De pause voor de beslissing I De oorlog in Europa De Groote Missie-spaarweek De kringloop van de Duitsch-Russische beirekkingen Heer keer niet weer! Klaar om op te stijgen KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER INTERNATIONAAL OVERZICHT ZONDAG 15 OCTOBER: HH. Nadier en ^amMsiN antwoorden op de rede van Hitler Volstrekte waarborgen van veiligheid worden geëischt President Roosevelt weigert bemiddelend op te (reden De Baitische Staten onder de voogdij der Sovjets RNLAND STRIBBELT TEGEN. DE GEBEURTENISSEN DAG NA DAG De toestond op Vrijdag 6 October De inrichting van Ka ders voor Vlaanische Reserve-Officieren Wat de Negers in Congo doen voor hun Missionarissen Twintig jaar Diplomatie w# ■m IONDAG 15 OKTOBER 1939. WEEKBLAD 50 CENTIEMEN. 7* JAAR. N 42. «DE HALLE Katholiek Weekblad van leper. Bureel: Boterstraat 58, IEPER. EEN ABONNEMENT KOST VAN NU TOT EINDE 1939: Binnenland 6,00 fr. Belg. Kongo 9,35 fr. Frankrijk 9,35 fr. belgisch geld. Engeland 9,30 fr. belgisch geld. Ander landen 13,75 fr. belgisch geld. Alle Medewerkers ziin verantwoordelijk 'S}9qp4V Utltf 40011 DrubVer-Uitgever: SANSEN-VANNESTE, Poperinge. Tel. Poperinge Nr 9. Postckeckrekening Nr 155.70. TARIEF VOOR BERICHTEN: Kleine berichten per rccrel 1,fr. 2 fr. tot-L v. ber. m. adr. t bur. Kleine berichten (minimum) 4.fr. Houwber. en Bedank, (min.) 5,fr. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag. Ar.nonccn zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. Kleine be richten tegen den Donderdag noen. «Kom niet, o Heer, de wereld ls te slecht; de tijden te droevig Er zijn landen waar men uw priesters vermoordt, waar kerken gedynamie- tcerd worden, waar Judas vereerd wordt in uw plaats. Er gebeurt zoo veel kwaad dat de brave menschen peinzen dat al die onheilen het we reldeinde voorafgaan. «Heer, kom niet! Gij zoudt moe ten spreken in gelijkenissen omdat spionnen luisteren en de muren ooren hebben. In die dagen zei hij dit parabel zou het Evangelie zijn van dezen Zondag: «Een tijger en een jakhals leefden in oneenigneid en toonden malkaar hun welgeslepen tanden. De fanatieke tijger sprong verraderlijk op een schaap dat hij verweet hem te wil len aanvallen. De hertelooze jakhals vachtte; hij had liever «saignant of geslacht vleesch, gefaisandeerd met lijkengeur. Hij maakte het uitgebloe- de slachtoffer tot buit, en vorgenc eg de zich niet met te peuzelen am den overschot, hij wilde «het leeuwen aandeel het recht van den sterkste. Ze kwamen overeen om de prooi te dealen al loerend naar malkaar. De jakhals omhelst den tijger, zijn vriend en bondgenoot... omhelst hem meer en meer... om hem te versmach ten. Ze eindigen met te vechten onder een dat er maar de steerten over blijven. De streek wordt een woestijn, een wildernis Of een protectie. «Een sikkel zal het gras van on der den gebuur zijn voeten maaien «Een hamer zal een kruis kapot slaan dat haken heeft en geen oogen; maar eens zal de hamer zelf breken van 't geweld Kom niet! zij zouden uw pronos- tieken censureeren «Keer niet weer, o Heer! Gij zoudt een volk zien gegeeseld en met doornen gekroond, een volk: Ecce Homo Gij zoudt beelden zien van Lenine en Staline waar prenten van heiligen hingen aan de muur! Gij zoudt revolutie-tracten vinden in plaats van geestelijke lezing! ...Er zijn landen waar de oorlog niet a.lssn tegen menschen gevoerd wordt, maar ook tegen U. Gij zoucit den grootsten oorlog zien, die ook de grootste zonde is! Gij zoudt vaststellen dat de belang rijkste akkoorden maar provisoire formaliteiten meer zijn! Kom niet naar de vuurlijnen Wat men daar houdt, is geen festi val; wat men daar ziet, zijn geen flo- raliën, noch bloemenstoeten. «Heer, Gij hebt geen dienstbevelen van ons