HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken Apotheek Frans Vande Plas Abonnementsprijs per jaar Bem&ta - usrüsiplnpi vmtrn RouwDericnten Zondag 19" December 1926. 25 Centiemen 23e Jaar. -- Nr 51 Ons nieuw Mengelwerk UE DOCHTER VAN DEN JACHTWACHTER Eenige dringende AAN ONZE ABONNENTEN AAN AL ONZE LEZERS. Aan onze Correspondenten, Berichtgevers en fleereH Notarissen. Een oord van Barmhartigheid te Gheel Het Schoolvraagstuk. Drie Groote Loten. DE HEKS VAN DEN KEMMELBERG ROMAN door A. II/lkiXH De Kroostrijke Gezinnen en den Soldatendie -st. Poperinghe Hengstenhoudersbond Inhuldiging van I. H. YANIB0MJSE, al» Pastor te Loo, ep 8 December 1926. Naamkaartjes. Missieactie. Komedianten. Politiek Overzicht. HOE DE MODEN VERANDEREN BALATUM In Stad 12.90f In Balgiep.post 15 00 fr. Amerika 36 50 fr. Andere landen 21 fr. TARIEF DER PR'JZf N E«ne Inlassching O fr. 80 per regel 2 en 3 lnlassch 0 fr. 70 per regel I fr. 50 p. regel 6 frank HERHAALDE ANNONCEN prijzen op aanvraag. Alle annoneen zijn vooraf te betalen en moeten tegpn den Donderdagavond ingezonden worden. Kleine berichten tegen den Vrijdag noen. SHD»vars»inSEn uaüheste. oruKHsm Gasthuisstraat, 15, Poperinghe TnléfOO» 9. Postchöck 15 570 m Hoewel ons mengelwerk nu in druk nog eenige weken zal meegaan, beginnen we Zondag aanstaande en nieuw men gelwerk. Het is weer een praehtromin vnden besten onzer tegenwoordige vlaamsche volksschrijvers A. HANS, en geen twijfel of 't is zoo dat het nieuw werk noemt zal evenveel, en meer, succes behalen dan al onze vorige mengelwerken. lucht, de rust hier, en zoo liet men vte' j zinneloozen, welke niet genazen, te Gheel gelijke behandeling als deze die de aan genomene bezoeken. Zij willen dat nu medfidpHinnen !ac'lter- feeds in al de gemeenten waar de KathO' u De bewoners kregen inde verpleging Heken de meerderheid hebben of bijdragen een middel van bestaan en ook kwam tot het bestuur der gemeente.Hun wensch daar plichtgevoel bij. Zoo drong die ver- is dit algemeen te maken voor geheel het Van Belgis de postboden zijn op ronde om de abonnementsprijs voor 1927 te ontvangen 15 fr. WH dit op eerste aanzoek voldoen, de bode keert niet meer terug. Van FrankrijkOnze Abonnen ten uit Frankrijk moeten naar het naast bijgelegen postbuteel gaan en ons een Internationaal postmandaat van 21 fr opsturen vóór nl'uwjaar a. u b. Van Amerika Onze Abonnenten uit Amerika zijn alle daaromtrent verwit tlgd geweest hoeveel ze ors te be'alen hebben voor toeleg postiegels 1926 en abennement 1927. Ze zul'en deze som toodra mogelijk ons per internationaal postmandaat widen opsturen. Wilt ge zeker zijn ons blad regelmatig ten huize besteld te worden, en wilt ge zeker zijn geen prijsverhooglng te onder gaan binst het jaar, neem seffens een abonnement voor heel het jaar. In Belgle is het voldoende uw briefdrager te ver wittigen dat ge een abonnement verlangt Wie 15 fr. betaalt ten onzen bureele of die som stort op onze postcheckrekenlng 15 570 krijgt het blad gratis van nu tot nieuwjaar. De twee volgende weken Is de Zaterdag geen werkedag. Beleefd verzotk alle me dedeellngen, annoneen, berichten, ker missen één vollen dag vroeger In te zenden. Dezer dagen kwamen we weer te Oheel, het stadje in de Kempen, tusrehen Heren- rhals en Moll, Turnhout en Diest, waar bij de drie duiiend zinneloozen woiden verpleegd, die met de bewoters in huis meeleven en nooit opgesloten worden. Gheel Is in de zinneloozen-verpleeging over de heele we<eld bekend en krijgt patiënten uit allerlei vreemae landen. Maar zonderling