De Groote Manceuvers
DE BALKANCONFERENTIE I
BETROUWEN IN GOD
Spionrage-Zaak
te Charleroi
Vastenavond, Carnaval
De Kwestie der Vrijgestelden van
Legerdienst
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
TREIN DOOR
VUUR VERNIELD IN JAPAN
INTERNATIONAAL OVERZICHT
VASTENTIJD
BIDDEN EN BOETEN
Vastenbrief van L. Exc. Mgr lamiroy, Bisschop van Brugge
Een Poperingenaar
aangehouden
Zullen de oudste zonen der Kroostrijke
Gezinnen binnengeroepen en de voor den
dienst ongeschikten voor den Keurraad moeten verschijnen
Beze liberale wetsvoorstellen zijn onmogelijk
te aanvaarden
ZONDAG 4 FEBRUARI 1940.
WEEKBLAD 50 CENTIEMEN.
8' JAAR. N 5.
DE HALLE
Katholiek Weekblad Tan leper.
Bureel
Boterstraat 58, IE PER.
EEN
POSTABONNEMENT 1940
IN BELGIE KOST:
1 Jaar 25,— frank.
6 Maanden 13,50 frank.
3 Maanden 7,— frank.
AUe Ueéenefktfi lim rewtieoerdelitk
toor kun artiktll
TARIEF VOOR BERICHTEN»
Drukker-Uit gever:
SANSEN-VANNESTE, Poperint».
Tel. Poperinge Nr 9,
Poatcheckrekening Nr 155.70.
K!t:.-.e berichten jer regrl 0.fr.
2 fr. toe! r. ber. m. adr t law.
Kle:ne ber'chten (mminmn) 4.fr.
Rouw ber. en Bedank, fra» 1 S»— fr.
Te *>mialen aankondigingen
prijs op aanvraag
Awner.:en zijn vooraf te («etsten et
moeten tegen den Woensdag »voit
ingez^r.den worder.. Kleine be
richten tegen den Donderdag noen.
Dat is een affaire!
Dan zijn de soldaten allemaal op
de been en dan valt er te marchee-
ren en te oefenen voor dag en dauw
precies of er niets anders meer bestaat
op Gods lieve wereld!
Ze zijn te ontzien de groote ma
nceuvers maar de krijgsheren zeggen
dat ze deugd doen.
Ieder jaar zijn er ook vreedzame
groote manceuvers bij de Kristenen
al sedert eeuwen en deze doen alles
zins deugd aan de menschen.
Woensdag gaan ze nu weer aan
gang. Dien dag trekken we allemaal
naar de kerk en de priester zal ko
men, zijnen duim in de gewijde asch
steken en een zwart kruiske tcekenen
op ons voorhoofd.
Opgelet, sa! hij dan zeggen, gij
zult hier niet blijven rondloopen op
de wereld. Eens komt de dag dat uw
lichaam op het kerkhof zal liggen.
Dan zult gil rekenschap moeten ge
ven hoe dat gij hier den gxcotsn strijd
van het leven uitgestreden hebt! En
daarom doet nu ook mee aan de groo
te manceuvers.»
De kristene menschen moeten mee
doen allemaal. Omdat de II. Kerk de
vasten verzacht heeft en omdat er
velen ontslagen worden of veront
schuldigd zijn, daarom mogen we nog
niet denken dat de H. Vastentijd geer.
beteekenis meer heeft. Verre van
daar!
De H. Kerk die hem ingesteld heeft,
vat den vasten op als een tijd 'waar
in dat de menschen, meer nog dan
anders voor den hemel zouden leven,
waarin ze hun, meer nog dan anders,
zouden inspannen om goede Kriste
nen te zijn] Een Paus uit de V» eeuw,
die zei alVasten is goed met gebed
en liefdadigheid.
Die dus mee doet aan de groote ma
nceuvers. die moet dus ten eersten
vasten. Die wil goed zijn en niet ne
vens de schreef loopen, die moet zich
iets kunnen ontzeggen, die moet kun
nen laten al wat er verboden is. Dat
is niet altijd gemakkelijk! De mensch
gelijkt een beetje aan een jong paard
dat vieng en geweldig staat. Van zoo
haast hij zijn zeiven een oogenblik
laat gaan dan is hij op hol naar din
gen die hem niet passen en God zelf
niet aanstaan. Het is daarom noodig
dat hij zich in toom houdt. De mensch
moet zijn zeiven meester blijven door
zich gedurig iets te leeren ontzeggen,
door zich in te toornen zelfs in geoor
loofde zaken.
Ge ziet van hier dat zulks niet
gemakkelijk gebeurt! Maar daarom
juist komt de H. Kerk haar kinderen
ter hulp cn zij verplicht ons in deze
tijd van ons sommige dingen, die an
ders toegelaten zijn, te ontzeggen.
