De gebeurtenissen in Centraal Europa (Vervolg)
OP EEN VISCHBAK NAAR IJSLAND
MODELLEN
buiten de
gewene
MARIEJOSÉ
@§i iTRIJD
CUPERIT
Aan Heer Adv. LEURIDAN
LEERRIJKE REPORTAGE
HET MEMELGEBIED MAAKT THANS OOK DEEL UIT VAN
GROOT-DUITSCHLAND
DUITSCHLAND IN DE LAATSTE 20 JAAR
De Weerklank door de Wereld
van den Duitschen Machtsgreep
Naar een Defensief Verbond tegen een
nieuwe aanranding van Duitscbland
iiaBiRaaesa
door JEF VAN WYNSBERCHE
W eer-V oorspellin gen
Henri Serruyslaan 5
OOSTENDE
V. N. V. Het Dubbelzinnig Extremisme
at<*
Verschillende steden werden bezet door
Duitsche troepen.
De Joden trachten in talrijk aantal het
land te verlaten. Zekere strenge maatre
gelen werden ook in dit gebied tegen hen
getroffen.
Mgr. Tisso en andere Slowaksche Mi
nisters voerden een gesprek met Hitier.
De beraadslagingen duurden verscheidene
uren.
In Slowakije werden alle politieke ver
gaderingen verboden.
Te Tyrnau werd een granaat geworpen
op de woning van den leider der Duit-
schers.
Te Malacky werd de synagoog veran
derd in een garage. De Joden werden ge
dwongen de tegels te kuischen van hun
vroegere kerk. Alle autos van de Joden
alsmede van de personen die hun auto
niet noodig hebben voor hun bedrijf, wer
den aangeslagen.
De Slowaaksche Ministers Duka en
Durcanski zijn naar Berlijn vertrokken
om te onderhandelen over het verder lot
van Slowakije. Er wordt gehoopt dat Slo
wakije zijn eigen leger, eigen munt en
eigen vertegenwoordigers in het buiten
land zal mogen behouden, maar dit naar
gelang de omstandigheden en de nood
wendigheden. Er zou geen sprake zijn van
een tolunie. Hitier zou onafhankelijkheid
beloofd hebben.
MGR. TISSO VOORSPELT
WEINIG GOEDS
Mgr. Tisso, Eerste-Minister van Slowa
kije, heeft een verklaring afgelegd waarin
.hij zijn vertrouwen uitte in het woord
door Hitier gegeven, en wel namelijk als
j volgt: Ik ben ervan overtuigd, zei hij,
dat hij zijn woord zal houden. Het rad
van de geschiedenis draait snel. Weldra
zullen wij getuigen zijn van andere ge-
beurtenissen in Europa. Doch voor Slo
wakije bestaat er geen gevaar meer.
KARPATISCH OEKRAÏNE
BESTAAT NIET MEER
Na enkele bloedige gevechten geleverd
te hebben zijn de Hongaarsche troepen
erin gelukt het gansche gebied var. Sub-
Karpatlsch Oekraïne te bezetten. Bij hun
aankomst aan de Poolsche grens werden
zij op bijzonder hartelijke wijze begroet
door de Poolsche troepen en bewoners.
Mgr. Volosjin, Eerste-Minister van Kar-
patisch Oekraïne verzocht Roemenië zijn
land aan te hechten. De Roemeensche
Regeering wees dit voorstel van de hand
en liet de Hongaren begaan. Mgr. Vo
losjin is gevlucht naar Roemenië.
Talrijke Oekraïners vluchtten naar
Roemenië.
De leden van de groepeering der
Sitch die zich verzet hadden tegen de
Hongaren en die door dezen met de wa
pens in de hand gevonden werden, zijn
terechtgesteld geweest.
De Hongaren hebben Duitschland be
dankt omdat dit land hen toegelaten heeft
Sub-Karpatisch Oekraïne te bezetten.
Sub-Karpatisch Oekraïne, of ook gezegd
Roethenië, had een bevolking van 550.000
zielen.
UT AU EN ZAG ZICH VERPLICHT OP DEN EISCH VAN
HITLER IN TE GAAN.
Het Memelgebied maakt voortaan ook
deel uit van Groot-Duitschland.
Sedert jaren reeds voerde de Duitsche
meerderheid er een felle actie tot terug
keer naar het Rijk. Memel, in het Li-
tausch Klaipeda, telt een bevolking van
146.000 zielen. Na den grooten oorlog werd
het losgerukt van het Duitsche Rijk, dit
omdat Litauen een haven noodig had en
slechts Memel hiervoor in aanmerking
kon komen. In 1920 werd het door Fran-
sche troepen bezet. In 1923 vielen Litau-
sche troepen binnen en het Memelstatuut
kwam tot stand. Een Litausch gouverneur
werd benoemd.
Litauen wilde er meer en meer de baas
spelen maar de Nazi's roerden zich gewel
dig. De huidige aanvoerder van de Nazis,
Dr Neumann, werd door de Litauers het
gevang ingezet, maar steeds meer en meer
kwam het Duitschzijn van de bevolking
tot uiting, bij zoover dat bij de laatste
verkiezing voor den Landdag van Memel
er 24 Duitschers verkozen werden tegen
5 Litauers.
De Memelkwestie bleef dus zeer actueel,
en werd nu opgelost naar Hitler's zin. Een
Litausche afvaardiging was naar Berlin
vertrokken om er onderhandelingen te
voeren.
Te Berlijn kregen zij te hooien dat zij
ofwel Memel aan Duitschland moesten
afstaan, ofwel dat de Duitsche troepen
het gebied zouden binnen trekken en er
geen waarborg kon gegeven worden dat
zij niet verder zouden trekken.
De Regeering van Litauen kreeg 48 uren
tijd om een beslissing te treffen. Voor den
afstand van Memel beloofde Duitschland
aan Litauen zekere voordeelen in de ha
ven van Memel en waarborg voor zijn
grenzen.
De Regeering van Litauen, na langdu
rige beraadslagingen, heeft zich ten slotte
bij den Duitschen eisch neergelegd en
gaf £oe. Van Litausche zijde werd van
alle gezag afgezien in het Memelgebied.
De Joden en talrijke Litauers die woon
den in dit gbeied namen in der haast de
vlucht naar Kaunas. De Litausche troe
pen ontruimden Memel en omtrek.
