OP EEN VISCHBAK naar IJSLAND
De Internationale Hoogspanning
LEERRIJKE REPORTAGE
Plechtige Inhuldiging van het Gedenk-
teeken ter nagedachtenis van
H. M. Koningin Astrid te leper
op Zondag 18 September 1938
EEN NIEUWE LANDBOUW-
PRAKTIJK DIE STILAAN
ALGEMEEN WORDT
ZILVEREN
PRIESTERJUBILEUM
VAN MGR. SIX IN CONGO
WE ZENDEN ONS BLAD
door JEF VAN WYNSBERCHE
POLEN SPRINGT OP HET
RAD VAN HONGARIJE
MAAR STELT VEEL
KORDATER EISCHEN
00K HONGARIJE EÏSCHT
ZELFBESTEMMINGSRECHT
OP VOOR DE H0NGAAR-
SCHE MINDERHEID IN
TCHEKQ-SLOWAKIJE
NAAR EEN MINISTERIEELE
CRISIS IN FRANKRIJK?
00K IN ENGELAND DREIGT
EEN NIINISTERIEELE CRISIS
7r;*£ H. DE PAUS EN DE
EUR0PEESCHE CRISIS
WAAROM DEZE REPORTAGE?
WERELDGEBEURTENISSEN
DUBBELE MOORD
IN FRANKRIJK
HET GEDENKTEEKEN
AAN ONZE BETREURDE VORSTIN
KONINGIN ASTRID
dat Zondag te leper ingehuldigd werd.
De grootsche plechtigheden werden in
gezet te 10 uur in Sint Maartenskathe-
draal mat eene Plechtige Hoogmis, opge
dragen tot zielelafenis van H. M. Konin
gin Astrid, gecelebreerd door Z. E. H. De
ken Vermaut, bijgestaan deer de EE. HH.
Onderpastoors Huyghe en Deconinck, als
ook talrijke geestelijken uit stad.
Ds Mis werd opgeluisterd door het ge
mengd koor van St Maartens, dat de
stemmige Paaschmis (in het Grego-
riaansch) Lux et origouitvoerde, on
der de kundige leiding van kapelmeester
Heer Maurits Baert; aan het orgel had
plaats genomen de Heer Hanoulle uit
Kortrijk, orgelist d:r Kathedraal.
Onder de aanwezige personaliteiten be
merkten we de He-eren Matton, Voorzitter
der Rechtbank van la Aanleg; Prokureur
des Konings Vandevelde; Substituut Wal-
leyn; de Heeren Rechters en Griffiers;
den Heer Burgemeester J. Van der Ghote;
de Heeren Schepenen Lemahieu, Dslahaye
en Vander Mersch; de Gemeenteraadsle
den Juffr. Cornillie, HH. Biebuyck, Seys,
Vergraoht, enz; Arrcndissementsïommis-
saris, Heer Clinckemaille; de HH. Ver
meulen, Voorzitter der Handels- en Nij-
Verheidskamer; M. Vergracht, Bevelheb
ber van het Gewapend Pompierskorps;
Halloo. Bevelhebber der Rijkswacht;
Maertens, Politiekommissaris; de Leden
van de Commissie van Openbaren On
derstand; tal van vaderlandslievende
maatschappijen en vereenigingen met
hun onderscheidene vlaggen; dienen voor
al aangestipt de talrijke vlaggen der Bel
gische, Fransche en Engelsche Oudstrij
ders, enz.
Na het Evangelie beklom Z. E. H. De
ken Vermaut den kansel en hield er een
gloedvol, diepinslaand gelegenheidsser-
xnoeu.
Na het Salvum fac reoemwerd het
Vaderlandsch lied op gedempten toon uit
gevoerd op hst orgel.
Na de Mis, even na 11 uur, werd op de
Vanden Peereboomplaats een stoet ge
vormd, waaraan de schoolkinderen en
talrijke maatschappijen deelnamen. We
bemerkten: op kop de muziekmaatschap
pij «Ypriana», gevolgd door de Meisjes
scholen, o.m. de Stadsmeisjesscholen, de
Aangenomen Meisjesscholen en de Vrije
Meisjesscholen; de Knechtenscholen: de
Knechtenweezenschool, de Stadsjongens-
school, de Aangenomen. Knechtenscholen,
het St Vincentiuscollege, de Rijksmiddel
bare school en The Eton Memorial School.
Vervolgens de verschillende maatschap
pijen van stad, de Koninklijke Maat
schappijen, de Vereenigingen van de
Oud-Strijders en tot slot de talrijke
Overheden.
De optocht ging langs de J. Coomans-
straat, Neermarkt, Groote Markt Koning
Albert, Diksmuidestraat, Surmont de Vols-
berghestraat, om ten slotte te belanden
aan de Square Astrid.