Daarom heeft zij haren vasten en da
gen van vlcesehderving ingesteld om
de menschen te helpen. Er zou geen
kristen mensch mogen zijn die van
c!ese:i tijd geen nuttig gebruik maakt
vrnt zelf zij die den grooten vasten
nkt kunnen of niet moeten onder
houden, kunnen zich toch iets opleg
gen dat hen versterft en pijnigt. Ten
andere de beste versterving zal dik-
wlj's zijn van al onze dagelijksche
plichten dubbel stipt en goed te ver
vullen en dat kan iedereen!.
Vasten is al niet veel op zijn eigen,
dc fakirs uit Indië kunnen dat ook
en ferm en daarom zei de Paus uit de
V» eeuw dat het gebed er moet bij
kernen. De mênschen die waarlijk wil
len kristen zijn en eens groote ma
nceuvers houden die moeten meer als
nr.nr gewoonte op God peinzen en tot
Kern spreken. Zij moeten meer dan
gewoonlijk God beminnen en niets
gaat er boven het gebed om God te
leeren beminnen.
We mogen dat nu ook niet kwalijk
verstaan. We moeten niet denken dat
bet noodig is van met een kerkboek
of een paternoster rond te loopen om
te bidden zcoals we dat in de kerk
doen; het is zelfs niet noodig van heel
den tijd Onze Vaderste zeggen.
We moeten dat doen van tijd tot tijd
en het ware goed dat al de kristene
huisgezinnen nu eens wilden begin
nen om volgens den wensch van on
zen Bisschop in den vasten 's avonds
te samen in hun huisgezin een kort
avondgebed te bidden. Het ware ook
goed en het is te hopen dat er uit ai
dc huizen van de katholieke gemeen
schap iemand de passiesermoenen zal
bijwonen. Maar daarnevens moeten
wij dikwijls bidden zonder woorden
en dikwijls er op denken dat God naar
ons ziet en ons bemint en we moeten
Hem dat ook binnensmonds herhalen
dat we ook Hem willen beminnen en
voor Hem werken. Dat is misschien
nog ltet beste gebed van al.
En daarmee is het nu nog niet uit.
God zelf heeft verklaart, dat alwie
beweert God te beminnen en die
de andere menschen niet gaarne ziet
en weldoet, dat die mensch een leu
genaar is!
Daarom moet er ook gedurende de
vasten meer liefde zijn en meer ge
negenheid onder de menschen. Een
groot deel van de ellende en de mi
serie die de menschen lijden doen ze
mekaar aan. Uit zelfzucht, uit gierig
heid, uit hoovaardij, uit gemakzucht
doen ze een ander te kort, spreken
ze kwaad van mekaar, maken ze me
kaar ongelukkig door eeuwig klagen
en zagen!
De vasten is een tijd waarin de
menschen mekaar zouden moeten
helpen, waarin ze zouden moeten ver
geten en vergeven, waarin ze zouden
moeten vermijden van met gedurig
kritiek en mistevredenheid hun zel-
ven en anderen ongelukkig te maken.
De vasten is een tijd waarin we allen
moeten broeders en zusters worden in
Christus.
A
Konden we zoo eens allen dit jaar
do groote manceuvers mee maken
maar dan stonden we op weg om
goede strijders te worden. Dan zou da
Heer van ons tevreden zijn en dan
zouden we ook allemaal een zoet ge
luk smaken dat maar is weggelegd
voor hen die door de moeilijkheden
van 't leven kunnen heenbijten en
met vaste zekerheid de eeuwige be
looning te gemoet zien.
{Ezsasstecsisueaaz&sasssBBasssgi
176 REIZIGERS GEDOOD
Zondag morgen 1.1. is te Osaka, in Ja
pan. een trein een zware ramp overkomen.
De trein ontspoorde en sloeg om. Dit h'ad
tot gevolg dat de mazoutvoorraad van de
lokomotief vuur vatte, het vuur groote
uitbreiding nam cn in korten tijd bijna
alle wagens in vuur en vlam zette.
De reizigers waren meestal arbeiders
eener metaalfabriek; 176 hunner kwamen
om in de brandende wagons en werden
•verkoold, wijl er 69 zwaar gewond werden.
De anderen konden zich redden door de
ruiten van dc wagons stuk te slaan en er
door te kruipen.
VOOR DE BEPERKING VAN
HET CONFLICT.
