BEREID
Het einde van een Oorlog
De Oorlog van Finland
met Rusland geëindigd
't Was op een Goeden Vrijdag...
Rijksminister von Ribbentrop te Rome
UURTABEL
KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER
MCSKOW JUICHT, HELSINKI ROUWT
INTERNATIONAAL OVERZICHT
PLECHTIGHEDEN
TER EERE VAN
GRAAF KAREL DE GOEDE
TE WIJNENDALE
Vredesverdrag, dat Finland verminkt,
te Moskow geteekend
De Westersche troepen boden hulp aan Finland
Finland deed er geen beroep op daar Zweden
en Noorwegen doortocht aan vreemde troepen weigerden
i K CHLAND ZAL voort
KOLEN LEVEREN AAN
ITALIË
HIJ WERD DOOR DEN PAUS ONTVANGEN
Die audiëntie was van Duitsche zijde aangevraagd
DE AUDIENTiE OP HET
VATÏKAAN
der Treinen, Trams,
Autobussen en Autorails
op 4e en 5e blad.
ZONDAG 17 MAART 1940.
WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN
8' JAAR- N' 1L
«DE HALLE>
Katholiek Weekblad Tan feper.
Bureel
Bcterstraat 58, IEPER.
EEN
POSTABONNEMENT 1940
IN BELGIE KOST:
1 Jaar 25,frank.
6 Maanden 13,50 frank.
3 Maanden 7,frank.
AH* He4e*ak*ri tij* vantvtvrAtBit
toot hun artiktU.
TARIEF VOOR BERICHTEN:
D rulcWr-U W f eTer
SANSEN-VANNESTE, Popering**
Tel. Poperinpe N' 9.
Poitcheckrekening Nr 155.70.
Kleine berichten per regel 1,— fr.
2 fr. toel. v. ber. ra. adr t bur
Kleine berichten (minimum) 4,fr.
Rouwber. en Bedank, (min.) 5,fr.
Te herhalen aankondigingen:
prijs op aanvraag.
Annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Woensdag avond
ingezonden worden. Kleine be
lichten tegen den Donderdag noen.
Het alerte - bericht werd aan ons
kantonnement meegedeeld te 17.45.
Een uurtje later waren al onze pos
ten bezet. Alleen twee mannen ont
braken. Zoo was er nog een kleine
leemte op de voorlijn. Detols en Ras
kin waren op verlof. Een telegram
had hen verwittigd ons zoo vlug mo
gelijk te vervoegen. Hun militair ver
leden liet ons hopen dat ze, niettegen
staande het pijnlijke van een brutaal
overhaaste scheiding, nog dezelfden
avond zouden aankomen.
Te twintig uur teekende een bewe
gende schaduw zich af tegen de hees
terhutjes die zich diep in hun éware
mutsen van sneeuw hadden terugge
trokken en ons in al die strakke wit
heid den weg wezen naar onze ver
schansing.
Depondt eischte het wachtwoord.
Inwendig pret hebbend hield hij zich
gereed om een ver van dichterlijke
ontboezeming op te vangen van wege
Detols die het zou afgeven op die
verdomde alerte die zelfs nog de ver
lofgangers in hun eigen bed niet met
rust kon laten.».
Maar niets daarvan. Alieen een iet
wat gesluierde schuchtere stem fluis
terde het wachtwoord.
Een man trad vooruit, met het heele
boeltje beladen, plus daarbij een ta
melijk omvangrijk handkoffer.
Wat ter wereld komt jij hier
doen met heel dien rommel, was het
welkom van den onthutsten Depondt.
Infirmier Pirot, stelde de andere
zich voor. 'k Werd hier gestuurd van
wege het S.S.peloton. 'k Zou hier kun
nen nuttig zijn moest hetgebeu
ren.
En in uw valies? Wat steekt daar
ln? Pastillekens en stroopjes voor den
hoest? We vatten kouden in 't gros,
hoor. Je komt hier goed van pas!
Toch niet! Daarin steekt alleen
een draagbaar altaar en wat daarbij
behoort. Met die alerte zal ik niet
naar het dorp kunnen gaan Mis doen.
Potver! zei Depondt,... ben je
Pastoor!... en hij stond paf!
A
Een kwartuurtje later werd hij af
gelost, en met een «Zie-zoo Pastoor,
hoe maak je 't? kwam hij handen
wrijvend en druk stampend het pri
mitief salonnetje binnen.
Tien paar oogen keken van Pirot
haar Depondt en omgekeerd.
Nee maar! ben je priester? vroeg
blij-verrast den sergeant.
Sinds de enkele uren hier op den
meest vooruitgeschoven post, had hij
zoo wat nagedacht, en evengoed als
de anderen was hij onder den druk-
kenden invloed gekomen van ver
hoogd gevaar. Ze wisten dat zij den
eersten schok van een eventueelep
aanval zouden opvangen... dat ze
weerstand hoefden te bieden tot het
uiterste... tot omsingeling... ja... tot
den dood!...
