HET NOTARIEËL EN NL VERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
flaar den Afgrond
zeer Eerot. Heer TH. delahote
GEDACHTEN.
Het groot geheim van het geinh.
oe eieciriscne energie
NSINTE
iboMemeatprijs
In Stad fr. 6.50
In Belgie £f.rt 8.50
Buitenland 13.00
SanseiuVannasle,
15, Gasthuisstraat,
Eene inlassching
Zondag 27' Januari 1924.
15 Gentiemen
21« Jaar. Nr 4
lii uc, vei wucait üeUISSIBIl.
P olitiek O verzieh t.
üe ondervraging over den wisselkoers.
0e taks op de duivenringen.
De Commissie van deskundigen
fe kostelijk
Tegen de munt-defaitisten
0e openbare onderstand.
De algemeene voortbrengst.
Ter eere van Karei Cogge.
La tragédie de Lourdes.
De ellende op het spoor.
Drie tombola's.
Goedkoop reizen.
In 't Buitenland.
De NOODKERK
DICKEBUSCH
Alle Bankverrichtingen aan de beste voorwaarden
Geldbelegging op zicht, op kort en lang termijn
Vreemde munten aan de voordeeligste koersen.
BEURSORDERS - INLICHTINGEN - KOEPONS.
per Jaar
Uitgever
Drukkerij,
Papierhandel,
POPERINGHE
Telefoon nr 9.
Postcheckrskoning
nr 15570.
PRIJS
BERICHTEN,
VERK00PINCEN,
o.6o cti! per regel.
2 en 3 inl o 5o et"
VÜNR1SSES,
l 5o fr. per it-gel
R0UW8ERICHTEN,
5 fr. voor 10 reg
Herhaalde Annoncen
prijzen op aanvr&sg
Alle annoncen zijo
VOORAF TE BETALEN
EN MOETEN VOOR DEN
Vrijdag ingezonden
worden. Kleine
berichten tegen
den Vrijdag noen.
raPERUIEHBAAE
Jezus wil wegwij moeten Hem tegenhouden
want als Vlaanderen aan Christus blijft, dan zai
het grootendeels geschieden, omdat ergens
kindertjes en eenvoudige menschen op hun knie
ën gezeten hebben voor Jezus-Chrislus in zijn
tabernakel.
Het geluk der riikën beslaat niet in de rijkdom
men die zij bezitlen, maar in het goed dat zij er
kunnen mede doen FlÉCHIER.
Die maar ain zijn zeiven wil gehoorzamen, ge
hoorzaamt aan een waanzinnigen mee-ter.
H. Bernardus.
De Kerk wordt vervolgd omdat zij rechten be
zit en plichten oplegt. Lacordaire.
Niet lang geleden hoorden we uit den
mond eener hoogstaande vrouw de volgende
diepe waarheid Wij moeten aan onze
kinderen het honge geheim openbaren van
het geluk, dat niet zoo onvindbaar is, als
men gewoonlijk beweerthet is niets anders
dan zijn werk lief te hebben, en zich er op
voor te bereiden zijn eigen plicht te vervul
len. Het is dus noodzakelijk aan onze meis
jes eene opvoeding te geven die aangepast
is aan hun bestaanswijze.
De toewijding is de vrouw aangeboren,
maar zij moet eene aangepaste richting ge
ven aan die toewijding, en de vorm moet
afwisselen naar gelang de omstandigheden.
We weten dat de ouders al het mogelijke
doen om hunne kinderen vooruit te brengen
in de wereld. Menige moeder droomt voor
hare dochter een gemakkelijker bestsan en
menig vader wil dat zijn zoon het verder
brenge dan hijzelf komen kon. In 't algemeen
strekt dit verlangen de ouders tot eere.
maar... het kan, indien het niet verstandig
wordt aangepast, leiden tot misnoegdheid,
dien grooten roover van 't Geluk.
We voelen eerbiedige hoogachting voor
de personen, van nederige ouders geboren,
die door studie en wilskracht het verre
brachten in de wereld.
Iedereen wil het ver brengen, maar wil
len volstaat nu eenmaal niet, er moet ge
werkt worden, hardnekkig gewerkt en
gestudeerd, jaren lang. En niet iedereen kan
een weg banen door den berg van moeilijk
heden en teleurstellingen, welken men door
werken moet vooraleer het beoogde doel te
bereiken. Velen beginnen, maar weinigen
houden het vol...
In 't algemeen gesproken is het gevaarlijk
het kind op te blazen en het groote plannen
in het hoofdje te steken.
De meisjes vooral zijn zoo licht op te win
den. Wie ooit lezen mocht in de intiemste
gedachten van sommige jonge meisjes, be
merkte daarin vaak het verlangen om niet
meer zoo stil bij vader en moeder te leven...
Ze droomden de uitzinnigste dingen voor de
toekomst... Ze gaven de gedachte zoo licht
niet op eens een rol van aanzien te vervullen
in eene ijdele wereld van schoone kleederen,
goed eten en nietsdoen. Toen met den dag
de overtuiging sterker werd dat hunne hoop
ijdel was, dat de ridder niet omzag die hen
wegvoeren moest en gelukkig maken, toen
ja, kwamen de groote teleurstelling en de
ontevredenheid. De stille huiskring bevre
digde die meisjes niet meer. Gezonde levens
blijheid en opgeruimde werkzaamheid waren
hun vreemd geworden.
Schouwburg en Cinema dragen er niet
weinig toe bij om het meisje den gezonden
levenslust te ontnemen, dien levenslust wel
ken ze slechts vinden kan in de taak, die zij
te vervullen heeft.
