BANQUE DE COURTRAI
HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
Apotheek Frans Van de Plas
Sociélé Générale HeUjique
De bloem vao het Vrijboseh
or Den Zondag na
middag gesloten.
Zondag 2n October 1921.
15 Centiemen.
18e Jaar. Nr 40.
MEUBELS
BU^EEIiGE^IEp
DRUKWERKEN
Sausen «Vanneste,
15, Gasthuisstraat,
FOPERiftüHfc
1 Jaar in Stad tehuis besteld. 6.50 fr
buiten Stad met de post 8.00 fr.
Buitenland10.50 fr.
Gasthuisstraat, 15, POPERINGHE,
E. MONCAREY»
SANSEN
20, Gasthuisstraat,
POPERINGHE
De wet op het 8 urenwerk.
Gemeenteraad
Kapitaal
Voorbehoud
Maatschappelijke som I r.207.099,540.45
Fr. 62.000.000
145.099.540,45
Landelijk Economisch Congres
Oorlogsschade.
In 't Buitenland.
Schoolgerief
Boekhandel
Speelkaarten
Zichtkaart'-n
Amerikaansche
bureau's
Bureeimeubels
Meubelpapier
Linoleum
Toile Cirée
Alle
ENZ. 1
bij
F0PERIK6BEKAAR
Voor aankondigingen der
provincie Oost-Vlaanderen
zicli weRden tot
E. DUQUESNE Zoon,
Marnixstraat, 30,
GENT.
Telefoon 1669.
-% lionncmeMt
UlTtf'tVIÏR
V. ivrv8G
Drukkerij - Papierhandel,
POSTCHECKREKENINO nr 15570.
it
Berichten 50 cent. de regel. Nótarieële berichten
50 cent. Rechterlijke Eerherstellingen en vonnissen
1 fr. 50 de regel.Rouwberichten, niet boven de 10 re
ken 5 fr. Grootere hei haalde annoncen, prijzen
op aanvraag.
Alle annoncen zijn
VC'ORAI' TE BETALEN EN
moeten voor den vrij
dag noen ingezonden
worden.
Stoelen
IJzeren Bedden
Matrassen
Sargien
Spiegels
Glas en Gleisch
Verlot
Menagegerief
Stoor s
Gordijnen
Gemaakte
Bloemen
Rouwkronen
Geschenken
ENZ. ENZ
bij
's Zondags gesloten.
Heden, Zaterdag, 1 October, komt de wet
op het 8 urenwerk in voege.
Wij geven hieronder in 't korte, de bijzon
derste bepalingen dier wet, die zooveel, bij
bazen en werklieden, besproken wordt
Iioe lang mag men werken.
In algemeene regel, niet langer dan 8 uren
daags of wel 48 uren te week.
Waar de Zaterdagnamiddag niet gewerkt
wordt, mag men de andere dagen langer
werken, maar niet meer dan 9 uren.
Welke bedrijven vallen onder de toepas
sing der wei.
De mijnwerkers, fabriekwerkers, marmer
en steenkappers, laders en lossers, gas en
electriciteitwerkers, werklieden der bouw
en houtnijverheid, metsers, plakkers, de
brouwers, de bakkers, enz, enz.
De landbouw en de visscherij vallen bui
ten de wet.
De wet is voor 't oogenblik niet toepasse
lijk op de winkelbedrijven, de hotels, spijs
huizen en drankslijterijen, de arbeiders en
bedienden buiten de kantoorbedienden in
koophandelsbedrijven werkzaam. Tegen 1
October 1922 zal een koninklijk besluit de
wet toepasselijk maken op deze bedrijven.
Welke werklieden vallen onder de toe
passing der wet.
Het volledig personeel, zoowel bedienden
als arbeiders. Mogen echter langer werken
1. De personen belast met een bestuurspost
of een vertrouwenspost dit laatste door een
K B. vast te stellen 2. De handelsreizi
gers 3. De aan huis werkende arbeiders.
De wet is niet toepasselijk waar enkel
familieleden werken.
Uitzonderingen.
1. Waar het werk door afwisselende ploe
gen wordt verricht, mag tot 10 uren daags
gewerkt worden, op voorwaarde dat, voor
drie weken of min, niet langer dan 48 uren
per week" gewerkt worde.
2. Wanneer het werk niet mag onderbro
ken worden, mag de arbeidsduur, voor drie
weken ten hoogste, gebracht worden op 56
uren per week.
3. Er kan toegelaten worden langer dan
8 uren daags te laten werken voor de: 1°
Seizoenbedrijven 2° De bedrijven waar wind
of water als drijfkracht uitsluitend gebezigd
worden.
4 Er kan toegelaten worden langer dan
8 uren daags te laten werken, in uitzonder
lijke gevallen, waarin het niet mogelijk is de
grenzen toe te passen van den arbeidsduur.
Daarvoor moet eene overeenkomst bestaan
tusschen de meerderheid der bazen eenerzijds
en de meerderheid der werklieden anderzijds
5. De grenzen van den arbeidsduur mogen
overschreden worden
a) In de bedrijven waar de tijd noodig tot
het werk, niet nauwkeurig kan bepaald
worden.
bDaar waar er schade kan komen op de
grondstoffen.
