden ten dezen dage meer dan 15.003 leden en 349 afdee- ling&n. l5SB3SBBBBBBBBflBBBBBBBflSBB:i K. A. bij de Jeugd is op de eerste plaats vormingzegt de Paus. Elk jaar opnieuw houdt het V. J. V. K. A. zijn le den een vormingsprogramma voor om zoo stilaan het volle katholieke leven in elk meisje op te bouwen met een invloed op gansch haar leven. Dit jaar luidde het program: EEN MET DE KERK. eenvou dig gezegd: leeren een Kerkekind worden. De kerk beter leeren kennen c_. haar in niger lief te hebben, haar krachtiger te belijden, haar getrouwvoller te dienen. Twee grocte gedachten domineeren dit program Wij zijn de kerk: d. i. leeren begrijpen onze zware verantwoordeliikheid als lid der kerk; wie we ook zijn en waar we ons ook bevinden. Elkeen! van on. maakt de kerk rijker of armer, sterker cf zwakker, heiliger of minderwaardig. De kerk in ons Bisdom is wat WIJ. gedoooien ZIJN, de kerk wordt wat wij er van maken, de kerk groeit als wij er voor werken en niet en kel toeschouwer zijn. Wij zijn één met de kerk; d. 1. gansch het bisdom geschaard rond zijn bisschop. De bisschop der levende kerk hier onder ons: de herder, de leeraar, de hoogepries- ter. Wii luisteren naar zijn woord, ons verkondigd door zijn prediken en wij vol gen zijn richtlenen ons voorgesteld door zijn herders, wij heiligen ons door de ge nade ons medegedeeld door zijn priesters. EEN van geest en streven komt het V. J. V. K. A. op 28 Juni naar Brugge... OM DE KERK TE HULDIGEN In den persoon den Bisschop; zal gansch de vrouwelijke jeugd, Christus koning trouw zweren en zich te zijnen dienste stellen. In den persoon van Z. E. Mgr. Lamiroy huldigen we den Bisschop der K. A.. als een bouwkundige van den Heer heeft hij de K. A. met varte hand over gansch zijn bisdom vertakt: langs Brugge naar Rome! JEUGD NAAR PEUGGE! Op naar Brugge in uw K. A.-uniform, in het uniform der heiliemr "rende genade. Op naar Brugge in geest van geloof, van blijheid en dankbare hulde aan den Bis schop der K. A. Op naar Brugge! Brengt mede de geschenken uwer gebeden en of fers, de kerkgewaden door U zelf vervaar digt voor de nieuwe kerken in ons Bis dom, maar breng vooral mee al den rijk dom uwer jonge ziel om die in uw vast- brpaald voornemen Kristus-Koning, voor onzen Bisschop aan te bieden. OUDERS NAAR BRUGGE!!! om er te getuigen van dit heerlijk schouw spel: duizende jonge meisjes, uw kinderen, die hun veelbelovende jeugd, te midden al het lage van deze ontredderde wereld willen schoon en rein bewaren om hun leven sterk op te bouwen en uw opvoe dingswerk voort te zetten als de heerlijk ste belooning van uwe zware ouderstaak. DAGORDE Te 10 n. Plechtige Mis met Pontificale Assistentie op den Burg. Sermoen door E. H. Lowie, diocesane hulpproo-.t van V. J. V. K. A. Na de Mis zegen met het H. Bloed. - OPTOCHT en Mariahulde op de markt, met Beiaardspel. Bede vaart naar de Kathedraal. Te 3 u. op den Burg: Bisschopshulde. Inleidend woord door Juffrouw Wau- ters, dioscesane voorzitster. Aanspraak van Z. E. H. Kan. Dubois, alg. proost der K. A. in 't Bisdom, Brugge. KOOR- SPEL. van het V. J. V. K. A. met het aanbieden van geschenken en belofte van volgzaamheid en medewerking aan het apostelisch apostolaat. Toespraak door Z. H. Exc. Mgr. Lamiroy. Radio W. V. R. O. (Kortrijk) zendt op 26 Juni de morgenplechtigheid uit en 's namiddags van 4 tot 5 uur. Op Maandag 20 Juni, radiouurtje van W. V. R. O.; te 19.15 u. toespraak van Z. E. H. Kan. Dubois over de Bisschops hulde. Voor alle inlichtingen wendt TJ tot Diosc. Sekretariaa' V. J. V. K. A., Kort- rijkrtraat, 89, TIELT (Tel. 374). Het congresboek ie (2 fr.) is voor leden en ouders verplichtend. Postch. 