HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD BANQUE DE COURTRAI Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken. Société (lénérale De bloem van bet Vfijboseb Apotheek Frans Van de Plas Zondag 25" September 1921. 15 Centiemen. 18e Jaar. Nr 39. MEUBELS Lastertaal. In 't Buitenland. BUREEIiGEflIEF Alle DRUKWERKEN Sausen=Vanneste, 1 Jaar in Stad tehuis besteld. 6.50 fr. buiten Stad met de post 8.00 fr. Buitenland 10.50 fr. Gasthuisstraat, 15, POPERINGHE. E. MONCAREY* SANSEN Naklank over de Van Raemdonck-hulde. Oorlogsschade Verwoeste streek. Landelijk Economisch Conqres zonder verder dralen werd plaats genomen Kapitaal Voorbehoud Maatschappelijke som Fr.207.090.54Q|45 Fr. 62.000.000 145.099.540, i:> Leest en verspreidt "De Poperinghenaar" Schoolgerief Boekhandel Speelkaarten Zichtkaarten Amerikaansche bureau's Bureelmeubels Meubelpapier Linoleum Toile Cirée IVZ. bij 15, Gasthuisstraat, POPERINGHE MT Den Zondag na middag gesloten. POPEMNGHENAA Voor aankondigingen der provincie Oost-Vlaanderen zich wenden tot E. DUQUESNE Zoon, Mamixstraat, 30, GENT. Telefoon 1669. /ibonnementpi'ijg HTGEVKKt V. ^A'Mr%ESTK Drukkerij - Papierhandel, postcheckrekeninq nr 15570. /%3)iil«.oii<!i£'iiigeu Berichten 50 ceiit. 'dèTCgel. Notp.rieöle boric';' n 50 cent. Rechterlijke Eerherstellingen en vonnissen t fr. 50 de regel.Rouwberichten, niet boven de 10 re ken 5 fr. Grootere herhaalde annoncen, prijzen op aanvraag. Alle annoncen zijn vooraf te betalen en moeten voor den vrij dag noen ingezonden worden. Stoelen IJzeren Bedden Matrassen Sargien Spiegels Glas en Gleisch Verlot Menagegerief Stoors Gordijnen Gemaakte Bloemen Rouwkronen Geschenken ENZ. ENZ. bij 20-, Gasthuisstraat, POPERINGHE 's Zondags gesloten. Er staat ergens geschreven Beter en kostbaarder is 't, een goeden naam te hebben dan menigvuldige rijkdommen leder weldenkend mensch, die nog een weinig eergevoel bezit en niet alle tnensch- waardigheid verloren heeft, zal ongetwijfeld dit gedacht deelen. Wie van ons ziet niet liever én zijn fortuin, én al zijn tijdelijke goederen in den afgrond zinken, dan zijnen naam bevlekt Is het dan geen droevig feit te moeten hestatigen dat, alhoewel de menschen persoonlijk zoozeer aan hunne faam houden, zij zoo gemakkelijk de eer hunner broeders kwetsen en den goeden naam hunner even mensehen, bijzonder in hunne afwezigheid, op onrechtvaardige wijze weten te ontnemen Hoezeer strijdt zulke handelwijze met Chris tus' leer, die bijzonder op liefde, verdraag zaamheid en toegevendheid gegrondvest is De lichtzinnigheid waarmede de kwaad sprekers handelen, is dan ook de oorzaak dat zij niet eens de droevige gevolgen hunner lastertaal inzien. Een kwaadspreker, getuigt de wijze man, is een gruwel voor het mensch dom. Inderdaad, hoevele zielen worden niet ten onrechte door den achterklap in hunne eer gekrenkt Hpevele zielen, die na veel lijden en bekommernissen er in gelukt waren den weg van 't goede te bewandelen, heb ben den moed bij het lasteren voelen zinken en zijn terug in hunne vroegere dwaasheid hervallen Wie zal ooit het getal huishou dens kunnen opnoemen, door den achterklap in twistoorden herschapen Waar vroeger liefde, eenheid en vrede heerschten. heeft de lastertong door stoute verdachtmaking of laffe naamlooze briefjes, haat en twist gezaaid. Gelukkige verlovin gen en zaüge vriendschap, die zooveel voor de toekomst beloofden, heeft de vuile tong door het ophitsen der zwakke gevoelens van afgunst, onze natuur eigen, schipbreuk doen lijden. En op godsdienstig en sociaal gebied is het nadeel door de lastertaal berokkend, onberekenbaar. Ontzaggelijke jonge krach ten, bezield met de beste en zuiverste inzichtenzijn voor het goede verloren gegaan omdat anderen niet eens hunnen bijval kon den dulden, en 't noodig vonden hunne workyaamheden en hunne edelste pogingen te beknibbelen en slecht uit te leggen. Niet zonder reden zeide reeds de groote koning David dat de achterklappers hun ne tong geslepen hebben als een zwaard, en den boog