De pause voor de beslissing I
De oorlog in Europa
De Groote Missie-spaarweek
De kringloop van de
Duitsch-Russische beirekkingen
Heer keer niet weer!
Klaar om op te stijgen
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
INTERNATIONAAL OVERZICHT
ZONDAG 15 OCTOBER:
HH. Nadier en ^amMsiN
antwoorden op de rede van Hitler
Volstrekte waarborgen van
veiligheid worden geëischt
President Roosevelt weigert bemiddelend op te (reden
De Baitische Staten onder de voogdij der Sovjets
RNLAND STRIBBELT TEGEN.
DE GEBEURTENISSEN DAG NA DAG
De toestond
op Vrijdag 6 October
De inrichting van Ka
ders voor Vlaanische
Reserve-Officieren
Wat de Negers in Congo doen voor hun Missionarissen
Twintig jaar Diplomatie
w#
■m
IONDAG 15 OKTOBER 1939.
WEEKBLAD 50 CENTIEMEN.
7* JAAR. N 42.
«DE HALLE
Katholiek Weekblad van leper.
Bureel:
Boterstraat 58, IEPER.
EEN ABONNEMENT KOST
VAN NU TOT EINDE 1939:
Binnenland 6,00 fr.
Belg. Kongo 9,35 fr.
Frankrijk 9,35 fr. belgisch geld.
Engeland 9,30 fr. belgisch geld.
Ander landen 13,75 fr. belgisch geld.
Alle Medewerkers ziin verantwoordelijk
'S}9qp4V Utltf 40011
DrubVer-Uitgever:
SANSEN-VANNESTE, Poperinge.
Tel. Poperinge Nr 9.
Postckeckrekening Nr 155.70.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
Kleine berichten per rccrel 1,fr.
2 fr. tot-L v. ber. m. adr. t bur.
Kleine berichten (minimum) 4.fr.
Houwber. en Bedank, (min.) 5,fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Ar.nonccn zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
«Kom niet, o Heer, de wereld ls
te slecht; de tijden te droevig
Er zijn landen waar men uw priesters
vermoordt, waar kerken gedynamie-
tcerd worden, waar Judas vereerd
wordt in uw plaats. Er gebeurt zoo
veel kwaad dat de brave menschen
peinzen dat al die onheilen het we
reldeinde voorafgaan.
«Heer, kom niet! Gij zoudt moe
ten spreken in gelijkenissen omdat
spionnen luisteren en de muren ooren
hebben.
In die dagen zei hij dit parabel
zou het Evangelie zijn van dezen
Zondag:
«Een tijger en een jakhals leefden
in oneenigneid en toonden malkaar
hun welgeslepen tanden. De fanatieke
tijger sprong verraderlijk op een
schaap dat hij verweet hem te wil
len aanvallen. De hertelooze jakhals
vachtte; hij had liever «saignant of
geslacht vleesch, gefaisandeerd met
lijkengeur. Hij maakte het uitgebloe-
de slachtoffer tot buit, en vorgenc eg
de zich niet met te peuzelen am den
overschot, hij wilde «het leeuwen
aandeel het recht van den sterkste.
Ze kwamen overeen om de prooi te
dealen al loerend naar malkaar.
De jakhals omhelst den tijger, zijn
vriend en bondgenoot... omhelst hem
meer en meer... om hem te versmach
ten.
Ze eindigen met te vechten onder
een dat er maar de steerten over
blijven.
De streek wordt een woestijn, een
wildernis
Of een protectie.
«Een sikkel zal het gras van on
der den gebuur zijn voeten maaien
«Een hamer zal een kruis kapot
slaan dat haken heeft en geen oogen;
maar eens zal de hamer zelf breken
van 't geweld
Kom niet! zij zouden uw pronos-
tieken censureeren
«Keer niet weer, o Heer!
Gij zoudt een volk zien gegeeseld
en met doornen gekroond, een volk:
Ecce Homo
Gij zoudt beelden zien van Lenine
en Staline waar prenten van heiligen
hingen aan de muur!
Gij zoudt revolutie-tracten vinden
in plaats van geestelijke lezing!
...Er zijn landen waar de oorlog
niet a.lssn tegen menschen gevoerd
wordt, maar ook tegen U.
Gij zoucit den grootsten oorlog zien,
die ook de grootste zonde is!
Gij zoudt vaststellen dat de belang
rijkste akkoorden maar provisoire
formaliteiten meer zijn!
