Eenige Persstemmen
VOLKISCHER'S'BEOBACHTER
0% )Ii(f>tangrijfgpaf<
M Oeuild)lanb-0ott>jeiumon $8
s
de gebeurtenissen
in 't verre oosten
SS
heerschende gedachte deze is van ge«
hechtheid aan Vlaanderen in het ge-
meenzaam Belgisch vaderland dat slechts
op die voorwaarde groeien en bloeien kan
in recht en vrijheid, als vrucht van het
ook gemeenzaam ofler zijner heldhaftig»
zonen!
1 men werpe niet den steen
:i naar dezen die een bitte-
re taal spreken.
liet is niet de verbitterde die schuldig isl
Een andere taal spreekt Het HAK.
DELSBLAD VAN antwerpen»;
Nooit meer oorlog!en worden er
onder die leuze soms harde woorden
gesproken, ligt er nog wrok en bitter
heid in de hulde die aan de dooden
wordt gebracht; blijft er spijts den ze-
gen die de priester aan de massa
schenkt, na het groote zoenoffer toch
nog een gevoel van opstand en wrevel
bestaan, dan is het toch maar alleen
omdat de hoogrood opvlammende let
ters inderhaast neergekladderd op een
steenblok naast den weg nog niets van
hun kracht verloren hebben.
Hier ons bloed, wanneer ons recht!
Men werpe daarbij niet den steen
naar dezen die eene bittere taal spre
ken; men veroordeele oaarom niet de
zen die het onrecht aan den lijve heb
ben gevoeld en die thans op zulken
heerlijken dag de armen weer eens vrij
kunnen openslaan. Het is niet de ver
bitterde die schuldig is, maar wel dezen
die de verbitterden hebben opgekweekt
door hun stompzinnige, kortzichtige en
afschuwelijke ikzuchtige wijze van han
delen.
Het IJzerkruis! Het staat er als een
aanklacht voor dezen die hun volk nooit
hebben begrepen, zelfs niet in de bit
terste tijden van den hoogsten nood;
voor dezen die hebben willen onderdruk
ken den levensdrang van een vrij zelf
standig volk, omdat zulks indruiscbt
met de oude beginselen waarin zij zelf
vastgeroest zitten.
Toch is het meer dan dat. Het is geen
vernietigende vloek. Het is in zijn
strakke vormen veeleer een zegenend
gebaar, dat opstijgt boven de jonge
hoopgevende beweging; het symbool
van de kracht tegen al wat veranderd
is, tegen al wat zelfzucht in zich be
sluit; het is het symbool van de berus
ting die spreekt uit de dooden die we
ten dat het Kruis den dood overwon en
dat uit alle ellende terug vreugde wordt
geboren.
Gods molen maalt traag, maar zeker,
zegt een spreekwoord
indruk van een vlaamscii
socialistisch blad
Minder opruiend dan naar gewoonte.
VOORUIT schrijft dat de traditio-
neele rede van Prof. Frans Daels hem
minder opruiend lijkt dan naar gewoonte.
Waarschijnlijk hebben Prof. Daels
en de zijnen er zich toch moeten van
vergewissen, dat de Vlaamsche eischen,
langzaam maar zeker, in vervulling
gaan.en dat zij het niet zijn die daar
aan medehelpen.
Of is dit maar een verzwakking van
toonhoogte, afgestemd op den gespan
nen internationalen toestand, en het
verband dat deze houdt met de kracht
die van het zelfbeschikkingsrecht uit
gaat, waarover Prof. Daels het ditmaal
in het bijzonder had?
Inderdaad, enkele passages uit zijn
rede klinken alsof ze tot Hitier zouden
gericht, zijn, den verdrukker der Tsje
chen en den oorlogsmaker terzelfder-
tijd
Aldus Vooruitdie zelfs geen verslag,
hoe kort en objectief ook, over de Ijzer
bedevaart zelve uitbrengt.
Het is evenwel nog altijd meer dan ia
De Volksgazet en In Le Peuple
waarin men tevergeefs pok maar naar
één enkel woord ever de IJzerplechtig-
heid zoekt.
jiet vlaamsche volk heeft
gebeden voor iiet behoud
van den vrede.
