HET NOTARIEËL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
Nieuwsblad voor Popering Gmstreke-
«m stii mi wmrter».
De Kdpei n* Bosch
BtMigs fföksn naar Lom
- lEU A. w -
Apotheek Frans Van de Plas
TRAIMSINTER"
In 't Buitenland.
in Stad fr. 6.50
In Belgis £j, 8.50
Buitenland 13.00
V888ISSE8,
x,5o fr per regel.
Zondag 27 Juli 1924.
15 Gentlemen
21- i- I 30.
Politick O verzieh t.
Qa Katholieke Vlaamsch» Landsbond
De besprekingen te Londen.
Amnestie.
KATHOLIEK ULAAiïISCH UOLHSTOOflEEL
Groot Turnfeest
Waarom drinkt men
j O, vechten, ik heb daarvoor een tel Maar trek u "dat toch niet aan Ais ik
Naar Amerika
yi£EKS3€ mïEii aan $13 Megügsie Roepssa. - Beursorders - innemingen - mm
ifeenMöitfrijs:
per jaar
Uitgever
SsassK«ysf?3»esi6?
Drukkerij.
Papfsrtaiiöei,
15, Gtó&msstri&t,
mzmwt.
TslafotPf! nr S.
PojtofeMÏrekanujs
t' 15570.
PRIJS
BERICHTEi;
VEBROÜPIH&ESI,
Eens mlassshing
o.(So cf per regel. I
2 en 3 inl o.5o cta j
HaUWBERlSHTEü,
5 fr. voor io reg.
Herhaaldo Aeaeric«n
prijssu op simvrftir
Ai.tB ANNONCEN W,'i<
vuökaiv te metales
en MOETEN voor DEN
Viti iUAO iiiOEZONDEN
worden. Kleine
berichten tegen
O?N VWIDAQ NOEN.
SPREUKEN.
Het is het geld niet, noch de kleeren,
de deugd alleen maakt echte heeren.
De waarheid kan wel onderdrukt,
nooit verstikt worden.
Ziet en denkt, gij zult veel leeren,
en uw wijsheid steeds vermeeren
Bezig zijn is gelukkig zijn.
Gray.
Het werk verwijdert van ons drie groote kwa
len het vervelen, de ondeugd en den nood.
Voltaire.
Eene stem uit Frankrijk waarschuwt ons,
in een der laatste nummers,alle verdeeldheid
te vermijden in de Katholieke partij, willen
wij den weg van Frankrijk niet ingaan en
ons geloot en godsdienst niet zien ten onde
ren brengen. Ik geloof dat die stem moet
aanhoord worden door alle christens men-
schen en ziet hier waarom.
I)aanstaande wetgevende kiezingen zul
len beslissen over eene zaak van leven of
dood voor onzen godsdienst, of beter neen,
de vijanden zullen de kerk en den godsdienst
niet dooden, dat weten wij door de geschie
denis en ook door de belofte van Christus
de poorten der hei zullen tegen haar niets
vermogen. Maar, zij kunnen nochtans
groote schade er aan berokkenen en vervol
gingen verwekken en grooten afval veroor
zaken. Doch, wee hen die den stronkeisteen
zullen stellen en de verergenis geven En
wie ook hen die daaraan zullen medege-
holpen hebben door de macht in de handen
der vijanden van het geloof te geven
Welnu, de verdeeldheid onder de katho
lieken zal er de oorzaak vanzijti.De katholieke
partij, is de eenigste partij die moet aange
kleefd blijven. Men moet niet zeggen ik
ben van de werkerspaitij, ik ben van de
burgerspartij, ik beit van de boerenpartij.
Al die schakeeringen mogen bestaan in de
katholieke partij, maar zij moeten onder
worpen zijn aan de algemeene tucht der
part j, omdat zij allen het hoogste en het-
zeifdebelang verdedigen van den godsdienst,
die boven alle schakeeringen en standen ver
heven is, en die de eenheidsband moet wezen
van gansch de katholieke partij, gelijk de
liberalen en de socialisten van gelijk welken
graad allen voor eensheidband hebben den
strijd tegen den godsdienst. Terwijl zij in
alle andere zaken zullen strijden onder elkan
der, en dat tot het uiterste, daarin alleen
zuilen zij toch altijd overeenkomen dat zien
wij in Frankrijk, dat hebben wij altijd gezien
in Beigie. En hebben zij zich in de laatste
tijden nog, met tegenzin, ingehouden, het is
omdat zij nog vreesden voor de openbare
meening en dat de katholieke partij nog de
sterkste is in Be'gie.
Sedert den schoolstrijd van 1879 zijn zij
in niets veranderd. Dan was de eerste phase
van dien schoolstrijd aangevangen door het
vergoddeloozen der openbare school. Het
kruis moest uit de openbare school geweerd
worden en de priesters mochten er niet meer
binnentreden. De vrije school bleef bestaan,
zij was nog geduld, omdat het volk tot dien
uitersten dwang en die vrijheidsmoord niet
opgewassen was, maar, zij moest, geheel en
ai, op de kosten van de katholieken opge
richt worden, en zoo pleegden zij die schrik-
kelijke bestuurlijke onrtchtveerdigheid van
de katholieken tweemaal te doen betalen,
èn, voor de openoare geuzenschool, die zij
in geweten niet konden bijtreden voor
hunne kinderen, èn voor hun eigene katho
lieke scholen, 'k Late varen, de andere
onrechtveerdigheden die tegen de katholie
ken gepleegd wierden met de staatsbedien
den te verplichten, op broodrooving, van
hunne kinderen naar de geuzenschool te
zenden, met de bureeien van weldadigheid,
alhoewel hun goed, meestal van voor den
fianschen tijd, van geestelijke stichtingen
voortkwam, te doen dienen om de kinderen
der armen te vergeuzen.
En zeggen, dat onze liberalen van 1879
met ééne stem meerderheid in de kamers die
wet hadden doen doorgaan, en zeggen, dat
dit nog maar een eerste stap was in de ver-
geuzing van Belgie.