Nee... onder hen was er geen één die
men slechtkon noemen. Maar wie
is er in die uren van hoogste span-
hing die niet eens een tochtje maakt
in eigen geweten? en... wie zou daar
na durven beweren volslagen gereed
en in orde te zijn voor al wat komen
kan?...
Ja, ik ben priester; dus, zielen
en ziekenverpleger, zegde de nieuw-
gekomene.
Zoo, zoo; welaan uw Mis kunt
gij wel hebben, waagde Depondt. De
Pastoor heeft alles bij. 'k Zou 't nog
wel eens willen zien, ik zette geen
voet meer in de kerk sinds mijn eer
ste Communie.
Een Mis hier? vroeg de sergeant.
Als je wilt. ja.
Ik weet niet of dat wel regle
mentair is. We zijn hier in een mili
tair gebouw. Ik zou me niet graag bij
den kraag laten stekken, hoor... ik
ben militair van beroep!
.Ta... maar waar moet ik dan
heen?
De sergeant zei niks... wist niet wat
zeggen...
De mannen waren ondereen aan 't
praten. Ze hadden er heelemaal niets
tegen dat deze plaats waar ze 't mor
gen misschien reeds bovenmensche-
lijk hard konden te verduren hebben,
door Gods aanwezigheid eerst zou ge
heiligd worden.
U kent de reglementen niet...
bracht de sergeant in, maar zijn
stem klonk reeds minder overtuigd.
Ik ga het ni^t toelaten... Ga eens
elders kijken.
Eiders kijken!... Kilometers in den
omtrek was er geen enkel huis, be
halve het schamel boschhutje, waar
van eer, plaatsje zoodanig was inge
richt. da het met een beetje toegeef
lijkheid t i goeien wil den naam van
herbergkon dragen. Het was in
den Herfs- het schuiloord der jagers
en 's Zomers kwamen vermoeide wan
delaars er eventjes uitblazen.
Kon men in dat hokje dat zoo me
nig keer getuige was van walgelijke
braspartijen en gewaagde geestig
heden wel de H. Mis opdragen?
Depondt dier/ het aan met zoo'n
voorkei uit te p ikten. Gedreven door
een zekere nieuwsgierigheid en aan
gespoord coor het ernstige van den
toestand hield hij er plots aan die
Mis niet te verliezen:
Ge moet nu met denken dat ik
een kwezelaar of een schijnheilige
ben... maar... we zijn nu op militair
gebied zoo heelemaal gereed, waarom
zouden we nu ook niet eens orde ma
ken- in die zaak met Ons Heer?... Je
weet toch nooit wat er gebeuren kan...
Niemand sprak een woord... maar
zwijgend stemde iedereen in.»
De sergeant was tevreden dat het
gesprek die wending nam.
Er wordt dus Mis gedaan bij moe
der Leroy. Je kunt er allen naartoe,
enkel de wachten blijven op post:
Zes uur in den morgen.
*t Leek wel of de dag niet aanbre- J
ken kon. Toch lagen duizenden dia
manten op de gevallen sneeuw ver
leidelijk te schitteren. Niets bewoog...
ademlooze stilte over de weidschc
witte vlakte.
Intusschen zwoegden Detols en Ras- J
kin door de dikke sneeuwvlaag, gela
den als lastdieren. Ondanks de alerte
waren ze in opgewekte stemming. Ze
hadden enkele uren gewonnen! De
telegram had hen slechts laat in den
avond bereikt en in plaats van den
laatsten trein hadden ze natuur
lijk den «eersten» genomen!
Zeg, willen we een omweg ma
ken? Dan wippen we even binnen bij
moeder Leroy om er eentje te pak
ken. Ge zult ze zien pruimen als ze
ons zien binnenkomen met de hop in
onzen adem!
Akkoord! Dan maar door t
boschje. Als moeder Leroy maar reeds
te been is!
Tusschen de dennen, wit en groen,
was niet een spoor van de weg. Ze
strompelden en struikelden, en af en
toe viel een dik pak sneeuw hen op
den helm en ook een beetje al te ver-
frisschend in den warmen hals!
Hoor eens... mompelde Detols.
Door den stillen morgen bimbamde
ergens een klein klokje. Niet zoo ver
af naar 't scheen. Ze wilden hun pas
verhaasten... maar 't bleef een suk
kelgangetje.
Toen de boschhut uit al die wit
heid voor hen opdook scheen er licht
uit al de klein geruite vensterkens.
Kijk. moeder Leroy is al op.
Nog enkele passen... dan zwaaide
Detols het wankele deurtje open, en
overmoedig klonk het;
Twee bocks voor Raskin!!
Meteen stond hij pal... sprakeloos.
Raskin duwde hem verder binnen...
en was even verbaasd.
