AFDINGEN We hebben een Paus De Politieke toestand in ons Land ie Regeering Pierlot was van korten duur L'AME BEIGE Kardinaal Eugeen Pacelli tot Paus verkozen neemt de naam aan van Paus Pius XII Leve Z. H. Paus Pi us XII KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER mm 'ËSUÊÊËÊ ZONDAG 5 MAART 1939 «DE HALLE .10 BLADZIJDEN: 50 CENTIEM, 7* JAAR. N 10. pisp W: De eindstemming geschiedde op den tweeden dag van het Conclaaf 1 9 - ÉI WÊm DE LOOPBAAN VAN DEN HEILIGEN VADER Gevallen om de finaniieeie kwestie. H. SOUDAN, Socialist, tracht nu een nieuwe Drieledige Regeering te vormen i 'jmw-jjs i Katholiek '.Veekblad van leper Bureel Boterstraat, 58, IF.PER. abonnfmfntsprijs VOOR 1 JAAR (per post) Binnenland 25.Frank i Engeland 1®-Belgas Frankrijk 9.Belgas i Belgisch Kongo 9.Belgas Alle andere landen 13.Belgas Uedruet her* ttyn xernnturoonieltik voor *»n oftièeis. JU .Jl——gr TARIEF VOOR BERICHTEN D rukker U itge ver SANSEN-VANNESTE, Poperinge. TeL Poperinge Nr 9. Poitcheckrekening Nr 155.70. Kleine berichten per regel fr. 2 fr. toel. her m. adr. t. hur. Kleine berichten minimum' 4.— fr. Rouwber. en Bedank, (min.) 5.— fr. Te herhalen aankondigingen priis op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woen«'l»e avond ingezonden tvorden. Kleine be richten tegen den Donderdag noen. ■iiaifima t HfHiHiiiiiimimiiimimttnHiimiRnntiiiniiiiitHtHtuHiintfmiiiiimiiiuffiiiiiif <40... Het ls toch van 't uwe niet. Willen we den stok in tweên doen? «30... Mijn laatste prijs. Te nemen of te laten! «We slaan toe. Wij betalen comp- tant. Geluk met uw geld.» Ziedaar Judas met zijn bloedgeld. Duivels zak ls nooit vol. EN WIJ. Wij zijn ook menschen van de 30 zilverlingen. Och! God uw hemel ls schoon, kos telijk, de belooning is groot, 't ls ze ker. Ja, maar kan het niet gaan met wat min? Gij vraagt nog al vele. Min arbeid, min lijden op aarde. Langer slapen, Betaald verlof. Zooveel niet studeeren. Meer congédagen. 2 of 3 kinders in plaats van 6 of 7. Kon het niet gaan met min? Ze dingen af. Geen tien geboden, 7 of 8. Elke Zondag naar de Mis? Is het niet wel nu en dan? Zoo veel te communie, waarom niet enkel op de hoogdagen? Ze bidden minder dan gevraagd wordt. Boetvaardigheid? Waarom vasten? kan het niet gaan daar zonder? Waarom die strengheid in vermaak, cinema, danszaal? Waarom geven aan al die goê wer ken? Kan het niet gaan met min? DE VURIGE ZIEL. Heer, kastij mij hier op aarde geef mij mijn vagevuur op de wereld en spaar mij later. Ik wil hier boeten en betalen tot den laatsten penning De heiligen zeiden: «Lijden, nog meer Heer, hoe meer hoe liever als ge mij maar versterkt. Nog meer werk, meer iever, alles uit liefde tot U. Dat ik U beminne meer en meer, niet alleen in woorden maar in da den. Of lijden of sterven. Neen, Heer, nog niet sterven, maar lijden als 't uw wil is. Geen rust, nog meer apostolaat, meer zielen gered. God is goê betaal- der, Hij dingt niet af voor het loon. Zeg ook: Ik ding niet af. gelijk degene die koopen op de markt. Ik geef U den vollen prijs wel wetend dat het nog te weinig is, en de hemel meer waard is.A. B. MszssMBHBaasassssasasaBassafsiMMaasaasaBB&BBsgBaBa&H Katholieke Vlaamsche Volkspartij We maken een vergelijking: de marchandage van Christus en het af dingen van Judas. Veronderstelt den lijdenden Chris tus in het hof ken van Olijven, water en bloed zweetend en vragend aan zijn hemelschen Vader: Vader, laat dien kelk voorbijgaan t.t.z. doe wat af van den losprijs dien gij eischt voor de verlossing van het mensch- dom. WE VRAGEN ONS AF: Al die pijnen, al die slagen, al