De cinemageschiedenissen waarin rijke
menschen de groote rol spelen, waarin pa
leizen en feesten worden voorgesteld met
uitgelezen maaltijden en schitterende bals,
leiden het meisje binnen in eene wereld dit
de hare niet is, en die zoo verleidelijk op
heur inwerkt dat ze, in 't diepste van heur
hart, weieens betreurt in eene nederige wieg
te hebben gelegen, al werd die ook vervaar
digd door de liefdevolle handen van haar
vader zelf.
Een meisje dat regelmatig tweemaal in de
week naar de cinema ging bekende aan heure
beste vriendin dat ze thuis geen aard meer
had... «Ais ik al die mooie dingen gezien
heb, zei ze, en ik kom dan thuis, dan heb ik
veel lust hals over kop weg te hollen. Ik kan
geen arme-menschen-geuren verdragen en
ik heb een hekel aan het zeuren over een
franksken... Wat zijn er toch mooie kleede
ren in de wereld... en waarom moet ik jaar
en dag met hetzelfde gaan...
Nu we moeten zeggen dat dit meisje
weinig gezond verstand bezat. Maar cinema
en schouwburg laten ontegensprekelijk na-
deelige indrukken na.
Blijmoedige werklust en stille tevreden
heid, door de ouders aan de kinderen over
gezet zijn veel duurzamer schatten dan geld
en goed.
Tevredenheid beteekent nu niet dat het
ongeraden is zijn best te doen tot verbeteren
van den stoffelijken toestand.
Uitzinnig haken en verlangen naar eer
en roem, pracht en praal en luilekkerleven
moeten ten strengste gelaakt worden.
De opvoeding moet aangepast zijn aan de
wijze van bestaan, zegden we reeds. Daarom
doet het ons leed als we vaststellen dat
vooral moeders uit het volk hunne dochters
involgen en zelfs het werk voor hen doen.
Ze bewijzen hunne dochters een zeer slech
ten dienst, want voor de meisjes, die van
jongsaf hebben Ieeren werken, wordt het
werk eene bron van geluk.
We zien met groote voldoening dat de
leergangen der huishoudscholen meer en
meer worden gevolgd. Onze meisjes, die
aangewezen zijn om thuis moeder te helpen,
Ieeren er al wat dienstig kan zijn in het huis
houdelijk leven.
Wat ook verheugend stemt is het talrijk
volgen der landbouwscholen door onze
Mengelwerk van «De Poperinghenaar» 22
I OMAN
door C. VERVAKCKE.
Waarom dan
't Is omdat die in den schijn zoo eenvou
dige drank een zoo vreeselijk vergift bevat,
hetwelk dan nog na den dood zoo moeilijk
kan gevonden worden... Denk eens men zou
daar een slecht gebruik kunnen van maken.
Bah, wedervoer Esther heel rustig, dat
zal niet gebeuren, dat isimmers niet gekend.
Zoo redeneerden de vrouwen nog eene
wijl, tot dat Gaston's vrouw te kennen gaf,
dat zij hare moei niet langer mocht alleen
laten.
Op straat gekomen, dacht zij
Ik heb mijne rol daar wezentlijk goed
gespeeld. Mijne vriendin kan geen het minste
vermoeden meer hebben, dat ik haar flesch
ken bemachtigd heb.
Omtrent den middag was zij in de zieken
kamer terug, en vroeg schijnbaar met de
innigste deelneming naar den toestand der
lijderes.
Deze veinsde te slapen, maar Karline ver
telde wat de dokter gezegd had, en toonde
de nieuwe flesch waar de zieke alle uren
eenen lepei van nemen moest.
Daar scheen Esther het hoogste belang aan
te hechten.
Het werd namiddag.
De nicht had het noenmaal genomen, en
plaatste zich wederom in haren zetel nevens
hedzeggende flat zij ging traChtèn ëèn
Bij de explosiemotoren, petroleum- en
naphte motoren, is het brandstof verbruik
per effectief of werkelijk paardekrachtuur
ongeveer 400 grammen gezien een liter
800 gr. weegt en gemiddeld 70 centiemen
kost, komt het aldus geleverd paardekracht
uur op 35 centiemen. Nochtans bij deze
laatste motoren, verandert het verbruik
weinig met de belasting van den motor 1.1. z.
dat een motor van 5 peerden omtrent zoo
veel brandstof verbruikt, wanneer hij 2,5
peerden nuttig werk levert, als wanneer hij
5 peerden nuttig werk levert. In het eerste
geval dus zou de prijs van het peerdekracht-
uur ongeveer tot het dubbel stijgen.
De electrische motor, indien wij ons
steunen op den gemiddelden prijs van de
kilowattuur voor drijfkracht, gelijk aan 80
centiemen, en aangezien een kilowattuur
zooveel beteekent als als het arbeidsvermo
gen van 1,36 paard kost dus per paarde
krachtuur geleverde arbeid 80/1,36 59
centiemen. Buiten de menschen en paarden
arbeid, bereikt de electrische motor dus de
hoogste prijs, zoodat de rationneele keus nog
slechts kan bestaan tusschen de drie laatste
aangestipte tiipen. A priori zou de electrische
motor moeten afgeweerd worden aangezien
zijn verbruik het kostelijkst is, nochtans,
hoeven verschillende hoogst belangrijke fac
toren in acht genomen te worden, bij iedere
uitbating.