Over de onbezadigde rede van den
fleer Winston Churchill, die de neu
trale landen aanmaande om toe te
treden aan de zijde ven de verbon
denen om het einde van den oorlog
te bespoedigen, zijn alle persstemmen
nog niet gaan zwijgen. Voorzeker zou
een dergelijke versterking van de le
germacht en een dito verruiming van
de bewegingsmogelijkheden aan de
zijde van Engeland-Frankrijk, zeer
welkom zijn te Londen. Downingstreet
heeft in het verleden bijna al zijn
politieke verwezenlijkingen geoogst
door andere landen voor zich te la-
<.en strijden. De neutralen zijn zich
echter bewust dat ze bij een tusschen-
komst in den oorlog weinig of niets
te winnen hebben maar veeleer alles
te verliezen. Zij hebben daarentegen
een edele taak te verrichten door de
toekomst van Europa te beveiligen en
te redden van zijn beschaving wat
nog te redden is. Daarom is de be
perking van den oorlog een noodza
kelijkheid en allerminst een lafheid,
zooals Winston Churchill het ons in
de schoenen schuift.
Het gevaar voor uitbreiding van het
conflikt blijft natuurlijk steeds be
staan, maar een versteviging van het
nietstrijdende front behoort eveneens
tot de mogelijkheden. Intusschen werd
onze aandacht in de laatste tijden
voortdurend gewekt door de zeer ern
stige pogingen die in het taalverwan
te Zuid-Afrika aangewend worden om
het land uit den oorlog te trekken.
Anderzijds wordt altijd weer de toe
stand van den Balkan te berde ge
bracht, daar men uit dien hoek een
verruiming van het strijdveld meent
te mogen verwachten. Men kent de
toestand. Vooral Roemenie is bedreigd
door de aanspraken van drie zijner
buren op stukken van zijn grondge
bied. Dvitsche troepenbeweging in
Gallicia, dat de Russen zouden afge
staan hebben aan hun bondgenoot,
hebben allerlei gissingen doen ont
staan en eindelijk is er nog sprake
van een Balkanconferentie. We zullen
eens nagaan wat er logisch uit dit
alles kan gehaald worden.
ZEER LIEVE BROEDERS,
Vóór enkele maanden, bij het begin
van deze bange tijden, hebben Wij U
aangespoord om uw betrouwen te stel
len op de goddelijke Voorzienigheid,
en nog zal geen onderwerp meer ge
past blijken ter overweging dan dit,
want niemand ter wereld weet waai
de wereld naartoe gaat!
Wij echter, die het geluk hebben te
gelooven, Wij weten, hetgeen ten an
dere de natuurlijke rede eveneens be
wijzen kan, dat hemel en aarde en
alles wat zij bevatten, dat alle men
schen en alle geslachten die er ooit
geweest of zijn zullen, het werk zijn
van Gods handen.
Wij weten en gelooven dat, zonder
Gods aanhoudende en almachtige tus-
gchenkomst, niets van alles wat be
staat, zou blijven bestaan; meer nog
dat niets en niemand, zonder Gods
hulp en bijstand, bewegen of iets
doen kan, en dit zoowel in de natuur
lijke als in de bovennatuurlijke orde.
In Hem leven, en bewegen wij ons,
en zijn wij zooals Paulus predikte
op den Areopagus te Athene; en aan
de Philippiërs leerde hij dat wij door
God alléén het goede kunnen én wil
len én uitwerken.
Wij weten en gelooven nog dat God
de wereld bestuurt, en alles en ailen
richt naar hun einddoel, dat is zijn
eeuwige glorie en het eeuwig geluk
zijner schepselen. Om dit eeuwig ge
luk, dat wij door de zonde verloren
hadden, aan de menschen terug te
schenken, heeft God ons zijn eenigen
Zoon gegeven, Jezus-Christus, Onzen
Heer, die mensch geworden is, die ge
leden heeft en gestorven is aan het
kruis, om ons te verlossen.
Maar niemand ook zal aan God zijn
glorie ontnemen. Eensdaags, zegt de
DE POOL-DUrfSCHERS TERUG NAAR HUN VADERLAND
Voor de Duitsebers die in Oost-Polen woonden gebied thans aan Rusland af
gestaan werd te Lodsch een groot kamp opgericht in afwachting dat deze
eerder oeer bet gansche land zouden onderverdeeld worden, leder inwijkeling is
Verplicht zich te voorzien van papieren van Duitsche nationaliteit en hier zien gg
vll dicht hijeengedrongen het opmaken hunner papieren afwachten.
Apostel, zal voor den Naam van Je
zus alle knie buigen van hen, die in
den hemel, 'die op de aarde en die
onder de aarde zijn»; en aan de Ga-
laters schrijft hij: «Bedriegt U niet,
men spot niet met God
Doch intusschen bestuurt de Heer
de gansche wereld, sterk en zacht
volgens het woord van den H. Geest.
Véél te zacht, zijn wij dikwijls geneigd
te denken, waar het om anderen gaat,
of om toestanden, zooals wij er nu
beleven.