Het plan der vrijmetselarij, van dan lijk
van nu, was en zal blijvende verplichtende
goddelooze school voor al de kinderen
Frankrijk door zijn eersten minister Herriot,
heeft nu reed* dat oude plan van de vrijmet
selarij in zijn volle hachelijkheid voorgesteld
en het is te vreezen dat de vijanden van
den godsdienst het er zuilen doorhalen in de
Kamers en den Senaat bij de radicosocialis-
ten en communisten en nochtans, dat zijn
de mannen van de vrijheid, de gelijkheid
en de broederlijkheid
Ja, vrijheid voor hun zeiven alleen, om
ailen dwang op te leggen aan andersdenken
den, gelijk de revolutionairen van 1790, die
de vrijheid tot wet uitriepen,wel te verstaan
hunne vrijheid La iiberté ou la mort de
vrijheid of de dood gelijk de bolche-
visten van Rusland, die nog een stap verder
gaan, en all* vrijheid van denken en spreken,
als zij tegen hun stelsel opvaart, met gevang
en dood straffen
Hewel I dat is het lot dat ons te wachten
staat, als de katholieken verdeeld blijven in
alle slag van koppige extremisten en scheur
makers, hetzij van de democratische volks
partij, hetzij van de burgers- of boerenpartij,
hetzij bijzonderlijk van de zoogezeide natio-
nalisiische partij zoowel vlaamsch- of fransch-
gezinde en ik zal erbij voegen, het meeste
gevaar komt nog van de vlaamsche nationa
listen, weleer frontpartij genaamd, omdat
deze bijna uitsluitehjk uit katholieken be
staan, ja, zeer dikwijls uit vurige katholieken
die zich laten verblinden door zoogezeide
vaderlandsliefde en vlaainschgezindheid om
hei katholieke vaandel te bestrijden en zijn
beste voormannen af te breken
Welke verblindheid ihoeverrezijndie man-
jnen afgeweken van de eerste baanbrekers
.in den vlaamschenstrijdhoe schoon blijft
de leuze Alles voor Vlaanderen, Vlaan
deren voor Christus» of nog «Vlaamsch en
Katholiek
i Neem dat die verblinden er twee, drie
mannen doorhalen inde kivzing, wie zullen
zij bevoordeelipd hebben door hunnen broe
derstrijd De vijanden van den godsdienst
liberalen en socialisten.
Wie zullen zij in den grond geboord heb
ben De katholieken.
Eti welk zal het gevolg zijn 'van hun roe-
kelooze daad De verminking van de katho
lieke partij en gevolgentiijk de versterking
van de macht van den vijand die zal doen
lijk in Frankrijk den godsdienst vervolgen,
de kerken en kloosters bestelen en sluiten,
5 als 't hun mogelijk is, en bijzonderlijk de
'goddelooze verplichtende school opdringen
aan alle kinders.
Dan zullen die verblinde kiezers, als bet te
late is, hunne oogen open doen en uitroepen
Wij hebben gemist
Welk kwaad, welk onrechtveerdigheden
zulien zij gesticht hebben door hunne roeke-
looze daad Welke verantwoordelijkheid
voor God en voor hun geweten en voor hun
vaderland Eene stem uit Vlaanderen.
Mengelwerk van «De Popëringhenaar» 24
ROMAN
tlx)' r
£1 '4 H
Wij waren juist voornemens u onze
liefde bekend te maken, verzekerde Laven
deau. Ik zou daarvoor morgen bij u geko
men zijn.
Dat kunt ge me gemakkelijk willen wijs
maken, doch ik ken de wereld beter dan gij.
En als gij rustig met Blanche wilt spreken,
is ons park groot genoeg. Ha, met een
juffer van den hoogen stand uit Brugge
zoudt ge dit niet wagen, mijnheer Lavendeau.
Maar wij zijn voor u maar rijk geworden
boeren, hé. En dan is alles toegelaten. Ik
zou wel eens willen weten, wat ge van ons
allemaal zegt, als ge zoo onder vrienden zijt
Mijnheer, gij treedt zeer onrechtvaar
dig tegen ine op, hernam de Bruggeling, ik
ben er waarlijk bedroefd om. Het grieft me
geweldig en ik verdien dat niet.
ja, haal al vast uw neusdoek uit, orri
een partijtje te weenen spotte van Herte-
loo. Maar dan ga ik lachen.
Ge beantwoordt mijn teederste gevoe
lens met smaad, maar ik weet uit welke bron
dit alles voortkomt. Frans van Waveren
haat mij en wil me voorsteilen als een on
waardige. Ik heb dan toch het recht me te
verdedigen. Ge kunt me dat niet weigeren.
Ik beroep mij niet op mijnheer van
Waveren, maar ik oerdeel naar uw aanwe
zigheid hier, waar ge al eenigen tijd mifn
FMgggqwiqM wam*
5e ALGEMEENE BEDEVAART NAAR DE
Graven van den Yzer.
De jaarlijksche beêtocht ging telken keere
in stijgende macht, met inniger-groeiende en
-pakkende volkspiëteit.
De mijlpalen die Vlaanderen sedert 1920
aile jaren plantte, tot blijvende gedenkenis
van liet gruwelijk offer, ze werden gewijd
aan de edelste kinderen die bezweken,
maar tevens zijn ze zuilen ter iere van al de
Ikve dooden die Vlaamsche moeders en
vrouwen en weezen beschreien. Vrome op
somming van ontroerende narnen
Joe English, te Steenkerke
Gebroeders Van Raemdonck, te Steen-
stratc;
Renaat D Rudder, te West-VIeteren
de geschonden zerkjes van Heldenhulde.te
Oeren.
Wat al Vlaamsche trouw, wat al Vlaamsch
wee en ontroering ligt er vastgeknoopt aan
iie geprevelde namen En nu, dees jaar, in
de gruwzame stret k waar de hartader van
't Belgische front zoo opstuimig jaagde, en
zoo dikwijls het bloed overmatig gutsen liet,
op de plaats waar minoterie en boyau
de la mort en petrool-thanks tot een
Ezechiel-beenderveld gewerd ;n, op dat piekje
Vlaamschen grond zal er geknield, en gebe
den, en gesnikt worden, om de dooden, om
't leed van het levende Vlaanderen. En een
heilige belofte zal hemt uwd worden, stille,
stevig, in vermorzelde harten.