HET VOLK - DE TIJD legt nadruk
op het karakter van vredesbetooglng van
de jongste Bedevaart:
Het Vlaamsche volk heeft voor zijn
geliefde gesneuvelden, op de plaats zelf
waar deze vielen, gebeden voor hun zie-
lerust.
Het Vlaamsche volk vergeet het offer
van zijn Jongens niet.
Het Vlaamsche volk eert zijn dooden,
blijft ze eeren; en een volk, dat zijn
dooden eert, is een groot volk.
DAAr op den met bloed doordrenkten
grond, waar de asch rust van tiendui
zenden Jongelingen, de bloem van ver
schillende volkeren, heeft het Vlaam
sche volk nog eens uiting gegeven van
zijn vredeswil; heeft het gebeden voor
het behoud van den vrede.
Heere God, verhoor het gebed voor
den vrede, van die honderdduizend-
koppige massa, en behoed ons landje
voor de verschrikkingen van een nieu
wen oorlog.
allerzielen voor vlaan
deren.
Dé GAZET VAN ANTWERPEN
schrijft dat het weer Allerzielendag was
voor Vlaanderen.
Thans twintig jaar na de we
reldramp nu weer onheilspellende
wolken den hemel verdilisteren en de
stem Nooit meer oorlogschijnt te
klinken als een roep In de woestijn, gold
de bedevaart der honderd duizend Vla
mingen als een hulde aan allen die
voor Vlaanderen hebben geleden.
En verder:
Wat was Vlaanderen weer groot,
zooals het daar op die IJzervlakte was
saamgekomen, van heinde en verre.
Wellicht waren er die er kwamen voor
de 20e, de 15e, de 10e, de le maal, maar
ongetwijfeld kwamen er allen met het
één en zelfde doel om te bidden voor
hen die vielen, om getuigenis af te leg
gen van hun onwrikbare trouw aan
Vlaanderen, dat zoovele lijken offerde
op 't altaar van 't slagveld... Om als
één man te toonen dat de zaden in
't zandgerijpt zijn tot een oogst,
waaraan Vlaanderen mag putten.
MELKSTAKING IN DE
VEREENIGDE STATEN
de massa.
VOLK EN staat schat het aantal
aanwezige bedevaarders te Diksmuide op
200.000.
Een onoverzichtelijke massa van in
getogen volksgenooten bracht hulde aan
allen, die leden voor Vlaanderen en ban
vloekte den oorlogschrijft het blad.
over het offer van on
ze gesneuvelde vlaamsche
jongens.
HET LAATSTE NIEUWS dat an
derzijds een vrij uitvoerig verslag geeft
over de IJzerplechtigheid, betreurt dat
het Bedevaartcomité een houding heeft
aangenomen die het offer van onze ge
sneuvelde Vlaamsche jongens in een ver
keerd daglicht stelt.
Het blad schrijft namelijk:
De1 Vlaamsche soldaten hebben in
derdaad gehoor gegeven aan het woord
van Koning Albert: Vlamingen, ge
denkt den Gulden Sporenslagen in
dien deze leus een zoo diepen weerklank
vond dan Is het omdat beseft werd, hoe
het er in 1914, evenals in 1302, op aan
kwam de onafhankelijkheid van deze
gewesten te verdedigen.
Onze jongens hebben hun leven veil
gehad voor het vaderland. Het Is hun
nagedachtenis tekort doen wanneer be
weerd wordt, dat hun offer nutteloos
was. Immers, de Vlamingen zijn vrije
menschen in een land, waarvan de
grondwet de vrijheid en de mensche-
lijke waardigheid eerbiedigt en verze
kert.
Zonder den bitteren weerstand aan
den IJzer die voorzeker schaduwzij
den heeft gehad, maar waar ons volk
den eerbied van de wereld heeft afge
dwongen, ware er geen sprake meer
geweest van een Vlaamsche beweging,
die aan het volk een volledige ontwik
keling op stoffelijk en geestelijk gebied
heeft gebaand en wat zelfbeschikkings
recht alsdan zou beteekend hebben, dat
heeft men, eenige maand!* geleden nog
kunnen nagaan, toen het Tsjechische
volk werd overrompeld.