gespannen om den onbevlekte heimelijk, op laffe wijze te kunnen beschie ten.» En met veel juistheid antwoordde een geleerde, wien men de vraag stelde welke de wreedste dieren waren Op de bergen en in de bosschen zijn het de leeuwen en beren, maar in de dorpen en steden zijn het de achterklappers. Waarom toch altijd den kleinen kant van den mensch inzien Moeste men zekere personen in hun gepraat gelooven, wel, dan zou er bijna niemand meer, buiten hen, met zuivere inzichten handelen Wanneer wij des avonds of bij andere gelegenheden de pracht van een landschap beschouwen en onze oogen zich op deze roodpurpere wegzinkende zonne vestigen, kijken wij dan op de een of anderen dichtbij gelegen mest- of vuilnishoop, en keeren wij dan huiswaarts onder den indruk van dien vuilnisberg Neen, niet waar? Waarom dan zoo met onze broeders handelen Zijn wij niet allen schepsels, doorstraald met Godes schoonheid, en dragen wij niet in ons iets van oneindige goedheid Was uw hart rechtschapen, dan zou elk schepsel een spie gel voor 't leven en een boek vol heilige lezing wezenwant een goed en vredelievend mensch vermoedt geen kwaad, een harts tochtelijk mensch duidt alles, zelfs 't goede, ten kwade. Achterklap vermijden is nochtans niet genoeg wij hebben ook den plicht hem te beletten. Een heidensche wijsgeer zegt «Waren er geen aanhoorders, er zouden ook geen achterklappers zijn En als men de vraag stelt wie is de plichtigste, hij die aanhoort of hij die lastert dan zou men moeilijk een beslissend antwoord kunnen geven. Het beste middel om ons van dezedroevige kwaal te genezen, is ons zeiven eens meer te bekijken, eens wat dieper in onze eigen ziel te treden wij zullen dan op onze beurt, verbaasd staan over de eigene zwakheden en gebreken, en beter de woorden uit het Evangelie beseffen Ge ziet den plinter in Mengelwerk van «De Poperinghenaar». 39 door A. HANS. Eenige soldaten kapten met een bijl in het hout en spoedig zonk de deur krakend achterwaarts. De officier ging binnen Daar! Schreeuwde hij... Ha die liste vlegel bedroog ons weer... Onze kameraad werd laf neergeschotenMaar wij zullen hem wreken op dit moordenaars ras. De blik van den officier was op den schoorsteenmantel gevallen. Daar lag een revolver onder stof bedolven. Maar de driftige militair onderzocht het wapen zoo nauw niet. Wat lag daar... Het bewijs van schuld. Een bevel werd gegeven. Een ontzettende gil klonk. Rommelare storte neer. Bloed gudste uit een vreeselijke wonde in de borst. Bloed druppelde ook van eene lange bajonet. De boer sloeg nog de armen op, als om den ombarmhartigen vijand af te wenden. Een rilling liep over 't lijf, dat toen ge heel stil viel. Rommelare was wreed vermoord door de Duitschers. De doode soldaat was ge w roken. Maar op wien? Groote God, was zóó de oorlog dan hier In 't vreedzaam West-Vlaan- deren gekomen? Weer met 't nemen van het oog van uwen evenmensch en niet eens den balk in uwe eigen oogen. Daarbij, men zou aan zekere personen wel eens kunnen vragenmet welk recht of door wiens gezag zij zich als rechters aanstellen om hun broeders te vonnissen en een oordeel over hunne daden te vellen. Het is niet geoorloofd dat de eerste de beste, zonder de minste zending, zulk belangrijk ambt ver vult. Het ambt van rechter is eigenlijk aan God alleen voorbehouden Hij alleen kan, tot welzijn van 't menschdom en tot hand haven der orde, die macht aan anderen overlaten. Vele personen ook vergeten dat lastertaal, achterklap, kwaad vermoeden, juist om hunne onrechtvaardigheid en hun leelijke gevolgen, tot schadeherstelling verplichten Zonder restitutie of herstelling, is er geen vergiffenis. Deze waarheid geldt zoo wel voor 't privaat als 't publiek leven. In onze tijden van lichtzinnigheid en verflauwing van Christene liefde, zou deze waarheid bijzonder door zekere dagbladschrijvers wel eens mogen overwogen worden Of staal er ook niet geschrevenWil niet oordeelen, opdat gij ook niet geoordeeld wordet J. Joris. Opvolger van S. VANDEN BERGHE, Bertenplaats, 