Een koninklijk besluit bepaalt het maxi
mum toegelaten overuren. Om deze bemach
tiging te verkrijgen, moet eene overeenkomst
bestaan tusschen baas en werklieden, de
Arbeidstoeziener moet een verslag opmaken
om de noodzakelijkheid vast te stellen, en de
bemachtiging kan slechts voor 3 maanden
en 1 jaar worden verkregen.
De arbeidsduur mag nooit meer dan 2uren
verlengd worden.
6 Er mag nog langer gewerkt worden
voor werken die moeten verricht worden
buiten den tijd van het gewoon werk, om een
overgekomen ot dreigend gevaar te verhelpen
of te verhinderen, voor dringende herstel
lingen aan tnachienen en materiaal.
De werktijd mag toch niet meer dan 2 uren
verlengd worden.
De loonen.
De tegenwoordige wet mag in geen geval
aanleiding geven tot loonsvermindering.
In geval van overwerk moet betaald wor
den 251. h. verhoog voor de 2 eerste over
uren, en minstens 50 t h voor de overige
uren. Voor het bijkomend Zondagwerk wordt
het gewoon loon verhoogd met 100 t. h.
De arbeidsdag.
De arbeidsdag ligt bepaald tusschen G u
's morgens en 8 u 's avonds.
Die bepaling is niet van toepassing op:
Debureelen vanhotelsen tooneeluitbatingen,
onderneming van nieuwsbladeren, inlich
tingsagentschappen vervoer, laden en lossen
herstelling aan schepen, gaz- water- en elek-
triciteits inrichtingen, bedrijven waar de
grondstoffen spoedig moeten vervracht wor
den, waar het werk door afwisselende ploe
gen moet verricht worden, seizoenbedrijven,
brcodbakkerijen.
Verplichtingen.
Waar volgens de wet een werkhuisregle
ment moet uithangen, moet de baas een be
richt uithangen. het begin en het einde van
den gewonen arbeidsdag vaststellend, even
ais de schottijden.
De bazen moeten, telkenmale het gebeurt,
de overuren of breuken van overuren, alsook
het getal gebezigde werklieden aanteekenen
in een bijzonder register.
Toezicht.
Ambtenaren zullen belast worden inef het
waken op de naleving der wet.
Straffen.
26 tot 200 fr. boet of eene gevangzitting
van 8 dagen aan den baas of zijn aangestelde
die laten arbeiden langer dan het toegelaten
is, of die de bepalingen der wet niet uithan
gen.
De geldboete wordt toegepast zooveel ma
len als er personen aan den arbeid zijn, tot
een maximum van 2000 fr.
Bij herhaling binnen het jaar worden de
straffen verdubbeld
Zelfde boetensfraf voor dezen die het toe
zicht verhinderen.
De bazen zijn verantwoordelijk voor de
boeten door hunne aangesteldenopgeloopen.
Slechts bij eene eerste overtreding kunnen
verzachtende omstandigheden aangenomen
worden.
Waarvan de totale uitgaven beloopen voor
102.'37,04
20.717.32
25.630,15
21 990,00
18.871,99
18.503.33
Mengelwerk van «De Poperinghenaar». 40
Opvolger van S. VANDEN 3ERGHE,
Bertenplaats, 8, (Kleine Markt),
- I" O I" E it I r. II E.
207.849,83
207.849,83
de lagere gemeenteschool
school der Paullnen
school van St Jan ter Biezen
meisjeschool der Benediktinen
meisjesschool der Penitenten
gemeenteschool van den Braband
Totale uitgaven
Totale ontvangen
AL Vandooren. Ik heb daar zooeven gehoord dat
een zekere som voorzien is geweest voor de prijsuit-
deeling der aangenomen scholen. Het moet u niet
verwonderen als ik later opliet budget van 1922 eene
zekere som zou inschrijven voor de prijsuitdeellng
aan de gemeenteschool.
Waarop al de leden hoofdknikkend antwoorden.
6. Punt Benoeming van eenen onder
wijzer in de Gemeenteschool.
9. Punt. Benoeming eener onderwij-:
zeres aan de aangenomen School van St. j
Jan-ter-Biezen.
De heer Burgemeester verzoekt de aanwezigen de
zaal te verlaten om over te gaan tot de stemming.
De uitslag luidtM. Vanden Berghe aangenomen
als onderwijzer met algemeene stemmen. Jufvrouw
Clara Desmadryl aangenomen als onderwijzeres.
7. Punt. Beraadslaging nopens het
aanveerden of verwerpen van het Moeder
huis
M. Lahaye. We hebben eene vergadering van de
commissie gehad, die beslist heeft het Moederhuis
te behouden. De eenige reden daartoe is dat het
moet bestaan volgens de wet. De gemeente is
verplicht een Moederhuis testichten. We zullen het)c,- -
dus behouden in princiep. Verbeteringen zullen er zvvakking, of misvorming te keer te gaan,
Het Nat. Werk der Kinderbescherming heeft het
recht deze raadpleging op eigen har.d in te richten
overal waar ze niet zal bestaan voorden 1 Juni van
aanstaande jaar.