100.810. in Belgie, van nu tot einde jaar, aan wie om zendt in postzegels of stort op post- checkrrkening 155.70 van V. Sansen-Van- neste, Drukker. Poperinge. de som van 15,40 FRANK. Voor het Buitenland zende men ons per internationaal Postmandaat: a Uit Frankrijk: 25.20 fr. (Belg. geld) Uit Amerika: 36,40 fr. (Belg. geld) iBBIBBaiBIBIBBI&lllllllllllBI DE NIEUWE STATIE VAN IEPER FRANKRIJK EN SPANJE. Steeds maar luider weerklinken de stemmen in Frankrijkdie de gevaar lijke politieleen invloed van het Volks front aan de kaak stellen. In een slot rede gehouden op een gewestelijk Congres te Vienne van de Alliance Démocratiqueheeft de H. Flandin, gewezen Eerste Minister en Minister van Buitenlandsche Zaken, een scher pe aanklacht gericht tegen de Volks frontactie ten opzichte van Spanje. Dat Frankrijk gedurende de ge- heele Spaansche burgeroorlog, troe pen en munitie over de grezen ge stuurd heeft om de Republikeinen te steunen wist iedereen. Dat hebben de Italiaansche vertegenwoordigers op de niet-inmengingscommissie her haaldelijk aangeklaagd. Ze gaven daarbij bijzonderheden op, door de schepen te noemen, die uit Marseille vertrokken met bestemming voor Bar celona en Valencia, met de tonne- maat en den aard van de lading. Toen Del Vayo op de laatste Volken bondsvergadering de inmenging van Duitschland en Italië aanklaagde, heeft de Engelsche Minister van Bui tenlandsche Zaken niet geaarzeld om te wijzen op de bijzonder actieve in menging van Frankrijk, tijdens de laatste weken. Thans is het de beurt aan Flandin om in zijn verrassende rede van Vienne op deze zwendel te wijzen. Ziehier trouwens zijn eigenste woor den: Het officieele Frankrijk, zegge een politieke minderheid, die in meerdere of mindere mate wordt beïnvloed door Moskou, blijft niet onzijdig in dit geschil. Zij heeft blijken van sym pathie gegeven ten opzichte der roo- den en stelling gekozen tegen de na tionalisten. De regeeringspersonen van het Volksfront hebben toegelaten dat belangrijke voorraden aan oor logsmateriaal naar Barcelona en Va lencia werden overgebracht. Zoo wor den er schandalige fortuinen opge hoopt in dit land. De ontkenningen van Frankrijk te genover de beschuldigingen van Italië waren dus leugens. Daarvan waren we trouwens overtuigd, al even over tuigd als van de hulp van Italië en Duitschland. NUTTELOOZE VERLENGING VAN DE OORLOG. De hulp, die Frankrijk, zoo over vloedig aan de Republikeinen gebo den heeft, had voor gevolg de oorlog te verlengen. Het is duidelijk, dat niettegenstaande de zelfbegoocheling van de marxisten in Spanje en elders, ook bij ons, de zege aan de nationa- HEER FLANDIN - fe listen niet meer kan. ontsnappen, en dat geheel Spanje eens in hun han den zal vallen. Tenzij Frankrijk offi cieel de oorlog aan Generaal Franco verklaarde. Dat hier' wel een oogen- blik zelfs meerdere malen aan ge dacht werd, blijkt weer uit de rede van Flandin. Op 21 Mei l.l. lag het algemeen mobilisatiebevel klaar. Doch een aanval in Spanje van geregelde Fransche troepen, zou noodzakelijker wijze de algemeene Europeesche oor log uitgelokt hebben, dus ook de oor log tegen Duitschland en Italië. Een dergelijke oorlog wordt door de mar xisten-Volks fronters gewenscht. Het is de zoogenaamde politiek van de preventieve oorlog, de eenige redding van de democratie en van het mar xisme, tegenover het groeiende pres tige en de groeiende macht van de fascistische landen en van het fas cisme in Frankrijk zelf. Flandin vraagt dat een einde zou gesteld worden, aan de politiek die de oorlog in Spanje nutteloos doet voortduren. En de gewezen Minister van Buitenlandsche Zaken ziet