Weekblad voor de Laadbouwcomicen van Brugge, Thourout, Ghistel, Dixmude en Veurne.
1912
iVegeu-to-veertigstejaa r
Zondug 3 December 1911.
ft» 49, met bijvoegsel.
Aangesloten bij bet Verbond der Belgiesche Periodieke Drukpers.
COMICS VAM BRUGGE
Wckelijksebe Aanwijzer
Daeninck, landbouwer, te Lap-
SHtEERPRAAI) Wr 204.
Dienst
der Staatslandbonwkundigen.
De heer Em. Van Godtsenhoven, Slaatsland-
bouwkundige, te Brugge,
CYNGELLAAN, 3, (buiten de Smedepoort)
is sprekelijk den Zaterdag voormiddag van iede
re week, van 10 tot 11 uren.
VERSLAG
DER ALGEMEENE VERGADERING
de warmte brengt het meestendeel des bloeds
naar de buitenhuid. Men neemt het peerd
buiten; het dier aan het donkere gewend, ver-
Alle stukken betreffende den 0R-
stel moeten vrachtvrij toegezonden
worden aan Mme We Jan Cuypers,
St-Jacobstraat, 18, Brugge, en dit ten
laatste den Woensdag middag van
iedere week. »o«
- BEKENDMAKINGEN. -
Bekendmakingen, per drukregel 20
eent. Groote of langdurig verschij
nende bekendmakingen alsmede re-
klaamartikelen betalen volgens over
komst. »o«—
Het bureel van M. L. Van Haver-
beke, Secretaris van het Comice van
Brugge, gevestigd in de Nieuwe Gent-
weg, NT 25, te Brugge, is open alle
Zaterdagen van 9 tot 11 u. voormid
dag.
Zondag 3 December
Landbouwvergadering met voordracht, door
Leeraar M. C. Meersseman, om 3 u. namiddag,
in de Gildezaal, te THOUROUT; onderwerp:
over wintervoedering.
Openbare en kostelooze leergang van fruit
boom- en groenselkweek, in den leerhof «Phil
harmonic», Steenbrugge (BRUGGE), om 9 uren
’smorgends; M. L. Kesteloot zal handelen over:
kweek van laspergien, rhubarbe, zurkel, enz.
wintersnoei der pere- en appelboomen.
Openbare voordracht van groensel- en bloe-
menkweek, in de Militiezaal, te DIXMUDE, om
11 uren .voormiddag; M. K. De Muynck zal
handelen over: ontwikkeling, keus der zaden,
zaaddragers, vernieling der insecten, na de
voordracht prijsloting onder de aanwezigen.
Peerdenverzekering St-Eloy, Thourout: over
zicht der peerden voor 1912, te Lichtervelde,
om1 8 u. ’smorgends, bij V. Deceuninck, Statie.
Dinsdag 5
Landbouwvergadering met voordracht, door
Leeraar M. C. Meersseman, om 5i/2 u. ’s avonds,
in «De Kroon», te CORTEMARK; onderwerp;
over wintervoedering.
Woen sdag 6
Openbare voordracht over groenselkweek, om
6 ,uren ’s avonds, in de Gemeenteschool te
ZANDE; M. K. De Muynck zal handelen over:
kweek der knolgewassen en peulvruchten;
na de voordracht prijsloting onder de aanwe
zigen.
De leden der Comicen van Brugge,
ihounout, Ghistel, Dixmude, Veur
ne ontvangen het blad kosteloos.
Alle klachten of aanmerkingen
dóór hen te doen, betrekkelijk een
der Gomicen, moeten gedaan worden
aan deszelfs Secretaris.
Al degenen die begeeren lid van
een der Comicen te worden, of die
een nieuw lid aan te bieden hebben,
moeten zich te dien einde wenden
bij den Seknetaris van het Cornice
in welks omschrijving zij wonen.
