Het verplaatsen onzer Statie 3 H. F Handzaemevaart; deze verdieping zou nog niet gemakkelijk genoeg de nieuwe vaart kunnen gespezen hebben met het water dat door onze stad moest vloeien, van daar het voorstel van rechttrekking der Handzaeme vaart van af de Drie M usschen tot aan de kruisvaart; dit laatste voorstel, ondersteund door den Heer staatsminister de Landsheere, werd aanveerd en bestudeerd door het mini sterie van openbare werken tijdens Minister Debruyne; deze laatste was voornemens het uittevoeren, maar werd in ’t ministerie ver vangen door den Heer Surmont, burgemee ster van leper, die het terug in de Cartons stak van ’t ministerie; doch over een jaar of zes, zijn al deze besluitselen wederom op ’t tapijt gekomen. Na al deze ontwerpen en voorstellen ont leed te hebben, onderzoeken wij nu in ’t korte hoe die ontleding verbonden ligt met het verplaatsen der statie. Na den oorlog zal er nog weinig overschie ten van ’t geen den ijzerweg was in Dixmu- de; de ijzeren brug ligt in de vaart; dus moet de ijzerweg gansch heropgebouwd zijn; de statie van Caeskerke ligt in duigen; de kortste weg tusschen Caeskerke en Eessen is in ’t noorden van Dixmude; eene nieuwe verhevene lijn daarstellen al dien kant zou vier plaatsen dempen van barrierewachters indien de statie van Caeskerke al den over kant der kalsijde gebouwd is en indien door het verhoogen van den ijzerweg eene verhe vene brug zou gemaakt worden boven den ijzer; de eerste ware deze aan den Hessen weg, de tweede aan de Woumenstraat, de derde aan de IJzerenbrug en de vierde aan Caeskerke-statie, en zelfs misschien nog twee bij de oude stokerij,aan Eessen-kappelle. Van een andren kant, het rechttrekken van de Handzaemevaart dat noodzakelijk zou zijn, indien Rouselaere voorts door eene vaart met de zee wil verbonden zijn, die vaart alsdan in de nabijheid zijnde van den ijzerweg, zou aan deze laatste en wederzijds veel voordeel brengen, dat is ongetwijfeld. Voor al deze redens, zou ik er niet aan twij felen of dat de staat gehoor zou geven aan de voorstellen die daarover neêrgelegd zijn. De gevolgen dezer veranderingen zouden voor de stad Dixmude ongetwijfeld zeer groot zijn. Vele dezer gevolgen zijn event- wel voor ’t oogenblik ontastbaar en kunnen moeten doorloopen of ervan terugkeeren. Voor dit werk werden alle metingen uitge voerd en zelfs ’k en weet niet beters of dat al het te onteigenen land reeds betaald was. Een jaar of vier later, legde de Staat een ander voorstel voor, ditmaal de vergrooting der statie van Dixmude tot doel hebbend. Er bestonden twee voordammen waar de reiz ers de treinen op of afstapten; nu zou den t r drie bestaan; de eerste van acht me ters breedte langs de statie, dan twee spoor- weglijnen; daarachter een tweede dam van achtmeters breedte, waarop zouden twee spoorweglijnen volgen; en eindelijk een derde dam van zes meters breedte met nog verdere lijnen er over; een onderaardsche gang die tusschen de statie en het gebouw der koopwaren zou geopend worden moest den reiziger toegang geven van den eenen dam tot den anderen. Een groot deel land moest onteigend wor den tusschen de statie en de Eessen-kalsijde; en het nu bestaande huisje van den barriere- wachter aan den Hessenweg, moest afgebro ken worden. Na aangehaald te hebben wat de Staat vooruitzette om den toegang per spoorweg- lijn te verbeteren, zeggen wij een woord over het aanleggen van nieuwe vaarten waar van de voorstellen, voor onze stad, ook eene groote verandering zouden te weeg gebracht hebben. Rousselaere wilde en moest zijne haven verbonden zien met de zee; eerst werd door Wijlen den Heer Carlier-Andries schepene van Rousselaere, een voorstel neergelegd in de Provinciale Raad om de vaart van Rousse laere te verbinden met Brugge al den oost kant van Lichtervelde en ïhourhout, doch dit voorstel vergde het bouwen van menig vuldige en moeilijke sluizen; de Heer Hoofd ingenieur Piens van bruggen en wegen had reeds in de jaren tachentig een ontwerp van vaart bestudeerd die van Rousselaere op zijds Staden al Handzaeme naar Brugge zou gedolven worden; de voordeelen van dit laatste voorstel sprongen in d’ oogen; voor eerst het getal sluizen was veel minder; ten tweede, de moeilijkheid om die vaart te spij zen was verijdeld door den overvloed van water dat den Yzer spijst en de talrijke vaar ten van Veurne-Ambacht; dit