is het, dat het soms nog zoo onbekend is in eigen streke. Dikwijls ondervond Ik dit in West- Vlaanderen. Toch is het van belang, dat families, gemeentebesturen, openbare instellingen ule zinneloozen ter verpleging moeten weg zenden, op de hoogte zijn der inrich tingen van Gheel. Een woordje over die zoo merkwaar dige plaats. Vele honderden jaren geleden begon te Gheel reeds de zinneloozen-ver- pleging. Een oud verhaal luidt, dat een lersche Koningsdochter Dymphna voor hiar heldenschen vader moest vluchten. De koDing wilde zijn eigen dochter tot vrouw nemen,-maar Dymphna, die een Chrlstene was, gruwde van zoo 'n voor stel. De priester Gerbtnus en eenige maagden vergezelden Bympbna in haar ballingschap. Ze voeren over de zee en kwamen te Antwerpen aa maar hier waande de prinses zich nog niet veilig. Ze begaf zich naar de woeste heide der Kempen en vestigde zich aan de Nethe, daar waar later Gheel ontstond. De lersche koning zette zijn dochter na en kwam eveneens te Antwerpen. Zijn verspieders ontdekten Dymphna en haar gevolg en verwittigden hun meester. De koning verscheen. Eerst doode hij den priester. Dan eischte hij van Dymphna de vsrvulling van zijn wensch. De prinses antwoordde, dat ze nooit zou gehoor zamen aan dien wil. De verbolgen koning doodde haar. De omwoners begroeven met eerbied de beide lijken. Later vernamen ze, dat de koning boetvaardig gestorven was. En men hield het er voor, dat Dymphna's marteldood den boozen geest in haar vader overwonnen en hem uit het lichaam verdwenen had. Zinneloozen werden toen beschouwd als door booze geesten of duivelen beze ten. En zoo kwam het, dat men krankzin nlgen ter bedevaart naar Dymphna's graf leidde, om door den Invloed der intus- schen Heilig verklaarde maagd van booze geesten bevrijd te worden. Door den toeloop der pelgrims men kwam ook dienen voor zinneloozen, die niet vervoerbaar waren ontwikkelde zich een dorp. Een kapel werd gebouwd, daarna de prachtige Sint-Dyrrphoa-kerk, die nu zooveel kunstschatten bevat. Men richtte ook een ziekenkamer In, teneinde de zinneloozen te herbergen, want deze verbleven hier minstens negen dagen Dere ziekenkamer werd te klein en om woners namen patiënten in huis. Dat werd meer en meer gedaan en zoo kreeg men de gezinsverpleging. De behandeling der zinneloozen was dus eeuwen lang een-godsdienstige. Maar men waardeerde ook de zuivere heide- plegfng in de zeden en het is nog altijd zoo. Vroeger was er weinig toezicht. Zinne- loozeu weiden geketend en mishandeld. Men bracht er immers van allerlei soort in sommige huizen hield men er wel een dozijn Mei zag patiënten op straat in de zonderlingste kleedij, als keizer of koning of generaal Ze werden bespot. Men kan daarvan lezen bij Conscience In zijn Gek kenwereld. Toen onze schrijver kort na 1830 soldaat in de kempen was, leerde hij aldus Gheel kennen. Maar dit Is nu gedaan. Rond 1850 nam de staat de instelling over. Er werden eeu bestuurder en dokters met verplegers aangesteld. Men sorteerde de zinneloozen en alleen zij, die voor gezinsverpleging geschikt wa.en, mochten te Gheel vertoe ven. En zoo hervormde men veel. Nu mogen in een huls hoogstens twee zinneloozen opgenomen worden, en ieder moet zijn eigen slaapkamertje bezitten. Van ketens of banden Is geen sprake meer... Nooit wordt een patient nog mishandeld of bespot. Er zijn badhuizen. En men brengt de zinneloozen over een zeer uitgestrekt ge bied, want de gemeente Gheel telt niet minder dan zeven parochies, elk met een kerk. De verpleegden worden naar stand en afkomst