De herberg was vol onbeweeglijk
staande mannen. Moeder Leroy had
de glazen van het rekje verwijderd en
vervangen door al de heiligenbeeldjes
die ze bezat. Tegen den muur, voor
een wankel tafeltje, waarop twee
kaarsen brandden, stond een priester
die met eerbiedig gewichtige stem la-
tij nsche woorden las. Het eerste mor
genlicht dat door het lage venstertje
kwam piepen net op den boord der
khaki-broek die verraderlijk van on
der de witte albe uitkeek.
Detols en Raskin legden hun blau
we zak neer en ook zij, stonden on
middellijk boomstil en aandachtig.
Het belletje rinkelde driemaal...
God daalde tusschen hen om de sterk
te te brengen die overwinnen doet!...
Meerdere soldaten communiceerden
met den priester en... het was een
gansch zwijgzaam groepje dat even
later naar de verschansing terugkeer
de.
Er was binnen hen iets veranderd...
De angst voor den oorlog had niet
meer hetzelfde uitzicht...
Ze bleven blij den heelen dag.
Sinsdien gaat het niet meer om te
vloeken en te zweren en al te losse
geestigheden te grabbel te gooien in
het hutje van moeder Leroy.
De infirmier keerde terug naar het
peloton van den gezondheidsdienst...
doch nooit zal van het boschhutje de
herinnering weggewischt worden van
de Mis die het ééns heeft gewijd.
SLECHT NIEUWS.
Woensdagmorgen was het overal
bekend, dat de vrede gesloten was of
toch in den loop van den dag zou
gesloten worden tusschen Rusland en
Finland. De gewone man op de straat,
was allerminst opgetogen met dit
nieuws. Slecht nieuws, klonk het bij
na uit iederen mond. Wij waren ver
baasd over de algemeenheid van deze
opvatting. En als we de reden van
deze neerslachtige stemming leerden
kennen, vonden we weer dezelfde ar
gumentatie terug, die al meer dan
eens met het oog op een uitbreiding
van den strijd in den Balkan werd
gebruikt. Omdat de oorlog in Finland
geëindigd is, verhoogt het gevaar voor
ons, zoo meent men algemeen, zooals
men eens beweerde dat het losbran
den van den strijd in het Balkan
schiereiland eveneens de aandacht
van onze grenzen zou afgetrokken
hebben.
Deze opvatting heeft zeker een ern
stige grond. Anderzijds nochtans is
het beter dat de oorlog zoo beperkt
mogelijk blijve. Dan eerst zal de on
houdbaarheid van de huidige oorlog
duidelijk blijken en een ernstige di
plomatieke actie mogelijk worden, die,
behoudens een wanhoopsdaad van de
eene of andere zijde, vroeg of laat
met een rechtvaardige vrede moet
bekroond worden.
In dien zin moet het einde van den
oorlog in Finland als een verheugend
verschijnsel beschouwd worden.
Het Finsche probleem echter biedt
nog heel wat meer aspecten. Er is
eerst en vooral de toekomst van de
Finnen zelf en er zijn de belangen
van de groote oorlogsvoerenden. Naar
mate het standpunt dat men inneemt
verandert de beoordeeling op merk
waardige wijze.
HET LOT DER FINNEN.
Finland heeft aan de eischen van
de Russen enkele maanden geleden
hardnekkig weerstand geboden, om
dat het zich wel bewust was, dat een
aanvaarding dezer gelijk stond met
het verlies van zijn onafhankelijkheid.
Na een roemrijke strijd, die de be
wondering van de geheele wereld
afgedwongen heeft, aanvaardt het
thans een vrede, die, laat het ons
maar bekennen, niet de eervolle vrede
is, die het had mogen verwachten.
Het moet de Karelische landengte af
staan, de stad Vipuri inbegrepen, en
een stuk van het schiereiland Hangö
om aan de Russen toe ie laten er een
vlootbasis in te richten. In de eerste
eischen vóór het uitbreken van de
oorlog hadden de Russen, in ruil voor
Karelïè, waarbij Vipuri niet begrepen
was, een ander deel meer in het Noor
den, aangeboden dat echter van min
der economische waarde icas. Daar
entegen zouden ze thans afgezien
hebben van de golf en de stad Pet-
WHWH. «pmi»i 'i' wi mi i mi m\ u,
samo. Alles in aanmerking genomen
zijn de eischen ilyins ztcaarder dan
over vijf maanden en intusschen
heeft de oorlog ontelbare offers aan
kapitaal en menschenlevens gekost.
De Finnen hebben zeker bij het
aanvaarden van den oorlog gehoopt
op een snelle evolultic van den oor
log tusschen Duitschland en Frank-
rijk-Engeland, en met gunstige ver
rassingen. Noch het eene, noch het
andere h^M zich voorgedaan. Hulp
is er gekomen van alle zijden maar
lang niet voldoende om de strijd tot
een goed einde te toeren.
Welisivaar hebben de Engelschen en
de Franschen nu in eens op bizondere
uitdrukkelijke wijze aanzienlijke hulp
geboden, terwijl Ryti en Paasivik. te
Moskou aan het onderhandelen wa
ren, maar de Finnen zijn zich ook
bewust, dat deze hulp, zoo ze mogelijk
was, nooit maar onvoldoende zou ge
weest zijn. Deze vrede beteekent eigen
lijk dat Finland ten deele de voogdij
van Rusland aanvaardt.