Zich voor alle inlichtingen te be
vragen in het bureel van De Land
man, te Brugge.
De vergadering werd geopend om ÏO1/» u.,
onder het voorzitterschap van M. Ridder de
Vrière, Voorzitter. Zaten ook aan het Bureel,
de heeren Ridder van Outryve d’Ydewalle, on
dervoorzitter; Hoste, Van Besien, Quataert, De-
schepper, bestuurleden; Van Haverbeke, schrij-
ver-geldbewaarderCoppieters Stochove, schrij
ver der Pensioenkas voor werklieden en Van
wanden openbersten en bloeduitstortingen eene
rassere drukking op het lendenmerg komen ma
ken; dan valt het peerd in eens ter aarde.
Nu wij het gansche beeld der ziekte voor
oogen hebben, loepen in eens al de oorzaken
wel soms longontsteking.
Bij de lever en de milt vinden wij hun ge-
meen wezen door en door veranderdhunne
kleur is van donker-rood, geel gewordenhunne
weefsels zijn doorziemeld met bloedwater, ja
COMICE VAN THOUROUT.
Voorgedragen door MM. L. Vierstraete en A.
Farazyn
M. Richard DECOCK, landbouwer, en
M. Richard DECHERF, landbouwer, beiden
te Ichteghem.
te dienen, gekooksels, enz.
.2 Lucht en klaarte aan de stallen geven;
een peerd kan goed tegen koude, wel te verstaan
als het niet bezweet is.
Nieuwe Leden
COMICE VAN BRUGGE:
Voorgedragen door M. Cyriel Vermeire, van
Vlisseghem
M. Florimond VAN DAMME, landbouwer, te
Lapscheure.
M. Jos. VERMEIRE, landbouwer, Vlisse
ghem.
Voorgedragen door M. Leopold Daeninck, te
Lapscheure
M
scheure.
Donderdag 7
Landbouwvergadering met voordracht door
Leeraar M. C. Meersseman, om 5’i/a n. ’s avonds,
in «De Kroon», te CORTEMARK; onderwerp:
over zaaigraan en zaad.
Vrij dag 8
Algemeene vergadering voor den Boeren
bond van WERCKEN, in «Het Hof van Com
mercie», om 5 u. ’s avonds (met voordracht
over verschillige aangelegenheden van den boen
renstiel, door M. C. Meersseman).
Zondag 10
Openbare en kostelooze leergang over fruit
boom en groenselkweek, om 8 i/2 uren ’s mor-
gends, in het Stadhuis, te THOUROUT; Leer
aar M. L. Kesteloot zal handelen over markt-
groensels: gewone en vervroegde kweek;
daarna prijsloting onder de toehoorders.
om recht te geraken.
Al de bovengemelde kenteekens welke wij
daar komen te ontleden, werden eertijds aan
zien als de eenige oorzaken der atake of bloed-
opdrang. Maar onderzoeken wij het lijk ver- f iaten staan, zijnen kost verminderen; men zal
der, en daar zullen wij de eenige oorzaak van (pe dagen maar nemen om eenige soepen op
wel eens moet spreken.
Wij volgen dus een peerd in deze ziekte.
Maar, vóór verder te gaan, möet ik u hier
doen opmerken, dat ik mij op landbouwgebied
alléén stel en al de andere gevolgen van kant
zal laten.
Het is in het volle werk; de peerden zijn hard i het leed aanschouwen.
en kostelijk gevoed; het valt nog al wel voor: iedereen kent het RUGGEBEEN; het is de
in het tegenwoordig jaargetijde. Nu, voor de j bijzonderste beenengraat van het lijf; het is sa-
eene of andere reden moeten de peerden op stalmengesteld op gansch zijne lengte, van aan
blijven. Het regent 2 óf 3 dagen, de ploeg is ge- de kop tot aan de steert, uit stevig aaneen ge-
Verletdag nevens den zondag; het is ook wel die
ongelukkige maandag en de knecht is nog naar
huls niet gekomen.