8, (Kleine Markt), - 1» O P 15 II I i\ II IS. Het Van Raemdonck-komiteit houdt er aan, bij monde van De Poperinghenaar gansch het Westland te bedanken om de algemeene tegemoetkoming en medehulp door onze bevolking verleend, bij het her denken onzer Vlaamsche gesneuvelden. In de bestuursvergadering, gehouden Zondag na de feestzitting te Yper, heeft de Voorzitter Prof. D' Daels ondergeteekende belast, in het bijzonder de muziekmaat schappij van Oostvleteren dank te zeggen, om de ontroerende treurmarsch uitgevoerd onder de kundige leiding van Mijnheer Henri Debergh; tweedens, de 29 Vossen bondenderstreek; derdens, de Vlaamsche meisjesbonden van Yper, Elverdinghe, Po peringhe, Veurne en Oostvleteren, die, als trouwe Vlaamsche zusters, haar mooie bloemenhulde aan het graf gebracht hebben Vossen, mag ik U vragen het woord van dien edelen, onaanvechtbaren man, Prof. D1 Daels, niet in den wind te slaan? Wij klagen aan... de schuld onzer machtheb ber, om het nutteloos gestorte bloed der 32 000 doode Vlaamsche jongens, die hun moeder nooit meer teruggezien hebben... Daarom worden wij, de broeders dier doo- den, de Yzerwachters voor altijd grim mig gemeend, tot ze ruste hebben in hun slijkgroeve, ruste door Recht. Vossen, wordt de stoere Yzerwacht, om uwe dooden, met wie gij hier woont, of gaat te niet I Nog deze naklank, om een wanklank te verhoedenneen, te versmoren, want hij is er alt De menschen, sommige menschen vonden 't vreemd dat er een geldinzameling gedaan werd, na de plechtigheid, om de onkosten te dekken. Wat kosten konden er bestaan Uitbuiting en strooperij De aan kondiger van de omhaling had den goeden inval niet, mee te deelen dat het overstroo- men van heel 't Vlaamsche land met druksels en plakbrieven reeds 1500 fr. gekost had. De uitkomst is: de uitgaven zijn NIET ge dekt, maar het tekort is niet groot Dit moest gezegdSpijtig is het dat de onverbiddelijke strijd-om-het-bestaan mee brengt dat de meeste lieden niet meer kun nen begrijpen dat er menschen zijn die zich afbeulen voor een gedachte in plaats van voor een vijffrankstuk. Tracht a. u. b. te verstaan dat de wereld zoo schrikkelijk triestig zal wezen, den dag dat alle idealis me en zedelijke betrachtingen uit de koppen der menschen zullen weggevaagd zijn. Gij zelf, volk van 't Westland, zijt christene menschen dat is heerlijk idealisme. Waar om gelooft gij aan 't eene, en verkettert ge t andere? Kerlinga. Wij ontvingen nog voor onze inschrij- vingslijst, van wege de Vlaamsche Meisjes- bond van Poperinghe20 fr. Wat ons totaal brengt op 181 frank. onschuldige levens, om franc-tireurschap dat slechts in de verbeelding van opgewon den militairen bestond of in de lastering van oversten die de bevolking schrik aan wil den jagen, om het geheel weerloos te maken. VII De morgen rees en in den hof rond De Vuist's villa begonnen de vogels te schuifelen De vluchtelingen begroetten den nieuwen dag met voldoening. Het licht schenkt meer moed... En men zou dadelijk andere men schen zien, wat een gevoel aan meer vei ligheid gaf... Hoor er kwamen er reeds voorbij. Godelieve trok de voordeur open. Land lieden gingen naar dagelijksche gewoonte naar hun werk. Tiens, riep een jongeling, ge zijt niet mee gevlucht... madam... Gevlucht Lijk mijnheer De Vuist... we weten 't wel... Is er nieuws O, neen... 't heeft gebrand, maar dat zal niet van den oorlog zijn... Neem 't me niet kwalijk, maar we zien, dat ge een van ons ras zijt... Louis De Vuist is van een ander De groep ging verder. Ja, ze gingen uit tot hun werk. Niemand vermoedde, welk een vreeselijke dag er nu geboren werd... een die eindigen moest in noodgeschrei, in gejammer, geween... in 't In de laatste zitting der Scheidsrechterlij ke Kommissies werd de schade op lcn Augusti 1914, als volgt vastgesteld voor de hier na- vermelde geteisterden WAESTEN Parmentier Gustave Meersdom Désiré Derycke Henri D'Hoisne Jules Desmarets Frère Soeur Arnout Henri Plamont Jéröme Deweerdt Auguste Poupaert Léonie Notredame Rosalie We Capon REN1NGHELST. 