BANQUE DE COURTRAI HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken. Apotheek Frans Van de Plas Sociélé Générale HeUjique De bloem vao het Vrijboseh or Den Zondag na middag gesloten. Zondag 2n October 1921. 15 Centiemen. 18e Jaar. Nr 40. MEUBELS BU^EEIiGE^IEp DRUKWERKEN Sausen «Vanneste, 15, Gasthuisstraat, FOPERiftüHfc 1 Jaar in Stad tehuis besteld. 6.50 fr buiten Stad met de post 8.00 fr. Buitenland10.50 fr. Gasthuisstraat, 15, POPERINGHE, E. MONCAREY» SANSEN 20, Gasthuisstraat, POPERINGHE De wet op het 8 urenwerk. Gemeenteraad Kapitaal Voorbehoud Maatschappelijke som I r.207.099,540.45 Fr. 62.000.000 145.099.540,45 Landelijk Economisch Congres Oorlogsschade. In 't Buitenland. Schoolgerief Boekhandel Speelkaarten Zichtkaart'-n Amerikaansche bureau's Bureeimeubels Meubelpapier Linoleum Toile Cirée Alle ENZ. 1 bij F0PERIK6BEKAAR Voor aankondigingen der provincie Oost-Vlaanderen zicli weRden tot E. DUQUESNE Zoon, Marnixstraat, 30, GENT. Telefoon 1669. -% lionncmeMt UlTtf'tVIÏR V. ivrv8G Drukkerij - Papierhandel, POSTCHECKREKENINO nr 15570. it Berichten 50 cent. de regel. Nótarieële berichten 50 cent. Rechterlijke Eerherstellingen en vonnissen 1 fr. 50 de regel.Rouwberichten, niet boven de 10 re ken 5 fr. Grootere hei haalde annoncen, prijzen op aanvraag. Alle annoncen zijn VC'ORAI' TE BETALEN EN moeten voor den vrij dag noen ingezonden worden. Stoelen IJzeren Bedden Matrassen Sargien Spiegels Glas en Gleisch Verlot Menagegerief Stoor s Gordijnen Gemaakte Bloemen Rouwkronen Geschenken ENZ. ENZ bij 's Zondags gesloten. Heden, Zaterdag, 1 October, komt de wet op het 8 urenwerk in voege. Wij geven hieronder in 't korte, de bijzon derste bepalingen dier wet, die zooveel, bij bazen en werklieden, besproken wordt Iioe lang mag men werken. In algemeene regel, niet langer dan 8 uren daags of wel 48 uren te week. Waar de Zaterdagnamiddag niet gewerkt wordt, mag men de andere dagen langer werken, maar niet meer dan 9 uren. Welke bedrijven vallen onder de toepas sing der wei. De mijnwerkers, fabriekwerkers, marmer en steenkappers, laders en lossers, gas en electriciteitwerkers, werklieden der bouw en houtnijverheid, metsers, plakkers, de brouwers, de bakkers, enz, enz. De landbouw en de visscherij vallen bui ten de wet. De wet is voor 't oogenblik niet toepasse lijk op de winkelbedrijven, de hotels, spijs huizen en drankslijterijen, de arbeiders en bedienden buiten de kantoorbedienden in koophandelsbedrijven werkzaam. Tegen 1 October 1922 zal een koninklijk besluit de wet toepasselijk maken op deze bedrijven. Welke werklieden vallen onder de toe passing der wet. Het volledig personeel, zoowel bedienden als arbeiders. Mogen echter langer werken 1. De personen belast met een bestuurspost of een vertrouwenspost dit laatste door een K B. vast te stellen 2. De handelsreizi gers 3. De aan huis werkende arbeiders. De wet is niet toepasselijk waar enkel familieleden werken. Uitzonderingen. 1. Waar het werk door afwisselende ploe gen wordt verricht, mag tot 10 uren daags gewerkt worden, op voorwaarde dat, voor drie weken of min, niet langer dan 48 uren per week" gewerkt worde. 2. Wanneer het werk niet mag onderbro ken worden, mag de arbeidsduur, voor drie weken ten hoogste, gebracht worden op 56 uren per week. 3. Er kan toegelaten worden langer dan 8 uren daags te laten werken voor de: 1° Seizoenbedrijven 2° De bedrijven waar wind of water als drijfkracht uitsluitend gebezigd worden. 4 Er kan toegelaten worden langer dan 8 uren daags te laten werken, in uitzonder lijke gevallen, waarin het niet mogelijk is de grenzen toe te passen van den arbeidsduur. Daarvoor moet eene overeenkomst bestaan tusschen de meerderheid der bazen eenerzijds en de meerderheid der werklieden anderzijds 5. De grenzen van den arbeidsduur mogen overschreden worden a) In de bedrijven waar de tijd noodig tot het werk, niet nauwkeurig kan bepaald worden. bDaar waar er schade kan komen op de grondstoffen. Een koninklijk besluit bepaalt het maxi mum toegelaten overuren. Om deze bemach tiging te verkrijgen, moet eene overeenkomst bestaan tusschen baas en werklieden, de Arbeidstoeziener moet een verslag opmaken om de noodzakelijkheid vast te stellen, en de bemachtiging kan slechts voor 3 maanden en 1 jaar worden verkregen. De arbeidsduur mag nooit meer dan 2uren verlengd worden. 