Te 11.30 uur ongeveer kwam de stoet,
alsook de talrijke genoodigden, aan in
voornoemde Square, dewelke gelegen is
tusschen de wereldberoemde St Maartens-
kathedraal en de Surmont de Volsberghe-
straat. Benevens de hoogervermelde per
sonaliteiten bemerkten we Generaal Nuyt
ten, Afgevaardigde van Zijne Majesteit
Koning Leopold III.
HET IN TE HULDIGEN GEDENK
TEEKEN
geplaatst met den rug naar de Surmcntde
Volsberghestraat, staat in het teeken der
Moederliefdeen is het ontwerp van
den beeldhouwer Ward Van Osten, uit
Elsene (dewelke insgelijks op de inhuldi
ging opgemerkt werd). Op de voorzijde
van het granieten grondstuk, dat het b:eld
zelf draagt van Hare Majesteit, prijkt
een Koningskroon boven den naam Astrid;
in de achterzijde staat gebeiteld: Konin
gin en Moeder en de zijkanten dragen
den datum harer geboorte: «Stockholm
1SX>5en den datum van haar tragisch
overlijden: Kussnaeht 1S35 Het beeld
zelf is de slanke verschijning van Hare
Majesteit Koningin Astrid, dragende op
den arm haren jongsten telg.
Voor het gedenkteeken is een klein
bloemenprieeltje aangebracht, welk om
lijnd is met een rand in blauw steen. Ach
ter het gedenkteeken, op enkele passen
afstand, schieten vier ranke arduinen pij
lers de hoogte in, welke langs boven on
derling verbonden zijn door een dwars
balk in beton, welke met groen was ver
sierd. Langs beide zijden werden twee
spairenboompjes aangebracht, alsook een
frisch groen haagje, door kleine bloem
perkjes onderbroken.
Dc nationale driekleur, de leeuwenvlag
en de Iepersche vlag wapperden aan hoo-
ge masten in de omgeving.
De vaandels der verschillende maat
schappijen, welke aan den optocht deel
namen, vatten post achter het gedenk
teeken (er waren er een 50-tal). Het va
derlandsch lied weergalmde, gevolgd van
Ase's deed uitgevoerd door de muziek
maatschappij «Ypriana».
Heer Burgemeester J. Van der Ghote
trad vooruit en sprak eene diepdoorvoelde
redevoering uit, gewijd aan de nagedach
tenis der zoo betreurde als geliefde Ko
ningin, Echtgenoote en Mosder.
Hierna greep de onthulling plaats van
het gedenkteeken, welke door het Iepersch
vaandel aan het oog onttrokken was. De
Harmonie Ypriana» voerde op gedemp
ten toon het Zweedsch en hst Belgisch
nationaal lied uit, wijl de vlag langzaam
van over de beeltenis heen gleed.
Een prachtige bloemenkrans namens
Z. M. Koning Leopold III werd door Ge
neraal Nuytten neergelegd, alsook door
Heer J. Van der Ghote, Burgemeester der
stad.
Dan werd een pakkend spreekkoor uit
gevoerd door enkele leerlingen der Stads
meisjesscholen, onder de kundige leiding
van Juffr. Bracqué, onderwijzeres, waarna
de bloemenhulde plaats greep der ver
schillende scholen, maatschappijen en de
bevolking der stad. De omtrek van het
gedenkteeken was in een echt bloemen-
park herschapen.
Na deze plechtigheid werden de talrijke
genoodigden, de leden van het Koningin
Astrid-Comiteit, de Voorzitters der deel
nemende Maatschappijen ten stadhuize
ontvangen door Burgemeester, Schepenen
en Gemeenteraadsleden.
Na de gebruikelijke voorstelling der
Hoog wa ard ighe idsbe k le ederswerd een
glas wijn de genoodigden aangeboden.
Te 12 uur had een Beiaardconcert plaats
uitgevoerd door stadsbeiaardier Rycke-
linck. Het Concert, dat prachtig slaagde,
sloot met het Zweedsch en Belgisch na
tionaal lied.
Een herinneringsbloempje werd ln stad
verkocht ten voordeel© van het Koningin
Astrid-giedenkteeken.
Alle openbare gebouwen en talrijke hui
zen waren ter gelegenheid dezer grootsche
feesten bevlagd.
De plechtigheid sloot met een Groot
Concert in den Stadsschouwburg, te 20 u.,
gegeven door het Radio-Orkest van het
N.I.R., onder de kundige leiding van den
Heer Paul Doullez. Concert welke langs
de ether-gclven uitgezonden werd.
Het was een grootsche dag vcor leper,
die nog lang in het geheugen zal bewaard
blijven.
De Overheden bij de Plechtigheid. Men hemerhe Generaal Nuytten een
Ieperling die op deze feestelijkheden het Koninklijk Huis vertegenwoordigde.
Hetzij ze er persoonlijk de ondervinding
van opgedaan hebben, hetzij ze de uit
slagen gezien hebben, bekom :n door een
hunner buren, een feit is het dat steeds
meer en meer landbouwers overtuigd zijn
van de noodzakelijkheid der potaschbe-
me-ting en overvloedige opbrengsten van
zware, gladde en blinkende granen met
een hoog soortelijk gewicht, en van dik
en stevig strca, goed bestand tegen het
legeren.
