T ISPASCHEN!.. De Brennerontmoeting Jubel in 't Volksche Poaschfeest Minister Sap schielijk overleden A Hitler en Mussolini hebben elkaar ontmoet aan den Brennerpas; iDE HALLE WEEKBLAD: 50 CENTIEMEN KATHOLIEK WEEKBLAD VAN IEPER Opeiscniny van de bronzen klokken in Duitschland INTERNATIONAAL OVERZICHT Vlaanderen verliest in hem een sterke persoonlijkheid en Belgie een bekwaam Minister Twee Engelsche soldaten werden slapend te Loker aangetroffen t/Ian allen %alig Paaschfeest Het geheim om de getroffen besluiten wordt streng bewaard Zij beraadslaagden twee en half uur lang DEED ZICH EEN NIEUW FEIT VOOR Het Paasch-haasje wordt hartelijk begroet Katholiek Weekblad na leper. Burfl Boterstraat E3, IEPER. Tel. Poperinge Nr 8. Postcheckrekening Nr 155.70. 8* JAAR. N' li -lg— TARIEF VOOR BERICHTEN. J Kleine berichten per regel 1,fr. 2 fr. toel. v. ber. m. adr. t. bur Kleine berichten (minimum) 4,fr. Rou.vber. en Bedank, (min.) 5,fr. Te herhalen aankondigingen: prijs op aanvraag. Annoncen zijn vooraf te betalen en moeten tegen den Woensdag avond ingezonden worden. Kleme be- I richten tegen den Donderdag noen. EEN POSTABONNEMENT 1940 IN BELG1F KOST: 1 Jaar 25,frank. 6 Maanden 13,50 frank. 3 Maanden 7,frank. AU* Mtdtvakcri tifrt ^intvootdclijh vooe kun crtikeh. ZONDAG 24 MAART 1940. Drukker*Uitfem: 5ANSEN-VANNESTE, Poperinge iijïiiüviüitiiiiiiniiiiüiiiüiiiiiiiijiiiniiniiiiiiiHiittiiiiiiiiiiiiifiifHit t Is Paschen! De glorie van Paaschdag straalt heerlijk in het hart van allen die zonder schroom in den vasten ge meend den kruisweg der boete heb ben gevolgd. Paaschlicht heeft een glans die afschampt op al wat on zuiver en onrein is. De klaarheid van den verrezene sloeg op uit de diepte van het edelste graf dat uit harden steen gehouwen werd. Het lichtende leven stamt uit den kruis dood. Wie met den Gekruiste ge kruisigd en met Hem begTaven werd: alleen hij is verrezen in Paaschglorie. Het zal altijd waar blijven: alleen zij die door donkere nachten durven marscheeren kennen de vreugde der dagklaarte. Hoe donkerder uw nachten, des te klaarder uw dagen. En wel gelukkig hij die de duister heid van de nachten heeft aanvaard wanneer voor hem de dag aanbreekt waarop geen enkele nacht meer vol gen kan. Dat wordt de eeuwige Paaschdag van onvermengde glorie voor hem. Zoovelen houden van weifelend schemerlicht en vreezen den dag die klaar of den nacht die don ker is. Schemering is moeder der schadu wen van onechtheid en onwaarheid. De waarheid is dat we de duis ternis moedig moeten verdragen om de gave van het licht te verdienen, i Nooit is een mensch door zulken donkeren nacht gegaan als de ver rezen Heiland: nu moeten we allen onze harten naar Hem keeren indien we het ware licht in ons willen ont vangen. Door zijn dood overwon Hij niet alleen den dood maar won het levenvoor ons en alle menschen van alle landen en alle tijden. 't Is Paschen. Na lang en zwaar lijden door de enge poort van den dood en uit het graf is de groote en onsterfelijke vreugde verrezen. i Langs den weg van veel lijden Is 'een eindeloos geluk ons tegemoet ge komen. Al de genietingen tuimelen nutte loos in den afgrond en al de harde steenen die op ons zijn neergevallen, als om ons te verpletteren, hebben gediend om een kathedraal van heil zame blijdschap op te bouwen. De torens zijn gebouwd uit de hardste beproevingen en het heerlijke lijnen spel dat uitgroeide tot een steenen kantwerk is het schoonste specimen der architectuur