die doornen, al dat bloed! Kan het niet gaan met een beetje min? O Vader, indien het mogelijk is... als 't U be lieft. Kan de wereld niet vrijgekocht wor den aan lageren prijs? De minste zijner daden heeft toch een onein dige waarde. Neen, mijn Zoon, wij hebben sa men in onverstaanbare en verregaan de liefde voor de menschen overeen gekomen. Wij hebben den prijs vast gesteld van alle eeuwigheid. Die arme zondaars, die ongelukkigen moeten weten hoezeer wij hen beminnen, tot het uiterste, tot den hoogsten prijs. Zoo heeft God de wereld bemind, dat Hij zijn eigen Zoon niet gespaard heeft. «Niet mijne wil, maar uwe wil ge schiede, lieve Vader. Ziedaar Jezus in Gethsemani. JUDAS. Binst dien tijd werd ook een koopje gesloten. Een man die de beurs hield en speculeerde op verraad, liep over naar de hoogepriesters: «Hoeveel geeft gij mij en ik zal Hem u verkoo- pen en leveren. Ik vraag u honderd zilverlingen. Dat is te veel. De prijs van den dag op de markt is 30 zilverstukken voor een slaaf. «Tachtig. Hij is meer waard dan een slaaf. En er is vrage naar volgens dat het schijnt. Dat is te veel. Dat is niet te veel, eerwaarde hee- ren. Hij is onbetaalbaar, geleerde Rab bijnen. Gij gaapt nog te wijd. Gij kent de waarde niet van 't geld. Zijt gij een Jood? «60... Het is voor niets.» Zij zwijgen. «50... Het koopje is niet te duur.» Neen. Wij moeten spaarzaam zijn met het goud van den tempel. 44 I. EEN BEJLISSENDE STRIJD Er wordt deze dagen een strijd gestre den die beslissend is voor ons land. Voor degenen die bekommerd zijn om den ontvoogdingskamp der Vlaamsche Volksgemeenschap en het voortbestaan van een vrij, sterk en onafhankelijk Bel gië, v/orden met hoop maar ook met vrees de gebeurtenissen gevolgd die onvermij delijk binnen korten tijd een nieuw uit zicht zullen geven aan de verhoudingen der Belgische natie tegenover de twee volksgemeenschappen die haar samen stellen. Hoop omdat in het Vlaamsche tand een zelfbewustzijn is gegroeid waaruit een stuwende actie stormt die de heerlijkste beloften voorspelt voor een krachtig' volk, cultureel volledig onafhankelijk en poli tiek bereid om den voornamen rol te spe len die in België noodzakelijk is voor de grootheid van de natie en de stevigheid van het staatsbeleid. Vrees omdat deze ontvoogdingsstrijd nog immer door sommigen wordt belem merd en tegengewerkt, waardoor gevaar bestaat dat hun verwoed onbegrip in laatste instantie fataal wordt voor de zaak die zij willen dienen, namelijk de grootheid van het gemeenschappelijk vaderland. II. ONBEGRIP Het is bedroevend vast te stellen hoe veien in ons land niet het minst inzicht hebben in het belang van het kuituurpro bleem. Volgens hen zijn de 9 millioen be woners van dit land Belgen (en het patriotisch begrip van Belg wordt door hen en niemand anders gedefinieerd) waarvan min oi meer 5 millioen Beiges d expression flamande Voor hen blijven de Vlamingen nog steeds vervelende staatsburgers die het de ware Belgen zoo lastig maken met hun j gedurig aandringen op de erkenning hun ner rechten, ondankbare burgers die niet willen knielen voor de weldaad der uni verseels lransche kuituur, lastige men schen dia zich niet laten gelijkschakelen maar, evenals de andere volksgcmeen- senappan, in hun eigenaardigheid en t.gc.i',vaardigheid willen erkend worden. Nog steeds eigenen zij zich het mono- pool toe van het ware patriotisme. Zij beantwoordt, zij elschen steeds opnieuw loyauteitsverklaringen tegenover België, zij blijven de Vlaamsche leiders aanzien als fanatieke en baatzuchtige misleiders van hun volk. In naam van de