DE BELAT "GEN VAN
DE GROOTM. GENDHEDEN.
De besprekingen ln de Chambre des
Députés en in de-'iouse of Commons,
de pers- en radioberichten van Enge
land en Frankrïjïhebben bewezen
hoe sterk deze landen bij een voortzet
ting van den oorlog in Finland geïn
teresseerd waren. Men heeft de vrede
die thans gesloten werd reeds ge
noemd een overwinning van Duitsch
land en een nederlaag voor Engeland.
IBflBBBaBBBflSBBgBESgBEHBEBZBBB
Den Gelukzaligen Graaf Karei de Goede
die in het woelige tijdperk van Europa
van 1119 tot 1127 over Vlaanderen re
geerde, was een toonbeeld van rechtvaar
digheid en Liefde. Er was voor hem geen
grooter eer, zegde hij, dan z'n leven te
offeren voor het recht. Ook viel hij als
slachtoffer ervan in de St Donaaskerk
te Brugge op 2de Maart 1127.
In zijn jeugd woonde hij bij zijn gre-*-
vader, Robrecht den Fries, op het slot
van Wijnendale bij Torhout. Drie jaar
geleden werd daar een nieuwe kerk vol
tooid toegewijd aan den H. Jozef en den
Gelukzaligen Graaf van Vlaanderen.
Op 25 Maait, 2de Paaschdag zal er
een beeld vatfe-Ck Martelaar plechtig
Ingehuldigd worden.
Om '9 u. vergadering der verschillende
groepen deelnemers komende uit Kortrijk,
Brugge, Roeselare, Torhout, enz. aan de
kapel van O. L. Vrouw van Wijnendale.
Om 9 te u., onder het schallen van the-
baansche trompetten en het zingen van
hulde liederen, optocht door het park rond
het oud-gravenkasteel naar de kerk. Te
10 te u. plechtige Hoogmis met lofrede
door Z. E. H. Kanunnik Legrand. Aan
de offerande zal de beeltenis van den
Gelukzaligen (teekening van J. Spey-
broeck) met een gebed gegeven worden,
en na de hoogmis, worden koeken aan
de schoolkinderen der parochie uitgedeeld.
's Namiddags te 2 te u. solemneel Lof
door Hoogeerwaarde Heer Van der
Meersch, vic. Generaal en sermoen door
Z. E. H. Kanunnik Camerlynck, Deken te
Kortrijk. Hoogmis en Lof worden opge
luisterd door het St Jozefszangkoor der
I EE. PP. Karmelieten uit Kortrijk.
Om 16 u. bezoek aan het park van het
kasteel van Wijnendale.
j Laat ons hopen dat uit alle hoeken der
provincie, talrijke vereerders van onzen
Go;d°n Graaf aan die plechtigheden zul
len deelnemen, om door zijne tusschen-
komst van den Heer te bekomen, dat
onder volkeren en regeerders den vrede
door liefde en rechtvaardigheid weldra
moge heerschen!
IBBBBBBBBBBBBBBBBflBBBBBBflfirr
SPIJTS OORLOG WOEDT...
HERLEEFT DE NATUUR
DE VREDE WERD TE MOSKOW
GETEEKEND.
In ons laatste nummer konden wij reeds
mededeelen dat berichten werden ver
spreid inhoudende dat vredesonderhan
delingen tusschen Finland en Rusland,
en dat deze werden ingezet te Stockholm,
hoofdstad van Zweden.
Alras bleek de gegrondheid uit van die
berichten. Een vloed van mededeelingen
en veronderstellingen werden hierover
bekend gemaakt. Vaak waren die heel
tegenstrijdig.
De gang der gebeurtenissen en onder
handelingen kunnen wij evenwel als volgt
samenvatten.
Over een paar weken zou te Londen
de H. Maisky, Russisch gezant in de En-
gelsche hoofdstad, aan de Engelsche Re
geering een nota overhandigd hebben,
waarin de nieuwe Russische voorwaarden
voor het stopzetten van den Finsch-Rus-
sische oorlog waren vervat. De Engelsche
Regeering, oordeelende dat die eischen te
hoog gesteld waren, weigerden echter die
voorwaarden aan de Finsche Regecring
over te maken.
Rusland heeft dan de bemiddeling van
Zweden ingeroepen. Door de Russische
gezante te Stockholm, Mevr. Kollontai,
werden de Russische voorwaarden aan de
Zweedsche Regeering bekend gemaakt
met het verzoek die ter kennis te bren
gen van de Finsche Regeering, wat ge
beurde.