te ontvangen maar we vra gen toch: Kom niet Gij oudt moeten weenen en treu ren: Blinde leiders van blinde volkeren. Wee u! Ik gaf u vruchtbaar land en ge hebt het doorploegd met vernie- lingstuig. Ik gaf u breede stroomen voor uw welvaart, en gij maakt er bloedbaden van. Ik gaf u een schoo- nen blauwen hemel, en gij hebt met uw roofvogels er een hel van gemaakt. Jerusalem, hoe dikwijls heb ik uw kinderen willen verzamelen, zooals een hen haar kiekens, en gij hebt niet gewild KEER NIET WEER. «Neen Heer, kom niet terug, hoe gaarne wij U ook zouden willen ont vangen al smeekend: «O Heer, blijf bij ons want het wordt avond s. «Neen, kom niet, blijf in Uw rustig en vredig Paradijs, blijf bij Uw En gelen en Heiligen die nooit strijden tegen elkaar maar eeuwig zingen de vredesymphonie en vredepsalmen wuiven. Kom niet! Als Gij met den besten wil van de wereld zoudt spreken, de Gestapo zou Uwe beste bedoelingen verkeerd uit leggen. Kom niet! De schildwachten zou den naar Uw pasport vragen, U te genhouden of aan de grens zetten: De visavan den hemel telt niet. De geheime politie zou U opsporen onder voorwendsel dat Gij Jood zijt. Hoe vurig we ook zouden begeeren U bij ons te hebben tot troost en rechtveerdigheid en hulp, neen, we durven U niet vragen. Velen zouden U vierkant uitlachen als Ge spreekt van zachtmoedigheid, van verzoening en vrede. BS3IB! O Heer! moest Ge wcerkeeren, Ge zoudt moeten voorbijgaan langs veie kruiswegstaties, langs een hof van Olijven naar een nieuw Calvarie. En toch, o Heer, was Uw kruisdood nog meer dan een heele wereld die vergaat. En Gij zoudt moeten bekennen te midden al dien haat, nijd en vijand schap: «En Ik die zoo dikwijls U ge leerd heb: Bemint elkander zooals Ik u heb bemind Gij zoudt na het lezen van den palmares der oorlogsbulletijnen, na het bezichtigen der panorama's van puinen, bij het zien van den bloedi- gen horizont moeten uitroepen: «Ben Ik daarom op mijn kruik gestorven? «Keer niet weer, o Heer, in zulke abominabele tijden, bij de barbaren der XX eeuw. De wilden vechten be schaafder. Kom niet, men zou U geen spreek beurt geven voor de radio. Maar Gij hebt geen microfoon noodig, Uw woorden zullen niet vergaan. Men zou U overal afspieden gelijk binst Uw leven; Uw prediking over dragen, Uw woorden verdraaien, U strikvragen sollen, U voor Pilatus brengen en U aanklagen dat Gij de schuld zijt van alles. Men zou U achtervolgen en met bommen bestoken tot in de verborgen eenzaamheid, te lande waar Gij gaat om te bieden 's nachts. Zij gelooven niet dat Gij onlijdelijk en onsterfe lijk zijt. Satan leidt den dans. Kom niet, o Heer, Gij hebt Uw Plaatsvervanger op aarde, Gij hebt Uw Ministers van Voorlichting' die zetelen op den Stoel der Waarheid... maar de wereld luistert niet. Uw Stadhouder op aarde predikte de vrede tot de laatste minuut... Men luistert niet. A. B. DE OORLOG IN HE WESTEN. De laatste dagen stonden in het teeken van de pause, en er zullen nog enkele dagen voorbijgaan vooraleer de wereld meer bepaald nieuws zal vernemen. De oorlog in het Westen is tot nog toe zeer problematisch ge bleven. Geen enkele beslissing kon van de eene of de andere zijde afge dwongen worden. Wij vernamen dat er enkele schermutselingen waren, dat verkenningsvluchten werden onder nomen door vliegtuigen en dat de legers tegenover mekaar stelling ge kozen hebben. Al het andere dat rondverteld wordt is zuivere fantasie. Zelfs over het aantal dooden weten we hoegenaamd niets. Het is natuur lijk onzin wanneer men vertelt dat er tot nu toe reeds evenveel Fransche soldaten gevallen zijn als in den vo- ri'gen oorlog, dat het grensdorpje Bray-Dunes reeds veertien dooden telt, enz. DE REDE VAN HITLER. Hitler heeft voor den