inbedeeld. Er zijn zinneloozen, die twee, drie kamers hebben op een villa of in een def tige woning. Die van den boerenstand en ook wel anderen zijn op hoeven, en werken er mee. Zoo arbeidt verder menige zinne- looze stielman bij een baas in zijn am bacht. De verpleegden wandelen vrij rond. Ze voelen niet dat ze bewaakt worden. Ze zijn in hun toestand meestal gelukkig. Zonder mij zou hier alles misgaan, zei ons een krankzinnige op een hoeve. Hij was rapen aan 't snijden. Ik houd hier den boel recht, be weerde hij, en ware 't niet door mijn werk, de boer ging failliet. De boer zelf stond er bij en zeiJa, ja, 't is zoo... Wat een geluk dat wij u nebben En zoo leven de zinneloozen te Gheel in den waan, dat zij nuttig zijn, onmisbaar. Ze voelen er zich a s andere menschen. Ze zijn vermengd tusschen de gezonden van geest. Denk dan aan gestichten, al spreken we de naastenliefde daar natuurlijk niet te na. Maar ook een zlnnelooze bemint nog de vrijheid. En daarom Is het goed, a's men zinne loozen weg moet lel len, eens inlichtingen te nemen over al dan niet gesch'ktheid voor Gheel. A. Hans. LINOLEUM - BALATUM TOILE-CIRÉE - BEDDEVELLEN MEUBELPAPIER OROOTB KEUS TBR TROUWE bij SANSEN-VANNBSTE OA-THUTSSTRAAT, 15, POPERINOHE ALLE BUREELMEUBELEN Onder de politieke vraagstukken die in den laatsten tijd, en vooral sedert de laatste gemeenteverkiezing, in het land op den voorgrond getreden zijn, komt zeker wel het Schoolvraagstuk. En het is wel wonder dat deze kwestie ditmaal bepaaldelijk op gemeentelijk ge bied komt te staan. De schoolkwestie is zoodanig actueel geworden dat onze groote politieke par tijen er niet langer kunnen aan ontsnap pen hun standpunt erover te doen kennen. Onder de lagere scholen onderscheidt men eerst en vooral de Officieele scholen of Gemeentescholen. Al de kosten dezer scholen wedden, onderhoud der gebouwen, school meube len, schoolgerief, enz... vallen ten laste der Gemeente. Dan heeft men de Vrije Scholen, de Aangenomene en de Aanneembare. Deze scholen zijn voor de overgroote meeiderhetd doorde Katholieken gesticht. Wanneer zij aan zekere wettelijke voor- schrlfteu beantwoorden genieten zij eene geldelijke hulp van wege den Staat, de Provincie en de Gemeente. Verder heeft men de Vrije Katholieke Scholen, meestal betalende scholen die geene toelaag ontvangen en die bulten het Schoolvraagstuk vallen. Volgens de wet van 1919 bedraagt de Staatstoelage aan gemeentelijke, aange nomene en aanneembare scholen het bedrag van de wedden van het onderwij zend personeel. Wat de Katholieken thans vragen Is de volledige schoolgelijkheid voor de offi- cleel-openbare en de vrij-openbare scho len. De Katholieken willen voor de kinde ren die de officieele scholen bezoeken land. De gelijkheid welke de Katholieken willen draagt niet enkel op het betalen der jaarweüden van de vrije-onderwijzers als van de gemeente-onderwijzers, tnaar ook op het betalen van de bijkomende wedden welke door sommige gemeente besturen aan de officieele onderwijzers toegekend worden. Die gelijkheid draagt eindelijk nog op de toelagen voor licht verwarming, enz. aan de vrije scholen als natf de officieele scholen. De onkosten van liet bouwen en van onderhoud van gebouwen zou ten laste blijven vaii de schooicomtteiten, dit is van de katholieke liefdadigheid. Gezien het onbetwistbare opeubaar nut van het vrije onderwijs, gezien de gekende waarde ervan, moet men toch bekennen dat de elschen der Katholieken redelijk en gematigd zijn, te meer dat schoolvrede alleen kan berusten op deze