ame beige werd elke Vlaamsche verwezenlijking bestreden en tegengewerkt. Toen de Vlamingen een eigen hooge- school wilden, spraken zij van een mis daad tegen den geest. Luid riepen zij uit, met de hand op het hart, dat zij bereid waren aan de Vlamingen alles te geven wat zij maar wilden, maar een Vlaamsche Universiteit, dat nooit. Het ware het be ging den likwidatie van den Belgischen Staat. Zoo ging het met de vervlaamsching van het leger, het gerecht, de besturen, zoo werden alle Vlaamsche verwezenlij kingen systematisch hardnekkig bestre den. Steeds klonk het dat de Vlamingen recht hadden, op warme sympathie maar dat deze nieuwe eisch onaanneemlijk was. Met een zekere verbittering moet dan ook worden vastgesteld dat de Vlamingen de erkenning hunner rechten steeds heb ben moeten afdwingen dan wanneer het thans heel wat beter had gegaan indien de Walen en de Brusselaars beter hun plicht in deze aangelegenheid hadden be grepen. III. LOYALE SAMENWERKING? Laten de Walen toch eens begrijpen dat wij niet beter vragen dan met hen loyaal en broederlijk samen te werken voor de welvaart van ganseh. het land. Alleen door wederzij dsch vertrouwen komt er opnieuw rust in da gemoederen. Be Vlamingen willen hun eigen cultuur ontwikkelen, verdedigen en vrijwaren. Zelfstandig willen zij een oplossing zoe ken voor elk probleem dat zich op dat gebied stelt. Mits de erkenning van dit feit, zullen Vlamingen en Walen, geestdriftig en met overtuiging, onder de leiding van de Kroon, samenwerken voor de grootheid van het gansche Koninkrijk. FABA. VRAAG aan uw BRIEFDRAGER EEN ABONNEMENT bepalen welke daad aan dit patriotisme i^ssanasBKEissxasBflHiaaEHBSiaLiBBBMasssaasBBEiBBaszafiKasgsBa DUIKBOOTEN OP DRIFT m wISS U 'iêf? armmtto** '~A «"v.C- -%C«£V. iÉS&sÉI&ÉHi - - - Twee EriUclie coikbocten, die zooals ;eme!<] geankerd la~en »n Sandownbaai op bet eiland Wigkt, rukten alch los en sloegen op drift. De eer ate, d? «Steriet», kon terug v!ot gebracht worden, maar de Sunfish strandde op den oever en kon slechts een paar dagen nadien worden vlotgebracht. Deze foto, uit een vliegtuig genomen, toont de gestrande boot. "W-1 -Zt -*£■ Donderdag te 17 uur werd de heele Katholieke Wereld in blijde beroering gebracht door het verheugend nieuws i per radio uitgezonden: HABEMUS PAP AM WE HEBBEN EEN PAUS! Om IC.25 uur, had de lichte witte rook stijgend uit de Sixtijnsche kapel aan de Romeinsche bevolking aange kondigd dat een Paus gekozen was. Wie, vroeg men zich ongeduldig te Rome af. En ws beleefden het mede? Wan neer enkel de voornaam Eugenio uitgesproken werd. hoorden we de triomf- en vreugdekreten te Rome opgaan. Kardinaal Eugenio Pacelli! Rome verwachtte het zoo! Hoe indrukwekkend die plechtige gebeurtenis te volgen en den eersten Zegen van den nieuwen Paus d'e zegen die ook Gods zegen is te hooren en te ontvangen. Heel de Katholieke Wereld zal zich uit den grond des harten verheugen bij deze merkwaardige gebeurtenis, zooals deze verkiezing mag noemen. De Kerk, de wereld, het menschdom mogen ongetwijfeld de grootste ver- wachtingen koesieren van Pius XII, de nieuwe Stedehouder Christi, wien een uitzonderlijk zware taak voorbe houden is in deze tijden zoo geweldig beroerd en tragischdat wellicht de donkerste perioden uit de geschiede nis er niet kunnen bij vergeleken worden. Mogen alle Katholieken over de heele wereld een poosje de handen vouwen voor een stille vrome bede ter intentie van Hem, onzen Paus, Z. H. Pius XII, in wien allen den goeden, den liefhebbenden Vader zien die naar het voorbeeld van den Meester den Weg wijst