Reichstag, zijn met spanning verwachte rede ge houden, maar ze heeft ons weinig nieuws gebracht. Eigenlijk komt ge heel zijn uiteenzetting hierop neer: wij hebben onze doeleinden bereikt in Polen en Polen is verdwenen van de kaart van Europa; het heeft gee.i zin meer, dat de oorlog in het Westen langer voortduurtde oorlog is een gruwel die niets oplost en dc vredes verdragen die volgen op een oorlog, stapelen nieuwe oorzaken op voor toe komstige oorlogen; in een oorlog zijn er geen overwonnenen; vooraleer er millioenen menschen sneuvelen, kan er veel meer en beter geregeld worden door de vrede en door onderhande lingen. REDEVOERING VAN HITLER. DE FRANSCHE KOMMUNISTISCHE PARLEMENTAIREN WORDEN INGE REKEND. De hoofdschotel van den dag was ongetwijfeld de rede van Hitier. De betoiopte inhoud dier rede kon den wij reeds mededeelen in ons nummer van verleden week. Onnoo- dig tweemaal hetzelfde over te druk ken. Toch zal het iedereen belang inboe zemen welke woorden de Rijkskanse lier gebruikt heeft toen hij het had over België en ook wel over het lot dat Polen te wachten staat. Voor wat betreft ons eigen land zei Hitier woordelijk het volgende «Onmiddelijk nadat ik tot staats hoofd werd aangesteld heb ik gepoogd vriendschappelijke betrekkingen met Belgie tot stand te brengen. Ik heb iedere herziening verzaakt en ook iederen wensch tot herziening. Duitschland heeft geen enkelen eisch gesteld welke van dien aard zou zijn dat dit een bedreiging zou kun nen zijn voor België. Wat Polen betreft verklaarde hij wel dat een nieuwe Poolsche Staat moest worden opgericht naar histo rische, ethnische en ekonomische ge gevens. Die Staat mag geen brand haard meer worden tusschen Duitsch land en Rusland. Over de verdere vor men van dien op te richten Staat deelde hij niets verders mede. Over beze foto werd genomen daags nadat Warschau xich, totaal uitgeput, had moeten «vergeven in de hadden der Duitschers. We aien hier duidelijk hce erg de Pool- 9«he hoofdstad beschadigd werd. Vooraan een verlaten auto, waarschijnlijk van vluchtelingen die hun wagen door het al te geweldig bombardement hebben moeten prijsgeven. het lot van Polen bleef hij dus be paald onduidelijk. Wat ae indrukken over deze rede zijn geweest laten zich gemakkelijk gissen. In Duitschland was men er zeer opgetogen mede en hield men voor dat hij een groote vredelieven de rede had uitgesproken. Naar de gebruikelijk geworden term deed Hit ier de deur niet dichtvoor verdere besprekingen. In Rusland zag men in die rede een oproep tot den vrede. Van Fransche en Engelsche zijde bleek men zeer afwijzend tegenover Hitler's rede te staan. Opnieuw wor den de tegenstrijdigheden opgewor pen tusschen de vroegere verklarin gen van Hitier en zijne daden. In het woord van Hitier kan geen vertrou wen meer gesteld worden. Geen enkel vredesvoorstel heeft kans aanvaard te worden zoo het Europa niet be vrijd van de bedreiging van aanran ding. In Italië meende men dat alle kans tot onderhandelingen niet verloren gaat. In de V. S. van Amerika werd Hit- Ier formeel afgekeurd. In meest alle andere landen bleek men de overtui ging toegedaan dat de Fuhrer's rede de vrede niet zal kunnen herstellen. Over Warschau werd in tusschen ook gemeld dat de stad nog slechts een puinhoop gelijkt. Langs de stra ten en in de stukgeschoten gebouwen liggen talrijke lijken. De lucht lijkt verpest. De Duitschers trachten zoo spoedig mogelijk de puinen op te rui men en zekere diensten te herstellen. Daags voordien heeft Hitier de Duit- sche troepen geschouwd die de stad binnenrukten. Op het Westerfront bleef het eerder kalm. Patroeljegevechten en artille rievuur laaiden soms op. Mist en re gen verhinderde het werk van het vliegwezen. De Fransche