Vlamingen, oude trouwe beevaartgangers,
tot wederziens, te Diksmuide. Nieuwe dui
zenden, bekeerden van dit jaar, wij weten
dat ge komt
Zondag 31 Oogst a. s. te Diksmuide.
Namens het Komiteit,
De Voorzitter Prof. Dr Fr. Daels
De Sekretarisses
Cl. De Landtsheer,
Dr J. Leuridan, Adv. M. Bulckaert.
De Katholieke Vlaamsche Landsbond heeft
te Brussel zijn 5e Congres gehouden.
Uit de verslagen blijkt dat de Landsbond
geheei heringericht is en zich geheel aanpast
aan de huidige tijdsomstandigheden en be
hoeften.
De plaats ontbreekt ons om een uitgebreid
verslag te geve over dit Congres dat geheel
streefde naar innige samenwerking tusschen
alle Katholieke Vlamingen. De vraag was
gesteld Mogen de Katholieke VI. Nationa
listen in den Landsbond komen
Verleden jaar te Brugge was het antwoord
daarop nogai duister en onverstaanbaar.
Maar dit jaar klonk er maar een enkel woord.
En dat woord was Ja.
Die Ja werd op prachtige wijze toege
licht door Eerw. Pater Claes in eene rede
die merkwaaidig zal blijven in de geschie
denis der ontwikkeling van ons Vlaamsche
leven.
Nu het klaarkünkend antwoord gekomen
is vanwege den Landsbond, mag men een
even kort en klinkend antwoord verwachten
vanwege de Katholieke Nationalisten.
Eens eene goede overeenkomst bereikt,
eens een innig samenwerken verkregen zullen
alle Vlaamsche Katholieken ieveren tot heil
van Vlaanderen en het Vlaamsche Volk.
Fiasco te Gent.
De half en half Vlaamsche Hoogeschool
van Gent heeft dit jaar een eerste proef ge
geven. En het ware de welbekende waarheid
dochter lokt. En ik herhaal, dat gij dat met
deftige juffers uit de stad niet zoudt doen._
O, indien ik daar een kennis had, zou ik
die ook uitnoodigen in dit paviljoen ik heb
me daarover niets te verwijten. Ik hoop, dat
gij dit zult inzien. Ge vergist u.
Houdt ge me nu waarlijk voor een
onnoozelaar? vroeg van Herteloo. Ik zal u
dan eens verstandig antwoorden, en heel
kort. Ge behoeft dan morgen niet te komen.
Het spaart u de moeite. Blanche is meerderja
rig én ze zal misschien naar mij niet willen
luisteren en koppig haar eigen zin volgen.
Maar de bruidschat zal een groote nul zijn.
Dat is een. En nummer twee ge blijft voor
goed uit ons huis. Ik had u al veel eer moeten
buiten steken onnoozelaar die ik was, om
weg te kruipen op mijn kamer, als gij bene
den vrouw en dochters zat te overbluffen
met uw fransche komplimenten. Ziezoo, dat
is mijn antwoord. En nu wandelt Blanche
met mij terug als ze verstandig is.
Neen papa verklaarde de dochter. Ge
hebt het al erkend, dat ik meerderjarig en
gee klein kind meer ben, en ik zal mijn zin
en niet dien van Frans van Waveren doen.
Meerderjarig waarborgt nog geen ver
stand. Uw jaren hebt ge en toch zijt ge nog
een heel klein kind, merkte van Herteloo op.
Zoo dus ge wilt me niet vergezellen Ge
weigert dat 't Is goed.
Frederik zal me naar huis geleiden,
papa. Ik trotseer den laster van onze buren.
Naar huis Waarom liever niet in een
keer naar Brugge, want daar moet het op
uitloopen, ais ge naar dien mijnheer en niet
naar mij luistert.
Ik verhef me boven die beleedigingen,
zei Btancffe smalend. Gij spreekt wat van
loochenen van niet te beweren dat de Gerit-
sche Hoogeschool een fiasco opgeioopen
heeft.
Er zijn Vlaamsche Volksvertegenwoordi
gers die dit gebrekkig stelsel gestemd heb
ben, juist omdat zij voorzagen dat het niet
leefbaar was en er daaruit een betere toe
stand zou voortvloeien. De Vlaamsche stu
denten hebben daar ook veel toe bijgedragen
met de Vlaamsche leergangen te boycotten,
dat is, ze niet te volgen. Zoo komt het dat
er in de techniche afdeeling geen enkele
student de Vlaamsche lessen volgde. In de
andere afdeelingen was het al niet veel beter.
De Vlamingen willen de Vlaamsche Halve
Hoogeschool niet. Alle groote Vlaamsche
biaden predikten den boycot aan of onthiel
den zich. Alleen Het Laatste Nieuws
pleitte voor toetreding, maar van de leden
der liberale studentenvereenigingen liet zich
geen enkelen inschrijven.
Tijdens de bespreking van het budget van
onderwijs hebben M. Van Hoeck, M. Hey-
man en anderen er sterk op gewezen dat het
Gentsche Hoogeschoolonderwijs ons, Vla
mingen, niet voldoet, dat de half en halve
wet eene mislukte wet is en dat daar in het
kort verandering moet in komen.
De besprekingen der Londensche Confe
rentie-Commissies vorderen maar traag.
De geschilpunten blijven altijd dezelfde en
iedere delegatie komt, om beurt, met een
nieuwen tekst af.
De Franschen blijven in hooge mate ach
terdochtig. Ze zijn niet geneigd om toegevin
gen te doen, wat de kwestie der waarborgen
voor de schadevergoedingen betreft.
De Engelschen en de Amerikanen willen
eene zakelijke, een economische oplossing.
De Franschen willen er de politiek bijhalen.
Zoolang alles ten beste ging tusschen
Engeland en Frankrijk was Belgie in den
vergeteihoek geschoven. Nu echter dat die
verhouding meer spant, wil men Belgie nog-
eens ais bemiddelaar doen optreden.
De toestand van M. Herriot te Londen is
zoo rooskleurig niet als hij zich mogelijks
wel ingebeeld heeft.
