BOEKEN
VOOR ONZE SOLDATEN
De Oorlog in Europa
De plichten van den Staatsburger
in een neutraal land in oorlogstijd
Voor onze Landbouwers
DE H. VADER
ZAL OP HET FEEST VAN
CHRISTUS-KONING
[TWAALF MISSIONARISSEN
TOT BISSCHOP WIJDEN
OUD-LEGERAALMOEZENIER
E. P. DE GROOTE, S.J.
OVERLEDEN
ZsSerüog 7 Gc'cbtr
Maandag 9 October
RiïfSilog ID Gctoëter
Mededeeüngen van Keer Senator Sobry
Woensdag 11 October
besloten iisïk alel te oMerwsrPiR aaaldeel beicifom dan oiag Duitsciiland.
Donderdag 12 October
In naam van de 40 West - Vlaamsche Aalmoezeniers en ln
opdracht van Z. Exc. Mgr Lamiroy, doen wij beroep op allen
die onze opgeroepene soldaten willen helpen aan gezonde lec
tuur.
In cantonnementen en ln hospitalen hunkeren de soldaten
naar lectuur om ledige uren te vullen en om de eentonigheid
van het mobilisatieleven te breken. Hoe nuttig zal gezonde ont
spanningslectuur niet helpen om bij onze mannen den moed
er in te houden, om kristene zeden en gave volkskracht te
bewaren.
Het best geschikte middel om ln den nood te voorzien is
den Aalmoezenier boeken ter beschikking te stellen. De Aal
moezenier is dagelijks in aanraking met de jongens; hij kan
gemakkelijk boeken ter lezing geven en de soldaten weten dat
Zij van hem goede boeken zullen krijgen.
Daarom willen wij aan elk van onze Aalmoezeniers een koffer
met een honderd boeken bezorgen. Helpt ons! Boeken die in
uwe boekenkast sedert jaren onaangeroerd staan, kunnen aan
tientallen soldaten uren verstrooiing en opbeuring bezorgen.
Wij zijn zoo vrij onze wenschen nader te bepalen:
Wij vragen BOEKEN geen tijdschriften, geen illustrés.
Wij vragen BOEKEN IN GOEDEN STAAT, zoo mogelijk
ingebonden, of geschikt om ingebonden te worden
Wij vragen vooral VLAAMSCHE VOLKSBOEKEN. Liefst lezen
onze jongens de werken van Conscience, Snieders, Claes, Tim
merman, Vermeulen, Hans. Bij meer ontwikkelden zullen ook ver
talingen van vreemde romans, boeken van geschiedenis, van
geestelijk leven zeker welkom zijn.
Wij durven ook uwen MILDEN GELDELIJKEN STEUN te
vragen om boeken en koffers te koopsn, om boeken in te bin
den en te verzenden.
Wij zijn overtuigd dat velen er zullen aan houden om onze
Aalmoezeniers in hun heerlijk werk onder onze soldaten daad
werkelijk te steunen.
Aan allen dankl Comité voor Hulpbetoon,
LEENSTRAAT 46, ROESELARE.
I1. S. Dc BOEKEN kunnen ofwel rechtstreeks opgestuurd worden op liet
«(ires van E. H. Ilodüm, Aalmoezenier van het Militair Hospitaal te Brugge,
Professor aan 't Groot Seminarie te Brugge, ofwel afgeleverd worden aan
het plaatselijk «Comité voor Hulpbetoon, dat op iedere parochie zal ge
sticht worden. Wie begeert GELDELIJKEN STEUN te verkenen kar
storten op postrekening Nr 18.96.0S vaa E. H. Ilodüm, Groot Seminarie,
Brugge.
ONDER HEN BEVINDT ZICH DE
BELGISCHE MISSIEBISSCHOP
MGR. MORLION
Zondag 29 Oktober, feestdag van Chris
tus-Koning, zal de Heilige Vader twaalf
missionarissen, die door hun verscheiden
heid van nationaliteit en ras werkelijk de
gemeenschap der katholieke Kerk ver
legen woordigen, tot bisschop wijden,
i Onder deze bisschopen wordt België
vertegenwoordigd door Z. Exc. Mgr. Ur-
bain Morlion, van de Congregatie der
.Witte Paters van Kard. Lavigerie.
t i De nieuwe Belgische bisschop, die coad
jutor is van den apostolischen vicaris
van Boudewijnstad, werd in 1894 te Pol-
linkhove, bij leper, geboren en werd in
3922 te Carthago tot priester gewijd. Ver
volgens was hij professor aan het semi
narie der Witte Paters te Bouchout, daar
na rector van dit seminarie in 1927 en
ten slotte rector van het groot seminarie
zijner congregatie te lieverlee.
Onder de andere missiebisschoppen be
vinden zich een Italiaan, een Mexicaan,
ee.i Indisch Jezuïet, een Afrikaansch in
boorling, Mgr. Kiwanuka, apostolisch vi
caris van Masaka (Uganda), een in-
landsch priester van Madagascar, een
Ier, Amerikaan, Duitscher, Chinees,
Franschman en een Nederlander Mgr,
Maskeholt, van de priesters van het H.
Hart, apostolisch vicaris van Palembang
in Nederlandsch Oost-Indië.
De Heilige Vader zal tijdens de plech
tige wijding worden bijgestaan door Z
Em. Kard. Constantini, secretaris van de
Congregatie der Propaganda Fide en door
Mgr. Streicher, oud-apostolisch vicaris van
Uganda.
De laatste analoge plechtigheden had
den plaats in 1926 toen Z. H. Pius XI
zes Chineesche inlandsche priesters tot
bisschop wijdde, in 1927 bij de wijding
van den eersten inlandschen Japanschen
bisschop en in 1934 toen de Heilige Vader
twee Indiërs, twee Chineezen en een An
namiet tot bisschop wijdde.