ver der. In Spanje heeft Frankrijk groote belangen te verdedigen; wat wordt er van die belangen zoo de regeering zich blijft verzetten tegen de vooruit gang van Franco? Ook met Italië moet kunnen onder handeld worden. Zoolang de oorlog in Spanje duurt en de Fransche inmen ging panhoudtz^^en accQorfl met Rome onmógelijk' wordeifT 'Daarom werden de besprekingen afgebroken. Daarom zullen ze niet hervat worden, vooraleer Frankrijk zijn houding ten opzichte van Spanje gewijzigd heeft. De Franschen zijn op dat punt echter zeer prikkelachtig. Mussolini belee- digt de Franschen, wil hen zijn wil opdringen en weigert op zeker oogen- blik te onderhandelen. Het is bijna zeker, dat het mobilisatiebevel van 21 Mei l.l., ook wel tegen Italië recht streeks bedoeld was. VERZOENING. Flandin oordeelt verder, dat voor aleer tot het uiterste, de oorlog, over te gaan eerst alle verzoeningsmoge lijkheden moeten uitgeput worden. Het Fransche Volk, zegt hij, zal zich niet laten meeslepen in een nieuw Europeesche conflict, door geheimzin nige intriges. Men mag niet aanvaar den dat het Volksfront, dat in twee jaar tijds reeds zooveel onheilen over Frankrijk heeft opgestapeld, er nog de ramp van een oorlog of van een nederlaag bij een oorlog zou aan toe voegen. Zoo erkent Flandin op on dubbelzinnige wijze, de oorlogswil van het Volksfront, niettegenstaande de twijfelachtige kans de oorlog te win nen. DE FINANCIEELE SANEERING. Ook de flnar.cieele vooruitzichten vindt Flanc 'et zeer rooskleurig. Wel looft hl: beleid van Minister Marchandeau, maar de openbare besturen moeten het land terug aan het werk zetten en de last der bewa peningen verminderen Hij deinst er niet voor terug te verklaren dat het land voor de faljiet moet gered wor den, dus aan de rand van de faljiet staat. De uitgifte van bankbiljetten, thans meer dan 100 milliard, is het hoogste bedrag dat ooit bereikt werd. We kunnen niet zeggen of deze ver hooging het gevolg is van de laatste devaluatie. In dat geval zou ze logisch zijn. Maar daar de gewezen Eerste Minister zich hierover ongerust maakt, is het wel mogelijk, dat we hier te doen hebben met een inflatie, waar toe de regeering zich zou genoopt heb ben door de druk van de uitgaven. De onrustwekkende stijging der prij zen, de lawine van de belastingver- hoogingen, waarover hij het in zijn laatste deel heeft, zullen zijn publiek wel heel pessimistisch gestemd heb ben ten overstaan van de toekomst van Frankrijk. Buitenlandsche politiek, binnen- landsche politiek, flnancieele politiek zijn ontredderd. Het is het werk van het Volksfront. Zal Frankrijk zich weldra herpakken (Verboden nadruk.) ROSKAM. Naar aanleiding van de aardschokken van Zaterdag en volgende dagen. Door de verschuiving van twee gedeelten van de aardkorst ten opzichte van elkaar. iiüiiiiuiiüiiiinüiiimiiwiiiiiiiiiiimiiiiHiiiiiiiiii In de jongste gemeenteraadszitting werd het plan tot het hcroou\v:n van de Ieper- sehe nieuwe statie goedgekeurd, mits in achtneming van een kleine verandering. Door de Nationale Maatschappij van Spoorweg: n werd de eerste voorziene ruimte bepaald op 137 m2, welke door de raadsleden te gering werd bevonden. Er zal aangedrongen worden om een opper vlakte van minstens 175 m2 te bekomen. De spoorhalle zou een breedte van 14 m. moeten hebben in plaais van 11 m. De wachtzaal heeft nu ae volgende afmetin gen: 11 m. x 5,53 m., 't zi;, 60,50 m2. Het tfdak of marquise geplaatst boven den ■igang zou een breedte van minstens '.50 m. moeten hebben in plaats van 1.25 m. Deze kleine veranderingen welke door den technischen dienst van stad werden aangevraagd, zullen aan de Na tie-ale Maatschappij