1--
0*
POLEN WIL ZIJN ONAFHAN
KELIJKHEID VERDEDIGEN
Te Warschau heeft natuurlijk het ak
koord von Ribbentrop-Molotoff ëen die
pen indruk gemaakt. De Poolsche ambas
sadeur te Berlijn keerde Maandag nacht
nog per vliegtuig naar Warschau terug
om te beraadslagen met Kolonel Beek eü
«fen Pranschen ambassadeur te Warschau.
Polen blijft vastberaden zijn onafhan
kelijkheid ten allen prijze te verdedigen,
zelfs al moest het alleen komen te staan.
EEN ZEER WAARDIGS MANI
FESTATIE
«Niet meer dien razenden toon van
de vorige jaren
Aldusi hst oordcel van «LU vin GTE-
IMS SIECLE, die schrijft:
Deze zeer waardige manifestatie
schijnt iets te hebben verloren van dat
extremistisch karakter, waarmede men
haar met welgevallen had bekleed. On
der de mis, gezongen in open lucht en
gevolgd door duizenden bedevaartgan
gers, voelt mén het verlangen van do
menigte, welke Is komen bidden voor
haar dooden. De vlaggen zijn zeld
zamer dan vorig jaar en ook de eisciien
hebben niet meer dien razenden toon
van cie vorige jaren.
DOORDRONGEN VAN EEN
WAARACHTIGE EN ONTROE
RENDE GROOTHEID
LA NATION BELGE wijdt ander
halve kolom aan de Ijzerbedevaart.
De ter plaats gezonden redacteur be
gint met te verklaren dat de IJzerplech
tigheid doordrongen is van een waarach
tige en ontroerende grootheid, zoowel
door de trouw aan de dooden waarvan
zij blijk' geeft, zoowel door de vurigheid
welke zij overvloedig betoont en die zoo
goed georchestreerd is geworden door da
ensceneerders, als door de geestdriftige
bereidvaardigheid van de volksmassa dia
er op tegenwoordig is
Maai-'dan wordt onmiddellijk geklaagd
over een werkelijk zedelijk misbruik
van het offer dezer helden en over de
extremistische overdrijvingen die de lite
ratuur en de welsprekendheid van deze
bedevaart lnspireeren
Anderhalve kolom lang wordt dan gevit
over alles en nog wat.
Betreurd wordt zelfs de aanwezigheid
van enkele geestelijken, dit jaar trou
wens zeer weinig talrijkterwijl het
juist eiken bedevaarder opgevallen is dat
het aantal priesters en paters te Diks
muide dit jaar zoo uitzonderlijk groot
was.
Ook LA LIBRE BELGIQUE» brengt
een verslag van anderhalve kolom over
de Ijzerbedevaart, vrijwel in denzelfden
geest als La Nation Beige
L'INDEPENDANCE BELGE bepaalt
er zich bij te melden dat de Bedevaart,
als naar gewoonte, gekenmerkt is gewor
den door een geweldige redevoering
van Prof. Daels, redevoering waaruit dan
een paar korte fragmenten worden aan
gehaald.
EEN CAMION GELADEN MET
VLAS VERSPERT DEN WEG
TE HEULE
Op Donderdag avond 17 Aug. 11. bolde
de autotraktor met sleep- /..gen der firma
G. Deroo uit Langemark, hoog beladen
met vlas, door de straten van Heule.
Op de Plaats wilde de voerder stilhou
den om den weg te vragen aan voorbij
gangers. De remmen moeten echter niet
goed vastgezeten hebben want de wagen
belde plots achterwaarts voort, draaide
te midden der Pastorijstraat en zette zich
dwars over de baan, alle verkeer stopzet
tend. De vlaswagen stond geprangd tus-
schen twee woningen gelegen aan beid»
zijden der straat. De tractor lag omge-'
keerd. Gelukkig dat de voerder bijtijd»
had kunn.n afspringen.