Irdusschen roert de Poincaré-groep fel in
Frankrijk en hij doet al wat h j kan opdat
iM. Herriot de Engelschen in de steek zou
laten en terugkomen naar het Fransch-Bel-
g-sch front met Roer-bezetting en dwang-
politiek.
Voor Belgie ligt er ook een gevaar in, te
meer dat men weet hoevelen er in ons land
zich blind kijken op Frankrijk en toch zoo
gemakkelijk de Fransche belangen boven
hunne eigene, de Belgische, zetten.
De bespreking te Londen heeft tot nu toe
geene tastbare uitslagen geleverd. En noch-
thansied; reen is ervan overtuigd dat zij eene
laatste gelegenheid vormt om Europa van
zijne bloedende, oorlogswonden te genezen.
Men voorziet dat de Conferentie van Lon
den tot half Augustus kan duren.
De v.-ijspraak van Baron Coppéo.
Baron Coppée werd vrijgesproken. Nie
mand die het proces gevolgd heeft zal daar
veiwonderd in zijn.
G heel dat proces was .een gevolg van
het schrijven van Le Peupleen Le
Soir die het meest gemunt hadden op
politieke personen.
Dit proces was toch leerzaam. Het heeft
aangetoond met hoeveel gemak de groote
vertegenwoordigers van handel en nijverheid
zich wisten te plooien naar de eischen van
den Duitsch. Daarvan wordt hun thans geen
verwijt meer gemaakt.
Het bijwonen van eene activistchevergade-
r :-g, het spreken van een woord dat niet
best klonk, dat was veel erger en werd door
menig maanden gevang uitgeboet.
De Vadc riandsliefde was ook goedkoop in
dit proces. Voornoemde bladen schermden
bij hunne aanklacht met de vaderlands
liefde. Coppée heeft gehandeld zuiver uit
vaderlandsliefde. Dal heeft nu geteld en niet
weinig bijgedragen tot de vrijspraak. Maar
wanneer poliiiek-veroordeelden als Pater
Stiacke en anderen op hunne vaderlandsche
daden wezen, neen, daarvan mocht geen
rekening gehouden worden.
Het is niet ons het gedacht het gerecht
van partijdigheid te beschuldigen, wij mee-
nen alleen dat men de zaken nu in een ander
daglicht ziet dan vroeger.
Mocht men voortgaan in dien vergevings-
gezinden geest. Moge de vrijspraak van
Coppée de regeering milder maken jegens de
politieke veroordeelden. Het mag niet langer
duren om de zedelijke puinen van ons land
te herstellen dan de stoffelijke.
Mocht, het proces Coppée dat gevolg
hebben, dan zouden de duizenden en nog
duizenden franks, dat het aan den staat zal
kosten, toch niet nutteloos weggesmeten zijn.
Hulde aan Pater Damiaan.
Leuven heeft hulde gebracht aan Pater
Damiaan, die over 35 jaar viel als offer van
zijne onbegrensde naastenliefde.
Die huldebetooging geschiedde zonder
wereldsch praalvertoon. Hier gold het im-
Waveren opgestookt heeft, maar ik ben zelf
standig.
Mijnheer van Herteloo zoo kunnen we
niet scheiden, sprak Lavendeau. Als gij
meent, dat ik Blanche hier niet had mogen
brengen, bied ik u mijn oprechte \eront-
schuldigingen aan. Ik meende het eerlijk. Ge
moet dat aannemen.
Oprecht en eerlijk... ja, dat zijn
schoone woorden.
Als gij van geen verzoening wilt hoo-
ren, moet ik mijn pogingen staken. De
invloed van Frans van Waveren moet wel
groot zijn op u. Ja de kerel is sluw... ik heb
het nog ondervonden.
Och man, het is altijd goed een aan
wijzing te krijgen, maar overigens heb ik
klare oogen en nog flinke oogen in den kop.
Ge moogt het vrij gelooven. En ik zal nog
duidelijker spreken. Weet dan, dat ik in
't geheel geen goesting heb om uw schulden
te betalen.
Lavendeau verbleekte. Maar hij bedwong
zijn ontsteltenis dadelijk en deed of hij
verbaasd was.
Ik begrijp u niet, zei hij. Ge spreekt
van schulden. Als van Waveren te ver gaat
met zijn laster zal ik andere maatregelen
nemen. Wat heeft hij u daarvan gezegd
Wel, 't beste is, dat we nu elkaar goe-
f den dag zeggen. Ik blijf niet redetwisten.
i Maar ik heb het recht meer uitleg te
vragen.
Er is daar geen uitleg aan. Ik herhaal,
dat ik zoo onnoozel niet zal zijn om uw
schulden te betalen. Ge hebt toch ooren, hé
Welke schulden
Mijn hemel, wat weet ik er van, wie
gij met van Herteloo's centjes zoudt willen
völcfoen
rners geen oorlogsheld,geen wind-kam-,
pioen. Hier was geen wapengekletter, geen
bloemengetooi. De officeelen hadden zich hij i
de hulde aan den Pater afzijdig gehouden
en men had er geen last aan ronkende, holle,
zichzelfverheffende redevoeringen. De een--
voud waarmede de hulde aan den held van j
iMolokaï gepaard ging, was wellicht nog:
|'t meest in overeenstemming met zijnej
inederige levenswijze en zijn offervaardige-
zelfverloochening.
Heldenmoed Zelfopoffering
Die bestonden hij Pater Damiaan zuiver
der en vollediger dan op een slagveld, waar
ophitsing, kruitdamp en alkool meestal lei
dende elementen zijn.
Het eiland Molokaï was het eiland der
melaatschen. Melaatscheid is de schrik
kelijke besmettelijke ziekte die van den
mensch een afzichtelijk schepsel maakt en
hem onverbiddelijk ten dood sleept.
De melaatscheid geneest niet en besmet
geheel zeker al deze die ermede in aanra
king komen.
En als men vrijwilligers vroeg om naar
dat schrikbare eiland te trekken en om hulp
;en troost te brengen aan die menschenwrak-
'ken dan aarzelde Pater Damiaan niet. Hij
vertrok met de vreugd in het hart omdat hij
hoopte daar menschen te kunnen helpen,
daar zielen te kunnen redden. Hij wist voorop
dat hij na enkele maanden van die ziekte
zou aangetast zijn en dat eene langzame en
pijnlijke marteling hem zou ten grave slepen.