en Engelsche Regee ringen lieten aan Mussolini weten dat alle vredesvoorstellen die niet zouden beantwoorden aan de minima-eischen van Frankrijk nutteloos zouden zijn. De Duitsche admiraal Raeder maak te bekend aan de Regeering der V. S. van Amerika dat de Amerikaansche paketboot Iriquois die naar Ame rika vaarde, door een eenheid der Engelsch-Fransche vloot in den grond zou geboerd worden, in zelfde vcor- waarden als de Athenia In Amerika heeft men hierin een Duitsch manoeuver gezien om de Ame rikaansche politieke kringen te beïn vloeden opdat die de wei op de neu traliteit niet zouden wijzigen. Aan de Duitsche mededeeling werd geen geloof gehecht. Toch werd door President Roosevelt bevolen dat Ame rikaansche oorlogsbodems de Iri quois tegemoet zouden varen en on der bescherming nemen. (De paket boot zou enkele dagen later onder goede geleide behouden New-York be reiken). In Frankrijk worden de kemmunis- tische Parlementairen door het ge recht opgezocht. De leider Thorez o m. bleek onvindbaar, reeds gedeserteerd zijnde. Het Britsch schip Glenjarg werd getorpedeerd. Een matroos werd ge dood. (Vervolg op 2* blad) HET STANDPUNT VAN ENGELAND. Hitier wil de vrede, omdat hij zijn doel bereikt heeft. Maar Engeland en Frankrijk, zijn in den oorlog getre den, om den ondergang van Polen te beletten en om een einde te stellen aan het Nationaal-Socialistisch be wind. omdat, zoo luidt het, dit regiem een bestendige bedreiging vormt voor Europa, die van de eene machtsgreep in de andere gesleept wordt. Engeland en Frankrijk kunnen zoo maar niet de wapens neerleggen en verklaren dat ze eveneens de vrede zonder mer willen. Hun oorlogsdoel einden blijven bestaan. Polen moet weer vrij en eveneens Tsjecho-Slova- kije. De bestendige bedreiging van het Nationaal - Socialistische Duitschland tegen zijn buurlanden moet verdwij nen. Het aanvaarden van den vrede, zou voor Engeland beteekenen dat het zich gewonnen verklaart en dat zou de meest eerlooze nederlaag zijn die de geschiedenis ooit gekend heeft ver mits er omzeggens nog niet gestreden werd en Duitschland zelf in het Wes ten op geen enkele treffend meesier- schap kan bogen. DE VREDESWIL. Doch ook Engeland zou den vrede willen, want ook als het wint, zal het overwonnen zijn, om de woorden van Hitier zelf te gebruiken. De vredeswil is er langs beide zij den van het front en daarom hebben we die momenteele pause, die echter de beslissing voorafgaat: de vestiging van een nieuwe vrede met sterke waarborgen of de strijd tot het bittere einde en we mogen ons niet begoo chelen er is meer kans voor de laat ste alternatief dan voor de eerste. Er is één kans voor den vrede, hoe klein die ook schijnt. Er is eerst en vooral het gezond verstand dat zegt: oorlog is onzin. Het is een waagspel, waarbij de overwinnaar nooit bij voor baat kan aangeduid worden en als hij jaren duurt, dan ivordt het ver nieling en dood in het uiterste, wel licht de ondergang van Europa en van zijn beschaving. HERZIENING VAN OORLOGSDOELEINDEN. Doch Engeland kan zijn prestige zoo maar niet prijs geven. Het heeft de wapens opgenomen voor zekere doeleinden en het zal ze niet neer leggen zoo Duitschland zijn gewensch- te vrede niet kagtff: riet zekere toege vingen. Dan is er ook kans dat Enge land toegevingen doet en wel door een herziening van zijn oorlogsdoel einden. Het klinkt wel zonderling, herzie ning van de oorlogsdoeleinden nadat men in den oorlog gegaan is. En toch blijkt uit de laatste verklaringen van Chamberlain in het Lagerhuis, dat zulks waarschijnlijk zal plaats grij pen na ruggespraak met Frankrijk. Een van de doeleinden klonk vroe ger kordaat: geheel Polen moet weer vrij. Herziening kan wellicht betee kenen, dat Engeland