Donderdag morgen zijn de Duitsche
troepen het gebied dan binnengetrokken
en hebben het volledig bezet.
Ook Hitier bezocht het nieuw bezette
gebied. Hij kwam te Memel toe aan boord
van een kruiser, die vergezeld was van
talrijke andere oorlogsbodems. Hij werd
met groote geestdrift door de Duitschers
van Memel ontvangen.
De demokratische landen hebben geen
protest aangeteekend tegen de bezetting
van het Memelgebied,
Oppervlakte
in km.2
Bevolking
Na het verdrag van Versailles (1919) 460.000
Na de annexatie Saargebied (13 Januari 1935) 468.780
Na de Anschlusz van Oostenrijk (15 Maart 1938) 552.650
Na de annexatie van Sudetenland (1 Oktober 1938) 584.900
Na de annexatie van Moravie en Bohemen (15 Maart 1939) 643.000
Na de annexatie van Slowakije (16 Maart 1939) 686.000
(inbegrepen de na
tuurlijke toename
der bevolking)
60.000.000
67.000.000
74.000.000
77.000.000
84.000.000
86.500.000
De Engelsche Regeering, diep geschokt
door den nieuwen Duitschen machtsgreep,
heeft een groote diplomatieke actie inge
zet tot het sluiten van een soort defensief
verbond tegen elke nieuwe aanranding
van Duitschland.
Engeland en Frankrijk zijn volledig
eensgezind en blijken vast besloten geen
nieuwe aanranding meer te dulden van de
totalitaire staten.
De Engelsche Regeering is in voeling
getreden met verschillende landen die zich
bedreigd gevoelen of kunnen gevoelen
door het Duitsch imperialisme. Bespre
kingen werden hieromtrent gevoerd met
vertegenwoordigers van Frankrijk, Rus
land, V. S. van Amerika, Zuid-Slavië,
Roemenië, Griekenland, Turkije en Rus
land. Van Engelsche zijde wordt gepoogd
een gezamenlijke verklaring van deze Sta
ten uit te lokken waarin op duidelijke
wijze zou worden bepaald dat geen ver
der aanranding van Duitschland op een
of anderen Staat nog zou geduld worden.
Rusland stelde voor dat een conferen
tie onder deze tanden zou gehouden wor
den. Engeland doet hierop opmerken dat
dit wellicht te lang zou duren en een snel
le handeling zich opdrong.
Uit Engeland wordt gemeld dat de ge
voerde besprekingen vooruitgang maken.
Het schijnt bijzonder moeilijk te vlotten
met Polen, dat niet wenscht deel uit te
maken van een of ander blok, maar eer
der onzijdig zou willen blijven. De onder
handelingen worden intusschen toch
voortgezet. Zonder vaste en sterke waar
borgen zal Polen wel zijn toetreding niet
geven.
Zuid-Slavië zou ook de prikkelbaarheid
van Duitschland ontzipn.
Bij België, Nederland en Zwitserland
werden geen stappen gedaan, verklaarde
men van Engelsche zijde, omdat de toe
stand van deze landen geen opklaring
vereischt. Iedere aanslag op hun territo
riale integriteit zou door deze landen wor
den afgeweerd en onmiddellijk de tus-
schenkomst van Groot-Brittanje tot ge
volg hebben.
Tusschen Engeland en Sovjet-Rusland
zijn de betrekkingen ook zeer nauwer ge
worden.
ENGELAND ERKENT DE
AANHECHTING
VAN BOHEMEN EN MORAVIE NIET
De Engelsche Regeering heeft besloten
de aanhechting van Bohemen en Moravie
door Duitschland niet te erkennen. Het
goud van Tchecko-Slowakije dat berust
in de Bank van Engeland, evenals alle
beleggingen van Tchecken in Engelsche
banken werden geblokkeerd. Men raamt
dat aldus meer dan 30 millioen pond ster
ling in Engeland is geblokkeerd.
Hr Chamberlain en Lord Halifax zijn
volkomen eens om de verdere actie van
Engeland tegenover het algrijpend
Duitschland.
Te Birmingham hield Hr Chamberlain
een rede waarin hij de houding van Hit Ier
krachtdadig laakte. Hij verklaarde dat
door de aanhechting van Tcheckije door
Duitschland de werelSopinie den gewel-
digsteu schok heeft ondergaan die haar
ooit werd toegediend. Wilde Hitier de
overeenkomst van Munchen te niet doen
dan had Hr Chamberlain het recht ge
raadpleegd te worden? Hitier heeft ver
kozen zelf de wet te stellen. Hitier heeft
woordbreuk gepleegd toen hij verklaarde
geen Tchecken in Duitschland te willen
hebben. Koe zou men nog verder vertrou
wen kunnen stellen in zijn beloften? En
geland zal evenwel zijn vrijheid nooit op
geven. Engeland zal verder overleg plegen
met Frankrijk, waarmede het innig ver
bonden is. Engeland kan geen verdere
uitdagingen meer verdragen. Alle aan
dacht wordt geschonken aan de nationale
veiligheid.
Deze rede baarde heel wat opzeg in de
wereld, omdat Hr Chamberlain Hitler
openlijk had gelaakt.
Hr Chamberlain verklaarde ook nog dat i
Duitschland nog de gestelde daad zal be
treuren.
Hr Duff Cooper, oud-minister, sprak in
het Lagerhuis over de gebeurtenissen van
Centraal Europa, en betitelde Hitier ais
een driewerf meineedige verrader en
woordbreker
De oppositie verklaarde zich volledig
akkoord met de houding der Engelsche
Regeering te dezer zake.
In het Lagerhuis sprak Hr Chamber
lain een nieuwe rede uit, waarin hij ver
klaarde dat de naasting van Tchecko-
Slowakije een volledige verloochening is
van het akkoord van Munchen. Deze
zienswijze werd ook ter kennis gebracht
van de Duitsche Regeering. Spreker deel
de ook mede dat alle uitzichten van het
nationaal leven ondergeschikt zullen wor
den aan de landsverdediging.
De Britsche Dominions hebben hun
volledigen steun toegezegd aan het Moe
derland. Zoowel Canada, als Australië
zullen onder alle omstandigheden aan de
zijde staan van Engeland.