worden voorgelegd. Bijgaande foto g::ft ons een gedacht .ace de statie er na den opbouw zal uit zien. De hoofdingang met torentje zou rechtover de Statiestraat geplaatst wor den. Langs den linkerkant zou zich de wachtzaal bevinden, rechts van het to rentje de winketten, de reisgoedzaal en op het eerste vzrdiep zou de technische dienst worden ondergebracht. Do statie- kaaien zouden verhoogd en van electrisoh licht worden voorzien. De kosten zouden alles samen, één miliioen honderd duizend frank beloopen. Het plan werd gemaakt door de Na tionale Maatschappij van Belgische Spoor wegen. in samenwerking met de techni sche dienst der stad leper We zullen ons wel wachten dit ontwerp te beknibbelen of te kritikeeren, hoewel menigeen zich aan iets beters verwacht had. De aanbesteding zal denkelijk binnen een drietal maanden uitgeschreven wor den. nue!t. Xzsdfcsv JF" HET AANGENOMEN ONTWERP DER NIEUWE STATIE VAN IFPER. iMnanMBBBssnaugwawMrauiliMUUHaBaBBHUUHUMMMUUUHUBiuHUMHUMBHMHUHi Zaterdag middag, te 11.58 uur Juist, werd, iedereen opgeschrikt door goed merkbare schokken van onzen aardbo dem, die een 20-tal seconden aanhielden, g:paard met onderaardsch gerommel. De huizen schenen op hun grondvesten zwaar te daveren, onvaste voorwerpen schokten tegen elkaar en waggelden rond, enkele kaders vielen van de muren en hier en daar stortten enkele oude schouwen in een, vielen steenen af van gevelmuren en vertoonden zich scheuren in oude of wei nig deugdelijke muren. Die binnen was wankelde op zijn voeten. Op het eerste oogenblik besefte men niet ten volle wat gebeurde, en werd me nigeen zeer beangstigd en verschrikt. Bij na iedereen liep de straat op om te zien wat was voorgevallen. In enkele stonden war:n alle straten en plaatsen druk be-, vo'kt, alsof allen een ordewoord hadden gegeven om cp den openbaren weg te ko men staan. Velen zagen er ook bleek en ontdaan uit van den schrik en in talrijke huizen werd enkele minuten nadien de likeur- fksch aangesproken. Enkelen werden ook aangegrepen door paniekstemming. Da eenen sprongen zelfs door het venster, op givaar af een zwaren val te maken; eerugen vielen ze lós in bezwijming. Aardbevingen zijn geen gewoonlijk iets in onsland. Men meende dat ons land een der rustigste bodems had ter wereld en dat het wellicht niet beven kon op zoo ge voelige wijze. Daarom deden ook aldra allerlei geruchten de ronde. De eenen op perden dat een oude mijn was ontploft ergens in onze West-VIaamsche bergen, anderen dachten dat een groote hoeveel heid munitie was in de lucht gevlogen te Houthulst of Westroozebeke. Aan onze frontieren dacht men aan een geweldige ontploffing in de Fransche Maginotlijn; te Kortrijk meende men dat een Fran sche munitiefabriek in de lucht was ge vlogen en dé Brusselaar geloofde dat de Noord-Zuidverbinding was ingestort. De telefoon werd gauw druk aangespro ken en van hier en daar, om. uit Veurne, Kortrijk. Houthulst, leper, enz., werd ver nomen dat men mei geen ontploffing te doen had. dus moest het wel ten aard beving zijn. Met spanning werd dan de uitzending van het gesproken dagblad van het N.I.R. afgewacht, dat bevestigde dat gansch België had getrild op zijn grond vest :n, alsmede de gevesten van Noord- Frankrijk, West-Hoüand en het naaste gedeelte van Engeland. Die buiten waren, te voet, per fiets of per moto, hadden weinig gimerkt van de schokken. In den namiddag, te 14.0S uur, werd dan een nieuwe maar lichtere schok waarge nomen. HET MIDDENPUNT GELEGEN TUSSCHEN GENT, EEKLOO EN DERDERMOXDE. Ieder:en was benieuwd te vernemen welke schade wend aangebracht, hoever de schokken zich hadden uitgestrekt en waar feitelijk