Overal waar 20 moeders aan de gemeente het in
richten van eene uitdeeling van melk voor zuigelingen
aanvragen is de gemeente verplicht door de nieuwe
wet in deze inrichting te voorzien een melkdruppel te
stichten en te beheeren en haar deel van de onkosten
te dragen.
Dezelfde verplichtingen worden hier opgelegd indien
20 zwangere vrouwen of zoogende moeders de inrich
ting vragen van een eetmaal-uitdeeling van een Kantten
voor de Moeders.
Altijd volgens de wet moet er ook een Kribbe
gesticht zijn.
Hier bestaat nog geen zuigelingen bezoek ten huize,
nocli geen kantien, noch kinderkribbe en er is enkel
voorzien in 2 zaken die de wet van 5 Sept. 1919 oplegi
Raadpleging voor zuigelingen.
Melkdruppel.
a] Raadpleging voor zuigelingen,
j De raadpleging voor zuigelingen is vooral bestemd
j om gezonde zuigelingen te ontvangen, gebracht door
gezonde moeders die beiden door gepasten raad en
hulp goed gezond moeten gehouden worden.
Daarom prijst ze eerst en vooral de borstvoeding
aan omdat de borstvoeding alléén menigen zuigeling
voor ziekte zal vrijwaren,
De raadpleging voor zuigelingen moet onophoudend
pleiten de borstvoeding is de beste voeding van het
kind. Het kind heeft recht op voeding van de borst,
recht blijft recht, wat al ook worde gezegd om on
recht goed te praten.
Dat is de 'aak van raadpleging voor zuigelingen ze
moet leiding geven niet alleen wat de voeding van den
zuigeling betreft, maar ook in opzicht van algemeene
t gezondheidsleer om de oorzaken van ziekten, ver
-- Zitting van den Gemeenteraad van
Zaterdag, 24 September, om 6 ure 's avonds.
VERSLAG.
Het feest ter inhuldiging van den Heer Burgemees
ter van Zondag heeft ook zijn weerklank gevonden in
de Zittingszaal van den Gemeenteraad die voor de
zitting versierd is. Onder voorzitterschap van den
Heer Burgemeester hield de Raad, Zaterdag laatstleden
om 6 1/4 zitting.
Al de leden zijn aanwezig.
Na lezing en goedkeuring van het verslag der voor
gaande zitting gaat men over tot het dagorde
1. Punt. Stemming over de stadsreke
ning van 1919.
De stemming wordt door knikken der leden met
eenparigheid goedgekeurd.
2. Punt. Advies nopens de noodzake
lijkheid om het terrein van het Fransch-
Engelsch militair kerkhof, Reninghelst steen
weg, en den toegang ernaar, te bezetten.
Er zal een gunstig advies gegeven worden nopens
liet tijdelijk voort bezetten van het kerkhof, gelegen
achter het kasteel D'Hondt, en den toegang er naar.
At. Lahaye. Deze plaats bestemd zijnde, voor het
rusten der lijken, kunnen we deze toch niet doen weg
voeren. De noodzakelijkheid bestaat in den toestand
te laten zooals ze is. met toegang naar het kerkhof.
We kunnen de menschen toch niet verplichten een
andere plaats te zoeken voor de lijken.
Punt met algemeene stemmen goedgekeurd.
3. Punt. Verplichte periodieke verhoo
ging der jaarwedde van den Stadssekretaris.
Volgens de wet is deze twee jaarlijksche verhooging
voorzien en verplichtend.
Punt goedgekeurd in afwezigheid van den Secreta
ris die de zaal verlaten heeft.
4 Punt. Rekening der lagere scholen
voor 1919.
M. Couttenier die lezing geeft van inkomsten en
uitgaven doet opmerken dat dié voor de gemeente
enkel beslaan: de 3 eerste kwartalen van 1919.
Wat het vierde kwartaal betreft valt dit onder toepas
sing van de nieuwe wet. waarbij de staat in de jaar
wedden der onderwijzers tusschenkomt.
De totale inkomsten bedragen
uitgaven
Blijft een overschot van
23.700,03
17.878,50
5.821,50
Rekening goedgekeurd met 13 stemmen.
5. Punt. Begrooting der lagere school
voor 1921.
M. Couttenier geeft lezing van jaarwedden, vergoe-
dlngskosten, kosten van onderhoud der scholen, be-
noodigheden enz.
aangebracht worden, die we later zullen laten kennen.
Alle leden zijn er mee t'akkoord.
8. Punt. Duurtetoeslag aan de Stads-
bedienden voor het tweede kwartaal 1921.
Dit bestaat hierin dat aan de bedienden door een
besluit van den Gouverneur eene zekere som voor
duurtetoeslag wordt toegekend.
Goedgekeurd.
10. Punt Beraadslaging nopens het
behoud der Switch Road.
M. Lahaye. Ik hen bij M. Boereboom geweest en
gesproken ovc-r het behoud der Swiich Road, We
zijn van 't algemeen gedacht deze te behouden. De
Switch Road is gemaakt geweest voor het groot ver
keer, waarvoor ze hoogst noodig is. Daarom is de
kommissie van gedacht ze te behouden. Ik zie er
vele voordeelen in. De Switch Road zou daarenbo
ven meer kosten van uitbreken dan van ze te be
houden. Ik heb dat kunnen doen verstaan aan M.