«ELK LAND DAT PAALT AAN
DUITSCHLAND IS ONZEKER
VAN DEN DAG VAN MORGEN
Lord Halifax, Engeland's Minister van
Buitenlandsche Zaken, besprak in het
Hoogerhuis de gebeurtenissen van Cen
traal Europa.
Hij ook, evenals de Hr Chamberlain,
laakte op scherpe wijze de houding van
Duitschland, dat naar hij zegde, de ele
mentairste regels van het internationaal
goed gedrag heeft verbroken.
Lord Halifax verklaarde ook o. m. dat
elk land dat aan Duitschland plaat tha'ns
onzeker is van den dag van morgen en
dat elk land dat zijn persoonlijkheid en
zijn nationale soevereiniteit bemint ge
waarschuwd is tegen het binnenlandsch
gevaar dat van buiten wordt geïnspi
reerd
Lord Hallfax besloot zijn rede met te
zeggen dat root-Brittanië de les .heeft ge
trokken uit den toestand en maakte nog
de opmerking dat alle opingen om Euro
pa te overheerschen altijd geëindigd zijn
op een ramp.
DE REACTIE IN FRANKRIJK.
DE REGEERING,
DIE VOLMACHT KREEG,
TREFT DRINGENDE MAATREGELEN
In Frankrijk heeft de aanhechting van
Tcheckije een groote beroering en reactie
teweeggebracht.
Evenals de Regeering van Engeland
heeft de Fransche Regeering geweigerd
de naasting van Bohemen en Moravie
door Duitschland te erkennen. Dit werd
de Duitsche Regeering bekend gemaakt
in een scherpe nota.
Te Parijs heeft de Tcheckische gezant
geweigerd het gebouw over te dragen aan
den Duitschen gezant. In het Tcheckische
gezantschap werd een katafalk opgesteld,
als verzinnebeelding van het gevallen
Tchecko-Slowakije. De dokumenten wer
den uit het gebouw gedragen en naar
veilige oorden gebracht.
Ten einde dringende maatregelen te
kunnen nemen om het hoofd te kunnen
bieden aan alle mogelijkheden heeft de
Fransche Regeering volmacht gevraagd
aan Kamer en Senaat. Geen enkele be
perking kon de Regeering Daladier dul-'
den. De Volksvertegenwoordigers en Se
natoren kregen slechts de keus tusschen
het stemmen met een jaof een
neen
In Kamer en Senaat kwam een alge-
meene verontwaardiging tot uiting over
de houding van Duitschland. Kamerlid
de Kerillis verklaarde o. m. dat Duitsch
land ook Holland en Zwitserland be
dreigde.
De Kamer stemde de volmacht met 321
stemmen tegen 264. De Senaat keurde de
volmacht goed met 286 stemmen tegen 17.
De Regeering had dus de handen vrij
om te handelen. Steeds werd voeling ge
houden met de Engelsche Regeering.
Bij wetsdecreten werden verschillende
dringende tegenmaatregelen getroffen,
zoowel op financieel, ekonomisch als mi
litair gebied.
Bezuinigingen en besparingen onder al
lerlei vorm werden uitgevaardigd, om den
nationalen weerstand te kunnen verhoo-
gen;
Specialisten, die nog niet in groot ver
lof, ttz. nog niet sedert twee jaar hun
dienst hadden volbracht, werden terug
opgeroepen:
De wapenfabrikage moet worden ver
sneld. In deze fabrieken wordt de ar
beidsduur gebracht op 60 uren per week
overuren mogen nog gedaan worden;
Alle bestellingen voor de nationale ver
dediging gaat voor iedere andere;
Oorlogsvoorraden zullen worden samen
gesteld;
Gemakkelijkheid zal verleend worden
aan fabrieken voor het vervaardigen van
oorlogsmateriaal en het inrichten van de
noodige outillage;
Een zifting zal worden gedaan onder de
talrijke vreemdelingen die vertoeven in de
omgeving van Parijs;
De autonomie van talrijke diensten
wordt afgeschaft;
De werkloozen aan wie werk wordt aan
geboden tegen het normaal loon, zijn ver
plicht het werk aan te nemen of zij ver
liezen alle recht op steun;
Het aantal officieren wordt gebracht op
meer dan 31.000. Het aantal onderofficie
ren wordt verhoogd met 2.500;
De Regeering krijgt ook de macht troe
pen onder de wapens te houden of reser
visten binnen te roepen;
Nog andere maatregelen zullen volgen.
Hr Daladier heeft een oproep gedaan
tot werkgevers en werknemers die leiden
moet tot goede verstandhouding.
WAT GEBEURT ER MET ROEMENIE.
MOBILISATIE
Naar wat gebeurt in Roemenië blijkt
dat de Roemeensche Regeering oordeelt
dat groot gevaar het land bedreigt.
Zaterdag 18 Maart werd de wereld weer
al op stelten gezet door het bericht als
zou Duitschland een ultimatum gesteld
hebben aan Roemenië. Er werd namelijk
gemeld dat Duitschland eischte dat Roe
menie nog slechts een landbouwgewest
zou worden en dat Duitschland een mo
nopolie voor uitvoer naar Roemenië zou
verkrijgen. Dit bericht werd evenwel ge
logenstraft, alhoewel het aanleiding gaf
tot besprekingen tusschen de Engelsche
Regeering en de Roemeensche gezant te
Londen. Later werd bericht dat de ekono-
mische onderhandelingen tusschen Roe
menië en Duitschland op hartelijken voet
werden gevoerd en dat een akkoord in
het vooruitzicht is gesteld.
Anderzijds werd van Roemeensche zijde
verklaard dat Roemenië met alle macht
zijn onafhankelijkheid wil bewaren en
verdedigen. Voor geen enkel land wil het
wijken. Talrijke lichtingen werden bin
nengeroepen. Een half millioen zal onder
de wapens worden geroepen.
Een Engelsche ekonomische zending zal
binnen kort Boekarest bezoeken.
DE V. S. VAN AMERIKA ERKENNEN
DE AANHECHTING VAN BOHEMEN
EN MORAVIE NIET
In de V. S. van Amerika heeft de
machtsgreep van Hitier de anti-Duitsche
gezindheid nog hooger doen oplaaien en
het volk meer en meer doen neigen naar
een steunverleening aan de Europeesche
Westersche demokratiën.