Maar nu, wat gebeurt er na die dagen leeg
staan?
De knecht spant het peerd aan om naar de
smis te rijden, om naar den molen te gaan, ook
om het lastig werk te hernemen.
Bij het aanspannen beziet de pachter met
een groot genoegen zijn schoon dier, «als het
werk af is, zal hij het te koop stellen voor 1500
misschien wel voor 2000 franks»fier en met
glanzende oogen komt het al wippelende voor
de kar staan, «Jan», zegt de boer, ”zij voor
zichtig, hij zou kunnen loop en gaan»; en al
dansende gaat het kostelijk getrek de hofpoort
buiten.
De knecht zoekt alles uit om zijn machtig dier
op stap te kunnen houden en zijne hevige ver
waandheid te bedaren. Maar Jan is nog geen
vijf minuten, geen tien minuten, geen kwar-
tierken van de hoeve verwijderd, of het gansche
lijf begint te (doornen en het zweet begint al-
lengskens hier en daar uil te bersten.
Hoog stappende wil het dier maar altijd voor
uit; Jan houdt het goed in de hand. Het draait
zijn achterste nu links, dan wel rechts.
Maar in eens in zijne zottigheid mikt het op
een achterbeen en zet wederom vooruit, alsof
er niets gebeurt ware; het is niet, zegt Jan,
«het heeft misgetorten». Maar pas heeft hij dat
uitgesproken, of het dier doet een dieperen mik.
....«In een nagel getortenhow».. en Jan on
derzoekt de voet, waar hij niets aan vindt; hij
draait eens rond zijn peerd. Het dier is wel
wat bezweet, maar mankt toch niet meer. «Kón
ik aan de smis of aan den molen geraken, die
mannen kennen goed peerden»en men legt
op nieuw aan.
Maar de zaken gaan zoo goed niet meer
Het dier begint te wankelen op zijn achterge-
lent, zijne beenen beginnen te trillen, het mankt
in eens diepermen spant uithet is hoog
tijd.
De oqgen staan angstig en stralen gelijk kar
bonkels; het zweet loopt nu zijnen balg neder
met droppen op den grond; de hangst vermeer
dert, 'I
drukkracht in de slagaders.
Die harde voedering maakt veel bloed; dat
uiten dat onze landbouwers nagenoeg jaarlijks i lenden hebben hunne gewone bomVezels he- bloed is ook wel iets dikker en dat belemmert
1 zijn omloopvan daar nog eens dubbele oor-
Genoeg om te bewijzen dat men daarover ookscheuren in; dezen komen natuurlijk voort van zaak tot vergrooting der drukkracht in de slag
s' overgroote spierenkracht welke het dier inspant aders.
I Wat staat er ons nu te doen1) om de bloeds-
5opdrang te voorkomen; 2) als hij een peerd
‘aantast, om het te genezen?
1. Als men in volle werk het peerd moet
met bloed en de spanning der blaas is zoo open-
gezet, dat het een wonder is dat zij geene uit- omloop. Daarbij de koude slaat tegen het lijf,
De Landbouwers die zich voor het jaar
als Leden laten inschrijven bij een van de
Landbouwcomicen Brugge, Thourout, Ghistel,
Dixmude of Veurne, zullen van heden af en dit
tot einde December aanstaande, «De Landman»
KOSTELOOS ONTVANGEN.
Godtsenhoven, Staatslandbouwkundige. M.
Van Damme had zich doen verontschuldigen.
De leden waren buitengewoon talrijk opge
komen; zij waren ten getalle van 150.
Na goedkeuring van het verslag der laatste al
gemeene vergadering gaf M. de Ondervoorzitter
Ridder van Outryve d’Ydewalle die voorzat
gedurende eene korte afwezigheid van den heer
Voorzitter het woord aan M. Esquenet, Vee-
arts-Toezichter van het Provinciaal Veefbnds
van Wiest-Vlaanderen.