van Waarheid en van Le ven. Gansch de Katholieke Wereld houdt het oog op Rome gericht. Aan het roer van Petrus' schip staat sterk en pal de uitverkoren man, i die onder Gods hoede het schip op i de wereldzee zal sturen met vaste hand, en de klippen en zandbanken zal mijden. Een groot Paus is tot God terug gekeerd. Een ander groot Paus is te voorschijn getreden. De Kerk jubelt. LEVE Z. H. PAUS PIUS XII. mmWÊmmm% T-3~<'-E>»-a2=— DE LAATSTE VOORBEREIDINGEN VOOR HET CONCLAAF Er moest haast bijgezet worden om de 62 cellen, alsmede al de vertrekken in gereedheid te brengen voor de 62 Kar dinalen en voor de leden van hun gevolg, die deel zouden nemen aan het Conclaaf. Alle maatregvlen moesten ook worden genomen om het gedeelte van de Vati- kaansche gebouwen waar het Conclaaf zou gehouden worden, van de andere we reld te kunnen afzonderen. Zelfs de ven sters werden van binnen dicht behangen opdat van daaruit geen berichten naar buiten zouden kunnen overgeseind wor den, op gelijk welke wijze. Draaiende trommels werden in gereed heid gebracht om het eten te bezorgen aan de ingeslotenen. Die trommels zijn op derwijze ingericht dat de menschen die langs weerskanten ervan staan zich niet kunnen zien noch spreken. De cellen der Kardinalen zijn eenvou dig ingericht: een kruisbeeld, een bidstoel met rood kussen, een schrijftafel, een ze tel, een ijzeren bed en een ijzeren wasch- stand. Het is in de Sixtijnsche kapel dat de Pauskeuze moet plaats hebben. Alle stem briefjes moeten neergelegd worden in een kelk die op het autaar staat. In de kapel staat de kachel gereed waarin de stem briefjes zullen verbrand worden, op de gemelde wijze die aan de lieden dis wach ten op het St-Pietersplein melding moet geven van den uitslag der stemming. Hout en schaveling staat erbij gereed. De ka chelpijp loopt door een venster naar het dak. De kapel werd in vergaderzaal herscha pen. Tafels werden er in aangebracht. De muien werden behangen. De stoelen voor de 62 Kardinalen werden in gereedheid gebracht. Boven eiken stoel en wat ver der boven de tafel, hangt een paars bal dakijn beschermend open. Na de keuze van den Paus worden al de baldakijnen neergelaten, behalve dat van den nieuw- gekozen Paus. Het zaaltje waar de nieuwe Paus zal ge bracht worden na de eindstemming werd eveneens gereed gemaakt. Zijn nieuwe kleederen. een lange sofa, een armstoel, en «het prachtig vergulde kruis dat voor Hem zal gedragen worden alswanneer Hij de zaal zal verlaten, staan er klaar. Door de Vatikaansche post werden postzegels Sede Vacante uitgegeven. Aan ieder liefhebber werd slechts een se rie verkocht. Het postkantoor van Vati- kaanstad werd letterlijk bestormd door zegelliefhebbers. Uren lang bleven lange rijen wachten om tot het kantoor toege laten te worden. Proefnemingen met de sfumata ttz. de rook die de kiesuitslagen moet meiden, werden ook genomen. Bij de vergadering der Kardinalen ge schiedt de indeeling der plaatsen volgens ouderdomsrang. Al de baldakijnen welke werden aange bracht zijn nieuw, behalve dit dat over Kardinaal Ratti hing binst het Conclaaf dat hem tot Paus verkoos. In verschillende vensters van de basi liek werden luidsprekers aangebracht die aan de menigte den naam zullen mede deel en van den nieuwverkozen Paus. lederen dag, eens in den voormiddag en eens in den vooravond, zal door Radlo- Vaticana, op golflengte 19,83, radio-uit zendingen gehouden worden over de kie zing. Brussel N.I.R., Fransche golflengte, zei eiken dag, in speciale uitzendingen, ts 12 en te 17 uur, de berichten uit Vati- kaanstad mededeelen. Nog