De onderhandelingen werden dan eerst
ingezet te Stockholm. Later zijn Finsche
afgevaardigden naar Moskow vertrokken
om verder te onderhandelen met de Rus
sische staatshoofden, namelijk Staline en
Molotoff. De Finsche afvaardiging te Mos
kow bestond uit verscheidene personali
teiten die alle politieke groepen van het
land vertegenwoordigden, ook vertegen
woordigers van het leger en namelijk een
persoonlijken vriend v. Maarschalk Man-
nerheim. Onder hen bevond zich ook do
H. Paasiviki, die enkele maanden geleden
ook de onderhandelingen leidde.
De Finnen hebben gepoogd de Russi
sche voorwaarden nog te milderen. Dins-
dag-avend werd een laatste vergadering
gehouden, in aanwezigheid van Staline,
Molotoff en Worosliilow en de Finnen
zagen zich genoodzaakt de Fc-'S-Sehe voor
waarden te aanvaarden
Het verdrag werd art cc: nog den
zelfden avond geteekend.
De voorwaarden van het verdrag en het
bijgaande protocol gaver, wij reeds hoo-
ger aan.
Het Finsche Parlement vergadert nu
nog verder om het gesloten verdrag al
of niet goed te keuren. Hiervoor djn vijf
zesden der stemmen noodig.
HET WAPENBESTAND WERD
WOENSDAG MORGEN TE 11 UUB
VAN KRACHT
In hoogergeoela protoco werd ook
vastgelegd dat ae krijgsverrichtingen een
j einde zouden nemen op Woensdag 13
Maart, te 12 uur tijd van Leningrad.
Dit Helsinki werd Woensdag 11. dan
I gemeld dat te 11 uur tijd van Helsinki
de krijgsverrichtingen werden stopge-
1 zet.
TWEE FINSCHE MINISTERS
NEMEN ONTSLAG
Twee Finsche Ministers, die geen ge-
noegen konden nemen met het gesloten
GENERAAL MANNERHEIM vredesverdrag, hebben ontslag genomen,
die op schil terende wijze de heldhaftige Deze zijn de Ministers van Oorlog en
Finnen in hun strijd tegen de Russen van Openbaar Onderwijs.
leidde. (Zie vervolg op 7de blad.)
I
Oorlog en sr.eeuw, hoe moorddadig ze ook
komen optreden, kunnen aan Gods natuur
niets veranderen. De Lente is in aantocht,
'haar eerste boden, de sneeuwklokjes, kon
digen die aan.
Uit Rome werd Woensdag gemeld dat
als gevolg van de besprekingen gevoerd
door H. von Ribbentrop en van zijn ge
volg, besloten werd dat Duitschland voort
kolen leveren zal aan Italië, dit langs
de drie spoorwegen die beide landen in
verbinding stellen. Mogelijk zal dit tot
gevolg hebben dat Engeland nu ook geen
steenkolen zal moeten leveren aan Ita-
llë.wat von Ribbentrop ongetwijfeld be
tracht heeft.
Geruchten doen ook de ronde als zou
Italië een nieuwe gezant naar Moskow
sturen en wordt de mogelijkheid van een
Russisch - Italiaansch ekonomisch ak
koord in het vooruitzicht gesteld.
En dat is het wel waar in een zekere
mate, hoewel geen van de partijen
rechtstreeks aan de strijd of aan
de onderhandelingen deel genomen
heeft.
Men west hoe van Fransche en van
Engelsche zijde herhaaldelijk be
weerd werd, dat Noortvsgen en Zwe
den op grond van artikel 16 van het
Volkenbondspact, de doortocht moes
ten verleenen aan troepen, die de Fin
nen ter hulp wilden komen. Het is
bijna zeker dat vroeg of laat de Ver
bondenen toch een mogelijke recht-
streeksche actie over Noorwegen en
Zweden zouden overwogen hebben,
oogenschijnlijk om de Finnen te hel
pen, maar vooral om toevoer van
Zweedsche ertsen naar Duitschland
te beletten. Het is bekend dat onge
veer de drie vierden van de ijzer
ertsen die Duitschland invoert uit het
buitenland van Zweden herkomstig
zijn. Het stelpen van die bron zou
natuurlijk voor de Duitsche oorlogs
economie, geweldig nadeelig geweest
zijn.
Maar, zal men opwerpen, een der
gelijk optreden van de Verbondenen
zou bijna noodzakelijk de oorlog met
Rusland meegebracht hebben. Inder
daad. Maar die mogelijkheid werd
reeds lang overwogen. Daarvoor wer
den de gewéldige troepenbewegingen
georganiseerd in Klein-Azië. Op een
zeker oogenblik, wanneer de kansen
het gunstigst zouden geweest zijn, zou
Rusland op twee fronten hebben moe
ten strijden in het Noorden tegen Fin
land en in het Zuiden aan den Kau-
kasus.
Thans heeft Rusland de handen vrij
gekregen in heUNoorden, en kan het
zich gemakkelijker voorbereiden op
een stoot in het Zuiden.
Voor Duitschland is de Russisch-
Finsche vrede dubbel voordeelig. Het
laat zijn bondgenoot weer toe meer
aandacht te wijden aan zijn econo
mie en verzekert daardoor grootere
leveringsmogelijkheden voor de toe
komst. Verder wordt aan de geallieer
den de aanleiding ontnomen om tus
schen te komen in Zweden.