6 Er mag nog langer gewerkt worden voor werken die moeten verricht worden buiten den tijd van het gewoon werk, om een overgekomen ot dreigend gevaar te verhelpen of te verhinderen, voor dringende herstel lingen aan tnachienen en materiaal. De werktijd mag toch niet meer dan 2 uren verlengd worden. De loonen. De tegenwoordige wet mag in geen geval aanleiding geven tot loonsvermindering. In geval van overwerk moet betaald wor den 251. h. verhoog voor de 2 eerste over uren, en minstens 50 t h voor de overige uren. Voor het bijkomend Zondagwerk wordt het gewoon loon verhoogd met 100 t. h. De arbeidsdag. De arbeidsdag ligt bepaald tusschen G u 's morgens en 8 u 's avonds. Die bepaling is niet van toepassing op: Debureelen vanhotelsen tooneeluitbatingen, onderneming van nieuwsbladeren, inlich tingsagentschappen vervoer, laden en lossen herstelling aan schepen, gaz- water- en elek- triciteits inrichtingen, bedrijven waar de grondstoffen spoedig moeten vervracht wor den, waar het werk door afwisselende ploe gen moet verricht worden, seizoenbedrijven, brcodbakkerijen. Verplichtingen. Waar volgens de wet een werkhuisregle ment moet uithangen, moet de baas een be richt uithangen. het begin en het einde van den gewonen arbeidsdag vaststellend, even ais de schottijden. De bazen moeten, telkenmale het gebeurt, de overuren of breuken van overuren, alsook het getal gebezigde werklieden aanteekenen in een bijzonder register. Toezicht. Ambtenaren zullen belast worden inef het waken op de naleving der wet. Straffen. 26 tot 200 fr. boet of eene gevangzitting van 8 dagen aan den baas of zijn aangestelde die laten arbeiden langer dan het toegelaten is, of die de bepalingen der wet niet uithan gen. De geldboete wordt toegepast zooveel ma len als er personen aan den arbeid zijn, tot een maximum van 2000 fr. Bij herhaling binnen het jaar worden de straffen verdubbeld Zelfde boetensfraf voor dezen die het toe zicht verhinderen. De bazen zijn verantwoordelijk voor de boeten door hunne aangesteldenopgeloopen. Slechts bij eene eerste overtreding kunnen verzachtende omstandigheden aangenomen worden. Waarvan de totale uitgaven beloopen voor 102.'37,04 20.717.32 25.630,15 21 990,00 18.871,99 18.503.33 Mengelwerk van «De Poperinghenaar». 40 Opvolger van S. VANDEN 3ERGHE, Bertenplaats, 8, (Kleine Markt), - I" O I" E it I r. II E. 207.849,83 207.849,83 de lagere gemeenteschool school der Paullnen school van St Jan ter Biezen meisjeschool der Benediktinen meisjesschool der Penitenten gemeenteschool van den Braband Totale uitgaven Totale ontvangen AL Vandooren. Ik heb daar zooeven gehoord dat een zekere som voorzien is geweest voor de prijsuit- deeling der aangenomen scholen. Het moet u niet verwonderen als ik later opliet budget van 1922 eene zekere som zou inschrijven voor de prijsuitdeellng aan de gemeenteschool. Waarop al de leden hoofdknikkend antwoorden. 6. Punt Benoeming van eenen onder wijzer in de Gemeenteschool. 9. Punt. Benoeming eener onderwij-: zeres aan de aangenomen School van St. j Jan-ter-Biezen. De heer Burgemeester verzoekt de aanwezigen de zaal te verlaten om over te gaan tot de stemming. De uitslag luidtM. Vanden Berghe aangenomen als onderwijzer met algemeene stemmen. Jufvrouw Clara Desmadryl aangenomen als onderwijzeres. 7. Punt. Beraadslaging nopens het aanveerden of verwerpen van het Moeder huis M. Lahaye. We hebben eene vergadering van de commissie gehad, die beslist heeft het Moederhuis te behouden. De eenige reden daartoe is dat het moet bestaan volgens de wet. De gemeente is verplicht een Moederhuis testichten. We zullen het)c,- - dus behouden in princiep. Verbeteringen zullen er zvvakking, of misvorming te keer te gaan, Het Nat. Werk der Kinderbescherming heeft het recht deze raadpleging op eigen har.d in te richten overal waar ze niet zal bestaan voorden 1 Juni van aanstaande jaar. Overal waar 20 moeders aan de gemeente het in richten van eene uitdeeling van melk voor zuigelingen aanvragen is de gemeente verplicht door de nieuwe wet in deze inrichting te voorzien een melkdruppel te stichten en te beheeren en haar deel van de onkosten te dragen. Dezelfde