Vooreerst, bii de gas en petroleum mr to
ren wordt er eene grondige kennis vereischt,
moet de afkoeling goed verzorgd worden,
moeten de draaiende en bewegende deelen
dikwijksen nauwkeurig gesmeerd worden,
en goed zuiver behoudenmoeten de kleppen
dikwijls nagezien worden opdat zij niet te
veel zouden bevuilen, werkt de ontsteking
dikwijls slecht of ten ongepasten tijde, zoo
dat men meest altijd, voor de bediening veel
tijd verliest, dien wij anders zouden kunnen
benuttigen. Zoo wordt reeds in eeniger mate
de prijs van het paardekrachtuur voor deze
motoren vermeerderd, zoodat de electromo-
tortotnutoe de eenige volmaakte krachtbron
mag genoemd worden en zijne toepassing
hoeft meer en meer uitgebreid te worden bij
alle kleine nijverheden.
Voor de ambachtslieden vraagt zijne toe
passing geene voorafgaande studie, door de
verschillende aan te drijven werktuigen
ofwel rechtsireeks, ofwel bij middel van riem-
schijven of tusschenas met den motorkunnen
verbonden worden maar ir. de boerderij
kan dit niet altijd zoo eenvoudig geschieden,
daar de verschillende werktuigen niet altijd
in dezelfde plaats aangebracht zijn, zoo
wordt er in de meeste gevallen eenegrondige
studie gevergd om de beste en de goedkoop-
steschikklng te kunnen verwezenlijken. Veel
wordt er gesproken over den verdraagbaren
electromotor, die achtereenvolgens bij ieder
werktuig aangebracht wordt. Dit systeem
alhoewel schijnbaar het goedkoopste, kan
niet geschikt zijn om voordurend in dienst
te blijven, daar ofwel in ieder plaats goed
aangetast en goed afgeteeken^e fondaties
moeten aangebracht worden, om aldus wei
nig tijd te verliezen voor het vastzetten van
den motor, ofwel in tegenovergesteld geval
moet men iedermaal lang zonken vooraleer
de juiste plaats te vinden In bfide gevallen
komt dit zeer duur te staan. Gezien d tame
lijk lage prijs van den electrischen motor,
zou het geraadzamer zijn, al de werktuigen
eener boederij in twee of drie groepen te
rangschikken, ieder groep zijn vasten motor
bezittende, zoodat ten allen tijde en zonder
last, ieder afzonderlijk werktuig of alle
werktuigen samen, bij middel van een tus
schen as en riemen zouden kunnen aange
dreven worden.
Deze uiteenzetting zou zonder einde kun
nen voortgezet worden, het ligt nochtans in
mijne bedoeling niet, ik wilde enkel eenige
gedachten ter overweging neerschrijven om
de oogen der lezers te openen voor het na
zoeken van al de voordeelen welke de elec-
triciteit ons biedt (Einde)
boerendochters. Vroeger werden de begoede
boerenmeisjes gestuurd naar kostscholen
Daar leerden ze vele zaken, maar over het
geen voor hen de hoofdzaak was het
landbouwbedrijf werd nooit een woord
gerept.
De meisjes werden het werken ontwend,
en kwamen thuis met fraaie manieren, hon
derd woorden Fransch, en eene groote
dosis minachting voor het ouderlijk bedrijf
De landbouwscholen vormen boerinnekens
met gezond verstand en helderen kijk in de
boerendoeningboerenmeisjes die er van
bewust zijn, dat de volle landelijke natuur
het hoogst genot schenkt aan den mensch.
We stellen ons soms voor dat het geluk
ver te zoeken is, en slechts door uitzonder
lijke middelen verkregen wordt. En nochtans,
in onze onmiddellijke nabijheid, in het heel
gewoon dagelijksch leven, wordt ons het
groote geheim van het geluk veropenbaard.
G. v. A.
M. Deswarte, socialist heeft in den Senaat
hevige kritiek gevoerd over de Regeering
over het gemis aan maatregelen om den
lagen wisselkoers tegen te gaan.
Hij verwijt de Regeering vervolgingen
ingespannen te hebben tegen de Communis
ten en de Syndicaten en niets te doen tegen
de misdadige macht van het geld.
Hij aanziet de Roerbezetting als de groote
oorzaak van den kwaden toestand van ons
geldwezen.
Wij beleven een crisis van vertrouwen.
Wij moeten binnen en buiten de grenzen dit
vertrouwen trachten weer te winnen.
M. Van Overbergh, Katholiek, sluit zich
in vele punten bij vorigen spreker aan. Hii
vraagt krachtige maatregelen om den wis
selkoers te verbeteren.
Minister Theunis wijst op de oorzaken
van de waardevermindering van onzen frank
en wijst op de maatregelen die reeds geno
men werden.
Er zullen maatregelen genomen worden
om het speculeeren te beletten. Hij vraagt
de medehulp van iedereen.
De taks van 1 frank per ring heeft voor
1923 ongeveer 3 640 000 frank opgebracht,
waarvan 3 millioen 370 duizend frank weeens
duiven geboren in 1923 en 370 duizend frank
voor duiven voorzien hetzij van een vreem
den ring, hetzij van een ring van een niet
goedgekeurd model, welke aan pröskampen
deelgenomen hebben.
De opbrengst van 10 t. h. op de duiven-
prijskampen wordt geschat op 250 duizend
frank.
Ten behoeve van de provincie of gemeen
ten mogen geene opcentiemen geheven wor
den op den inzet bij de duiver prijskampen
noch wegens het houden van reisduiven.
De bladen van alle landen begroeten met
voldoening de opening van de bijeenkomst
der deskundigen-commissie van de Commis
sie van Herstel als de belofte eener alge-
in de intergeallieerde
weinig te slapen, maar dat zij zich nergens
op haar gemak gevoelde, tenzij in de nabij
heid harer beminde moei.
Men scheen haar met opzet alleen te laten,
en zij veinsde welhaast ingesluimerd te zijn.