1210- 1035- 2 808 3347 35615- 3 495 - 1 526 - 1926- 8626- 5676 - Noyelle Jules Delestrez Jéróme Mahieu Evariste slreeks of onrechtstreeks door oorlogsfeiten, is zulke verkoop als nietig te aanzien en valt het verlies ten laste van de oorzaak van den dwang, 't is te zeggen van de oorlogsfeiten en diende als oorlogsschade aanzien te worden. Gezien de mistoestanden in het niet bezette' gebied van Belgie voor wat aangaat regeling der schade veroorzaakt door het Belgisch leger of door de legers der geallieerden, mistoestanden die tot het eigenaar dige feit lelden dat zij die door de legers, na geleden sc hade niet onmiddelijk vergoed werden, recht hebben de wet voor vergoeding der oorlogsschade in te roepen en daardoor ook recht krijgen door herstel, terwijl zij die eene vergoeding ontvingen volgens de wet van 14 Oogst 1887, in de onmogelijkheid verkeeren met deze som hun vernielde eigendom te herstellen ware het wenschelijk dat dc Heer Minister van Economische Zaken in samenwerking met zijn kollega van Landsverdediging zoude onderzoeken of niet te minste aan deze laatste geteisterden eene bijkomende vergoeding zou kunnen verleend worden, hun toela tende hunne onroerende goederen te herstellen. Slot volgt. 3974 24 i285i68ü Bezoek aan de POPERINGHE. Riem Désiré, wagenmaker Persoone Eugénie Kesteman Louise Bogaert Charles Louis Battheu Firmin Ficherouille Dekindt René Vanhoutte Isidore Riem Célina We Quaghebeur Elie Van Hollebeke Alphonse Delpierre Charles 1641.90 1 9 7 23 ^an onzen bij zonderen afgevaardigden.) 1454*75? Verletfëfl'Zaterdag deden de Leuvensche 3662.30 Oud-Studenten Ingenieurs hunne jaarlijksche 479.40rondreis. Eene eerste maal in 1919 hadden 1077.50'ZÜ de frontstreek doorgereisd, een tweede 4 572.31 jmaal zou men dit jaar de Yzerstreek in alle 1480.42 richtingen doorkruisen: alzoo mochten zij 1926,441 best brutaalweg vaststellen wat reeds gedaan 2401.40 werd ter bereddering van den akeligen na- 1030.48 oorloogschen toestand. Ostende was het uitgangspunt. Om S u.,'6 stoomde de sneltrein uit Brussel binnen a in de te hunner beschikking aangevoerde motorwagens en langs de kust vertrok men (e KOUSSELIISKIS. Nieuwpoort op. Heele rijen huizen en hotels zagen wij er onopgebouwd blijven door de grillen van een paar machtige eigenaars. Deze pijnlijke indruk werd rap goedgemaakt bij het naderen van Nieuwpoortstad. Hon derden en honderden huizen zijn er bewoond door een drie duizend menschen (vóór den Vervolg der rede van E. H. De Jaegher 2. Herstelling van den Veestapel. De bodem ging alzoo. dank aan het methodisch werk van baron Ruzette, na 3 jaar daaromtrent overal hersteld zijn, doch onze veestapel had door den oorlog ook deerlijk geleden. Dank de edelmoedige vrijgevigheid van de Engelsche Landbouwmaatschappij en van den oorlog 4.600)honderden huizen gebouwd Zwitserschcn Boerenbond kwamen er een groot getal naar de laatste gegevens der gezondheidsleer runderen ten geschenke aan onze geteisterde landbou- fMAjA,nA L„;.inn wers, doch vooral de inzameling van duitsch vee der moderne bouwkunst, huizen die on- kwam de leemten aanvullen, alhoewel deze dieren betwistbaar oneindig veel schooner, veel zich zoowel aan ons klimaat en onzen grond niet zul- gerieflijker zijn maar waar de huisgoden nog len aanpassen. Tot op io Augusti 1.1. werden eruit hunne plaats niet hebben ingenomen, aan Dultschland naar de verwoeste streek overgebracht H hiiispliikpn haarrt waar misspn dip me- 73 781 runderen 15.520 peerden 48.738 schapen i "uiseujKen naara, waar missen aie me 9.987 geiten en54.036 hoenders. j nige bibelots die ons kwamen van grootvader Sedert de Kamer de nieuwe wet op vergoeding voor en grootmoeder en ons herinneren dat wij oorlogsschade gestemd heeft, kan de geteisterde dernjet zijn enkelingen wroetende om een bete frontstreek zijn vee vervangen zonder eenig verlies of H maar Hraoprc un, pp^pILIp vipI «trp toeleg, aangezien het coëfficiënt vervallen is. Niette- "laar uragers van eenzelt ie ziel, stre min