verplichtingen worden hier opgelegd indien 20 zwangere vrouwen of zoogende moeders de inrich ting vragen van een eetmaal-uitdeeling van een Kantten voor de Moeders. Altijd volgens de wet moet er ook een Kribbe gesticht zijn. Hier bestaat nog geen zuigelingen bezoek ten huize, nocli geen kantien, noch kinderkribbe en er is enkel voorzien in 2 zaken die de wet van 5 Sept. 1919 oplegi Raadpleging voor zuigelingen. Melkdruppel. a] Raadpleging voor zuigelingen, j De raadpleging voor zuigelingen is vooral bestemd j om gezonde zuigelingen te ontvangen, gebracht door gezonde moeders die beiden door gepasten raad en hulp goed gezond moeten gehouden worden. Daarom prijst ze eerst en vooral de borstvoeding aan omdat de borstvoeding alléén menigen zuigeling voor ziekte zal vrijwaren, De raadpleging voor zuigelingen moet onophoudend pleiten de borstvoeding is de beste voeding van het kind. Het kind heeft recht op voeding van de borst, recht blijft recht, wat al ook worde gezegd om on recht goed te praten. Dat is de 'aak van raadpleging voor zuigelingen ze moet leiding geven niet alleen wat de voeding van den zuigeling betreft, maar ook in opzicht van algemeene t gezondheidsleer om de oorzaken van ziekten, ver -- Zitting van den Gemeenteraad van Zaterdag, 24 September, om 6 ure 's avonds. VERSLAG. Het feest ter inhuldiging van den Heer Burgemees ter van Zondag heeft ook zijn weerklank gevonden in de Zittingszaal van den Gemeenteraad die voor de zitting versierd is. Onder voorzitterschap van den Heer Burgemeester hield de Raad, Zaterdag laatstleden om 6 1/4 zitting. Al de leden zijn aanwezig. Na lezing en goedkeuring van het verslag der voor gaande zitting gaat men over tot het dagorde 1. Punt. Stemming over de stadsreke ning van 1919. De stemming wordt door knikken der leden met eenparigheid goedgekeurd. 2. Punt. Advies nopens de noodzake lijkheid om het terrein van het Fransch- Engelsch militair kerkhof, Reninghelst steen weg, en den toegang ernaar, te bezetten. Er zal een gunstig advies gegeven worden nopens liet tijdelijk voort bezetten van het kerkhof, gelegen achter het kasteel D'Hondt, en den toegang er naar. At. Lahaye. Deze plaats bestemd zijnde, voor het rusten der lijken, kunnen we deze toch niet doen weg voeren. De noodzakelijkheid bestaat in den toestand te laten zooals ze is. met toegang naar het kerkhof. We kunnen de menschen toch niet verplichten een andere plaats te zoeken voor de lijken. Punt met algemeene stemmen goedgekeurd. 3. Punt. Verplichte periodieke verhoo ging der jaarwedde van den Stadssekretaris. Volgens de wet is deze twee jaarlijksche verhooging voorzien en verplichtend. Punt goedgekeurd in afwezigheid van den Secreta ris die de zaal verlaten heeft. 4 Punt. Rekening der lagere scholen voor 1919. M. Couttenier die lezing geeft van inkomsten en uitgaven doet opmerken dat dié voor de gemeente enkel beslaan: de 3 eerste kwartalen van 1919. Wat het vierde kwartaal betreft valt dit onder toepas sing van de nieuwe wet. waarbij de staat in de jaar wedden der onderwijzers tusschenkomt. De totale inkomsten bedragen uitgaven Blijft een overschot van 23.700,03 17.878,50 5.821,50 Rekening goedgekeurd met 13 stemmen. 5. Punt. Begrooting der lagere school voor 1921. M. Couttenier geeft lezing van jaarwedden, vergoe- dlngskosten, kosten van onderhoud der scholen, be- noodigheden enz. aangebracht worden, die we later zullen laten kennen. Alle leden zijn er mee t'akkoord. 8. Punt. Duurtetoeslag aan de Stads- bedienden voor het tweede kwartaal 1921. Dit bestaat hierin dat aan de bedienden door een besluit van den Gouverneur eene zekere som voor duurtetoeslag wordt toegekend. Goedgekeurd. 