Geene pen kan beschrijven wat al goed
Pater Damiaan al gedaan heeft aan de onge-
iukkigsten onder de .gelukkigen.
Vier jaar heeft zijn eigen doodstrijd ge
duurd. Pater Damiaan behoorde tot de orde
der Picpussen van Aalst. Zijn bronzen
standbeeld, gemaakt door den grooten
meester Constantin Meunier, versiert een
openbaar plein te Aalst.
Groeten wij eerbiedig den grooten Apos
tel der Melaatscheid.
Mochten zijne gebeden bijdragen om de
geestelijke melaatscheid in de wereld en in
zijn eigen land te genezen.
Totetrekkers
In Kamerzitting vroeg socialist Doms
(Leuven) lotsverbetering voor de kerkbe
dienden. Hij deed dat natuurlijk schertsend,
zegde dat de liberale Minister Masson daar
voor een beroep zou moeten doen bij Kardi
naal Mercier.
In den Provincieraad van West-Vlaande-
ren werd een voorstel gedaan, strekkende
tot het verbeteren van het lot der kerkbe
dienden. Liberalen en Socialisten stemden
tegen enkele onthielden zich onder
voorwendsel dat het niet bewezen is, dat
het gevraagd hulpgeld noodig was
Zouden 't totetrekkers zijn, ja 't
Een Monument voor
Bernadette Soubirous.
Ineen schrijven aan zijn diocesanen heeft
de bisschop van Tatbes en Lourdes, Mgr
Schoepfer medegedeeld, dat hij een inschrij
ving heeft geopend voor de oprichting van
een groot standbeeld ter eere van de eerbied
waardige Bernadette Soubirous, wier won
deren voor de gelukzaligverklaring thans te
Rome worden onderzocht.
In Ierland.
De Iersche republikeinsche leiders De
Valera en Austin Stack zijn op vrije voeten
gesteld.
De Valera was sedert Augustus 1923 op
gesloten zonder veroordeeld te zijn.
Buiten de twee voornoemde leiders wer
den andere gevangen republikeinen vrijge
laten.
In Spanje.
De Koning heeft een besluit geteekend
waarbij Amnestie wordt verleend aan allen
die, in verband met de gebeurtenissen bij
Melilla in 1921 door den krijgsraad zijn
veroordeeld.
In 't bezette gebied
Op voorstel van Frankrijk heeft de Rijn
landcommissie besloten tot het te niet doen
van de beslissingen tot verbanning, genomen
tegen personen uit het Fransch bezettings-
gebied.
In 't geheel zijn er 24.860 beslissingen tot
verbanning van het Fransche gebied teniet
gedaan. 100 duizend personen mogen daar
door in het Fransch gebied terugkeeren.
In Duitschland.
Op voorstel van Fransche zijde besloot de
Duitsche Rijkspresident gratieverleening
voor aile Duitschers die door den strijd in het
Roergebied veroordeeld werden, behalve
voor hoogverraad, in overweging te nemen.
Beieren en Pruisen nemen maatregelen in
gelijken geest.
In Frankrijk.
Vooraleer uiteen te gaan heeft de Kamer
de amnestie-wet gestemd.
Heeft van Waveren u gezegd dat ik
schulden heb
Meent ge nu, dat ik zelf geen inlich
tingen meer kan nemen Dat heb ik dikwijls
gedaan in den tijd, toen ik nog hop verhan
delde. Ik ken goede adressen. Zoodus, ge
weet nu, hoe ik over u denk. Blanche, gaat
ge mee
Mijnheer van Herteloo, ge beoordeelt
me geheel verkeerd. Laat me dan toch toe,
mij te verdedigen. Dat recht heeft ieder. Op
laster mij van uw dochter scheiden, zou al
te wreed zijn 1
Ge kunt naar den duivel loopen, weet
ge het nu schoot de rentenier uit. Heb ik nu
nog geen geduld genoeg getoond Ha, ge
meent, dat ik verder naar uw leugens zal
luisteren Anders zou ik u vragen op welke
bank uw geldmiddelen staan of waar uw
eigendommen geboekt zijn Ge hebt ver-
vlekt nog geen eigen huis 1 Den neuzemaker
In België.
Amnestie is een maatregel "welke geboden
wordt door politiek doorzicht en rechtvaar
digheid.
De politieke processen zijn een der
naweeën van den oorlog. Zoo men ze laat
voortduren is het een wondeplek onderhou
den die aan het etteren gaat.
Amnestie vragen is geen goedkeuren van
de daden van den veroordeelde. Het is de
kwijtschelding vragen van de gevolgen der
politieke veroordeeling.
In de laatste week werd gevraagd naar
het gedacht van M. Masson over de kwestie
van amnestie. De Minister van Justitie heett
zich gesteund op het antwoord van M. Van-
dervelde van over 3 jaar. Hij heeft uitgeroe
pen Neen in naam van de 20 duizend
dooden uit den oorlog
Het is ontmoedigend en beschamend voor
ons land dat in dezen tiid nog een Belgische
Minister zoo durft spreken.
Wij ontkennen hem het recht te spreken
in naam der 20 duizend gesneuvelden,omdat
daar 80 t. h. Vlamingen onder ziin en dat
die, moesten zij kunnen soreken. zonder
twijfel aan de zijde zouden staan van hunne
overlevende strijdmakkers, de Vlaamsche-
Ouders-Strijders, die luidst en krachtigst
naar amnestie vragen.
Onze jongens zijn gestorven in het heilig
gedacht dat zii streden voor het Recht. En
nu, na zooveel jaren, wordt hun bloed nog
uitgespeeld bij het bestempelen van'onrecht.
De socialisten legden deze week een wets
voorstel neer tot het verleenen van amne
stie. Guïdo.
INSCHRiJVINGS LIJST
Overdracht 365 fr.
