HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCEN BLAD
Nieuwsblad voor Poperingheen
tib:
"Sur lijn utt in noon..
Gokes - Kolen - Mhraeieten
Zondag 26« November 1922.
15 Gentlemen.
19e Jaar. N' 48.
HET GEHEIjVl HUWELIJK
Apotheek Frans Van de Plas
Eerw. Heer BERAT
Abonaementprijs
In Stad fr. 6.50
In Belgie £ar, 8.00
Buitenland 13.00
Sansea^Vauaeste,
ÏE8BDOPIICH,
Eene inlassching
VOMISSEI,
Onzijdig.
O orlogss chade.
Poll de Bretagne,
Politiek O ver zich t. Wanneer krijgen wij Amnestie
LIJ K R ED EN
Gij zult niet vloeken.
Nog geene bewijzen
Voor de aangenomen Gemeenten.
Beiastingswaarden.
Eigenaars.
Minister Nolf.
De oogkwalen bij de Oud-Strijders.
Het papieren geld in Duitschland.
Maatschappelijke Zetel 10, KOESTRAAT, 10, GENT.
per Jaar
Uitgever
Drukkerij,
Papierhandel,
15, Gasthuisstraat,
POPERINGHE
Telefoon nr
Poukheokrekening
nr 15570.
Ï'ISUS
BERiCHTEB,
o.6o ctn per regel.
2 inl. o.5o ctn
3 inl. o 45 ct"
1 5o fr. per regel.
ROÜWBERICHTEB,
5 fr. voor 10 reg.
Herhaalde Annoncen
prijzen op aanvraag
Alle annoncen zijn
vooraf te betalen
en moeten voor dbn
Vrijdag jnoezonden
worden. Ki.hne
berichten tegen
den Vrijdag noen.
POPERIHGHENAAH
Wie heden een abonnement vraagt op
ons blad krijgt het kosteloos van nu tot
Nieuwjaar.
«o»
In de eerste helft van December zullen de
briefdragers de prijs van het abonnement
inzamelen.Men merke wel op dat ze slechts
eenmaal komen en zorge dus dat de post-
kwittancie bij het eerste vertoon betaald
worde.
«o»
Onze abonnenten uit Congo en Amerika,
gelieven ons het bedrag op te sturen.
«o»
Alleadresveranderingen, reklamaties van
niet ontvangen nummers moeten in de post
zelf (en NIET bij ons) aangegeven worden,
voor dezen die ons blad rechtstreeks door
de post ontvangen, ('t Is te zeggen zonder
timber).
Het is de gewoonte niet een boekbespre
king te plaatsen op het voorblad en toch
heb ik de toelating gevraagd aan het wakkere
bestuur van dit gevierd viaamsch blad, dat
gelijk een vaan wappert aan den toren van
ons geliefde Westland,om eene uitzondering
te maken voor wat er hierachter gezegd
wordt over een boek, zoo even verschenen,
onder bovenstaanden titel of hoofding. En
de reden Omdat dit boek uit boete op
11 November 11. verschenen is, den dag van
den vrede, den dag dat ze dit jaar gesold
hebben te Brussel met de herbegraving van
den onbekenden soldaat wat, in zich
zelve, een vroom gedacht was ware er niet
de beteekenis bij, die het Vlaamschhatende,
militarizeerende gedoe er dik aan gehecht
heeft, zijnen winkel ten bate omdat dit boek
van de hand van Professor D1 Daels is, den
wakker Vlaamschen voorman en tevens den
beroemdsten leeraar aan de Hoogeschool
van Genteindelijk, omdat dit boek op zich
zelve een daad is, een daad van durf en wils
kracht, van de eerste bladzijde tot de laatste,
voor... zijn volk in nood te weten ons
Vlaamsche bloedeigene volk En van dat
ongewone boek, dat iedereen in den lande
kennen moet, wil ik kortbondig hier den in
houd zeggen en de beteekenis.
A. De inhoud, eerst132 bladzijden be
slaat het,mooi uitgegeven,mooi verlucht ofte
geillustreerd, en bestaat, eigenlijk, uit twee
deelen het eerste korte, rake schetsen,
meestal in de loopgraven geschreven, en die
vroeger in 1915 tijdens den oorlog, in het
front-dagblad De Belgische Standaard
verschenen en later onder den naam van
Volksfierheid bij duizende exemplaren
aan de Vlaamsche soldaten ten geschenke
uitgedeeld werden het tweede deel, dat er
het redematige en noodzakelijke gevolg van
vormt, omdat het door de zelfde gedachte
gedragen is, in gelijkaardigai verschilt
den uiterlijken vorm er van ziele-
lijden geboren werd, en een zelfde doel
betracht voor mijn volk in nood dat
tweede deel bevat al de zooveel besproken
redevoeringen door Professor Daels gehou
den in den lande sedert den wapenstilstand.