Boerenboom.
Nemen we dat ze 10 gemeten groot is, en dat wij het
land 1 fr. de meter betalen dat maakt 50.000 fr. om
den grond te koopen. voor het uitbreken nemen
we 5 fr. den meter, dit is 250.000 fr.
Het land dat uitgedolven werd is ook meestal reeds
rondgestrooid op de aanpalende landen. Langs deti
weg staan reeds een aantal buizen en tenlen c-n de
bewoners zouden dus geen uitweg meer hebben Ook
nog, de aanpalende gronden zouden in weerde stijgen.
We zullen doen wat we kunnen om den weg Té
doen overnemen door den Staat.
Het is niet zeker dat we lukken. Als het niet gaat
dan zijn we zeker van een verplichte toelage van den
Staal
Allen stemmen er voor, uitgenomen M. Devos.
M. Lahaye. Wat de kwestie van M. Boone be
treft. We zullen eene nieuwe verbinding aanleggen
met den aardeweg te besteenigen, die uitkomt recht
over het koeistraatje. De weg zou schooner en beter
zijn.
Al Cleenewerck. Die weg zou ook moeten her
steld worden.
M. Brutsaert doet opmerken dat de weg in princiep
kan behouden worden mits voldoening te geven onder
voorbehoud van later onderzoek.
11. Punt. Mededeelingen.
AI. Lahaye. We zijn nu juist bezig aan het her
stellen van de wegen. Dezen morgen heb ik de
plans en de stukken ontvangen tot het herstellen der
stadswegen die door den oorlog geleden hebben
wegen te herstellen inet de ontvangene oorlogschade.
M. Couttenier geeft lezing van de 6 loten
Steenwegen naar Ouderdom, Westouter, Boeschepe
en Abeele-Watou, Watou, Crombeke. Woesten.
At. Lahaye. In deze aannemingen zal er voor
zien worden dat het werk ten bate kome aan de
werkloozen van Poperinghe.
Af. Brutsaert. Dat zal een beperkte inschrijving
zijn.
At. Lahaye. Ja.
AI. Vandooren drukt er nog eens op dat het alleen
is om de werkloozen van Poperinghe werk te ver
schaffen.
Af. Devos vraagt opdat zoo snel mogelijk de dijken
zouden uitgedolven worden aan den Helleketel, tus;
schen Abeele en Watouwaarop M- Lahaye doet in
zien dat het seizoen te droog is. om het werk aan te
vangen, en uien beter zou doen de regen af te
wachten.
Terloops doet M. Vandooren opmerken dat de mis
bruiken in de Melkdruppelvan dag tot dag ver
meerderen.
Af. Brutsaert. Is het mij toegelaten, indien ieder
een den tijd heeft, een verklaring te doen over de
Melkdruppel. Ziehier
ik heb ondervonden dat er onder de bevolking
allerhande valsche geruchten verspreid zijn nopens
den Melkdruppel. Ik acht het derhalve wenschelijk
eens klaar en duidelijk de bepalingen der wet nopens
die kwestie uit een te zeiten.
De verorderingen van de wet van 5 Sept. 1919 leg
gen aan de gemeenten de verplichting op eene raad
pleging voor zuigelingen in le richten en volledig in
te richten met zuigelingen bezoek ten huize
Doet de gemeente het niet dan zorgt het Nationaal
Werk der Kindscheid zelve voor het inrichten van
deze raadpleging, maar de gemeente moet in elk geval
haar dee! 1/4) in de onkosten betalen.
STORTINGEN 0? DE SPAARBOEKJES GEVENDE 3 c o INTEREST ZUIVER VAN BELASTINGEN.
Voor alle inlichtingen z ch wenden tot de
Agentschap der Sociéte Générale de Belgique
BlJHUiZEN TE Audenaerde, Avelghem, Cortemarck, Dixmude, Iseghem, Lichter-
velde, Meenen, Moescroen, Poperinghe, Ronse, Rousselaere, Sottegem, Thielt, Vla-
niertinghe, Waereghem, Yper.
De BANQUE DE COURTRAI vervangt kosteloos aan hare winket
ten de Belgische Schatkistbons der Mantherstelling.
door A. HANS.
De burgemeester was de eenige, dien men
nu op straat zag hij droeg thans den last
van zijn ambt, al het gevaar ook, want me
nig overheidspersoon had zijn leven verloren
of was als een dier mishandeld geworden
door den moedwil van den vijand.
De burgemeester gevoelde echter ook al
zijn verantwoordelijkheid.
Hij stond hier voor de gansche bevolking,
die hem in vredestijd eerbied betuigde, en
nu op hem haar vertrouwen stelde. Hij droeg
een witte vlag, een servet aan zijn wande!
stok gebonden, maar toch het teeken, dat
de bezetter hier geen strijd, maar alleen een
weerlooze bevolking vinden zou. De burge
meester wilde tevens het oog houden op
eenige Boschkanters. Dezer gevoelens moch
ten zeer rechtvaardig zijn maar ze hier te
uiten, kon het heele dorp in gevaar brengen.
Om den Duitscher te bestrijden moest men
naar het leger gaan.