Wij vergeten echter dat God eeuwig
is, en alles op zijn tijd in orde brengt,
met eindelooze goedheid doch ook met
strenge rechtvaardigheid, en gelukkig
voor ons, want de gansche wereld
is voor U (o Heer) zegt het boek
der Wijsheid, als de beweging eener
weegschaal, en als een druppel mor
gendauw, die neervalt op de aarde.
Maar Gij erbarmt U over allen, omdat
Gij alvermogend zijt, en Gij ontveinst
de zonde der menschen, opdat zij zou
den berouw hebben
Z. L. B., de goddelijke Voorzienigheid
strekt veel verder dan alle mensche-
lijke bezorgdheid, zooals onze Zalig
maker zelf, op alle mogelijke wijzen,
ons heeft voorgehouden in die vele
heerlijke parabelen, waar Hij ons aan
spoort tot onbegrensd betrouwen op
de vaderlijke goedheid van God.
Worden niet twee musschen voor
één penning verkocht? En toch zal
niet één van haar op den grond val
len zonder uw Vader. En al de haren
van uw hoofd zijn geteld! Vreest dan
niet, want gij zijt immers veel meer
dan musschen!
«Daarom zeg ik U; weest niet be
zorgd om uw leven en om wat gij
eten zult, noch om uw lichaam, en
waarmede gij het kleeden zult... Aan
schouwt de vogelen, die in de lucht
vliegen. Zij zaaien niet, zij maaien
niet, en vergaderen niet in schuren,
en uw hemelsche Vader voedt ze toch.
Zijt gij niet veel meer waard dan de
vogelen? En wie van U kan, ook met
bezorgd te zijn, zijn levensdagen met
één dag verlengen?... Beschouwt de
leliën des velds, hoe ze groeien. Zij
arbeiden en spinnen niet. en ik zeg
U dat zelfs Salomon, in al zijne heer
lijkheid, niet gekleed was als één van
deze... Weest dus niet bezorgd voor
den dag van morgen, want de dag van
morgen zal zijn eigen zorgen hebben;
eiken dag heeft genoeg aan zijn eigen
kwelling.
Zoo leerde dan ook de goddelijke
Meester ons bidden: geef ons heden,
geef ons vandaag, ons dagelijkreh
brood zonder bekommernis voor den
dag van morgen, en bij elke gelegen
heid zal Hij steunen op dit noodza
kelijk betrouwen op Gods vaderlijke
goedheid.
Vraagt en U zal gegeven worden
zoekt en gij zult vinden; klopt en U
zal open gedaan worden... Of wie on
der U zal aan zijn zoon, die hem om
brood vraagt, een steen geven; wie
een slang, wanneer hij visch vraagt?
Indien gij dan, die niet goed zijt, goe
de dingen weet te geven aan uwe kin
deren, hoeveel te meer uw Vader, die
in den Hemel is?
(Zie vervolg 2' blad.)
HET MYSTERIE VAN GALLÏCIE.
Herhaaldelijk werd ons van Fran-
sche zijde Havasmeegedeeld dat er
Duitsche troepenbeweging zou plaats
gegrepen hebben in Gallicie (Zuid-
Polen) dat behoort tot het door de
Russen bezet gebied, en dat recht
streeks aan Roemenie grenst. Van
Duitsche en Russische zijde werd zulks
gelogenstraft. Een nader en waar
schijnlijker Havasbericht, meldt vol
gens inlichtingen van de correspon
dent van de National Zeitung
(Duitsch), dat het eigenlijk geen re
gelmatige troepen zou gelden, maar
toel zekere groepen van de ordedienst,
die voor taak zouden hebben het ver
keer te bewaken op een spoorweg
loaarlangs graangewassen en petro
leum naar Duitschland zouden ver
voerd worden uit Roemenie. De Rus
sen zouden zich namelijk uitsluitend
bezig houden met het administratief
beheer van het veroverd Poolsch ge
bied maar verder niet bij machte zijn
om het losgelaten gepeupel in toom
te houden met het gevolg dat dikwijls,
wagens die geladen uit Roemenie ver
trokken, ledig aankwamen in Duitsch
land.
Meteen hebben we vernomen dat op
de bewuste spoorweglijn, die vroeger
weinig gebruikt werd, thans een zeer
intens goederenverkeer zou bestaan,
zoodat hieruit kan afgeleid worden,
dat Duitschland groote hoeveelheden
goederen uit den Balkan betrekt. Te
Boekarest zelf, zijn drukke economi
sche onderhandelingen aan den gang
met de Duitsche afgevaardigden en
Italië zou zelfs de leveringseischen
van Duitschland bij de Roemeensche
regeering steunen.
EIGENAARDIGE VERHOUDINGEN.