de oorzaak van de aard beving diende gezocht. Het is dan ook begrijpelijk dat Zondag morgen de bladen met spanning werden afgewacht en na ontvangst gretig door gelezen. Uit de berichten welke medegedeeld werden, bijzonderlijk vanwege het obser vatorium te Ukkcl, kon de ware toedracht 18 CEwr* ÜM Zf* AAStimCKKrn ÜE2U1 WAkH AUKDiCHO^en der zaak worden opgedaan. In dit insti tuut zelf werd de seismograaf het ap paraat speciaal vervaardigd voer het op nemen van aardbevingen, zelfs op heel verre afstanden uit zijn Icod geslagen door de hev-gheid van de schokken. Men kon ook vernemen dat men zich nog aan nieuwe maar mindere schokken mocht verwachten. Aldus vernam men dat het epicentrum van de aardbeving zich moet hebben be vonden in den driehoek-gelegen tusschen Gent. Eekloo en Dendermonde, en nog wel op een diepte van 25 km. Het werd uitgemaakt dat het een tectonische aard beving was, van de zevende graad. (Zie hierover uitleg in volgend artikel). Zulk een b:ving ontstaat door de ver schuiving van twee gedeelten van de aard korst ten opzichte van elkaar. Deze ver schuiving heeft plaats in de diepte, doch kan zich bij uitzondering voortplanten tot aan de oppervlakte. In de gevallen tre den, behalve trillingen, ook bodemver schuivingen op. Gelukkig werd ook verzekerd dat wij hier in ons land geen allesverwoestende aardbevingen mosten verwachten. DE VERSCHILLENDE AARDBEVINGEN De m.'dedeelinj van het observatorium als konden wij" nog andere aardbevingen krijgen buiten de eerste van Zaterdag middag, werd bewaarheid. Zondag morgen kregen wij een lichten schok; in den namiddag een zwaarderen, die een tiental seconden aanhield, en nog tweemaal in den nacht van Zondag op Maandag, waarvan de eene 7 seconden duurde en de tweede slechts een paar seconden. Hier nu de tabel der aardbevingen op genomen door het observatorium te ükkel: 1. Zaterdag, te 11.58 uur; 2. Zaterdag, te 14.10 uur; 3. Zcmdag, te 10.36 uur; 4. Zondag, te 14.25 uur; 5. Maandagochtend, te 3 46 uur; 6. Maandagochtend, te 3.57 uur. Over de voorgevallen aardschokken ver klaarde de H. Somviile, hoofd van den seismischen dienst van bedoeld observato rium, nog het volgende: De aardbeving van Zaterdagmiddag heeft diep in onzen ondergrond over een zeer uitgestrekte oppervlakte verwoestin gen aangericht en vele aardlagen door elkaar geworpen. Nu doen zich nog ver schuivingen (oor die hun weerslag doen voelen tot de oppervlakte van de aard korst. Thans is er geen reden tot ongerustheid. Het is mogelijk aat er zich de eerst volgende dagen nog enkele trillingen voordoen, maar dan geenszins van de zelfde sterkte-orde als deze die wij reeds hebben g:had. Dag of uur zijn natuurlijk niet te voorspellen. Wetenschappelijk ge sproken kan trouwens geen aardb:ving worden voorspeld. Het is ook mogelijk dat wij niemendal meer gewaar worden... Vermoedelijk echter zal over enkele da gen (flies weer rustig zijn. DE VROEGERE AARDBEVINGEN IN ONS LAND. Op 11 Juni kregen wij de hevigste tot nog toe gekend. Alhoewel de bodem van ons land niet als een aardbevingsstrook wordt aanzien, hebben er zich reeds meerdere aardschok ken voorgedaan in onze gewesten, maar toch werd het wetenschappelijk vastge steld dat wij op 11 Juni 11. de sterkste hebben gehad die ons land ooit he:ft gekend. De eerste bekende aardbeving moet voorgevallen zijn rond Doornik, in het jaar 330. Verder dan in het jaar 450. Van de 4" tot de 17* eeuw woidt gewezen op 53 aardbevingen. Voor de 18" eeuw staan er 27 bekend en voor de 19" eeuw 34. Al deze aardbevingen werden duidelijk in ons land waargenomen. Van 1896 tot 1908 werden geen aardschokken in onzen bo dem meer