Kom niet naar de vuurlijnen
Wat men daar houdt, is geen festi
val; wat men daar ziet, zijn geen flo-
raliën, noch bloemenstoeten.
«Heer, Gij hebt geen dienstbevelen
van ons te ontvangen maar we vra
gen toch: Kom niet
Gij oudt moeten weenen en treu
ren:
Blinde leiders van blinde volkeren.
Wee u! Ik gaf u vruchtbaar land en
ge hebt het doorploegd met vernie-
lingstuig. Ik gaf u breede stroomen
voor uw welvaart, en gij maakt er
bloedbaden van. Ik gaf u een schoo-
nen blauwen hemel, en gij hebt met
uw roofvogels er een hel van gemaakt.
Jerusalem, hoe dikwijls heb ik uw
kinderen willen verzamelen, zooals een
hen haar kiekens, en gij hebt niet
gewild
KEER NIET WEER.
«Neen Heer, kom niet terug, hoe
gaarne wij U ook zouden willen ont
vangen al smeekend: «O Heer, blijf
bij ons want het wordt avond s.
«Neen, kom niet, blijf in Uw rustig
en vredig Paradijs, blijf bij Uw En
gelen en Heiligen die nooit strijden
tegen elkaar maar eeuwig zingen
de vredesymphonie en vredepsalmen
wuiven.
Kom niet!
Als Gij met den besten wil van de
wereld zoudt spreken, de Gestapo zou
Uwe beste bedoelingen verkeerd uit
leggen.
Kom niet! De schildwachten zou
den naar Uw pasport vragen, U te
genhouden of aan de grens zetten:
De visavan den hemel telt niet.
De geheime politie zou U opsporen
onder voorwendsel dat Gij Jood zijt.
Hoe vurig we ook zouden begeeren
U bij ons te hebben tot troost en
rechtveerdigheid en hulp, neen, we
durven U niet vragen.
Velen zouden U vierkant uitlachen
als Ge spreekt van zachtmoedigheid,
van verzoening en vrede.
BS3IB!
O Heer! moest Ge wcerkeeren, Ge
zoudt moeten voorbijgaan langs veie
kruiswegstaties, langs een hof van
Olijven naar een nieuw Calvarie.
En toch, o Heer, was Uw kruisdood
nog meer dan een heele wereld die
vergaat.
En Gij zoudt moeten bekennen te
midden al dien haat, nijd en vijand
schap: «En Ik die zoo dikwijls U ge
leerd heb: Bemint elkander zooals
Ik u heb bemind
Gij zoudt na het lezen van den
palmares der oorlogsbulletijnen, na
het bezichtigen der panorama's van
puinen, bij het zien van den bloedi-
gen horizont moeten uitroepen: «Ben
Ik daarom op mijn kruik gestorven?
«Keer niet weer, o Heer, in zulke
abominabele tijden, bij de barbaren
der XX eeuw. De wilden vechten be
schaafder.
Kom niet, men zou U geen spreek
beurt geven voor de radio. Maar Gij
hebt geen microfoon noodig, Uw
woorden zullen niet vergaan.
Men zou U overal afspieden gelijk
binst Uw leven; Uw prediking over
dragen, Uw woorden verdraaien, U
strikvragen sollen, U voor Pilatus
brengen en U aanklagen dat Gij de
schuld zijt van alles.
Men zou U achtervolgen en met
bommen bestoken tot in de verborgen
eenzaamheid, te lande waar Gij gaat
om te bieden 's nachts. Zij gelooven
niet dat Gij onlijdelijk en onsterfe
lijk zijt.
Satan leidt den dans.
Kom niet, o Heer, Gij hebt Uw
Plaatsvervanger op aarde, Gij hebt
Uw Ministers van Voorlichting' die
zetelen op den Stoel der Waarheid...
maar de wereld luistert niet.
Uw Stadhouder op aarde predikte
de vrede tot de laatste minuut...
Men luistert niet.
A. B.
DE OORLOG IN HE WESTEN.
De laatste dagen stonden in het
teeken van de pause, en er zullen nog
enkele dagen voorbijgaan vooraleer
de wereld meer bepaald nieuws zal
vernemen. De oorlog in het Westen
is tot nog toe zeer problematisch ge
bleven. Geen enkele beslissing kon
van de eene of de andere zijde afge
dwongen worden. Wij vernamen dat
er enkele schermutselingen waren, dat
verkenningsvluchten werden onder
nomen door vliegtuigen en dat de
legers tegenover mekaar stelling ge
kozen hebben. Al het andere dat
rondverteld wordt is zuivere fantasie.
