Storm en Waterellende over het Land
KREDIETBANK
9e lijken der drie Duitsche Vliegers |n Memoriam - Pater Willibald
te Torhout gevallen,
naar Duitschland overgebracht
REISINDRUKKEN UIT DUITSCHLAND
OP DEN VOORAVOND VAN DEN OORLOG
VOLLEDIGE VEILIGHEID
MGR A. DE CLERCQ,
APOSTOLISCH VICARIS
VAN OPPER-KASAI
P0LLINKH0VE AAN DE EER!
D00DELIJKE AUTOBOTSING TE GELUVELD
tm wpi
I! r
t
si
Qj
PASSIEVE
LUCHTBESCHERMING
IN ENKELE REGELS
Alleen vaorrm na flen treurizen str~t e— «*-'* 1"kV?sf«n or>, c",'1*>r-'i'?fena"t
W. ber. de niloot, ee»-iee overlevende de- vier Puitszhe vlieyers. Na hem »'e
Duitsche czant te Brussel, Heer v«n Bulnw Schwantc, m-t de Du!'-che Mi>:-
ta> -«Attaché d»r Luchtvaart, verders Kolonel B" Pauw. verte"-nn'oordi»en'*e de
Mi itaire Bevelhebber der Provintie. Cenera-1 Hie-n-nr. Bevelhebber der Belgi
sche Luchtvaart, en andere officiescn.
Zaterdag. 25 November Tl. had te Tor-
hoat de plechtige uitvaart plapts der
Duitsche verkenners-vliegers welke die
week te pletter gevallen zijn met hun
vliegtuig ter hoogte van De Kruiskens
bij Torhout.
Vanaf 10 uur was het een ware toeloop
van nieuwsgierigen om de uitvaart bij
te wonen. Talrijk waren de officieren en
soldaten die reeds post hadden gevat
aan het hospitaal waar de liiken berust
ten. Duitsche afgevaardigden kwamen toe
in auto met een zestal kronen en werd de
komst van den Ambassadeur van Duitsch-
lar.d afgewacht. Toen deze omstreeks 10
urn- uit zijn auto stapte, gevolgd van den
geredden piloot van het neergestorte
vliegtuig, werden de wapens geboden. Ver
volgens had de begroeting plaats der
slachtoffers en eene korte rede uitge
sproken. De lijken, gedragen op de schou
ders van Belgische soldaten, waren voor
afgegaan door een escorte en bloemen-
garvendragers. Onmiddellijk na de lijk
baren volgde de geredde piloot Weber.
Na den piloot, volgde de Duitsche Ambas
sadeur met zijn gevolg waarbij aansloten
Verder volgden de Kolonel en zijn of
ficierenkorps met soldaten ven het ter
plaats gekantonneerd regiment, het offi
cierenkorps der brigade van Poeselare en
burgemeester Becelaere van Torhout.
Duizenden toeschouwers stonden In
dichte hagen langs den ganschen weg
waar de uitvaart voorbij trok. evenals
on het Statieoleln. waar een flinke orde
dienst was ingericht.
Toen de lijken in dm spoc-wa"en,
gansch In rouwfloers gehuld, werden bii-
gezet, werd de slachtoffers de laatste
militaire eer bewezen, de wapens gebo
den en een treurmarsch geblazen. Na de
bijzetting dankte de Ambassadeur van
het Duitsche Rijk, den Generaal, kolonel
en andere officieren en de soldaten. Hij
dankte ook den h. Burgemeester en cle
bevolking om hunne deelname en stille
ingetogenheid. Na afloop van de plech
tigheid en het vertrek van den Duitschen
Ambassadeur, werd de litkwa°en aange- I van gestalte, lijk gegoten staal, maar met
EERW. PATER V/iLLIBAED
V/eleerw. Pa.ter Willibald ln de wereld
Arthur Werbrouck werd geboren te
Izegem co 22 December 1892. ïTij trad in
de orde der Capucienen op 12 Seotember
1911 en werd Priester gewijd op 3D ADril
1918. Hij is gestorven in de kliniek van St-
Jozef te Brugge op 27 November 1939.
Hij was dus 23 jaar ln 't klooster en 21
jaar priester. Hij is de broeder van Pater
Tillo.
De volgende woorden wezen gewijd aan
dezen hoogst verdienstelijken Pater. Bij
zijn doodsbericht zullen ontelbaren met
het hoofd geschud hebben en een traan
hebben weggevaagd bij deze gedachte
O. L. Heer roept wederom tot zich een der
besten.
Het land en het volk van Vlaanderen,
en bizonder van West-Vlaanderen, was
groot genoeg voor hem en voor zijn ont
zaglijke werkkrachtzijn heele leven
heeft hij gearbeid, hij was ervoor Fran
ciscaan en Priester geworden en huldig
de de leus Saeerdos propter alios
De menschen zagen hem gaarne stap
pen over de straathij was groot en breed
dig, en na korten tijd hoorde hij zelfs hun
geblaf niet meer. Vooruit was zijn weg.
Zijn leven lang is hij simpele soldaat
geweest, maar van het formaat van deze
soldaten die bekwaam zijn om hun ba
taljon eer aan te doen, ook bij ontstelte
nis van den officier, deze mocht gesneu
veld zijn of niet.