waargenomen. In 1908 werd een aardschok vastgesteld en in 1911 acht. Daarna trad rust in tot 1920. Op 17 Ja nuari 1920 werd een aardschok waarge nomen tusschen Mons en Valenciennes. Op 20 Februari 1921 in het Oosten der provincie Luik. Op 19 Mei 1921 in zuide lijk Oost-Vlaand.:ren en zuidelijk Bra bant. Op 23 Februari 1925 in Limburg. Op 5 Januari 1926 in Rijnland. Op 14 Januari 1928 in 't Oosten van de provincie Luik en ten Noorden van de provincie Luxem burg. Op 9 en 28 Mei 1931 in Henegou wen. Op 7 Juni in de Noordzee, duidelijk waargenomen in Engeland, aan de noor delijke Fransche en de Belgische kust, in Nederland, Duitschland, Denemarken en in 't Zuiden van Nootwrgen (het epi centrum b'.vond zien op 405 km. van Uk- kel, waar de schokken gedurende een half uur werden geregistreerd). Op 14 Juli 1931 ;n Henegouwen. Op 20 November 1932 een zeer sterke aardbeving in Nederland (pro vincie Noord-Brabant)de aardschokken duurden nog tot 28 November. Op 11 Fe bruari 1933 lichte schok in Henegouwen. Idem in den nacht van 4 cp 5 Maart daaropvolgend. Vrij sterke scherf: in de zelfde provincie op 21 Maart. Op 23 Maart 1933 te 18.48 uur aardbe ving vr.n den vijfden graad in hst groot ste gedeelte van hst arrondissement Diks- muide. De schokken werden nog duidelijk waargenomen te Oudenaarde. Verder lichte schokken in de provincie Henegouwen op 12 November 1934. op 14 Januari 1934 en op 5 November 1936. NAAR EEN FRANSCH GELEERDE HEEFT DE SCHOK VAN ZATERDAG MEER DAN TWEE UUR GEDUURD. Maandagnamiddag gaf M. Maurin, te Parijs, in de Academie van Wetenschap pen, e:n voordracht over de aardschokken welke Zaterdag in België en in Frankrijk werden waargenomen. ZIE VERVOLG Ot 7" BLAD. Natuurlijke hodenitrillingen kunnen door zeer verschillende oorzaken ontstaandoor bergstorting. sterke branding op een rots kust. vulkanische uitbarsting en eindelijk de belangrijkste soortde tektonische aardbeving. De laatste ontstaan door de verschuiving van twee gedeelten van de aardkorst ten opzichte van elkaar. Die verschuiving ontstaat in de diepte en kan zich btj uitzondering tot aan de aardop pervlakte voortplanten; in die gevallen treden behalve de hodenitrillingen, de eigenlijke aardbeving, ook bodemver schuivingen op. Meestal is de uitbreiding van de ver schuiving van de twee gedeelten van de aardkorst ten opzichte van elkaar echter van geringen omvang en blijft tot de diep te beperkt. Die verschuiving vindt langs een reeds bestaand of nieuw gevormd breukvlak plaats en wordt veroorzaakt door de plaatselijke omzetting van span ningen in de aardkorst. De kracht der aardbeving is afhankelijk van de ver snelling waarmede de verschuiving plaats vindt en van de massa der bewogen deelcti. HET WAS EEN TEKTONISCHE AARDBEVING Alle sterke aardbevingen zijn tektoni sche aardbevingen. Deze worden om het epicentrum, het punt van de aardopper vlakte vanwaar zich de aardbeving schijn baar voortplant, door menschen en dieren gevoeld, verder daar vandaan slechts door gevoelige instrumenten, seismografen, op- geteekend. Bij zeer sterke tektonische aardbevingen vindt deze opteekening over de geheele aarde plaats, met andere woor den planten zich de trillingen door de geheele aarde naar alle richtingen voort. IETS OVER DE GEVOLGEN De gevolgen van sterke tektonische aardbevingen zijn van verschillenden aard. In de bijzondere gevallen, waarbij de pri maire bodemverschuiving zich tot aan de aardoppervlakte voortplant, doen zich na tuurlijk ontzettende rampen voor, doordat alle kunstwerken die boven het breukvlak liggen, breken. Bij de meeste aardbevin gen treden echter slechts de bodemtril lingen aan de