Wij hebben het genoegen deze aangename
en tevens leerzame voordracht in het lange te
kunnen overdrukken; wij koesteren de hoop
dat eenieder met voldoening dezelve zal her
lezen en dat de afwezigen er ook hun nut zul
len kunnen uittrekken.
Mijnheer Esquenet spreekt:
Vandaag moest men u over den ouderdom
van peerden spreken.
De voordrachtgever belet zijnde, heeft men
aan mij gevraagd, wel te willen zijne plaats
innemen.
Maar, om met nut over den ouderdom der
peerden te kunnen redeneeren, had ik moeten
kunnen tanden van allen ouderdom bijeen
trommelen.
De tijd heeft mij ontbroken en de dienstige
peerdenmuilen heb ik bij tijds niet meer kun
nen vinden.
Wij zullen dus over iets anders spreken die,
met het tegenwoordige jaargetijde, nog al goed
overeenkomt.
De ATAKE, nog anders genoemd de hevige
bloedopdrang, in sommige gewesten ook wel
maandagziekte genaamd.
Deze ziekte komt zoo dikwijls voor, dat ik
stout mag zeggen dat er voorzeker niemand in
deze zaal tegenwoordig is, die nooit geen peerd
met eene atake of bloedopdrang gezien heeft.
En om u nader te bewijzen hoe menigmaal
deze ziekte voorkomt, neem ik uit de statistie
ken over s terfte van peerden, het volgende
Uit «Vooruitzicht», maatschappij van onder
linge verzekering tegen sterfte van landbouw
peerden te Brugge zelf, lezen wij het volgende:
Jaargang 1910,
op 74 doode peerden, 21 aan geraaktheid;
Jaargang 1909,
op 79 doode peerden, 19 aan geraaktheid,
Jaargang 1908,
op 64 doode peerden, 16 aan geraaktheid.
In December 1909 lagen er in eens in boven
gemelde maatschappij, 12 schoone jonge peer
den door atake ten gronde. Van deze 12 is er
één, na vele moeite en groote kosten, door ge
kreveld.
Bij de Herverzekering, hier in onze provin
cie West-Vlaanderen, het is te zeggen, bij al
de bijeengeschaarde maatschappijen tegen de
sterfte van la ndbouwpeerden, leest men in het
verslag van het jaar 1910: op 12.000 verzekerde
peerden, 300 dopden, waarvan 84 van atake
aangetast.
Wij bezitten in onze provincie 30 duizend j
landbouwp eerden en het doodencijfer moet men
op 3 ten p/o rekenen, of ruim: 900 peerden,
waarvan een derde omkomen door deze ziekte.
Wij mogen dus, zonder overdreven te zijn,
broken, het is kermis op het dorp, er is een schakelde wervels, met al buiten veel uitsprin
gende ribbekens.
Daar binnen, in zijne geheele lengte, vinden
wij een hol, waar wij eene zenuwkoord in aan
treffen van 4 centimeters doorsnede, genaamd
ruggemerk.
Deze zenuwkoord is samengesteld uit hon
derden kleine ineen gesmolten vezelkens, die
langs alle kanten afscheid nemen van het rug-
gemerg en komen eindigen elk in zijn orgaan;
iedere spier heeft zijn eigen vezel, ook ieder
’orgaan van gansch het lichaam.
Al die zenuwdraden dienen om al de orga
nen des lichaams met de hersens te verbinden.
Het ruggemerg is dus den geleider alwaar
alles passeert en die bestaat tusschen de her
sens en de zenuwen, om aan deze laatsten de
bevelen over te zetten en bij te brengen de ont
roeringen van al de organen en ook van de bui
tenhuid.
En om u te toonen hoe gewichtig het rugge
merg is in het leven en welke groote rol het
speelt, aanschouwt met mij hoe de voorzienig
heid voor zijne veiligheid zorgt.