Zij die hem van dichtbij kenden, en
bovendien in staat waren om hem te
waardeeren. hebben met verbazing opge
zien naar het werk dat hij aflegde.
Aan eer- en lofbetuiging ls hij nooit
verwend geweest, ook niet in dat mid
den, waar het niet zou misplaatst zijn ge
weest.
Zelden heeft zijn Ijzeren gestel de daad
geweigerd, opgeroepen door zijn stalen
wil; zijn sermoenen werden door niemand
geteld: de alzijdigheid, en wat meer ls
de geslaagde alzltdigheld van zijn pre
dikatie en zijn orlesterapostolaat ls meer
dan merkwaardie; zij was nooit afgeke
ken. r>iet van buiten geleerd: zij was per-
soonllik en vergroeid met zijn persoon:
zij was dooraderd en doorzoomd met de
eerlijkheid, de rechtzinnigheid, de goed
heid. de waarheidsliefde en de onverbid
delijke konsekwentie welke hem kenmerk
ten.
Zijn methodes en de verwekte stof, wa
ren die van een voortrekker; het volk
kende hem, geloofde ln hem; hij kende
zijn volk en wist hoe hij het volk moest
aanpakken.
Bepaald weet ik niet hoe dikwijls hij
werd teruggevraagd naar 't Noorden van
Frankrijk om te prediken voor de aldaar
verwaarloosde Vlamingen ln hun eigen
taal; iedereen weet dat hij 15 Jaren
lang naar Gistel is geweest om er. een
maand lang, zooveel maal per dag, te
spreken over de hem duurbare heilige
Godelieve; ieder sermoen was een parel
tje van aangepasts volksche welsprekend
heid: en toen hij er het zestiende jaar
niet verscheen, vroegen de duizende men
schep Waar blijft ONZE Pater Ik
weet dat er weinig kerken in West-Vlaan
deren zijn, waar zijn stem als een
klok niet heeft weergalmd, bij Missie
en Retret en Biddag, en als de parochie
priesters, luide genoeg, zijn dood zullen
aankondlgsn, zal er menige Onze-Vader
te zijner intentie, gebeden worden; zon
der arrondissementsproost der X. A. J. te
zijn geweest, wes hij de geliefkoosde lei
der van zoovele hunner geestelijke bij
eenkomsten: dat de tooneeljeugd van
Ieper-Statlehoek spréke; het simpele
volk van Ieper-Statiehoek zal 't wel ver-
haakt aan den trein die het stoffelijk een hart als een brood. Hij v as geen man tellen wlen ze verloren hebben; als
overschot van de Duitsche soldaten, over der theori», alhoewel grondig onderlegd
België naar hun vaderland zal voeren. in alles wat een moderns priester kennen
de Staf van het vliegwezen met talrijke De overgaaf der lijken zal geschieden te moet, maar heel zijn opvoeding en zijn
officieren-vliegers. Ook bii iedere baar
hadden tier Belgische militaire vliegers
plaats genomen.
Aken. Voorwaar eerie treurige plechtig'- zijds was er nooit wrok of nijd.
héld die, is te .hopen, zich niét veel meer
zal voordoen.
Onder groote belangstelling van een ingetogen menigte weiden de drie lijkkisten,
gedragen door Belgische soldaten naar de statie van Torhout overgebracht en
naar Duitschland vervoerd te worden. Langs ieder lijkkist houden vier Belgi
sche vliegers in groot tenue de cerewacht.
iMaMiCBHHMHaaHaiaaai laaaaaaaflaaaaaaaBaaaaaEBnaaaaa
Als Priester, «ls Franciscaan, als
Vlaamschgezinde en sociaal Werker,
heeft hij nocl-t kathederlessen gegeven
of boeken geschreven, maar het behaagde
het volk in hem de gaven BEOEFEND
te zien welke de heiligen van zijn orde en
de voormannen van zijn volk toelieten
aan veroverend apostolaat te doen.
Het was onvermijdelijk dat deze harde
labeurman eens niet zekere personen of
toestanden in botsing kwam. maar zijner
zijds was er npit wrok of nijd.
Met valsche, onrechtzinnige menschen
kon hij niét over de baan hij zelf was
eerlijk en recht voor de vuist zijn woor
den sprak hij en zijn daden stelde hij
in hét open veld niet achter de scher
men hij had de macht en don moed om
er voor te verantwoorden.