andere uit- zendingsposten zuilen de wereld op de hoogte houden van de dagelijksch gehou den stemmingen. In de Cortiie San Damasso werd de klok aangebracht die de Kardinalen moet oproepen om hun stembriefje naar den daartoe gereedgesteldcn kelk te brengen. EEN INDRUKWEKKENDE VERSCHIJNING De nieuwe Paus is groot en slank en heeft een zeldzame voornaamheid over zich. Hij was het, zooals men weet, die in hoedanigheid van cameriengo de ker kelijke zaken beheerde tijdens de vaka- tuur van den Heiligen Stoel. Hij beschikt over een aangrijpende stem en alzco werd zijn woord met eer bied aanhoord toen hij door den betreur den Pius KI afgevaardigd werd naar Li- sieux in Juli 1937, naar Lourdes in 1935, naar Boedapest in 1933. De heilige opvolger van St Petrus werd te Rome geboren op 2 Maart 1876. Ge sproten uit een burgersgezin dat immer zeer gehecht gebleven is aan den H. Stoel, heeft Hij een schitterende loopbaan ge kend, die tevens geen afbreuk deed aan zijn eenvoudige levenswijze. Na zijn mid delbare studiën geëindigd te hebben, uitte Hij den wensch priester te worden. In Maart 1899 ontving Hij de Heilige Wijding. IN DIENST VAN HET YATIKAAN Dadelijk werd Hij opgemerkt en naar de Kongregatie van buitengewone kerke lijke aangelegenheden geroepen als sta- giaris bij de diplomatieke sektie. Na verscheidene bedieningen te hebben waargenomen, werd hij op 1 Februari 1914 Eugeen Pacelli was toen nog geen 38 jaar oud als sekretaris der kerke lijke aangelegenheden aangesteld. Bijna terzelfdertijd voegde Hij bij- deze reeds zeer kiesche funkties deze van konsul- teur van het Konsistorie. Daarna wordt BHMMHIMBM1II1IIIIIIIW8II1 Fransche en Switsersche journalisten die naar Rome wilden, werden het land uitgewezen of belemmeringen in den weg gelegd door de Italiaansche Regeering. Hiertegen werd protest aangetsekend en Frankrijk trof tegenmaatregelen met ook Italiaanse lie journalisten liet land uit te zetten. HET CONCLAAF WERD GEOPEND. AAN ALLE KANTEN INGEMETSELD. DE HULP VAN DEN H. GEEST WORDT AFGESMEEKT. Woensdag H. was dus de eerste dag van het Conclaaf. 's Morgens werd door den Kardinaal- Deken Granito di Belmonte in dè St Pau- linekapel de H. Mis gecelebreerd. Vier- en-vijftig Kardinalen woonden deze H. Mis bij. Allen waren gekleed in hun prachtige purperen gewaden, wijl de lan ge sleepen van bun kleederen gedragen werden door de sekretarissen, gekleed in fluweelen kleederen. De Kardinalen plaatsen zich op twee lange banken, tegenover elkaar staande. De H. Mis duurde een uur. Na deze H. Mis mochten de Kardinalen voor de laatste maal het Vatikaan verla ten, om afscheidsbezoeken te brengen aan de kloosters waar zij sedert hun aan komst te Rome hun intrek hadden ge nomen. Intusschen waren de Kardinalen uit Boston, Buenos-Aires en Rio-de-Janeiro te Napels toegekomen. De eene per auto, de andere met een speciale trein, reisden ze in allerhaast naar Rome af. Zij zouden niet meer op tijd zijn voor de H. Mis maar wel voor het Conclaaf zelf. Woensdag namiddag had de laatste half-openbare plechtigheid plaats, name lijk de eedaflegging der Kardinalen, in de Sixtijnsche kapel. Acht-en-vijftig Kardinalen namen aa:i deze plechtigheid deel, daar er vier an dere waren die weerhouden werden in hun cel wegens gezondheidsredenen. Voor de Kardinalen den eed aflegden werd het Veni Creator Spiritus gezongen, cm dc Hij prelaat ven Paus X, die hem gedu rende de laatste jaren van zijn leven dik wijls raadpleegde. Maar een maand vóór zijn dood, op 23 April 1917, deed Pius X hem benoemen tot aartsbisschop-titularis van Sardes. Benediktus