En dat is het bewaren weerd.'t lezen weerd,
't geven weerd aan kind en mage en vriend
en... vijand want,dat boek is een daad,zoo
er weinigen zijn Daarom hier nu een wel
gemeend woord over
B. Zijn beteekenis. Professor Daels laat
als kenspreuk op dat boek drukken die
veelbeteekende zetIk dien waaronder
ook Joë Englisch, Vlaanderen 's geliefkoos-
den kunstenaar,vermoord tijdensden oorlog,
zijn teekeningen uitgaf. Het is juist die
dienstbaarheid, die het boek zoo kenmerkt,
die bewuste,gewenschte,gewilde dienstbaar
heid van den edelen, van den vromen, van
den geleerden, die zijn verlaten, verstooten,
verwaarloosde of verdrukte volk meê deelen
wil en moet moet uit den diepsten drang
van zijn gemoed van zijn kunnen en ken
nen, van zijn weten, van zijn beschaving,
om het hooger op te brengen, hooger in de
verdiende glorie van de menschheid,hooger,
dus dichter, bij God 1
Daaruit volgt dat uit gansch het boek dit
heerlijk zielezuchten gaat van den trouw
aan eigen stam en aan eigen bloed, want zoo
't Wate zei
Uit houwe trouw
wordt Moereland herboren
Door gansch dat boek straalt den onver
biddelijke wil van verzet tegen het onrecht
den volke aangedaan. Een eenderleitmotiev,
een eender leiddraad loopt dus dwars door
het boek, van op tot neer, uit houwe trouw
aan het bloedeigen volk, het bewust verzet
in het eerste deel tegen het oninensche-
lijke onrecht tijdens den oorlog, door de
Duitschers op het lijf van ons volk gepleegd,
en, altijd langs denzelfden leiddraad, in
het tweede deel het doelbewuste verzet
tegen het schreeuwend onrecht, na den
oorlog,op de ziel van ons volk nog dagelijks
gedaan door die van den Havere zoo
als René De Clercq het dichtte en hun
navolgers O lees ze, blad na blad, die
penningbeelden van het eerste deel, gegrif
feld op de boorden van een berrie in een
verlaten kelder, of op den hoek van een
stukgeschoten herbergtafel ievers in een
schure, waar de wind Gods door het
verscheurde dak speelde en ge zult u
voelen meeleven met het meêdoogende hart
van den schrijver, en hoogste daad van
een boek u beter voelen worden, beter
gesteld en beter tot daadvaardigheid bereid
Lees ze dan, daarachter, die reeks redevoe
ringen, die even als de platen van de graven
onzer jongens,en de geschonden zerksteenen
van Heldenhulde aan den Yzer, die er naast
staan te vlammen, getuigenis komen geven
van de waarheid,in hetaanschijnder mensch
heid het kostte ook wat het wil aan die
dat woord uitspreken gaat, en zeg me,
dan, gij die dit leest, of zulk een boek van
de daad niet in elke openbare bibliotheek
staan moet, niet in eiken heerd gelezen moet
zijn, niet op eiken pronkkamer van Vlaan
deren,dus ook hier in ons geliefde Westland,
Mengelwerk van «De Poperinghenaar» 23
ROMAN
Mevrouw Siegel scheen zich hier als
tehuis te gevoelenzij had in den gemakke-
lijksten leuningstoel plaats genomen en lag
daarin in een houding alsof zij de meesteres,
althans de bestuurster van het huis was. Zij
was in alles een vrouw der wereld. In haar
jeugd was zij buitengewoon schoon geweest,
en thans werden allerlei toiletkunsten door
haar aangewend, om zoovee! mogelijk het
verlies der vroegere schoonheid te vergoe
den. Zooals zij daar zat, was zij de meest
volkomene uitdrukking van zelfbehagen en
tevredenheid met zich zelve.
Haar dochter Veronika was een beeld
schoon meisje. Zij had donkere, uitdruk
kingsvolle oogen, levendige, bevallige
gelaatstrekken, prachtig haar en een fraaie
gestalte.
Haar bekoorlijke lichaamsvormen kwa
men door haar sierlijke kleeding op 't voor-
deeligst uit. Het haar was zoo opgemaakt,
dat het dadelijk in 't oog viel, hoe schoon en
weelderig het was. De kleine blanke handen,
waaraan verscheidene ringen prijkten, wa
ren met een borduurwerk bezig, iets voor de
kleine Elfriede, dat door de schitterende
kleuren, het kind zeker zou bekoren.
Een dienstmeisje bracht een groote zilve
ren schaal met heerlijke vruchten. Mijnheer
Seewald, aldus sprak het meisje, had ge
meend dat mevrouw en de freule bij de
drukkende warmte wel smaak zouden vinden
m de verkoelende vruchten.
liggen moet En zeg me dan, als ge met
Kerstdag of Nieuwjaar, gij peter uw villen
besteken wilt, of gij meester uw beste leer
lingen 'oeloonen zult,of ge niet honderdmaal
liever dat boek, dat getuigt voor uw volk, en
uw volk beter zal maken, geven zoudt ten
geschenke dan tien andere prullen die algauw
de scheurmande verdienen en... ook krijgen?
En, indien er nog een aanbeveling er bij
mocht, 't ware de wete dat dit boek uitge
geven is ten bate van den jaarlijkschen bede
vaart aan de graven van onze jongens van
den Yzer, wier lijken liggen, zoo Verschaeve
dichtte,
lijk zaden in 't zand
Een vroom gedachte met een vroede daad
Gherwin Eeckel.
Het boek is te krijgen in onzen boekwin
kel, bureel van De Poperinghenaar tegen
3 fr. 50 en de luxusuitgave tegen 5 fr. Voor
verzendingskosten 25 cent. bij te voegen.
Opvolger van S. VANDEN 3ERGHE,
Bertenplaats, 8, (Kleine Markt),
I» O I* E I! 11\ II E.
Wat is onzijdig Onzijdig, in zijn eigen
beschouwd, is noch mossel noch visch. On
zijdig is zonder kleur, zonder smaak, zonder
reuk onzijdig, in andere woorden,is niets.
Nochtans dat woord wordt gebruikt om
iets te beteekenen, ja, om veel te betee-
kenen, en 'k zal zeggen, om alles te betee
kenen. Door dat woord dekt men de meeste
dwaasheden op politiek, godsdienstig en
zedelijk gebied.
Op zedelijk gebied stelt men eene onzij
dige zedeleer voor,als ware zij onafhankelijk
van alle godsdienstige, van alle politipke
denkwijze, en daarom ook overeenkomstig,
zoo gezeid, met alle godsdienstige en met
alle politieke denkwijze. Iedereen ziet aan
stonds dat zulke zedeleer op niets uitkomt,
en als zij nog schijnt op iets uit te komen
vooreerst, zij is niet meer onzijdig, en wat
meer is, zij is altijd eene onzedige zedeleer,
omdat er geene zedeleer zonder God en
godsdienst, als grondvest, kan bestaan, im
mers zonder God is alle zedeleer zonder be
krachtiging en zonder gewetensverplichting
zij is dan op niets gesteund, en loos en boos.
Gij zult mij zeggen, zij is gesteund op de
natuurwetmaar, de natuurwet zelve moet
gesteund zijn op God, den Schepper der
natuur, of zij is een ijdel woord, en zij komt
uit op inenschelijke opiniën of goeddunkens,
die verschillen van persoon tot persoon.
Bijgevolg de onzijdige, of beter, de onzedige
zedeleer is niets anders dan schijn, valsch-
heid en bedrog.
De onzijdigheid op godsdienstig gebied is
nog meerder bedrog, en nog veel slechter
en veel ijdeler. Dat vraagt zelfs geen bewijs;
want, geen godsdienst bestaat er zonder God
voor grondsteen, en geen godsdienst is waar
tenzij hij God erkent gelijk Hij zelf hem
veropenbaard heeft Hij heeft hem doen
kennen in den loop der eeuwen in den katho
lieken godsdienst. Bijgevolgigeen ware gods
dienst buiten den katholieken godsdienst.