10. Punt Beraadslaging nopens het behoud der Switch Road. M. Lahaye. Ik hen bij M. Boereboom geweest en gesproken ovc-r het behoud der Swiich Road, We zijn van 't algemeen gedacht deze te behouden. De Switch Road is gemaakt geweest voor het groot ver keer, waarvoor ze hoogst noodig is. Daarom is de kommissie van gedacht ze te behouden. Ik zie er vele voordeelen in. De Switch Road zou daarenbo ven meer kosten van uitbreken dan van ze te be houden. Ik heb dat kunnen doen verstaan aan M. Boerenboom. Nemen we dat ze 10 gemeten groot is, en dat wij het land 1 fr. de meter betalen dat maakt 50.000 fr. om den grond te koopen. voor het uitbreken nemen we 5 fr. den meter, dit is 250.000 fr. Het land dat uitgedolven werd is ook meestal reeds rondgestrooid op de aanpalende landen. Langs deti weg staan reeds een aantal buizen en tenlen c-n de bewoners zouden dus geen uitweg meer hebben Ook nog, de aanpalende gronden zouden in weerde stijgen. We zullen doen wat we kunnen om den weg Té doen overnemen door den Staat. Het is niet zeker dat we lukken. Als het niet gaat dan zijn we zeker van een verplichte toelage van den Staal Allen stemmen er voor, uitgenomen M. Devos. M. Lahaye. Wat de kwestie van M. Boone be treft. We zullen eene nieuwe verbinding aanleggen met den aardeweg te besteenigen, die uitkomt recht over het koeistraatje. De weg zou schooner en beter zijn. Al Cleenewerck. Die weg zou ook moeten her steld worden. M. Brutsaert doet opmerken dat de weg in princiep kan behouden worden mits voldoening te geven onder voorbehoud van later onderzoek. 11. Punt. Mededeelingen. AI. Lahaye. We zijn nu juist bezig aan het her stellen van de wegen. Dezen morgen heb ik de plans en de stukken ontvangen tot het herstellen der stadswegen die door den oorlog geleden hebben wegen te herstellen inet de ontvangene oorlogschade. M. Couttenier geeft lezing van de 6 loten Steenwegen naar Ouderdom, Westouter, Boeschepe en Abeele-Watou, Watou, Crombeke. Woesten. At. Lahaye. In deze aannemingen zal er voor zien worden dat het werk ten bate kome aan de werkloozen van Poperinghe. Af. Brutsaert. Dat zal een beperkte inschrijving zijn. At. Lahaye. Ja. AI. Vandooren drukt er nog eens op dat het alleen is om de werkloozen van Poperinghe werk te ver schaffen. Af. Devos vraagt opdat zoo snel mogelijk de dijken zouden uitgedolven worden aan den Helleketel, tus; schen Abeele en Watouwaarop M- Lahaye doet in zien dat het seizoen te droog is. om het werk aan te vangen, en uien beter zou doen de regen af te wachten. Terloops doet M. Vandooren opmerken dat de mis bruiken in de Melkdruppelvan dag tot dag ver meerderen. Af. Brutsaert. Is het mij toegelaten, indien ieder een den tijd heeft, een verklaring te doen over de Melkdruppel. Ziehier ik heb ondervonden dat er onder de bevolking allerhande valsche geruchten verspreid zijn nopens den Melkdruppel. Ik acht het derhalve wenschelijk eens klaar en duidelijk de bepalingen der wet nopens die kwestie uit een te zeiten. De verorderingen van de wet van 5 Sept. 1919 leg gen aan de gemeenten de verplichting op eene raad pleging voor zuigelingen in le richten en volledig in te richten met zuigelingen bezoek ten huize Doet de gemeente het niet dan zorgt het Nationaal Werk der Kindscheid zelve voor het inrichten van deze raadpleging, maar de gemeente moet in elk geval haar dee! 1/4) in de onkosten betalen. STORTINGEN 0? DE SPAARBOEKJES GEVENDE 3 c o INTEREST ZUIVER VAN BELASTINGEN. Voor alle inlichtingen z ch wenden tot de Agentschap der Sociéte Générale de Belgique BlJHUiZEN TE Audenaerde, Avelghem, Cortemarck, Dixmude, Iseghem, Lichter- velde, Meenen, Moescroen, Poperinghe, Ronse, Rousselaere, Sottegem, Thielt, Vla- niertinghe, Waereghem, Yper. De BANQUE DE COURTRAI vervangt kosteloos aan hare winket ten de Belgische Schatkistbons der Mantherstelling. door A. HANS. De burgemeester was de eenige, dien men nu op straat zag hij droeg thans den last van zijn ambt, al het gevaar ook, want me nig overheidspersoon had zijn leven verloren of was als een dier mishandeld geworden door den moedwil van den vijand. De burgemeester gevoelde echter ook al zijn verantwoordelijkheid. Hij stond hier voor de gansche bevolking, die hem in vredestijd eerbied betuigde, en nu op hem haar vertrouwen stelde. Hij droeg een witte vlag, een servet aan zijn wande! stok gebonden, maar toch het teeken, dat de bezetter hier geen strijd, maar alleen een weerlooze bevolking vinden zou. De burge meester wilde tevens het oog houden op eenige Boschkanters. Dezer gevoelens moch ten zeer rechtvaardig zijn maar ze hier te uiten, kon het heele dorp in gevaar brengen. Om den Duitscher te bestrijden moest men naar het leger gaan. Burgemeester, zijn ze er nog niet klonk het nu en dan angstig door een kei dergat. Neen nog niet, maar blijf gedoken, ze kunnen