De Regeering der V. S. hebben ook de
naasting van Bohemen en Moravie door
Duitschland niet erkend. Evenals in En
geland werden alle Tcheckische fondsen
berustende in de V. S. geblokkeerd, opdat
Duitschland ze niet zou kunnen opvorde
ren.
Een voorstel werd ingediend tot ophef
fing, toch gedeeltelijk, van de onzijdig-
heidswet, opdat desnoods de demokratiën
van Europa zouden kunnen gesteund
worden.
De Tcheckische gezant te Washington
weigerde ook het gebouw over te dragen
in Duitsche handen.
Minister Summer Welles veroordeelde
openlijk de Duitsche politiek.
De invoer van zekere Duitsche goederen
werd met een taksverhooging van 25
belast. Het zou hier slechts een anti-
dumpingmaatregel gelden.
Het verbod van uitvoer van grondstof
fen voor Duitschland wordt overwogen.
Een groote strekking is tot uiting geko
men voor een ekonomische en diplomatie
ke samenwerking met Engeland, Frank
rijk en Rusland.
ZOEKT HONGARIJE NAUWERE
BANDEN MET DUITSCHLAND?
Naar werd gemeld Woensdag 11. uit Pa
rijs zou de Hongaarsche Regeering de mo
gelijkheid overwegen om de banden van
Hongarije met Duitschland inniger te ma
ken. Hongarije zou als een Duitsch-Hon-
gaarsche dubbelstaat worden, zooals des
tijds Oostenrijk-Hongarije. In ruil zou
Hongarije Transsylvanië willen terugkrij
gen. Maar dit zou oorlog met Roemenië
beteekenen.
Hier bestaat dus een nieuwe bedreiging.
DE HOUDING DER DUITSCHE
BEVOLKING
Bij zijn terugkeer te Berlijn, na de
naasting van Tcheckije, werd Hitier op
uitbundige wijze onthaald in de hoofd
stad. Overal hingen hakenkruisvlaggen..
De geestdrift scheen ten top te zijn geste
gen. Opnieuw werd er Woensdag en Don
derdag gevierd bij de aanhechting van
het Memelgebied.
De Duitsche Regeering en pers trachten
uitvoerig de aanhechting van Bohemen
en Moravie goed te praten.
Een nieuwe hetze wordt gevoerd tegen
de demokratische landen, die zich verzet
ten tegen Duitschland's imperialisme. Men
is bijzonder verbitterd op Engeland.
Op de notas van Engeland en Frank
rijk, waarbij de aanhechting van Bohe
men en Moravie niet erkend werd, werd
een brutaal antwoord teruggestuurd.
De rede van Chamberlain uitgesproken
te Birmingham, werd verborgen gehouden
voor de Duitschers.
De Duitsche Regeering beraadslaagde
over het opzeggen van het Duitsch-En-
gelsch vlootakkoord. De Regeering moest
bestatigen dat zij in de onmogelijkheid
was haar zeevloot hooger op te drijven
dan bepaald in het akkoord. Het werd
dan tot nog toe ook niet opgezged. Waar
schijnlijk zal de Duitsche luchtvloot
daarentegen merkelijk worden verhoogd.
DUITSCHLAND NIET
GELUKGEWENSCHT DOOR ITALIË
Opvallend is dat slechts de Regeerin
gen van Hongarije, Japan en Nationaal
Spanje de Duitsche Regeering hebben ge-
lukgewenscht om de naasting van Bohe
men en Moravie. Italië dus niet.
Maarschalk Goering zal binnen enkele
dagen naar Italië afreizen, belast met een
boodschap van Hitler. Men gelooft dat
Hitier thans zijn volledigen steun zal be
loven aan Italië voor dezes elschen tegen
Frankrijk.
MUSSOLINI SPREEKT
OP HEDEN ZONDAG
De Groote Fascistische raad vergaderde
Dinsdag 11.
Na afloop van de vergadering werd erop
gewezen dat de as Rome-Berlijn niets van
zijn stevigheid heeft verloren.
Op heden Zondag 26 Maart moet Mus
solini een groote redevi^ing uitspreken
ter gelegenheid van een fascistisch jubel
feest. Denkelijk zal hij bij die gelegenheid
de elschen van Italië tegenover Frankrijk
kenbaar maken.
In Parijsche perskringen wordt thans
bevestigd dat geheime besprekingen zou
den gevoerd worden tusschen Frankrijk
en Italië, met het doel een onderling ak
koord te bereiken.
Intusschen wordt de campagne tegen
Frankrijk in de Italiaansche pers immer
doorgezet.
DE HOUDING
DER ANDERE LANDEN
In België is men ten zeerste bevreesd
voor de uitbarsting van een oorlog. Het
Duitsch imperialisme schrikt de bevolking
ten zeerste af. Gelukkig dat onze Regee
ring thans een politiek van onzijdigheid
heeft gevoerd en dat zoowel Engeland als
Frankrijk onze grenzen hebben gewaar
borgd.
In Nederland is men ook bereid tegen
stand te bieden tegen elke aanranding.
Zelfde houding heeft Zwitserland aan
genomen. Belangrijke militaire maatrege
len werden reeds genomen om paraat te
staan tegenover elke schending van het
eigen grondgebied.
In Polen hadden weer anti-Duitsche
betoogingen plaats. De Regeering tracht
het Jand buiten elke uitbarsting te hou
den. Ook dit land is bereid alle offers te
brengen oni zijn onafhankelijkheid te be
waren.
Rusland heeft ook de inlijving van Bo
hemen en Moravie bij Duitschland niet
erkend.
In Zuid-Slavië hebben de Kroaten ver
klaard bereid te zijn mede te werken met
de Regeering zoo hun eisch van autono
mie, onder een en zelfde dynastie, wordt
ingewilligd.
Zoo staat de wereld dus weeral op stel
ten.
Voor algemeene beschouwingen zie het
artikel van onzen medewerker Roskam
-co»-
DE TOESTAND DONDERDAG LL.
DUITSCHLAND SLUIT AKKOORDEN
MET SLOWAKIJE, LITAUEN
EN ROEMENIE
De dag van Donderdag 11. werd bijzon
derlijk gekenmerkt door het sluiten van
drie verdragen, namelijk van Duitschland
onderscheidelijk met Slowakije, Litauen
en Roemenië.