Intusschen waren de twee bespieders op
hunnen post, en vervulden gewetensvol hun
nen plicht, vooral dejongeonderzoeksrechter.
Daartoe had hij ook nog eene bijzondere
reden.
Hij had Esther Dillac herkend.
Daardoor maakte hij nog te meer allerhande
gissingen, maar liet niet na nauwkeurig toe
te zien wat er in de ziekenkamer omging
Daar viel evenwel niet veel te bewaken,
want niemand verroerde zich.
Op slag van vier uren nochtans vroeg de
zieke haren lepel.
Esther diende haar denzelven toe, zonder
dat er iets buitengewoons aan hare handel
wijze op te merken was.
Ik geloof fluisterde de agent dat die
oude vrouw zich iets ingebeeld heeft.
Zoo haastig nietgeoordeeld, wederlegde
de rechter, men moet soms nog al wat geduld
hebben, om iets te ontdekken...Zie nu eens,
wat doet zij daar
Zij tast gedurig in den zak van haar
kleed.
Ja, let op... Zij heeft de medicijnflesch
der zieae op de waschtafel geplaatst... Wat
moet dat beduiden
Verder zegden detwee mannen vooreenige
oogenblikken niets meer, zij hadden te veel
te zien...
Esther had het kleine fleschken waar wi;
reeds over gesproken hebben, uit den zak
gehaald.
Zij loerde eens naar de zieke, en meende
te mogen overtuigd zijn dat zij sliep.
meene verbetering
betrekkingen.
Zij rekenen erop
medewerking den
dat de Amerikaansche
Engelschen tegenstand
tegen het Fransche standpunt zal matigen.
Generaal Dawes, de Amerikaansche gede
legeerde is de voorzitter der eerste Com
missie.
M. Mac. Kenna is voorzitter der tweede
Commissie belast met onderzoek naar de
Duitsche kapitalen in den vreemde.
De werkzaamheden zijn dus begonnen.
Gedeeltelijk hangt het evenwicht van alle
landen ter wereld van de l uidige opzoekin
gen af. Hebben wij, zooais M. Barthou
zegd, vertrouwen in de werkzaamheid, de
bevoegdheid en de onpartijdigheid dezer
commissies.
Het volgende wetontwerp is ingediend.
De Minister kan strafbepalingen treffen
tegen degenen die door woord of geschrift,
en met het doel om schade te berokkenen,
de waarde van de Belgische frank trachten
te verminderen.
Een geldboete welke 100 [duizend frank
kan bereiken zal de overtreders worden
opgelegd
Dit wetsontwerp is overal gericht tegen
degenen oie vooral op den buiten de Belgi
sche munt en Staatwaarden gaan verlagen.
Verleden jaar werd in de Kamer een wets
voorstel onderzocht strekkend tot het ver
smelten van de bureelen der Godshuizen
met deze van Weldadigheid.
Daar men het niet eens werd, zond de
Kamer dit ontwerp naar de midden-commis
sie tot nader onderzoek. Thans heeft die
Commissie besloten een splinternieuw voor
stel op te maken, in overleg met de afge
vaardigden van de Godshuizen en bureelen
van Weldadigheid.
Het vroegere voorstel voorzag dat, bij
Koninklijk besluit, tusschengemeentelijke
commissiën van toezicht en een tusschenge-
meentelijk fonds zou worden ingericht.
Het nieuwe voorstel zal de gemeentelijke
zelfstandigheid vrijwaren.
Welweters beweerden dat de algemeene
voortbrengst van ons land achteruitging ten
gevolge van den 8-urendag.
M. Theunis is van dat gedacht toch niet,
want hij heeft verklaard in den Senaat
Wat invloed heeft is de handelswaarde.
In de twee of drie laatste maanden was zij
beter dan vóór den oorlog. De algemeene
produclie van het land is, vergeleken bij wat
zij in 1913 was, erop vooruitgegaan. Wij
klimmen weer den berg op wij klimmen
zelfs vlug
Belg). [hvGï&Uifie mlüioen 250 duizend
frank betaald voor deelneming aan de we
reldtentoonstelling van Rio de janeiro in
1922 1923.
Daar hebben zoo wat 400 nijveraars en
75 kunstenaars van Belgie aan deel genomen.
Op 120 tentoonstellers die inlichtingen
geleverd hebben over de onmiddelijke beko
men uitslagen hebben er 54 verklaard
voordeel te hebben getrokken uit hunne deel
neming aan de tentoonstelling van Rio.
Drie millioen 250 duizenden frank waaruit
54 menschen profijt getrokken hebben, 't Is
te kostelijk I
In een zijner laatste zittingen heeft de ge
meenteraad van Veurne het plan besproken
van op het kerkhof van Veurne een stand
beeld, of ten minste een borstbeeld te laten
oprichten van Karei Cogge, den nederigen
held van de overstrooming aan den Yzer in
1914
Er bestaat eene Belgische Commissie van
filmkeurders die moeten waken over de
zedelijkheid der films.
Te Brussel wordt voor het oogenbllk een
film vertoond Lajtragédie de Lourdes
Het is de gescheidenis van een ongeloo-
vige, die zijn dochter ten einde raad, naar
Lourdes 4aat voeren, waar zij mirakeleus
genezen wordt Kardinaal Dubois van Parijs
en ook Kardinaal Mercier hebben den film
goedgekeurd.
De heeren van die Belgische Commissie
waren van een ander gedacht. Dejilm kon
slechts goedgekeurd worden op voorwaarde
dat er gedeelten uit weggesneden werden en
geen kinderen tot de opvoering zouden toe
gelaten worden1
En waarom dat Wel omdat ongeloovigen
zich in hun overtuiging zouden kunnen ge
kwetst gevoelen.