zou staan op een herstel van een deel van Polen. Ge heel kan het nog bezwaarlijk, ver mits daarvoor ook de oorlog aan Rus land zou moeten verklaard worden en dat schijnt onmogelijk of in ieder geval te gewaagd. Maar als men toe laat dat Rusland een machtsgreep verwezenlijkt zonder oorlog, dan kan men toch ook moeilijk aan Duitsch land een stuk misgunnen. Engeland zou zich wellicht nog kunnen neer leggen bij de Duitsche verwezenlij kingen, zoo het grootste gedeelte van Polen dat nu door Duitschland bezet is, als zelfstandige staat herrijst, zij het dan nog onder Duitsche voogdij. En als de schijn maar gered is, kon ook Bohemen en Moravie maar weer uit zijn asch verrijzen, als een soe vereine staat, zij het dan weer onder de voogdij van Duitschland, zooals HiiiiiBaiiiiiiiatiiiiiiEiii Naar wij uit bevoegde bron vernemen ligt het vraagstuk van de oprichting van kaders voor Vlaamsche reserve-officieren thans ter studie. Men wacht op de ver slagen van de korpskommandanten die werden uitgenoodigd in den kortst moge lijken tijd een tabel op te stellen van het aantal Vlaamsche reserve-officieren, die zij in hun regiment hebben, met op gave van hun leeftijd, jaarklasse en rang. De bedoeling is geleidelijk tot een hergroe peering van krachten te komen om later in het raam van de Vlaamsche wetgeving een reserve-kader in te richten. Tevens zal de wijze van overplaatsing van Vlaam sche en Waalsche officieren naar hun res pectievelijke regimenten onderzocht wor den. De groote moeilijkheid zou echter lig gen in het feit dat het officierenkorps voor de 2 3 uit Walen bestaat terwijl 2 3 van de eenheden Vlaamsch zijn. Er ls dus voor het oogenblik een ontstellend te-kort aan Vlaamsche officieren. Wan neer tot de inrichting van Vlaamsche kaders zal overgegaan worden blijft voor alsnog een vraagteeken. Er werd geen da tum vastgesteld. In bevoegde kringen van het departement van Landsverdediging verklaart men echter dat zoo ooit de al- gemeene mobilisatie moest worden afge kondigd de practijk vermoedelijk zal uit wijzen dat het kader van Vlaamsche offi cieren moet aangevuld worden. Alles laat voorzien zegt men verder dat dan beroep zal gedaan worden op de jonge Vlaamsche intellectueelen, die als reserve-onderoffi cieren zijn ingedeeld, om tot reserve- officieren te worden opgeleid. Dit vraagstuk wordt van zeer nabij onderzocht. Anderzijds werd voor de Vlaamsche reserve-aalmoezeniers en -geneesheeren reeds het noodige gedaan opdat zij zich bij Vlaamsche eenheden zouden aanslui ten. De overplaatsing der Vlaamsche re- serve-aalmoezeniers van Franschtalige eenheden naar Vlaamsche eenheden is voor het oogenblik volop aan de» gang. dit het geval is met Slovakije. En nu blijft er nog de strijd tegen het Nationaal-Socialisme. Zoo er waarborgen konden verkregen wor den dat het Nationaal-Socialisme zal ophouden met zijn herhaalde bedrei gingen tegen vreemde landen, dan kan ook wellicht in dit geval een van de doeleinden waarvoor Engeland in den oorlog gegaan is herzien worden. BESLUIT. Duitschland moet toegeven en En geland moet het doen en dan moeten nog zekere vraagstukken opgelost worden, zooals het koloniaal vraag stuk en dan is er nog de kwestie van de beperking der bewapeningen. Het is allemaal zoo kompleks en er is zoo veel goede toil noodig. Zal die er zijn? De pause als die nog een tijdje voort duurt, zal wellicht nog lichtpunten aanbrengen. Een invloedrijke bemid delaar, zou een gunstige wending kun nen aanbrengen. Zal Roosevelt het op zich nemen? Mogelijk hebben ook zekere ver schijnselen dezer laatste weken raad gebracht aan de staatshoofden van Engeland en Duitschland. Is Sovjet- Rusland geen bedreiging geworden voor Duitschland, zoowel als voor Engeland