XV, die Paus X opvolgde, diende Mgr. Pacelli op 13 Mei van hetzelfde jaar de bisschopswijding toe. Mgr. PACELLI ALS DIPLOMAAT Zijn werkelijkheidszin maakte dat Hij in hoedanigheid van nuntius op 20 April 1917 naar Muenchen werd gezonden. Men was toen volop in oorlog en de zeld zame hoedanigheden van den nuntius verrichten wonderen in het uitgehonger de Beieren. Sinds 22 Juni 1920 was Mgr. Pacelli in Pruisen en op 24 Juni 1925 bood Hij zijne geloofsbrieven aan den eerste-minister van Pruisen. In 1929 wordt Mgr. Pacelli naar Rome teruggeroepen door Pius XI. De overle den Paus bereidde met hem de akkoor den van Lateranen voor. Kardinaal Pa celli schijnt terzelfdertijd de weerklank en de raad van den H. Vader te zijn. Op 16 December 1929 wordt Mgr. Pa celli tot kardinaal-priester verheven. Drie dagen later ontvangt Hij den kardinaals hoed met den titel van St Jan en Paulus. Meer en meer hechtte Pius XI zich aan kardinaal Pacelli, welke op 7 Februari 1930 staatssekretaris van Zijne Heiligheid wordt benoemd en verder achtereenvol gens aartsbisschop van Sint Pieter, pre- fekt van de fabriek van Sint Pieter en eindelijk cameriengo van de Kerk. RUMI hulp van den H. Geest af te smeeken over het Conclaaf. Enkele genoodigden mochten deze plechtigheid bijwonen. Was o. m. aanwe zig Prinses van Piemont., De Kardinalen traden "stoetsgewijze de Kapel binnen. Een voor een legden zij dan den eed af. De eed door ieder Kardinaal afgelegd was deze: zich te verinden tot Paus te kiezen diengene, die naar zijn oordeel de meest waardige is om het scheepje van den H. Petrus te besturen, zonder daarbij rekening tc houden' van welkdanige pro fane aangelegenheid ook. Een voor een verlieten de Kardinalen dan de kapel terwijl de ceremoniemees ter telkens hun naam afroep. Onmiddel lijk trad bij ieder Kardinaal de eerewacht nader die gehecht is aan den persoon van den Kardinaal wiens naam werd af geroepen, cn vergezelden den Kardinaal naar zijn cel. Vervolgens werden de maarschalk van het Conclaaf en de conrlavisten beëedigd. De Kardinaal-Deken en de Kardinaal- Cameriengo gingen ten slotte naar de zaai, waar alle andere deelnemers aan het conclaaf bijeengekomen waren om eveneens den eed af te leggen. De 62 Kardinalen waren dan allen aan wezig. Daarna werd overgegaan tot de afslui ting van het Conclaaf. Wachten trokken door het conclaafgc- bied en riepen extra omnes ieder een buiten wijl een klok hiervoor ook het tecken gaf. Wie dan binnen het gebied van het Conclaaf zou gebleven zijn zon der er een rol te moeten spelen, zou auto matisch in den ban van de H. Kerk ge slagen zijn geweest. Te 19 uur werden de poorten dan van binnen gegrendeld door den Kardinaal- Camerlengo en langs buiten door Prins Chigi, Maarschalk van het Conclaaf. Hiervan werd een officieel dokument op gesteld. Alle telefoonlijnen die naar het Con- claaigebied leidden werden ook afgesne- u-.c Vervolg op 2' blaa). DE VAL VAN DE REGEERING PIERLOT Na tallooze en soms weinig bemoedi gende besprekingen was de Hr Pierlot, Katholiek Senator, er dan toch in ge slaagd een nieuwe en tweeledige Regee ring te vormen. De nieuwe Regeering verscheen voor de Kamer en zette haar programma uiteen. Hierover gaven wij reeds verslag in ons blad van verleden Zondag. De Regeering werd echter koel onthaald door de Kamer en het bleek alras dat het nieuw kabinet moeiliik een meerderheid zou hebben kunnen vinden in de Kamer om het vertrouwen coed te keuren. Om den onmiddelliiken val der Rede ring te vermijden werd dan tussehen Ka tholieken en Socialisten, die elk afzon derlijk