Eindelijk, ten derde, onzijdigheid op poli
tiek gebied is de laatste, en misschien wel
de gevaarlijkste en verleidendste dwaalleer,
en zij wordt gebruikt op onze dagen om alle
dwalingen te dekken het is een uitsteek-
berd, dat altijd gebruikt wordt om de brave
en onnoozele menschen te bedriegen. Onzij
digheid in de politiek is een ijdel woord
dat bestaat niet, en kan niet bestaan, lijk
dat het op zedelijk en godsdienstig gebied
niet kan bestaan ook, de ervaring is daar,
om dat te bevestigen. Nemen wij eenige
voorbeelden.
Ik zal eerst spreken van de algeineene
politiek van ons land.
Vóór den oorlog hebben wij de onafhan
kelijke partij te Brussel zien opdagen, tegen
over het dwaas en doorslecht bestuur der
liberalen van 1879, die den schoolstrijd ont
ketend hadden, en ons land met rasse
schreden naar de bankroet leidden het was
ai te kras dat bestuur der liberalen De libe
ralen zelve konden het niet langer duiden,
en zij stichten de partij der onafhankelijken
eene partij zonder program, eene onzijdige
partij, een doodgeboren kind. Deze partij
heeft eenige dagen van levenloos bestaan
gehad, en zij is verdwenen zonder nog eenig
spoor van haar wezen achter te laten.
Na den oorlog heeft dat woord van onzij
digheid veel bijval gehad, en alles was
onzijdig.
Vooreerst, men had het ministerie dat
drieledig en onzijdig was. Dat ministerie
heeft nooit onzijdig geweest inderdaad
het heeft wezentlijk onder de macht gestaan
van de socialisten, die baas en meester
speelden en het heeft ons geliefde Belgie
op den boord van den afgrond gebracht op
financieel gebied, zoodanig dat de kiezers,
in de laatste kiezing, eenen vreeselijken
kaakslag gegeven hebben aan het SOCialiS-
IIIW IIW tm
Dat noem ik waarlijk attent, zei me
vrouw Siegel die, als zij te gast was er niet
van hield iets af te staan.
Zij nam een prachtige perzik en zette ai
etende het gesprek voort.
'k Moet eerlijk bekennen dat 't me hier
uitmuntend bevalt, Veronika, vervolgde zij.
Mijnheer Seewald moet zeer rijk zijn, want
de kostbare en smaakvolle inrichting van
het huis en de weelde, die in alles is op te
merken vereischen groote uitgaven.
Ongetwijfeld is hij zeer rijk, antwoord
de haar dochter. Maar wat me nog meer in
hem bevalt, is zijn goedheid en beminne
lijkheid. Ik vind hem een allerliefst man.
Ik ook, zei mevrouw Siegel. Hoe staat
het er meê, mijn kind, denkt gij dat ge hoop
op hem kunt hebben? Gij hebt ten minste
mijn raad opgevolgd en goed den schijn
aangenomen alsof ge zijn kind lief hebt.
Ik heb de kleine Elfriede werkelijk
hartelijk lief, mama, ik behoef er niet den
schijn van aan te nemen.
Des te beter, mijn kindIk ben over
tuigd dat niets den heer Seewald meer ge
noegen doet dan te zien dat men veel van zijn
kind houdt. Oprechte genegenheid is verre
te verkiezen boven den blooten schijn er
van. Maar zeg me eens, lieve Veronika, we
zijn nu reeds geruimen tijd hier, hebt ge nog
niet uit het een of ander kunnen opmaken
dat mijnheer Seewald op u verliefd is?
Dat is een gewichtige vraag, mama
en ik kan die waarlijk niet beantwoorden.
Mijnheer Seewald is altijd zeer vriendelijk
jegens mij, hij praat gaarne met me en heeft
me zelfs het een en ander in vertrouwen
verteld, maar van een innige genegenheid
heb ik tot nog toe niets bespeurd. Van een
zaak ben ik daarentegen volkomen zeker:
me aan hetwelk zij,en met recht,die geldver-
j kwisting toeschreven. Ikzal hier niet spreken
van liet kwaad, dat dit zoogezeid onzijdig
bestuur berokkend heeft aan de katholieke
partij en den godsdienst.
Men heeft, ten tweede, het zoogezeid
onzijdig nationaal verbond der staatsbedien
den nieuwe fopperij. Het nationaal verbond
der staatsbedienden was, van eersten af,
socialistisch in den grond, en kwam slechts
voor als onzijdig, om de brave menschen te
bedriegen, aan te lokken, en in zijne klau
wen te krijgen.
Ten huidigen dage is er niemand meer die
twijfelt aan den partijgeest van het onzijdig
nationaal verbond: het is socialist geworden
in zijn bestuur, in zijne strekking, in alles
en het is een waar gevaar geworden voor de
veiligheid van ons land. In Frankrijk wordt
zulk een verbond of syndikaat niet geduld,
en men heeft gelijk, omdat zulk verbond het
algemeen welzijn in gevaar brengt. De ver
standige onder de socialisten zelf zijn er
tegen opgekomen, en zij hebben zulk een
syndikaat buiten de wet gesteld.
Men heeft ten derde eene andere onzijdige
partij zien tot stand komen de frontpartij.
Nog eens eene onzijdige partij, ten minste
onder godsdienstig opzicht. De oude leuze
der blauwvoeten is verdwenen alles voor
Vlaanderen, Vlaanderen voor Christus
't is te zeggen dat alle vlaamschgezindheid
eerst aan God en godsdienst onderhevig
was. Neen, nu is het viaamsch vóór al en
tegen al Men is onzijdig in politiek: noch
katholiek, noch liberaal, nog sociaal, maar
viaamsch alleen en om'toteên doel te ko
men eischt men de bestuurlijke scheiding,
ja, als het noodig is, met oproer en geweld.