hier alle minuten zijn, en hoe stiller de parochie, hoe beter. Houd u maar binnen 1 De pastoor kwam nu naar buiten en ging bij den burgemeester. Ik zal met u de Duitschers te gemoet gaan, zei hij. Dat is braaf meneer de pastoor, met tweeën gevoelt ge u toch rustiger. Zeker, wij zullen ons samen borg stel len voor ons volk. Gij hebt alle wapens inge haald nietwaar En het bevel vier keeren herhaald, maar of ze aan den boschkant alles gegeven hebben, wie kan dat nagaan Als de Duit scher er naar vraagt zal ik hem de wapens toonen. Eensklaps greep de burgemeester den pastoor bij den arin en riep verschrikt. Ze zijn daar Aan 't einde van 't dorp zag men plots een wemeling. Eenige soldaten verschenen om den hoek, gejaagd, ongerust, onbekend met mogelijk gevaar. Ze losten hun geweren en eenige kogels floten de twee mannen bo ven 't hoofd. Zwaai met uw vlag, zei de pastoor. Hoog, dat ze het zien... Ja, alzoo... Die sloebers geven er niet om... Ze schieten nog Laten we tot aan den hoek gaan. Mij, goed... Maar als ze schieten. Ze letten niet op ons. Besluiteloos stonden de mannen even te midden der straat. In de woningen had men de schoten ge hoord. Burgemeester, zijn ze daar klonk het weer van achter deuren en blinden. Ja... Houdt u allen binnen.... Eensklaps was het dan vol gewemel. En dan 2al zij enkel hare sociale taak ten volle ver vullen wanneer ze een school is voor lichaam, hart en ziel. De borstvoeding moet in de volle mate der moge lijkheid worden aangewend en ondersteund. b] En wanneer dit gedaan is, mag en moet verder gezorgd worden voor een behoorlijke kunstmatige voeding van de kindjes die niet de borst krijgen. Goede melk is de eerst vereischte tot verzorgde kunstmatige voeding. De raadpleging voor zuigelingen moet er dus aan denken, goede zuivere melk uit te deelen, dit is de Melkdruppel. Er is op dit oogenblik in den geest van veie men schen een verwarring tusschen raadpleging voor zuigelingen en Melkdruppel. Het eerste doe! van de raadplegingen voor zuigelin gen is alle kunstmatige voeding te weeren, dus den Melkdruppel overbodig te maken. Het schoonste ge tuigschrift over de werkzaamheid van eene raadpleging zou zijn dat zij aan geen moeders de kunstmatige voe ding hoeft aan te leeren, omdat binnen haar werkge bied alle moeders de borst geven. Enkel en alleen om de nadeelige gevolgen van een niet geheel te ontwijken kunstmatige voeding te be perken wordt bij de raadpleging eene uitdeeling van melk voor zuigelingen gevoegd. De Melkdruppel mag nooit een spoorslag of eene bekoring worden tot de kunstmatige voeding. Het is volgens die hoofdgedachten dat de raadple ging voor zuigelingen en de Melkdruppel zouden moeten ingericht zijn. Daaruit volgt dat zonder bezwaar dc uitdeeling van melkdoozen merkelijk zou kunnen verminderd wor den en dat de inrichting van de raadpleging van zui gelingen meer moet zijn een werk van opvoedkunde, van geneeskundige en sociale voorbehoeding van prophvlaxie, dan een liefdadigheidswerk dat melkdoo zen ais almoezen schenkt. Ten anderen de uitdeeling van melk is enkel geldig en wettig voor min begoederde gezinnen wiens hoofd minder dan 300 fr. te maande wint en ieder lid min dan 50 fr. De toepassing van deze bepaling zal reeds merkelijk de onkosten verminderen. Ik en wil niet eindigen zonder eene warme hulde te brengen aan de weled Damen en Juffers die zich aan dat edel en soms zeer ondankbaar werk toewijden. Hun naam verdient uit erkentelijkheid in jle Archie ven van stad geboekt te staan. 't Zijn Mevrouw Hector Lebbe, Voorzitster, op wiens offervaardigheid en edelmoedigheid men nooit vruchteloos beroep maakt. Schrijfster Jufv. Maria Biliiau. Leden van het komiteit: Mevr. Alph. van Merris, Mevr. Jos. Vandermersch, Mevr. O. Fiers, Mevr. Oct. Vandenberghe. Mejuffrouwen E. van Merris, R. Boucquey, A. De Puydt, B. Vantours, A. Lebbe, A. Van Walieghem, M. Ramoen, A. Baes, J. Vantours,-M. Lambrecht, M. L. Berat, A. Denys, G. Brutsaert, E. Verbeke, A. Roffiaen. Doktoors Dr Van Walieghem, Dr De Wulf. Ik besluit dus dat dc Melkdruppel, en vooral de raadpleging voor zuigelingen moet blijven voortbe staan en drukke den wensch uit dat er om reden van spaarzaamheid en om aan hun doel ten volle te be antwoorden ze gewijzigd