Al de dagbladen meldden Maandag 11.
het afstei-ven van Pater De Groote, d
75-jarige legeraalmoezenier die te Luik
in het militair hospitaal aan de gevolgen
van een longontsteking bezweken is. Hij
nam deel als vrijwilliger aan den oorlog
1914-1918. Den 14 Oktober 1914 was hij
te Nieuwpoort met het eerste regiment
Jagers te Voet die streden te Lombard-
sijde. De Nieuwpoortnaars, die toen nog
in onze stad verbleven, herinneren zich
dien aalmoezenier, in 't zwart gekleed
met, rond zijn priesterhoed, een driekleu
rige koord met kwispel. Hij liep van win
kel tot winkel in Nieuwpoort, vol bekom
mernis en toewijding voor zijn mannen,
om chocolade te koopen alsook eetwaren,
rookgerlef en drank. Hij trok met vol
geladen beurzen naar de tranchées, dicht
bij Bamburg nabij de fabrieken Flori-
zoone. Hij stond bij de soldaten aange
schreven als een heldenfiguur.
Veel mensehen te Nieuwpoort vroegen
zich af, tijdens de onthulling van het
Albertmonument in 1938, wie die oude
priester mocht zijn, met de borst vol
decoraties, die door Nieuwpoort's straten
wandelde en een bizondere plaats innam
op de eeretribune. 't Was Pater De
Groote
In September 1.1., ter gelegenheid van
de mobilisatie, had hij zich andermaal
bij het leger vervoegd als aalmoezenier,
doch zijn krachten hebben hem begeven.
Nieuwpoort begroet in hem een dap
pere man en een e 'ele priesterfiguur die
verbonden blijft aan de geschiedenis van
Nieuwpoort tijdens den oorlog.
i;»BsiaM3»ai
In de laatste weken werd heftige en
tn 'nigvuldige eritiel: aan het adres van
de Regeering uitgebracht.
De openbare nieening heeft den indruk
gehad dat hare werking ontoereikend
was en van gebrek aan samenhang blijk
gaf.
In een verklaring die hij Zaterdag voor
de pers aflegde, heeft de Eerste-Minister
dit onbehaaglijk gevoel uit den weg ge
ruimd. Dit gevoel was in groote mate toe
te schrijven aan het feit dat door de
zware taak die zij te vervullen hebben,
de leden van de regeering den tijd niet
hadden om aan de bevolking uiteen te
zetten den aard, de strekking en den om
vang der maatregelen die sedert het be
gin van den oorlog, hier te lande geno
men werden.
fir zijn landgenooten die zich inbeel-
de dat zij, omdat zij van de neutraliteit
genieten, den weerslag van de vreeselijke,
bloedige gebeurtenissen die onze naburen
tciteren, niet ondergaan.
België Is niet in oorlog, doch het be
vindt zich in den draaikolk van de inter
nationale crisis. Ziedaar de oorzaak van
sommige maatregelen die door de Re-
geering genomen zijn en die door de open
bare meening niet worden begrepen. Moest
de toestand verergeren, dan zou men haar
verwijten die niet genomen te hebben
i De gebeurtenissen ontwikelen zich in
een zeer snel tempo. I)e besten onder de
burgers verliezen uit het oog wat gedaan
weid om de bestaanszekerheid van het
land te waarborgen, zijn eenheid te be
waren, misbruiken tegen te gaan en te
ver.nijden dat te zware beperkingen en
ontberingen aan de Belgen worden op
gelegd. De overgroote meerderheid der
Belgen wenscht niet in het conflict be
trokken te worden. Er zijn maatregelen
die op gegeven oogenblikken dringend
geworden waren en die door een geëvo
lueerde!! toestand later niet meer gewet
tigd waren. De Regeering heeft ze ter
stond gewijzigd of ingetrokken. Is het
verwarring of besluiteloosheid Neen,
het is wijsheid en gezond verstand. Het
is heelemaal nutteloos beperkingen te
behouden als de omstandigheden die niet
vergen.
Kr zijn anderzijds maatregelen die door
het publiek met verbittering worden aan
genomen. Geen enkel medeburger zal
nochtans meenen dat ze genomen wor
de»! om de menschen te plagen. Het zijn
be .chermingsmaatregrlcn. Iedereen heeft
den plicht voorzichtig te zijn, de moge
lijke verwikkelingen te berekenen en van
nu af besluiten te nemen die ver-
.fjuaLugeu zullen
Andere onzijdige landen die, zooals
wij, de vrijheid, de onafhankelijkheid en
de integriteit van hunne democratische
instellingen willen vrijwaren, zijn veel
verder gegaan dan wij. Zij hebben zich
een strenge tucht opgelegd opdat de be
volking zich later geen grootere opoffe
ringen zou moeten getroosten.
In België werd de mobilisatie slechts
gedeeltelijk doorgevoerd; in Holland en
Zwitserland algeheel.
In dit laatste land zijn de maatregelen
op oorlogsvoet tot het uiterste gedreven;
er is gebrek geweest aan geneesheeren
in de hospitalen, groote pachthoeven wa
ren verlaten, de autobussen waren in de
eerste dagen spoorloos verdwenen. Nu
komt er eenigszins ontspanning in Zwit
serland. Maar men is karig inzake de
verlofdagen bij het leger,
In deze twee onzijdige landen Is men
overgegaan tot rationneering. De Zwit-
sersche pers staat onder zeer streng toe
zicht. In vele gevallen, is de burgerlijke
overheid aan de militaire ondergeschikt.
Holland, dat in zijn koloniën talrijke pe-
troleumbronnen bezit, heeft, om benzine
te besparen, 's Zaterdags en 's Zondags
het autoverkeer verboden. De maximum
snelheid is op 70 Km. gebracht. Wie zich
daaraan niet onderwerpt, kan tot 4 jaar
opsluiting gestraft worden.
Deze vergelijking is noodig om aan al
len die wenschen dat België de groote
moeilijkheden die voor de deur staan te
boven komt, te doen begrijpen dat strenge
tucht noodig is, alsof wij in oorlog wa
ren. Het ordewoord moet zijn met de
overheid samenwerken en zich niet ver
zetten tegen besluiten die in het gemeen
schappelijk belang worden genomen.
I)e bevolking verlieze niet uit het oog
dat de mobilisatie ten gevolge heeft dat
de groote besturen de diensten van vele
medewerkers moeten ontberen. Daardoor
komt vertraging in de uitvoering van
zekere reglementen. Zoo is er een Staats
bestuur dat in normalen tijd 3.509 amb
tenaren en beambten telt, waarvan er
809 zijn gemobiliseerd. Er is dus meer
werk voor degenen die blijven, en daarbij
komt nog dat nieuwe vraagstukken iede-
ren dag oprijzen. Deze moeten in (Ier
haast opgelost worden.