Het akkoord gesloten met Slowakije re
gelt de verhoudingen tusschen beide lan
den. Slowakije komt erdoor gansch onder
de voogdij van Duitschland. Duitschland
mag er alle noodig geachte garnizoenen
houden. Het Slowaksche leger staat on
der Duitsche controle.
Met Litauen werd de Memelkwestie ge
regeld. In ruil voor de afstand van dit
gebied mag Litauen een vrije haven in
richten te Memel.
Nog over Memel dient gezegd dat Hitier
er Donderdag aan wal gebracht werd
door de torpedojager «Luipaard». Tij
dens de geestdriftige ontvangst verklaarde
Hitier dat Duitschland zijn lotsbestem
ming tegemoet gaat, al deert dit de helft
van de wereld.
Met Roemenië werd een ekonomisch ak
koord gesloten. Hierbij staat Roemenië
talrijke voordeelen toe aan Duitschland.
Dit land legt erbij grootendeels de hand
op de Roemeensche nijverheid. De Duit
schers zullen duchtig hun neus mogen
steken in de Roemeensche ekonomie.
HONGAARSCHE TROEPEN
RUKKEN SLOWAKIJE BINNEN
Hongaarsche troepen zijn Slowakije
binnengerukt, bij de stad Michlovec, die
omsingeld werd. De Slowakken bieden
weerstand. De Slowaksche regeering heeft
de hulp van Duitschland ingeroepen.
Naar verluidt zou Duitschland niet tus-
schenkomen, gevende als reden dat Hon
garije slechts enkele dorpen wil bezetten
die het toegekend werd bij het scheidsge
recht van Weenen.
HET DEFENSIEF PAKT
Hierover is nog niet tot een volledig
akkoord gekomen.
Intusschen zouden de Regeeringen van
Engeland en Frankrijk besloten hebben
zich gewapend te verzetten tegen een in
val op het grondgebied van volgende lan
den: België, Nederland, Zwitserland, Po
len en Roemenië. Dit is niet nieuws voor
wat België, Nederland en Zwitserland be
treft, maar wel voor Polen en Roemenië.
Dit verandert dus niet voor België.
In het Lagerhuis leg*ie Hr Chamberlain
nog een verklaring af. in volgenden zin:
Engeland wil geen ideologische blokvor
ming in Europa, doch het verzet zich te
gen elke poging om door geweld de onaf
hankelijkheid van een land ten onder te
brengen. Engeland is vast besloten alle
middelen te gebruiken tegen dergelijke
pogingen. Engeland zal zegevierend strij
den tegen overheerschingspogingen van
Duitschland.
BIJ DE VLAMINGEN
IN AMERIKA
Is overleden te East Moline, René
Mittenaere. echtgenoot van Elisa Vande-
casteele, geboren te Staden en 74 jaaf oud.
Overleden te St-Boniface, Kanada,
Jules Ollevier, weduwnaar van Maria-
Louisa Nuyttens, geboren te Passchen-
dale den 13 Augustus 1858.
XII
Wij hebben een paar uren rustig gele
zen in Arsène Lupin's «L'Aiguille Creu-
se Maar toen moesten wij onze interes
sante tijdpasseerende lezing staken: wij
voelden ons hoe langer hoe sterker ten
prooi van een nieuwen aanval van kwak-
kigheid. De charter-room werd ons te be
vangen, te eng: wij hadden een onweer
staanbare behoefte aan meer ruimte, aan
meer lucht om ons heen.
Toen zijn we naar het dek gevlucht, tot
bij den nog half slapenden marconist, die
met de handen diep in de broekzakken, w
roerloos stond uit te droomen
'n wederzijdschen oog knip was onzen
eenigen morgengroet. Wij begrepen elkaar
intuitief. Woorden waren hier overtollig:
ze zouden onze goede verstandhouding tot
"n ongewenscht formaliteitspraatje ver
minderd hebben.
We wiegen met de boot mee, langzaam,
precies in 't zelfde tempo, maar in tegen
overgestelde richting.
We voelen 't zachte briesje verfrisschend
voorhoofd, ooren, wangen streelen.
We zien 't kalme wr.ter, de meeuwen.
Wij kijken rondom uit, in de verten
zoekend naar andere treffers, naar passa-
gierssteamers. Wij houden een heele poos
onzen blik gevestigd op een zwaar ver-
voerschip dat voorbijkomt, dan op een log
zeilschip dat in dwarse linker richting
naar de Engelsche kust toevaart.
En de O. 163 vordert onophoudend de
reize... met volle snelheid.
Wie kan precies zeggen hoelang wij
daar zwijgend nevens elkaar gestaan heb
ben, elk met eigen gedachten, met eigen
herinneringen, met eigen gevoelens, met
eigen groot verlangen.
't Aanbieden van een cigaret bracht
sprekende toenadering.
Het weer zou kunnen verslechten!...
zei hij.
We antwoordden niet! We Waren hoe
gek het ook klinken mag eigenlijk ver
heugd om die minder goede tijding. Zij
beteekende toch voor ons: "t Eerste ge
vaar begint! De overtocht wordt interes
sant! D'r zullen boe.iende passages in onze
IJsland-Reportage voorkomen! Meteen
hadden we de Innerlijke zekerheid dat wij
er een flinke zeeziekte van 'n drietal da
gen voor veil hadden.
Slecht weer? vroegen wij ons af...
Dan moeten wij dat toch aan de lucht,
aan de baren, aan de dansing der boot,
aan de doeninge der meeuwen kunnen
zien.
Maar wij bespeurden niets bijzonders.
Hoe weet U dat? vroegen we den
marconist.
De meeuwen scheren vlakker tegen
't water, en zijn geweldiger, onrustiger
dan naar gewoonte. De haren kabbelen
witter en in grooter hoeveelheid. De wind
waait wat geweldiger. Zwarte wolkjes
pakken in het Zuid-Westen samen.
Inderdaad toen bemerkten wij het even
eens. Het zou dus werkelijkheid worden.
Vreemd! Onze kwakkigheid was ineens
weg, en wij voelden ons geen zier bang,
geen tikje zenuwachtig, geen greintje bui
tensporig. Het stemde ons heel gewoon.