van de Goddelijke Voorzienigheid. Hoort hoe blij-luide al de klokken luien omdat het nu Paschen is! Ge denkt wellicht nog meer aan de verre kanonnen die donderen over de wereld en die nu in vele oorden dood en triestigheid uitbraken! Is dat wel een Paschen? Is dat Verrijzenis? Is dat Paaschvreugde en Paasch- geluk? Dat de klokken voort blij-luiden om de heerlijkheid van de Paaschvreug de, ook al willen de kanonnen niet zwijgen. Zou het leven moedwillig moeten wijken omdat de dood wenscht te triomfeeren overal en over allen? Zou het licht zich moeten bergen achter de grauwe wolken omdat de duisternis dat begeert. Zou de waarheid moeten wijken naar verholen schuilhoeken omdat de leugen zegt dat hij wil heerschen over de menschheid? Zou de liefde zich beschaamd moe ten terugtrekken in de koude diepten der afzijdige onverschilligheid omdat de bijtende haat de volkeren tegen elkaar opstookt en naar de vernieti ging voert? Dat de Paaschklokken luien blij- der dan ooit over de gransche wereld en verkondigen met luid geluid dat het Paschen is: de dag van het nieu we leven. Ze hebben het niet geloofd toen Pius XI vóór enkele jaren zijn smeek bede richtte tot de christene scharen: bidden! bidden! bidden! boeten! boe ten! boeten! 't Klonk zoo machtig en nog machtiger dan de waarschu wende weeklachten der profeten uit het oude testament. Ze hebben niet genoeg geluisterd naar de gebroken stem van dien wijzen heilige! Ze hebben den nacht van vrijwil lige boete niet aanvaard! Waar is de dag? Door dien nacht zal de wereld gaan, willens nillens. De Paaschvreugde komt alleszins. Dit zeggen ons de blijde klokken van Paschen: geen enkele macht van de wereld, al ware zij nog verbonden met de machten der hel, vermag het de onuitsprekelijke vreugde van het nieuwe Paaschleven weg te nemen. Dat leven is en blijft er: alleen hij die het vrijwillig verwerpt, zal het Verliezen. Men vraagt nu alom naar vrede en men gaat nog altijd voort de wegen op die ver van den vrede afleiden. Men vergeet te veel dat de vrede geboren is in het midden van den Kerstnacht en tot voleinden groei Het Duitsche Staatsblad van 19 Maart, publiceert een verordening van den ge volmachtigde van het vierjarenplan, maarschalk Goering, waarin bepaald wordt, dat de bronzen klokken moeten worden aangegeven en afgeleverd, ten einde den voor een oorlog op langen ter mijn benoodigden metaalvoorraad te vor men. Koperen onderdeelen van gebouwen moeten voorloopig alleen worden aange geven. I Het tijdstip der aflevering blijft voor behouden. De wegneming en het vervoer der klok ken gebeurt op rijkskosten. Na den oorlog zal metaal ter vervan ging der bronzen klokken beschikbaar worden gesteld, alsmede een behoorlijke schadevergoeding voos de klokken wor sen verleend. H!ii»!.mii(Miiiiii:iiii>itii,iiimHUiiiiiiiwiiiuiuiimuuffluuu kwam in den nacht die inviel op het middaguur van Goeden Vrijdag. Hoe schoon is de weg van onzen Vrede: uit de kristalen klaarheid van de onberoerde hemelen daalde hij van omhoog neder op aarde in de vreed zame en duistere stilte van den nacht te Bethleem, Hij schreed weldoende aan anderen en zelf vreeselijk lijdend langs wegen van wee langzaam maar met goddelijke zekerheid weer om hoog door zijn leven op de wereld. In dien nieuwen nacht die over de aarde heerschte op het volle middag uur werd Hij om te sterven zeer hoog verheven en van hieruit steeg Hij onze menschheid omhoog mede voerend terug naar de hemelen der