Dat ander films, die de overtuiging der
Katholieken kwetsen, goedgekeurd werden
en dat zij zelfs soms al te verre meegaande
waren op gebied van zedelijkheid dat kwam
niet in rekening bij de heeren keurders.
De film van Lourdes moest getroffen wor
den en verboden 1 Zij hebben toch eindelijk
het belachelijke van hunne beslissing inge
zien en op het laatste oogenblik hun hatelijk
besluit ingetrokken.
Ter Kamer werd eene ondervraging ge
daan door M. Van Cauwelaert, Burgmeester
van Antwerpen over de wanorde die heerscht
op het spoor, over het gebrek aan voertuigen
waardoor de handel groote schade lijdt. De
Regeering heeft reeds erkend dat het spoor-
wegbeheer niet op de hoogte zijner taak is.
In den Ministerraad werd het voorstel on
derzocht om een algemeenen bestuurder van
spoorwegen te benoemen buiten het huidig
beheer van het spoor. Deze zou al de ver
voer- en verheerdiensten regelen. Hij zou
daarbij de verbinding tot stand brengen tus
schen den bevoegden minister en de betrok
kene diensten.
Eene andere groote hervorming zal aan
de diensten op het spoor gedaan worden.
Er is spraak de spoorwegen op meer in-
dustrieele grondslag in te richten.
Thans kan men nooit weten of er winsten
of verliezen gedaan worden bij het uitbaten
van dit of dat spoorgebied. De verhouding
tusschen Rekenhof en spoorbestuur zijn niet
goed afgeteekend. Een ontwerp is ter studie
en weldra zal die verandering ingevoerd
worden.
De Ministerraad heeft besloten drie tom
bola's te houden een ten bedrage van
500 duizend frank te dekken van eene aan
vullende versiering van den triumfburg in
het Jubelpark. Een ten bedrage van 1 mil
lioen tot steun aan de coöperatieve bewe
ging en één ten bedrage van anderhalf
millioen als tusschenkomst in de tentoonstel
ling van nijverheidskunst te Parijs.
Dat een soldaat met vermindering van
tarief reist met verlofbrief Niets dat rede
lijker is.
Maar waarom een officier zonder verlof
brief, zonder dicnstaangelegenheid, maar 25
procent van den vervoerprijs betaaalt, is ons
niet duidelijk.
Wij hebben een tijdje geleden de zeer
eerbiedwaardige sommen opgenoemd welke
deze heeren uit de kas van de belastingsbe
talers trekken. Kunnen die niet den vollen
prijs betalen Waarqm moeten zij een
gunsttarief hebben als zij reizen voor hun
plezier.
Het deficitaire budget van Spoorwegen
kon die niet te verantwoorden gunst gerust
afschaffen. Guido.
PLECHTIGE BEGRAFENIS
PAST0R-0EKEN VAN GISTHEL.
Dan ging zij heel voorzichtig naar de
waschtafel, .achter het bed, waar zij de me
dicijnflesch gezet had, en goot er een deel
des inhouds van het kleine fleschken in.
Zij schudde het mengsel goed ondereen,
en plaatste de flesch wederom op het nacht
tafeltje.
Zij was zeer bleek en viel om zoo te zeggen
op haren zetel neder.
Naeenige oogenblikken was zij kalmer ge
worden daar zij geene verandering aan den
drank bespeurde.
Voorzeker was itij inwendig tevreden, dat
het zoo goed afliep. De geldzucht had haar
verblind.
Zij meende, dat zij, na eenen afschuwelijken
moerd bedreven te hebben, haar geweten
ging kunnen in slaap wiegen, met geld te
verteren en zich te vermaken.
Hoe dwaas Wist zij dan niet, de ongeluk
kige verblinde, dat het geweten altijd en
overal zijne stem laat hooren, zoowel in de
ellendigste hut als op de trappen der schitte
rendste tronen, zoowel in de luidruchtigste
feesten, als in de eenzaamste duisternissen
En daarbij, de geldzucht had haar zelfs
onder verstandelijk opzicht eenen blinddoek
op de oogen gelegd, want zij had vergeten
de eenvoudigste voorzorgen te nemen om
zich aan den wrekenaen arm van het men
schelijk gerecht te onttrekken.
Hoeishet mogelijk?Zal de eerlijke mensch
zich afvragen. En evenwel ontbreken in onze
dagen geene voorbeelden, die klaar bewij
zen, waar de drift van het geld iemand
brengen kan.
Doch wij zijn er geenszinsopuitschandaal
te verwekken. Er ontstaat er bij tijds meer
dan genoeg.
Daaróm zullen wij de slachtoffers van dien
leest en verggreldt de Peoefiiifiiemr.
ongeregelden drift, maar onder de sluier der
vergetelheid laten rusten, zoo er hun nog
rust te wachten staat.
Keeren wij naar ons verhaal terug.
De onderzoeksrechter en zijn gezel had
den alles gezien.
Eene giftmengster zegde de eerste
Ja, kreeg hij tot antwoord... Wat nu
gedaan
Wij moeten haar op staanden voet aan
houden, om ongelukken te vermijden... Gi;
grijpt de flesch en zorgt er goed voor... Ik
zal mij met haar belasten.
Zeer wel.
Zijt gij gereed
Ja.
De rechter opende de deur, en terwijl de
agent naar de tafel ging om de flesch in be
slag tenemen, trad hij opdegiftmengster toe
Haar bij den arm grijpende, zegde hij
Juffer Dillac, in name der wet neem ik
u gevangen I
Wat is er gaande riep zij uit.