Zelfs over het aantal dooden weten
we hoegenaamd niets. Het is natuur
lijk onzin wanneer men vertelt dat
er tot nu toe reeds evenveel Fransche
soldaten gevallen zijn als in den vo-
ri'gen oorlog, dat het grensdorpje
Bray-Dunes reeds veertien dooden
telt, enz.
DE REDE VAN HITLER.
Hitler heeft voor den Reichstag,
zijn met spanning verwachte rede ge
houden, maar ze heeft ons weinig
nieuws gebracht. Eigenlijk komt ge
heel zijn uiteenzetting hierop neer:
wij hebben onze doeleinden bereikt
in Polen en Polen is verdwenen van
de kaart van Europa; het heeft gee.i
zin meer, dat de oorlog in het Westen
langer voortduurtde oorlog is een
gruwel die niets oplost en dc vredes
verdragen die volgen op een oorlog,
stapelen nieuwe oorzaken op voor toe
komstige oorlogen; in een oorlog zijn
er geen overwonnenen; vooraleer er
millioenen menschen sneuvelen, kan
er veel meer en beter geregeld worden
door de vrede en door onderhande
lingen.
REDEVOERING VAN HITLER.
DE FRANSCHE KOMMUNISTISCHE
PARLEMENTAIREN WORDEN INGE
REKEND.
De hoofdschotel van den dag was
ongetwijfeld de rede van Hitier.
De betoiopte inhoud dier rede kon
den wij reeds mededeelen in ons
nummer van verleden week. Onnoo-
dig tweemaal hetzelfde over te druk
ken.
Toch zal het iedereen belang inboe
zemen welke woorden de Rijkskanse
lier gebruikt heeft toen hij het had
over België en ook wel over het lot
dat Polen te wachten staat.
Voor wat betreft ons eigen land zei
Hitier woordelijk het volgende
«Onmiddelijk nadat ik tot staats
hoofd werd aangesteld heb ik gepoogd
vriendschappelijke betrekkingen met
Belgie tot stand te brengen. Ik heb
iedere herziening verzaakt en ook
iederen wensch tot herziening.
Duitschland heeft geen enkelen
eisch gesteld welke van dien aard zou
zijn dat dit een bedreiging zou kun
nen zijn voor België.
Wat Polen betreft verklaarde hij
wel dat een nieuwe Poolsche Staat
moest worden opgericht naar histo
rische, ethnische en ekonomische ge
gevens. Die Staat mag geen brand
haard meer worden tusschen Duitsch
land en Rusland. Over de verdere vor
men van dien op te richten Staat
deelde hij niets verders mede. Over
beze foto werd genomen daags nadat Warschau xich, totaal uitgeput, had moeten
«vergeven in de hadden der Duitschers. We aien hier duidelijk hce erg de Pool-
9«he hoofdstad beschadigd werd. Vooraan een verlaten auto, waarschijnlijk van
vluchtelingen die hun wagen door het al te geweldig bombardement hebben moeten
prijsgeven.
het lot van Polen bleef hij dus be
paald onduidelijk.
Wat ae indrukken over deze rede
zijn geweest laten zich gemakkelijk
gissen. In Duitschland was men er
zeer opgetogen mede en hield men
voor dat hij een groote vredelieven
de rede had uitgesproken. Naar de
gebruikelijk geworden term deed Hit
ier de deur niet dichtvoor verdere
besprekingen.
In Rusland zag men in die rede een
oproep tot den vrede.
Van Fransche en Engelsche zijde
bleek men zeer afwijzend tegenover
Hitler's rede te staan. Opnieuw wor
den de tegenstrijdigheden opgewor
pen tusschen de vroegere verklarin
gen van Hitier en zijne daden. In het
woord van Hitier kan geen vertrou
wen meer gesteld worden. Geen enkel
vredesvoorstel heeft kans aanvaard
te worden zoo het Europa niet be
vrijd van de bedreiging van aanran
ding.
In Italië meende men dat alle kans
tot onderhandelingen niet verloren
gaat.
In de V. S. van Amerika werd Hit-
Ier formeel afgekeurd. In meest alle
andere landen bleek men de overtui
ging toegedaan dat de Fuhrer's rede
de vrede niet zal kunnen herstellen.
Over Warschau werd in tusschen
ook gemeld dat de stad nog slechts
een puinhoop gelijkt. Langs de stra
ten en in de stukgeschoten gebouwen
liggen talrijke lijken. De lucht lijkt
verpest. De Duitschers trachten zoo
spoedig mogelijk de puinen op te rui
men en zekere diensten te herstellen.