Wanneer het ook mocht, gebeurd zijn
dat een machtelooze krieper of een nij
dige jaioerschaard hem hinderden, dan
heeft het hem wel pijn gedaan, en een
min sterkere dan hij, ware lang ontmoe
digd geweest; maar hij hervate zich spoe-
UBsaaflBBaaaaaaaaaasaaaaaaaa
WAT ER MET DEN WALVISCH
VAN OOSTDUINKERKE
VERDER GEBEURDE
De Rijksdienst van opkoop van in ont
binding zijnde dieren heeft naar verluiut
reeds 3D duizend kilo vet van de bultwal-
visch afgesneden (men zal er menig stuk
je zeep kunnen uit maken). De dienst
stond onder toezicht van het Natuurhis
torisch Museum, Vantierstraat, Brussel,
en werd geleid door een Doctores in de
Natuurkunde. De hersenen van het ko
lossale dier werden zorgvuldig uitgehaald
evenals de amandels (deze hebben de
grootte van een langwerpig brood), ze
werden zorgvuldig ingepakt en verzonden
ter studie naar Brussel. Gansch de week
werd er nog gewerkt aan de opruiming
van het reuzendier, dat 70 duizend kgr.
zou wegen. Van zoo we meer bepaalde ge
gevens hebben deelen wij die aan onze
lezers mede. Zooals verstaanbaar trok on-
ze buitrug veel nieuwsgierigen d'.e toe
kwamen per autocar en auto's van verre
en naar. Ook talrijke scholen kwamen
zelfs per speciale tram toe. Had Jan Cool,
laaaaaaaaaa
EEN MIJN ONTPLOFT
TE WENDUINE
Dinsdagnamiddag, rond 1 uur, werd
een mijn door de golven zoo geweldig.op
het strand geslagen, dat die ontplofte.
Alle vensters en deuren der naburige
huizen en gebouwen werden uitgerukt en
de daken beschadigd. Het Grand Hotel
des Families werd het meest en erg
beschadigd. Bij de ontploffing sloeg het
water over enkele villas en huizen gele
gen aan den dijk.
Twee voor de kust van Zeebrugge drij
vende mijnen kwamen met elkaar in bot
sing en ontploften. Een geweldige water
kolom ging tientallen meter de hoogte
in. De slag was ontzettend.
Aan onze kust spoelden in totaal reeds
33 mijnen aar-
een oude Nieuwpoortnaar die een hotel
openhield op Nieuwpoort-bad, nog ge
leefd, hij had stellig een flinken stuiver
verdiend. Over 42 jaar spoelde de wal-
visch aa i rechtover dé kiosk te Nieuw-
poort-Bad.
EEN GROOT MISSIEBISSCHOP
OVERLEDEN
MGR DE CLERCQ
Stormweer en overvloedige regens heb-
he i deze laatste week weerom het land
zwaar geteisterd. Uit alle hoeken van het
land worden schade en overstroomingen
gemeld.
In het Luiksche staan talrijke laag ge
legen dorpen onder water.
In de Maas zijn alle afdammingen weg
gespoeld van aan de Fransche tot de Ne-
derlaudsche grens.
De Ourtlie steeg twee meter boven haar
gewone peil.
Te Chaudfontaine stond het water cen
timeters hoog in de straten.
Voorbij Boom geraakte de groote baan
Brussel - Antwerpen onder water.
Te Deurne liepen talrijke kelders onder
water.
Te Antwerpen stonden talrijke straten
en hovingen blank en liepen veel kelders
ouder water. Aan de haven werd een
werkman van een natiewagen afgerukt
door den wind. Hierdoor liep hij ver
wondingen op aan de beènen.
Te Izegem trad de Mandel buiten haar
oivers. De wind veroorzaakte groote
stoornis tp de elektrische leiding.
Te Lokcren trad de Dunne uit haar
oevers. De groootc Markt en talrijke sira-
ten liepen onder water.
Rond Moorscele, I,edegein, Dadizele,
Rekkein en verder in de gansche l.eie-
strcek liepen talrijke velden blank.
Te St Vaast liep een derde der gemeen
te onder water. Dc bewoners moesten
vluchten op de verdieping.
Te Herzccuiv werden 200 huizen over
stroomd.
Te Niiny zonk een schip tengevolge de
grote strooming.
Tc Quarcgnoii stond het water 80 cm.
hoog in de straten.
Te Haren spoelde een gedeeite van liet
station weg.
Langs dc elektrische spoorlijn Erussel-
Mechelen-Antwerpen stonden uitgestrekte
landerijen onder water. Het water liep te
Vilvoorde over de baan Brussel-Antwer-
pen.
Tc Gent werd een school afgezonderd
door het water.
Te Lokercn moesten de personen die
een trein wilden halen door het water
waden om dien te bereiken.
Te Meenen kreeg men het erg te ver
duren met de watereu van de l.eie. Tal
rijke bewoners van huizen gelegen aan
de oevers van de rivier moesten hun meu
belen vluchten en hun huizen entruimeu.
Te Torhout konden dc riolen het water
niet tijdig slikken.
Te Vilvoorde was de vloed xoo geweldig dat gansche straten ig riviei
V' - - frgrschapea werden^
rivieren
Mgr De Ciercq, oua-Apostolisch-Vicaris
van Kasaï, is Dinsdag avond, op 69-jari-
gen ouderdom, in liet rusthuis der Mis
sionarissen van Scheut, te Scliildc-bij-
Antwerpcii overleden.
Zijne I-Ioogwaaruige Excellentie Mon
seigneur De Ciercq August werd geboren
te Avekapeile den 3D April 1870.
Na zijne humaniorastudies gedaan te
lieb'oen in het Bisschoppelijk College van
Veurnc, trad hij op 29 September 1888 in
het Noviciaat der Missie-Congregatie van
Scheut.