blijft er voor veel menschen die netelige kwestie vende naar eenzelfde ideaal met onze voor op te lossen van het vee dat zij aan een spotprijs heb- gangers en onze nakomelingen, ben afgezet. Wanneer in I9i4 of i9i8 de landlieden j Een eerste bezoek werd gebracht aan de hunne hoeven moesten verlaten bij den inval of den t h k s|„j7Pn vfln Nipuwnnnrt wipr nr, vooruittocht der duitschers waren zij noodgedwongen ueKenae Sluizen van .Nieuwpoort Wier Op vee en paarden, alaam en meubelen te verkoopen, bouw moet voltrokken zijn en het OOk Zijn STORTINGEN 0? DE SPAARBOEKJES GEVENDE 3 o o INTEREST ZUIVER VAN BELASTINGEN. Voor alle inlichtingen zich wenden tot de Agentschap der Sociéte Générale de Belgique BIJHUIZEN TE Audenaerde, Avelghem, Cortemarck, Dixmude, Iseghem, Lichter- velde, Meenen, Moescroen, Poperinghe, Ronse, Rousselaere, Sottegem, Thielt, Vla- mertinghe, Waereghem, Yper. De BANQUE DE COURTRAI vervangt kostoloos aan hare winket ten de Belgische Schatkistbons der Muntherstelling. daar zij ze niet verder konnen redden of behouden. Doorgaans konden zij bij den verkoop van dit goed, niet vrij handelen, en stonden zij alles af verre onder den normalen prijs, daar zij beïnvloed waren door het nakend gevaar van alles te zien overrompelen en vernielen. Mag zulks niet aanzien worden als een oorlogsfeit, en als een oorlogsschade die recht geeft op vergoeding Tot nog toe hebben de rechtbanken voor oorlogsschade vele dergelijke zaken uitgesteld voor later, ofwel niet aangenomen. Wel is waar heeft de heer Minister van Economische zaken aan den arrondissemenlsbond van Yper een brief van grootste belang gezonden, waardoor hij laat weten l. dat voor die dieren de gewone schadevergoe ding kan worden uitgekeerd, verminderd met den ontvangen verkoopprijs2. dat de premie van weder- belegging kan toegestaan worden. Doch deze vergoe ding kan slechts toegekend worden op voorwaarde dat er spraak is van de beesten dte noodig zijn om het Landbouwbedrijf te hernemen (art 19, 2 door wet van 10 mei 1919). in alle geval, zoo voegt de heer Minister erbij, kan deze vraag slechts met gezag door de be voegde rechtbanken opgelost worden. Nochtans, indien vee en paarden aan het leger ge leverd werden, valt er te zien of er eene militaire opvordering of rekwisitie plaats had. Is het eene militaire opvordering, dan wordt de zaak geregeld volgens de wet van 14 Augustus 1887 en de daarmede betrekhebbende Besluiten. Is er geen militaire op vordering, dan wordt de schade aanzien als oorlogs schade. Daarom dringen wij aan opdat de Heeren advokaten van den B. Boerenbond onze geteisterdeti zouden terzijde staan om hun rechten voor de recht bank te verdedigen, in zake van verkoop van vee, paarden, landbouwalaam en meubels, welke de vluch telingen beneden de waarde moesten verkoopen. De derde afdeeling drukt de volgende wenschen uit 2. Aangaande de landbouwers die al vluchtende of van hun woonplaats verdreven hun vee of paarden aan een spotprijs hebben moeten verkoopen zou irt alle geval het verschil moeten uitgekeerd worden iusschen den ontvangen prijs en de werkelijke waarde op den dag van den verkoop. Voor zulke landbouwers die op deze wijze al hun vee verloren hebben zou nevens de vergoeding der waarde van wederbelegging moeten gegeven worden voor die beesten die noodig zijn om de landbouwuitbatingen op normale wijze te herbe ginnen. Aangezien de artikels 1109 tot 1113 van hel burgerlijk wetboek bepalende de niettigheid van een verkoop gedaan onder den invloed van dwang, en aangezien dat deze dwang uitgeoefend werd recht- rood van vlammen 't allen kanten... in 't doodsgereute! van jonge strijders, en van brave landsche menschen. Daar kwam vader Vereeke. Ziet ge wel, dat 't niet waar is zei hij, als verlicht. Wat klappen de menschen toch veel. Ze vertellen nu, dat gij gevlucht zijt... Louis is weg, antwoordde Godelieve. Louis Gevlucht Ja... En zonder u Ik wilde niet... En hij liet u achter! Hij, die zooveel praat verkocht, die kommandant van een garde-civiek