Nationale tucht en medewerking is al
ler plicht.
Op deze wijze alleen zullen wij er in
slagen de vrede te bewaren en dat allen,
wat voeding en dagelijksch levensonder
houd betreft, het minimum van offers
te vergen.
Medegedeeld door het Ministerie
ïaa Nationals Voorlichting.
Tiet Russlsch-Letsch hijstandspakt
werd openbaar gemaakt. Rusland mag
in de havens van Libau en Windau
basissen voor zijn oorlogsvloot aan
leggen, enkele- luchtvlootbasissen in
het. land aanleggen en de ncodige
troepen ter bescherming ervan in
Letland overbrengen. Artillerie mag
opgesteld worden te Lindau, Windau
ea Pitraggs.
FINLAND AAN DE BEURT.
De rede van Hitier hield voort ied er-
eens aandacht gaande. In alle landen
maakt de pers er beschouwingen over.
De Duitsche bladen in het algemeen
bevestigen dat Duitschland vrede wil.
Toch meent men dat binnen de eerst
komende 10 dagen een beslissing sal
moeten vallen. Alle bladen werpen
weer de mogelijkheid uit van een pe-
middeling van neutralen. In verband
hiermede worden weer de namen ge
meld van President Roosevj'.c, Koning
Leopold en Koningin Wilhelmina.
Het blijkt wel dat Duitsciiland thans
graag vrede zou krijgen, nu het ten
grooten deele verzadigd schijnt.
De Engelsche en Fransche pers blijft
afwijzend. Zij meent dat thans vrede
sluiten slechts een uitstel zou zijn voor
nieuwe Duitsche veroveringen. Er is
slechts een uitweg; de vernietiging
van het Hitlerisme.
In officieele kringen wordt verklaard
dat H. Chamberlain in den loop der
volgende dagen het Engelsche ant
woord zal beleend maken. Vrede met
Duitschland kan slechts gesloten wor
den zoo die vrede zou beantwoorden
aan de doeleinden gesteld door de
Verbondenen.
Intusschen breidt Rusland zijn in
vloed uit in het Oosten. Na Estland,
Letland en Litauen schijnt ook Fin
land aan de beurt te moeten komen,
gezien een Finsche onderhandelaar
naar Moskow werd ontboden.
VAN HET WESTERFRONT werden
nogmaals patroeljegevechten en artil
leriebedrijvigheid gemeld. Een Duit
sche aanval bij Wissemburg werd af
geslagen.
Hongarije en Roemenie hebben te-
sloten hun troepen van hun iveder-
zijdsche grenzen terug te trekken.
In Itahe, waar alle koffieverbruik
verboden werd, wordt het weer tosge
laten koffie als geschenk uit den
vreemde te mogen ontvangen.
ZaasJag 3 CcSoacr
NOG STEEDS DE REDE VAN HITLER.
DE NOORSCHE STATEN TE
GENOVER DE RUSSISCHE EI SC HEN
AAN FINLAND.
De rede van Hitier blijft nog overal
aan de orde van den dag. De rcranten
blijven erover niet uiigepraat.
Uit Rome wordt gemeld dat de Hei
lige Vader met groote belangstelling
zeif naar de rede van Hitier luisterde.
Tot dusverre onthield het Vatikaan
zich evenwel van er elk commentaar
over uit te brengen.
De Engeische pers zegt ook nog dat
de voorsteilen van Hitier wei zorgvul
dig moeten ingestudeerd worden maar
dat de Engeische en Fransche tegen
voorstellen beredeneerd moeten zijn
maar ook onweerlegoaar. De Engelscn-
Fransche antwoorden moeten ae over
tuiging van de neutrale landen win
nen.
I11 talrijke kringen wordt nog steeds
gehoopt dat President Roose/eit ais
Demiddelaar zou optreden.
Naar Havas werd een aanslag ge
pleegd op het Ministerie van Propa
ganda te Berlijn. De naamplaten van
de Mussolini-platz z den er be
klad zijn geweest en \eranderd in
Stalln-piatz
In Frankrijk werden 13 kommunis-
tische parlementairen, leden van dc
«Arbeiders- en Boerenpartij» aange
houden en ingerekend. Zes en 'twintig
werden in staat van beschuldiging ge
steld.
De H. Vader stelde een groote som
geld ter beschikking tot huip van de
Poolsche vluchtelingen in Roemenie.
In Palestina zal een Joodsch-Ara-
bisch leger gevormd worden om het
grondgeoied van alle inval te behoe
den.
De Poolsche legerbisschop Mgr Gaw-
lina zal naar Parijs afreizen om er
opnieuw zijn ambt waar te nemen
bij het Pocisch leger dat ln Frankrijk
gevormd zal worden.
Naar de Daily Express zou het
geheim wapen dat door Hitier aange
haald werd bestaan uit een vliegtuig
bewapend met 16 machiengeweren,
bestemd om oorlogsbooten aan te val
len.
Ekonomische besprekingen worden
gevoerd tusschen Duitschland en Rus
land.
De eischen die Rusland stellen zou
aan Finland hebben groote beroering
teweeggebracht in de Noorsche Sta
ten. Finland ligt immers als een scha
kel tusschen Sovjet-Rusland en de
Noordelijke Staten. De Noorsche Sta
ten zijn van oordeel dat Finland niet
tot de Baltische maar tot de Noorsche
Staten behoort. Men verwacht dan
ook een heftig protest der Noorsche
Staten tegen het gedoe der Sovjets.
In het Kanaal zonk de Nederland-
sche boot 3innendijkDe boot is
waarschijnlijk op een mijn geloopen.
De bemanning werd gered.
De strijdberichten waren eerder
schaarsch. Op het WESTERFRONT
bleef het bij artillerievuur en het uit
zenden van kleine patroeljes. Uit Po
len wordt van Duitsche zijde de ge
vangenneming van een 17.000 man ge
meld.
Van Fransche zijde werd een over
zicht gegeven van den toestand op het
WESTERFRONT. De Fransche voor
uitgang zou de Duitschers eenige ver
ontrusting hebben verwekt.