BESLUIT.
De Finsch-Russische oorlog heeft
een tijd, door zijn hevigheid, afwis
seling en afleiding gebracht voor de
groote oorlogsvoerenden in het Wes-
ten. Thans zal weer meer aandacht
geschonken worden aan de Duitsch-
Engelsch-Fransche krijgsverrichtin
gen en men zal meer bewust worden
van de slechte oneindigheid van deze
strijd.
De vrede, die thans bereikt werd,
leert eveneens, dat een oorlog niet
tot het bittere einde dient gevoerd te
worden, dat ten allen tijde een ver
gelijk mogelijk is. Mocht daarom ook
weldra de andere oorlog een bevredi
gend einde nemen.
(Verboden nadruk.) ROSKAM.
EEN BLADZIJ UIT T BOEK
VAN SCHOON VOLKSGELOOF
Sedert eenige maanden, nu de men-
schen weer den nood voelen nijpen,
hebben velen den weg naar de kerk
teruggevonden... Begrijpelijk!...
Doch onze voorvaderen vonden het
goed, vonden het natuurlijk om altijd
even trouw en schoon het leven der
Kerk, deze trouwe Moeder, mee te
voelen.
Noem me een tweede volk ter we
reld dat zoo diep, zoo rijk, zoo vaak
en menigvuldig heel zijn eigen
Vlaamsch volksleven heeft doorspekt
met de simpele doch vaak zinrijke
geplogendheden als het onze?
O, dierbare Meester Gezelle, wat
hadt gij gelijk toen gij daar zoo
ontroerend ln uw Kerkhofbloemen
schreeft: O dierbaar Geloove van
Vlaanderen.
Komaan, laat me vertellen hoe
deze «Goeden Vrijdag» een eere
plaats in 't volksleven had veroverd!
Het was niet genoeg dat zij den
kerkdienst bijwoonden, het kruisbeeld
kusten en dies meer, maar al wat er
leefde rondom hen, leefde mee in dit
groote gebeuren van dezen heiligen
dag. Mensch en dier en plant had
op dezen dag als een heilig verbond
gesloten om samen 's Heeren kruis
dood te herdenken.
Ik hoor nog altijd die goede oude
Melanie van langs ons wegeltje zeg
gen: «Ge moet uw bloemkes zaaien
op Goeden Vrijdag, mijn jongen, dan
bloeien ze schoon en zijn 't allemale
dubbele bloemen.
Langs haar huiskalsijde stonden 's
Zomers de gouden stroobloempjes te
bloeien, wijl ze rustig erbij te spelle-
werken zat...
Oude menschen met hun schoon
geloof en hun vromen zin!
Ik heb mijn moeder dikwijls hoo-
ren zeggen dat 't oude boerinneke
Anneke, hun in de Goede Week, als
ze achter melk gingen, een nieuw
dichtje aanleerde:
't Was op een Goeden Vrijdag
dat Heer Jezus in zijn bittere passie lag.
Aan 't houten kruis heeft Hij gehangen,
de doornenkroon heeft Hij ontvangen.
O Heilig Gemoed, 'k heb er zoo heet
Al mijn traantjes en mijn zweet,
'k ben in al mijn bloed geronnen,
'k ben noch vermaakt noch verbonden;
die dit gebedeke 3 maal
's Vrijdags nuchter zal spreken,
God zal ze nimmer meer vergeten.
Hij zal zenden
drie poozekes voor hun enden,
drie uurtjes voor hun dood,
hun zonden zullen vergeven zijn,
al waren ze nog zoo groot...
En uit belooning dat ze zoo goed
konden opzeggen, kregen ze elk een
ajuintje van den zolder.
Ook op Goeden Vrijdag waschte
Nichte Rosalie al het beddegoed om
geen vlooien te hebben.
Talrijk zijn de volkslegenden dan
ook over Goeden Vrijdag.
Ge hebt allen geleerd op school
ZIJN AFREIS
Op Zaterdag 9 Maart jl. is de H. von
Ribbentrop, Duitsch Minister van Bui-
tenlandsche Zaken, uit Berlijn afgereisd
met bestemming van Rome.
Door de Duitsche pers werd zeer groot
belang gehecht aan deze reis en werd
o.m. erop gewezen dat de reis een beslis
sende phase zou inluiden. De nauwe be
trekkingen tusschen beide landen wer
den nogmaals onderlijnd en werd ver
klaard dat tijdens het bezoek van den
Duitschen rijksminister aan Rome gewich
tige vraagstukken zouden besproken wor
den. Ook werd gewezen op de stevigheid
van de spil Rome-Berlijn.
Door het Italiaansche blad Giornale
d'Italiawerd nopens dit bezoek ver
klaard dat dit bezoek geschiedt in het
kader van de besprekingen voorzien bij
het Duitsch-Italiaansche pakt en dat het
niets wijzigen zal aan het standpunt van
Italië vastgesteld in December 11. door
den Fascistischen Raad en uiteengezet
door Graaf Ciano voor de Kamer van
Italië.