Uit mijn spaarpot, 2 fr. Uit dankbaarheid
(Frankrijk), 11 fr. Naamloos, Elverdinghe, 100
fr. Voor Lourdes, E. A., 10 fr. Om den zegen
van O. L. Vr. van Lourdes over het Verbond der
Christene Vrouwen, Pop.,25fr. God beware de
Bedevaarders, 5 fr. Totaal 518 fr. 50
Verdere giften worden graag aanveerd.
Park De Lovia
ZONOftR 17 OOGST 1924
om 2 1/2 uur namiddag
GPEIfLUCHTVKRTOQNING
door het
opvoering van
Kaarten zijn van heden af te verkrijgen
bij V. Sansen-Vanneste, Gasthuisstraat, 15,
Poperinghe en bij de Bestuursleden van
De Vlaamsche Vrienden
Prijs 5 fr. Voorbehouden 6 fr.
Bij slecht weder zal de opvoering gebeuren in
de Zaal Palace
Nieuws uit Katanga,
Elisabethville, 15 Mei 1924.
We mogen ons weer verheugen in de aankomst
van het droog seizoen, lijk ofdat gij u verblijden
moogt met de nieuwe aankomende lente. Ér is
maar een verschil in, dat, als wij zeggen droog
seizoen, dat het dan droog is in den echten zin
van het woord. Immers 't zal nu weer ten minsten
zes maanden niet meer regenen, en dils altijd
schoon weder zijn.
Onze Westlanders stellen het voor allen goed.
Heer Arthur Wyckaert, officier van de landwacht,
is terug aangekomen in Elisabethville met vrouw
en kind, na eene voorspoedige reis langs Boma.
We waren tevreden van hem terug te hebben in
ons midden, en hij was niet min kontent van te
rug te zijn bij ons. De gebroeders Moyaert zitten
verdeeld over heel de provincie Gerry is in Ka-
bina, Daniel is in Lusambo terwijl Leon langs
den heelen anderen kant in Pweto zit aan het meer
Moero. We hebben voor het oogenblik hier te
Elisabethville Willy Moyaert, hoofdagent B.T.K.
die denkelijk binnen kort eens zal oversteken
naar het Westland in verlof. Verder hebben we
nog denflinken Antoon Hallaert van Yperen, nu
dienstoverste in de Union Minière en Ingenieur
E. Soenen van Woesten die de mijnen van
Ruashi, (7 kilometers van Elisabethville) bestuurt.
Beiden zijn eene niet onbeduidende aanwinst
van onze bende bachten de kuupenaren van
Katanga. Voor eenige weken kwam nog aan heer
Melkebeke, een Reninghelstnaar, die 'n plaats
heeft in den dienst van Geldwezen bij hetgoever
nement. Al de anderen stellen het goed en hebben
gezondheid te koop, 't geen dat natuurlijk hier in
Kongo het bijzonderste is.
We hebben op den stroom, tusschen Bukama
en Ankoro, twee blokkaden gehadde schepen
verzeilden in de hooge Papyrussen en bleven in
die kleverige planten steken zoodanig dat ze soms
dagen en dagen moesten er in blijven. Dat heeft
natuurlijk voor eenige weken de verbinding tus
schen Katanga en den Lagen Kongo stil gelegd.
Nu is alles weer kant en klaar, en zonder ongeluk
ken is alles nog goed van stapel geloopen.
Hier in stad gaat alles normaal, alles werkt
goed en er zijn geen incidenten aan te stippen.
De schommeling van den wisselkoers, bracht
natuurlijk hier en daar wat verwikkelingen mede,
daar gansch den handel hier het Zuld-Afri-
kaansch pond tot basis heeft. Verder hebben
we nog wat te klagen over de blokkade van de
haven van Matadi, ofschoon dit laatste incident
niet te veel invloed heeft op onzen in- en uitvoer,
daar de meeste goederen, via Kaapstad, Beira of
Das-es-salam gericht worden. Laat ons met de
Zuid-Afrikaners zeggen't Zal reg komen
Paul Maes.
m es
GEMEENTE WATOU.
Hedesi Zrtndag 27 Juli
om 3 1/2 uur
door de Turngiide VSug ffroom
van Poperinghe.
B
B
Te Roebaais is er groote opschudding
verwekt door het optreden van het parket
ten laste van twee nijveraars der stad, MM.
Littaye en Desmets. Deze hadden gespeku-
leerd op den wisselkoers en werden onlangs
in failliet verklaard. Het te kort was zes
miljoen. Thans heeft die zaak eene andere
wending genomen en het parket heeft een
onderzoek wegens bankroet geopend.
- Eene barreelwachtster der Fransche
gemeente Saint-A.ubin-des-Bois, bij Vire,
Mad. Riaut, 26 jaar oud, zag Mad. Geffre-
sin, 69 j. oud, de spoorbaan over sukkelen
toen juist de sneltrein Panjs-Granville in
aantocht was. Mad. Riaut snelde de oude
vrouw ter hulp, doch beiden werden door de
lokomotief gevat en op den slag gedood.
Uit Bielefeld (Westfalen) wordt ge
meld
In het naburige Wilkowize heeft de 63
jange Beldys zijn vrouw, zijn dochters en
zijn 22 jarige zoon met een tafelmes dood
gestoken en daarna zich zelf gedood, door
dat hij een glazen buis met ontplofbare stof
fen vulde en deze tot ontploffing bracht.
De Chineesche bandieten, echte duivels
in menschengedaante, weten ook al klink te
trekken uit de overstroomingen die zekere
gewesten van hun land teisteren. Zij varen
rond in bootjes, waarop een vlag prijkt der
redinrichtingen, lokken aldus de slachtoffers
der overstroomingen aan en wanneer zij die
ongelukkigen in handen hebben,stroopen zij
hen uit en werpen hen terug in 't water.
Het Japansch koopvaardijschip Mat-
suigama mei 57 personen aan boord, is
ten Westen der Gotoeilanden naar den kel
der gegaan. De eenige overlevende is de
stoker, die eene week lang zonder eten of
drinken op een vlot bleef en opgepikt werd
door een voorbijvarende visschersloep.
M. L. Citroen, de gekende autofabri
kant uit Frankrijk, is met een auto aan zijn
einde gekomen. Vergezeld door zijn schoon
broeder keerde hij uit Normandië naar Parijs
terug. M. Citroën bevond zich aan 't stuur
en reed in snelle vaart, toen het voertuig
tusschen Evreux en Mantes uitglibberde en
kantelde, de twee inzittenden op de straat-
steenen slingerend.