Daags voordien heeft Hitier de Duit-
sche troepen geschouwd die de stad
binnenrukten.
Op het Westerfront bleef het eerder
kalm. Patroeljegevechten en artille
rievuur laaiden soms op. Mist en re
gen verhinderde het werk van het
vliegwezen.
De Fransche en Engelsche Regee
ringen lieten aan Mussolini weten dat
alle vredesvoorstellen die niet zouden
beantwoorden aan de minima-eischen
van Frankrijk nutteloos zouden zijn.
De Duitsche admiraal Raeder maak
te bekend aan de Regeering der V. S.
van Amerika dat de Amerikaansche
paketboot Iriquois die naar Ame
rika vaarde, door een eenheid der
Engelsch-Fransche vloot in den grond
zou geboerd worden, in zelfde vcor-
waarden als de Athenia
In Amerika heeft men hierin een
Duitsch manoeuver gezien om de Ame
rikaansche politieke kringen te beïn
vloeden opdat die de wei op de neu
traliteit niet zouden wijzigen.
Aan de Duitsche mededeeling werd
geen geloof gehecht. Toch werd door
President Roosevelt bevolen dat Ame
rikaansche oorlogsbodems de Iri
quois tegemoet zouden varen en on
der bescherming nemen. (De paket
boot zou enkele dagen later onder
goede geleide behouden New-York be
reiken).
In Frankrijk worden de kemmunis-
tische Parlementairen door het ge
recht opgezocht. De leider Thorez o m.
bleek onvindbaar, reeds gedeserteerd
zijnde.
Het Britsch schip Glenjarg werd
getorpedeerd. Een matroos werd ge
dood.
(Vervolg op 2* blad)
HET STANDPUNT VAN ENGELAND.
Hitier wil de vrede, omdat hij zijn
doel bereikt heeft. Maar Engeland en
Frankrijk, zijn in den oorlog getre
den, om den ondergang van Polen te
beletten en om een einde te stellen
aan het Nationaal-Socialistisch be
wind. omdat, zoo luidt het, dit regiem
een bestendige bedreiging vormt voor
Europa, die van de eene machtsgreep
in de andere gesleept wordt.
Engeland en Frankrijk kunnen zoo
maar niet de wapens neerleggen en
verklaren dat ze eveneens de vrede
zonder mer willen. Hun oorlogsdoel
einden blijven bestaan. Polen moet
weer vrij en eveneens Tsjecho-Slova-
kije. De bestendige bedreiging van het
Nationaal - Socialistische Duitschland
tegen zijn buurlanden moet verdwij
nen.
Het aanvaarden van den vrede, zou
voor Engeland beteekenen dat het
zich gewonnen verklaart en dat zou
de meest eerlooze nederlaag zijn die
de geschiedenis ooit gekend heeft ver
mits er omzeggens nog niet gestreden
werd en Duitschland zelf in het Wes
ten op geen enkele treffend meesier-
schap kan bogen.
DE VREDESWIL.
Doch ook Engeland zou den vrede
willen, want ook als het wint, zal het
overwonnen zijn, om de woorden van
Hitier zelf te gebruiken.
De vredeswil is er langs beide zij
den van het front en daarom hebben
we die momenteele pause, die echter
de beslissing voorafgaat: de vestiging
van een nieuwe vrede met sterke
waarborgen of de strijd tot het bittere
einde en we mogen ons niet begoo
chelen er is meer kans voor de laat
ste alternatief dan voor de eerste.
Er is één kans voor den vrede, hoe
klein die ook schijnt. Er is eerst en
vooral het gezond verstand dat zegt:
oorlog is onzin. Het is een waagspel,
waarbij de overwinnaar nooit bij voor
baat kan aangeduid worden en als
hij jaren duurt, dan ivordt het ver
nieling en dood in het uiterste, wel
licht de ondergang van Europa en van
zijn beschaving.
HERZIENING
VAN OORLOGSDOELEINDEN.
Doch Engeland kan zijn prestige
zoo maar niet prijs geven. Het heeft
de wapens opgenomen voor zekere
doeleinden en het zal ze niet neer
leggen zoo Duitschland zijn gewensch-
te vrede niet kagtff: riet zekere toege
vingen. Dan is er ook kans dat Enge
land toegevingen doet en wel door
een herziening van zijn oorlogsdoel
einden.