aardoppervlakte op. In de buurt van het epicentrum kunnen even eens door deze trillingen katastrophes op treden door slingering van den. bodem, scheuren en instorten van huizen, ont staan van afstortingen in gebieden met losse grondsoorten die een maximale hel ling bezitten. Ligt het epicentrum in zee, en dat komt bij sterke aardbevingen veel vuldig voor. dan spreekt men wel van zeebeving. Er ontstaat dan een sterke golfvorming die groote verwoestingen kan aanrichten. DE GEVAARLIJKE AARDBEVING- STROOKEN De epicentra der sterke aardbeving lig gen in hoofdzaak op twee gordels om de aarde. De eene is gesloten en wordt ge vormd door de omranding van den Stillen Oceaan, de andere loopt van Italië over den Balkan, Perzië. Himalaja, Sumatra naar Nieuw Guinea. Een derde maar min der belangrijk aardbevingsgebied loopt van Abessvnië door het gebied der Afri- kaansche Meren. In het algemeen kan gezegd worden dat er van eenige periodiciteit van aard bevingen weinig of niets gevonden is. AANTAL AARDBEVINGEN De aarde trilt eigenlijk voortdurend, maar telkens op andere plaatsen en voor al in de bovengenoemde aardbevingstroo- kcn. De geleerden hebben berekend dat per jaar minstens 9.009 aardbevingen op treden, dat wil zeggen gemiddeld elk uur een aardbeving. Daarvan wordt slechts een klein gedeelte, een twee honderdtal, door instrumenten opgeteekend, omdat de meeste aardbevingen daarvoor te zwak zijn en er nog maar betrekkelijk weinig seismografen zijn opgesteld. STERKTEGROND DER AARDBEVINGEN Door de geleerden worden de aardbe vingen in twaalf graden gerangschikt. iBBOBaaaasBBBBEaiiBBSsaiiDssza GE ZIJT OVER ONS BLAD TEVRE- IN HANDEN VAN EEN GEBUUR OF DEN! - NA LEZING, SCHUIF HET VRIEND. ZOO STEUNT GE ONS. - DOE HET ZONDER UITSTEL. DANK F.ROM BBBBSBEïSEEEEIBBBHBaBBKGECS!» TREKKING DER VERWOESTE GEWESTEN 1922 153' Trekking van 10 Juni 1938. R. 12324 Nr 7 wint 1.000.000 fr. R. 114852 Nr 14 wint 100.000 fr. De andere nummers dezer reeksen zijn uitkeerbaar riet 312.50 fr. of 3C0 fr, naar gelang zij al of niet werden omgevormd. I. ONMERKBAAR: slechts door in» stumenten >n de onmiddellijke nabijheid van het epicentrum opgeteekend. II. ZEER EICHT: slechts door én kele zeer gevoelige personen, vooral op de bovenste verdieping van hooge huizen' gevoeld. III. LICHTzelfs in dicht bevolkte streken slechts door enkelen als lichte bodemtrilling gevoeld. IV. MATIG: de meeste personen in huizen voelen de beving: van die zich buiten bevinden merken slechts enkelen haar op; rinkelen van glazen, ruiten, kra ken van balken, vloeren, deuren; de meeste menschen slapen door. V. VRIJ STERK: zelfs gedurende het werk wordt de beving door de meeste menschen gevoeld; op stoel of in bed gevoel of alles schommelt zooals op zee los hangende voorwerpen slingeren, slin geruurwerken gaati stilstaan, deuren en luiken slaan open of dicht, ruiten harsten; slapenden worden wakker. VI. STERK: iedereen schrikt van de beving; boeken vallen uit rekken, kle pels slaan tegen klokken, pleisterwerk barst en brokkelt af. VII. ZEER STERK: scheuren van gemetselde muren, afvallen van dakpan nen; schoorsteenen breken, slecht ge bouwde huizen worden ernstig beschadigd. VIII. VERNIELEND: monumenten draaien op hun voetstuk of vallen om kerktorens, fabrieksschoorsteenen worden beschadigdEuropeesch metselwerk krijgt gapende spleten: in steile hellingen out- staan bodemscheuren. IX. VERWOESTEND: sterke Euro peesche huizen worden onbewoonbaar of storten inspeciaal op aardbevingen ge bouwde steenen huizen (zooals b.v. in Ja pan) worden ernstig beschadigd. X. VERNIETIGENDzelfs speciaal gebouwde huizen storten in; spoorrails worden zwak