Ook neemt het potaschvcrbrulk voor de
bemesting der wintergranen in dit sei
zoen regelmatig toe van jaar tot Jaar,
sedert de prijs der graangewassen e:n
winstgevend toedienen der bemesting toe
laat. Een uitstrooiïng van 200 tot 300 kgr.
chloorpotasch geeft regelmatig veel groo-
tere meeropbrengsten, die schommelen
tusschen 5 a 7 zakken per hectare en
soms meer.
Wij moeten het begin van veralgemee-
ning van een praktijk aanmoedigen, die
zal toelaten onze gemiddelde graanoogst
nog te verhoogen, maar we betreuren
nochtans dat steeds zoovrel landbouwers
het allerlaatste cogenblik afwachten om
de potaschbemesting uit te strooien. Het
uitschieten lijdt bijna altijd door eene
Uitstrooiïng gedaan op het oogenblik van
het zaaien of enkele dagen ervoor. Een
toepassing in den loop van September
geeft integendeel altijd de beste uitslagen.
Niets belet zelfs den landbouwer de mest
stoffen te gebruiken op het oogenblik van
het ontstoppelen.
Wat waar is voor de wintergranen,
geldt eveneens voor de lentegewassen en
voor de wortelplanten, geteeld in zware
en normale gronden. Voor al deze teelten,
de lenteculturen dus inbegrepen, mag men
de potaschbemesting van nu af aan toe
dienen.
De 25* verjaring der priesterwijding van
Z. Exc. Mgr Six werd te Lsopo.dstad met
grooten luister gevierd.
Als inzet had Zaterdagavond in de
feestzaal der Missie van Scheut een groet
tooneelkundig avondfeest plaats.
Zondag werd het Te Deumgezongen,
waarna in den loop van een ontvangst
der overheden aan Mgr Six een geschenk
aangeboden werd.
's Namiddags woonden duizende in
boorlingen een lof in opet) lucht bij in
de velodroom van Leopoldstad-West.
Daarna greep een optocht der scholen
en der vereenigingen van inboorlingen
plaats.
Zooals iedereen weet Is Mgr Six afkom
stig uit Vlamertinge.
in België, van nu tot einde jaar, aan wie
ons zendt in postzegels of stort op post-
checkrekening 155.70 van V. Sansen-Van-
nette. Drukker. Poperinge, de som van
5 FRANK.
Voor het Buitenland zende men ons per
Internationaal Postmandaat:
Uit Frankrijk: 11,99 fr. (Belg. geld)
Ui* Amerika: 17,50 fr. (Gelg.
UITREIKING VAN VAANDELS DOOR ONZE PRINSJES
Zcoals r?en weet hebben Prirs Boudewijn en Prinses Josephine-Charlotte Zondag
te Gembloers 61 vaandels uitgereUtt aan de scholen van 25 gemeenten. Men ziet
hier ons Prinsje die een vaandel overhandigt aan een schoolknaap. Zelfde feest
zal in t kort plaats grijpen in Vlaanderen.
(VERVOLG)
Een cnmthschelijk lijden is over hei
land gekemen. Duizenden Duitschers wer
den verplicht het land te verlaten om te
voorkomen dat zij zouden worden uitge
moord.
Wij eischcn ons natuurlijk recht op
dat overal wordt erkend, namelijk ons te
verdedigen.
Wij grijpen naar de wapens en wij
vormen ens verweerkorp'. het verweeg-
korps van de Sudeten-Duiischers.
Velen zagen in dit stichten een oprcep
tot burgeroorlog.
EEN INCIDENT TE ASH
Te Ash heeft zich een incident voorge
daan. 100 280 Ferscnen hebben g^
poogd den douane-post te bestormen. Po
litie en soldaten zijn erin geslaagd de rust
te doen terugkeeren.
Men hreft ter plaats handgranaten op
geraapt die van Duitsch maaksel zijn.
VRIJSCHUTTERS
Verder kunnen we nog melden dat de
Sudeten een Vrijschutterskorps hebben
ingericht. 40.CCO Jonge mannen zouden
zich daarin hebben laten opnemen.
Mannen onder de 50 jaar mogen Tchecko-
Slowakije niet meer verlaten. Men be
weert dat alle door de Sudeten gebruikte
munitie van Duitsch fabrikaat is.
WILLY LANGNOR
de eerste Fuehrer der Sudeten-Vrijwilli-
gers die in Duilschland komen geslicht te
V/orden.
GEVECHTEN AAN DE GRENS
Dinsdag nacht zijn gewapende Tcheekcr.
over de Duitsche grens gekomen.