Maar 't kan nog uren duren! De
vlaag kan ook nog weg drijven, zoodat
we haar ontloopen! zei de marconist toen
verder.
Deze bewering scheurde iets in ons hart
stuk, ontstemde ons, deed ons twijfelen
aan de weerkennis van den marconist.
De weerkennis!
Spontaan stelden wij hem de vraag:
Kan u goed zien welk weer het zal wor
den?
Als eenig antwoord glimlachte hij even,
en haalde raadselachtig de schouders op.
Moeilijk? wilden wij toch duidelijk
weten.
Bij die hernieuwde vraag werd hij diep
denkend, ernstig.
Kijkt eens aan! zei hij toen, voor
een zeeman is 't natuurlijk noodzakelijk
een zicht op 't komende weder te hebben,
opdat hij tijdig de noodige maatregelen
zou kunnen treffen. Bedenk echter goed
dat de bekende normale verschijnselen
en de aanwijzingen der instrumenten
slechts een maatstaf geven van den toe
stand OP HET ^n-qnvTRTJK DER
WAARNEMING, hetgeen zonder oordeel
kundige waardeering voor de praktijk
toch misleidend kan zijn.
Wat bedoelt U met dat laatste?
Eenvoudig dat het niet volstaat dat
men steeds goed acht geeft on de aanwij
zing en gang der instrumenten, maar dat
IBBEBHflBHBBflHEBBSBBBaBBBBEBBl
men ten allen tijde eveneens een gezond
open oog moet hebben op kleur, vorm en
drift der verschillende wolkenlagen, en
dat men tevens ernstige rekening moet
houden met de waargenomen barometer
aanwijzingen in verband met de te ver
wachten standen en gangen gedurende
den tijd van het Jaar of van den dag ter
plaats waar men zich bevindt. Men kan
er dan, na een paar jaren ondervinding
heel wat meer kijk op hebben dan de
vraagbaak loods
We werden werkelijk geïmponeerd door
al die zwaar gecondenseerde praktische
wetenschap. Alsof de marconist ons stil
zwijgen begreep, zei hij toen;
Om u heel 't gevalletje in é^n enkel
voorbeeld duidelijk te maken, lan ik u
verzekeren dat hooge barometerstanden,
op zichzelf, geen schoon weer of flauwen
wind voorspellen: het kan in zoo'n geval
best mogelijk zijn dat de gradiënten steil
zijn, en dat men dan voor het minst veel
wind mag verwachten.
Door dat ééne doch zeer duidelijke
voorbeeld begonnen wij er al heel wat
meer van te begrijpen, en werd onze weet-
lust opnieuw opgewekt.
Wat vertellen de kleuren der wolken
en van het uitspansel u dan inzake voor
teekenen van het weer? vroegen wij.
Over het algemeen heb ik bestatlgd
dat in t Noordzeeklimaat, bij zonsop
komst vuurroode lucht regen of wind
voorspelt; grauwe lucht integendeel wijst
veelal op goed weer. Bij zonsondergang
voorspelt rozenroode lucht mooi weer;
schijngele of helgele integendeel doet
wind verwachten, en bleekgele lucht wijst
op regen.
Donkerblauwe lucht doet wind verwach
ten, een helderblauwe, mooi weer. Als ge
de zon ziet ondergaan of ziet opkomen
achter een wolkenbank, dan kunt ge op
ruw weer rekenen. Dauw en mist, alsook
fijne stationnaire wolken voorspellen
mooi weer.
Heldere lucht, ongewone straalbuigings-
verschijnselen gaan veelal aan vocht en
krachtigen wind vooraf.
Werden die ervaringen niet in rijm
pjes samengevat?... wenschten we nog te
weten, om aldus zoo mogelijk enkele van
die versjes later te kunnen noteeren.
Daar bestaan alleszins heel veel van
die rijmpjes. Ik ken o. a. de volgende:
Komt de wind al voor den regen,
dan kan de boel er wel tegen;
Maar komt de regen voor den wind,
berg dan de bramzeils maar gezwind.
Op dat moment passeerde de stuurman,
en hij citeerde het Engelsche:
The evening red and the morning grey
are sure signs of a fine day;
But the evening grey and the morning red,
make the sailor shake his head.
En... zei de marconist, op zijne
beurt een Engelsch versje opzeggende:
When the glass falls low, prepare for a
[blouw;
When it rises high, let all your kites fly
When rise begins after low, squalls ex-
[pect and clear blow.
Ik kan er nog een ander! beweerde
de stuui-man, en heel langzaam klonk het:
«Long foretold, long last;
short notice, soon past!
Ofwel In 't Vlaamsch:
Kort voorspeld, spoedig gedaan,
lang voorspeld, houdt aan!
Even zwegen belde mannen, peinzend
op zoek naar andere versjes betreffende
de weerkennis.
Ik ken er nog eentjezeiden wij toen
tot beider verbazing, en herinnerden ons
luidop wat wij heel dikwijls van onze
grootmoeder zaliger hadden gehoord:
Een krans om de maan kan nog gaan
Maar een krans om de zon:
Daar huilen vrouw en kinderen om!
Daarmee hield het versjes opzeggen op.
Salut! groette de stuurman, en klom
de trappen op naar de kommandobrug.
De meeuwen werden driester, vlogen
bijwijlen laag over 't dek, en schreeuwden
met wijdgeopenden bek om voedsel.
Ook de meeuwen en de andere zee
vogels kunnen ons een kijk op het komen
de weder geven! zei de marconist, ons ge
sprek voortzettende.
Hoe?
Door de goede zorgen van V.N.V. werd
in de verloopen week gezorgd voor vol
doende verspreiding van het V.N.V.-blad
Strijd van 5 Maart waarin Kameraad
Leuridan antwoordt aan De Poperinge-
naaren aan den Geachten Heer San-
sen
Zoo vinden wij het best. Advokaat
Leuridan heeft een blad te zijner beschik
king; hij kan ons daar in antwoorden.
Hij zal het ons niet kwalijk nemen dat
wij hier over zijn schrijven eenige op
merkingen maken.
Het schrijven van Heer Leuridan is
eer een verbeten personen-aanval dan
een antwoord.