Autorijders namen de twee gekwetsten op
en voerden hen naar het gasthuis van Man
tes, waar M. Citroën kort nadien aan de
bekomen wonden bezweek. Zijn schoon
broeder is een schouder ontwricht.
In Griekenland hebben zich de laatste
dagen verscheidene gevallen van cholera
voorgedaan. Te Patras werden zeven geval
len opgeteekend van personen door de be
smettelijke ziekte aangetast te Selonki zes,
te Lakema drie en nog eenige andere in ver
schillende Grieksche steden. Strenge maat
regelenzijn genomen om den verschrikkelij-
ken geesel te bekampen.
(Tientsin wordt/opnieuw met overstroo
ming ^bedreigd. Het water siaat nog op
ongeveerflö mijlen vantde stad. I
Heb gevaar wordt verhoogd door de wei
gering der autoriteiten de dijken ten noorden
en ten zuiden van Tientsin/door te steken,
ten einde'dus het water, naar de zee te doen
afvloeien.
Willem kwam, met zijr. zoontje, een
manneken van twaalf jaar, van de kermis.
Maar vader, vroeg de knaap, hoe komt
het toch dat er zooveel dronkaards zijn
Wij hebben er vandaag zoovele gezien, die
op hunne beenen niet meer konden staan.
Waarom drinken al deze lieden Het kan
toch niet zijn omdat zij dorst hebben 1
Ik zal u dat uitleggen, antwoordde
Willem peis eens dat er zooveel soorten
van menschen zijn als letters in den A. B. C.
A drinkt omdat de dokter het hem oplegt
B omdat hij zijn dokter niet gelooft.
C drinkt omdat het nat weder is
D omdat er te groote droogte is.
E drinkt omdat hij niet slapen kan
F omdat hij te lange en te vaste slaapt.
G drinkt omdat zijn vriend hem verlaten
heeft
H omdat zijn vriend terugkomt.
1 drinkt omdat hij 's morgens te warm heeft.
J omdat hij 's avonds altijd den kouden be
ver heeft.
K drinkt omdat hij pijn in het hoofd heeft
L omdat hij gedurig buikpijn heeft.
M drinkt omdat hij bedroefd is
N omdat hij verheugd is.
O drinkt omdat hij oud is
P omdat hij jong is.
Q drinkt, in gezelschap, om te doen gelijk
de anderen.
R om den tijd lustig te verdrijven, als hij
alleen is.
S drinkt omdat zijn vrouw boos is en zor
geloos
T onid.it ziine kinderen te veel willen mees
ter zijn.
U drinkt omdat hij veel schulden heeft
V omdat hij zijne kameraden geerne trak
teert.
W omdat hij erfgenaam is eener rijke tante
X omdat zijn oud-oorn hem niets nagelaten
heeft.
Y drinkt om te toonen dat hij kan drinken
Z om te toonen dat hij WIL drinken.
De jongen had met al zijn ooren naar deze
legende geluisterd Maar vader, zegde hij
dan, zij spreken al verschillig wie zegt er
nu de waarheid in dien A.B.C.
«Z., antwoordde Willem, Z. alleen Hij
drinkt, omdat hij WIL drinken I
Opvolger van S. VANDE BERGKE,
Bertenplaats, 8, (Kleine Markt),
POPERINGHE
goede opvoeding gehad, snauwde Lavendeau
hem toe. Aan zulke manieren doe ik niet
mee.
Ja, dat woord opvoeding wordt veel
gebruikt. Zatlappen hebben het nog dikwijls
op de lippen. Maar als het een opvoeding is
van komplimenten en tierelantijnen geef ik
er geen cent voor. Kom, Blanche, 't Is nu
tijd
Neen papa.
Nu, doe wat ge wilt. Ge zijt te zwaar
om u op te pakken. En nu mijnheer Laven
deau weet, dat mijn beurze voor hem geslo
ten is, zal hij u wel gauw laten vlotten.
Uw beleedigingen laten ine koud,
verzekerde de jonge man..
Gij hebt anders een rooden kop als
een gloeienden stoofpot.
Van Herteloo verliet het paviljoen, maar
zijn dochter volgde hemi niet.
Ik had het we! gevreesd, zei Frederik.
uithangen, dat is niet moeilijk, maar ik ken Van Waveren heeft zijn doel bereikt.
er veel zoo, hoort ge I Vooruit Blanche, we
zijn weg. Die vent wil u bedriegen. Ge zijt
te goed om door hem voor den zot gehouden
te worden.Toon uw fierheid! We zullen den
paljas vergeten.
Neen, vader, ik ga niet mee verklaar
de Blanche. Ik weet niet, hoe ge u zoo door
van Waveren laat opstoken.
Tut, tut, wat ge nu niet weet, zult ge
later verstaan, maar zorg, dat ge het u dan
niet beklaagt
Ge gaat ver door mij voor een bedrieger
uit te maken, riep Lavendeau nu woedend.
Zeg, handen thuis Als ge vechten
Neen, ik blijf u trouw en ik zal nooit toe
geven aan papa's eischen, verzekerde het
meisje.
We moeten (jachten uw vader te
winnen. Probeer het: door uw moeder. We
laten alle hoop niet varen.
Ik ben waarlijk beschaamd over de
wijze, waarop papa u toesprak.
Hij is verblind. Van Waveren zit achter
hem. En die schurk durft beweren, dat ik
schulden heb.
Spreek er niet meer over. We zijn
boven zul ken laster verheven.
Maar dat laat ik niet doorgaan be-
I wilt, ik sta nog mijn man hoor verzekerde f weerde Lavendeau. Ik schulden Ha, dat
f de rentenier. En ge zult eer op den grond is wel durven I NÜemand heeft van mij iets te
j liggen dan ik. vorderen.
Vele Belgen die naar Amerika wenschea
te trekken, maar daar thans niet toegelaten
worden wegens de wetten op de landverhui
zing, laten zich verleiden om naar Canada te
gaan met de hoop om daar in de Vereenigde
Staten binnengesmokkeld te worden.