Men heeft dikwijls van bevoegde
zijde bziveerd dat Rusland feitelijk
maar een geringe steun zou zijn voor
Duitschland op economisch gebied,
daar dit land nauwelijks in zijn eigen
behoeften kan voorzien. En zoo is het.
Daarentegen zijn de Balkanlanden
voor Duitschland een voorraadschuur
die niet te misprijzen is. Het gaat hier
hoofdzakelijk om landbouwlanden die
steeds een belangrijk uitvoeroverschot
aan landbouwproducten hadden.
Als men dit in overweging neemt,
moet het duidelijk zijn dat Duitsch
land evenmin als Italië bij een uit
breken van den oorlog in den Balkan
zou gediend zijn. En de Balkanlanden
zelf, die een verzekerd afzetgebied
bben in Duitechrh.voor hun pro-
ucten, door ruïloveremkomsten, zijn
cr wellicht nog zoo slecht niet aan
toe.
ïn ons laatste nummer gaven wij reeds
medsdeeling van de ontdekking van een
spionnage-zaak te Charleroi, we voegden
eraan toe, dat tal van huiszoekingen wer
den gedaan en dat drie lieden in ver
band hiermede werden aangehouden.
Deze lieden waren Jean Bero, 32 jaar
oud, ingenieur-teehnieker, zooals gemeld
vroeger behoord hebbend tot de Rexisti-
sche Partij, verder Jozef Desmedt, 37
jaar, gepensionneerd onderofficier, wonen
de te Marcinelle, naar verluidt een
geboren Poperingenaar, en Emiel De-
lattrs. uit Charleroi. Delattre werd later
in vrijheid gesteld.
Bero en Desmedt werden naar Brus
sel overgemaakt.
Deze week nu werd het onderzoek om
trent deze zaak voortgezet doch er zou
gebleken zijn dat deze zaak niet zoo be
langrijk is als eerst werd voorgesteld.
De aangehoudenen zouden zich even
wel plichtig gemaakt hebben aan spion-
nage, In den zin door ons verleden week
gemeld.
In verband met deze zaak werd nog
een nieuwe aanhouding gedaan, namelijk
van zekeren Jules Lemoine, uit Bergen.
Doordat de schuldigen trachtten inlich
tingen in te winnen over de troepenbe
wegingen in Frankrijk enz. bij middel
van ondervraging van grensarbeiders heb
ben de Fransche militaire overheden
eveneens een onderzoek ingesteld en gin
gen over tot de aanhouding van vijf
grensarbeiders.
EEN BRIEF VAN DEN HEER
DEGRELLE
Naar aanleiding van de spionnage-zaak,
die in de streek van Charleroi aan het
licht is gekomen, betoogt de heer Léon
Degrelle in zijn blad Le Pays Réeldat
zijn partij geen uitstaans heeft met de
bespiedingszaak. De aangehoudene. Jean
Bero, is de eenige persoon, die deel heeft
uitgemaakt van Rex. De heer Degrelle
schrijft, dat hij sedert November 1939
op de hoogte was gebracht van de ver
dachte handelwijze van Bero. Hij heeft
daarop de noodige maatregelen getroffen.
De betrokken persoon werd uit de partij
gesloten en het gerecht werd gewaar
schuwd.
Buiten Eero, besluit de heer Degrelle,
Is niemand die van ver of dichtbij iets
met zijn beweging te stellen heeft, be
rokken in de spionnage-zaak.
NIEUWE AANHOUDINGEN O.M. VAN
EEN WIJTSCHATENAAK
Omtrent de aangehouden J. Lemoine
werden Donderdag nog enkele verdere in
lichtingen verstrekt. Deze persoon zou
zich vroeger reeds hebben plientig ge
maakt aan spionnage-zaken. Hij had ook
tot de Rexistische partij behoord maar
hiervan gebruik gemaakt om zich zekere
gelden eigen te maken, gelden die hij
moest innen, met het gevolg dat hij voor
de rechtbank gedaagd werd en straffen
opliep.
Donderdag werd ook nog gemeld dat
de broeder van Jules Lemoine werd aan
gehouden, namelijk Pierre Lemoine, wo
nende te Brussel en ook nog de genaam
de Emiel Devos, geboren te Wijtschate
in 1898. autovoerder van beroep.
We hebben vroeger gezien daf Italië
alles in het werk stelt om de vrede op
den Balkan te behouden. Het vreest
vooral een inval van Rusland en stelt
zich schrap tegen het bolsjevistisch
gevaar. Rusland is de bondgenoot van
Duitschland, maar zooals we zegden,
wat de verhoudingen in den Balkan
betreft hebben Duitschland en Italië
gelijke belangen. We weten niet of
Duitschland in zijn pact met Sovjet-
Rusland aan Moskou de vrije hand
gelaten heeft in het Zuid-Oosten,
maar het is goed mogelijk dat het
hier Rusland zal aanzetten om zich
te onthouden van een mogelijke actie
tegen Roemenie. De Russisch-Itali-
aansche tegenstelling schijnt dus op
den Balkan geneutraliseerd door de
politiek van Duitschland.