Allen waren gewapende roeden die een
aanval op een Duitsche slad hadden ge
richt. Te 3 uur 's morgens kwamen nieu
we afdeelingsn, die af en tce vuurden op
een tolbureau, opdagen. Ze kwamen aan
de stadswijken en daar begen een gevecht
in regel. Tot 5 uur 's morgens duurde dit
gevecht. Sudeten-vrijwilligers hebban
daarop hun weerwraak genomen en trek
ken eveneens de Tcheeksche grens over.
Een tolbureau der Tcheeken werd in brand
gestoken en een gendarm samen met een
ambtenaar werden gevangen gencmen. Een
verkoold lijk werd nadien uit het gebouw
gehaeld.
Zelfden nacht deden zich nog andere
incidenten voor aan grensplaatsen, zocdat
de laatste berichten ons 2 dooden en 7 erg
gewonden melden.
Dit zijn zocwat de bijzonderste inciden
ten dezer week.
DE NIEUWE TCHEKISCHE
MINISTER VAN OORLOG
Generaal Meditch, nieuwe Tchekisclie Mi
nister van Oorlog en Legeroverste.
Ook Polen wil7'v'n minderheden aan
gehecht zien en e'e cp-goeden-voet-staan-
de handelingen van Hongarije hebben hen
tot handelen aangezet. De ambassadeur
van Berlijn is bij Hitier op bezoek geweest
en liet zijn zending kennen, die dezelfde
is als die der Hongaren. Hitier heeft niet
'i Ja geantwoord, maar ook niet neen
Het gaat hier inzonder om het Tesjen-
gebied dat, r.aar Poolsche beweringen
door 200.000 Polen, :.n naar Tcheeksche
beweringen slechts door 80.000 Polen werd
bewoond. Tesjen was"vroeger Poolsch, en
door het Verdrag van Versailles, Polen
aangewezen, maar de Polen werden dft
onrechtmatig door Tchecko-Slowakije ont
futseld... zoodat ze nu terug recht sprin
gen en het opelschen. Integendeel, nog
verder zijn ze gegaan; de laatsie berich
ten deelen mede als zou Polen zelfs een
ultimatum aan Praag gericht hebben
waarbij het die streek terugeischt. Dc
Poobche Regeering deed voetstappen bij
die van Frankrijk, Hongarije, Duitschland
en Engeland, opdat deze hunne motie zou
den inwilligen en steunen.
OOK DE ROETHENEN
EISCHEN
ZELFBESTEMMINGSRECHT
Het bureau van de autonomistische unie
van de Rcethenen, de grootste partij in
Subkarpatisch Rusland, heeft besloten
zijn zelfbeséemmtngsrecht op te eischen.
De nationale raad van Subkarpatisch
Rusland, die alle Russische organisaties in
zich vereenigt, eischt het houden van een
volksstemming.
Zooals we kunnen zien en oordeelen is
de zaak nog verre van cpgelori, integen
deel, nieuws wantoestanden vertoonen zich
van dag tot dag.
Volgens een schatting van Hongaarsche
zijde gedaan zcuden or.jcveer 1 millioen
burgers van Hor.gaarsche afstamming zijn
opgeschreven in den Tchecko-Slowaak-
schen Staat. Het Hongaarsch bestuur ver
klaarde vroeger met kalm gemoed den
huldigen toestand af ie wachten, doch.nu
ze stilaan overtuigd worden dat Praag
toegeven zal aan de Sudeten, is ook wat
rumoer ontstaan hl hun land, bij zooverre
dat hun Regent Horty met een afvaardi
ging van zijn confraters-ministers naar
Hitier toegevlogen is om hem eveneens
den eisch te stellen en den steun te vra
gen opdat alle Hongaarsche Minderheden
terug aan Hongarije zouden gegeven
werden.
Eerste Minister Imredy heeft bij zijn
terugkeer te Boedapest (als hij van bij
Hitier uit Eerchtesgaden kwam) verklaard
dat Hongarije een spoedige oplossing
eischt. Hitier zou eveneens beloofd hebben
die eischen te steunen en op het geschik
te oogenblik alle middelen te gebruiken die
te zijner beschikking staan.
EEN MOTIE NAAR
HEER CHAMBERLAIN
De Hongaarsche Regeering heeft een
motie gezonden aan de Engelsche Regee
ring eischende dat iedere algemeene re
geling betreffende het minderhedenvraag
stuk in Tchecko-Slowakije eveneens de
bevrediging zou behelzen van de eischen
der Hongaarsche minderheid.
FRANSCHE MINISTERS ZOUDEN
AFTREDEN
In Frankrijk gaan geruchten rond dat de
Ministers Mandel, Reynaud, Champetier
de Ribes en Campinchi zonden aftreden.
Verder meldt msn dat cck de Ministers
Zay en Rueart zouden aftreden.
De HH. Mandel, Zay, Campinchi, Rey
naud zouden geheime besprekingen heb
ben gevoerd ten huize van Reynaud.
Het zijn vooral de socialistische en
communistische organisaties die verzet
uiten tegen ds regeering.