schoolgelijkheid der toelagen. Hoe staan nu de liberale en socialist! sche partijen tegenover deze katholieke eischen Er wordt door sommige liberale bladen en liberale leiders eene rechtzinnige poging gedaan om eene overeenkomst te zoeken met de katholieken op grond van 't erkennen van gelijke wetten voor de Offictelle als voor de Vrije openbare scholen. Deze meening steunt vooral op het feit dat de socialistische en communistische onderwijzers van sommige officieele scho len geen voldoende waarborgen meer geven, ook niet aan de ouders die niet Katholiek zijn. Maar die meening wordt geenszins gedeeld door de meeste liberale politieke organisaties en vooral niet door de libe rale onderwijzers. Zuiks is nogeens gebleken uit de hou ding der liberale associaties van Groot- Biussel en Wallonië. Ziet eens de volsla gen afwezigheid van tegemoetkoming te Brussel waar de behoudsgezinde katho lieken het hoofd gebogen hebben voot de elschen der liberalen en te Gent ook waar de 3 partijen In het schepencollege zetelen. Ziet ook nog de dubbelzinnige nanuelwijzeder liberalen van Antwerpen. Die liberalen blijven ae partijgangers van de ongodsdienstige, kostelooze, ver plichtende school en zij zien niet in tot welke rampen dit treurig stelsel leidt. De laatsie vergaderingen van den libe ralen ondei wijzei sbonü waren geken merkt door een veiregaanden haat tegen ai wat maai katholiek vrij onderwijs ts. Wat de houding der socialistische partij betreft, tnen moet een onderscheid maken. In zake schoolgelijkheid alleen is de socia listische partij duidelijk in twee groepen erdeeld de Vlaamsche Socialisten en de Waalscae Socialisten. in het Vlaamsche land hebben de socia listen In menige gemeenten getoond dat zij op 't stuk van schoolgebied voor een eerlijke overeenkomst te vinden zijn. Antwtipen heeft daarin een eerste en een eervol voorbeeld gegeven. Tusschen de democratische katholieken en de socialisten 11921 en tusschen al de katholieken en socialisten in 1926 weid een accootd gesioten dat voldoening gaf, en dat zoow el door de socialisten als door de katholieken eerlijk werd onderhouden. Het voorbeeld van Antwerpen heeft te Anderlccht en elders navolgers gevonden Het moet echter ook gezegd dat, op de weinige plaatsen van Vlaanderen waar de socialisten de meerderheid hebben, er niets te krijgen is voor de katholieke scholen. De socialisten in Vlaanderen zijn be hendig en zij geven toe daar waar zij zien dat zij niet verder kunnen. De Waaische Socialisten staan op een ander standpunt. Die socialisten zijn en blijven eerst en vooral anti-godsdienstig en bijgevolg tegen het katholieke viije onde wijs. Wallonië blijft gekenmerkt door een onveidokene anti-godsdlenstlg- heid en kleingeestig anti-clericalisme. In die voorwaarden is het ook niet te ver wonderen dat de schoolgelijkheid bij de waaische socialisten sen hevlgen weer stand ontmoet. De socialisten weten zelf wel dat het velschil tusschen de Vlaamsche en de Waaische opvatting van het schoolvraag stuk zeer groot Is. Sinds twee jaar moest een buitengewoon congres bijzonderlijk daartoe bijeengeroepen, zich over het schoolvraagstuk ui.spreken. Om reden der groote gevolgen welke dit congres voor de socialistische partij zou hebben, vonden de partijleideis goed het congres maar steeds te verdagen. Zooals men ziet zullen de katholieken nog heel wat m eliijkheden te overwinnen hebben alvorens tot eene beslissende overeenkomst met de andere partijen te geraken. Doch de katholieke stelling in zake schoolde ijkheiu is zoo onaantastbaar dat