Wij meenen daarom, dat juist om
die redenen het conflikt niet zal uit
gebreid ivorden tot den Balkan en dat
Roemenie voor het oogenblik nog niets
te vreezen heeft. De Balkanconferen
tie waarvan sprake is, zal waarschijn
lijk een bevestiging van de neutrali
teit en de vrede meebrengen.
EN WIJ?
Voor degenen die hopen dat onze
positie zou verbeteren door het uit
breiden van den oorlog in den Bal
kan, moeten bovenstaande beschou
wingen ontgoochelend zijn. Daarom
nog niet. Zeker zijn wij gelegen in de
onmiddellijke omgeving van de kern
van het conflikt, en de druk blijft
aan onze grenzen zijn volle kracht
behouden, maar wij kunnen niet goed
begrijpen welke verlichting ons een
oorlog in den Balkan zou brengen.
Integendeel is er kans dat de ophef
fing van de neutraliteit van de Bal
kanlanden een zeer nadeelige morcele
terugslag zou hebben op onze neu
traliteit. De gedachte aan een beper
king van het conflikt is een kracht
die wij moeten steunen en het kan
voor ons maar voordeelig zijn als
geen andere strijdhaarden ontbran
den. Trouwens om zuivere humani
taire redenen en a forciorl kristelijke
redenen, moeten wij wenschen dat
andere volkeren van de oorlogsgruwel
gespaard blijven.
(Nadruk verboden.) ROSKAM.
OUDE VOLKSFEESTEN..,
*199
Eer de zeer strenge vasten begon
wilden de menschen in den ouden
tijd hun bulkske nog eens een ziele-
misje doen. En zoo ontstonden de
vastenavondfeesten, die een zeer
vreemden naam hebben gekregen:
Carnaval.
Geleerde bollen hebben zich reeds
meermalen het hoofd gebroken over
de beteekenis van het woord carna
val.
De eenen zeiden dat het voorkwam
van het latijnsche woord carne-
vale» wat wil zeggen: «het vleesch,
vaarwel!
Anderen leiden het af van twee an
dere Latijnsche namen: Carrus na-
valis d. i. de scheepswagen een
wagen dus die den vorm had van een
schip. Dit is iets uit den ouden Ger-
maanschen voortijd. Rond dezen tijd
immers kon de scheepvaart weer be
ginnen op de ijsvrije wateren van het
Noorden, en de opgetogen visscherslui
trokken een blauwseute of nar
renschip over land naar den Rijn.
Onderweg was het éón feest. Dit ge
baar was immers het teeken dat de
Lente terugkwam.
Laat nu nog andere geleerden den
oorsprong zoeken in Grieksche en La
tijnsche gebruiken, het kan ons al
onverschillig laten. Het- feit is er: Er
werd reeds eeuwen lang gevierd op
deze Vastenavonddagen, en het
Vlaamsche volk heeft zoo geducht
meegevierd dat het spreekwoordelijk
werd: «Zoo druk als een koekepan
op vastenavond!
Waarom zouden wij dit gebruik in
eere niet houden, op voorwaarde ten
minste dat wü ook even hartsgrondig
den Vasten in eere houden. Waarom
zouden wij dan ook niet de oude Vas
tenavondliedjes herzingen:
Vastenavond, goede gebuur,
ik heb nog geenen man
ik heb nog een klein hoentje
dat moet er vanavond an.
Als ik mijn hennetje braden wil,
dan is mijn panneken vuil
als ik mijn panneke schuren wil
dan tintelt mijnen duim,
dan loop ik naar de geburen
en laat ik mijn panneken schuren
dan loop ik naar de pannen
en laat ik mijn panneken dansen.
Zooals men weet werd door H. Mun-
deleer een wetsvoorstel in de Kamer in
gediend strekkende tot het onder de wa
pens roepen van de vrijgestelden van de
klassen van 1920 tot 1940, behalve van
dezen die wegens lichamelijke gebreken
ongeschikt zouden verklaard worden.
Door een ander laberaal parlementslid
werd een ander wetsvoorstel ingediend
strekkende tot het opnieuw voor de keur-
raden doen verschijnen van de militia-
nen van dezelfde klassen die wegens li
chamelijke gebreken ongeschikt werden
verklaard.
Nu is de vraag hoeveel vrijgestelden
onder toepassing van deze voorstellen zou
den vallen indien het Parlement ze tot
wet maken moest. Opdat de lezer zich
hiervan een idee kunne vormen, geven
we hier volgende statistiek, waarin ech
ter de gegevens voor de vijf eerste Jaren
ontbreken, namelijk van 1920 tot 1924.