Nog eene onzijdigheid eene ware fopperij,
een ongelukskind voor de katholieke partij
eene onzijdigheid die tot niets anders strekt,
dan om verdeeldheid te zaaien in de katho
lieke rangen, en zoo deze partij ten onderen
te brengen ik zeg in de katholieke rangen,
want op de liberalen en socialen heeft die
parjij weinig of geen invloed. Hunne stemme
krijgen zij niet en nooitdie mannen zijn ie
veel gebeten op den godsdienst en dien
haat geven zij niet prijs voor dat onzijdig
program der frontpartij, hun eerste ideaal
verlaten zij niet vooreen tweede van minder
belang in hunne oogen zij stemmen voor
de socialisten of liberalen, en de onzijdige
frontpartij heeft geen overwegenden invloed
op hun. Nog eens fopperij, en levensgevaar
voor de katholieke, voor de eenige gods
dienstige partij in ons land. Het kwaad dat
zij doen aan de katholieke partij komt ten
goede aan de liberalen en socialen als partij
zijn ze en blijven zij machteloos iets goeds
te verrichten maar voor de katholieke partij
zijn zij een waar ongeluk. En nochtans er
zijn ernstige geloovigen die die partij aange
kleefd zijn met hert en ziel, en die voor die
herschenschim de katholieke pariij helpen
verscheuren en verbrokkelen. Welke ver
blindheid Vervolgt.
Postcheckrekening Nr 87048 Telefoon Nr 77.
Vooraleer uwe aankoopen te doen van
Inlandsche, Fransche, Engelsche of Saar-
kolen, vraagt prijzen en voorwaarden aan
de firma
A G DE COCK,
92-94, Ardoyesteenweg, ROUSSELARE.
GROOTKLEIN.
Trouwe Bediening. Voordeelige Prijzen.
In de laatste zitting der Scheidsrechter
lijke Kommissies werd de schade op len Au-
gusti 1914, als volgt vastgesteld voor de
hier nav er melde geteisterden
YPER.
Bartier Julie
Lemeire Joseph
We Debrabandere en kinders
Brtiyne Jules
Duhameeuw Louis
Duhameeuw Louis
Hanegreefs Pierre
Vlaemynck Pliilomène
Van Bleu Joseph
Devolder Pierre
Louage Maurice
Vandeveken Céline
Lepercq Henri
Fortunas Nicolas
LANGEMARCK.
Vandeputte Camille
Bourgeois Pieter
We D'Herck
Notredame Charles
Vandenbussche Henri
We Wittouck
We Deleu en kinders
Bouckenhooghe Henri
fr. 33725.
6645.
21120.
8550.
47280.
22475.
300.
400.
9170.
12415.
6965.
7760.
4017.
10000.
8640.
995.
1215.
1482.
49804.
6703.
6185.
810.
Bij ons te verkrijgen
Anti-rumatiscbe wol aan 4 fr. 50 het pak.
hij is zeer in zijn schik en nog vriendelijker
dan anders wanneer ik me met Elfriede be
zighoud.
Het kind is bepaald de hoogste kaart
dje ge in handen hebt, merkte mevrouw
Siegel op. En zuchtend voegde zij er bij
Ach, ware ik nog maar zoo jong en schoon
als gij en in uw plaats. Veronika! Een jeug
dig, beminnelijk weduwenaar, een prachtig
huis, een groot vermogen en een kind, door
't welk men op zijn gevoel kan werken!
Lieve Veronika, ik verzeker u, ais ik in uw
plaats was, zou ik binnen zes weken me-j
vrouw Seewald zijn.
Veronika zette een verdrietig gezicht. t
't Staat me waarlijk tegen, u zoo te
hooren redeneeren, mama, zeide zij. Ge
spreekt over 't huwelijk zoo vreemd, dat
't waarlijk niet te verwonderen zou zijn, als
ik in vertwijfeling van de geheele zaak afzag.
Ik ben niet zoo gevoelloos en zoo koel bere
kenend zonder dat het hart er deel aan heeft
als gij schijnt te gelooverr.
Mevrouw Siegel lachte en nam eenige
aardbeien.
Lieve Veronika, gaf zij ten antwoord,
indien ge in waarheid er aan denkt eene
goede partij te doen, iaat dan het hart er
buiten. Als ik mijn ondervinding raadpleeg,
moet ik ronduit zeggen dat ik nog geene
enkele vrouw heb aangetroffen, die door de
inspraak van haar hart te volgen een geluk
kig huwelijk heeft gehad. Een eigenlijke
liefdesverklaring heeft u mijnheer Seewald
dus nog niet gedaan?
Neen Hij is, zooals ik u zeide, zeer
vriendelijk jegens mij, inaar spreekt altijd
alleen over zijn dochtertje. Hij schijnt aan
niets anders te denken.
Nauwelijks waren de laatste woorden
Wie onder ons, toen hij nog Zondag in een tochtig
sermoen ons geloof verbetrlijkle, wie had er gedacht
dat wij enkele dagen later voor dezen gapenden graf
kuil zoudin staan, om aan onzen diep beminden her
der de laatste hulde van onze droefheid en van onze
erkentelijkheid ie brengen.
Moge onze genegenheid, onze vriendschap voor den
dierbaren afgestorvene en de zekeiheid die wij heb
ben dat hij reeds geniet van de zoowel verdiende
eeuwige zaligheid er loe bijdragen de droefheid
zijner familie en zijner vrienden te verlichten, wij
bieden hun de uitdrukking aan onzer meest recht
zinnige dee'n ming in hunne gevoelens, in hunne
rouw.
En nu, vooraleer de koude aarde voor immer dezen
bedekke over wien we treuren als over een weldoener
en een vader, dat het mij toegelaten weze hem een
laatste vaarwel toe te sturen.
Vaarwel Heer Pastoor, in naam van dezen die gij
geholpen en opgebeurd hebt
Vaarwel, in naam van deze jeugd van Varssenaere
wie gij zoo toegewijd waart, die gij zoo vurig be-
mindet
Vaarwel in naam van al dezen die uwe parochianen
waren.
Rust in vrede in dezen grond van Varssenaere te
midden van ons allen die wanneer wij een graf zullen
voorbijgaan symboluni van edelmoedigheid en toewij
ding de lesseii en de voorbeelden die gij ons hebt
gegeven, zullen herdenken.
uitgesproken bij het graf van
die 22 jaar te Proven, als onderpastor, algemeen
geëerd en bcmind.werd overjeden als pastorte
Varssenaere in den ouderdom van 61 jaar, en
begraven op Donderdag 16 November 1922.