Op 8 September 1893 vertrok hij naar
de Missiestreek van Luluaburg; in 1897
werd hij naar Hemptinne-St-Benedictus
gezonden om er een nieuwe Missie te be
ginnen.
Op 12 Januari 1919 werd hij in de kerk
van O. 1,. Vrouw van Gratie, in Scheut,
door Z. H. Firn. Kard. Mercier, Bisschop
gewijd en den 18 Mei 1919 vertrok hij
weer naar Kongo, waar hij nog negentiin
voile jaren zijn beste zorgen en al zijn
krachten besteedde aan de ontwikkeling,
den groei en den bloei van zijn heerlijke
Kasaï, die thans geboekt staat als eeii der
schoonste vicariaten van heel Kongo, ja
van heel Afrika, en, we mogen het wel
zeggen, van heel de wereld. Rome heeft
dan ook zijn hooge verdiensten erkend en
in Mei 1934 werd hij benoemd tot assistent
van de Pauselijken Troon. Enkel twee
maal binst die lange periode kwam hij
eens haastig naar Belgie om er zaken te
regelen en zijn bezoek ad limina te
brengen in Romedat was in 192b en in
1930-'31.
In 1936, voelende dat zijn krachten hem
stilaan begaven, vroeg en bekwam hij een
coadjutor in den persoon vdn 7.. Exc. Mgr
Demol. Nog hield hij moedig stand tot
einde Februari 1938, toen de dokter hem
verklaarde, dat de onverbiddelijke kwaal
die hem aangetast had dringende zorgen
vergde, die hij in Kongo niet kon ontvan
gen en dat hij bijgevolg te terugreis naar
Belgie moest aanvaarden.
Hij kwam naar zijn Vaderland terug,
niet om te rusten, doch om op een lij-
densbed plaats te nemen niet een ougc-
neesbaren kanker. En twee jaren lang
bleef hij in het rusthuis der Missionaris
sen van Scheut, te Schilde, lijdend onzeg
lijke pijnen, zonder ooit een klacht over
zijn lippen te doen komen. Zijn leven of
ferde hij voor den bloei zijner Missies ej)
hij ging Dinsdag avond, om 8.45 uur, naar
Zijn Heer en Meester terug.
De Congregatie van Scheut heeft thans
ongetwijfeld i.i lient een machtigen voor-
hij voor Radio-Kortrijk sprak luisterden
d; menschen als naar iemand dien zij
verstonden; en ten slote is er nog
dat werk. dat' prachtig werk der Statie-
mf men té Tspér, door hem gesticht; hét
is er gekomen, tróts zekere personen en
vele mo i.lijkheden, welke nooit hadden
mogen bestaan maar welke toch bestaan
in dezen ellendigen tijd: het is er geko
men dank zij de volhardende-energie van
zijn stalen wilskracht. Laat ons hopen
dat het niet ten onder ga
21 Jaar is hij priester geweest, en toen
wij hem terugzagen na den oorlog 1911-
1913. had hij nog precies het vel over de
beenderen, want onder den oorlog moest
hij studeeren en slaven als een arbeider,
met schaars een bete broods; wij hebben
naar hem opgezien toen hij gezond was,
als naar een reus van den priesterarbeid
en de twee laatste jaren van zijn leven
zijn we nooit tot hem gegaan, dan huive
rend van aandoening voor al de smart
welke hij moest afbijten. En midden al
dat lijden, was hij nog in de eerste plaats
bekommerd om deze dingen en deze per
sonen die hem nauw aan 't harte lagen.
Langs dezen weg, en namens den duur
baren overledene, wezen hier van harte
bedankt, zij die hem dan niet vergeten
hebben en voor hem hebben gezorgd.
Zoolang ik leef zal -ik nooit vergeten
hoe menigen keer ik hem heb aangetrof
fen gezeten oti zijn kamertje, nog ar-
I mer en ongerievÉgar dsiu zijn kloostercel.
I plat tegen den grond, uren en uren, dag
en nacht om zijn pijn te stillen, nooit
i heeft hij gemord; liet is inderdaad mooi
te kunnen praten over Ij Jen en verster
ving hij kon er mooi over praten en
ook met der daad lijden en verstorven
zijn
Pater Willibald. rechtgeaarde man. van
den ouden Vlaamschen eed. fiere en kloe
ke strijder met uw gouden hart, gij hebt
student zijnde, niet alleen een andere
Kristus met zijn leeraarsambt en zijn
Verlossersambt over te nemen, en dat
is niet altijd onaangenaam, maar Gij
waart ook een andere Kristus met weg te
sterven in een zee van onnoemelijk lijden;
voor de anderen hebt Gij steeds geleefd,
nimmer voor U zelf. Gij waart de Goede
Herder, die voor zich zelf niet zorgde,
maar over de kudde waakte.
God zij U genadig en loone U.
Het weze de schoonste troost voor zijn
treurende Familie, zulk een priester, en
zulk een werker aan het volk en aan de
Kerk te hebben geschonken.