het niet anders kan of de openbare mee ning zal ten gepasten tijde de oplossing van de gelijkheidswet wel weten op te dringen. Op 10" December heeft de 55e trekking plaats gehad van de leening 5 t. h. 1922 van de Verwoeste Gewesten. R. 110 222, n. I wint 5C0.C00 frank R. 110.222, n. 5 wint 100.000 frank R. 60.305, n. 15 w nt I uG 000 frank De andere nummers van de uitgekomen reeksen, alsmede reeks 85 737, zijn üit- keerbaar met 300 frank. Al deze nummers werden verkocht te Brussel. Koopt uwe F0URRUREN in volle ver trouwen waar ze door het Huis gemaakt zijn bij C. BATTHEU, Yperstraat, 13-15, Poporinahe. Mengel werk vanDe Poperinohenaar»50 De Ontdekking. 't Was tijd voor mijnheer en mevrouw van Dord om ter ruste te gaan. Ik wil toch eens zien, of Hortense al slaapt, zei mevrouw. Ze moet voelen hoe innig lief we ze hebben. Ze begaf zich naar Hortense's kamer. Ze had een kaars mee. Verbaasd zag ze, dat het bed onaange- roeid was. Wat kan dit beteekenen Vlug ging mevrouw bij haar man. Hortense is niet op haar kamer, zei ze verschrikt. Wat! 't Bed is onaangeroerd... Waar kan ze dan zijn I Ik begrijp er niets van. Mijn hemel, zou ze ons bedrogen hebben I Hoe dan I Ja, hoe Wat beteekent dit alles Nogeens uitgegaan misschien. De echtgenooten keken elkaar ontsteld aan. Ja, willen toonen, dat ze zich aan mijn verbod niet stoort en vertrokken naar de stad. Misschien piet dien ellende ling Dewale, heinanjn-(l6n °er van Dord. Ze keken how ien in alle kamers. Mevrouw miste de.i besten man tel van haar nichtje, en ook den hoed. O, dan Is Hortense zeker uit, besloot mijnheer van Dord. 't Is verre gaande... Waar kan ze zijn De schouwburg speelt niet. Op café... Zich openlijk vertoonen met zoo'n man... Ze wil immers naar geen rede lui steren. Ze heeft gedaan alsof ze toegaf, om ons te verschalken. I Wie zou dat denken I 't Is min... Maar, veronderstelde mevrouw, I misschien is ze naar Adeleide Verschalde. ik zal er heen gaan. Zoo kunnen we niet slapen I O, neen Ik word erg ongerust. Mijnheer van Dord was vijf minuten later al op weg door de sneeuw naar de stad. Angst bekroop hem. Hij had het voorgevoel alsof er nog iets ergers aan de hand was. Zoo'n Dewale was tot aller lei gemeenheid in staat, i En Hortense is naief, al houdt ze zich voor modern, dacht van Dord. Hij begaf zich recht naar Verschalde. De ouders en Adeleide waren op. Ze hoorden verbaasd het nieuws van mijn- heer van Dord aan. Adeleide had Horten se niet gezien. i Maar weet gij iets meer vroeg mevrouw Verschalde aan haar dochter. Zeg het dan Wat zou ik weten I Heeft Hortense u niet over een of ander plan gesproken Neen De waarheid Adeleide i Maar moeder, ge beleedlgt me. Geen groote woorden 1 Tegenover Floris hadt ge ook een komplot, dat flauw vallen, en zoo voort. Een grap... Ja, maar Is er nu ook een grap van zoo'n allooi gaande vroeg mevrouw Verschalde streng. Ik weet niets van Hortense af, ver zekerde Adeleide. Ze heeft me trouwens nooit over Dewale gesproken. O, wat moet ik doen I riep de heer van Dord uit. Mijnheer Verschalde was dadelijk be reid zijn vriend te vergezellen naar eenige voorname café's. Misschien was Hortense met Dewale.uitgegaan. Maar die tocht leverde natuurlijk niets op... Verschalde kwam van een koffiehuis- bediende te weten, waar Dewale woonde en de heeren zouden daar eens gaan zien. En hoor ik er geen nieuws, dan loop ik naar huis om te vernemen of Hortense misschien intusschen terug Is gekeerd. En zooniet dan moet ik naar de politie. Doe dat nietried Verschalde af. Het zou dadelijk