Het klinkt wel zonderling, herzie
ning van de oorlogsdoeleinden nadat
men in den oorlog gegaan is. En toch
blijkt uit de laatste verklaringen van
Chamberlain in het Lagerhuis, dat
zulks waarschijnlijk zal plaats grij
pen na ruggespraak met Frankrijk.
Een van de doeleinden klonk vroe
ger kordaat: geheel Polen moet weer
vrij. Herziening kan wellicht betee
kenen, dat Engeland zou staan op een
herstel van een deel van Polen. Ge
heel kan het nog bezwaarlijk, ver
mits daarvoor ook de oorlog aan Rus
land zou moeten verklaard worden
en dat schijnt onmogelijk of in ieder
geval te gewaagd. Maar als men toe
laat dat Rusland een machtsgreep
verwezenlijkt zonder oorlog, dan kan
men toch ook moeilijk aan Duitsch
land een stuk misgunnen. Engeland
zou zich wellicht nog kunnen neer
leggen bij de Duitsche verwezenlij
kingen, zoo het grootste gedeelte van
Polen dat nu door Duitschland bezet
is, als zelfstandige staat herrijst, zij
het dan nog onder Duitsche voogdij.
En als de schijn maar gered is, kon
ook Bohemen en Moravie maar weer
uit zijn asch verrijzen, als een soe
vereine staat, zij het dan weer onder
de voogdij van Duitschland, zooals
HiiiiiBaiiiiiiiatiiiiiiEiii
Naar wij uit bevoegde bron vernemen
ligt het vraagstuk van de oprichting van
kaders voor Vlaamsche reserve-officieren
thans ter studie. Men wacht op de ver
slagen van de korpskommandanten die
werden uitgenoodigd in den kortst moge
lijken tijd een tabel op te stellen van
het aantal Vlaamsche reserve-officieren,
die zij in hun regiment hebben, met op
gave van hun leeftijd, jaarklasse en rang.
De bedoeling is geleidelijk tot een hergroe
peering van krachten te komen om later
in het raam van de Vlaamsche wetgeving
een reserve-kader in te richten. Tevens
zal de wijze van overplaatsing van Vlaam
sche en Waalsche officieren naar hun res
pectievelijke regimenten onderzocht wor
den.
De groote moeilijkheid zou echter lig
gen in het feit dat het officierenkorps
voor de 2 3 uit Walen bestaat terwijl 2 3
van de eenheden Vlaamsch zijn. Er ls
dus voor het oogenblik een ontstellend
te-kort aan Vlaamsche officieren. Wan
neer tot de inrichting van Vlaamsche
kaders zal overgegaan worden blijft voor
alsnog een vraagteeken. Er werd geen da
tum vastgesteld. In bevoegde kringen van
het departement van Landsverdediging
verklaart men echter dat zoo ooit de al-
gemeene mobilisatie moest worden afge
kondigd de practijk vermoedelijk zal uit
wijzen dat het kader van Vlaamsche offi
cieren moet aangevuld worden. Alles laat
voorzien zegt men verder dat dan beroep
zal gedaan worden op de jonge Vlaamsche
intellectueelen, die als reserve-onderoffi
cieren zijn ingedeeld, om tot reserve-
officieren te worden opgeleid.
Dit vraagstuk wordt van zeer nabij
onderzocht.
Anderzijds werd voor de Vlaamsche
reserve-aalmoezeniers en -geneesheeren
reeds het noodige gedaan opdat zij zich
bij Vlaamsche eenheden zouden aanslui
ten. De overplaatsing der Vlaamsche re-
serve-aalmoezeniers van Franschtalige
eenheden naar Vlaamsche eenheden is
voor het oogenblik volop aan de» gang.
dit het geval is met Slovakije.
En nu blijft er nog de strijd tegen
het Nationaal-Socialisme. Zoo er
waarborgen konden verkregen wor
den dat het Nationaal-Socialisme zal
ophouden met zijn herhaalde bedrei
gingen tegen vreemde landen, dan
kan ook wellicht in dit geval een van
de doeleinden waarvoor Engeland in
den oorlog gegaan is herzien worden.
BESLUIT.
Duitschland moet toegeven en En
geland moet het doen en dan moeten
nog zekere vraagstukken opgelost
worden, zooals het koloniaal vraag
stuk en dan is er nog de kwestie van
de beperking der bewapeningen. Het
is allemaal zoo kompleks en er is zoo
veel goede toil noodig. Zal die er zijn?
De pause als die nog een tijdje voort
duurt, zal wellicht nog lichtpunten
aanbrengen. Een invloedrijke bemid
delaar, zou een gunstige wending kun
nen aanbrengen. Zal Roosevelt het op
zich nemen?