spannende beraadslagingen had den gehouden, overeengekomen de stem ming over de verrtouwenskwestie te ver dagen tot den volgenden Dinsdag. Intus schen zouden onderhandelingen kunnen gevoerd worden. Door de Kamer werd dan ook die ver doving goedgekeurd. De grootste moeilijkheid bleek wel de financieele kwestie te zijn. De Minister van Financiën. Hr Guit. had on ziin financieel programma o. m. de vermindering met 5 on alle be- snoeibare uitgaven van dén Staat opge nomen. dus ook op de wedden, loonen en pensioenen. Men moet hierbij doen opmerken, dat de regeering Spaak reeds het voornemen had gemaakt in 1939 de Iconen van het Rijkspersoneel gedurende zes maanden te betalen op de basis van 110 t. h. en ge durende zes maanden op de basis van 105 t. h. Groot verzet rees hiertegen van So cialistische zijde, die eischten dat deze vermindering op wedden, loonen en pen sioenen, met enkele maanden zou worden verdaagd. Dit verzet werd nog aangewakkerd door het feit dat het indexcijfer verlaagt en dat zoo het met toekomende maand nog met 7 punten zou zinken, een nieuwe ver laging van wedden en loonen van 5 g'0 zou moeten toegepast worden. De vermin dering op deze uitgaven zou dan op 19 komen te staan. De Socialisten verklaarden zulks op geenerlei wijze te kunnen aannemen. De Christen Demokraten kantten zich even eens tegen de voorgehouden loonsvermin dering. De Katholieken bleken over de kwestie der wedden riujoonen eenigszins verdeeld maar toch bleven zij op het standpunt dat in ieder geval de financieele toestand dient opgeklaard en besnoeiingen moeten gedaan worden. De Hr Gutt bleef bij zijn programma en Hr Pierlot maakte het duidelijk dat de Regeering geen amendementen aan haar besnoeiingen kon aanvaarden daal de financieele toestand te ernstig was. Beide standpunten bleken onverzoen lijk. Zaterdagmorgen werd dan ook een nieuwe Kabinetsraad bijeengeroepen. De raad duurde drie uur maar tot een be slissing kwam het niet. Maandag vergaderde de Algemeene Raad der Socialistische Partij. De Raad bleef onverzettelijk gekant tegen elke defiatiemaatregelAnderzijds bleef Mi nister Gutt op zijn stuk. In den namiddag, te 4 uur, had een nieuwe kabinetsraad plaats. Na een uur beraadslaging werd bekend gemaakt dat de Socialistische Ministers te kennen had den gegeven dat zij niet verder aan de Regeering konden meewerken en ontslag namen. De gansche Regeering heeft dan ook ontslag genomen en Hr Pierlot ging dit den Koning melden, die het ontslag aanvaardde. HEER SOUDAN WORDT KABINETSVORMER Dinsdag heeft Z. M. Koning Leopold III verschillende politieke personaliteiten op het Koninklijk Palcis ontboden, in ver band met de regeeringscrisis. Werden o. m. ontboden de HH. Moyersoen, Huys- inans, Van Overbergh, Soudan, Devèze, Max en Carton de Wiart. In den namiddag werd de H. Soudan opnieuw op het Paleis ontboden en kreeg van den Koning opdracht pogingen, aan te wenden om de regeeringscrisis op te lossen. De Hr Soudan aanvaardde en toog on middellijk aan het werk. Hij ontving de HH. Wauters en Eekeiers, Socialisten, om zich daarna te begeven tot bij den Heer Pierlot. HH. Spaak en Wauters hadden dan nog een onderhoud met den nieuwen kabi- netsvormer. Woensdag zette de Hr Soudan zijn be sprekingen voort. Het bleek alras dat hij poogde opnieuw een drieledige Regeering te vormen. De Liberalen trachtte hij te winnen tot een comprqmis om de kwestie der benoeming Dr Martens. Hr Soudan verklaarde hier over de zienswijze van den Hr Pierlot bij te treden, in achtgenomen enkele wijzigingen door hem zelf te brengen aan die zienswijze. Nog bleek dat Hr Soudan zijn bespre» kingen voerde op basis van volgende pun ten: 1. Samenwerking van de drie psri'ien. Commissie van onderzoek zark Dr Martens. 