eenvoudige helderheid waar glorie en vreugde één zijn. Hij had altijd vrede en schonk al tijd vrede aan de menschen die van goeden wil zijn. Nu doet Hij dat ook nog. Dat zal Hij blijven doen. Omdat zooveel menschen niet van goeden wil zijn: daarom is het geen vrede. Naar den vrede leidt maar één weg: de Zijne. Een andere is er niet. Wie een anderen weg volgt verliest den vrede. Het wordt nooit Paschen voor hen die de goede baan van het kristelijk leven niet bewandelen. Omdat menschen en volkeren zóó ruimschoots van dien weg zijn afge weken, heerscht thans de vrede niet. Het begin en de voleinding van den wereldvrede zijn te verwezenlijken in het hart van ieder mensch. De vrede komt niet van buitenaf: hij is de schoone vrucht van de gerechtig heid van alle menschen. De luister van den vrede is de lief de: maar tevens ook het licht en le ven daarvan. De blijde boodschap van Paschen is en blijft: vrede door gerechtigheid en liefde. NU PAASCHKLOKKEN JUBELEN- Paaschwater, DIPLOMATISCHE BEDRIJVIGHEID. Het afsluiten van de Russisch-Fin- sche vrede is gevolgd geworden door een intense diplomatische bedrijvig heid en door allerlei stellingnemin gendie zeer verdeeld beoordeeld wor den. De bizonderste gebeurtenis der laat ste dagen is ongetwijfeld de ontmoe ting van Hitler en Mussolini geweest aan de Brennerpas. De verrassing van deze bijeenkomst en het feit dat Sum mer Welles zijn afvaart naar Ame rika uitgesteld heeft, gaf aanleiding tot de algemeene opvatting, dat er een ernstige poging gedaan werd voor het herwinnen van den vrede. RIJKSKANSELIER HITLER Wie Dinsdag morgen om 7 uur luis terde naar de nieuwsberichten uitge zonden door de Vlaamsche Radio, wilde er bijna geen geloof aan hech ten toen hij den Spreker volgende verbijsterende doodsmare hoorde aan kondigen: Z. EXC. MINISTER SAP OVERLEDEN De Heer Sap, Minister van Econo mische Zaken is op Dinsdag morgen schielijk overleden tengevolge van hartvang. De Heer Sap was een felle strijder voor de Vlaamsche rechten in onder wijs, Leger, bestuur en gerecht. Hij was een leidende figuur in de Katho lieke Vlaamsche en vooral Landbouw- en Middenstandsbeweging. Van de Middenstandsbeweging was hij de be zieler. In zake finantieele politiek was hij steeds tegenstander van maatregelen die zouden leiden tot inflatie. Het Mi nisterie van Economische Zaken heeft hij heringericht en aan de Vlamin gen en Walen werd een rechtvaardige plaats ingeruimd. In de laatste maan den ijverde hij aan de versteviging van de weerbaarheid van 's lands economie. De Heer Sap was een figuur die op den voorgrond trad en rond wien zich tegenstellingen hebben ontsponnen. Hij was een man met gezond oor- mmmmamm deeleen rusteloos werker; een des kundige en bekwame figuur. Zijn over lijden heeft diepe verslagenheid ver wekt in het land en vooral in de Vlaamsche kringen. Dit treurige nieuws liep het land door als een stroovuur, en bracht overal groote verslagenheid bij. Wie den Heer Sap kende, wilde niet geiooven dat dit sterk, wilskrachtig karakter zoo opeens, in een. slag, heengegaan was. Maar de pijnlijke werkelijkheid was er toch; het treurig nieuws werd be vestigd en volgende bijzonderheden medegedeeld: HOE HET EINDE KWAM. DE LAATSTE STONDEN. Minister Sap had het weekeind doorgebracht op zijn kasteel te Beer- nem, in familiekring. Maandag voormiddag was hij met zijn ecntgenoote en zijn jongste kin deren naar de hoofdstad terugge keerd. 