laatste ontwerp sleepte na hem de verdieping van onze Een van hen wierd neergeschoten, de andere riep aux armes! en een soldaat van de Belgische genie draaide aanstonds de brugge. WORDT VOORTGEZET lèdereen weet dat, van over reeds vele jaren, het Belgisch Staatsbestuur menig vuldige verbeteringen en veranderingen aan de spoorwegen bracht, ten einde het inter nationaal verkeer te verbeteren en te ver meerderen, maar ook om de zeebadplaatsen met meer gemak toegankelijk te maken voor de Belgen die er van afgewijderd woonden. Zulkdanige verbeteringen werden onder ander uitgevoerd aan despoorweglijn Brussel- Gent-Zuid; te Aalst Brussel Noord Brusselzeéhaven Gent Ste Pieters tus schen Gent en Oostende enz. Een der doe len van het Staastbestuur was een sneller vervoer te bereiken en de ongelukken te vermijden met gelijkvloersche barreelen te dempen. Zulks bracht ook nog het afschaffen te weeg van een zeker getal barreelwachters en verminderde dus het getal jaarwedden en pensioenen. Wat onze lijn van Dixmude betrof, had de Staat sedert eenige jaren besloten tus schen Gent-S' Pieters of beter van af Deinze eene dubbele lijn te maken al over Dixmude tot aan Adinkerke ter eener zijde en tot aan Nieuwpoort-baden ter andere zijde. Om tot dit doel te geraken, werden reeds sommige voorloopige werken uitgevoerd, aangelegd of bestudeerd; over de Leie, bij Grammene, werd een vaste brug. systeem Vierendeel, gebouw'd; de statie van Lichter velde werd gansch herbouwd en vermeer derd. Over een twaalftal jaren, legde de Staat een voorstel neder om den ijzerweg tusschen Dixmude-statie en Caeskerke-sta tie met een dubbele lijn te begiftigen; daar om zou de lijn van aan den Hessenweg tot aan de Woumenkalsijde langzaam verhoo gen, en van daar langzaam dalen tot aan Caeskerkestatie over een vaste brug loopen boven den ijzer en de bestaande ijzeren brug verdwijnen; door dit werk zouden twee barrieren gedempt zijn, aan de Woumen kalsijde en aan de ijzeren brug: daardoor ook ware het gevaar vermeden van den over tocht der menigvuldige tramtreinen die naar Rousselaere, naar Yper of naar Poperinghe Eensklaps hoort men rond middernacht langs denkantvande statie een geroep en getier,ge weerschoten, het galmen van clairons: een rumoer zonder eindebij zooverre dat de soldaten die in de huizen logeeren buiten komen om te vernemen wat er gaande is. Niemand weet het. Maar de twijfel en duurt niet lange en welhaast verneemt men dat de vijand doorgebroken is nabij de Hessenweg en dat de Duitschers in Dixmude zijn. Ik hoor de kogels schuifelen zegt de aalmoezenier V(die op dit oogen blik juist uit het huis kwam van Notaris Baert, gaande naar dat van Mr Vansieleghem waar eene ambulance ingericht was) en denkende reeds met duitschers te doen te hebben spring ik in een huisje en begin mij nen hoed rond te slingeren, doch ik onder vind weldra dat ik mij bedrogen heb. Ik wacht, weldra verschijnt een zwart gedaante, aanjzijnen vluggen stap herken ik dadelijkeen vriend in hem. ’T is een fuselier marin die licht gekwetst is. Weergekeerd in ’t huis van Notaris Baert bestatig ik dat al de doctoors en de brancar diers weg zijn enkel zie ik er een groep Belgische soldaten, bajonnet op ’t geweer om de duitschers te ontvangen. Ik groet hen en ben weldra verder in de straat, een luik staat open, ik meen nog eens met de Duitschers té doen te hebben en in een sprong ben ik van in het midden, van de straat op den trottoir om te beletten dat zij hun geweer op mij richten. Weldra ben ik in de Lindekens en bereik zonder letsel de post van het roode Kruis langs de kalsijde van Caeskerke. Intusschentijd zijn de duitschers langs de statiestraat en de Eesenstraat op de Groote Markt gekomen. De weinige Fransche en Belgische soldaten die zij op hunnen weg tegenkomen worden gevangen genomen en moeten voorop marcheeren. Welhaast ge raakt de stoet langs de Kiekenstraat,Wulgen- dijk, Weststraat en Lindekens aan de Hooge- brug. Wij waren dien nacht gecantonneerd in de Bloemfabriek schrijft een ooggetuige. Eens klaps, rond middernacht worden wij wak ker gemaakt door eenoorverdoovend rumoer. ’T is een duitsch bataillon dat bij verrassing in Dixmude gerocht is en den Ijzer wil over steken. Gelukkig dat de schildwachten op loer stonden. 1

HISTORISCHE KRANTEN

Dixmude op den vreemde (1917-1918) | 1918 | | pagina 2