Gij zijt eene giftmengster, hoorde zi
hare moei zeggen, die haar met wraakzuch
tige blikken aanstaarde... Doe haar onmid
delijk naar het gevang
Ho 1 wat verschrikte de jonge vrouw bij
die woorden
Daar zij evenwel geen wederstand bood
kon de rechter vrijelijk spreken, en vroeg
Zou ik eens mogen weten, waar die
juffer tegenwoordig woont, hier in Gent of
elders
Esther antwoordde zelve
Ik ben de vrouw van den notaris Gaston
Vanmeert, en ik hoop wel, dat gij geen schan
daal zult verwekken voor eene nietigheid. Ik
I heb eenige druppels in de flfeScfa mijner tante
Woensdag laatst heeft Ghistel een roeren
de hulde gebracht aan de nagedachtenis
van Z°er Eerw. Heer Delanote, Pastor-
Deken. De kerk was proppensvol gevuld
met vooraanstaande geestelijken en leeken,
onder meer de Zeer Eerw. HH. Dekens van
het Bisdom, senator Hamman en volksver
tegenwoordiger Baels, en daarbij al de
parochianen van Ghistel en de Eerw. HH.
Pastors der Dekenij. De rouwdienst was
voorgezeten door Hoog Eerw. Heer Kanun
nik Van den Berghe, Groot-Vikaris van den
Bisschop van Brugge.
Na de plechtige rouwmis hield Zeer Eerw.
Kanunnik Mahieu,Secretaris van 't Bisdom,
oud-leerling van den overleden Deken, de
lijkrede, waaruit wij het deel overdrukken,
dat het twintigjarig professoraat van Zeer
Eerw. Heer Delanote in 't Kollege van Po
peringhe behandelt.
Na er op gewezen te hebben dat de pries
ter komt, gelijk zijn Meester Christus, niet
om gediend te worden, maar wel om te
dienen,venit ministrare, toonde de redenaar
aan hoe Professor Delanote zijn bediening
vervuld heeft, naar het woord van den H.
Apostel Paulus Ministerium tuum imple,
vervul uwe bediening
Leo Theophiel Delanote werd geboren te
Haringheden 11 October 1858, gesproten
uit eene familie die in geheel de streek
bekend staat als een toonbeeld van Vlaam-
sche diepchristelijke godsdienstigheid, wel
ke onlangs nog zijne Heiligheid de Paus
vereerd heeft in den persoon van den oud
sten broeder bij de eeremis van den derden
priester in zijn huisgezin. Hij studeerde aan
t bisschoppelijk College te Poperinghe,
waar hij o. m. bij het eindigen der Rhetori-
ka den prijs won in overzetting uit het
Grieksch in den kamp tusschen de verschil
lende Colleges van het bisdom.
Hij zou, gelijk zijn oudere broeder,
priester worden. Innige godsvrucht en
ernstige studie vertoonen zich reeds in het
Klein Seminarie, doch ontwikkelden zich
voortdurend in 't groot Seminarie, en later
aan de Hoogeschool van Leuven, waar hij
om zijn schranderen en ernstig-aangelegden
geest gezonden werd om twee jaren lang
zich onmiddelijk voor te bereiden tot de
bediening van leeraar in de oudere huma
niora.
Intusschen, op 7 Juni 1884, werd hij
Priester gewijd.
Nu mag de Bisschop spreken lmple mi
nisterium tuum, vervul uwe bediening van
Professor, twintig jaren lang, zonder ooit
eenige verslapping, integendeel, hoe langer
hoe beter. Hij diende zijn leerlingen, met
volle toewijding, zooals dat niemard ooit
deed.
Men weet hoe de vorming van de jonge
lingen, vooral in de twee hoogste klassen,
een doorslaanden invloed uitwerkt op ge
heel hun levensverloop. Als professor van
poësis en rhetorika, heeft Eerw. Heer Dela
note meesterlijk werk verrichtzijne bedie
ning heeft hij ten volle vervuld. Zijn werk
was binnen, in 't College hij wist dus niet
van uitgaan hij bleei binnen, en zelfs bij
bijzondere gelegenheden bood hij zich tel
kens aan om thuis te wachten. Voor zijn
studenten had hij alles veilzijn tijd, zijn
geld, zijn gezondheid, al de krachten van
geest en wil, geheel zijn ziel. Hij bereidde
zorgvuldig al zijn lessen hij was een mees
ter, 't is genoeg bekend, een meester in
t latijn en vooral in 't grieksch, doch dat
was geen reden om nu gerust te rentenieren
de vertalingen, die reeds meermalen verbe
terd waren geweest, moesten nog herzien en
opnieuw omgewerkt worden nieuwe au
teurs of nieuwe vakken kwamen op het
leerprogramma van stonden aan, greep ze
de leermeester vast, en moest er een deel van
de nachtrust erbij komen, ehwel, het kwam
erbijzoo ging het b.v. met de physica,
later met de chimie het was eender wat
het moet, het zal 1 Plicht vooralHij verbe
terde de werken met zorg en geduld, al de
werken, van 't eerste tot het laatste, van
Tbegin van zijn professoraat tot aan 't einde,
en ook van den eersten dag van 't school
jaar tot den laatster ja, zijn oud-leerlingen
weten zoo wel, hoe hij nog den morgen van
de prijsuitdeeling kon komen op de speel
plaats met de laatst-ingediende, en iok
verbeterde werken. Hij was een man van
plicht.
En 't was ook het vormen van dit plicht
besef dat kenschetsend was in de zedelijke
vorming die hij zijn leerlingen bezorgde.
Want het was hem niet te doen allerhan-
dige wetenheden en kundigheden aan te
Ieerende humaniora, en voornamelijk de
oudere humaniora, hebben ten doel huma-
niores meer-mensch te maken, en dan ook,
in onze gestichten, christianiores meer-
christenen te maken.