's Namiddags woonde hij den Ka binetsraad bij. Na afloop hiervan was hij des avonds omstreeks 8 uur in het mi nisterieel gebouw aan het Poelaert- plein, waar hij gevestigd was, te huis gekomen. (Zie vervolg 2* blad.) MINISTER SAP ZIJN WERKKAMER Intusschen werd uit Rome en uit Berlijn meegedeeld dat men in de ontmoeting van den Brennerpas geen vredesplannen moet zoeken. En ook van Fransche en Engelsche zijde wordt vernomen dat de Verbondenen geen haastige vrede zullen aannemen. Hooggespannen hoop wordt aldus vanwege de twee oorlogvoerende par tijen mei enkele verklaringen vernie tigd, terwijl berekeningen worden ge maakt voor een lange strijd en alle mogelijke eventualiteiten in dien zin worden onderzocht. DE KANSEN VOOR DEN VREDE. En toch blijven de kansen voor den vrede nog grooter dan die van een langdurige oorlog. Het is trouwens heel goed begrijpelijk dat de oorlogs- voerenden niet mogen bekennen dat ze de vrede wenschen en er voor ijve ren. Achter de regeeringen staan de groote massa's, die met spanning alle geruchten beluisteren, die een straal licht brengen in deze duistere tijden. Nu al, zijn de volkeren weinig geest driftig voor den oorlog, en moesten zij zekerheid bezitten dat er in den zin van een vredesoplossing gewerkt wordt, dan zou zulks voor gevolg heb ben dat de massapsychologie zich hierop zou instellen en bij mogelijk mislukken van de ingezette vredes pogingen, zou men alle moeite heb ben om de zoo moeizaam opgebouwde oorlogsstemming terug in te voeren. Als we hiermee rekening houden, moet dus voorloopig weinig belang gehecht worden aan die verklaringen van de oorlogsvoerenden, waarbij po gingen voor den vrede worden gelo- genschraft. Het behoort tot de wijs heid van de regeeringen om in tijden van onzekerheid, het optimisme der volkeren met den domper te behan delen, icant ontgoochelingen hebben altijd een zeer bittere terugslag. Er is ook niets absoluut zekers te voorzien. Zelfs al stonden de kansen voor een vrede heel hoog en dit is thans nog het geval, toch kunnen verrassingen alles weer in de war stu ren. De duivel is losgelaten en zij die hem loslieten hebben er de heer schappij over verloren. De omstan digheden zijn sterker dun de men schen. De gewone man-op-de-straat oordeelt dat het slechts van enkele menschen afhangt opdat de oorlog zou een einde nemen. Zoo eenvoudig is het echter niet. AAN DEN BRENNER. Op de plaats waar Mussolini eens zijn troepen samentrok, om Hitier te doen afzien van een mogelijke staats greep in Oostenrijk (1936), daar waar de nieuwe Zuidergrens van Groot- Duitschland ligt, hebben de twee dic tators mekaar ontmoet in een salon wagen van de Italiaansche spoorwe gen. Zoo werd ook eens de wapen stilstand (11 November 1918) in een spoorwagen geteekend. Maar of de gesprekken tusschen de twee Staatshoofden verband houden met een mogelijke nieuwe wapenstil stand ofwel betrekking hadden met een voortzetting en eventueel met een uitbreiding van den oorlog weten wij niet. Wellicht werden beide eventualitei ten besproken. Zooals reeds herhaal delijk te verstaan gegeven werd, zal Italië ten gepasten tijde drukking uit oefenen op de gealliëerden, om ze tot een inschikkelijker houding ten over staan van Duitschland te verplichten. Zoo is het mogelijk dat aan den Brenner bepaald werd wat Italië zal doen, met welke bedreiging een hals starrige houding van Frankrijk en Engeland, door Mussolini zal beant woord worden. Na de ontmoeting met Hitter, zou Mussolini zelfs