Slechts na twee uur werken kon til
sleepwagen verwijderd worden.
de engelscii-japansche
onderhandelingen geschorst.
tien-tsin overstroomd
In 't Verre Oosten is nog geen verbete
ring gekomen in de Japansch-Engelsche
betrekkingen. De onderhandelingen spron
gen af en werden geschorst.
Rond Hong-Kong hebben de Japanners
alle bruggen opgebroken die in verbinding
stonden met het Chineescl.t binnenland.
Ten gevolge het wassen van de rivier
Tchiang-Tzu is Tien-Tsin grootendeels
onder water geraakt. Talrijke üjl-.en en
krengen van dieren worden met het wa
ter medegesleurd. Ook de buitenlandsche
concessie werden zwaar geteisWd door
het water bij zoove- da1; de keldt rs
der banken, waar het zilver opgestapeld
ligt en waarop de Japanners beslag wil
len leggen, onder water geloopen zijn.
De Fransche overheden hebben hun land-
genooten aangeraden de concessie te ver
laten.
PRESIDENT ROOSEVELT
VERZOEKT DEN KONING VAN
ITALIË VOORSTELLEN OP TE
MAKEN VOOR EEN VREEDZA
ME REGELING
President Roosevelt, die teruggekeerd
was te Washington, heeft Donderdag 11.
van uit Washington een boodschap ge
richt tot den Koning van Italië.
In deze boodschap deed President Roo
sevelt eerst de wantwoordelijkheld uit
schijnen die weegt op de Staatshoofden,
steunde op den invloed die Zijne Majes
teit en dezes Regeering kan uitoefenen
om een oorlog te beletten. Hij wees ook
op de vreeselijke verwoestingen die een
oorlog voor elk land zou medebrengen en
op het feit dat alle naties het recht heb
ben hun nationale onafhankelijkheid te
behouden zoo zij dit verlangen. Hij her
innerde eveneens aan zijn tusschenkomst
van April jl.
Ten slotte heeft de H. Roosevelt in zijn
boodschap gevraagd aan den Kening van
Italië dat deze zoo mogelijk voorstellen
zou willen opstellen welke zouden kun
nen leiden tot een vreedzame oplossing,
wat de warme sympatuie der V. B. aan
Italië zou verzekeren. Miilioenen nier.-
schen vragen om nog nét eens geslacht
offerd te worden.
Deze boodschap werd aan den Koning
van Italië overhandigd door den Ame-
rikaanschen gezant te Rome.
De Italiaansche pers heeft deze bood
schap Vrijdag morgen nog niet bekend
gemaakt. Welk antwoord eraan zou ge
geven worden werd Vrijdag morgen nog
niet gemeld. Toch had Graaf Ciano een
onderhoud met den Koning. Men meent
dat er alsdan beraadslaagd werd over het
te geven antwoord.
EEN BEROEP OP HITLER EN
MOSCICKI DOOR
PRESIDENT ROOSEVELT
Vrijdag morgen is President Roosevelt
verder tusschengekomen in de Europee-
sche crisis, om thans een beroep te doen
op Rijkskanselier Hitier en President
Moscicki van Polen.
Door President Roosevelt werd aan deze
beide staatshoofden voorgesteld een op
lossing van het dreigende vraagstuk te
zoeken, ofwel bij middel van onderlinge
besprekingen, olwel door het aanstellen
van een onpartijdigen scheidsrechter, of
wel langs een procedure van verzoening
en de aanduiding van iemand die deze
verzoening zou bewerken tusschen beide
partijen.
Het antwoord van HH. Hitier en Mos-
.cickl is ons nog niet bekend.
BE BEDEVAART II PU VF.E-
BESEETOOGING VAN ONS
VOLK.
ZAL ITALIË HET DUITSCH
VOORBEELD NAVOLGEN?
In talrijke kringen wordt verwacht dat
na Duitschland ook Italië een niet-aan-
valspakt met Rusland zal sluiten.
Te Rome werd verklaard dat men reeds
sedert verscheidene dagen het «.nieuw
f' itt.t.z. het Duitsch-Russisch niet-
aanvalspakt, verwacht had.