Lijkrede uitgesproken door den Heer Burge
meester van Varssenaere
Achtbare Familie, Mijne Heeren,
De onverbiddelijke dood komt aan de bevolking
van Varssenaere den herder te onl rukken die zich
sedert negen jaar, met ziel en lichaam heeft toegewijd
aan het geestelijke welzijn der geloovigen aan zijne
zorg loeverlrouwd.
Deze man, die door zijne goedheid, zijne zacht
moedigheid, zijne edelmoedige inborst eene plaatsin
alle harten had veroverd werd plotseling weggemaaid,
nedergeveld, en niets had zijne parochianen tot zulk
een spoedig einde voorbereid. Ook is de schrik, de
droefheid en de treurnis, welke dit onverwachte af
scheiden ons veroorzaakt, door geene woorden uit te
drukken.
De zeer Eerwaarde Heer Berat werd In Juli 1913
tot pastoor van Varssenaere benoemd. Zijn goed hart,
zijne handelwijze, zijne schitterende hoedanigheden
hadden hem alras de achting van al zijne parochia
nen verworven.
Zijn herderschap te Varssenaere begon voor hem
met de schoonste vooruitzichten toen pas een jaar
tater de schrikwekkende oorlog losbrak en onze
gemeente door een vloed van barbaarsche vijanden
overrompeld werd.
Deze hartelooze, gewetenlooze kerels hadden wel
dra de pastorij bezet en onze arme herder werd er toe
gedwongen zijne woning met hen te deelen. Na
eenige maanden dreven zij hunne pnmenschelijkheid
en hunne brutaliteit nog verder, en verplichten hem
zijne pastorij in enkele uren te verlaten en een onder
komen te zoeken waar hij het vinden kon. Met de hem
eigene kalmte en zachtmoedigheid verdroeg onze
beminde Pastoor al deze kwellingen en tegenover de
onbeschoftheid van den vijand stelde hij dezelfde
gelatenheid, het zelfde geduld die Christus tegenover
zijne beulen had betoond-
Met bloedend hart zag hij zijna kerk, die hij zoo
lief had, onteeren voor de oefeningen van een ont
heiligenden dienst.
Zonder wankelen heeft hij al dit zedelijk leed
verdragen hoe ziekelijk hij ook was, hoe ongelukkig
en mishandeld ook, toch schonk hij nog in die
dagen van beproeving aan dezen voor wiens zielen hij
te zorgen had den balsem van den zoo noodzakelij
ken troost en, door zijn verheven voorbeeld van gela
tenheid en onderwerping, beurde hij den moed op van
iedereen.
De oorlog is pas vier jaar geëindigd, en terwijl
de betreurde Heer Pastor met nieuwe vlijt zijne krach
ten had ingespannen om er al de bedroevende sporen
van te doen verdwijnen, op het oogenblik dat zijne
pogingen hun doel gingen bereiken, beloerde de
dood hem van uit de schaduw en sloeg hem ter
neder.
Zijn apostolljken vlijt kende geen palen. Alteen en
ziekelijk om een parochie van meer dan 1000 inwo
ners te bedienen, was hij reeds van tn den vroegen
morgend Inde kerk. Des Zondags,na het celebreeren
van twee missen, na de vespers en het lof, vergaderde
hij nog ot wel de Congregatiën van jonge dochters
of wel de Christelijke moeders of wel de Xave-
rianen.
Hij was er toe gekomen van zijne parochie een perei
te maken door velen benijdt en kunnende dienen als
voorbeeld. Ook moet die perei het schoonste versier
sel zijn zijner hemeische kroon.
Dit lastig werk van iederen dag, die overlasting, die
gestadige zorg voor het geestelijk welzijn zijner
parochianen is de oorzaakgeweest dier haastige dood.
Hij is onder het last zijner taak bezweken,
De edelmoedigheid zijns harten kende geen palen.
Mijn woorden zijn onmachtig om U te zeggen wat
al goed hij gedaan heeft, wat at tranen hij heeft afge
droogd, wier bescherming hij al genomen heeft en
wier leed hij al gelenigd. Ieder gezin in de gemeente
weet zulks.
Hij Is in ons midden voorbijgegaan het goed doende,
zijn aandenken zal ons heilig wezen
Dit goed heeft hij gedaan in stilte, verborgen, zon
der vertoon want hij wist dat de verborgen verdienste
de ware verdienste Is.
Zijne betrekkingen met de burgelijke overheid
waren oprecht hartelijknooit werden zij door de
minste schaduw gestoord. Ook ondervinden wij
de leegte die zijn onverwachte dood midden ons
veroorzaakt.
Waakt over ons
Hemel
Bescherm ons van uit den
Vaarwel Rust in Vrede.
Lijkrede uitgesproken door den Heer Hoofd
onderwijzer
Achtbare familie Mijne Heeren,
Mijne ziel* ts ontroerd, mijne tranen wellen op en
de woorden stikken mij in de keel bij de gedachte dat
onzen duurbare herder, die ware priester en edelmoe
dige menschenvriend zoo onverwachts aan onze reine
liefde onttrokken is.
Achtbare familie, de schrikkelijke slag welke uw
hert komt te fretten, slaat u niet alleen... met u wee-
nen de parochianen van Varssenaere, met u achten
zij zich allen diep getrotfen. O dood zonder mede-
doogen hoe schrikkelijk zijn toch soms uwe striemen
de slagen
Hij was een priester een gezalfde des Heeren in
den volsten zin van 'twoord De priesterlijke waar
digheid en de christene onmoedigheid waren voor
den E. H. Berat, de grondsteen zijner schoone deug
den en goede hoedanigheden, 'n Diepe godsvrucht
bezielde hem,'n en godsvrucht, die straalde uit zijn
diep christen zijn, door gansch zijn doen en laten. Hij
was een der schoonste tijpen van eene volmaakte
christene ztel. En die diepe godsvrucht, dat doorstra
len van dat christen zijn in alles en door alles, trachte
hij steeds aan zijne tóch zoo nauw aan 't hart gelegene
en duurbare parochianen in te planten. Zondag laatst
nog toen de onverbiddelijke dood reeds hare prooi
beloerde, zaten wij te luisteren naar zijne geestdriftige
en toch zoo eenvoudige begrijpelijke schoone taal, die
ons sprak over de groote waarheden van ons geloof.