Daladter ontmoet heb ben te Genua. Dit werd te Rome ge zegd. Vit Parijs werd dit gerucht ge logenstraft. BESLISSENDE DAGEN. Donderdag laatst is de Lente be gonnen. Gedurende de Winter is tot vervelenstoe gesproken geworden over het komende Lenteoffensief. De Lente is er. Het offensief nog niet. Het feit zelf dat de belligeranten nog afwach ten, kan beteekenen, ofwel dat ze geen kans zien om tusschen Siegfried- en Maginotlinie een offensief te ontke tenen, ofwel dat ze naar een rege ling zoeken. Zeker is het dat we thans beslis sende dagen beleven. Binnen korte tijd zullen we heel wat meer verne men over de Brennergesprekken. Na tuurlijk moet nu in de eerste plaats HEER GUSTAAF-KAREL SAP, doctor in Politieke en Sociale Wetenschappenj Minister van Economische Zaken, Middenstand en Ravitailleer In Gewezen Minister van Openbare Werken, van Landbouw en van Financiën; Lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers; Hoogleeraar aan de Katholieke Universiteit te Leuven; Groot Officier in de Leopoldsorde; Groot Lint in de Orde van Oranje-Nassau- GrMt Lint van den Estonischen Adelaar; enz. Maandag om 11 uur voormiddag werd de rijkswacht van Loker (W. VI.) ver wittigd dat twee Engelsche soldaten, die uit de richting van Belle (N. Fr.) kwa men, op het grondgebied van Dranoeter waren beland. Drie mannen der rijks wacht togen op verkenning en na meer dan een uur zoeken werden ze slapend aangetroffen langs een veldweg tusschen Loker en Kemmel, op een drietal kilome ter van de grens. Hun beslijkte en gescheurde kleeren wezen er op dat ze door de Fransche prikkeldraad- versperring waren gedron gen. Na ondervraging op het rijkskan toor te Loker werden ze naar leper over gebracht. Uit hun verklaring is gebleken dat ze Zondag met een auto uit hun kantonne- ment van Armentières naar de omgeving van Belle waren gereden, waar ze met bier en wijn hadden kennis gemaakt. Of ze nu bij" vergissing, of uit eigen be weging op het Belgisch grondgebied zijn beland, zal het onderzoek moeten uit wijzen. Zij zullen in elk geval worden geïnterneerd. afgewacht worden wat de uitslagen zullen zijn van de Summer-Welles- Missie. Wellicht komt van Amerika een nieuw voorstel, die de beslissende inzet van een vredesoffensief kan zijn. Ofwel vernemen we de mislukking van de laatste pogingen die nu inge zet zijn en breekt weldra het werke lijke oorlogsoffensief aan. Optimisme is gerechtvaardigd, doch we moeten het milderen door ons ge duld. Zoo besparen we ons zelf bittere ontgoochelingen. Voorloopig zal Pa schen alleen de vrede brengen in de harten van de Katholieken. De Euro- peesche vrede komt pas later. (Verboden nadrukj ROSKAM, Het is met een verzuchting van vreugde en verlichting dat wij dit gouden Paaschfeest hebben zien na deren... Na al die wintersche mlzerie- dageii van oorlogslawaai en mobili satie klinkt die Zalige Paschen ons weer zoo blij in d'ooren als toen we kleine pagadders waren en de Rome- klokken luidden over de nieuwe Lente wereld... Paschen, Paschen! Gij volheilige en heerlijkste aller hoogdagen... Onze menschen hadden hun Paschen gehouden en met de vreugde in 't verrezen zielke, zoo nieuw en versch als een eerste com- muniezielke, zoo monter en blij, vier den ze Paschen en nog Paschen... Eén ei is geen ei! Twee...! Heel 't leven kreeg het wonder aan gezicht van vernieuwde zon en vol- heldere zaligheid... Paschen het blij feest der Lente, als de zonne en blomme hun nieuwen weister nemen, als