Persoonlijkheden zijn ons geen ant
woord weerd.
Wat wij schreven houden wij staan;
ook dat op 10 December, van 10 urn
's avonds tot 1 uur 's nachts onderhan
deld werd door één Rex-leider en één
V.N.V.-leider in het huis van Heer Dok
ter Langbeen te Poperinge.
We willen toch aan Heer Leuridan nog
dit zeggen:
We zijn inderdaad met U medegegaan
twintig jaar geleden en konden met uw
vrank schrijven goed weg omdat onze
hoop was Berten Pil en Kerlingahun
beste krachten te zien aanspannen in de
rangen der Katholieke Partij.
Toen we met treurnis ondervonden dat
uw doel enkel was: het Land in twee
trekken; door opruierstaai de Vlamin
gen verdeelen en machteloos maken;
mannen op den troon zetten die het niet
waard zijn en die Vlaanderen een groo
ten dienst zouden bewijzen met zich op
het achterplan te houden; U aan
stellen boven de Geestelijke Leiding en
de rollen omkeeren 't is te zeggen, dat
de Geestelijke Overheid U zou moeten
gehoofzamen dan hebben we U laten
varen.
IBBBBBBBBBIBBBBBBBBBBBBBBBBEflBI
Wij zijn niet veranderd; over dertig
jaar stonden we ten dienste der Katho
lieke Partij en nu nog, dit om de zaak, en
niet om de zaken
Ge kunt het gemakkelijk nagaan hoe
handelaars met politiek te doen, profijt
maken in hun zaken! Voor een Advo
kaat is dat misschien anders.
Haddet Gij wat van uwen wrok kunnen
afleggen en waart Gij allen, als vranke
Katholieke Vlamingen in ei® rangen der
Katholieke Partij gebleven o». gestreden,
dan hadden we er beter voor gestaan dan
nu.
DE MANNEN VAN BELGIE KAPOT
WERKEN DUITSCHLAND IN DE HAND.
Mijnheer Leuridan, Gij zijt de man van
België kapot!Welnu, zoo werkt Ge
Duitschland in de hand. We nebben
in een artikel op ons tweede blad er op
gewezen dat ons Vlaamsch grondgebied
reeds "op de kaart van Groot-Duitschland
voorkomt in de nieuwe duitsche school
atlassen. Wij maken daar dus nu reeds
deel uit van Groot-Duitschland.
't Is wel hetgeen Heer Advokaat Bor-
ginon, uw voorman, inzag wanneer hij in
een ophefmakende rede meende te moe
ten wijzen op de internationale noodza
kelijkheid van België om sterk te zijn.
Maar hij werd daarvoor door V.N.V.
over boord geworpen en moest zijn plaats
in de Kamer aan een ander laten.
Als avontuurpolitieker doet Ge maar al
tijd voort om af te breken, onbewust van
de verantwoordelijkheid die Ge draagt.
Gij ziet toch ook wat er dezer dagen ge
beurt met Tchecko-Slowakije waar ook
zulke ondermijners gelijk Gij aan 't werk
zijn geweest.
Om te sluitèn verklaren we dat we met
de Vigil-groep 1929 nooit iets te zien had
den; we aanzien politiek voeren als eer
lijker». V. S.
Wanneer zeevogels buitengewoon ver
uit den wal aangetroffen worden kan men
bestendig weer verwachten. Wapneer wij
integendeel op zee weinig zeevogels zien,
of merken dat zij zich landewaarts bega
ven, dan mag men op een ommekeer re
kenen.
Dat zijn allemaal zeer tijdige voor
teekens! opperden wij. Het kan toch ook
gebeuren, zoo meenen wij, dat er plotse
buien Invallen, zonder eenig voorteeken!...
Heel zeker! beaamde de marco
nist. Dat zijn de gevaarlijke droge bul-
en. Aïaar over t algemeen kan men toch
de buien aan de kim zien opkomen, ea
men bemerkt het ook gauw aan de kopjee
op de golven en aan de zee die begint t«
bruisen. Aan de soort wolken kan mea
zelfs zien welke soort bui het zal zijn. Im
mers een buiige wolk waar men onder
door kan zien gaat gewoonlijk gepaard
met minder wind, dan een samenhangen
de wolk die gedeeltelijk onder de kim is.
Ingeval de bui snel komt opzetten en dal
de wolk voortdurend van gedaante ver
andert, dan mag men meer wind ver
wachten dan wanneer hij zijn vorm be
houdt en langzaam komt opzetten.
Het schijnt maar zeker weet ik hel
niet dat witte buien uit een wit wolkje
komen, en dat het dan dikwijls hoozen
zijn, waarbij de zee als bij een water hooe
opbruist. Dit zou men vooral in W cst-
Indië en nabij Vuurland waarnemen.
En de mist? Hoe kondigt de mist
zich aan? wenschten wij nog te weten.
Mist kondigt zich niet steeds even
duidelijk aan als onweer.
Nochtans is de mist voor vischbakkea
eigenlijk gevaarlijker dan regen en wind.
Immers mist ontneemt alle uitzicht, en
zou een boot op de rotsen stuk doen loo-
pen vóór het waargenomen kan worden.
De teekenen die mist aankondigen zijn
dan ook allerbelangrijkst om te kennen.
Het gebeurt vertelde de marconist ons
dat mistbanken soms lang van te vo
ren te zien zijn. Wanneer zij niet al te
zeer uitgestrekt zijn, kan de kapitein ze
ontgaan, door den koers eenigszins te wij
zigen. Om in andere gevallen te weten of
er kans op mist bestaat, dient men zeer
goed te letten op wind, psychrometer en
temperatuur der zee. Daarbij dient men
er nog rekening van te houden dat mist
in de twee volgende gevallen kan ont
staan:
1. Wanneer er vochtige wind over
land, water of ijs strijkt, dat kouder is
dan de luchtstroom zelf. In dat geval
wordt de luchtstroom afgekoeld en do
overtollige waterdamp wordt in fijne
blaasjes afgescheiden. Aldus kan mist een
voorbode zijn van warmer winden en
zachter weer.
2. Wanneer het water warmer is dan
de lucht en in grooter hoeveelheid ver
dampt dan door de lucht kan worden op
genomen. Dit is bijvoorbeeld dikwijls des
morgens vroeg op rivieren waar te nemen.