Mogelijk hebben ook zekere ver
schijnselen dezer laatste weken raad
gebracht aan de staatshoofden van
Engeland en Duitschland. Is Sovjet-
Rusland geen bedreiging geworden
voor Duitschland, zoowel als voor
Engeland en zou een voortzetting van
den oorlog niet noodlottig kunnen
worden voor die twee landen en voor
de geheele wereld, door de machtstoe
name van het communisme?
Zoo de beslissing anders uitvalt,
dan staan we voor de zwarte, onbe
paalde toekomst, waar de verrassin
gen mekaar zullen opvolgen en waar
bij de somberste voorstellingen voor
het komende Europa gewettigd zou
den zijn!
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
Een ramp is over de wereld en dan
ook over de Missies gekomen de oor
log. Hoeveel jaren achteruitgang in de
missioneering bij de naar waarheid en
vrede wachtende heidenen brengt dit
niet mee?
Hoeveel missionarissen zijn er niet
opgeroepen? Hoeveel kudden zonder
herders? En hoeveel missionarissen
hebben nu een dubbele last op hun
schouders gekregen? Maar hoeveel
broodnoodige steun voor de alom op
rijzende kristenhede.i zal nu ook ach
terblijven?
In hun verre eenzame Missies zullen
de missionarissen dubbel hard den
weerslag van den oorlog voelen. Wij
moeten misschien ons dagelij ksch le
ventje inkorten, zij zullen misschien
het strikt noodzakelijke moeten ont
beren.
Over Vlaanderen gaat nu de roep
om onze soldaten te helpen en onge
twijfeld heeft iedereen zijn beste
beentje voor gezet. Maar onze mis
sionarissen zijn voor de Kerk wat de
soldaten zijn voor het land, meer nog,
wij mogen dat gerust zeggen zonder
aan onze soldaten tekort te doen de
soldaten doen hun werk uit plichtbe
sef, onze missionarissen lijden de ont
beringen uit liefde. En nu die held
haftige liefde zoo beproefd wordt,
moeten wij eens denken aan het
pakje voor den missionaris». Op 15
October iramers begint de GROOTE
SPAARWEEK VOOR DE MISSIES die
duurt van Zondag 15 tot den Missie
zondag 22 October.
Elke geloovige doe mee aan de
spaarweek en spare eiken dag iets. In
vredige tijden vroeg men aan de ge-
loovigen iets te sparen op de OVER
BODIGE UITGAVEN, op snoep, dure
IBS
Nu de Dultsch-Russische samen
werking een vaststaand feit is gewor
den, is het wel interessant eens terug
te zien naar het begin van de Russi
sche revolutie en de eerste jaren van
den na-oorlogschen tijd. Men kan er
uit leeren dat niets zoo wisselvallig
is als een ideologie die niet gebouwd
is op hoogere geestelijke grondslagen.
De Soviet-Duitsche betrekkingen
van de laatste twintig jaar, kunnen
in vier verschillende periodes onder
gebracht worden.
1. - De periode die gaat van het ver
drag van Brest-Litovsk tot 1928. In
1928 immers kwam Stalin volledig
aan de macht, werd Trotsky uitge
schakeld, begon het eerste vijfjaren
plan en stierf Brockdorf-Rantzau, ge
zant van Duitschland te Moskou, die
steeds een politiek van toenadering
had voorgestaan.
2. - De periode van 1928 tot 1933,
datum van Hitler's machtsgreep. Dit
was de overgangsperiode Rusland
verbrak nog niet met Duitschland en
bleef nog buiten de Volkerenbond,
maar begint nochtans ongerust te
worden over het pangermaansch ge
vaar en de Japansche opdringerig
heid in het Verre Oosten.
3. - De periode van 1934 tot Sep
tember 1938, d.w.z. vanaf de instel
ling van het Nationaal-Socialisme tot
aan het accoord van München. Rus
land treedt in den Volkerenbond,
waar Duitschland uittreedt en ver
sterkt het democratische front door
pacten te onderteekenen met Frank
rijk en Tsjecho-Slowakije.
4. - De periode gaat van het ac
coord van München tot op heden.
DE VROEGERE VRIEND
SCHAPPELIJKE BETREKKINGEN.
Vanaf Brest-Litovsk tot 1929. Brock
dorf-Rantzau die weigerde het trak
taat van Versailles te onderteekenen,
vervangt te Moskou zijn ongelukkigen
voorganger, graaf Mirbach, die viel
onder de kogels van de revolutionnai-
re socialisten, daar zij gekant waren
tegen het verdrag van Brest-Litovsk.