E. H. Pastoor, gij hebt ons nog gesproken over de
strijdende, lijdende en zegenpralende kerk. Zondag
laatst waart ge nog bij de moedige en gewetensvolle
strijders, maar nu, na toch zoo een machtige leemte
tn ons geliefde midden gelaten te hebben, en na, uwe
te lastige taak gedragen te hebben tot aan uw ster
vensuur, nu zijt ge reeds in de zegenpralende kerk,
waar gij, met uw hemelzoete stem den lieven zang
laat weerklinken van Godes lieve Heiligen. O. E.H.P.
gij, ware priester, die uw volk lief hadt tot in de
diepste plooien van uwe christene ziel, blijf uw volk
voort lief hebben, slaat uwe beschermende vleugels
over ons heen, waak dat wij, uwe trouwe volgelingen,
voorts moedig strijden met uwe hemetsche hulp om
ook eens te mogen aanlanden in uw nieuw sn tjvens
benijdenswaardig, hemelsch Vaderland!
Hij was een edelmoedige menschenvriendNog
lange, lange jaren zal de naam van den E. H. Berat,
onzen lieven herder en waren volksvriend voortleven
In den mond van al zijne parochianen, 'k Geloof niet,
dat er een schaap uit zijn stal, 'n en woord van mtn
achting op zijne lippen hebben kan. Neen, E. H. Pas
toor ge waart 'n en uitverkoren man, ge waart een
heilige priester. Algemeen ls de rouw en tot getuige
daarvan: uwe duurbare parochianen die u allen een
vaarwel komen toesturen, getuigen nog de tranen, die
opwellen uit aller oogen en de algemeene rouwklach
ten, die uit alle toegenepen borsten opstijgen
Laat de kleinen tot mij komen Deze woorden
van uw hemelschen Vader hebt gij ook bewaarheid
Ik weet maar al te goed, hoe ge bekommerd waart,
dag en nacht, met uwe jongelingenschaar. Wat al
heilzame middelen hebt gij uitgezocht om onze jonge
knapen, de toekomende maatschappij, op te leiden in
eer en deugd, tot welzijn van Kerk, God en Vader
land!... De schoolknapen vooral waren u Hel. Uw
laatste werk, E. H. Pastoor, ls 't stichten geweest van
den Euchar. Kruistocht!... Nauwelijks ontsproten,
groeide en bloeide hij reeds en dat dank aan uwe
wijze, edelmoedige leiding. In naam van onze jonge
Kruistochters, verklaar ik u, E. H. Pastoor hier aan
de boorden van dit kille graf, dat zij u voort zullen
liefhebben en U, o edele ziel, indachtig zullen blijven
in uwe gebedenGeheel graag hadden wij U, ge
achte en nooit genoeg gewaardeerde herder, nog in
ons midden blijven zien om ons voort te geleiden op
het pad van eer en deugd. Maar neen I... uwe dagen
waren geteld! Dit hert, dat slechts klopte uit liefde
voor zijn God, zijn kerk en zijn volk is alineteens met
den doodstrijd bevangen geweestUw hemeische
Vader heelt u geen lijdensbed willen schenken, immers
ge verdiendet geen lijden. De deuren van de eeuwig
heid hebben zich geopend voor hem zijne reine en
vlekkefooze ziel is opgeklommen tot haren oor
sprong... onze herder, is binnengetreden in 't rijk
der rechtvaardigen, onze herder, die naar 't voorbeeld
van zijn goddelijken Meester voorbijgegaan is al goed
doende
In groot getal vergaderd rond deze plechtige, maar
tevens droevige en aandoenlijke teraardebestelling,
wij, zijne trouwe volgelingen, zijn duurbare vrien
den... weenen wij niet gelijk dezen, dte geene hoop
hebben... blijven wij zijne trouwe nagedachtenis in
eere houden en zoeken wij zijn verhevene deugden na
te volgen.
Mochte de almogende, dezen heiligen priester ons
edelmoedigen menschenvriend In zijnen schoot ont
vangen, alsook zijne geliefkoosde parochie van Vars
senaere, voor wien hij gansch zijn leven en goed veil
had.
En nu, E. H. Berat. onze te vroeg ontstolene Pas
toor, rust zacht in de schaduw van den gekruisten
zaligmakerVaarwel
over haar lippen, toen de heer Seewald de
kamer binnenkwam. Nadat hij tegenover
mevrouw Siegel had plaats genomen, vroeg
hij, of de dames genegen waren een rijtochtje
met hem te maken.
Mevrouw Siegel had dadelijk partij
gekozen.
Ik dank u voor u vriendelijk aanbod,
mijnheer, zeide zij, maar indien Veronika er
genoegen in vindt, mag zij, wat mij betrêft,
met u gaan. Wanneer men nog jong is,
ontziet men niets, maar ik houd niet van die
zomerhitte.
Wilt gij een wandelrit met mij maken,
freule Veronika? vroeg nu Bertram, zich tot
het jonge meisje wendend.
Met een van vreugde stralend gelaat zag
zij hem aan.
Ik wil een verdrag met u aangaan,
mijnheer Seewald, zeide zij. Daar ik veel
van rijden houd, wil ik niet het grootste ge
noegen aan uw verzoek voldoen, maar ik
stel daarbij twee voorwaardenten eerste,
dat ge mij vergunt de kleine Elfriede mede
te nementen andere, dat gij zelf de paarden
ment. Ik zou 't niet wagen, uw liefling aan
een ander toe te vertrouwen.
Wat gaat ze slim te werk, dacht me
vrouw Siegel, mij dunkt hij. moet haar z^ker
lief krijgen.
Mijnheer Seewald zag er tegelijk verlegen
en vergenoegd uit. Hij vreesde dat het op
zien zou baren, ais hij alleen inet de freule
Siegel en de kleine Elfriede uitreedhij vond
er eenig bezwaar in, zich met de freule zon
der geieide van haar moeder in 't openbaar
te verloonen. Daarentegen verheugde het
hem, haar met zooveel liefc'e en hartelijk
heid over zijn kind te hooren spreken,
Volgaarne'/ mderwerp ik mij aa?i uw
Uit het Protestantsche Holland komt ons
dit verheugend nieuws toe
Een nieuw reglement op de Krijgstucht in
het Hollands.h leger bepaalt dat het vloeken
en het uitspreken van godslasteringen alsook
het bezigen van onzedelijke taal of lieder
lijke uitdrukkingen, een vergrijp is tegen de
krijgstucht.