Hij was niet enkel leeraar, hij was opvoe
der tot hooger mensch-zijn en christelijk-
zijn. Door de studie zelf wilde hij geest en
wil kneeden en stalen: dat had hij zelf ge
daan, dat zou ihij ook'bij zijn leerlingen
uitwerken.
Luiaards kon hij niet zien of luchten hoe
striemend hier en geeselend zijn berispin
gen Hoe kon hij, zonder gramschap, doch
met kalme, vastberaden aanhoudendheid,
den luiaard dag op dag ondervragen en
gadeslaan, zonder hem ooit los te laten, tot
hij hem aan 't werken kreeg of in een zeld
zaam, hopeloos geval, moest laten zitten.
Memoriekassen vonden bij hem geen genade;
hij eischte studiewerk redeneering, over
denking, ontleding van begrippen, met één
woord geestesoefening, zóó dat én verstand
én wil gevormd worden. Daarom ook ging
zijn voorliefde naar de klassieke letterkunde,
om 't even in welke taalvan daar zijn
aanhoudend [opwekken tot werkzaamheid,
zijn vermanen voor later om als priesters,
geneesheeren, rechters, advokaten enz.
altijd voort te studeeren, uit plichtbesef, uit
bewustzijn van de verantwoordelijkheid
tegenover het volkMen heeft dik w ijls gezegd
dat het kenmerk van 't College te Poperin
ghe is de studiegeest. Indien dit waar is,
wij, oud-leeilingen, zijn overtuigd dat die
geest het werk is geweest ten grooten deele
van twee meesters, die hand in hand twintig
jaren samen gewerkt hebben. Eerw. Heer
Vervaeke zaliger, onzen onvergetelijken
Principaal, en Eerw. Heer Delanote, den
onmisbaren rechterarm van Principaal Ver
vaeke. Beide Meesters hebben bemind,
beide Meesters hebben gediend, hunne
bediening vervuld.
Geheel die werkzaamheid op de leerlingen
ging uit van ziin inwendig priesterleven.
Goede priesters zijn heilige vaten, vervuld
met hemelsche gaven boven mate (Z.
Ruysbroek). Eiken morgen vulde hij zijn
ziel met hemelsche gaven in het gebed en
vooral in hetjheilig misoffer. En die hemel
sche gaven storte hij dan uit in de ziel van
zijn leerlingen...
Watlhij deed te Poperinghe voor de stu
denten, heeft hij voortgedaan als herder te
Ooteghem, waar hij benoemd werd den 17
October 1905. Nu nog is zijn gedachtenis
daar in zegening. Op 16 Augustus 1910
werd hij pastor van Ghistel en deken van de
christenheid. Daar ook was hij ten dienste
van zijn volk tot alle goed werk bereid
en de talrijke menigte parochianen, die bij
de rouwplechtigheid tegenwoordig waren,
bewijst genoeg hoe de deken van Ghistel
het vertrouwen en de blijvende genegenheid
gewonnen had.
Zijn ziel ruste in vrede.
Bij een rooversaanval op de Ameri
can SUvakian Bank »,teGross-Topolesany,
in Tsjecho-Slowakië, werden dn kassier en
de bestuurder ernstig door revolverschoten
gewond. Eene som van 200,000 Tsjechische
kronen is gestolen.
Van het St-Paul's-Eiland, in de Beh-
ringzee, wordt geseind dat men op 't Eiland
Belkovski eene geweldige aardbeving ge
voeld heeft. Een der Pribylow-Eilanden,
gelego aan den vuurspuwenden berg Paihof,
in de P *>lzce, is ingestort en door de gol
ven ve. zwolgen.
Bij een brand, uitgebroken in een
raffineerderij te Pittsburg in Duitschland zijn
zeven pompiers omgekomen. Zij stonden op
ee.i ladder, die brak, en vielen in een reus-
achtigen ketel met kokende olie. Voorts wer
den talrijke personen gekwetst.
Dezen morgen is een reizigerstrein, die
uit Mainz kwam, in de statie van Durmstadt
op de lokomotief van ^en anderen trein
geloopen. Een der lokom&tieven ontspoorde,
over enkele dagen platgebrand.
Wij geven hier het afbeeldsel van de barak
die dienst deed als parochiekerk te Dicke-
busch en die de verledene week, te midden
den nacht, werd platgebrand.
Gansch de bevolking heeft deernis in de
droevig ramp. Onze voorloopige Kerk,zelfde
model als die van Vlamertinghe die afbrande
op Nieuwjaarnacht van 1922, was de
schoonste van de streke en daar konden
wij op het gemak den tijd afwachten dat wij
gedaan, van eenen drank die weinig gekend
is, maar rust verschaft.
De eeuwige rust, denk ik kreet de
zieke.
Dat zal onderzocht worden, sprak de
rechter maar het was zichtbaar dat hij voor
het oogenblik aan iets anders dacht.
De agent stond alles sprakeloos aan te zien,
en Karline, die op het gerucht binnen geko
men was, zegde
Wel, mijne goede meesteres, gij gaat u
te zeer vermoeien, al die aandoeningen zul
len u doorien.
Toch niet, Karline, binnen een paar
dagen zal ik genezen zijn immers, die heks
zal zich bij mijn bed niet meer bevinden..
Ho die ondankbare 1 die moordenares 1
Onderwijl had de rechter nagedacht, en
sprak
Mevrouw, ik ben geen agent, zooals gi
meendet, maar wel onderzoeksrechter. Wij
hadden als een voorgevoel dat er hier iets
bijzonders moest op handen zijn,daarom ben
is zelf gekomen...Gelief nu naar mijne woor
den te luisteren. Er is hier nog niets bewe
zen.. Daarom stel ik voor de plichtige, indien
zij waarlijk plichtig...