Uit Londen wordt vernomen dat afge
vaardigden van de Labourpartij en van
de Trade Unions naar Parijs zijn ver
trokken, ten einde er overleg te plegen
met de Fransche socialistische organi
saties.
De H. Daladler heeft een onderhoud
gehad met de Ministers wier namen wer
den genoemd. Na afloop van dit onder
houd heeft hij zejf medegedeeld dat er
van een ontslag geen sprake is. Ook be
vestigde hij dat de zoogezegde samen
komst van Engelsclie communisten met
de Fransche hoofdmannen volstrekt uit
de lucht gegrepen is.
In hoever echter de woorden van den
Minister echt zijn, zal later wel uitge
maakt worden.
In Engeland is men de meening toege
daan dat Chamberlain, bij zijn terug
komst uit Duitschland, in het Lagerhuis
een heftige kritiek van wc ge de Engelsche
Labourpartij (communisten) mag ver
wachten. In Lenden-stad zelf hoort men
geen goed woord meer over den Minister-
President, vooral na de gebeurtenissen
van Woensdag 17 ure, toen om zoo te zeg
gen de beslissing van de Tcheeksche Re
geering werd afgedwongen.
Er is onder alle lagen der bevolking een
verbittering en een verontwaardiging, veel
grooter dan men zou verwachten, en de
kritiek houdt zich niet stil.
De aanvaarding van Hitler's voor
waarden, verklaart de oppositie, beteekent
een knieval van Europa voor de macht
der nationaal-sccialisten, waarvan zeker
het grootste profijt zal worden getrokken.
Het is dus niet alleen een bedreiging van
Tcheko-Slowakije, maar een bedreiging
van de zaak van vrijheid en democratie
in ieder land
Het meenlngsverschil zal worden uit
gevochten ln het Engelsch parlement, dat,
na d-cn terugkeer van Chamberlain uit
Godesberg, zal vergaderen.
«oj
Bij het vernemen dat Chamberlain de
vredespogingen op zich nemen wou, heeft
Z. H. de Paus openbaar den wensch uit
gedrukt dat Chamberlain slagen mocht.
Verder beloofde de Heilige Vader het
werk van den Engelschen Premier met
zijne gebeden sterk te onderschragen. Te
vens richtte hij een vraag tot alle geloo-
vigen opdat deze veel bidden zouden op
dat de gruwel der gruwelen, een oorlog
in '38, zou mogen ontweken worden.
HEDEN ZONDAG, IN ALLE
KERKEN TE ROME
AANBIDDING VOOR HET
BEHOUD VAN DEN VREDE
Z. H. de Paus heeft bevolen dat in al
de kerken van Rome, heden Zondag, één
uur aanbidding zou geschieden voor het
behoud van den vrede.
Ook in Engeland werd verleden week Za
terdag een bidweek ingeluid om het be
houd van den vrede.
Te Parijs heeft Mgr Verdier een speciale
dienst in open lucht voor 't zelfde "doel
geoelebreerd. Meer dan 80 000 personen
woonden den dienst bij.
Alles 1st aus dem Wasser entsprungen,
Alles wird durch das Wasser erhalten,
Ozeanl gönn' uns dein ewiges Watten.
(Goethe, Faust II),
Alles is uit het water voortgesproten,
Alles ivordt door het water in stand gehouden,
Oceaan! gun ons uw eeuwige heerschen!
Morgenochtend vertrek lk uit Oostende
om mij als hulpkok te laten aanmonsteren
op een vischbak, die reeds 's namiddags
op vangst afvaart naar IJsland.
Als die vischvangst normaal verloopt,
ben ik over drie weken terug in België.
Ik zal gedurende die twintig dagen en
twintig nachten het groote visschersleven
meeleven, en al dien tijd een eigen kijk
kunnen nemen op het leven van Vlaam-
sche visschers op zee: het milieu waarin
dat leven geleefd wordt, en hoe dat leven
geleefd wordt. Bovendien wensch ik het
vertrouwen te winnen van' enkele jonge
en oude zeerobben, cm verscheidene bie-
zondere wetenswaardigheden te achter
halen uit hun intieme gevoels- en streef-
leven.
Daartoe zal ik in uitzonderlijk gunstige
omstandigheden kunnen werken. Immers
de kapitein, van den vischbak waarmee
ik meevaar, weet door zijn reederij dat
mijn aanmonstering als hulpkok enkel
een formaliteit is, om mij als reporter een
studiereis over het visschersleven te kun
nen laten doen. Aldus zal ik iedere mi
nuut van lederen dag en eiken nacht mij
vrij op den vischbak mogen rondbewegen:
zoowel op de kemmandobrug bij den ka
pitein en den stuurman, als ln de chart-
room bij den marconist, als in de ma
chinekamer bij den werktuigkundige, de
twee stokers en den trimmer, als in de
keuken bij dsn kok, en als op het dek
en in het ruim bij de vier matrozen, de
twee lichte matrozen en den leerjongen.