In onze stad was Eerw. Pater Willibald
ook door iedereen gekend eu bemind als
de echte Priester en Volksvriend. Gedu
rende jaren deed hij dienst ais Onder
pastoor eeuige weken per jaar, eu door
zijn open, eerlijk en menschiievend woord
dwong hij genegenheid en ieders eerbied
af.
Wij vragen aan al onze lezers een goed
I gebed voor zaligen Eerw. Pater Willibald
j en zijn werk.
laaaaaaaaaasaaaaaaHaaaaaaaaa
<3* VERVOLG)
Slechts één anachronism® stoorde dit
vreedzame landschap dat nog ln het verle
den schijnt te droomen'n reusachtig
Hakenkruis, waarop onze aandacht ge
trokken werd door 'n meisje van den
Bund der Deutschen Madel. dat plots vol
geestdrift, over het dek uitriep Guck
mal 1 Ein Hakenkreus driiben auf den
Felsen1 (klik eens, een hakenkruis bo
ven op de rotsen.).
Na 'n tamelijke lange vaart het ging
zooals gezegd stroomopwaarts bereik
ten we Rlidesheim. Nog rap enkele kaar
ten schrijven naar vrienden die we abso
luut niet mogen vergeten en een gerust
stellend bericht naar huls dat we over
vier dagen hier weg zijn... Een kort be
zoek aan het Natlonladeukmal. hoog bo
ven den Rijn, met 'n heerlijk uitzicht op
Bingen en de vallei van de Nahe.
Tegen avond stapten we met weemoed
terug over de loonbrug, want in plaats van
te kunnen doorfietsen naar Heidelberg
moesten we nu rechtomkeer maken, terug
naar de heimat toe.
's Avonds mieken we nogmaals onze
wandeling langs den romantischen Rijn
oever, en het bevreemde ons ietwat dat
we dien avond haast niemand ontmoetten,
terwijl we de vorige dagen haast nieks an
ders gezien hadden dan minnende paart
jes, waarvan de mannelijke helft in mi
litair uniform stak.
In ons hotel werden we door de hospita
weer op een reportage onthaald, en haar
laatste raadgeving was dat we niet moes
ten verbaasd zijn als we dien nacht wat
lawaai hoorden.
En inderdaad 1
We sliepen er recht over 'n kazerne en
we hebben den heelen nacht door meer
op onzen vensterbank gezeten dan tus-
schen de lakens gelegen. Aanhoudend ge
ronk van kamions en auto's gedonder van
veldkeukens en geroep van kommando's.
Dit alles deed ons voor 'n laatste maal
ons plan wijzigen. Opstaan, eten en...
vanavond nog over de grens.
We trokken weer de stad door op zoek
naar de baan op Trier. In alle straten lie
pen soldaten met 'n rooden kluisband die
van huis tot huis gingen aanteekeningen
maakten en inlichtingen of bevelen gaven.
Plots waren we de goede richting kwijt
en we moesten opnieuw naar den weg
vragen. Maar de vriendelijke gentleman
tot wie ik me richtte scheen geen haast te
hebben met zijn antwoord, maar eerder
neiging te gevoelen óm 'n praatje te voe
ren. U zijt zeker buitenlanders die rap
over de grens willen komenIk ant
woordde eenigszins ontwijkend dat onze
reis ten einde Was. Maar- de jonge man
scheen me niet te hooren en ging voort
t Ja; U hebt gelijk, want het ziet er niet
pluis uit. Ik ben uit Berlijn en pas sedert
drie dagen te Koblenz om mijn tien dagen
verlof hier door te'brengen, maar ik trek
er ook uit. Voor 't avond is wil ik thuis
zijn. Er komt 'oorlog. Ziet TJ ginder die
hoogte Daar hebben ze vannacht zware
artillerie geplaatst. En daar ook, en ginder
ook. Ik zei al maar door 'ja oni van den
man af te geraken, want mijn kameraden
hadden ondertusschen den weg aan' ie
mand anders gevraagd en verdwenen juist
om den hoek van de straat.
Het klonk toch hard in me na er
komt oorlogf Dit was de eerste Duit-
scher van wie we dat gehoord hadden. Eii
zoo zonder eenigen twijfel.
We hebben dien dag veel zwijgend naast
of achter elkaar aangehold en we vergaten
zelfs te KoChem stil te houden om te eten
alhoewel het reeds een uur was.
Een eindje verder lag een kléin dorpje
nen we nog iets te eten krijgen Ja, dat
ging nog. In de kleine kamer zat de baas
bij zijn radio. De nieuwsberichten der
Duitsche zenders stonden op. HU nam ons
goed op, vroeg dan heel onschuldig of we
buitenlanders waren en nam de nieuwsbe
richten oo een fransche golflengte. Maar
onze soep was nog niet heelemaal naar
binnen of voor het huis kwamen twee
mannen ODdaeen. waarvan de baas niet
wist of het wel buitenlanders waren, en
in plaats van Straatsburg nam hij rap
Keulende voorzichtigheid is de moeder
van de wijsheid 1
Vanaf Wittlich zaten we ten volle in het
frontIn alle dorpen waar we door re
den heen en weer geloop rond het stad
huis, mannen die met hun pakje optrok
ken, detachementen van den arbeidsdienst
en totale bezetting door de troepen. De
soldaten waren hier meestal ouderen, som
migen zelfs met grijzen baard en haar
zooals de man die samen met ons aan een
eremeent-Von zijn drinkflesch vulde en
er op zijn minst veertig jaar uit zag.