Burgemeester, zijn ze er nog niet
klonk het nu en dan angstig door een kei
dergat.
Neen nog niet, maar blijf gedoken, ze
kunnen hier alle minuten zijn, en hoe stiller
de parochie, hoe beter. Houd u maar binnen 1
De pastoor kwam nu naar buiten en ging
bij den burgemeester.
Ik zal met u de Duitschers te gemoet
gaan, zei hij.
Dat is braaf meneer de pastoor, met
tweeën gevoelt ge u toch rustiger.
Zeker, wij zullen ons samen borg stel
len voor ons volk. Gij hebt alle wapens inge
haald nietwaar
En het bevel vier keeren herhaald,
maar of ze aan den boschkant alles gegeven
hebben, wie kan dat nagaan Als de Duit
scher er naar vraagt zal ik hem de wapens
toonen.
Eensklaps greep de burgemeester den
pastoor bij den arin en riep verschrikt.
Ze zijn daar
Aan 't einde van 't dorp zag men plots
een wemeling. Eenige soldaten verschenen
om den hoek, gejaagd, ongerust, onbekend
met mogelijk gevaar. Ze losten hun geweren
en eenige kogels floten de twee mannen bo
ven 't hoofd.
Zwaai met uw vlag, zei de pastoor.
Hoog, dat ze het zien... Ja, alzoo...
Die sloebers geven er niet om... Ze
schieten nog
Laten we tot aan den hoek gaan.
Mij, goed... Maar als ze schieten.
Ze letten niet op ons.
Besluiteloos stonden de mannen even te
midden der straat.
In de woningen had men de schoten ge
hoord.
Burgemeester, zijn ze daar klonk het
weer van achter deuren en blinden.
Ja... Houdt u allen binnen....
Eensklaps was het dan vol gewemel.
En dan 2al zij enkel hare sociale taak ten volle ver
vullen wanneer ze een school is voor lichaam, hart
en ziel.
De borstvoeding moet in de volle mate der moge
lijkheid worden aangewend en ondersteund.
b] En wanneer dit gedaan is, mag en moet verder
gezorgd worden voor een behoorlijke kunstmatige
voeding van de kindjes die niet de borst krijgen.
Goede melk is de eerst vereischte tot verzorgde
kunstmatige voeding.
De raadpleging voor zuigelingen moet er dus aan
denken, goede zuivere melk uit te deelen, dit is de
Melkdruppel.
Er is op dit oogenblik in den geest van veie men
schen een verwarring tusschen raadpleging voor
zuigelingen en Melkdruppel.
Het eerste doe! van de raadplegingen voor zuigelin
gen is alle kunstmatige voeding te weeren, dus den
Melkdruppel overbodig te maken. Het schoonste ge
tuigschrift over de werkzaamheid van eene raadpleging
zou zijn dat zij aan geen moeders de kunstmatige voe
ding hoeft aan te leeren, omdat binnen haar werkge
bied alle moeders de borst geven.
Enkel en alleen om de nadeelige gevolgen van een
niet geheel te ontwijken kunstmatige voeding te be
perken wordt bij de raadpleging eene uitdeeling van
melk voor zuigelingen gevoegd.
De Melkdruppel mag nooit een spoorslag of eene
bekoring worden tot de kunstmatige voeding.
Het is volgens die hoofdgedachten dat de raadple
ging voor zuigelingen en de Melkdruppel zouden
moeten ingericht zijn.
Daaruit volgt dat zonder bezwaar dc uitdeeling van
melkdoozen merkelijk zou kunnen verminderd wor
den en dat de inrichting van de raadpleging van zui
gelingen meer moet zijn een werk van opvoedkunde,
van geneeskundige en sociale voorbehoeding van
prophvlaxie, dan een liefdadigheidswerk dat melkdoo
zen ais almoezen schenkt.
Ten anderen de uitdeeling van melk is enkel geldig
en wettig voor min begoederde gezinnen wiens hoofd
minder dan 300 fr. te maande wint en ieder lid min
dan 50 fr. De toepassing van deze bepaling zal reeds
merkelijk de onkosten verminderen.
Ik en wil niet eindigen zonder eene warme hulde te
brengen aan de weled Damen en Juffers die zich aan
dat edel en soms zeer ondankbaar werk toewijden.
Hun naam verdient uit erkentelijkheid in jle Archie
ven van stad geboekt te staan.
't Zijn Mevrouw Hector Lebbe, Voorzitster, op
wiens offervaardigheid en edelmoedigheid men nooit
vruchteloos beroep maakt. Schrijfster Jufv. Maria
Biliiau. Leden van het komiteit: Mevr. Alph. van
Merris, Mevr. Jos. Vandermersch, Mevr. O. Fiers,
Mevr. Oct. Vandenberghe. Mejuffrouwen E. van
Merris, R. Boucquey, A. De Puydt, B. Vantours, A.
Lebbe, A. Van Walieghem, M. Ramoen, A. Baes,
J. Vantours,-M. Lambrecht, M. L. Berat, A. Denys,
G. Brutsaert, E. Verbeke, A. Roffiaen.
Doktoors Dr Van Walieghem, Dr De Wulf.