en zou een voortzetting van den oorlog niet noodlottig kunnen worden voor die twee landen en voor de geheele wereld, door de machtstoe name van het communisme? Zoo de beslissing anders uitvalt, dan staan we voor de zwarte, onbe paalde toekomst, waar de verrassin gen mekaar zullen opvolgen en waar bij de somberste voorstellingen voor het komende Europa gewettigd zou den zijn! (Verboden nadruk.) ROSKAM. Een ramp is over de wereld en dan ook over de Missies gekomen de oor log. Hoeveel jaren achteruitgang in de missioneering bij de naar waarheid en vrede wachtende heidenen brengt dit niet mee? Hoeveel missionarissen zijn er niet opgeroepen? Hoeveel kudden zonder herders? En hoeveel missionarissen hebben nu een dubbele last op hun schouders gekregen? Maar hoeveel broodnoodige steun voor de alom op rijzende kristenhede.i zal nu ook ach terblijven? In hun verre eenzame Missies zullen de missionarissen dubbel hard den weerslag van den oorlog voelen. Wij moeten misschien ons dagelij ksch le ventje inkorten, zij zullen misschien het strikt noodzakelijke moeten ont beren. Over Vlaanderen gaat nu de roep om onze soldaten te helpen en onge twijfeld heeft iedereen zijn beste beentje voor gezet. Maar onze mis sionarissen zijn voor de Kerk wat de soldaten zijn voor het land, meer nog, wij mogen dat gerust zeggen zonder aan onze soldaten tekort te doen de soldaten doen hun werk uit plichtbe sef, onze missionarissen lijden de ont beringen uit liefde. En nu die held haftige liefde zoo beproefd wordt, moeten wij eens denken aan het pakje voor den missionaris». Op 15 October iramers begint de GROOTE SPAARWEEK VOOR DE MISSIES die duurt van Zondag 15 tot den Missie zondag 22 October. Elke geloovige doe mee aan de spaarweek en spare eiken dag iets. In vredige tijden vroeg men aan de ge- loovigen iets te sparen op de OVER BODIGE UITGAVEN, op snoep, dure IBS Nu de Dultsch-Russische samen werking een vaststaand feit is gewor den, is het wel interessant eens terug te zien naar het begin van de Russi sche revolutie en de eerste jaren van den na-oorlogschen tijd. Men kan er uit leeren dat niets zoo wisselvallig is als een ideologie die niet gebouwd is op hoogere geestelijke grondslagen. De Soviet-Duitsche betrekkingen van de laatste twintig jaar, kunnen in vier verschillende periodes onder gebracht worden. 1. - De periode die gaat van het ver drag van Brest-Litovsk tot 1928. In 1928 immers kwam Stalin volledig aan de macht, werd Trotsky uitge schakeld, begon het eerste vijfjaren plan en stierf Brockdorf-Rantzau, ge zant van Duitschland te Moskou, die steeds een politiek van toenadering had voorgestaan. 2. - De periode van 1928 tot 1933, datum van Hitler's machtsgreep. Dit was de overgangsperiode Rusland verbrak nog niet met Duitschland en bleef nog buiten de Volkerenbond, maar begint nochtans ongerust te worden over het pangermaansch ge vaar en de Japansche opdringerig heid in het Verre Oosten. 3. - De periode van 1934 tot Sep tember 1938, d.w.z. vanaf de instel ling van het Nationaal-Socialisme tot aan het accoord van München. Rus land treedt in den Volkerenbond, waar Duitschland uittreedt en ver sterkt het democratische front door pacten te onderteekenen met Frank rijk en Tsjecho-Slowakije. 