Duitschland en Rusland worden door
de overige Staten- ingedeeld bij de
landen die de Volkerenbond liever
buiten de internationale samenwer
king houdt. Deze gelijke toestand
schept tusschen de twee Staten een
basis van verstandhouding. Brock
dorf-Rantzau is ervan overtuigd dat
Duitschland zijn weerwraak kan ne
men op de geallieerden, zoo Rusland
steun biedt. De sovjets zijn in prin
ciep niet gekant tegen een politiek
die een bres kan slaan in het Wester-
lijk blok en zoo nieuwe revolution-
naire woelingen zal verwekken.
Na het handelsaccoord van 23 April
1921 stroomen de Duitschers dan ook
in Rusland binnen en de Sovjet
industrie wordt het werk van de
Duitsche techniekers. Ook op militair
terrein steken de Duitschers een
handje toe. In 1922 bouwen de Duit
schers een vliegtuigenfabriek te Lili
bij Moskou, en in 1923 bv. experimen
teeren de Duitsche ingenieurs in de
streek tusschen Lubertsi en Lublino
terpedo's, obussen en gassen. In 1926
hield Ernst Nikisuh, agent van gene
raal von Seeckt, besprekingen voor
het bouwen van aanvalswagens. De
diplomatische betrekkingen zijn in
eenzelfden geest, op het verdrag van
Rapello tot stand gekomen op 16 April
1922, voltooid op 12 October 1925
volgde het neutraliteits- en nietaan-
valsverdrag van 3 Augustus 1926. her
nieuwd in 1929, vervolgens verlengd
tot 1933 en dat nooit openlijk opge
zegd werd.
DE OMMEKEER IN RUSLAND.
2. - Van 1928 tot einde 1933. Ds
dood van Brockdorf-Rantzau beroof
de Duitschland van den man die de
meeste pogingen in het werk gesteld
had om een toenadering met Rusland
te bekomen. Deze dood viel samen
met een versterking van het Stalin-
regiem, dat uitging van het idee dat
het socialisme in een land kan opge
bouwd worden zonder rekening te
houden met de omringende landen
die een andere ideologie zijn toege
daan. Doch de uitwerking van het
vijfjarenplan, het gelijkschakelen van
de economie, ging niet zonder het
boycotteeren van vreemde elementen,
bijzonderlijk van de Duitschers. De
wrijvingen begonnen en vergrootten
door het feit dat processen ingesteld
werden tegen de Duitsche ingenieurs.
De Sovjets waren meteen heel tevre-
den schuldigen te vinden voor de mis
lukkingen die het vijfjarenplan mee
bracht. Rusland was nochtans ver
deeld. Terwijl Stalin er voorloopig
van af zag openlijk een wereldrevo
lutie te verwekken en er zich op toe
legde een economische structuur op
te bouwen, trachtten de Trotskysti-
sche aanhangers, trouw aan het oude
ideaal van het integrale bolsjevisme,
samehzweringen tegen hem te bera
men. De ontevredenheid groeide dan
ook onrustbarend. Men belegde over
al samenzweringen en zelfs het Roode
Leger werd een haard van voortdu
rende onlusten. Een onverbiddelijke
en niets ontziende zuivering moest
dit gevaar afweren. Maar al die on
dervindingen hadden een nieuwe
oriëntatie van de Russische politiek
jegens het buitenland voor gevolg.
Deze oriëntatie omvat de periode
gaande van 1934 tot het accoord van
München.
STALIN GAAT NAAR HET WESTEN.
3. - Begin 1934 tot 1938. Reeds in
1932 had de Sovjetregeering aan
Frankrijk te kennen gegeven dat men
geneigd was de betrekkingen met dit
land te verbeteren. Op 29 November
1932 werd een niet-aanvalspact tus-
(Zie vervolg 2» blad.)
kleederen, rooken, drinken en andere
plezieruitgaven. Nu zou die vraag mis
schien ietwat ongelegen komen voor
veel menschen. Maar toch, zouden wij
met kristelijke liefde, die zoo dikwijls
vindingrijk ls, geen middel kunnen
vinden om bijv. 1 FRANK PER DAG
uit te sparen of het een of ander...
die we dan op den Missiezondag bij
de gewone gift in de omhaling leggen
als broodnoodige steun voor de Voort
planting des Geloofs in de wereldmis
sie. En elk offer voor het welgelukken
van den Missie-Zondag gebracht, zal
voor de missie en voor ons honderd
voudig vergolden worden door God,
die onze nooden en wenschen kent.