Voor de Italiaansche j-ers is het een
gelegenheid om op te merken dat Rusland
gebeurlijk een grenswijziging tegenover
Polen zou kunnen doen gelden, namelijk
Poolsch Oekraïne en Bessarabië.
De Lavoro Fascista vaart ook uit
tegen Frankrijk en verklaart dat de crisis
niet kan opgelost worden met de Danzig-
kwestie alleen, maar dat ook de geschil
len tusschen Italië en Frankrijk dienen
opgeklaard.
Het NIEUWS VAN DEN DAG
schrijft:
Indrukwekkend was de twintigste
bedevaart naar den IJzer. Er was de
heerlijkheid van de Vlaamsche massa.
Er was de solidariteit van geest in de
herdenking onzer frontjongens. Er was
vooral het machtig getuigenis van den
Vlaamschen aard: de onvergankelijke,
bergen-verzettende trouw aan het
Vlaamsch ideaal.
Verder wijst het blad er op, hoe de
heerlljkhe'd dezer twintigste bedevaart
naar de graven van den IJzer vooral in
den vredeswil der deelnemers lag:
De Bedevaart is de vredesbetooging
van ons volk. Onze gesneuvelde jongens
hebben daarvoor het offer van hun le
ven gebracht. Hun nog levende strijd
makkers roepen ons toe: Vrede, los van
elk oorlogsblok. Dat is de heerlijke,
sterke, onverzettelijke wil van het
Vlaamsche volk, dat te zeer geleden
heeft door den oorlog om alle wapen-
gedreig in het buitenland zonder wan
trouwen te kunnen aanzien.
Het Nieuws van den Dagbetreurt
evenwel dat er wat bittere woorden wer
den uitgesproken door Prof. Daels en dooi
den Hr Piet Steegmans. Het blad schrijft
dat gansch de toespraak van den Hr
Steegmans steunt op het minderwaar
digheidsgevoel der Vlamingen, dat geluk
kig thans nagenoeg gansch verdwenen is.
En onze confrater besluit als volgt:
Men kan het niet anders dan jam
mer vinden dat haat oplaait op een be
tooging van vrede als deze. Kan men
met woorden van haat vrede bouwen?
Kunnen sommige Vlamingen dan niet
begrijpen, dat de leuze, die wij op onzen
IJzertoren schreven als het ideaal van
het Vlaamsche volk, geen haat duldt...
SPANJE ZAL NEUTRAAL
BIJJ VEN BIJ EEN
GEBEURLIJK KON F LIKT
In Spanje laten de officieele kringen
geen reactie blijken op het nieuw akkoord
gesloten Door Duitschland, maar door
het volk wordt het druk besproken en
kan men moeilijk aanvaarden dr.t
Duitschland, dat aan de zijde der Spaan-
sche Nationalen stond tot verdelging van
het Russisch monster van toen, thans een
overeenkomst komt te sluiten met den
vijand van toen.
Naar blijkt uit een verklaring van den
Spaanschen Minister van Landsverdedi
ging zal Spanje zich neutraal houden bij
een gebeurlijk konflikt.
df, fransciien verblijvend in
duitschland worden aange
spoord naar hun land terug
te keeren
De vertegenwoordiger van Belga te
Eerlijn deelt mede: Vernomen wordt dat
d-_ Fransche ambassade de leden van de
Fransche kolonie verzocht heeft hun te
rugkeer naar Frankrijk voor te bereiden.
Vele Fransche journalisten verlieten
reeds de Duitsche hoofdstad.
groote troepenbewegingen
in duitschland
Te Berlijn zag men deze laatste dagen
lange kolommes vrachtautus die troepen
in de richting van de grens vervoerden.
Op vele plaatsen werdtn dc weerbare
mannen tusschen 40 en 45 jaar ook reeds
opgeroepen, buiten de klassen reservisten
die reeds onder de wapens zijn.
Groote troepenmachten zijn bijeenge
bracht in Eohemen en Moravië.
koemenie op een politiek
keerpunt?