4. - De periode gaat van het ac coord van München tot op heden. DE VROEGERE VRIEND SCHAPPELIJKE BETREKKINGEN. Vanaf Brest-Litovsk tot 1929. Brock dorf-Rantzau die weigerde het trak taat van Versailles te onderteekenen, vervangt te Moskou zijn ongelukkigen voorganger, graaf Mirbach, die viel onder de kogels van de revolutionnai- re socialisten, daar zij gekant waren tegen het verdrag van Brest-Litovsk. Duitschland en Rusland worden door de overige Staten- ingedeeld bij de landen die de Volkerenbond liever buiten de internationale samenwer king houdt. Deze gelijke toestand schept tusschen de twee Staten een basis van verstandhouding. Brock dorf-Rantzau is ervan overtuigd dat Duitschland zijn weerwraak kan ne men op de geallieerden, zoo Rusland steun biedt. De sovjets zijn in prin ciep niet gekant tegen een politiek die een bres kan slaan in het Wester- lijk blok en zoo nieuwe revolution- naire woelingen zal verwekken. Na het handelsaccoord van 23 April 1921 stroomen de Duitschers dan ook in Rusland binnen en de Sovjet industrie wordt het werk van de Duitsche techniekers. Ook op militair terrein steken de Duitschers een handje toe. In 1922 bouwen de Duit schers een vliegtuigenfabriek te Lili bij Moskou, en in 1923 bv. experimen teeren de Duitsche ingenieurs in de streek tusschen Lubertsi en Lublino terpedo's, obussen en gassen. In 1926 hield Ernst Nikisuh, agent van gene raal von Seeckt, besprekingen voor het bouwen van aanvalswagens. De diplomatische betrekkingen zijn in eenzelfden geest, op het verdrag van Rapello tot stand gekomen op 16 April 1922, voltooid op 12 October 1925 volgde het neutraliteits- en nietaan- valsverdrag van 3 Augustus 1926. her nieuwd in 1929, vervolgens verlengd tot 1933 en dat nooit openlijk opge zegd werd. DE OMMEKEER IN RUSLAND. 2. - Van 1928 tot einde 1933. Ds dood van Brockdorf-Rantzau beroof de Duitschland van den man die de meeste pogingen in het werk gesteld had om een toenadering met Rusland te bekomen. Deze dood viel samen met een versterking van het Stalin- regiem, dat uitging van het idee dat het socialisme in een land kan opge bouwd worden zonder rekening te houden met de omringende landen die een andere ideologie zijn toege daan. Doch de uitwerking van het vijfjarenplan, het gelijkschakelen van de economie, ging niet zonder het boycotteeren van vreemde elementen, bijzonderlijk van de Duitschers. De wrijvingen begonnen en vergrootten door het feit dat processen ingesteld werden tegen de Duitsche ingenieurs. De Sovjets waren meteen heel tevre- den schuldigen te vinden voor de mis lukkingen die het vijfjarenplan mee bracht. Rusland was nochtans ver deeld. Terwijl Stalin er voorloopig van af zag openlijk een wereldrevo lutie te verwekken en er zich op toe legde een economische structuur op te bouwen, trachtten de Trotskysti- sche aanhangers, trouw aan het oude ideaal van het integrale bolsjevisme, samehzweringen tegen hem te bera men. De ontevredenheid groeide dan ook onrustbarend. Men belegde over al samenzweringen en zelfs het Roode Leger werd een haard van voortdu rende onlusten. Een onverbiddelijke en niets ontziende zuivering moest dit gevaar afweren. Maar al die on dervindingen hadden een nieuwe oriëntatie van de Russische politiek jegens het buitenland voor gevolg. Deze oriëntatie omvat de periode gaande van 1934 tot het accoord van München. STALIN GAAT NAAR HET WESTEN. 3. - Begin 1934 tot 1938. Reeds in 1932 had de Sovjetregeering aan Frankrijk te kennen gegeven dat men geneigd was de betrekkingen met dit land te verbeteren. Op 29 November 1932 werd een niet-aanvalspact tus- (Zie vervolg 2» blad.) kleederen, rooken, drinken en andere plezieruitgaven. Nu zou die vraag mis schien ietwat ongelegen komen voor veel menschen. Maar toch, zouden wij met kristelijke liefde, die zoo dikwijls vindingrijk ls, geen middel kunnen vinden om bijv. 1 FRANK PER DAG uit te sparen of het een of ander... die we dan op den Missiezondag bij de gewone gift in de omhaling leggen als broodnoodige steun voor de Voort planting des Geloofs in de wereldmis sie. En elk offer voor het welgelukken van den Missie-Zondag gebracht, zal voor de missie en voor ons honderd voudig vergolden worden door