De Britsche Regeering maakte be
kend dat de Engelsche luchtvaart
reeds 43 man zou hebben verloren.
DUITSCHLAND OP ZOEK NAAR EEN
NEUTRALEN BEMIDDELAAR
SLAG IN DE NOORDZEE TUSSCHEN
ENGELSCHE SCHEPEN EN DUIT
SCHE VLIEGTUIGEN. DE OVER
PLANTING DER DUITSCHE MIN
DERHEDEN UIT DE BALTISCHE
STATEN; DEZE ZOU 120.000 PER
SONEN BEDRAGEN.
Meer en meer wordt gesproken over
een mogelijke neutrale bemiddeling.
Zoowel in de Engelsche, Fransche en
neutrale pers wordt de meening geuit
dat Duitschland op zoek Is naar een
neutralen bemiddelaar. Een bemidde
ling schijnt echter weinig kans tot
welslagen te hebben zoolang niet toe
gevingen van weerszijden kunnen
worden in het vooruitzicht gesteld.
Van Italiaansche zijde wordt ge
meld dat Mussolini zijn steun zou
geven aan ieder voorstel om den oor
log te doen ophouden maar dat Italië
geen enkel militair initiatief nemen
zal.
Aan de orde van den dag staat ook
ten zeerste het overplanten der Duit
sche minderheden woonachtig in d.e
LBalUsclie SUte.au 1-t-z. dei inwoneis,
(VERVOLG)
van Duitschen bloed van Litauen, Let
land en Estland. Het gaat hier niet
minder dan om een 126.000-tal lieden.
In die landen leven er, naar verluidt,
Duitschers sedert 600 jaar; 120.000 zijn
van Duitsche afkomst, de overige 6.000
zijn van Duitsche nationaliteit.
In Letland alleen zijn er 60.000,
waaronder zeer vele grootgrondbezit
ters.
Het ls dan ook begrijpelijk dat ve
len onder hen met die overplanting
maar weinig gediend zijn. Nobelen be
dankten ten anderen reeds voor die
gedwongen verhuizing.
De Duitsche Regeering wil haast bij
zetten bij die overplanting. Een aan
vang weird zelfs reeds gemaakt met
de Duitschers van Estland. Talrijke
booten trokken reeds naar de havens
der Baltische Staten om die leden der
Duitsche minderheden aan boord te
nemen.
Naar verluidt zullen die leden
meestal naar Polen worden overge
bracht.
Uit Zwitsersche bron wordt daarbij
nog beweerd dat velen dier overplan
ting naar Bonemen en Moravie zullen
worden overgebracht en er de plaats
zullen innemen van een groot aantal
Tcheckische arbeiders en boeren die
naar Rusland zouden worden ge
stuurd. Rusland zou hiermede akkoord
gaan. Arme Tchecken!
In Frankrijk duren de aanhoudin
gen van kommunisten voort.
In Duitschland zou een nieuwe po
litiedienst zijn opgericht om de in
wendige vijanden op te sporen.
Van Duitsche zijde werd opnieuw
bevestigd dat Duitschland de neutra
liteit van Luxemburg niet zal schen
den.
Naar de Daily Express zou Rus
land aan Duitschland hebben laten
weten dat het van de Sovjets geen
militaire hulp zou moeten vernach
ten.
Op de Noordzee werd slag geleverd
tusschen een Engelsche vlootafdeeling
en Duitsche vliegtuigen. Van Duitsche
zijde werd beweerd dat 3 Engelsche
vliegtuigen geraakt werden wijl van
Engelsche zijde ten stelligste werd
voorbehouden dat slechts 1 Engelsche
oorlogsboot licht werd geraakt door
scherven van een bom die nevens het
schip ontplofte, maar dat daarente
gen verschillende Duitsche vliegtuigen
werden geraakt.
Wie gelijk heeft blijft ons evenwel
een raadsel maar het valt evenwel
niet te ontkennen dat verschillende
Duitsche vliegtuigen hun basis niet
terug konden bereiken. Twee Duit
sche vliegtuigen landden immers op
Deensch gebied en een op Noorsch
gebied. Een der vliegtuigen die op
Deensch grondgebied landde werd
door de bemanning in brand gesto
ken. Een vierde vliegtuig zou in zee
omgekomen zijn.
De Franschen zouden een Duitsche
onderzeeër tot zinken hebben ge
bracht.
VAN HET FRANSCHE FRONT wordt
gemeld dat de Duitschers reusachtige
luidsprekers opstelden welke werden
gebruikt om de rede van Hitier als
mede enkele vertalingen ervan uit te
zenden.
Duitsche lichte aanvallen werden
afgeslagen.
In Estland kwamen reeds Russische
troepen toe. Estlandsche troepen
vormden de haag om alle incidenten
te vermijden.
Finland blijkt niet gemakkelijk te
zullen toegeven cp de Russische
eischen.
RADIOREDE VAN DE
EERSTE MINISTER H.
FRANSCHE
DALADIER.
Dinsdag avond sprak de H. Dala-
dier een radiorede uit die wij als volgt
kunnen samenvatten:
Sedert een maand zijn de Fransche
soldaten op vijandelijk, gebied voor
uitgegaan. De vliegers bewezen tal-
rijice daden van moed. Op zee werden
de verbindingen tusschen Frankrijk
en zijn rijk vrijgehouden wijl vijan
delijke duikbooten werden-verjaagd
en honderdduizenden ton grondstof
fen voor Duitschland bestemd, teer
den aangeslagen. Engeland en Frank
rijk zijn meester op zee en de onder
vinding heeft geleerd dat wie meester
is op zee steeds zal eindigen met den
slag te winnen.
Engeland heeft niet alleen vliegtui
gen gezonden met hun bemanning
maar ook zijn jeugd en zijn sterk
materiaal. Wijl de Duitsche radio be
weerde dat Engeland den oorlog wilde
voeren met Fransch bloed werd de
stem van den verrader van Stuttgart
gesmoord door het ononderbroken
rollen der treinen die Britsche troe
pen naar het front voerden. Ook op
ieder ander gebied teerden de pogin
gen der vijandelijke propaganda ver
nield.