moest zijn, en jonge mannen als vrijwilliger wegzond. hij is de eerste de pijpen uit? Ewe!, 't is moedig! En u achter laten. Ik wilde niet mee... Ik kon u zoo niet verlaten, zonder wat te zeggen. Dat is brave Dan had hij ook kunnen blijven. En waarom zoo 'n haaste Moet hij daarvoor een benauwderik zijn 1 Vader, 'k geloof dat het slechter is dan de menschen weten. Ik heb hier vluchtelin gen... de Rommelare's... de kinderen... zij hebben te Boedegem al Duitschers. Toch geen waar zeker Vereeke ging binnen en zag de verwanten en liet hen alles vertellen. Geloof dan de gazetten 1 riep hij gram- tonig. Dat ze zwijgen, als ze niets weten Maar ons al die leugens opsulferen 1 Vader, ik ga mee naar huis. Ja, doe datKom maar allemaal mee. zal voor den 31 December 1921 wil men de Yzerstreek niet aan een tweede overstroo ming blootstellen. Senator Coppieters, de Koninklijke Hoog Commissaris voor de kunststreek, die ons intusschen was komen vervoegen, leidde ons naar de prachtige dertieneeuwsche Kerk, heelemaa! heropgebouwd nu door de zorgen van het Koninklijk Hoog Commissariaat. Bouwkundige Vierin en aannemer mogen fier gaan over hun werk. Lijk een paar heeren het gedacht opperden dat men kerk en stadhuis voor het laatste had kunnen wegzetten verklaarde de Hoog Commissaris Coppieters nagenoeg het volgende; «Ja heeren dat kon misschien elders maar hier kan dat niet. Voor wie eenigszins het diep christen en rasfier vlaamsche volk kent, blijven kerk en stadhuis een eerste noodza kelijkheid» Die woorden van den socialist Coppieters geef ik volgaarne te overwegen aan de lichtzinnige katholieken die te Yper, samen met de liberalen, den heropbouw der Sint Maartenskerk tegenwerken. Was het niet de Eerste Minister van Australië M. Hughes, die een dezer dagen te Londen openlijk uitriep: «Nooit houdt men genoeg zaam rekening met den invloed dien de ge dachten uitoefenen op het levensverloop eener natie.Wat Staatsman Hughes ver klaart nopens eene gemeenschap mag met even veel recht gezegd van den enkeling neen onmogelijk is het straffeloos den psychischen factor uit 's nienschen's leven te schakelen. Van ver bezichtigde men nog de honderd nieuwe werkmanswoningen door den Dienst der Verwoeste Gewesten opgebouwd volgens de plannen van bouwkundige Van Huffel, en voorts ging de reis naar Veurne. Halverwe ge werd stilgehouden te Wulpen bij het ge- denkteeken aan de gesneuvelden der 4J|-' legerafdeeling. Even als op het kerkhof te Nieuwpoort werd hier een bloemtuil neerge legd en met ontblooten hoofde een gebed gepreveld voor de zielerust onzer afgestor vene makkers. Om 10,15 ure waren wij te Veurne. Hier gelijk te Poperinghe en de meeste gemeen ten weerzijden de strijdzöne heeit de bevol king grootelijks aangenomen 5546 vóór, 8060 na den oorlog Te wijzen viel op vijf ouderwetsche huizen der groote markt als ook op het gasthof De Edele Roosmet veel smaak hersteld. Ongeveer 290 huizen werden vernieldmeer dan 375 nieuwe zijn er opgebouwd. Van Veurne waar men niet uitstapte ging het langs Pervyse naar Diksmuide. Hoog Commissaris De Groote wees ons hier op de ontzaglijke moeilijkheden die hij te be kampen had. Overal op de fundeeringen der huizen hadden de Duitschers betonnen on derstanden gebouwd. Niet minder dan 20.000 m3 beton werd in deze stad opge broken, en de opruimingswerken leverden 16 millioen steenen, 35.000 m3 steengruis, 3.000 ton ijzerwerk, 6000 m3 brandhout. Nu is men ijverig aan de rioolleiding bezig. De betonnen kijktorens door de Duitschers op gericht zal men waarschijnlijk laten staan, ze afbreken of opblazen zou veel gevaar opleveren en schatten gelds kosten. Van Diksmuide gaat het verder over Woumen, de Kippe, steenstraete, Lizerne, Boesinghe, Elverdinghe naar Yper. Onder weg wordt nog stilgehouden en een paar in aanbouw zijnde hofsteden bezichtigd. Op de groote markt te Yper worden wij op gewacht door den Heer Burgemeester Co- laert, die het gezelschap rondleidt in de puinen van de Hallen en de Sint Maartens kerk. Alle de overblijfselen