Na deze gemoedelijke uiteenzetting
zweeg hij even, en keek ons diep in de
oogen, als wou hij onze ziele peilen en er
zich van overtuigen of wij zijn uiteen
zetting begrepen.
Wij begrijpen zulks zeer goed! zei
den wij.
Maar alsof hij geen acht gaf op onze
bekentenis voegde hij er met een stra-
lenden glimlach aan toe: Toen ik vroe
ger jaren als marconist dienst deed op de
handelsbooten, heb ik nabij de Kaap Ver-
dische eilanden en in de Roode Zee ea
de Golf van Aden soms een zeer eigen
aardig mlstverschijnsel waargenomen:
namelijk Roode mist!
Roode mist? vroegen wij verwon
derd.
Jal Roode mist! Officieren wisten
me te vertellen dat die gevormd werd
door het wegwaaiende stof uit de Sahara.
Op dat moment weerklonk het reeds
gekende schaffen!... De slreen toetteI».
Middag!
Etenstijd!
Wij loopen ons vasthoudende aaa
kabels en ijzers het bovendek over.
Ge weet natuurlijk ook wel, zegde
de marconist ons nog, alvorens de ijzeren
treden af te dalen, dat de radio ons re
gelmatig op de hoogte houdt van de weer-
verwachtingen. Uit Reikjavik gebeurt dll
driemaal daags, en telkens in het IJs-
landsch, in het Engelsch en in hel
Duitsch! Maar telkens die weervoorspel
lingen gegeven worden roept onze kapi
tein: de leugenaar van IJsland is weef
bezig!
(Nadruk verboden.) (Vervolgt.)
EBBEBBBBBBBBBBEBBBBBBBBBBBBM
TREKKING VAN DE BINNEN-
LANDSCHE LEENING 1933
Zaterdag bad tw Brussel de 66* trek
king plaats van de Binnenlandsche Lee»
ning 1933.
Reeks 345676 wint 500.000 frank.
werden uitgekeerd
112416 112526 119314
154302 160076 165944
207822 208059 214677
265436 268013 269474
282215 289335 291099
327676 329920 330214
362435 368712 375148
Volgends reeksen
vegen 25.080 frank:
100329 106420 111932
128338 141786 147834
168567 184726 202234
218410 220357 236911
273749 277407 280347
306154 310755 326390
352899 354029 362147
382278 387513 390955
Elke obligatie, behooreude tot een uita
getrokken reeks, heeft recht op een vijr-
de van het lot dat deze reeks te beurt vieL
IBBBSBXflBBBBBBBBflBBEBBBBBBBa
TREKKIG DER
VERWOESTE GEWESTEN 1923
Maandag had In de Nationale Banlc t«
Brussel de 190» trekking plaats van d»
Leening der Verwoeste Gewesten 1923.
Reek. 072.099 Nr 4 wint 500.000 fr.
Reek. 249.721 Nr 4 wint 100.000 fr.
Reek. 144.458 Nr 3 wint 50.000 fr.
Reeks 310.969 Nr 5 wint 50.000 fr.
Reek* 398.441 Nr 3 wint 50.000 fr.
De andere obligation van deze reeksen
zijn betaalbaar met 575 fr. of 550 fr, naaT
gelang zij al tlan niet werden omgevormd.
IBBBBBBBBBBSIIB
IWIIIIIIÜilllllllllllliiMUIHIIIIRII!
(tusschen de post en j§
de Marie-José plaats.) 1
uii«iiiiiiRimiiiuiMiuiiii!iui!imii!i!!!!imii!iH!iinm!imiiii!iiiiii!flfiniiuii)iiiiiHmiff
HET -VOLK-DE TIJD heeft het in zijn
hoofdartikel over de dubbelzinnigheid en
de vage stellingen die door het V.N.V. aan
den dag worden gelegd. Na te hebben ge-
konstateerd dat het V.N.V. ijdele agitatie
verwart met positief opbouwend werk en
aangetoond te hebben dat het V.N.V. geen
sociaal programma of ideaal heeft zegt
het blad:
Wat ook loodzwaar op het V.N.V. blijft
drukken, is zijn herhaaldelijk betuigde
sympathie voor het Duitsche nationaai-
socialisme. Zulks bleek duidelijk tijdens
de gemeenteraadsverkiezingen van Ok
tober 11. Een der zeldzame politieke
geesten van het V.N.V., de h. Borginon,
had het zoo goed aangevoeld, dat hij
daarna ia een ophefmakende rede
meende te moeten wijzen op de inter
nationale noodzakelijkheid voor België
om sterk te zijn.
En de grootste dubbelzinnigheid van
het V.N.V. hebben we dan nog niet ge
meld. Het is deze van zijn houding te
genover de Kerk. Het hoogste kerkelijk
gezag van België, het gezamenlijk
Episkopaat, heeft op Kerstmis 1936 ge
wezen op de noodzakelijkheid der ééne
katholieke partij en der christelijke so
ciale werken.
Het V.N.V. is als scheurpartij, tegen
de katholieke partij gekant en het is te
gen de christelijke sociale organisaties.
Als men daarop wijst, tracht het zich
Zie vervolg hiernevenj.
'Vvr.-.y-.v '*ii -
door allerlei spitsvondigheden uit den
slag te trekken: het V.N.V. zelf zal oor-
deelen of, waar en wanneer het aan
het kerkelijk gezag moet gehoorzamen.
Het voornaamste katholiek dagblad
van Nederland, De MaasbodedB
verkiezingen van 2 April a. s. bespre
kend, schreef terecht en het zal ons
besluit zijn Eén ding is zeker.
Wil men de katholieke nartij zooveel
mogelijk vrijwaren dan zal het absoluut
noodig zijn 'n duidelijk afgebakend»
scheidingslijn te trekken tusschen haar
en 't V.N.V. Dit laatste heeft voortdu
rend afbreuk gedaan aan de aktlvitett
van de katholieke partij als zoodanig;
het tracht zich door allerlei slinksch#
manoeuvers in het katholieke vaarwa
ter te houden. Wordt deze scheidings
lijn goed getrokken, dan mag men ver
wachten dat de a. s. verkiezingen voor
de katholieke partij niet nadeeiig sul
len zijn