Het zit in een beenen hol, toegemetseld, mag
ik zeggen, met een hard vlies, hét harHrugge-
mergvlies.
Dan hangt het als een ressort in een spinne-
webvlies.
Dan is het nog overdekt met een week rug-
gemergvlies.
Wij vinden nog de lendenmergknobbelvan
daar vertrekken al de bijzonderste zenuwvezels
van de achterste beenen.
Het nekmerggezwel dat al de zenuwen geeft
aan de voorbeenen.
Nu moet gij nog weten dat het ruggemerk
doorweven is van kleine slagadertjes.
Hoe komt nu de bloedopdrang in het len-
demerg.
Het hart steekt het bloed door gansch het
lichaam.
Nemen wij nu aan dat de drukking zoo groot
wordt dat de spanning der kleine adertjes in
het lendenmerg overwonnen wordt; wat moet
het gevolg daarvan zijn?Het bloedwater
der t, detrillingen op zijne beenen worden wordt (loor zijne wanden uit zijne gewone gan-
daverend en in leens zakt het ten gronde op Sen geperst; dat water zoekt zijnen weg tus-
zijn achterste en blijft daar zitten zooals een ^schen de zenuwvezel en zet daar eene drukking
hond en met eene allergroote spiereninspanning OlP- b>e zenuw die het eerst eene drukking krijgt
geraakt het weder te vierpoote. Nu dompelt het brengt de lamheid in het orgaan waar het naar
eens rechts, dan links, om eindelijk ten gronde dje ga;it. Nemen wij aan dat het de zenuw is
te storten en te blijven liggen. Het zal nog j wan een der bijzonderste spieren van het ach-
meermalen te vergeefs, al zijne krachten in- Herbeen. Het peerd mikt; twee, drie zenuw-
spannen, maar zijne spieren hebben geene vezels worden door de drukking omzet; het
macht meer. Het zal daar misschien nog wel peerd zakt door de beenen. Het gansche len-
een uur blijven martelen, ook wel eenige dagen s denhierg wordt door de bëzinking van het bloed
en, na vele pijnen, zijnen dood sterven. in en omringd; het dier valt om niet meer op te
Doen wij nu de lijkschouwing en daar zul-
len wij de oorzaak van die moorderij aanschou- gnoote persing in de kleine aderkens kan
wen 1 zoo drukkend zijn, dat er niet alleenlijk bloed-
'water doorziipingen plaats hebben, maar de
In het hart vinden wij een draadvormig bloed-
gezwel; van daar wel soms een stukje vezel
die zich losmaakt en ievers in den bloedsom
loop een ader verstopt.
In de longen vinden wij bloedbezinking, ook
voor ons in het licht.
f Wat, hoe en wie doet de omloop van het
bloed reizen. Eerst en vooral de koude.
Het peerd staat in een warme en donkere
zelfs zullen wij daar bloeduitstortingen vinden, stal. De bloedsomloop gaat zachtjes, voort en
De nieren vindt men in hevige ontsteking,
doorzonken met bloed.
De blaas en de uitleidingsorganien zijn vol Sc]|jet van de klaarte; zijn hart begint te klop-
met bloed en de spanning der blaas is zoo open- j p,en van Jaar grootere pressing in den bloeds-
stortingen in de buikholte voortgebraöht heeft. al het' bioe{i der huid wordt naarobinnen ge-
De einddarm is zeer hoog opgepropt met dreven; dubbele oorzaak tot opheldering der
slijm1 en bloedige drekknollen.
i De spieren rond de achterbeenen en rond de
bijna een half miljoen aan deze ziekte betalen. vig in ontsteking; daar vindt men ook wel
DE LANDMAN
m -
-yj-p-"inrniwrMMaBMiMMrmBiMiiiimriifiniii
stiiicin.
