Het verplaatsen onzer Statie
3
H.
F
Handzaemevaart; deze verdieping zou nog
niet gemakkelijk genoeg de nieuwe vaart
kunnen gespezen hebben met het water dat
door onze stad moest vloeien, van daar het
voorstel van rechttrekking der Handzaeme
vaart van af de Drie M usschen tot aan de
kruisvaart; dit laatste voorstel, ondersteund
door den Heer staatsminister de Landsheere,
werd aanveerd en bestudeerd door het mini
sterie van openbare werken tijdens Minister
Debruyne; deze laatste was voornemens het
uittevoeren, maar werd in ’t ministerie ver
vangen door den Heer Surmont, burgemee
ster van leper, die het terug in de Cartons
stak van ’t ministerie; doch over een jaar of
zes, zijn al deze besluitselen wederom op
’t tapijt gekomen.
Na al deze ontwerpen en voorstellen ont
leed te hebben, onderzoeken wij nu in
’t korte hoe die ontleding verbonden ligt
met het verplaatsen der statie.
Na den oorlog zal er nog weinig overschie
ten van ’t geen den ijzerweg was in Dixmu-
de; de ijzeren brug ligt in de vaart; dus
moet de ijzerweg gansch heropgebouwd zijn;
de statie van Caeskerke ligt in duigen; de
kortste weg tusschen Caeskerke en Eessen
is in ’t noorden van Dixmude; eene nieuwe
verhevene lijn daarstellen al dien kant zou
vier plaatsen dempen van barrierewachters
indien de statie van Caeskerke al den over
kant der kalsijde gebouwd is en indien door
het verhoogen van den ijzerweg eene verhe
vene brug zou gemaakt worden boven den
ijzer; de eerste ware deze aan den Hessen
weg, de tweede aan de Woumenstraat, de
derde aan de IJzerenbrug en de vierde aan
Caeskerke-statie, en zelfs misschien nog
twee bij de oude stokerij,aan Eessen-kappelle.
Van een andren kant, het rechttrekken van
de Handzaemevaart dat noodzakelijk zou
zijn, indien Rouselaere voorts door eene
vaart met de zee wil verbonden zijn, die
vaart alsdan in de nabijheid zijnde van den
ijzerweg, zou aan deze laatste en wederzijds
veel voordeel brengen, dat is ongetwijfeld.
Voor al deze redens, zou ik er niet aan twij
felen of dat de staat gehoor zou geven aan
de voorstellen die daarover neêrgelegd zijn.
De gevolgen dezer veranderingen zouden
voor de stad Dixmude ongetwijfeld zeer
groot zijn. Vele dezer gevolgen zijn event-
wel voor ’t oogenblik ontastbaar en kunnen
moeten doorloopen of ervan terugkeeren.
Voor dit werk werden alle metingen uitge
voerd en zelfs ’k en weet niet beters of dat
al het te onteigenen land reeds betaald
was.
Een jaar of vier later, legde de Staat een
ander voorstel voor, ditmaal de vergrooting
der statie van Dixmude tot doel hebbend.
Er bestonden twee voordammen waar de
reiz ers de treinen op of afstapten; nu zou
den t r drie bestaan; de eerste van acht me
ters breedte langs de statie, dan twee spoor-
weglijnen; daarachter een tweede dam van
achtmeters breedte, waarop zouden twee
spoorweglijnen volgen; en eindelijk een
derde dam van zes meters breedte met nog
verdere lijnen er over; een onderaardsche
gang die tusschen de statie en het gebouw
der koopwaren zou geopend worden moest
den reiziger toegang geven van den eenen dam
tot den anderen.
Een groot deel land moest onteigend wor
den tusschen de statie en de Eessen-kalsijde;
en het nu bestaande huisje van den barriere-
wachter aan den Hessenweg, moest afgebro
ken worden.
Na aangehaald te hebben wat de Staat
vooruitzette om den toegang per spoorweg-
lijn te verbeteren, zeggen wij een woord
over het aanleggen van nieuwe vaarten waar
van de voorstellen, voor onze stad, ook eene
groote verandering zouden te weeg gebracht
hebben.
Rousselaere wilde en moest zijne haven
verbonden zien met de zee; eerst werd door
Wijlen den Heer Carlier-Andries schepene
van Rousselaere, een voorstel neergelegd in
de Provinciale Raad om de vaart van Rousse
laere te verbinden met Brugge al den oost
kant van Lichtervelde en ïhourhout, doch
dit voorstel vergde het bouwen van menig
vuldige en moeilijke sluizen; de Heer Hoofd
ingenieur Piens van bruggen en wegen had
reeds in de jaren tachentig een ontwerp van
vaart bestudeerd die van Rousselaere op
zijds Staden al Handzaeme naar Brugge
zou gedolven worden; de voordeelen van dit
laatste voorstel sprongen in d’ oogen; voor
eerst het getal sluizen was veel minder; ten
tweede, de moeilijkheid om die vaart te spij
zen was verijdeld door den overvloed van
water dat den Yzer spijst en de talrijke vaar
ten van Veurne-Ambacht; dit laatste ontwerp
sleepte na hem de verdieping van onze
Een van hen wierd neergeschoten, de
andere riep aux armes! en een soldaat
van de Belgische genie draaide aanstonds
de brugge.