worden volgens de richting die ik kom aan te duiden. Af. Lahaye. De commissie zal alles onderzoe ken, want de misbruiken zijn erg. Ik vind zulk eene inrichting goed voor groote steden, maar niet voor hier. AfBrutsaert. Moest de wet toegepast worden, en alleen toelaten wie min dan 300 fr. te maande wint er zou reeds veel verandering komen, Af. Lahaye. Alleman wint nu meer dan 300 fr. Er moeten verbeteringen ingebracht worden. Af. Couttenier verklaart dat er nog geen een staat toegekomen is, waarop ingeschrevenen voorkomen die volgens hunne verklaring boven de 300 fr. winnen. Af. Vandooren. En ondertusschen de tijd verloopt en de te betalen som groeit maar gedurig aan. De menschen verkoopen de melk voor een tablet chocolade. Af. Brutsaert. De melkdoozen moeten maar afgeschaft worden. Men zou beter trachten melk van de koel te bezorgen. M. Couttenier geeft een uitlegging nopens het ont staan van deze instelling, bij de komst van de Ame rikanen. Af. Vandooren. Die melkdruppel zal over de 15.000 fr. kosten aan de Stad. 1/4 van het totaal bedrag. De Zitting wordt gesloten om 7 i/4 ure. Langs alle zijden drongen de Duitschers binnen. Als mieren kwamen ze uit alle hoeken gekropen... Schoten knalden, en kogels schuifelden door 't dorp en verbrijzelden hier en daar vensters. De burgemeester en de pastoor moesten maken dat ze van de straat kwamen, want met die wilde kerels viel er nu niet te rede neeren... Eensklaps laaide een hooge vlam op., dan walmde een zwarte wolk over de plaats en een huis stond in brand. De bewoners vluchtten gillend wegschoten knetterden en een man stortte stervend neer. Ais een zwarte vlek lag hij op de steenen... Heere God, 't is Pier Basyn, zei de burgemeester, die van uit een kelder liet gruwelijk tooneel zag. Ik moet er naar toe, sprak de pastoor Hij waagde zich buiten, maar nauwelijks hadden de soldaten hem gezien, of een hui lende, opgehitste bende omringde hein. Man hat geschossen 1 riep een grove, woeste kerel. Soldaten, ja, die haben geschossen, antwoordde de geestelijke De menschen hebben hier geen wapens. En zie, daar ligt een burger getroffen. Ein frank-tireur 1 Neen..., die man is uit dat brandend huis gevlucht, en dan neergeschoten. Mis- 'schien leeft hij nog en dan moet ik hem bijstaan. Ook de burgemeester, gehoor gevend aan ia KOtSSELAERE. Vervolg der rede van E. H. De Jaegher 3. Toestand der vluchtelingen in Frankrijk. Eindelijk behooren wij nog een laatste woord te wijden aan de geteisterden die nog bui'en België ver blijven. Ware die nuttige wet op de landpachten der verwoeste streek vroeger gestemd geweest door den Senaat, duizende landbouwers zouden hunne hoeven niet zien pachten hebben door die 18.000 personen die voor den oorlog in de trontstreek niet woonden Hoeveel honderden vluchtelingen kunnen naar hunne vroegere woonplaats niet terugkeeren omdat andere landgenooten hunne hofsteden of hun landgebruik in genomen-hebben Voor die vluchtelingen, die meestal in Frankrijk verblijven, zou er moeten ingezien worden dat de wet op vergoeding der oorlogsschade niet alleenlijk 's lands herstel voorziet maar ook de vergoeding van de door den geteisterde geleden schade. Is het billijk dat die schamele vluchtelingen die nog niet kunnen terug keeren, slechts na langen, tangen tijd de waarde 1914 zouden bekomen, zonder eenig recht op wederbeleg Aan zulke geteisterden, zou er moeten toegelaten worden te verklaren ofwel dat zij niet ineer naar hun vaderland zullen terugkeeren, ofwel dat zij zullen terugkeeren zoodra zij kunnen. Indien de uitgewekene niet terugkeeren doch zich elders in een landbouwbedrijf gesteld hebben, zouden de rechtbanken aan deze geteisterden moeten toelaten zich elders te herstellen, mits eene transactie voor wedcrbelegging. Aan hen die voorloopig nieiterugkee- ren, en die het bewijs leveren dat zij thans niet kunnen terugkeeren, zou aanstonds de waarde 1914 der gele- dene schade uitbetaald worden. Daarenboven zou de rechtbank verklaren dal zij eene bijkomende vergoe ding tot herstel in Belgie zouden bekomen, bij aldicn zij tegen een vastgesteld tijdstip b. v. 1925 naar het vaderland terugkeeren. Indien wij op verschillende misttoestanden gewezen hebben het is niel om de prachtige uitslagen te