uw bloed jong en nieuw van levenswonne klopt, als de oogen der Grietjes en der Jannekens aan 't bliksemen gaan, als de brave menschen hoogdagen, als in de kerk de jubel van Christus' Verrijzenis schalmeit in veelvuldig herhaalde al leluia's, is van eeuwen her een diep- gegrond volksfeest, met zijn Paasch- BENITO MUSSOLINI Va- r, Heel onverwachts verspreidde zich Zon dag-morgen het gerucht dat Mussolini een ontmoeting zou hebben met Hitier. Op even plotse wijze nam Mussolini Zon dag-middag den trein te Rome met be stemming van Milaan. Kort daarop werd bevestigd dat een ontmoeting tusschen de twee dictators zou plaats hebben en dat deze zou doorgaan aan den Brenner-pas, dus aan de grens van Italië met het voormalig Oostenrijk dat thans deel uitmaakt van het Duit sche Rijk. De Duce was vergezeld van Graaf Ciano. Zondag laat in den avond is de Duce in zijn extra-trein aangekomen in het kleine station van Bressanone, dicht bij den Brenner-pas. Mussolini bleef er dan verder vernachten. Gansch het stadje was bevlagd. Intusschen was het beginnen sneeuwen en werd de gansche streek in een blank gewaad gehuld. De H. von Mackensen, Duitsch ambas sadeur te Rome, kwam er ook toe. Maandag morgen is de Duce dan verder met zijn extra-trein afgereisd naar het grensstation van den Brenner-pas waar hij Italiaansche troepen schouwde. Kort daarop kwam de Fuhrer, verge zeld van Minister von Ribbentrop, aan op Italiaansch grondgebied. Hij werd ver welkomd door de Duce, op hartelijke wij ze, waarna beide Staatshoofden zich be gaven naar den specialen wagon van de Italiaansche dictator. Mussolini sloot zelf de gordijntjes van zijn salonwagen. Na een eerste bespreking onder de beide dictators werd him onder houd voortgezet in aanwezigheid van Graaf Ciano en H. von Ribbentrop. Het onderhoud duurde twee en half uur. Te 13 uur verliet Hitler den Brenner. Ook Mussolini vertrok met zijn extra- trein te 13.15 u. Wat tusschen beide Staatslieden beslo ten werd, is niet bekend en het grootste geheim wordt erom bewaard. Wel werden er allerlei gissingen en veronderstellingen over gemaakt, maar wij moeten ons beperken tot een kort overzicht van de beschouwingen door de verschillende pers-agentschappen en bla den over deze ontmoeting gemaakt. Naar Havas meldde uit Rome zotx zich in de laatste dagen een nieuw feit heb ben voorgedaan en zou men zich thans eenigszins op den tweesprong bevinden. Zelfde Agentschap deelde mede dat men in zekere kringen de meening was toege daan dat beide dictators nog een onder- houd wilden hebben in verband met de I reis van den H. Summer Welles. Er werd ook voorgehouden dat een nieuw Duitsch vredesplan aan den H. Summer Welles i zou worden voorgesteld. Deze geruchten i vonden hun logenstraffing in het feit dat de Duce de H. Summer Welles niet meer j ontmoette vooraleer deze inscheepte voor Amerika, alsmede door de Italiaansche en Duitsche ontkenningen. Uit Berlijn werd door het D. N. B. ge meld dat dit onderhoud sedert lang reeds was voorzien en geheel in het raam is van dc Duitsch-Italiaansche verstandhou ding. In Berlijnsche kringen bleek men ook te verwachten dat binnen kort een Duitsch-Italiaansche gemeenschappelijke verklaring zou afgelegd worden nopens de huidige politiek in Zuid-Oost Europa. Men wist er ook te melden dat de beslui ten getroffen tijdens dit onderhoud een geweldige draagkracht zouden hebben. Te Parijs en Rome werd dit onderhoud in verband gebracht met een