De WERELDMISSIE-ZONDAG moet
dit jaar meer dan ooit een zegen zijn
voor de Kerk. Moge het voorbeeld van
Belgisch Congo ons aanzetten tot
edelmoedigheid, want ook daar reeds
bloeit de Voortplanting des Geloofs in
de streken die door do Kerk ontgon
nen zijn. Vanaf 1931 tot 1938 zijn de
ontvangsten van het werk van de
Voortplanting des Geloofs in de mis
sies van Belgisch Congo gestegen van
113.000 frank tot 4ö".320 frank. De
eenvoudige negers die tot voor kort
nog leefden in heidendom zijn nu
reeds vurige helpers geworden van de
missionarissen.
De missies van Opper-Kasa'ï en Leo-
poldstad bereiken de hoogst? cijfers
met 32.000 en 31.000 frank. Naar ver
houding van het aantal katholieken
heeft de missie van Bikoro het hoog
ste percentage met 1.14 fr. per chris
ten. Een enkele missiestatie en dan
nog van de armste van Stanleystad
gaf 400 fr. De klein-seminaristen van
Rwanda hebben met besparingen tot
zelfs op hun voedsel, nl. op vleesch,
een som bereikt van gemiddeld 3 fr.
per jongen.
Deze sommen zullen zooveel te aan
zienlijker lijken wanneer men be
denkt dat in Kongo voor die men
schen enkele centen een klein for
tuin vertegenwoordigen en een paar
franken soms het heeie bezit zijn van
een familie.
Enkele konkrete voorbeelden. Op
een prijskamp voor lichaamsoefenin
gen had een neger graag aan de rij -
wielkoers meegedaan, maar hij was te
arm en bezat geen eigen fiets! Dan
maar de loopkoers. Hij won den snel-
heidsprijs en kwam 's anderdaags bij
den missionaris zijn prijs van 7 frank
aandragen! Ook de melaatschen van
Niangara, hoewel nog katechumenen,
hebben hun spaarpenningen bij el
kaar gebracht... voor den paus. «God
zal zien hoezeer wij de genade ver
langen, daar we ze ook voor de ande
ren willen en de hoofdman bracht
3.60 frank aan den missionaris. In een
school hielden kinderen het heele jaar
lang een geitenbokje, zochten voedsel
en lekkere hapjes om het goed te vet
ten. Daarna verkochten ze het voor 5
frank... voor de missies.
Zoo gaat over de wereld het chris
tenleger steeds vooruit. Overal waar
de missionarissen komen prediken zij
het woord van liefde en overal vinden
die woorden weerklank.In het hart van
wilden bloeit stil maar zeker de
naastenliefde open en zij brengen
hun kleine gaven opdat de missiona
ris steeds verder de wildernis kan in
trekken, opdat steeds verder en verder
de kleine missiekerkjes hun schamele
torentjes naar den hemel kunnen
priemen.
Wat zij kunnen, kunnen 'wij ook,
wat de inboorlingen op hun schamele
inkomsten kunnen sparen, moeten wij
ook kunnen.
Ondanks den oorlog moeten onze
soldaten vooruit kunnen trekken. On
ze missionarissen lijden onder den
oorlog, zij weten nu zeker niet meer
hoe uit die haast onoverkomelijke
moeilijkheden te geraken Daarom
moeten wij hen tot het uiterste blij
ven steunen. Zij gaven alles hun le
ven, hun gezondheid, hun arbeid, hun
familiebetrekkingen. Dan mogen en
moeten wij ook iets kunnen geven. De
tijden zijn slecht, maar misschien
vinden wij nog wel een middel om
hen te helpen, Liefde is vindingrijk.
De missiespaarweek gaat beginnen
eiken dag sparen wij iet3 uit voor de
besten onzer broeders. En op den Mis
siezondag leggen wij onze gave in de
schaal die ons zal toegereikt worden
voor de Voortplanting des Geloofs.
BlIBBHBBIBBBBBBIBBBaaBBiaSHIB
KM
stonden de Poolsche vliegtuigen op het vliegplein van Okasciec, toen p'ots dia
alles verrassende en alles vermetende Duitsche bommenhagel door de Duitsche
Luchtweer afgeschoten, op het vliegveld alles vernietigen kwam. We zien nog de
ladder bij het vliegtuig staan waarmee de piloot in bet geducht# oorlogstuig
plaats zou nemen.