God, die onze nooden en wenschen kent. De WERELDMISSIE-ZONDAG moet dit jaar meer dan ooit een zegen zijn voor de Kerk. Moge het voorbeeld van Belgisch Congo ons aanzetten tot edelmoedigheid, want ook daar reeds bloeit de Voortplanting des Geloofs in de streken die door do Kerk ontgon nen zijn. Vanaf 1931 tot 1938 zijn de ontvangsten van het werk van de Voortplanting des Geloofs in de mis sies van Belgisch Congo gestegen van 113.000 frank tot 4ö".320 frank. De eenvoudige negers die tot voor kort nog leefden in heidendom zijn nu reeds vurige helpers geworden van de missionarissen. De missies van Opper-Kasa'ï en Leo- poldstad bereiken de hoogst? cijfers met 32.000 en 31.000 frank. Naar ver houding van het aantal katholieken heeft de missie van Bikoro het hoog ste percentage met 1.14 fr. per chris ten. Een enkele missiestatie en dan nog van de armste van Stanleystad gaf 400 fr. De klein-seminaristen van Rwanda hebben met besparingen tot zelfs op hun voedsel, nl. op vleesch, een som bereikt van gemiddeld 3 fr. per jongen. Deze sommen zullen zooveel te aan zienlijker lijken wanneer men be denkt dat in Kongo voor die men schen enkele centen een klein for tuin vertegenwoordigen en een paar franken soms het heeie bezit zijn van een familie. Enkele konkrete voorbeelden. Op een prijskamp voor lichaamsoefenin gen had een neger graag aan de rij - wielkoers meegedaan, maar hij was te arm en bezat geen eigen fiets! Dan maar de loopkoers. Hij won den snel- heidsprijs en kwam 's anderdaags bij den missionaris zijn prijs van 7 frank aandragen! Ook de melaatschen van Niangara, hoewel nog katechumenen, hebben hun spaarpenningen bij el kaar gebracht... voor den paus. «God zal zien hoezeer wij de genade ver langen, daar we ze ook voor de ande ren willen en de hoofdman bracht 3.60 frank aan den missionaris. In een school hielden kinderen het heele jaar lang een geitenbokje, zochten voedsel en lekkere hapjes om het goed te vet ten. Daarna verkochten ze het voor 5 frank... voor de missies. Zoo gaat over de wereld het chris tenleger steeds vooruit. Overal waar de missionarissen komen prediken zij het woord van liefde en overal vinden die woorden weerklank.In het hart van wilden bloeit stil maar zeker de naastenliefde open en zij brengen hun kleine gaven opdat de missiona ris steeds verder de wildernis kan in trekken, opdat steeds verder en verder de kleine missiekerkjes hun schamele torentjes naar den hemel kunnen priemen. Wat zij kunnen, kunnen 'wij ook, wat de inboorlingen op hun schamele inkomsten kunnen sparen, moeten wij ook kunnen. Ondanks den oorlog moeten onze soldaten vooruit kunnen trekken. On ze missionarissen lijden onder den oorlog, zij weten nu zeker niet meer hoe uit die haast onoverkomelijke moeilijkheden te geraken Daarom moeten wij hen tot het uiterste blij ven steunen. Zij gaven alles hun le ven, hun gezondheid, hun arbeid, hun familiebetrekkingen. Dan mogen en moeten wij ook iets kunnen geven. De tijden zijn slecht, maar misschien vinden wij nog wel een middel om hen te helpen, Liefde is vindingrijk. De missiespaarweek gaat beginnen eiken dag sparen wij iet3 uit voor de besten onzer broeders. En op den Mis siezondag leggen wij onze gave in de schaal die ons zal toegereikt worden voor de Voortplanting des Geloofs. BlIBBHBBIBBBBBBIBBBaaBBiaSHIB KM stonden de Poolsche vliegtuigen op het vliegplein van Okasciec, toen p'ots dia alles verrassende en alles vermetende Duitsche bommenhagel door de Duitsche Luchtweer afgeschoten, op het vliegveld alles vernietigen kwam. We zien nog de ladder bij het vliegtuig staan waarmee de piloot in bet geducht# oorlogstuig plaats zou nemen.

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1939 | | pagina 1