Tegen vijf uur bolden we
TRIER
binnen. Aan de buitenzijde van de stad
zagen we nog de nieuwe Jeugdherberg
die ln aanbouw was en we vroegen ons af
wanneer die zou voltooid geraken, want er
komt oorlog had men ons in Koblenz be
vestigd.
Eerst een stevig vieruurtje en dan nog
rap een bezoek aan de bezienswaardig
heden van deze merkwaardige stad. Trier
is immers de eenige stad buiten Italië die
zooveel herinneringen aan den romein-
schen tijd bewaard heeft. Het deed ons
waarlijk pijn dat we hier zoo moorddadig
vlug moesten doortrekken. Het dichtsblj
was de Porta Nigra, de zeer goed bewaar
de romeinsche poort uit de derde eeuw.
Verder de Frankenturm, een typisch
vroeggcrmaanscli woonhuis. De Dom met
zijn prachtige praalgraven van aartsbis
schoppen en keurvorsten. Door 'n kruis
gang kwamen we in de vroeg-gotische
Lieve Vrouwkerk. en heel dicht hierbij ligt
het keurvorstelijk paleis dat met zün
machtige staatsietrap een der mooiste ba
rokgebouweii is, Op een half uur tljds
hadden we dus drie merkwaardige types
van bouwstijlen kunnen bewonderen. De
Barbarathermcn (een romeinsch bad) en
talrijke muzea moesten we links laten
liggen bij gebrek aan tijd. Maar we had
den elk nog een aantal marken waarmee
we over de grens niet mochten. Dan nog
maar enkele Andenken gekocht waar
méé we wel over de grens kunnen "en
waarmee we thuis nog iemand plezier
kunnen doen.
Van Trier tot Wasserbillig nog steeds
mobilisatie. Vóór den derden keer dien
dag tol betalen op een brug ov?r den Möe-
zcl, om vlak daarop midden in een troep
paarden aan te landen die opgeëischt wa
ren en daar het verkeer onmogelijk maak
ten. We geraakten er toch zonder slag of
stoot door en een half uur later ston
den we aan den douanepost van Was-
serbilligerbrilek
BE GRENS.
Enkele formaliteiten voor pas en geldre
kening en we reden over de brug om aan
den anderen kant de bekende uniformen
der Belgisch-Luxemburgsche douanen uit
de vallende duisternis te zien opkomen.
De controle was kort, maar zc schenen
lust te hebben in een babbeltje. Ook uit
Duitschland gevlucht Gezijt den eersten
niet vandaag. Hoe gaat het ginder
Maar we moesten rap slaapgelegenheid
zoeken. We konden de hamen der hotels
enkele huizen langs den Moezel. Kun- niet duidelijk meer lgzen, maar op één her
kenden we de platen Bor.dshote! «a
V.T.B. We hadden one rustpunt bis.
reikt
Men vroeg ons daar ook naar nieuws,
maar het bleek weldra dat wil het waren
die bPhoefte hadden aan nieuws, want de
berichten over het vredesinitiatief van
Paus Plus XTI, het voorstel van Presi
dent Roosevelt en de ooroeo van Koning
LeonoM namens de Oslostateu waren als
zooveel emmers koud water die over onze
verhitte hoofden werden uitgestort. Daar
bij wist men ons te vertellen dat er in
Belgie reeds zeventien klassen gemobili
seerd waren. Zou het dan toch waar zijn
dat er oorlog komt
We wilden graag alle dagbladen der laat
ste dagen verslinden, maar de slapelooz»
nacht In Koblenz en de honderd zestig
kilometer die we dien dag hadden af
getrapt deden ons verlangen naar bed.
Nog wat haastiger geworden door die
laatste berichten over België zagen we
tenslotte nog af van een beraamde uit
stap naar Ëchternach en we stevenden
recht naar Luxemburg om vandaar met
den internationalen trein uit Bazel naar
Brussel ta rijden.
Te Luxemburg stond het perron vol
rugzakken, fietsen en toeristen vooral
Vlamingen en Nederlanders die gelijk
wij langs den kortstcn weg naar huls
wilden.
De trein liep echter met drie kwart ver
traging het station binnen, (eerste tast
baar resultaat van de krijgsvoorbereidln-
gen in Frankrijk) en eer we te Brussel
waren was dit achterstel op het voorziene
uur nog met een half uur aangegroeid.
In ons coupé zaten we aanvankelijk
alleen, maar te Aarlen kregen we gezel
schap en meteen een staaltje van de on
gelukkige geestesgesteldheid die de ko
mende oorlog bij sommige menschen
reeds geschapen had. Het heerschap in
kwestie was een Brusselsche schoolmeester
die tegen zijn vrouw Vlaamsch sprak,
maar er toch de voorkeur aan gaf in het
Fransch te pcroreeren en scheldpartijen
te houden. Hij moest ergens op het perron
wat Duitsch hooren spreken hebben,
want hij herhaalde tot vervelens toe «qu'il
était si content de n'cntendre plus Cctte.
langue barbare
Helaas, het monster van haat cn bloed
lag reeds vrij van 4eot en ketens gereed om
op te springen en zooveel liefde en men-
schelijkheid uit de harten te bannen.