Het toezicht op de grenzen in de nabijheid
van Détroit, waar de voornaamste kolonie
van Belgen bestaat, wordt uitgeoefend door
meer dan 500 Federale Agenten, en geen
week gaat voorbij of personen die onwettig
het grondgebied betreden, worden opge
spoord en gedeporteerd, iets wat met groot
leed, kosten en onaangenaamheden gepaard
gaat.
Aan de beloften der smokkelaars moet men
geen geloof hechten, want het is om zoo te
zeggen onmogelijk voor iemand die niet
regelmatig ingeschreven is, in de Vereenigde
Staten te verhoeven.
In IDétroit geveri de Vlaamsche Belgen
'n groot dagblad, Gazette van Détroit
uit, dat op twaalf bladzijden verschijnt en
5 Amerikaansche cent per nummer (thans
meer dan een frank) kost. In de laatste num
mers van het blad staan talrijke medeelingen
aangaanden de straffen en de deportatie die
gesmokkelde Belgen opleiden.
Een der artikels eindigt als volgt
't Ware te wenschen in 't belang der
Belgen die in het oude land verblijven en die
zoeken uit te wijken, dat aan deze zaken
eenige ruchtbaarheid gegeven worde, wat
gemakkelijk door de welwillendheid der
Vlaamsche Pers in Belgie geschieden kan.
BAWQUE POUR FAVOKISKR LES TRANSACTIONS INTERNATIONALES
BANK TOT BEVORDERING VAN INTERNATIONALE HANDELSZAKEN
Naaml. VtiutooUch.
Maatsdi. Zet. Qent
>T-<-
AL.LSC BANKVERRICHTINGEN AAN DE BESTE VOORWAARDEN
GELDBELEGGING op zicht, op kort en lang termijn
AGENTSCHAPPEN
Poperinghe, Gr. Markt, 28. tet. 89-90 Veurne, Ooststraat, 64, telefoon 76
WSoeskrëcHl, Toerkoenjestr. 109, tel. 179 Dismude, Wylgendyk, telefoon 44
Ag
Alg. Bestuurd.
voor
W.-Vlaanderen
L FffTtti
WTTSCiiAKTHenOml., Ag. H.Fournikr, Burpem,
H. Tahon, Gem.-Sekr
Wbstoutrb enOml.
Bhvkrbn H. Tahon, Gem.-Sekr. Rousbruggb
JJaoaosctlootk h. m. Bailleul, id. Loo
Lkdbghkm H.G. Delawnoo, id. Nibuwkexikb
Bijkantoren NIRUWPOORT, PROVEN, WATOU, LEYSELE, STA VELE, AI «VER ING hem.
h. a. dbclbrcq.
h. clakysoon*, g.-ö.
h. camerltnck., id.
fl.l. ijtmajjl*
u nu trouw blijf, wat kan u de rest dan
schelen 1 fleemde Blanche. Ge weet, dat ik
tot alles bereid ben.Ge hebt reeds gezien,dat
ik mijn vader trotseer en niet met hem ben
meegegaan.
O, ja, ge hebt me lief en ik bemin u
zoo innig. Ware liefde weerstaat alles, ratel
de Lavendeau. Maar het zou beter zijn, dat
alles met volle instemming van uw vader
gebeurde. Tracht hem te veranderen En
uw moeder zal u daarin steunen.
Ik wil mijn best daartoe doen.
We zullen nu ook maar vertrekken,
hernam Lavendeau.
Maar morgen kom ik hier terug 1 ver
zekerde jufvrouw van Herteloo overmoedig.
Neen, het is beter van niet.
Nu al toegeven
Luister goed Door uw vader tegemoet
te treden, winnen we meer dan door feilen
tegenstand, fk zal u dat onderwege beter
uitleggen.
De geliefden vertrokken dan.
Ge Thuiskomst.
Mijnheer van Herteloo kwam bij zijn
vrouw en Serafine, die met handwerk bezig
waren in de woonkamer, en druk over het
aanstaande feest hadden gesproken. Ze had
den er hooge verwachtingen op gesteld.
Goeden avond, zei de rentenier.
Hij liet zich in een zetel neer. Hij was
nu volkomen kalm en wilde dat ook
blijven.
Weet ge waar Blanchê is vroeg hij
dan aan zijn vrouw.
Naar Brugge.
Zijt ge daar zeker van.
Maar ja... j
En wat doet ze in de stad
't Een en ander koopen...
Heeft ze u dat wijs gemaakt Of weet
ge beter Zeg me de volle waarheid.
Wat bedoelt ge Ik begrijp niet, wat
ge wilt. Ge doet zoo vreemd, hernam
mevrouw.
Mijn vraag is duidelijk. Ik zou willen
weten, of ge waarlijk gelooft, dat Blanche
naar de stad is en daar inkoopen doet.
Maar natuurlijk 1 Ge spreekt zoo aardig.
Wat is er dan gebeurd
Welnu, dan deei ik u mee, dat Blanche
u schandelijk bedriegt, zei van Herteloo.
Blanche is niet te Brugge geweest, maar
eiken dag komt ze met Lavendeau samen in
een paviljoen, ergens in de bosschen. Uren
zitten die twee daar, ver van de menschen.
Dat is anders hé
Maar wat ge u nu laat wijs maken 1...
riep mevrouw geërgerd uit. Wees toch
verstandiger
Ik ben geen onnoozelaar, die dadelijk
alle praatjes gelooft. Ik heb een onderzoek
ingesteld en Lavendeau en Blanche daar
verrast. Ik had van die geheime samenkomst
gehoord en wilde er 't mijne van weten. En
ik vond ze In dat gebouw... en ze komen er
dagelijks. Ge zult nu toch niet meer twij
felen.
Mevrouw van Herteloo haalde de schou
ders op. Ik heb volle vertrouwen in Blanche,
beweerde ze. Ze zal niets misdoen. Ja, ik
heb volle vertrouwen.
En ze toont, dat ze het verdiend 1 Ze
i maakt u wijs, dat ze naar Brugge gaat,
maar nooit ziet ze de stad. ('t Vervolgt.)
Leest en verspreidt "De Poperingtienaar»