Weken geleden stelden de kommu
nisten zich aan als onwrikbare pa
triotten, zij hadden geen beleedigin-
gen genoeg om de vredespogingen van
de Regeering te brandmerken. Steeds
stuurden zij aan naar den oorlog. Zij
zouden op de eerste rijen strijden. Het
heeft evenwel volstaan dat de bol
sjewisten er hun belang in zagen om
met de nazis overeen te komen en met
hen Polen te deelen opdat die lieden
een vrede door verraad trachtten te
verdedigen.
Er zijn dictators die de kommunis-
tische arbeiders uitmoorden en zich
daarna verstaan met hun leiders.
Maar Frankrijk zal er nooit aan den
ken de Fransche werklieden van wel
ke opinie ook te verwarren met dezen
die hen hebben willen bedriegen en
verraden. De Fransche broederlijk
heid zal evenwel eens te meer toela
ten dat de beproevingen zullen ivor-
deu doorworsteld en het gevaar zal
overwonnen worden.
Frankrijk strijdt voor land en
haardsteden, maar ook voor de be
schaving die verder gaat dan de Fran
sche grenzen. Noch Frankrijk, noch
Engeland voeren een ideologischen
oorlog, maar zij zijn verplicht geweest
te strijden omdat Du'tschland zijn
overheersching over Europa heeft
willen opdringen.
Wie zou nu nog gelooven dat het
ging om Danzig en de corridor, of
het lot der Duitsche minderheden.
Duitschland heeft thans bewezen dat
het door sluwheid Polen wilde onder
werpen of het met vuur en zwaard
wilde neerhalen. Eerst Oostenrijk, dan
Tchecko-Slovakijedan Polen. Dit wa
ren slechts etappen op de baan om
Frankrijk en Europa naar de slaver
nij te voeren.
Heden spreekt men vrede, maar van
een Duitsche vrede gevestigd op ver
overingen en geweld en die niet zou
beletten er nieuwe voor te bereiden.
De rede van Hitler komt er feitelijk
op neer: ik ben voldaan, laat ons
dan vrede sluiten Het ongeluk wil
dat wij die taal reeds hebben, verno
men. Telkens icerd verklaard dat hij
niets meer verlangde, zie de verkla
ringen -van Hitier na de opvolgenlijke
bezettingen van Oostenrijk, Sudeten-
land, Tchecko-Slowakije en nu Polen.
Stellig heeft Frankrijk getracht tot
een rechtzinnige samenwerking onder
de volkeren maar de Regeering is vast
de dictateuren van het geweld. De wa
pens werden opgenomen. Frankrijk
zal ze niet neerleggen vooraleer vo1-
strekte waarborgen van veiligheid
worden verstrekt, om niet meer alle
zes maanden naar de wapens te moe
ten grijpen.
Kan die veiligheid bestaan indien
een land vdn dc kaart van Europa
weggevaagd wordt, zoo elke maand
een nieuwe aanranding volbracht
wordt spijts het gegeven ivoord?
Zoo men werkelijk vrede wil dan
zouden eerst alle onrechten moeten
hersteld worden en de rechten en be
langen van alle volkeren op eerlijke
wijze in overeenstemming gebracht.
Dan moeten ook alle pogingen tot
overheersching belet worden. Dan
inoet de t:jd der territoriale verove
ringen gedaan zijn. Na al die verove
ringen begint een oorlog in Duitsch
land met broodkaarten en andere
rantsoeneeringen.
Frankrijk zal dus voortstrijden tot
een definitieve veiligheidwaarborg be
komen wordt. Ook de eenvoudigste
soldaat begrijpt dit. Allen zullen dan
ook volledig hun plicht vervullen. De
Regeering zal niet toegeven.
Heer Daladier maakte ten slotte
een vergelijking tusschen den Duit
schen en den Franschen soldaat. De
eerste moet toegeven dat hij den oor
log voert om de Duitsche geweldspo-
litiek wijl de Fransche soldaat strijdt
om zijn vaderland te verdedigen en
het te beschermen tegen het tragisch
lot dat sedert tivee jaar ten deele is
gevallen aan millioenen mannen,
vrouwen en kinderen in Europa.
De Fransche zaak is een rechtvaar
dige. Frankrijk zal zegevieren.
Aldus de H. Daladier.
DE DRIE BALTISCHE STATEN HEB
BEN HUN ONAFHANKELIJKHEID
VERLOREN. FINSCHE MINIS
TERS NAAR MOSKOW. FINSCHE
STEDEN WORDEN ONTRUIMD.
DE DUITSCHE ADMIRAAL RAEDER
ZOU ONTSLAGHEBBEN AANGE
BODEN.
Het lot der Baltische Staten schijnt
bezegeld. Alle drie hebben toegegeven
aan de Sovjet-Russische eischen. Li
tauen is nu ook aan de beurt geko
men, na Estland en Letland. Op Li-
tausch grondgebied zal Rusland ook
maritieme en luchtbasissen mogen
aanleggen. Litauen krijgt echter een
kleine Kompensatie: Wilna wordt het
land teruggeschonken, maar mits be
houd van een roode legerbezetting.
De drie randstaten hebben dus hun
onafhankelijkheid verloren.
Finsche Ministers zouden eveneens
naar Moskow zijn afgereisd. Bij hun
vertrek te Helsinski stond een groote
menigte aan de statie geschaard, die
toen de trein aanzette, het Finsche
nationaal lied aanhieven.
Het schijnt wel dat Finland zich
niet gemakkelijk de Russische eischen
zal laten opleggen. Het land stribbelt
tegen. Ten einde het hoofd te bieden
aan alle mogelijkheden werd de ont
ruiming van de steden Helsinski en
Wiborg bevolen. Treinen en autos
brengen de bevolking dier steden ver
der het land in.
In Duitschland zouden de vlootmid-
dens het niet eens zijn met de poli
tiek van von Rib'oenirop, die er toe
geleid heeft dat Rusland nu ook
meester is geworden in de Baltische
of Oostzee. De Duitsche admiraal Ras
der zou diensvolgens zijn ontslag heb
ben aangeboden, wat Hitier niet heeft
aanvaard. Dit naar het Engelsch blad
Daily Sketch
Te Berlijn deden allerlei onzinnige
geruchten de ronde o.m. dat de En
gelsche koning was afgetreden, dat
Lloyd George Engelsche Eerste Minis
ter was geworden en vrede wilde, enz.