Zeker is zij plichtig riep de zieke.
In elk geval dan, mevrouw haar hier
opgesloten te houden, tot dat wij den inhoud
der zaak kennen.
Ook wel, meende de weduwe, maar be
waak haar goed. Karline zal u wel een
kamerken toonen, dat daartoe heel wel ge
schikt is.
Volg ons, zegde de rechter tot Esther.
Deze wierp nog een onderzoekenden blik
in 't ronde, gelijk een roofdier dat in eenen
strik gevallen Is. Waarschijnlijk rekende zij
£lèh in ÖeOnmogel^ktieW Van te ontsnappen,
zouden verhuizen naar het nieuw kerkge
bouw. 't Is nogmaals een groote stoornis in
parochiaal leven benevens de aanzienlijke
stoffelijke schade. Er dient bemerkt te wor
den dat niemand weet waar de brand eerst
begonnen is. Al dat men zeggen kan is dat
de vlammen eerst kort na middernacht op
gemerkt wierden al den voorkant der kerk.
De oorzaak blijft onbekend.
Banque pour favoriser les transactions Internationales
Bank tot bevordering van Internationale handelszaken.
Naaml. Venn.
Maatsch. Zetel GENT.
Algemeene Bestuurder voor West-Vlaander en FORREST L.
AGENTSCHAPPEN
POPERINGHE, Groote Markt, 28, tel. 89 <5 90.
VEERNE, Ooststraat, 64, tel. 76.
DIXML'DE, Wylgendyk, tel. 44.
MOESKROEN, Toerkoenjestraat, 109, tel. 179.
Wytschaete en omliggende, Agent
Beveren
Noordschoote
Ledeghem
Westoutre
Rousbrugge
Loo
Heer FOURN1ER, Burgemeester.
Heer T AHONGemeentesekretaris.
Heer M. BAILLEUL,
Heer G. DELANNOO,
Heer A. DECLERCQ.
Heer A. CLAEYSOONE. Gem.-ontv
Heer V. CAMERLYNCK,
BIJKANTORENNleuwpoort, Proven, Watou, Leysele, Stavele, Alveringhem
en liet zich door den agentbijden arm nemen.
Zij werd buiten de deur geleid, gevolgd
door Karline en den magistraat.
Zoo kwamen zij, op hetzelfde verdiep in
een klein plaatsken, eene soort van bureel
kamer, waarvan het eenige venster met
sterke baren voorzien was.
Daar werd Esther alleen in gelaten.
De rechter sloot de deur en beval den agent
goed de wacht te houden.
Dan ging hij weder naar de ziekenkamer,
om verdere inlichtingen te uemen, en een
geregeld onderzoek te beginnen.
XIX.
De notaris Vanmeert was sedert eenige da
gen van zijne reis naar Gent teruggekeerd,
en, in de afwezigheid zijner vrouw, werkte
hij neerstig voort aan het vereffenen zijner
zaken.
Esther had hem eenepostkaartgeschreven,
waarbij zij hem meldde, dat tante nog niet
beterde, maar dat zij bijgevolg nog niet wist,
wanneer zij ging kunnen naar huis terug
keeren.
Ja, zegde hij alsdan bijwijlen tot zich
zeiven, als zij weder zal tehuis zijn, zal ik het
haastigste geschikthebben...Zij zal daar dus
niet veel meer moeten over hooren... 't Is
jammer dat zij niet wat beter gesteld is.
Voor de honderste maal kwam hij op die
droevige overweging terug, toen hij op zeke
ren laten namiddag eenen jongen telegram
drager zijn bureel zag binnentreden.
Deze bracht een snelschrift van den vol
genden inhoud
Notaris Vanmeert, X...,
Kom zonder oogenblik verliezen naar
woning uwèr moei SChrlkkel^k nieuws»
Uwe tegenwoordigheid-onontbeerlijk.
Monthoye, rechter.
De lezer mag zich vrijelijk trachten voor
te stellen welke verwarring die weinige woor
den in den geest van Gaston deden ontstaan,
hij zal toch immer beneden de werkelijkheid
blijven.
De tekst is duister, vreesinboezemend,
zegde hii, voor de dood onzer moei zou dat
zoc niet opgesteld zijn. Wat mag er dan voor
gevallen zijn Men wil mij schrikkelijke ge-
beurtenissendoen voorzien.. Esther lEsther
Zou er van u kwestie zijn Maar ik mag
geenen tijd verliezen zegt men... Laat eens
zien...
Hij keek op een kaartje dat aan den muur
hing.
ja, ging hij voort een sneltrein om 7 u.
en 5 minuten, dien kan ik hebben.
Zonder van kleeding te veranderen liep hij
buiten aan de meid zeggende, dat hij maar
s anderendaags kon terug zijn.
Hij kwam in het huis van den huurhouder
der plaats, en deze voerde hem zonder tijd
verlies naar Brugge.
Als hij in de statie aankwam werd de snel
trein uit Oostende aangekondigd.
Drie kwart uurs later was hij te Gent, en
ging zoo snel mogelijk naar de woning zijner
moei.
Daar werd hij door de oude Karline ont
vangen, die er zeer onrustig uitzag, maar
daarom niet luider sprak dan gewoonlijk.
Is tante misschien dood vroeg Gaston.
Neen, integendeel, zij betert.
Wat beduidt dan dit snelschrift
Gelief te wachten, mijnheer, ik zal aan
stonds den rechter roepen.
Zij verdween.
(Wordt voortgezet).