kleineeren welke hei Ministerie van Landbouw bekomen heeft dank aan de metho dische werking zijner eigene instellingen, dank aan de edelmoedige samenwerking van de Boerengllden en van den Belgischen Boerenbond, dank vooral aan den taaien onverpoosden iever van onze teruggekeerde vluchtelingen die hun vroeger zoo lief en mooi Vlaan- derenland willen doen herworden. Wij wezen op enkele mistoestanden opdat wij, rekening houdende van Belgie' s betallngsvermogen, zoo volkomen en zoo spoedig mogelijk recht zouden zien geschieden. Dit is mogelijk bijaldien er minder naijver of dwars drijverij bestond tusschen de bestuurlijke en rechter lijke diensten, indien er meer bevoegde Staatskommis- sarissen waren, inzonderlijk voor de Landbouwzaken, indien er meer eindvonnissen werden geveld De derde afdeeling drukt de volgende wenschen uit. Voor de geteisterden die builen Belgie verblijven en die naar hun vroegere woonplaats niet kunnen terug keeren, omdat hunne hofstede of uitbating door an dere landgenoien werd ingenomen, zon moeten inge zien worden dat de wet voor oorlogsschade niet alleenlijk 's lands herstel voorziet, maar ook de ver goeding van de door de geteisterde geleden schade. Aan zulke geteisterden (die meestal in Frankrijk ver blijven zou moeten toegelaten worden te verklaren ofwel dat zij niet meer naar hun vaderland zullen terugkeeren ofwel dat zij zullen terugkeeren zoohaast hen daarvoor de mogelijkheid geboden wordt. Aan hen die voorloopig niet kunnen terugkeeren, en die daarvan het bewijs zouden leveren, zou aan stonds de waarde 1914 der geleden schade, uitbetaald moeten worden, en zouden zij eene verklaring ontvangen der rechtbank dat zij, in geval van terug keeren naar 't Vaderland, eene bijkomende vergoeding zouden ontvangen hun het herslel in Belgie mogelijk makende. Voor degenen die niet kunnen terugkeeren, zou er aan die boeren de volgende vergoeding toegekend worden\oor de gebouwen, waarde 1914 voor de oogslvruchten waarde 1914; voor beestlaal en alaam, het verschil tusschen den prijs op 't oogenblik van verlies in 1914 en den prijs van herstel t in 1915 en 1916 Dat in het arrondissement Yper dezelfde basis van vergoeding der oogstvruchten zou aangenomen wor den als in het arrondissement Kortrijk, namelijk dc getaxeerde prijs der bevoorradingscomiteiten. Dat er afzonderlijke staatskommissarissen zouden benoemd worden die bijzonder bevoegd zijn in zake landbouwschade. In de laatste zitting der Scheidsrechterlij ke Kommissies werdde schade op len Augusti 1914, als volgt vastgesteld voor de hierna- vermelde geteisterden VLAMERTINGHE. Debruyne Victor 1200 Vandromme Reini 700 Herman Alphonse 2700 Knockaert Pharaïide Wwe. Maelbrancke Hector 567 Verhacglie Emile 15S0 Maelbrancke Emiie 3 200 Vantfamrne Pauline 1050 Seys Maria Wwe. Louis Maerfens 8410—» Vermeulen Léonard 580 VOORMEZEELE. Lemahieu Entile 27 430 Bailleul Emile 2510 BRIELEN. De Messemaker Jean 3000 YPER. Collez Charles Louis 1100 KEMMEL. Lemahieu Théophile 3 404 Samain N 5320— Wwe. Henri Victoor Vereeke 13370 Léo Gryson Hennebel 1670 Vandevoorde René 1805 LOCRE. Lemeire Edouard 880 DRANOUTRE. Vandamme Henri 3075 WESTOUTRE. Lermyte Henri 5 617 Bourgeois Flora 1016 de stem van den plicht, verscheen nu, al 1 zag hij bleek van ontsteltenis. Hij maakte zich als overste van het dorp! bekend en vroeg naar een officier, maar de j toomlooze, opgewonden bende, dreef beide mannen met slagen en stampen, en onder verwijten voort. Anderen hadden dorpelin gen, zoo vrouwen en kinderen als mannen, uit hun schuilplaats gehaald en dreven de weerloozen voor zich uit, als een levend schild tegen mogelijke vijanden. Een officier sprong plots nader en gebood stil te houden. Burgemeester 1 vroeg hij Deze trad dadelijk uit de rij. De officier uitte nu eveneens de beschul diging dat er geschoten was geworden op zijn troepen. Doch de burgemeester ontkende dit ten stelligste. Dan vroeg de officier of er Franschen of Engelschen in het dorp waren Neen, hier zijn geen soldaten ver klaarde de burgemeester En niemand heeft wapens. Alles is ingeleverd en daar in dat gebouw opgestapeld. Vorwarts hernam de luitenant, en nu moesten de dorpelingen voor de soldaten 'marcheeren tot aan het ander einde van 'tdorp. De