Ik besluit dus dat dc Melkdruppel, en vooral de
raadpleging voor zuigelingen moet blijven voortbe
staan en drukke den wensch uit dat er om reden van
spaarzaamheid en om aan hun doel ten volle te be
antwoorden ze gewijzigd worden volgens de richting
die ik kom aan te duiden.
Af. Lahaye. De commissie zal alles onderzoe
ken, want de misbruiken zijn erg. Ik vind zulk eene
inrichting goed voor groote steden, maar niet voor
hier.
AfBrutsaert. Moest de wet toegepast worden,
en alleen toelaten wie min dan 300 fr. te maande
wint er zou reeds veel verandering komen,
Af. Lahaye. Alleman wint nu meer dan 300 fr.
Er moeten verbeteringen ingebracht worden.
Af. Couttenier verklaart dat er nog geen een staat
toegekomen is, waarop ingeschrevenen voorkomen
die volgens hunne verklaring boven de 300 fr. winnen.
Af. Vandooren. En ondertusschen de tijd verloopt
en de te betalen som groeit maar gedurig aan. De
menschen verkoopen de melk voor een tablet
chocolade.
Af. Brutsaert. De melkdoozen moeten maar
afgeschaft worden. Men zou beter trachten melk van
de koel te bezorgen.
M. Couttenier geeft een uitlegging nopens het ont
staan van deze instelling, bij de komst van de Ame
rikanen.
Af. Vandooren. Die melkdruppel zal over de
15.000 fr. kosten aan de Stad. 1/4 van het totaal
bedrag.
De Zitting wordt gesloten om 7 i/4 ure.
Langs alle zijden drongen de Duitschers
binnen.
Als mieren kwamen ze uit alle hoeken
gekropen... Schoten knalden, en kogels
schuifelden door 't dorp en verbrijzelden
hier en daar vensters.
De burgemeester en de pastoor moesten
maken dat ze van de straat kwamen, want
met die wilde kerels viel er nu niet te rede
neeren...
Eensklaps laaide een hooge vlam op.,
dan walmde een zwarte wolk over de plaats
en een huis stond in brand. De bewoners
vluchtten gillend wegschoten knetterden
en een man stortte stervend neer. Ais een
zwarte vlek lag hij op de steenen...
Heere God, 't is Pier Basyn, zei de
burgemeester, die van uit een kelder liet
gruwelijk tooneel zag.
Ik moet er naar toe, sprak de pastoor
Hij waagde zich buiten, maar nauwelijks
hadden de soldaten hem gezien, of een hui
lende, opgehitste bende omringde hein.
Man hat geschossen 1 riep een grove,
woeste kerel.
Soldaten, ja, die haben geschossen,
antwoordde de geestelijke De menschen
hebben hier geen wapens. En zie, daar ligt
een burger getroffen.
Ein frank-tireur 1
Neen..., die man is uit dat brandend
huis gevlucht, en dan neergeschoten. Mis-
'schien leeft hij nog en dan moet ik hem
bijstaan.
Ook de burgemeester, gehoor gevend aan
ia KOtSSELAERE.
Vervolg der rede van E. H. De Jaegher
3. Toestand der vluchtelingen in Frankrijk.
Eindelijk behooren wij nog een laatste woord te
wijden aan de geteisterden die nog bui'en België ver
blijven. Ware die nuttige wet op de landpachten der
verwoeste streek vroeger gestemd geweest door den
Senaat, duizende landbouwers zouden hunne hoeven
niet zien pachten hebben door die 18.000 personen die
voor den oorlog in de trontstreek niet woonden
Hoeveel honderden vluchtelingen kunnen naar hunne
vroegere woonplaats niet terugkeeren omdat andere
landgenooten hunne hofsteden of hun landgebruik in
genomen-hebben
Voor die vluchtelingen, die meestal in Frankrijk
verblijven, zou er moeten ingezien worden dat de wet
op vergoeding der oorlogsschade niet alleenlijk 's lands
herstel voorziet maar ook de vergoeding van de door
den geteisterde geleden schade. Is het billijk dat die
schamele vluchtelingen die nog niet kunnen terug
keeren, slechts na langen, tangen tijd de waarde 1914
zouden bekomen, zonder eenig recht op wederbeleg
Aan zulke geteisterden, zou er moeten toegelaten
worden te verklaren ofwel dat zij niet ineer naar hun
vaderland zullen terugkeeren, ofwel dat zij zullen
terugkeeren zoodra zij kunnen.
Indien de uitgewekene niet terugkeeren doch zich
elders in een landbouwbedrijf gesteld hebben, zouden
de rechtbanken aan deze geteisterden moeten toelaten
zich elders te herstellen, mits eene transactie voor
wedcrbelegging. Aan hen die voorloopig nieiterugkee-
ren, en die het bewijs leveren dat zij thans niet kunnen
terugkeeren, zou aanstonds de waarde 1914 der gele-
dene schade uitbetaald worden. Daarenboven zou de
rechtbank verklaren dal zij eene bijkomende vergoe
ding tot herstel in Belgie zouden bekomen, bij aldicn
zij tegen een vastgesteld tijdstip b. v. 1925 naar het
vaderland terugkeeren. Indien wij op verschillende
misttoestanden gewezen hebben het is niel om de
prachtige uitslagen te kleineeren welke hei Ministerie
van Landbouw bekomen heeft dank aan de metho
dische werking zijner eigene instellingen, dank aan
de edelmoedige samenwerking van de Boerengllden en
van den Belgischen Boerenbond, dank vooral aan den
taaien onverpoosden iever van onze teruggekeerde
vluchtelingen die hun vroeger zoo lief en mooi Vlaan-
derenland willen doen herworden. Wij wezen op
enkele mistoestanden opdat wij, rekening houdende
van Belgie' s betallngsvermogen, zoo volkomen en
zoo spoedig mogelijk recht zouden zien geschieden.