Zondag-morgen kwam de H. von Rib
bentrop te Rome toe en werd er ter aan
komst verwelkomd.
Nopens dit bezoek ging de meeste aan
dacht evenwel naar het feit dat de H.
von Ribbentrop ook zou ontvangen wor
den door de K. Vader, en zulks op uit-
i drukkelijL verzoek van den Duitschen Mi
nister zelf Dit bezoek werd dan ook in
j verband gebracht met de vredesactie door
de H. Vader ingezet en steeds gevoerd.
H. von RIBBENTROP BIJ DEN
ITALIAANSCHEN KONING EN
BIJ MUSSOLINI
Zondag-morgen te 11 uur werd de H.
von Ribbentrop reeds een eerste maal
ontvangen door Mussolini. Het onder
houd duurde meer dan een uur.
De opmerking werd ook gemaakt dat
de Duitsche Rijksminister va- <ezeld was
vau een legertje amotetuu'ei.
H. von Ribbentrop had md&s ook
nog een onderhoud met Graaf Ciano.
Maandag-morgen werd de Duitsche Mi
nister dan ontvangen door den Koning
van Italië. Dit onderhoud duurde een
40-tal minuten. Hij had ook nog een
onderhoud met Mussolini, in aanwezig
heid van Graaf Ciano en den Duitschen
gezant te Rome. In den avond werd door
Graaf Ciano den Duitschen Minister een
afscheidsmaal aangeboden.
De audiëntie van H. von Ribbentrop
op het Vatikaan had plaats Maandag
morgen te 11 uur.
De H. von Ribbentrop werd op het Va
tikaan ontvangen met het gewone cere
monieel in voege bij de bezoeken van
vreemde Ministers van Buitenlands'he
Zaken.
Er dient opgemerkt dat aan de vati-
kaansche autos, die de H. von Ribben
trop en zijn gevolg waren gaan halen,
geen hakenkruisvlag wapperde, iets in te-
j genstelling met het gebruik, daar bij der
gelijke omstandigheid de vlag van het
land waartoe de buitenlandsehe Minister
behoort, wordt aangebracht.
Rijksminister von Ribbentrop werd
eerst ontvangen door Z. Em. Kard. Mag-
lione, Pauselijke Staatssekretaris, en daar
na werd hij, met groot ceremonieel, naar
de partikuliere vertrekken van den Paus
geleid.
Het onderhoud van den H. von Rib
bentrop met den H. Vader duurde meer
dan 1 uur. Dit had plaats in de privaat
bibliotheek van Paus Pius XII.
Na verloop van dit onderhoud zou de
H. von Ribbentrop, naar verluidt, een
lichte ongesteldheid hebben gehad cn
moest hij enkele minuten rust nemen
op een stoel.
In den namiddag bracht Z. Em. Kard.
Maglione een tegenbezoek aan den Duit
schen Rijksminister.
Over deze audiëntie werd door de- bla
den, bijzonderlijk de Fransche, veel ge
schreven en veronderstellingen gemaakt.
I Naar deze Fransche bladen zou de H.
von Ribbentrop het verzoek hebben ge
richt tot de H. Vader opdat deze zijn
steun zou verleenen aan nieuwe Duit
sche vredesvoorstellen maar zou de H.
Vader opgeworpen hebbea dat hij slechts
dit zou kunnen steunen zoo het beant
woordt aan de vijf punten zooals die door
het Vatikaan werden békend gemaakt,
namelijk een vrede van rechtvaardigheid
en van vrijheid voor alle naties.
Dit zijn slechts veronderstellingen.
Noch de H. Vader noch de H. von Rib
bentrop nebben zich uitgelaten over de
draagkracht van nun onderhoud. Alles
wat werd geschreven berust dus enkel
op gissingen.
Laat ons evenwel aannemen dat onge
twijfeld de huidige internationale vraag
stukken werden aangeroeid en wel niet
Zie vervolg hiernevens.
HEER von RIBBENTROP
de Duitsche Minister die deze week een
audiëntie aanvroeg aan Z. H. de Paus. hebben.
hoe het roodborstje, werkte en wroet
te om een doorn los te krijgen uit
Jezus' doornenkroon en ten slotte een
bloedige stek kreeg zoodat heel zijn
borstje rood kleurde en het vogeltje
van dan af roodborstje werd, en zijn
bekske stond in kruis.
De soldaten moesten op zoek gaan
van Pilatus om een doornenkroon te
maken. De hagedoorn en de kruls-
doorn weerden zich zoo tegen dat de
soldaten elders gingen zoeken. En het
gevolg: de hagedoorn bloeit thans
weelderig en de kruisdoorn kreeg een
doorn ln den vorm van een t. De steek-
doorn die zich liet plukken voor die
wreede kroon, moest het echter lee-
lijk ontgelden: hij wordt Jodendoorn
geheeten, en de eglantier die ook
meedeed in het komplot kon voortaan
niet meer opwaarts groeien.