opspraak wekken. Maar die schurk kan Hortense wel meegelokt hebben op iels. Dat zou uw nicht niet doen I O, ik ben er niet gerust op. Als de lichtzinnigheid eens begint... waar eindigt ze. En Hortense kan vreemd doen. We zijn te zwak voor haar geweest, we heb ben te veel haar grillen ingevolgd. De heeren liepen door de verlaten straten van Brugge. Ze kwamen voor een oud, somber huls. De Mlddenafdeellng der Kamer beeft zich dezer dagen beziggehouden me: het vraagstuk der kr. ostrijke gezinnen ec zoo zij eenparig het contingent goedgek urd heeft, dan Is het op voorwaarde dat u eis van dit jaar af het onderscheid turschen de eerstopgeioepenen der kroostrijke ge zinnen die een verschi'fenden cijns beta Ien, zou verdwijnen. De Kommissie wai- de meening toegedaan dat om 't éven welk kroostrijk gezin, het voordeel van de wet moet kunnen genieten. De groote meerderhel 1 van de Mi iclen- afdeeling was van gevoelen dat het een gezond demokratische maatregel zou zijn, de jongelieden van alle kroostrijke gtzi - nen op gelijken voet te stellen. OpvolgerVANDENBERGHE Bertenplaats, 8, Kleine Markt) van WEST-VLAANOEREN DEKGELD VOOR 1927. Gezien de groote strengheid getoo id tijdens de keuringen der hengsten in Je provincie, hetgeen overigens noodzakelijk is, wil men in den paardenkweek vooruit gang doen Gezien bijgevolg de aanzienlijke aan gewende kapitalen en de daarmee ge- paardgaande rlsicos en onkosten van verzekering Rekening houdende daarenboven met de voortdurende stijgende onkosten Om al deze gegronde baweegredenen, werd er in de Algemeene Vergadering van 4 December 1.1. gehouden te Brugge, en waarin 56 leden tegenwoordig waren, met eenparigheid van stemmen, besloten liet dekgeld voor het aanstaande seizoen te brengen op een minimumprijs van 200 ir. comptant per aangeboden merrie. Namens het Bestuur Di Voorzitter, A. VAN MIDDELEN Inspecteur Veearts. et Surenwerk. Ze hebben dat rtciii. Main Z Jof{ 5"December hieicf Minister- Voorzitter Jaspar te Marche eene politieke rede waarin hij duidelijk Het verstaan dat hij grooten partijganger was van wijzigin gen aandle wet te brengen. W !nu al wat de socialistische pers heeft te vertellen overdie rede van M. J ïs- par, vatHet Volksblad» als volgt samen: Minister-Pri sldent Jaspar heeft te Marche een redevoering gehouden op de algemeene vergadering van de katholieke associ tie. Hijzettedefinancieeletoestand uitren, en wees er op dat het land verder een zeer streng economisch regiem moet vo'gen. Volgens den heer Jaspar moet het Sehat- kistkomiteit, dat iedere week vergadert, bestendig worden Moest gelijk welk ander katholiek zich over de 8urenwet uitlaten als M. Jaspar het deed, de kolommen van de socialls- stische bladen zouden noch breed noch lang genoeg zijn om hem al de scheldna men toe te dienen een reactionnalr waar- dig. Nu zwijgt de roode pers als vermoord. De arbeiders mogen niet weten hoe de mi nister-president met wie de socialisten zoo graag In de regeering zouden blijven z t ten over de 8urenwet denkt 1 Nieuwjaar nadert i Zorg op tijd voor uwe naamkaartjes i Spoedige en verzorg de bestelling ter onzer drukkerij. De missieavond van Donderdag 11 De cember in het klooster der E. Z. Peniten ten bracht een goede menigte volk bijeen, in een inleidend woord vroeg E H.Lowie, leeraar aan het College, om steun voor de missiewerken der stad, op de eerste plaats voorde missiewerken van Jen Paus zelfde voortplanting, het werk voor de Inlandsche Priesters en de H. Kindsheid. Het is plicht voor iedereen, die werken te .deunen door