Dit is mogelijk bijaldien er minder naijver of dwars
drijverij bestond tusschen de bestuurlijke en rechter
lijke diensten, indien er meer bevoegde Staatskommis-
sarissen waren, inzonderlijk voor de Landbouwzaken,
indien er meer eindvonnissen werden geveld
De derde afdeeling drukt de volgende
wenschen uit.
Voor de geteisterden die builen Belgie verblijven en
die naar hun vroegere woonplaats niet kunnen terug
keeren, omdat hunne hofstede of uitbating door an
dere landgenoien werd ingenomen, zon moeten inge
zien worden dat de wet voor oorlogsschade niet
alleenlijk 's lands herstel voorziet, maar ook de ver
goeding van de door de geteisterde geleden schade.
Aan zulke geteisterden (die meestal in Frankrijk ver
blijven zou moeten toegelaten worden te verklaren
ofwel dat zij niet meer naar hun vaderland zullen
terugkeeren ofwel dat zij zullen terugkeeren zoohaast
hen daarvoor de mogelijkheid geboden wordt.
Aan hen die voorloopig niet kunnen terugkeeren,
en die daarvan het bewijs zouden leveren, zou aan
stonds de waarde 1914 der geleden schade, uitbetaald
moeten worden, en zouden zij eene verklaring
ontvangen der rechtbank dat zij, in geval van terug
keeren naar 't Vaderland, eene bijkomende vergoeding
zouden ontvangen hun het herslel in Belgie mogelijk
makende.
Voor degenen die niet kunnen terugkeeren, zou er
aan die boeren de volgende vergoeding toegekend
worden\oor de gebouwen, waarde 1914 voor de
oogslvruchten waarde 1914; voor beestlaal en alaam,
het verschil tusschen den prijs op 't oogenblik van
verlies in 1914 en den prijs van herstel t in 1915
en 1916
Dat in het arrondissement Yper dezelfde basis van
vergoeding der oogstvruchten zou aangenomen wor
den als in het arrondissement Kortrijk, namelijk dc
getaxeerde prijs der bevoorradingscomiteiten.
Dat er afzonderlijke staatskommissarissen zouden
benoemd worden die bijzonder bevoegd zijn in zake
landbouwschade.
In de laatste zitting der Scheidsrechterlij
ke Kommissies werdde schade op len Augusti
1914, als volgt vastgesteld voor de hierna-
vermelde geteisterden
VLAMERTINGHE.
Debruyne Victor 1200
Vandromme Reini 700
Herman Alphonse 2700
Knockaert Pharaïide
Wwe. Maelbrancke Hector 567
Verhacglie Emile 15S0
Maelbrancke Emiie 3 200
Vantfamrne Pauline 1050
Seys Maria Wwe. Louis Maerfens 8410—»
Vermeulen Léonard 580
VOORMEZEELE.
Lemahieu Entile 27 430
Bailleul Emile 2510
BRIELEN.
De Messemaker Jean 3000
YPER.
Collez Charles Louis 1100
KEMMEL.
Lemahieu Théophile 3 404
Samain N 5320—
Wwe. Henri Victoor Vereeke 13370
Léo Gryson Hennebel 1670
Vandevoorde René 1805
LOCRE.
Lemeire Edouard 880
DRANOUTRE.
Vandamme Henri 3075
WESTOUTRE.
Lermyte Henri 5 617
Bourgeois Flora 1016
de stem van den plicht, verscheen nu, al 1
zag hij bleek van ontsteltenis.
Hij maakte zich als overste van het dorp!
bekend en vroeg naar een officier, maar de j
toomlooze, opgewonden bende, dreef beide
mannen met slagen en stampen, en onder
verwijten voort. Anderen hadden dorpelin
gen, zoo vrouwen en kinderen als mannen,
uit hun schuilplaats gehaald en dreven de
weerloozen voor zich uit, als een levend
schild tegen mogelijke vijanden.
Een officier sprong plots nader en gebood
stil te houden.
Burgemeester 1 vroeg hij
Deze trad dadelijk uit de rij.
De officier uitte nu eveneens de beschul
diging dat er geschoten was geworden op
zijn troepen. Doch de burgemeester ontkende
dit ten stelligste. Dan vroeg de officier of er
Franschen of Engelschen in het dorp waren
Neen, hier zijn geen soldaten ver
klaarde de burgemeester En niemand heeft
wapens. Alles is ingeleverd en daar in dat
gebouw opgestapeld.