Die geruchten moesten langs de radio
worden tegengesproken.
Maarschalk Vorosjilov kreeg een
vliegtuig in geschenk van Maarschalk
Goering.
In Zuid-Tyrol werd de landverhui
zing aangevangen.
De Duitschers van de Baltische Sta
ten kregen twee maanden tijd om
terug naar Duitschland te keeren.
Den volgenden Donderdag zal Heer
Chamberlain de Engelsche houding
uiteenzetten.
H. Salazar, Eerste Minister van Por
tugal, verklaarde dat Portugal neu
traal wil blijven, maar ook de vriend
van Engeland. Hij vaarde uit tegen
het kommunisme en Rusland.
Hitier hield een nieuwe rede tijdens
de opening der campagne voor Win
terhulp. Hij bestempelde de doelein
den der Westersche demokratiën als
belachelijk. Zoo zijn vredesanbod ver
worpen wordt zal Duitschland den
strijd aanvaarden.
H. Benesj, Oud-President van Tche
cko-Slowakije, is te Parijs aangeko
men waar hij zal overgaan tot de op
richting van een Tcheckisch leger.
Te Parijs werd de H. Deat, Oud-
Minister, in beschuldiging gesteld we
gens het verspreiden van een vlug
schrift voor onmiddellijken vrede
OP HET V/ESTERFRONT werd een
stijgende bedrijvigheid van patroeljes
waargenomen. Langs weerszijden van
het front werden millioenen man
schappen bijeengebracht. Geweldige
artilleriegevechten hadden plaats.
Russische officieren zouden de Sieg-
fried-linie hebben bezocht.
DE LANDBOUWVERLOVEN
EEN PRACTISCII VOORSTEL VAN
SENATOR SOBRY
In de vergadering der Senaats-Com-
missie van Landsverdediging, gehouden
op Dinsdag 10de dezer, deelde de Minis
ter van Landsverdediging mede dat er
tot dan toe 2.000 landbouwverloven wer
den toegekend en dat ln overeenstem
ming met den Minister van Landbouw
beslist werd thans een nieuwe reeks van
2.000 verloven te verleenen.
Senator Sobry, ln akkoord met de an
der Vlaamsche leden van deze Commis
sie nl. de HH. De Boodt en Borginon,
nam daarop het woord om de aandacht
van den Minister er op te trekekn dat
deze oplossing niet ln overeenstemming
staat met de werkelijke behoeften van
den landbouw en dat de noodzakelijkheid
zich opdringt om onmiddellijk een sei
zoenverlof te verleenen aan al de be-
drijfslioofden van den landbouw zonder
uitzondering; alsook aan onmisbare boe
renzonen.
In verband daarmee stelde spreker
voor, met het oog op de spoedige en
zelfs onmiddellijke regeling dezer verlo
ven, dat de belanghebbenden zelf de
aanvraag zouden doen met de vereischte
gegevens, hetwelk stuk voor echt verkla
ring zou worden onderteekend èn dooi
den Burgemeester
Dit stuk zou hij dan rechtstreeks bij
zijne legereenheid kunnen indienen.
In overeenstemming daarmee zou de
hoogere legerleiding de noodige onder
richtingen en bevelen kunnen geven aan
de bevelhebbers der legereenheden, be
helzende een concreet plan voor de uit
voering der verloven waarvan de duur,
in evenredigheid zou zijn met de opper
vlakte der betrokken hoeven.
Volgens dit systeem zouden de verloven
zeer spoedig kunnen verleend worden.
De andere aanvragen, die reeds wer
den ingediend langs het Departement van
Landbouw zouden dan, ofwel door de be
langhebbende kunnen hernieuwd worden
naar het verbeterd stelsel, zooniet zou
den ze een meerdere kans krijgen voor
eene vluggere verwezenlijking, aangege
ven volgens de nieuwe modaliteit geen
overlasting van werk meer zou bestaan
in dit Departement.
De Minister beloofde daarover onmid.
dellijk te onderhandelen met den Minis.
ter van Landbouw.
Door Senators Sobry. Do Boodt en 3or.
ginon werd te gelijkertijd een schrijven
in dezen zin overgemaakt aan den Minis,
ter van Landbouw.
OVER INGEVRAAGDE I'.VARDEN If
PRIJZEN
f Brussel, 32 Oktober 1339,
Mijnheer da Senator,
Ik heb de eer U ter kennis te brengen
1. Dat de teruggave van de drachtige
jnerriën thans een aanvang geno.
men heeft, en dat die vaa de ge-
primeerde paarden onverwijld zal
plaats heben.
2. Zoo er paarden van twee jaar wer.
den opgeeisclit zulks klaarblijkelijk
bij vergissing gebeurd is, en ik zou
U dank weten mij de gevallen op
te geven welke Gij mochtet kennen,
3. Dat de prijzen vastgesteld worden
met inachtneming van de loopende
marktprijzen en dat de vergoeding
aan den verstrekker wordt uitbe-
taald onder voorhehoud van zijn
rechten, in geval hij dit bedrag
dier vergoeding niet zou aanvaar-
den.
Gelieve, Mijnheer de Senator, de uit
drukking mijner verkleefde gevoelens tj
aanvaarden. M
De Minister van Landsverdediging!
Luitenant-Generaal Denis,
VOOR DE NIEUWPOOKTSCIIB f
VISSCllEItS
Door Senator Sobry werd tijdens dt
vergadering van deCommissie van
Landsverdediging op Dinsdag 10de de
zer, de aandacht van den Minister van
Landsverdediging getrokken op h'et feit
dat door de zeewaartsche scheepsoefenin-
gen vanaf 4 October tot December, le
Nieuwpoort het visschersbedrijf aldaar
gevaar loopt volledigstil te vailen.
De Minister heeft stjellig belopfdden
zaak 'onmiddellijk nauwkeurig te zullen
onderzoeken en al het mogelijke te doen
om aan de belanghebbende voldoening tt
geven.
aaaaaaagassaaaaBaaBBBaaszu
een kruis maken over zijn overheer
sching in de Oostzee.