Zoowel in als buiten de kazerne wordt
dit kwaad verboden.
Meer nog. Een artikel bepaalt dat een
overheid, die nalaat op te treden tegen deze
krijgstuchtelijke vergrijpen die hem te wete
komen, zelf in fout is en dient gestraft te
worden.
Telkens een militair aan een overheid zijn
beklag doet dat er in zijn bijzijn gevloekt
werd of slechte taal gesproken, die overheid
is verplicht aan dien klacht gevolg te geven.
En de christene Minister Van Dijk zal
desnoods met de grootste strengheid hande
len. Eere aan Hem. Wat zijn wij, jammerlijk
genoeg, daar toch ver van bij ons leger
Voor deze week waren er nog 30 sprekers
ngeschreven om het woord te nemen in de
bespreking van het Hoogeschool-vraagstuk.
Op voorstel van -den Voorzitter der Kamer
werd beslist deze week een einde te stellen
aan de algemeene bespreking. Daarom werd
er ook Vrijdag zitting gehouden.
Tot nu toe kregen wij van de tegenstaan-
ders der Vervlaamsching geene doorslaande
redenen die aantoonden waarom Gent moet
Fransch blijven. En het is juist naar dat
bewijs dat wij wachten. Mogelijks zullen wij
er nog lang moeten naar wachten, omdat zij
dit bewijs niet kunnen geven.
De premie voor het bouwen van Werk
manswoningen was uitgesloten voor de
werklieden der aangenomene gemeenten.
Op het herhaald aandringen der vertegen
woordigers der christene werklieden in
Kamer en Senaat, heeft de Heer Minister
beloofd het koninklijk besluit van 14 Oogst
te wijzigen. De werklieden aller gemeenten
zullen de Bouwpremie kunnen genieten.
Het is mogelijks ook nog niet genoeg
gekend, dat de bewoners van huizen, ge
bouwd door tusschenkomst der Nationale
Maatschappij, en die hun huis willen afkoo-
pen, ook dezelfde premie kunnen genieten.
Wie in het geval is doe onmiddellijk zijne
aanvraag aan den Heer Minister. Het
gemeentebestuur moet de noodige inlichtin
gen geven.
Van af 22 November kan men op alle
postkantoren van het land belastingswaar
den krijgen zooals formaatzegels, gezegeld
papier en plakzegels voor plakbrieven, voor
handelseffecten, voor kwijtschriften, voor
■belasting wegens overdracht en voor weelde-
taxe. Al deze waarden zijn in zeer verschil
lende prijzen voorhanden.
voorwaarden, freule Veronika! zeide hij. Hij
wilde niet laten blijken dat hij met de zaak
eenigszins verlegen was, en na voor beide
dames een beleefde buiging te hebben ge
maakt, verliet hij de kamer.
XX.
Een paar dagen later kwam juffrouw
Vogel met een bedrukt gelaat de kamer van
Leontine binnen.
Ach, riep zij op klagenden toon, wat
wordt er toch geplaagd en gekweldDaar
heeft de werkmeid eene groote scheur ge
maakt in het tapijt in de groote zaal, een
echte Gobelin, waarop meester Seewald zoo
veel prijs stelt. Als mevrouw Siegel het ziet
zullen de poppen aan 't dansen zijn. Kunt ge
mij niet uit de verlegenheid redden juffrouw
Werner?
Als ik u kan helpen, wil ik het met
't grootste genoegen doen, antwoordde
Leontine.
Ge moet trachten het tapijt te herstel
len. Misschien kunt ge het wel zoo netjes
doen, dat van de scheur niets te zien is.
Ik zal er zooveel mogelijk mijn best op
doen, zei Leontine.
Naar ik gehoord iteb, gaat meneer met
de gasten heden namiddag een uitstapje
doen. Als ze zijn uitgereden, moet ge er da
delijk aan beginnen.
Leontine was zeer in haar schik; zij had
tot heden alleen 't gedeelte van het huis ge
zien, waar juffrouw Vogel haar kamers had,
thans zou zij iets meer van 't huis te zien
krijgen.
Zoodra het rijtuig met den heer Seewald
en de twee dames Siegel men had Elfriede
ditmaal thuis gelaten, omdat men een lange
rit moest maken en de dames, eenige inkoo-
Daar zijn in ons land 6 duizend eigenaars
die van 50 tot 500 Hectaren bezitten. 476
eigenaars die van 500 tot 2100 Hectaren
eigendom hebben en 27 eigenaars die met
2000 tot 5000 Hectaren door de wereld
sukkelen.
Het verslag van de kommissie van Natio
nale verdediging vertelt ons dat de oorlogs
vrijwilligers Herremans Martin, 37 jaar,
4 jaar aan het front en Jozef Pels, 35
jaar, gansch den oorlog op het front, werden
veroordeeld omdat zij in 1918 een oogenblik
van zwakheid kenden en deserteerden om
naar hun huis te kunnen gaan. Geen van
beide werd vroeger ooit veroordeeld en hun
gedrag op de korrektie is altijd goed
geweest. Toch verblijven zij nog in de mili
taire strafkolonie te Diest. En over die
strafkolonie vertelt het verslag verder
Daar zijn syphilislijders, levende met
vergevorderde teringlijders, lijders aan asth
ma, gansch ontaarden, en andere personen,
met hen etend, slapend in dezelfde kamers
voorzien van beddelakens die dan na de
gemeenzame wassching aan hunne kamera
den overgaan.
Het is een ernstig en bestendig gevaar.
Herstellingen aan de lokalen zijn drin
gend noodig. De cellen zijn zonder vensters;
de temperatuur is er te koud en de opgeslo-
tenen lijden er onder Vier openingen op
manshoogte laten den wind en de vochtig
heid binnen.
De eenige koer van het gesticht is zeer
slecht onderhouden.