De eerste kolom vermeldt het aantal vrij
gestelden als zonen uit groote gezinnen
of steun van gezin, de tweede kolom het
aantal dienstplichtigen die voor den keur
raad verschenen doch ongeschikt werden
verklaard.
22.686
21.434
21.664
20.747
20.109
21.228
21.627
22.146
22.163
22.745
19.713
20.345
21.5S2
23.944
24.044
25.111
1925
1926
1927
1928
1929
1930
1931
1932
.1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939
1940
4.442
11.199
18.642
18.957
12.302
11.120
12.921
13.205
13.635
10.494
6.614
6.108
6.373
5.527
5.431
5.093
Bovengemelde wetsvoorstellen werden
naar de bevoegde kommissies verzonden.
De Senaatscommissie die het voorstel De-
mets diende te onderzoeken werd geoor
deeld dat H. Demets wat te ver was ge
gaan en bracht het voorstel terug tot
de laatste 15 klassen, t.tx. vanaf de klas
1925.
Ze stelt voor niet dat in geval van
mobilisatie de nieuwe keuring zou moe
ten plaats vinden, maar dat de minister
van Landsverdediging deze nu zou kun
nen bevelen.
De hoogdringendheid van deze wets
voorstellen werd gevraagd.
Het zal iedereen opvallen dat deze wets
voorstellen hoofdzakelijk tegen de Kroost
rijke Gezinnen zijn gericht, alsof die on
der de huidgie wetgeving nog niet genoeg
soldaten leveren voor het land, ja zelfs
het grootste getal. Zoo kunnen wij b.v.
het geval nemen der klas 1936 door
1.530.052 gezinnen van 1, 2 of 3 kinderen,
werden 20.546 soldaten geleverd wijl de
324.781 ge-.innen van 4 kinderen er meer
dan 23.454 gaven.
Hr Volksvertegenwoordiger Allewaert
schrijft hierover dan ook terecht in - De
Standaardvan Dinsd- - U. wat volgt i
En als men deze f 'len voor cogén
heeft, ls het niet rede,ijk, zelfs noodig,
aan deze gezinnen eenige ontlasting te
schenken? En dsn is het oek dwaas en
hatelijk zelfs onvaderlandsch, deze toe
gevingen te willen benijden en bestrij
den I
Deze heeren, die in Brussel wonen, eri
geen greote gezinnen met hunne offers I
en lasten kennen, willen deze nu du:
nog wat meer doen afdragen.
Die vaderlanders die altijd het I
woord vaderlandsliefde op hunne lippen
hebben, doch weinig of geen kinderen
hebben om dit vaderland te verdedigen,
zouden willen dat hunne eigendommen
en geldbeurzen nog beter beschermd wor
den, doch niet zij doen er iets voor, de
anderen, de Kroostrijke Gezinnen moe
ten al het menschenmateriaal leveren,
dat dan nog te weinig wordt vergoed.
Vliegmachines, kanonnen, munities en
alles wat materiaal is, wordt aan vol
len prijs betaald, en dikwijls nog iets
meer, zooals de barakken. Het menschen
materiaal, daarop wordt echter bedon
gen als het moet vergoed worden, en als
er eenig inkomen is, wordt de vergoeding
verminderd of afgeschaft!
Doch genoeg. De Groote Gezinnen wil
len en zullen hun vaderlandschen plicht
doen, als men niet alles van hen vraagt,
en dat de lasten matig verdeeld worden.
Zal dit ongepast en hatelijk ontwerp
aanvaard en gestemd worden in de Ka
mer? Dat is de groote vraag die gesteld
wordt door de duizende Kroostrijke Ge
zinnen!
Men kan nu reeds zeggen dat het in
de Kamer niet goed werd onthaald; het
werd Woensdag 11. In aanmerking geno
men doch naar de afdeellngen verzonden
in plaats van naar de Commissie.
Ee neerste tegenslag voor de Vader
landers!
Hopen wij dat de Kamerleden besef
geoneg zullen hebben van den toestand
en van de offers reeds door de Kroost
rijke Gezinnen gebracht voor de verde
diging van het Vaderland, en dat zij met
groote meerderheid het voorstel zullen
verwerpen.
Van de Regeering verwachten wij eene
kranige houding tegen het voorstel, en
eene nog sterkere politiek ten voordeele
der Kroostrijke Gezinnen.
Er was heel wat leute op deze da
gen. Er werden tal van zottigheden
uitgericht, elkeen kan er over mee
spreken. Dat het er soms onstuimig
naar toe ging kunt ge besluiten uit
deze reken:
Vastenavond die komt aan
klinken op de bussen;
hier een stoel en daar eet» stoel,
op ieder stoel een kussen;
meisjes houdt uw kinnebak toe
of ik sla er een pannekoek tusschen.