Met dertien mannen en één jongen
waag ik mij, op een vischbak, doorheen
de Noord-iZee overheen den Atlantischen
Oceaan naar ds beruchte IJslandsche
vischgronden. Ik zal, zooals de visschers,
ln een smalle kooi cp zeegras slapen, en
met hen regelmatig aan tafel zitten: hun
leven wordt ten deele mijn leven.
JEF VAN WYNSBERCHE
maardoor herbegonnen... steeds opnieuw...
onophoudend... tot den huidigen dage toe:
het eene jaar gruwelijker dan het andere.
Vooral het jaar 1888 was voor de IJs-
landvaarders vreeselijk: reeds in het voor
jaar, gedurende éér. hevigen storm in en
rond de bocht van den vulkaan Hekla,
vergingen er negentien vischbakken, met
honderd vijf en zestig visschers. Toen
werden Charles Torreele en Jan Clcet van
Oostduinkerke, en ook Edward Becorte
van Kcksijde en verscheidene andere Vla
mingen, gedurende een sneeuwtempeest
over boord geslagen. Charles Mcsselyn van
Wulpen, Engel Legem van Koksijde, Pie-
ter Legein en Benjamin Loete van De
Panne, Jacob Popieul van Oostende en
Vischsloepen liggen, aan de kade te Oostende, geankerd.
Waarom naar IJsland?
Omdat de Vlaamsche vischvangst daar
heen bekend staat als een der meest ge
vaarvolle en tevens als een der meest
leerrijke vischvangsten.
Gevaarvol?
Bijna geen enkel jaar gaat voorbij zon
der dat de IJslandsche wateren één of
meer schepen en verscheidene IJsland-
vaarders opelschen.
Reeds tientallen jaren geleden begonnen
aldaar de ontzettende» tragedies, die al-
veel andere Vlaamsche IJslandvaarders
werden eveneens over boord geslagen. De
Dame Blanche dt Lulu Zaza en an
dere schepen vergingdh met man en muis.
De enkelen die konden gered worden
zooals o. :n. Rochus Hiele - - Oostduin
kerke, Alfred Rigaux, Louis Desaever en
Désiré Thybaut van Koksijde en Jacob
Baelen van Adinkerke hel ben aan hun
vriendqji en kennissen het verschrikkelij
ke van deze rampen verteld: hoe de hon
derd vijf en zestig slachtoffers, op de ne
gentien vischbakken, tevergeefs gevechten
hebben met de natuurelementen, tever.
geefs gehuild en gebeden hebben om liuq
leven, hoe allen een afgrijzelijken dood
stierven.
Datzelfde jaar vergingen rond IJsland
nog verscheidene andere schepen met ma#
en muls.
Voegt daarbij de vóór-oorlogrehe Fran,
sche ramp, die er in één storm" ruim vijf.
honderd slachtoffers naliet: ramp die he»
den ten dage nog steeds als Iets ontzet»
tends voortverteld wordt, door de oud»
visschers aan hun jongere werkbroeders.
Gevaarvol?
Ook in onze moderne tijden, waarin ge.
bruik gemaakt wordt van stoommachinej,
electricitelt, ladio, up-to-date rich tings-
zoekers en dieptepeilers, ook nu nog blij»
ven de IJslandsche vischgronden uiterst
gevaarlijk!
Men bedenke slechts de verschrikkelij
ke ramp van het expeditieschip I'ourquol
Pas dat in September 1936 op de rotsen
van Borgar Fiord ten pletter sloeg, en het
leven kostte aan den beroemden Fran-
schen poolvorscher Dr Charcot en aan
acht-en-dertig andere leden der beman»
ning: slechts één der opvarenden kon
aan de ontzettende ramp ontsnappen.
Gevaarvol?
Men bedenke nog hoe rond Kerstdag
1936 de Schotcche trawler Margreat
Clarkop de klippen van Ingoldshofdi
stuk sloeg, en acht dagen later de Oost-
endsche vischbak «Jan Volders» op ds
klippen van Reikinas stukliep; en hos
rond Kerstdag 1937 de Engelsche stoom
trawler Loyalvastliep aan de Utskalsl
Riff.
Gevaarvol?
Door het veelvuldig dik mistig en het
vlug veranderend weder, door de plots op
komende stormachtige winden gepaard
soms met geweldige sneeuw- en hagelbui
en. blijven de talrijke rotsblokken en d«
heel vele uitstekende klippen rond IJsland,
voor ieder vaartuig en dus zeker voor
de vischbakken hoogst gevaarlijk.
In alle kemends 'tijden zal men steeds
blijven hooren over verschrikkelijke ram»
pen in de IJslandsche wateren.
En toch!...
Toch blijft het een feit dat spijts de
aldaar dreigende doodsgevaren er nog
steeds onverminderd op IJsland gevischt
wordt, door 'Schotten. Duitschers, Fran-
schen. Denen, Zweden, Vlamingen en den
jongsten tijd nu ook door Italianen en
Spanjaarden.