De gestraften doen er oefeningen van
's morgens tot 's avonds in de modderplas
sen
Wanneer krijgen wij Amnestie om de
Oud-Strijders van den Grooten Oorlog uit
deze hel te verlossen
Welke de zienswijze is van M. Nolf in
zake VI. hooger onderwijs is reeds bewezen
door zijne handelwijze op de voorlinie. Hij
richtte te Ley6ele een klein gasthuis in voor
besmettelijke ziekten, voor de burgers van
Veurne-Ambacht, en hij belastte met den
geneeskundigen dienst... een Vlaamsch-on-
kundigen student uit Luik, terwijl reeksen
geneesheeren, die al hun examen met
groote en grootste onderscheidingen hadden
doorstaan en daarenboven nog eenige jaren
praktijk hadden in het bataljon, brankar-
dierdienst deden
Maar zie, dat waren Vlamingen Mis
schien zelfs, wie weet, Vlaamschgezinden
en die zouden de zieken anders behandeld
hebben dan als proefdieren die men niet kan
verstaan
Al de Oud-Strijders die eene oogkwaal,
uit oorzaak van den dienst, opgedaan heb
ben, dienen op gelijken voet behandeld te
worden.
Daarom zullen de volgende schikkingen
genomen worden
Wie op pensioen gesteld is, en dat zijne
oogkwaal verergert, heeft 5 jaar tijd om een
hooger pensioen aan te vragen.
Verergert de oogkwaal tot volslagen
blindheid dan is de tijd onbepaald waarop
de belanghebbende zijne rechten op hooger
pensioen mag doen gelden.
Daar de fabricatie der bankbiljetten eiken
dag 13 duizend kilogram papier opslorpt
kan de Rijksbank van Berlijn zijn werk niet
meer alleen doen. Hij heeft de hulp moeten
inroepen der banken van Munich en Stutt
gart.
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Batik tot bevordering van Internationale handelszaken.
Naaml. Vertn.
Voorheen O. VAN DEN BOSSCHE Co.
Kapitaal 3.000.000 fr.
AGENTSCHAPPEN
Poperïnghs, Groote Markt, 28, tel. 89 90.
Veurne, Ooststraat, 64, tel. 7 76.
□ixmude, Zwarte Nonnenstraat, tel. 44.
iWioescroen, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Bevaren Agent Heer Joseph TAHON, Gemeentesekretaris te
LeyseSe Beveren.
Langemark, Poelcapelle j Voor alle inlichtingen wende men zich
Bixschoota, Boesistighe bij M.MUYSSEN,gem.sekr. Langemark
Wytschaeta, Meessen, Holleneke AgentHeer FOURN1ER,
Kemmel, Wulverghem, Locre Burgemeester, Wytschaete.
Noordschoota, Reniraghe t Agent M. Maurice BAILLEUL, ge-
Zuydschoota, iVlerckesn 1 ineentesekretaris te Noordschoote.
Bijkantoren Gent (Doek), Brussel, Nieuwpoort, Loo, Proven, Rousbrugge,
Watou, Stavele.
Algemeene Bestuurder voor West-V laanderen FORREST L.
Alle Bankbewerkingen en in het bijzonder het koopen en verkoopen van alle
vreemde munten aan de voordeeligste koersen.
pen wilden doen uit 't gezicht was, kwam
juffrouw Vogel Leontine halen en bracht
haar naar de groote zaal.
Met bekwame en geoefende hand begon
Leontine hare taak. 't Was een moeilijk, de
grootste kennis en bedrevenheid vereischend
werk, maar 't gelukte haar uitmuntend.
Hoewel zij al haar aandacht op haar werk
moest richten, werd zij meer dan ooit door
de gedachten aan het verleden aan haar
echtgenoot en kind bestormd. Eensklaps
hoorde zij den lach van een kind, daarna
vernam zij een paar woorden en vervolgens
zachte schreden. Dat was de stem, dat wa
ren de voetstappen van Elfriede! Haar hart
klopte hoorbaar, een blijmoedig lachje kwam
op haar gelaat.
Daar werd de deur der zaal opengeworpen,
en een lief blond meisje huppelde vroolijk
de kamer in. Dat was haar Elfriede! Met
innig moederlijk welgevallen sloeg zij de
oogen op het lieve meisje. Ach God! haar
kind kende haar niet!
Elfriede naderde haar en zag haar ver
wonderd aan, en die verwondering werd nog
grooter, toen Leontine, door haar gevoel
medegesleept, de armen uitbreidend op haar
knieën viel. De moederliefde deed haar
rechten gelden.
Mijn liefling! mijn dierbaarste schat op
aarde! riep zij in tranen losberstend.
Elfriede was een weinig bevreesd gewor
den. Zij liep echter niet weg, maar zag de
vreemde vrouw met groote oogen aan.
Leontine ijlde naar haar toe, kuste haar
op het voorhoofd en op de kleine handen;
in de hevige opwelling harer moederliefde
streelde en liefkoosde zij haar met onstui
migheid en mompelde:
O moederzegen, waarom mag ik u niet
smaken? Ach, mocht ge maar «Mama» tot
mij zeggen, geliefde van mijn hart 1
Flet kind zag haar nog altijd met de groot
ste verwondering aan, en Leontine ontstelde
over haar hartstochtelijke vervoering zij
begreep hoe onvoorzichtig zij gehandeld had
en spande alle krachten in, om haar be
daardheid te herkrijgen. Terwijl zij het kind
vriendelijk toelachte, knielde zij bij haar
neder en greep haar handjes.
Wilt ge mij zeggen hoe ge heet, lieve
kleine? sprak zij, Elfriede feeder over de
schoone lokken strijkend.
Ik heet Elfriede papa noemt me ook
wel zijn kleine parel, antwoordde het kind
nog eenigzins schuw.
De stem van haar kind klonk de nog altijd
hevig ontroerde moeder als hemeische muziek
in de ooren.
Ge zijt ook een kleine parel, zeide zij.
En ge zijt zoo gelukkig ge hebt een zoo
goeden papa.
Maar geen mama, viel de kleine haar
in de rede. Mijn mama is in den hemel.
In den hemel, mijn kind? stamelde
Leontine, zonder te weten wat zij zeide.
In den hemel komt men, als men dood
is, ging het voort. Mama is gestorven.
Wilt ge hier dikwijls komen en met me
spreken, kleine liefling? vroeg Leontine. Ik
heb ook zoo'n iief kind gehad als gij zijt.
Is dat ook in den hemel? vroeg Elfriede.
Leontine zou tegenover haar kind geen
onwaar woord hebben kunnen uitenzij zou
het als de grootste zonde hebben beschouwd.
Zij was verlegen wat zij zou antwoorden,
toen buiten de deur de stem van een dienst
meisje werd gehoord, die het kind riep.
Ge wordt geroepen, lieve kleine! zei
Leontine. (Vervolgt.)