Vorwarts hernam de luitenant, en nu
moesten de dorpelingen voor de soldaten
'marcheeren tot aan het ander einde van
'tdorp.
De vrouwen en kinderen werden daar van
de mannen gescheiden en terug gejaagd.
Sommigen jammerden, uit vreeze voor hun
echtgenoot of zoon Ze smeekten om genade
en barmhartigheid maar soldaten bedreig
den hen met den kolf van 't geweer en
dwongen ze weer in 't dorp te gaan.
Men had intusschen op Vereeke's hof ge
in desalpeterfabrieken van Klein-Lausen-
berg bij Karlsruheheeft gisteren eene ont
ploffing plaats gehad. Verscheidene werklie
den werden op den slag gedood. De stoffelij
ke schade is hoogst aanzienlijk.
Te Parijs is een luchtvaartongeluk ge
beurd. Eene escadrille bombardementsvlieg
tuig sloeg om en geraakte in brand. De
twee pasagiers, beiden militairen, vonden
den dood in de vlammen. Hunne lichamen
waren geheel verkoold.
De groote Printemps-magazijnen te
Parijs zijn afgebrand Donderdag in den
vroegen morgen. De schade beloopt tot ver
scheidene millioenen en is door verzekering
gedekt. De oorzaak van den brand is
onbekend.
Nabij Bristol, in Engeland, werden zes
spoorwegv/erklieden door een aanstoomen-
den trein verrast en dood gereden.
Een jongen van 13 jaar, in Duitsch-
land, heeft zijn vader met bijlslagen het hoofd
ingeslegen; hij heeft koelbloedig zijne mis
daad bekend.
Maandag hebben de werklieden der
bouwnijverheid, te Roebaais, den arbeid
hernomen. Op 2600 stakers zijn er ruim
1500 aan den arbeidop 150 fabrieken wa
ren er 95 aan 't wetk, 20 in gedeeltelijke en
35 irr volledige staking.
Eene vreeselijke waterhoos heeft de
Syracusa irr Sicilië geteisterd. Alles is ver-
tracht de geschokte vrouw Rommelare wat
te bedaren... En ze vertelde dan verder haar
wedervaren, hoe de Duitschers de hoeve in
brand gestoken hadden en ze de menschen
wegjoegen, en vader in den boomgaard
moest blijven liggen. Ze hadden hein met
een bajonet vermoord. Niemand mocht het
lijk naderen... En toen was de arme vrouwe
naar Schoonvelde gesukkeld. Ze zat nu hier
en wilde weer terug. Vader kan toch niet in
den boomgaard blijven liggen...
Straks... zei Vereeke, we moeten wach
ten. 't is onveilig langs de wegen, en ge
zoudt zoo nooit thuis geraken
In de diepste verslagenheid zat men bij
elkaar, tot er vluchtelingen kwamen die
Ieperwaarts trokken en zich schier den tijd
niet gunden om te vertellen, wat ze gezien
hadden. Gejaagd noemden ze andere slacht
offers, vreedzame boeren door woeste solda
ten neergeschoten... Daar aan 't bosch lag
een man met een groote wonde in den buik.
Hij was doodgebloed... En ze noemden hoe
ven die in lichte laaie stonden. Hortend en
stootend deelden ze dat mee en dan vloden
ze verder, opgejaagd door angst, de huive
ring van al dien gruwel op het wezen en in
de ooren.
Vereeke keek zijn vrouw en Godelieve
aan.
Vertrek ook, zei hij...
En gij vroeg de boerin...
Ik Maar 't hof...
Als gij blijft, doe ik het ook. We moe
ten nu te gare zijn 1 En waar zoun we vluch
ten Is 't ginder beter dan hier
Zoo weifelde en aarzelde men en wachtte
dan weer... Dan kwamen er menschen van
't dorp met het nieuws van de komst der
Duitschers, die zoo geweldig te keer gingen.
Andere benden vluchtelingen trokken
voorbij... en ze tierden cn schreeuwden
dooreen, met heftige gebaren. Roeselare
werd beschoten, zoo kon meti uit hun woor
den opmaken Er waren daar nog Fran
schen, maar ze moesten achteruit. De Duit
schers zaten tegen de stad, aan de aardap
pelduikers en op Batavia en ze hadden daar
ook burgers in een weide vermoord en ande
ren in huizen van 't voorgeborchte doodge
stoken.
En weer rees voor Vereeke de vraag op,
of hij ook. niet moest vluchten. Maar zijn
hoeve, zijn vee, zijn oogst, heel zijn inspan,
alles wat hij bezat en waarvoor hij zoo ge
wrocht had, inoest hij liet dan maar opgeven
en achterlaten Als er nog Franschen te
Roeselare waren, kan de toestand nog kee
ren. Wilden de anderen maar heen gaan...
hij zou zich wel uit den slag trekken
Zoo werd er gesproken over en weer., en
men bleef maar., en eensklaps bestormden
soldaten het hof...
Jesus, Maria... gilde vrouw Vereeke...
Naar den kelder 1 gebood de boer..
Een kogel had een venster verbrijzeld en
was in den muur gevlogen...
Kermend liepen allen naar beneden. Sol
daten stampten de deur in, riepen dan aan
de keldertrap Heraus
Vervolgt.