Dat feit stemt tot nadenken!... We vra
gen ens er het WAAROM van af!... Is
die vischvangst misschien speciaal goed
loonend?...
Deze vraag wettigt een onderzoek r.aar
het rechte antwoord.
Maar er is meer: hoe strijdt aldaar den
alhier gering geschatten visscher den
strijd op leven en dood tegen de machtig»
natuur-elementen: water en lucht?
Deze zeer zakelijke vraag prikkelt onze
nieuwsgierigheid, en we'tigt ons In
ziens een reportagetocht op een visch
bak naar IJsland... vooral in den tijd dal
de mist er dicht gepakt kan hangen, dal
de winden er onheilspellend over de wate
ren kunnen gieren, wanneer sneeuw- en
hagelbuien er de waterwegen onv:!U|
kunnen maken.
Nu is het die tijd'
Morgen ondernemen we den toch.!
We hopen dat we gezond en rijk aan
ervaringen, over drie weken terug te Oost
ende zullen aanlanden.
Of zullen de IJslardsche wateren ont
opeischen, als slachtoffer van enze zucht
r.aar kennis?
JEF VAN WYNSBERCHE.
Nadruk verboden. Wordt vervolgd.
asHaBHBaEaaBiBBSBiHSUMaJ
FRANKRIJK
FINANTIEELE TOESTAND
VERSLECHT
Daar bijna iedereen in Frankrijk het
konflikt Frankrijk-Duitschland aanzag als
begin van een oorlog, zijn alle menschen
hun geld, dat ze in banken en andere
spaarkassen hadden, gaan terughalen. Al
dus hebben deze moeilijkheden om betalen
en eveneens komt er tekort aan geldcircu
latie in het land. De Minister richtte een
schrijven rond dat zoowat overal bekend
gemaakt wordt om de menschen aan te
sporen dit niet te doen daar het de Staats
kas in moeilijkheden brengen kon, geluk
kig, voegde hij eraan toe, voorzagen we het
rijzende geschil en kon veel geld in de kas
gehouden worden, wat ecnigszins den toe
stand nog verbetert. Hij vroeg ook aan
iedereen een uiterste poging te doen om
zoo rap mogelijk de belastingen te betalen,
en voegde hij eraan toe. 't geldt hier een
kwestie van plicht en belang 1
NEDERLAND
DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN
PRINSES JULIANA
ZIJ VERTREKT NAAR SOESTDIJK
Prinses Juliana, die sedert de jubelfees
ten aan verkoudheid en griep lijdt, zal op
de opening van de Staten-Generaal niet
aanwezig zijn. De toestand van de Prin
ses is veel verbeterd, toch gevoelt Haar
Koninklijke Hoogheid zich, tengevolge van
de hooge koorts in de eerste dagen der
ziekte, nog vermoeid
De behandelende geneesheer acht het
waarschijnlijk, dat het vertrek naar Soest-
dijk deze week zal kunnen plaats vinden.
Gedurende de eerstvolgende weken zal
zij ook dan nog grootere inspanningen
moeten vermijden.
MOND- EN KLAUWZEER
Het aantal sterfgevallen tengevolge van
het mond- en klauwzeer in de week van
4 tot en met 10 September bedroeg: 85
runderen, 53 kalveren, 50 varkens en big
gen, 2 schapen en 1 geit.
Het aantal sterfgevallen sedert de week
van 19-26 September 1937 bedraagt in
totaal3476 runderen, 4297 kalveren, 2362
varkens en biggen, 259 schapen en 67
geiten.
NEDERLAND BOUWT AAN ZIJN
OORLOGSVLOOT
Een vijfde kruiser ral worden gebouwd.
De Nationale Defensie maakt plannen
een nieuwen kruiser, de vijfde, te bouwen.
Het moet, zooals de andere, een schip wor
den van 8.300 ton, bewapend met 10 ka
nonnen van 15 cm. en een anti-luchtbat-
terij van 12 automatische kanonnen van
4 cm.
Dit is nog maar een begin; het aantal
motor-torpedobooten zal in eenige jaren
op ongeveer 20 worden gebracht. Ook
schijnen er plannen te bestaan voor den
bouw van z.g. escorteurs, voor het con-
voyeeren van handelsschepen op de Noord
zee.
Nederland bouwt weer aan zijn oorlogs
vloot Als beide kruisers, de nieuwe jagers
en de motorkauonneerbooten op stapel
staan, wordt aan den afbouw van 28 oor
logsschepen gewerkt, n.l. twee kruisers,
een flottieljeleider, vier torpedojagers, drie
kanonneerbooten, negen onderzeebooten,
een artillerie instructieschip, een mijnen-
legger, zeven motor-torpedobooten, terwijl
bovendien de marine-luchtstrijdkrachten
(Zie vervolg onderaan 7' kolom.)