nieuw Duitsch vredesoffensief. Alle Fransche bladen waren eenparig om een vrede te verwerpen die de veroveringen van Duitschland zou wettigen. Het gerucht deed ook de ronde dat H. Daladier de H. Mussolini zou ontmoeten te Genua. Van Fransche zijde werd dit gelogenstraft. Het gebeurde ten andere ook niet. Naar de Rotterdamsche Courantzou vooral het Zuid-Oost-Europeesche vraag stuk op den voorgrond zijn getreden, dat waarschijnlijk Duitschland en Italië een gemeenschappelijke verklaring zouden af leggen waarbij zou worden gemeld dat Italië actief zou optreden zoo de geallieer den zouden pogen van oorlogsuitbreiding in die gewesten voort te zetten, wordt zelfs een toenadering tusschen Italië en Rusland voorspeld, maar wordt toch be vestigd dat Italië althans nog niet zou Ingrijpen In den oorlog. De Telegrafo meldt dat Italië nog niet zinnens is zijn politiek van non- belligenrentie prijs te geven. Uit Londen meldde Belga ook nog dat Duitschland wil verhinderen dat het oor- logstooneel zich zou uitbreiden bulten het Westerfront. In de Glornale d'Italialogenstraft Gayda dat Mussolini een vredesoffensief zou patroneeren. Mussolini, verklaart de dagbladschrijver verder, heeft reeds ge noeg gewerkt voor den vrede en zijn actie zal zich bepalen bij de bescherming van de Italiaansche belangen. Mussolini wil den vrede maar een vrede die steunt op positieve elementen en niet een vrede tot allen prijs. Het onderhoud van den Brenner had, naar H. Gayda, geen vre desoffensief op het oog. Voor verdere beschouwingen over de ontmoeting Hitler-Mussolini, zie het arti kel van onzen medewerker Roskam en uit dank om de mooie eieren die hij voor onze kleine meebracht, krijgt hij «UiVere blijhs.d. eieren, Paaschbrood, Paaschspelen, enz. Paascheleren! Uit het ei springt het kuiken en het hoen legt een ei. Daarom is het ei altijd het zinnebeeld geweest van het ontspringend lenteleven en tevens het beeld van de schepping, en zelfs een kind stelt zich de vraag: Vanwaar komt dan het eerste el? Of was er eerst een hoen en dan een ei? De Chineezen, 700 jaar vóór Chris tus, gaven reeds aan elkaar Paasch eleren ten geschenke. Ze werden in alle kleuren geschilderd. Doch het mooie roode ei was steeds het sym bool der liefde en in Rusland was een rood ei het symbool van den bebloe de n Christus. Het oude Paaschfeest of Lentefeest was in aloude heidensche tijden, bij onze Germaansche voorvaderen, het feest der Lentegodin van Ostara. Pa schen klinkt dan ook nog in 't Duitsch Ostern en Eastern in 't En- gelsch. 't Jonge volk gaf mekaar eieren ten geschenke als zinnebeeld van liefde en huwelijksgeluk. En als ge iets aan uw zoete liefje geeft dan wilt ge toch dat 't zeer mooi is, zeer goed, 't schoonste en het beste. Daarom werd 't ei versierd met spreuken, met bloe men, het hoenderei werd een choco lade ei. De Paaschklokken kwamen er bij te pas, de eendjes en hoentjes... zoodat dit artikel een heele winstge vende Paaschcommercie geworden is. Het eieromhalen door 't kerkevolk is ook al eeuwen in de mode. Alle bonte en guitige volksvooizekes klon ken op, de Goede Vrijdag ratel klab- berde langs de landswegeltjes en de eiermanden geraakten vol. Wat werd er dan al niet gezongen: Vrouwke, vrouwke doe uw best haal een eike uit het nest van die witte hennen God zal ze kennen een ei is geen ei, 't tweede is een half el en 't derde is een Paaschel. Eierspelen bestonden er ook links en rechts. Zoo had je daar b. v. het