De Engelsche Minister Churchill
verklaarde dat reeds 153.000 Engel
sche soldaten naar Frankrijk werden
gestuurd, evenals 25.000 motorwagens,
tanks inbegrepen, waarvan veel van
15 ton en meer.
De rede van H. Daladier werd ook
druk besproken in de internationale
pers. De indruk ervan is dat Frank
rijk en Engeland zullen voortstrijden
tot het einde. In Duitschland meent
men dat die rede de toestand onge
wijzigd heeft gelaten.
Het blijkt ook dat Italië zich niet
meer gerust gevoeld tegenover de wer
king van Rusland. Italië wil zijn in
vloed behouden in Centraal- en Zuid-
Europa. De bladen streven dan ook
voor het vestigen van den vrede.
Een Zweedsche boot werd tot zin
ken gebracht.
In Duitschland werd ook een «hout-
kaart» in voege gebracht.
In Estland heeft de Regeering ont
slag genomen. De opperbevelhebber
van het Estlandsche leger werd naar
Moskow geroepen.
Tusschen Rusland en Engeland zul
len de handelsbetrekkingen voortge
zet worden.
VAN HET WESTERFRONT worden
Duitsche aanvallen gemeld, die afge
slagen werden.
In Frankrijk zal een Poolsch leger,
250.000 man stprk, opgericht worden.
Uit alle landen' stroomen de vrijwilli
gers toe.
Het Fransch schip Normandie
zal te New-York blijven, zoolang de
oorlog zal duren. Ongeveer 600 leden
der bemanning blijven aan boord.
PRESIDENT ROOSEVELT WEIGERT
EvN BEMIDDELINGSACTIE IN TE
ZETTEN. ANDERE STEDEN
WOKDEN ONTRUIMD IN FINLAND.
Zooals reeds hooger gezegd, werd
deze laatste dagen nerhaalctelijk ge
sproken over een bemiddeling van
neutralen, bijzonderlijk van wege Pre
sident Roosevelt.
Deze beweringen heeft President
Roosevelt thans den kop ingedrukt.
Op een persconferentie verklaarde
hij namelijK dat hij niet meer als be
middelaar in Europa zou optreden.
In bevoegde kringen werd daar bij
gevoegd dat President Roosevelt niet
vergeten heef t dat hij reed? tweemaal
een vredesoproep tot Kanselier Hitier
richtte en telkens geen antwoord
kreeg. De President wil zich nie,.
blootstellen aan een derde misluk
king. De President, evenals het Ame-
rikaansche volk, beschouwen Hitier
als de eenige verantwoordelijke voor
den oorlog en moet dan ook de ge
volgen ervan dragen.
Finland bereidt zich steeds voor op
alle mogelijkheden. Nog andere ste
den, t.t.z. Wipur, Tempere en Turku
moeten worden ontruimd. De Finsche
legatie kwam reeds toe te Moskow.
Zij werd er koel onthaald. Rusland
trok reeds troepen samen ln het hoo-
ge Noorden. In het geheel kan Fin
land, dat circa 4 miliioen inwoners
telt, slechts een leger van 120.000 man
stellen tegenover de overmacht van
de Sovjets, die aldaar 700.000 man
zou bedragen.
Uit neutrale bron wordt beweerd
dat Rusland de hand wil leggen op
de Aaland-Eilanden en tevens op de
haven van Petsane, gelegen in het
hooge Noorden. Dit laatste zou ook
een bedreiging worden voor Zweden
en Noorwegen. Mocht Rusland dit
REDE VAN DE ENGELSCHE
EERSTE MINISTER CHAMBERLAIN.
OFWEL MOET DUITSCHLAND EEN
DUIDELIJK BEWIJS VAN OPRECHT
HEID LEVEREN, OFWEL WORDT DE
OORLOG VOORTGEZET.
In het Lagerhuis legde Donder
dag 1.1. de H. Chamberlain een ver
klaring af welke als antwoord dient
aanzien op de rede van Hitier.
Deze verklaring kunnen wij als
volgt samenvatten
Groot-Brittanië kan onmogelijk
als basis van vredesonderhandelingen
de verklaringen van Hitier aanvaar
den zonder tekort te komen aan zijn
eer en zonder afstand te doen van
het standpunt dat de internationale
geschillen moeten opgelost worden na
overleg en niet door geweld.
De voorstellen van Hitier zijn ge
steund op veroveringen en het recht
te doen wat hij wil in de veroverde
landen.
Zijn daden zijn niet in overeenstem
ming te brengen met zijn vroegere
verklaringen. Zijn minachting voor
eigen ivoord heeft hij herhaaldelijk
bewezen.
Na de opgedane ervaring in het
verleden is het onmogelijk vertrou
wen te stellen in het woord der Duit
sche Regeerders zoo dit woord niet
wordt gegarandeerd.
Engeland wil Duitschland niet ver
dringen van zijn wettige plaats in
Europa, wel te verstaan een Duitsch
land dat in vriendschap wil leven en
in vertrouwen met alle naties.
Geen enkel middel tegen de kwalen
kan gevonden worden als dit niet
rekening houdt met de rechtvaardige
eischen en behoeften van alle landen.
Engeland is niet ten oorlog getogen
uit wraakzucht doch alleen ter ver
dediging van de vrijheid. Niet alleen
de vrijheid der kleine landen staat
op het spel doch ook het vreedzaam
bestaan van Engeland, van de Domi
nions, van Indie, van Frankrijk en
van ale landen die de vrijheid lief
hebben.
Welke ook de uitslag van den strijd
weze, de wereld zal niet meer dezelfde
zijn als de wereld welke wij hebben
gekend.
In een oorlog zooals thans geleverd
wordt zullen overwinnaar en over
wonnene gelijkelijk zivare verliezen
lijden. Doch te kapituleeren voor een
onrechtvaardigheid zou willen zeggen
dat iedere hoop moet opgegeven wor
den. Ongetwijfeld willen alle volke
ren vrede.
Het doel van Engeland is niet de
overwinning. De Verbondenen willen
meer. Zij willen de grondslagen leg
gen van een beter internationaal re
giem opdat de oorlog niet het aandeel
zijn zou van ieder opvolgend geslacht.
Geen stoffelijke voordeelen worden
beoogd, er ivordt niets gewcnscht van
het Duitsche volk, alecn dient een
echte en duurzame vrede bereikt en
niet een ivapenbestand dat de onrust
voort zou laten bestaan.