Mocht God de menschbeid sparen van
een nieuwen, gruwelijken broedermoord.
Dit was cle wensch waarmee we van
elkaar afscheid namen.
Maar het heeft niet mogen zijn
De oorlog is er.
Bij deze dr ige ontknooping van het
drama, wan 11 we dc spanning in
Duitschland tot haar hoogtepunt hadden
zien groeien, kunnen we niet anders Can
de woorden van den Kardinaal Primaat
van Ierland herhalen
Ik beschouw den oorlog als een
schandylek voor de beschaving en als een
schande voor staatslieden en hearscllers
want altijd is hun heerschzucht en ver-
combinatie van dit. alles de oorzaak van
langen naar gebied of wraakzucht of een
den oorlog'.
Laat ons bi,clden dat spoedig dé dag
moge komen waarop de regeling der inter
nationale geschillen zonder oorlog ge-
ëischt zal worden door de eenvoudige lie*
den der verschillende landen, die moeten
strijden in den oorlog der staatslieden,
die na den oorlog met hun vrouwen en
kinderen vele jaren ellende en honger
zullen moeten doormaken en die het brood
der armoede moeten nuttigen waarvan de
staatslieden niet eens weten hoe het
smaakt.VIATOR.
11131
PONTIFICALE HOOGMIS
DOOR MGR MORLION
GEDEELTELIJKE
DEMOBILISATIE IN ITALIË
De manschappen, behoorer.d tot de
klas 1913 (Fransche stijl», aldus wordt
uit F.ome gemeld, zullen in buitengewoon
Winterverlof worden gezonden, daar zij
reeds 37 maanden oneer de wapens zijn.
Anderzijds wordt een zeker aantal reser
ve-officieren, van cle klassen cffe cieze van
1919 voorafgaan, eveneens ln buitenge
woon verlof gezonden.
TREKKING VAN DE BINNEN-
LANDSCHE LEENING 1932
Zaterdag had de 93» trekking plaats
van de BiiineniaiiUsclie Leening 1932.
Reeks 101013 wint 1.000.000 frank.
De hier voigende reeksen zijn uitkeer-
baar tegen 25.000 frank:
110015 114437 127356 148857 1G8S19 181465
182826 200327 215503 23o849 246443 240923
251100 259*53 267308 269807 271271 276287
282349 290Z51
Elke obligatie, behoorend tot een uit
getrokken reeks, heelt recht op een tien
de van het lot, dat deze recas te beurt
viel.
HET SLACHTOFFER MET EEN SCHEDELBREUK
NAAR IEPER O/ERGEBRACHV
- f
r au Mg
y.y."
HIERBOVEN EEN DUIDELIJK BEELD DER AANRIJDING
Dinsdag morgen, rond 12 uur. kwamen
twee autovrachtwagens uit de richting van
leper naar Meenen toegereden. De eerste
wagen gevoerd door Georges Lyzentruit,
31 jaar, bierhandelaar, gehuwd en vader
van een kind, wilde te Geluveld, ter hoog
te van de herberg ln de Slachter waar
zijne schoonouders wonen, indraaien. Hier
voor had hij het pijltje uitgestoken. De
tweede vrachtauto, toebehoo.-endc aan P.
Van Flalst en Zoon, slachters te YVevcl-
gein, moet denkelijk het vcrwitt'gingstee-
ken niet hebben opgemerkt daar hij met
volle geweld op de eerstgenoemden wagen
aanbeckte. Hierdoor kantelde deze om op
de rechterzijde. De vrouw van G. Uyzen-
truit eg kindje die uaas; Jen ygerder
hadden plaats genomen, liepen niet Tiet
minste letsel op. Flrger was het gesteld
met Uvzentruit die nog in een laatste in
spanning zich uit den auto werkte. Hij
zwijmelde even eu viel dan neder.
Dr Defevere uit Beselare werd bijge
roepen die het arme slachtoffer naar liet
O. I-, Vrouwliospitaal van leper deed
overbrengen. Men stelde vast dat deze
eene schedelbreuk had opgeioopcu als
ook kneuzingen aan liet been. Veldwach
ter Van Oudendycke stelde een onder
zoek in.
Do toestand van Uyzentruit is zorg
wekkend. Beide auto's werden erg be-
7.. F'.xc. Mgr Morliou, np 29 Oktober II.
door Z. II. Palts Pius Nil tc Rome tot
Bisschop gewijd, zal op Maandag 4 De
cember a.s„ tc 10 uur, een plechtige Pon
tificale Hoogmis opdragen in de parochia
le kerk van zijn geboortedorp.
Deze indrukwekkende plechtigheid, eeu'g
in dc geschiedenis van Pöllinkhove,
grootsch in haar Uitwerking, wordt door
alle inwoners der gemeente, ook van na
burige gemeenten, niet vurig verlangen,
met gewettigde nieuwsgierigheid te ge-
moet gezien.