van beeldhouw werk of gebeitelde steenen worden met zorg bijeengezameld dit is onmisbaar wil men deze historische gebouwen trouw tot in de kleinste onderdeelen kunnen heroprichten. In het gasthof Excelsoir wordt een gezellig maal genoten tijdens hetwelk de Voorzitter Heer Bonnevie, tevens algemeen bestuurder van den Dienst derOorlogschade, de aanzienlijke hoeveelheden gelds opsomde die als schadevergoeding uitgegeven werden Vlaanderen in strijd met wat nog al dik wijls goedkoop verkocht wordt verkreeg het leeuwenaandeel. De juiste cijfers hoop ik U in 't kort te kunnen overschrijven De Heer Verwilghen, Bestuurder van den Dienst van Wederopbouw deelde ons nog belang wekkende cijfers mede over de verrassende uitslagen verkregen met het stelsel der voor schotten aan de geteisterden. De Heer Karei Moreau dd. Koninklijke Hoog Commissaris voor de Zuiderlijke Streek van West Vlaan deren door wiens schrander optreden de heropbouw van Yper met reuzenstappen vooruitgaat, wist in passende woorden na mens de aanwezige Hoog Commissarissen, deH. H. Brutsaert, Biebuyck, De Haene, dank te zeggen voor de vriendelijke uitnoo diging van wege de Vereeniging der Inge nieurs van Leuven U. I. L en hulde te brengen aan den Heer Bonnevie, bestuurder van den Dienst van Oorlogschade, door wiens overdroten ijver en stuwende kracht het mogelijk was in zulke bevredigende mate de geteisterden ter hulp te komen. De Heer Burgemeester Colaert verdedigde de onmiddelijke herbouwing van de Hallen en de Sint Maartenskerk, ■omdat deze de ziel zijn van 't herlevende Yper. Toejuichingen begroetten zijn gloeiende rede. Zonder verder talmen werd de reis hervat en nu ging het, na een kort bezoek aan de honderd werkmanswoningen van de Kalf- vaart en verder van de tuinstad Légy 139 huizen van 6 m. X 9 m. en verdiep kost 10.000 fr. iederover Wytschaete, Mees- sen, Waasten, Komen, Wervick, Meenen naar Kortrijk. Te Wytschaete worden voor de oogen der Ingenieurs een paar onderstan- j den en duizenden kgr. allerlei soort grana ten opgeblazen. Te Waasten worden de Ingenieurs opgewachtdoor den Heer Serruys, 1 toegevoegd Koninklijk Hoog Commissaris van dit gebied. Diepe onderaardschegangen nu kortelings ontdekt, verloopen daar onder de fundeeringen der huizen; vooraleer aan bouwen te denken moeten deze gangen eerst zorgvuldig opgevuld. Te Wervick wordt den gasten een koffiemaal aangeboden tijdens hetwelk de Heer Bonnevie er nog maals op wijst dat de meeste der herbouwde huizen onder weg gezien van dit jaar dag- teekenen. Uit het oog mag niet verloren worden, dat vooraleer met 't bouwen te kunnen beginnen, alhier stelselmatige op ruimingswerken moesten uitgevoerd, 't geen buiten de strijdzöne niet het geval was, daar de bevolking of de troepen de opruiming tij dens den oorlog hadden aangevat. Te Kortrijk scheidden de Ingenieurs van j elkander. Dat over 't algemeen de wederopbouw prachtig vooruitgaat erkenden zij allen dit moge niet alleen de Koninklijke Hoog Commissarissen maar tevens onze werk zame West-Viaamsche bevolking ter eere strekken. P. B. 1 Eenige positieve cijfers die mogen gekend zijn Door bemiddeling van het Hoog Commis- siriaat van Poperinghe zijn in de twaalf aangenomen gemeenten van het gebied, opgebouwd, hersteld of in aanbouw Kerken 7 Huizen scholen inbegrepen 637 Hofsteden 219 Woningen door het stelsel van voorschotten 332 Halfbestendige woningen 233 Woningen door het stelsel De Broqueville 31 Te Zamen 1479 I De dienstmeid wilde 't liefst naar haar familie. Men sloot de villa en begaf zich naar de hoeve. 't Bosch ruischte zachtjes in den morgen wind- 't Was prachtig nu in zijn herfsttooi... 