vrouwen en kinderen werden daar van de mannen gescheiden en terug gejaagd. Sommigen jammerden, uit vreeze voor hun echtgenoot of zoon Ze smeekten om genade en barmhartigheid maar soldaten bedreig den hen met den kolf van 't geweer en dwongen ze weer in 't dorp te gaan. Men had intusschen op Vereeke's hof ge in desalpeterfabrieken van Klein-Lausen- berg bij Karlsruheheeft gisteren eene ont ploffing plaats gehad. Verscheidene werklie den werden op den slag gedood. De stoffelij ke schade is hoogst aanzienlijk. Te Parijs is een luchtvaartongeluk ge beurd. Eene escadrille bombardementsvlieg tuig sloeg om en geraakte in brand. De twee pasagiers, beiden militairen, vonden den dood in de vlammen. Hunne lichamen waren geheel verkoold. De groote Printemps-magazijnen te Parijs zijn afgebrand Donderdag in den vroegen morgen. De schade beloopt tot ver scheidene millioenen en is door verzekering gedekt. De oorzaak van den brand is onbekend. Nabij Bristol, in Engeland, werden zes spoorwegv/erklieden door een aanstoomen- den trein verrast en dood gereden. Een jongen van 13 jaar, in Duitsch- land, heeft zijn vader met bijlslagen het hoofd ingeslegen; hij heeft koelbloedig zijne mis daad bekend. Maandag hebben de werklieden der bouwnijverheid, te Roebaais, den arbeid hernomen. Op 2600 stakers zijn er ruim 1500 aan den arbeidop 150 fabrieken wa ren er 95 aan 't wetk, 20 in gedeeltelijke en 35 irr volledige staking. Eene vreeselijke waterhoos heeft de Syracusa irr Sicilië geteisterd. Alles is ver- tracht de geschokte vrouw Rommelare wat te bedaren... En ze vertelde dan verder haar wedervaren, hoe de Duitschers de hoeve in brand gestoken hadden en ze de menschen wegjoegen, en vader in den boomgaard moest blijven liggen. Ze hadden hein met een bajonet vermoord. Niemand mocht het lijk naderen... En toen was de arme vrouwe naar Schoonvelde gesukkeld. Ze zat nu hier en wilde weer terug. Vader kan toch niet in den boomgaard blijven liggen... Straks... zei Vereeke, we moeten wach ten. 't is onveilig langs de wegen, en ge zoudt zoo nooit thuis geraken In de diepste verslagenheid zat men bij elkaar, tot er vluchtelingen kwamen die Ieperwaarts trokken en zich schier den tijd niet gunden om te vertellen, wat ze gezien hadden. Gejaagd noemden ze andere slacht offers, vreedzame boeren door woeste solda ten neergeschoten... Daar aan 't bosch lag een man met een groote wonde in den buik. Hij was doodgebloed... En ze noemden hoe ven die in lichte laaie stonden. Hortend en stootend deelden ze dat mee en dan vloden ze verder, opgejaagd door angst, de huive ring van al dien gruwel op het wezen en in de ooren. Vereeke keek zijn vrouw en Godelieve aan. Vertrek ook, zei hij... En gij vroeg de boerin... Ik Maar 't hof... Als gij blijft, doe ik het ook. We moe ten nu te gare zijn 1 En waar zoun we vluch ten Is 't ginder beter dan hier Zoo weifelde en aarzelde men en wachtte dan weer... Dan kwamen er menschen van 't dorp met het nieuws van de komst der Duitschers, die zoo geweldig te keer gingen. Andere benden vluchtelingen trokken voorbij... en ze tierden cn schreeuwden dooreen, met heftige gebaren. Roeselare werd beschoten, zoo kon meti uit hun woor den opmaken Er waren daar nog Fran schen, maar ze moesten achteruit. De Duit schers zaten tegen de stad, aan de aardap pelduikers en op Batavia en ze hadden daar ook burgers in een weide vermoord en ande ren in huizen van 't voorgeborchte doodge stoken. En weer rees voor Vereeke de vraag op, of hij ook. niet moest vluchten. Maar zijn hoeve, zijn vee, zijn oogst, heel zijn inspan, alles wat hij bezat en waarvoor hij zoo ge wrocht had, inoest hij liet dan maar opgeven en achterlaten Als er nog Franschen te Roeselare waren, kan de toestand nog kee ren. Wilden de anderen maar heen gaan... hij zou zich wel uit den slag trekken Zoo werd er gesproken over en weer., en men bleef maar., en eensklaps bestormden soldaten het hof... Jesus, Maria... gilde vrouw Vereeke... Naar den kelder 1 gebood de boer.. Een kogel had een venster verbrijzeld en was in den muur gevlogen... Kermend liepen allen naar beneden. Sol daten stampten de deur in, riepen dan aan de keldertrap Heraus Vervolgt.

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1921 | | pagina 1