POMPIERSFEEST TE DE PANNE
Bevelhebber Demolder legt den wettelijken eed af op de Marktplaats, in aanwe
zigheid der burgerlijke Overheden en hoogere Officieren van den Brandweerdienst
GECOMBINEERDE OEFENINGEN DER
GEWESTELIJKE BRANDWEERKORP
SEN TE DE PANNE
OP ZONDAG 18 SEPTEMBER 1938
Het Vrijwillig Brandweerkorps van De
Panne was sedert enkele dagen ln volle
oefening en bedrijvigheid, tot voorberei
ding van het feest, dat Zondag 11. plaats
greep en dat wonderwel van stapel liep.
Reeds van in den vroegen morgen was
er veel volk te been om alle voorberei
dende werkingen gade te slaan. Verschei
dene officieren van het pompierswezen der
omliggende korpsen van Poperinge, Mer-
kem, Middelkerke, Veurne, Roeselare,
Nieuwpoort, enz., waren hier aanwezig.
Te 10 uur ving de oefening aan onder
de leiding van den Heer Major Van Mos-
selvelde en van den Provincialen Inspec
teur, Heer Van Hoonacker. Weldra werd
het signaal tot aanval g: ge ven. Een groot
gebouw staat ln brand en wordt door
't Brandweerkorps van De Panne bestre
den; wegens uitbreiding van den brand
moet hulp gevraagd worden aan de na
burige korpsen van Oostduinkerke, Kok
sijde en Adinkerke. Deze korpsen kwamen
na het eerste telefonisch bericht naar De
Panne gesneld en in min dan 15 minuten
werd het vuur bestreden door niet min
dan tien waterspuiten.
Het Rood Kruis van De Panne verleen
de eveneens zijne medewerking: twee ge
redde personen dienden verzorgd.
Het optreden dier korpsen was een
wonder van samenwerking; de bevelen
door de bevelhebbers der mededingende
korpsen gegeven waren correct, terwijl de
manschappen deze met snelheid en tucht
wisten uit te voeren.
Na deze oefeningen had op de Markt
plaats de inspectie plaats door de Afge
vaardigde van het Ministerie van Bin-
nenlar.dsche Zaken, Major Van Mossel-
velde, die zijn volledige voldoening niet
kon verduiken over de orde en de tuoht
der manschappen onder 'n kundige lei
ding van pliohtsbeseffer.de officieren.
De Prov. Opziener Van Hoonacker
sprak een lof- en aanmoedigend woordje
tot alle brandweermannen, hij dankte den
Heer Burgemeester onder wiens bestuur
het Vrijwillig Brandweerkorps van De
Panne in heel korten tijd een zoo snellen
vooruitgang maakte, en huldigde meteen
de officieren De Molder, Comein en D'Ha-
veloose, die aan de uitbreiding en verbe
tering van het korps een merkelijk deel
hebben genomen
Vervolgens had iri een hotel eene ent
vangst plaats, waar de verscheiden»
brandweerkorpsen uit het omliggend»
verbroederden met dit onzer gemeente.
Het verslag der oefening werd uiteenge
legd en besproken; hieruit bleek dat het
brandweerkorps van De Panne zijn eerst»
wateraanval deed 57 seconden na zijn
aankomst ter plaats.
Bevelhebber Demolder dnnkte de hoo
gere Officieren van, het Brandweerkorps,
de gemeentelijke Overheden en den Voor
zitter van de Rood Kruisafdeeling, waar
na M. Van Hoonacker ten laatste nog
wees op het groot belang van samen
werking der gewestelijke korpsen bij
groote brandrampen.
Een gemoedelijk vriendenmaal sloot
deze schocne plechtigheid.
Wij sturen het Vrijwillig Pompiers
korps van De Panne verder heil toe.
Moge het zoo voortgaan op dezen we#
van tucht en zelfopoffering, tot welzijn
onzer gemeente. X.
«BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBIBBBBBi
Een Jongen, die pas zijn soldatendienst
afgedaan had, vroeg aan een meisje uit
het dorp met hem kennis te willen maken.
Daar het meisje weigerde, schoot hij haaf
dood en ging hij, om niet aangehouden
te worden, de bosschen invluchten. Hij
had een jachtgeweer en 300 kogels bij
zich. Een kozijn van den moordenaar,
die samen met andere patrouille's naar
hem op zoek was, vond hem, maar werd
eveneens neergekogeld. Zes dagen later,
nadat een brigade gendarme hem vruch«
teloos opgezocht had, pleegde hij op het
oogenblik van aangehouden te worden,
zelfmoord. Op den muur van de hut waar»
in dit gebeurde had hij in krijt geschre
ven: «Had zij gewild, 't ware niet ge"
beurd
IBBBBBBBBBBBBBflBIBBBBIBIBIia
aanzienlijk versterkt worden.
Ook hebben zc vliegtuigen in Engeland
laten bouwen. Hoeveel? 't Werd nog niet
uitgemaakt. In alle geval vraagt er de En»
gelsche regeering een krediet van 500,009
gulden vooc-