WORDT VOORTGEZET
lèdereen weet dat, van over reeds vele
jaren, het Belgisch Staatsbestuur menig
vuldige verbeteringen en veranderingen aan
de spoorwegen bracht, ten einde het inter
nationaal verkeer te verbeteren en te ver
meerderen, maar ook om de zeebadplaatsen
met meer gemak toegankelijk te maken voor
de Belgen die er van afgewijderd woonden.
Zulkdanige verbeteringen werden onder
ander uitgevoerd aan despoorweglijn Brussel-
Gent-Zuid; te Aalst Brussel Noord
Brusselzeéhaven Gent Ste Pieters tus
schen Gent en Oostende enz. Een der doe
len van het Staastbestuur was een sneller
vervoer te bereiken en de ongelukken te
vermijden met gelijkvloersche barreelen te
dempen. Zulks bracht ook nog het afschaffen
te weeg van een zeker getal barreelwachters
en verminderde dus het getal jaarwedden en
pensioenen.
Wat onze lijn van Dixmude betrof, had
de Staat sedert eenige jaren besloten tus
schen Gent-S' Pieters of beter van af Deinze
eene dubbele lijn te maken al over Dixmude
tot aan Adinkerke ter eener zijde en tot aan
Nieuwpoort-baden ter andere zijde.
Om tot dit doel te geraken, werden reeds
sommige voorloopige werken uitgevoerd,
aangelegd of bestudeerd; over de Leie, bij
Grammene, werd een vaste brug. systeem
Vierendeel, gebouw'd; de statie van Lichter
velde werd gansch herbouwd en vermeer
derd. Over een twaalftal jaren, legde de
Staat een voorstel neder om den ijzerweg
tusschen Dixmude-statie en Caeskerke-sta
tie met een dubbele lijn te begiftigen; daar
om zou de lijn van aan den Hessenweg tot
aan de Woumenkalsijde langzaam verhoo
gen, en van daar langzaam dalen tot aan
Caeskerkestatie over een vaste brug loopen
boven den ijzer en de bestaande ijzeren
brug verdwijnen; door dit werk zouden twee
barrieren gedempt zijn, aan de Woumen
kalsijde en aan de ijzeren brug: daardoor
ook ware het gevaar vermeden van den over
tocht der menigvuldige tramtreinen die naar
Rousselaere, naar Yper of naar Poperinghe
Eensklaps hoort men rond middernacht langs
denkantvande statie een geroep en getier,ge
weerschoten, het galmen van clairons: een
rumoer zonder eindebij zooverre dat de
soldaten die in de huizen logeeren buiten
komen om te vernemen wat er gaande is.
Niemand weet het. Maar de twijfel en duurt
niet lange en welhaast verneemt men dat de
vijand doorgebroken is nabij de Hessenweg
en dat de Duitschers in Dixmude zijn.
Ik hoor de kogels schuifelen zegt
de aalmoezenier V(die op dit oogen
blik juist uit het huis kwam van Notaris
Baert, gaande naar dat van Mr Vansieleghem
waar eene ambulance ingericht was) en
denkende reeds met duitschers te doen te
hebben spring ik in een huisje en begin mij
nen hoed rond te slingeren, doch ik onder
vind weldra dat ik mij bedrogen heb. Ik
wacht, weldra verschijnt een zwart gedaante,
aanjzijnen vluggen stap herken ik dadelijkeen
vriend in hem. ’T is een fuselier marin die
licht gekwetst is.
Weergekeerd in ’t huis van Notaris Baert
bestatig ik dat al de doctoors en de brancar
diers weg zijn enkel zie ik er een groep
Belgische soldaten, bajonnet op ’t geweer
om de duitschers te ontvangen. Ik groet
hen en ben weldra verder in de straat, een
luik staat open, ik meen nog eens met de
Duitschers té doen te hebben en in een
sprong ben ik van in het midden, van de
straat op den trottoir om te beletten dat zij
hun geweer op mij richten. Weldra ben ik in
de Lindekens en bereik zonder letsel de
post van het roode Kruis langs de kalsijde
van Caeskerke.
Intusschentijd zijn de duitschers langs de
statiestraat en de Eesenstraat op de Groote
Markt gekomen. De weinige Fransche en
Belgische soldaten die zij op hunnen weg
tegenkomen worden gevangen genomen en
moeten voorop marcheeren. Welhaast ge
raakt de stoet langs de Kiekenstraat,Wulgen-
dijk, Weststraat en Lindekens aan de Hooge-
brug.
Wij waren dien nacht gecantonneerd in de
Bloemfabriek schrijft een ooggetuige. Eens
klaps, rond middernacht worden wij wak
ker gemaakt door eenoorverdoovend rumoer.
’T is een duitsch bataillon dat bij verrassing
in Dixmude gerocht is en den Ijzer wil over
steken.
Gelukkig dat de schildwachten op loer
stonden.
1