eiertikken. Men tikt met de eiers elk langs den scherpen of stompen kant tegen elkaar. Wiens ei breekt is ver loren en moet een pand betalen. Het eierzoeken is vooral in Vlaanderen hoog in eere bij de kinderen en zij moeten het als groote schoone kinder vreugde hoog in eere houden. Ge moet trouwens maar eens denken hoeveel genoegen ge er zelf aan beleefd hebt, in uw eigen kleuterjaren. Bij ons komen de eieren van Rome en zijn een blijk van de houwe trouwe ""mee ons volk aan onzen dier baren Paus van Rome blijft gehecht. In Duitschland komen de eieren van den Paaschhaas, het Paaschkonijn of de Osternhasen, en dit wel om een dubbele reden: de haas is als het zin nebeeld der levensvruchtbaarheid en daarbij was het in de Germaansche tijden een heilig dier. Het was voor hen een vogel die door Ostara in een vier oeter werd veranderd. En op het fees, van zijn schutsgodin werd hem de gunst toegestaan eieren te kunnen leggen, hoendereieren natuurlijk! Ook het Oostervuur, Paaschvuur of Lentevuur stond bij onze voorvaderen hoog in eere. Een zacht stuk hout werd tegen een hard gewreven om vuur te maken of men sloeg het vuur met staal uit een kei. Dit oude Paaschvuur kreeg in de kerk een christelijken zin, lijk de kerk ten andere al die oude gebrui ken verkerstende en wijselijk aange past heeft in het nieuwe ware geloof onzer voorouders. Hier en in Holland bestaat nog op sommige plaatsen het oude Paaschvuur, en in Duitschland, waar men tegenwoordig van hooger- hand niks beter wenscht dan dat alia kersten geloove en christen zin zou den verdwijnen, zal men tegenwoor dig wel met veel liefde en veel tam tam tot de oude Germaansche, doch totaal heidensche volksgebruiken te- rugkeeren. En het Paaschwater dan! O! aller liefste lezeressen, gij die zooveel ver wacht van haarwater, reukwater, crème en consoorten, 't Paaschwater ware een artikel voor U! In den vroe gen morgen trekt het jonge schoone ofte zwakke geslacht nog naar beken en bronnen om water te scheppen. Ze wasschen er zich in en 't water brengt niet alleen schoonheid, maar ook geluk. Dit Paaschwater moet ge schept worden aldus de oude for mule! uit een stroomende beek, tusschen 's nachts ten twaalven en den opgang der zon terwijl het vol gende spreukje wordt opgezegd: Dit water schep ik, Christus' bloed aanbid ik, Dit water en bloed Zijn voor 77 soorten koortsen goed. Ook het oude heidensche Paasch water kreeg in de Kerk zijn eigen schoone zending en het wijwater wordt bij leven en sterven zeer veel vuldig gebruikt. Paschen is dus wel een echte feest dag, een bron van welige blijdschap. Pasc,.en, Paschen, luide klinke nu de stem van vlerke en vinke.- dicht Gezeile ergens. Luide en verre op alle groenenae horizonten huivert een lied van zonne en wonne: Lente! Lente! Verrijzenis! Doch op dit hoogfeest der heerlijk ste verrijzenis, de opstand uit het graf van Jezus Christus, onzen Lieven Heere, is alle vreugde van Paascheie- ren en Paaschzunne een beetje ver guldsel en veróakseï, als cr daar diep .n uw hart geen ar.dere Lente is ge- a, geen ander bronne borrelt van Tan baby een hartelijke zoen. Waar, met Paschen het Paasch.haasje gevierd wordt, dat zuilen onze lezers wel vinden in het hïernevenstaande artikel: Jubel in 't volksche Paaschfeest Blijheid, Paaschvreugde, bovenmate. Ik zal het anders zeggen. Als go uw Paschen neit gehouden hebt, ken* ge de Paaschvreugde niet 1 L. J,

HISTORISCHE KRANTEN

De Halle (1925-1940) | 1940 | | pagina 1