verbogengas- en water leidingen breken; bodemscheuren, aard stortingen. XI. KATASTROPHAAL: steenen gebouwen worden tot den grond gelijk gemaaktbrugpeilers breken of knikken, indien uit ijzer vervaardigdspoorrails worden sterk verbogen; talrijke aard- en bergstortingen. XII. MAXIMAAL KATASTRO PHAAL: geen menschclijk bouwwerk houdt stand; rotsbodem wordt gescheurd, verschoven; er kunnen watervallen en meren ontstaanrivieren kunnen van rich ting veranderen. Uit bovenstaands kan worden afgeleid dat de aardbeving die zich Zaterdag mid dag heeft voorgedaan, reeds van den 7a graad is, zooals het Observatorium van Uk!:el trouwens bevestigde. De manier .van bouwen heeft grooicn invloed op den graad van verwoesting. Het slechts houden zich gemetselde hui zen. Houten huizen zijn elastieker. roaar worden bij aardbevingen gewoonlijk door brand vernield (Yokohama. Se it. 1923). Vooral na de aardbeving van San Fran cisco in 1906 is gebleke^n, dat, mits goed uitgevoerd, gewapend betonconstructies het best tegen aardbeving bestand zijn. WAARAAN DE AARDBEVING IN BELGIE ZOU TE WIJTEN ZIJN In wetenschappelijke kringen is men van oordeel dat de oorzaken of tenminste de stoffelijke aanleiding van de aard beving die Zaterdag middag in Bi ';;ie plaats greep, dienen gezocht in de radiale barsten die zich in het Noord-Oosten van het land voordoen. Men weet dat het lieele Oostelijk ge deelte van het land een uitgebreid net vertoont van radiale barsten in twee on derling verbonden richtingen en waarvan de voornaamste richting is Noord-JVest- Zuid-Oost. De verscherping van een element uit dit net of van verscheidene elementen tegelijkertijd veroorzaakt een trilling van de aardoppervlakte, zoowel aan de opper vlakte als in de diepte. VORIGE AARDBEVINGEN IN BELGIE De aardbeving yan Zaterdag was hevig en liep over een uitgebreid gebied' van Belgie zooals men uit onze berichten kan opmaken. Lichte, gewestelijke aardbevin gen deden zich vroeger wel eens in Belgie voor. Onder de vroegere, lichte, aardbe vingen, die in ons land werden waarge nomen. dienen vermelddie van 5 Novem ber 1936, waarvan het centrale punt zich bevond in de streek van Charleroidie van 20 November 19.32, die ook voelbaar was in Nederland en in Duitschland; die van 7 Juni 1931, in de Noordzee; die van 14 Januari 1928 en van 5 Juni 1926, die gevoeld werden in liet Oostelijk gedc !te van het landdie van 23 Februari 1925, gevoeld in Belgisch-Limburg; d;e van 19 Mei 1931, in beide Vlaanderen en Bra bant; die van 20 Februari 1921, waarvan Spa het centrale punt vormde Vit De Standaard DE V.O.SSEN-BETOOGING TE BRUGGE De Provinciale Betooging van V,OB. te Brugge op Zondag 11., is indrukwekkend geweest. Uit alle hoeken van West-Vlaan der: n waren de V.O.Ss.en bijzonder tal rijk opgekomen. Deze manifestatie stond in het teeker van de verwezenlijking van het stoffelijk programma ran V OS. Mede werd:n vol gende punten op den 'corgrond gesteld: algelieele en onvoorwaardelijke amnestie. zelfstandige poiiti:k van vrijwillige neu traliteit. landsverdediging met niet-mili- iaire middelen en ten slotte de volledige uitbouw van Vlaanderen als natie. In den namiddag trok een belangrijke stoet door de straten der stad. Verschil lende muzieken trokken mee. Tijdens de vergadering werd het woord gevoird door de HH. Devriendt, Dekeyser, Van Ni jen, Platteau en Lefever, EEN KIJKJE TIJDENS DEN STOET. Voorop: Julien Platteau. Spreker; Germain Lefever, Algemeen Voorzitter; .Torlj Dekeyser, Eerste Ondervoorzitter; Sam. Devriendt. Voorzitter van V.O.S. Cruggeg Tol Van Nijen, Spreker.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1938 | | pagina 1