Op zoek naar een scepter om te
slaan op het gekroond hoofd van Je
zus werd eerst de wilg bezocht. Hij
maakte echter zijn takken zoo slap
hij kon, liet ze omlaag hangen en de
soldaten gingen voorbij. Als belooning
kreeg hij de eereplaats van waker bij
het graf der menschen. Het riet, waar
van de staf gemaakt werd, en voor
dien nooit boog, wordt nu steeds zoo
snerpend door den wind gegeeseld,
dat het eeuwig treurend jammert en
de dichter met recht en reden mag
spreken, over 't droevig lied van 't
ranke riet
En dan nog de geeselroeden, door
den esp geleverd... Als een levende
straf beeft de boom nog altijd, huivert
en trilt hij in de stilste windlooze
dagen... Van pijn of koorts?... 't Is
de straffende hand des Heeren.
Verder het kruis, een bijzondere
soort hout dat geleverd werd door den
daphneboom, die een hooge sterke
boom was. Zoo vervaarlijk echter werd
hij gestraft dat hij ineenschrompel
de, verkankerde en het miserieboomp
je werd, dat nog steeds vol schaamte
zijn groen achter de andere struiken
wegsteekt. En toch moet het gezien
worden, want elk jaar rond den
Paaschtijd steekt het een gelen ver
raderlijken bloemtros boven, die aller
aandacht trekt.
Ook tal van godsdienstige plechtig
heden bij het volk herinneren aan
de oude gewoonten van Goeden Vrij
dag.
In de Kempen, te Herenthals, waar
een der kruiswegen van het land werd
ingevoerd, richtten de Minderbroeders
een passieprocessie in.
Langs de Antwerpsche stadswallen
toog weleer een ommegang met de
Apostelen mee. En te Gent ging men
op Goeden Vrijdag van het gehucht
Akkergem, van de kerk beêwegen naar
de beroemde kapelletjes van Den
bloedigen Kruisweg
Te Meerendree, in Oost-Vlaanderen,
ging men dwars door t veld een om
megang doen naar de kappelletjes, die
wel een uur duurde.
Te Brugge deed men en doet men
nog den ommegang van het H. Bloed
en op de altaartrappen in St-Salva-
torskerk lag een kruisbeeld. De ge-
loov'ten kropen er naar toe op hun
knk'.n om het te kussen.
Te Veurne gaan ze ook nog hun
grooten langen kruisweg van 20 sta
ties, die alleen maar te Vastentijd»
worden uitgehangen en die zoover
hangen van mekaar als de verschil
lende lijdenstaties van Jezus in Je
rusalem.
En te leper werden er op dezen dag
sommige gevangenen losgelaten die
dan den naam kregen van Goede-
Vrij dag-kinderen.
En ook te Poperinge gaan de men
schen van oudere dagen en de school
jeugd nog in beêvaart naar Onzen
Heertje buscheen klein kapelleke,
'n paar kilometer buiten stad te mid
den in de velden gelegen.
Wij hebben dezen dag zoo zeer ln
eere gehouden, dat hij in onze taal
den naam kreeg van Goeden Vrijdag.
De Franschen zeggen: Vendredi Saint,
wat wil zeggen Heilige Vrijdag; ter
wijl de Duitschers zeggen: Karfreitav
Rouw-Vrijdag.
Mocht de Goede Vrijdag, de dag der
opperste Goedheid Gods in het kruis
offer een dag van beteekenls blijven
in ons volksleven. L. J.
(IIiaiSHlIHIIIIIlHIllllll
het minst het lot der Katholieken in het
Duitsche Rijk en in het gewezen Polen,
Voor de eerste maal werd een Minis
ter van Buitenlandsehe Zaken van het
Derde Rijk door den H. Vader in audiën
tie ontvangen.
Maandag-avond Is H. von Ribbentrop
nog uit Rome afgereisd, terug naar Ber
lijn.
«O»
HITLER ZENDT EEN TELE
GRAM MET GELUKWENSCHEN
AAN DEN PAUS
BERLIJN, 12 Maart. (D. N. B.).
Hitrer heeft een teiegram met geluk-
wenschen gezonden aan den Paus ter
gelegenheid van de eerste verjaring van
Zijn Kroning.
co»
GEEN PLOTSE WIJZIGING VAN
DE HOUDING VAN ITALIË
Wat door den H. von Ribbentrop be
reikt werd bij zijn bezoek te Rome, zoo
wel aan de Iti.ltaansche Staatshoofden
als bij het Vati..aan, werd niet gemeld
en kon ook niet juist uitgemaakt worden.
Veel wordt er wel over geschreven maar
weuiig lekte er over uit.
Intusschen werd langs Radio-Rome ge
meld dat het bezoek van den H. von Rib
bentrop aan Rome geen plotse wijziging
der houding van Italië tot gevolg ail