't Woud van Houthulst't Liet nog eens zijn schoonheid bewonderen, voor de ver woesting zou komen 1 Godelieve beminde haar bosch en wee moedig keek ze er naar zonder zich te kun nen voorstellen, hoe de oorlog, machtiger dan natuurstormen, die kloeke boomen ver nielen, de dreven schenden zou... Later zou de gevoelige vrouw nog dikwijls aan deze stonden terugdenken. Moeder Vereeke zag ook vreemd op, toen ze de vluchtelingen zag, en verschrikt luis terde ze naar hun mededeelingen. Ze was verontwaardigd over het gedrag van Louis. De ochtend verliep zonder dat er iets buitengewoons voorviel. Vereeke liep onrustig heen en weer. Daar kwamen men schen voorbij. Er zijn Franschen op de plaatse, ver telden ze. Ja riep de boer verheugd. Ha ze komen juist op tijd, om de deugnieten weg te borstelen... De duitsche sloebers zullen tot hier niet meer geraken. We mogen ge rust zijn. 't Is juist andersklonk het liern tegen. De Franschen zijn onder Boedeghem in 't gevecht geweest en moesten terugtrekken, 't Zwemt van Duitschers zeggen ze. Zij ko men lijk de mieren op. Maar de Franschen wachten verster king, beweerde een tweede uit de groep. En dan zou er hier kunnen gevochten worden 1 Hierhernam Vereecke... Ja, ja... en we zoün tusschen de twee vuren zitten.Er maken er al vele hun pakske. Wie komt er daar nu riep iemand. Zie een keer...'t is of die vrouwe dronken is. Ze wippeltvan den eeneh kant naar den anderen... Men keek in de aangeduide richting. Och Heere... 't is moederkreet Leonie Rommelare... Moeder toch... moeder wat is er En ze liep haar tegemoet, gevolgd door Vereeke en zijn vrouw. De andere vluchte lingen en ten slotte de gansche groep. O, mijn kinders... mijn arme kinderen toch... uw vaderjammerde de vrouw, en ze sloeg Leonie de armen om den hals... Wat is er met vader vroeg de dochter bevend. Ze hebben hem vermoord... zoo wreed vermoord... hem uit den put gehaald... en dan... och Heere... hoe ben ik hier geraakt. Ieder huiverde bij deze tijding Romme lare vermoord. Door de Duitschers vroeg Vereeke. Ja... ik was er niet bij.,, hij had mij naar de plaats gezonden, omdat ze zoo hard schoten en hij bleef op 't hof... en dan zijn de geburen mij komen roepen... ze hadden hem gevonden in den boomgaard... O, Jozef- Maria... toch.,, dat eendelijk gezicht... en Volgens de Daily Mailliggen er in de Gasthuizen te Londen, heden nog 7.009 gekwetsten en de 20.000 gekwetsten gaan daar nog ter verzorging. Volgens de laatste berichten, van het front toegekomen, werd de stad Sivri-Hissar door de Turken heroverd, na een hevige tegenstand van de Grieksche troepen. De Grieken zijn in aftocht, talrijke gevan genen, kanonnen en munitie achterlatend. Het schijnt dat ze hunne verdedigingslinie opstellen tusschen Seid-Ghazi en Ghumuh- Pinar. Hunne verliezen zijn overgroot. Men meldt uit New-York Een geweldige brand heeft zes hotels en talrijke villas in asch gelegd op het strand van Rockaway, nabij New-York. Er komen weer berichten van een op stand der Russische Baltische vloot Vier honderd officieren werden aangehouden en naar Moscow geleid. Bij de mijnen van Mont Pouligan, bij 'k peisde seffens aan mijn kinders... en nu ben ik hier... Kom in huis, zei vrouw Vereeke, (iie zelf snikte... kom mee... Och, Heere.., zijn dat dingen... En ook de kinderen weenden en in treuri ge stoet trok men naar de woning... De dorpelingen bespraken het gruwelijk nieuws en vertelden het voort. En er kwamen andere booze geruchten... van brand en plundering en geweld jegens burgers. Velen vluchten dadelijk heen. ponder dat ze het zich bewust waren, handelden ze het verstandigst. De Franschen en ook de Engelschen, die in den omtrek gezien waren, trokken verder achteruit en na den noen lag het dorp in angstige verwachting van wat er zou gebeu ren. Men wist nu, dat de vijand vlak bij het dorp was Dat hij hier nog niet is, 't komt doordat hij den boel niet vertrouwt, had de burge meester gezegd. Hij peinst, dat er nog Fran schen en Engelschen bij ons zijn en hij zal voorzeker leelijk doen bij 't binnenvallen. De waarschuwing was in den voormiddag van groep tot groep gegaan, en zij, die ge bleven waren, hielden zich verscholen achter de gesloten blinden, in de kelders, ja som migen zaten zelfs in aardappelkuilen, beer putten, suikerijasten, hooioppers. Vervolgt.

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1921 | | pagina 1