Politieke waarnemers uit Boekarest sei
nen dat tengevolge het akkoord van Mós
kou, Roemenië wel zou kruinen besluiten
tot een politieke ommeketr en thans de
steun van Engelanr, zou prijs kunnen ge
ven om nau.vcre aansluiting tc zoeken bij
Duitschland.
Kenmerkend is het feit dat liet pakt
dat zooveel stof heeft opgejaagd deze
week, met groote vreugde werd onthaald
in BulgarLe.
Het gezin van landbouwer Re mi Colis te Zonnebeke dat reeds op foto hierboven
10 kmders telde, komt dezer dagen gezegend te worden met een meisje dat dus
het elfde kindje is van dit prachtig gezin aan wie wij onze hartelijke gelukwen-
schen aanbieden.
ENGELAND'S ZORG EN KOMMER OM GIBRALTAR
EEN BOODSCHAP VAN DE
ENGELSCHE REGEERING
AAN HITLER
«DUITSCHLAND KAN AAN ZIJN
Nationale levensbelangen niet
verzaken» verklaarde hitler
Woensdag namiddag is Sir Neville Hen
derson, Engelsch Gezant t-. Berlijn, naar
Berchtescaden per vlieg ig vertrokken,
om er aan Rijkskanselier ïiitler een bood
schap van de Engelsche Regeering te
overhandigen.
De Engelsche boodschap zou een ant
woord zijl» op een Duitsche nota waarin
Duitechiai.d zijn standpij-t had uiteen
gezet. In de Engelsche nota zou het En
gelsche standpunt uiteengezet zijn en er
op gewezen dat de Britsche Regeering
vast besloten is de aangegan verbintenis
sen na te -c en.
Sir Neville Henderson -ou slechts een
onderhoud van korten duur met Hitier
hebben gehad.
De fuehrer heeft den Britschen am
bassadeur geen twijfel gelaten betreffen
de het feit dat de door de Britsche regee
ring aangegane verbintenissen niet voor
gevolg kunnen hebben dat Duitschland
zijn nationale levensbelangen zou verza
ken
g ii. een schoon en grootscii
eerebetoon.
l k Na herinnerd te hebben aan het offer
w V ft. j van dezen die hun leven gaven om hun
f 1 1 1KQL landgenooten en eigen dierbaren te ver-
t j j 1 k sf lossen uit den knellenden greep van den
II M I I 1 {fj> 1 I JrMmt'jM overweldiger, schrijft «DE LAND-
■11111 iiy-Rfli II BHD WACHT»:
sijiV snT '1L m m m m wa: a iaS-la' T'j&S «Schoon en grootsch is daarom het
yflj IBjfif UbBL f «a" Jij t a JPt. eerebetoon aan die helden, opgevat in
P?,I. I rSgjflIiffl f f ljf -fi t a kristen zin als «bedevaart», beoogd als
lé V-' -'Jflf' I 1 S Mücj t vloek aan den 001 log en vastbesloten
kl J I I S den vredeswensch, niet alleen naar bui-
Vl 9 IKW B f j ten maar ook naar binnen...
All innHI Jammer is dan 10e-
l' f |té'«. i u 1 5i''-siwi y afe - rende plechtigheid waar alle harten het
H eens moeten kloppen, nog wanklanken
p.P-fli'j-A>- .'tói Vc-5*4"^ "i;". 'f 't "i f j fi worden gehoord van verbittering en
.'4 haat. Jammer is het dat de bede-
fJjsf vaartaldus van haar eerste piëteits-
voi doei is afgeweken, en veete wordt
gezaaid, waar alleen verbroedering past.
m «4 Dat ls diep te betreuren en af te
C i'BWBBW keuren.»
Het versterkte Gibraltar, dat door «le Spanjaards als de «pijl in de Spaansche Niettemin blijft het blad bij de OVertui-
flank wordt aanzien, wordt door de Engelschen streng bewaakt. Op onze foto ging dat die gevoelens slechts huizen bij
zien we een bezoekster haar toegangsbewijs afgeven aan de wacht. een kleine minderheid Cn dat de over-