Alleen de Duitsche Regeering en
niets anders staat zulkdanigen vrede
in den weg. Hierover bestaai volledige
overeenkomst met Frankrijk en En
geland, ook met de Poolsche Regee
ring.
Vredesvoorstellen zijn niet aan
vaardbaar als men begint met de aan
randing kwijt te schelden. De voor
stellen vervat in Hitler's rede zijn
vaag en onzeker. Zij bevatten geen
SlilielSA billik tot hSDtel van dc scha
de aan Polen en Tchecko-Slowakije
berokken. Zelfs indien die voorstellen,
wenken in dien zin hadden bevat dan
nog zou de vraag dienen gesteld door
welke praktische middelen ie Duit-
sche Regeering meent de wereld tt
kunnen overtuigen dat alle aanran-
ding zal ophouden en dat waarbor-
gen worden gegeven. Het verleden
heeft bevestigd dat geen vertrouwen
kan geschonken worden in de vent'
keringen van de huidige Duitsche Re-
geering. i
Er moeten daden worden gesteld,
ivoorden tellen niet meer. Dan eerst
zullen Engeland en Frankrijk kunnen
besluiten de wapens neer te leggen.
Eerst als het vertrouwen in de we
reld zal hersteld zijn 'zal het mogelijk
zijn oplossingen te vinden van de
vraagstukken die de wereld thans
vertroebelen.
Er is dus een hoofdzakelijke; voor
waarde en alleen de Duitsche Regee-
ring kan die vervullen. Zoo de Duit
sche Regeering het niet doet kan geen
nieuwe orde in de wereld geschapen
worden.
Ofwel moet Duitschland dus een
overtuigend bewijs leveren van haar
oprechtheid en vredeswensen door
duidelijke daden en waarborgen, of
wel moet Engeland zijn verbintenis
sen naleven tot het uiterste. DuiLch-
land heeft te kiezen.
In den loop van zijn verklaring her
innerde H. Chamberlain ook nog aan
de talrijke vredespogingen door neu
tralen gedaan vóór den oorlog uilbrak,
pogingen die ijdel zijn geweest omdat
Hitier geweld wilde plegen tegen Po
len. Hitier heeft daarbij nog een pakt
gesloten met het bolsjewisme. Tegen
zijn principes in heeft hij miUioencn
checken en Polen bij het Rijk inge
lijfd. In hem kan geen vertrouwen
worden gesteld en is hij alleen ver
antwoordelijk voor den oorlog.
H. Chamberlain ivees ook cp de so
lidariteit welke lieerscht tusschen
Frankrijk en Engeland.
H. Chamberlain werd na zijn rede
geestdriftig toegejuicht door al de
Parlementsleden.
DE FINSCH-RUSSISCHE SP ANNUM.
De spanning tusschen Rusland en Fin»
Fland houdt ieders aandacht gaande.
Ds Finsche afgevaardigde, H. Paasihd,
had reeds een onderhoud van een uur
met Stalin en Molotoff. Wat de uitslag
er van is geweest werd nog niet bekend
gemaakt. Omtrent de eischen die Kite
land zou stellen blijken de meeningen n„|
zeer uiteenloopend te zijn.
Intusschen wordt voortgemaakt met de
ontruiming van verschillende Finsche
steden. Te Helsinski is geen eukel kind
meer in stad. Alle scholen werden geslo
ten. De banen naar het binnenland zijn
waarlijk belemmerd door de autos en
ouderwetsche wagens die met hun in
zittenden de stad ontvluchten. In de ste
den staan lange rijen menschen voor
Spaarkas en Banken om hun spaarpen
ningen vrij te krijgen. Er wordt niet meet
betaald dan 2.000 Finsche kronen.
Aan Duitschland wordt verweten ds
vrije hand te hebben gelaten aan Sovjet-
Rusland.
Finland heeft een beroep gedaan op
de V. S. van Amerika. Van wege de Re
geering der V. S. werd dan bij de Sovjet-
Regeering aangedrongen opdat geen
dwang zou worden uitgeoefend op Fin
land.
In Italië zou men, volgens Havas, zich
ook ongerust maken om het lot van Fin
land. Tusschen Finland en Rusland zou
een oorlog kunnen beginnen welke onbe
rekenbare gevolgen zou kunnen hebben.
In Italië twijfelt men er niet aan dat
Noorwegen en Zweden, Finland ter hulp
zouden komen. Italiaansche kringen be
weren ook dat Rusland zijn anti-Duitsche
doeleinden niet uit het oog heeft verlo
ren.
Russische oorlogsschepen brachten een
bezoek aan Tallinn, ook aan andere ha
vens van Estland en Letland.
Geruchten deden de ronde als zou Ita
lië vredesvoorstellen doen aan Londen
en dat ook besprekingen zouden gevoerd
worden tusschen Duitschland. Rusland
en Italië. De geruchten werden gelogen
straft.
In de «Downs» wordt thans het groot
ste deel der Belgische handelsvloot op
gehouden. Schepen vertoeven er reed'
sedert meer dan 20 dagen. Dit opont
houd veroorzaakt een groot nadeel voor
onzen handel en brengt de bevoorrndinl
voor ons land in groote moeilijkheden
De Oostendsche sloep «0.292 werd doof
een Fransche torpedoboot aangevaren m
nogal zwaar gehavend. De boot werd ds
haven van Duinkerke binnengesleept f;1
kon later haar weg naar Oostende voort
zetten.
Naar de «Arbeiter Zeitung van Zuriw
zouden de Duitschers volgende verlieze11
ln Polen hebben geleden 91.000 dooden.
63.000 zwaar gewonden en 85.000 licht 8^
wonden.
Naar Havas werden in Rusland in 19"
en 1937 30.000 officieren gefuslljee™
400.000 personen gevangen gezet cn 1 m«'
lioen lieden ln concentratiekamp» op
gesloten.
De Duitsche vrachtboot Cap Nods'
van 13.615 ton werd door de Engelsen»
prijs gemaakt. M
Van het Westerfront worden heft---'
plaatselijke gevechten gemeld. De W'
schels werden, naar verluidt, met zJtl
verliezen afgeslagen,