Ons Vlaamsche Karnaval was steeds
een bruisend stuk plezier... totdat de
gezonde leute er af was, door dé
rlechte lui die in alle feesten en ker-'.
missen maar een gelegenheid «ien om
te wallebakken, te slampampen erT
het beest te ontbinden.
Hoe doodjammer is het niet dat tal
van gezonde volksvermaken aldus zijn'
te niet gegaan! Althans voor eerlijke
lui!
In andere landen was *t, en is 't nu
nog een heel feest van belang.
In Italië trok doorheen de Corso
de grootste Roomsche straat een
feeststoet met huizenhoogs wagens
vol carnavalvierders, opgezet met
gruwelijke maskers waarmee ge vrou-;
wen en kinderen kunt doen beven van
schrik. Dat was een overblijfsel van]
het schrikaanjagende oorlogsmasker]
van sommige oude volkeren, oeuweri'
nog voor het gasmasker werd uitge-',
vonden,... dat nu echter opgezet werd'
om zich te vrijwaren tegen liet bom
bardement met suikerboonen.
Op de hooge baleons en voor de]
open vensters stonden de Jolige toe-'
schouwers, het mooie Roomsche ge-,
slacht vooral, dat het dezen keer erg
te verduren hadden in den smkerboo-:
nenkrijg. Gehuil en geschater, dat
moet ge niet vragen! Wie geen geld.'
genoeg had om suikerboonen te koo^
pen, smeet met kalk-boonen... Napels?
een meer arme stad, zag er 's ande-]
rendaags uit als een stad met bei
sneeuwde straten, louter van 't ver-"
brijzelde kalk.
Op veel plaatsen werd een Prins
Carnaval gekozen, die triomfant]
wordt rondgevoerd, en heel wat macht]
bezat om rechtspraak te houden in
zeer geestige gedingen. De carnaval-7
prins van Nice, bij voorbeeld, is we
reldberoemd.
In Parijs is het in den loop der
eeuwen natuurlijk ook wat geweest.
De koning zelf, vermomd natuurlijk,
nam er zeer geestdriftig doel aan.
Lodewijk XIII moest er niks van we
ten, doch de wulpsche en lichtzinnige
koning Lodewijk XIV (alhier meer
gekend als Pietje Katorze). vierde car
naval op straat, aan 't hof, overal.
Met de Fransche revolutie echter
werd hoe zonderling ook! het
carnavalfeest verboden.
In Engeland heeft het carnavalfeest
wat zeer lofwaardig is! een meer
huiselijk karakter. Het is de groote
pannekoekendag (pancake-day!) Dat
moei er ons aan herinneren dat Ko-»
ning Edward IV, uit de jaren 1400.
voor den vasten begon, zich nog eens
terdege te goed deed aan zijn lieve-
lingskost, pannekoeken! En al het
volk dat er lust in had mocht dan
eens komen kijken hoe de koning zijn
koeken verorberde. Plezier thuis, wat
kan er beter. En dan heeft ook de
kleinste er deugd en vreugd aan.
Sommige carnavalfeesten, onder an
dere te Binche en ook nu te Aalst,"
hebben een wars beroemdheid ver
worven. De gilles van Binche met
hun hooge pluimen op den kop, met
rinkelende belletjes om 't lijf, en den
gedurigen danstrippel, brengen vreugd
en jolijt mee. En daar is 't een appel
sienenoorlog! En die gaan er nog een
gangetje... Och ja, dat was in den
goeien tijd toen er geld gewonnen
werd lijk slijk, en toen men het geld
niet moest sparen om oorlogsmunitie
te koopen. t
Daarmee kunnen we sluiten! Het
carnaval is een oud volksch feest, dat
echter het best en deugdelijkst ge
vierd wordt tehuis.
Stratecarnaval ls dwaas carnaval.
Huiscarnaval is goê carnavaL
Doch als het carnaval zijn betee
kenis verloren heeft van ccarne vale»,
«vaarwel het maische vleeschje», dan
vraag ik me af op welken grond zoo'n
feest gebouwd staat.
Zonder vasten, geen carnaval.
En wie vast mag gerust eens op
treffelijke en smakelijke manier zijn
carnavalke vieren! L. J.
DE ENGELSCHE VLIEGERS BEPROEVEN DE VLIEGTUIGEN
DIE ZE IN AMERIKA GEKOCHT HEBBEN
Een Engelich piloot stapt overboord om een eerste raid te maken ïn bet nieuw
Amerikaansch viiegtu.g voor Engeland speciaal vervaardigd. Voldoet het dan rui
len er enorme bestellingen gedaan worden.