3. Handhaven van de sociale wetgeving; opnieuw voordra ren van het wetsontwerp voor de verplichten^ verzekering tegen werkloosheid. 4. Financieel programma van de regee ring Spaak: evenwicht van de begrooting door een politiek van strenge bezuiniging, maai' zonder deflatie. 5. Toepassing van de wet over het in nen der belastingen. Woensdag ontving de Hr Soudan dan de HH. Van Cauweiaert, Marck, Deveze, Wautra's. M.-H. Jaspar, Eekelers, Gutt, A.-E. Janssen. d'Aspremont-Lynden. God ding, enz. In den vooravond toog Hr Sou dan naar het Koninklijk Paleis om ver slag uit te brengen over zijn besprekin gen. Het feit dat de Hr A.-E. Janssen, de voorlaatste Minister van Financiën, tot tweemaal toe door den Hr Soudan on 5 vangen werd, doet besluiten dat Hr Jens- sen waarschijnlijk opnieuw zal belast- worden met de portefeuille van Financies. Hr Soudan verklaarde goede hoep te hebben tot slagen, maar doch meende dat de crisis niet zcu opgelost worden vóór Vrijdag avond. EN NU? Of de Hi' Soudan nu zal slagen of niet weten wij dus nog niet maar wat v.ij wel weten is dat de nieuwe Regeering, v/J zij latere groote moeilijkheden en zelfs een ramp vermijden, voor een zware taak zal komen te staan. Wel het meest werd in deze laatste we ken de aandacht geschonken aan c'.n be noeming van Dr Martens, en dit tenge volge de voor de Vlamingen onrr.ivaard- bare hetzecampagne van de HH. Lcuveau en Cox, die zoo plots de Liberalen cn sleeptouw hebben gekregen, en Vlamingen en Walen meer en meer tegenover eikaar hebben doen staan. Er moet absoluut een einde worden gesteld aan de buiten sporige bemoeiingen der Walen en Brus selaars in zaken die alleen Vlaanderen betreffen. Is deze kwestie Martens ook niet de oorzaak geweest of ten minste de bedek te oorzaak, van de terugtrekking der Li beralen uit de Regeering Spaak cn van den val dezer Regeering? Hr Pierlot heeft de samenstelling eeueT kommissie afgekondigd die tot last zal krijgen de laatste feiten ten laste gelegd aan Dr Martens te onderzoeken. Hr Sou dan heeft verklaard dit standpunt ook te zullen bijtreden. Maar 'zal dit een oplos sing wezen en de gemoederen tot bedaring kunnen brengen? We twijfelen er sterk aan. Dc grootste struikelblok blijft echter steeds de financieele kwestie. Met de Re geeringen Van Zeeland-De Man weid goede sier gemaakt met het geld voort komend van de winst op de herschatting van het goud der Nationale Bank. Dat geld is nu echter weer opgeteerd, de staatsinkomsten verminderen, en dc ma gere jaren staan weer voor de deur. Steeds maar kan geen begrooting in evenwicht verkregen worden. Het tekort blijft niet bij enkele millioenen, maar het wordt tientallen millioenen, en zelfs mil- liarden. Drastische maatregelen dringen zich op. Er moet een einde gesteld worden aan de verspillingen in Volksgezondheid en Openbaar Onderwijs. Overal rijzen over tollige nieuwe schoollokalen op, alleen maar om katholieke scholen te bestrijden. Daaraan moet een einde komen. Millioe nen kunnen uitgespaard worden op het N. I. R. Op alle domeinen moeten bezui nigingen en besnoeiingen worden door gevoerd. Cumulatie moet worden bestre den. (Vervolg op 2* Dlad). laMHHHHHiiHHaaiiiHaBasHaiBBsaEiias M. SOUDAN BELAST MET HET VORMEN EENER NIEUWE REGEERING Dc KabineUvormcr M. C JUDAN, staat dc dagbladschrijvers te woord. Rechts: Minister Wauters.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1939 | | pagina 1