Niemand wil de gelegenheid laten ont
snappen om actief deel te nemen aan dit
heuglijk feit, waardoor niet alleenlijk de
eerzame Familie Morlion-Butcye aan dc
eer komt, doch tevens ook alle Pollink-
horenaren, die hun F'eesteling, den nieu
wen Kerkvoogd, een gul en waardig ont
haal voorbehouden.
Z. II. Mgr Morlion zal op 16 Decem
ber a.s. zijii aderland verlaten om zijn
verheven ambt in het uitgestrekte Vikn-
riaat van Boudewijnstad, in Oppcr-Kongo,
te gaaz waarnemen, als Huipbisschop van
Z. 'Exc. Mgr Roelens.
Hij beveelt zijn moeizaam apostolaat
aan de gebeden zijner lieve dorpsgenootcm
PostchecknUinmer 418961, Prokuur, Ant
werpen.
Uit oogpunt van dc bescherming der
burgerlijke bevolking Ivj dergelijke bom
bardementen, is liet niet zonder nut te
wijzen op liet navolgende:
A. - Fabrieken. F'.en fabriek van vlieg
tuigen en motoren werd met bcinmeii van
100 tot 500 kgr. bestookt. Het bombarde
ment had een groote moreele uitwerking.
De arbeiders, die in niet afgedekte schuil-
loopgraven een onderkomen gezocht had
den, werden gemitrailleerd eu zijn het veld
ingevlucht-
Besluit: De loopgraven moeten afge
dekt en gecamoufleerd wórden.
B. - Belangrijke Iocaliteiïen. I)é
gevoelige punten, station.-, fabrieken, enz.,
ailcen blijken het doelwit van het boni-
hardement te zijn, behoudens wanneer de
stad over ecu militaire stelling is ge
legen.
Besluit: Een aanzienlijk percentage der
bommen ontploft niet; de kelderruimte#
worden zeer zelden getroffen.
C. - Bombardementen in de straten.
Besluit: De verraste voorbijganger moet
zich plat op den grond uitstrekken; de
haan der bomscherven loopt meer dan
OU cm. boven den grond, dus boven hein
heen. De ruiten van openstaande vensters
breken niet door den luchtdruk der ont
ploffing.
D. - Brandbommen: De bommen dezer
soort blijken niet zwaar te wegen, een
kilogram en minder, maar bezitten een
groote brandstichtende kracht.
Besluit: Zandzakken op elfen daken
blijken het aangewezen beschermingsmid
del te zijn.
E. - Ontvluchting der bevolking.
Langs de wegen, geeft aanleiding tot liet
georuik der mitrailleurs van uit vijande
lijke viiegtuigen, omdat verwarring met
militaire co.o.men mogelijk is.
F. - Van giftgasbommen werd geen ge
bruik gemaakt.
ALGEMEENE I,ES: a) F'amiiie-scliuil-
keiders of tuin-ioopgraveu zijn, onbetwist
baar, het beste beschermingsmiddel tegen
luchtgevaar; 1>) viuciit naar buiten, ouder
den drang der paniek, is een ware zelf
moord; cl een wijze raad: kalm blijven
cn een schuilplaats zoeken thuis, in de
kelderverdiepingen of in een loopgraaf.
iiuiiiiiniiiiiiiuuiiini
RAADGEVINGEN
AAN DE BEVOLKING
Het Ministerie van Nationale VoorfTch-
ting deelt ineöe
Het Algemeen Commissariaat voor Pas
sieve Luchtbescherming Ministerie van
Landsverdediging) heeft inlichtingen in
gewonnen (in de oorlogvoerende landen),
aangaande de jongste luchtbombardemen
ten.
Tc Nijlen is een militaire vrachtauto
op een trein ge;oopen. Een der inzittende
soldaten werd genood en twee anderen
gewond.
Te Aalst werd des nachts een poli-
tie-agent door een auto aangereden eu
gedood.
Te Opwijk is een 17-jarige jongeling
van den trein gevallen toen deze de sta
tie binnenreed. Dc jongen werd z.vaar ge
wond opgenomen'.
Te Westmallc werd een herbergier
ster. moeder van 12 kinderen, door een
dronkaard neergeschoten. Dc dader, ze
kere F'rans Daenis, die zeer vertrouwelijk
omging met het gezin der herbergierster
ilcylen, was in woede ontstoken omdat
de vrouw sprak van naar bed te gaan.
Te Emelgem heerscht de kroep. Ia
eenzelfde gezin bezweken twee kinderen
aan deze besmettelijke ziekte. Een derde
is ook reeds aangetast.
Te Ileppen liep een auto waarin zes
personen zaten tegc.i een boom. Drie der
inzittenden werden gedood en de drie an
dere gewond.
voor Uw kostbaarheden en waardepapieren, wanneer U ze
plaatst in een brandkast gehuurd bij de Kredietbank. De staal- cn
betonconstructie van onze koffers en kofferkeldcrs schept een
zekerheid die op geen andere wijze geëvenaard kan worden.
Matige huurprijzen. -