gebed en aalmoes. Daar nevens werd nog aangestipt het werk van het oud papier en werd een oproep gedaan om te werken voor den misslenaaikring. Daarna handelde Eerw. Zuster Juliana over de streek, de zeden en gebruiken der Muzulmannen zij verwekte vooral mede lijden voor het rampzalig lot der Muzul mansche vrouw. Enkel tiet christendom kan de arme vrouwen redden. Het is tot dat doel dat de Witte Zusters dan ook in die streek arbeiden. Tusschenin sprak Mgr Roelens, Ap Vikaris van Opper-Kongo.de vergadering eenige gemoedelijke woorden toe, sprak over zijn 35 jarig missiewerk in de Congo en over de voltooiing er van hetwelk nu aan 't gebeuren is door het wijden van zwarte priesters wat de kroon zet op zijn missionariswerk. Daarna werd eene omhalirg gedaan ten voordede van het Seminarie voor Zwarte Priesters dat Mgr aan 't bouwen is in Bujewijnstad. Mochte Gid er veel zwarte jongens laten priester worden. De Z. E. H. Pastoor in den stoet, naast hem de E. H. Hannicart, onderpastoor te Loo. Dat de socialistische leiders komedian ten zijn, bewezen de feiten reeds meerma len. Hier weer een paar staaltjes van hunne belanglooze genegenheid tot den werkman en van hunne rechtzinnig heid Eerst over hunne genegenheid tot den werkman Eenigen tijd geleden werd gesticht als naamluoze maatschappij L'Armement Ostendalse». Deze maatschappij is ge vormd uitsluitend uit socialistische kapi talisten en hun zoogezegd doei was, naar de socialistische bladen hunne lezers wijsmleketi goedkoop visch te bezor gen aan de werkersbevolking, zoo schan dalig uitgebuit door de rijke visschersba zen, gelijk iedereen weet Brr... O, tstond de groote werkstaking dei koolmijneis in Engeland. Veel engelsche visschers konnen meer verdienen met naar den vreemde kolen te gaan halen ec die in hun land te verkoopen, en daardoor kreeg Engeland te kort aan visch. Met den slag vergaten de rijke bazen der sociallstiche vlschvéreenlging hunne liefde tot den werkman en,enkel denkend aan hunnen geldzak, stuurden ze de boo ten met de gevangen visch naar Engeland om daar de opbrengst te ver oopen, zoo danig dat Vooruit zelf op 3n November bekend dat de socialistische vlsscherij eene vischvangst op twee verkoopt in Engeland omdat ze er profijt bij heeft En intusschen betalen de werkersge zinnen de visch veel duurder... en krijgen de socialistische actlonnarissen der vls scherij 40 dividend Die goede werk mansvrienden I Nu over hunne rechtzinnigheid De socialisten zijn voorstaanders van -Hterdus moet die Dewale wonen, zei van Dord. Ja. Alles is donker. Ik zal bellen. Luid klingelde de bel. Na een tijdje verscheen dooreen bovenraam een hoofd. Wie is er daar vroeg een man. Woont mijnheer Dewale hier vroeg Verschalde. Ja. Maar hij Is niet thuis. Waar is hij dan Dat weet ik niet. Laat ons eens binnen Waarom 1 Zoo kunnen we niet spreken I Ik versta u heel goed en gij mij. Dat gaat zoo wel als aan de deur. En houd me niet lang uit mijn bed. Mijnheer De wale is uit. Als ge niet open doet, komen we met politie terug I dreigde Verschalde. Dat hielp. Brommend wel trok de huis baas zijn hoofd terug, maar wat later opende hij de deur. Wat is er nu vroeg hij. We willen weten, waar Dewale is. Ik kan het u niet zeggen. Hij heeft me meegedeeld, dat hij voor eenige dagen op reis moest. Zijn zuster is mee. Maar ze vertellen me niet waarheen en 't gaat me niet aan ook. is er iemand bij hem geweest Neen... Een dame, hernam Verschalde. Niemand. Ik mag hier dood vallen als Ik lieg. Is er wat met de politie gaande? Dat zou kunnen gebeuren. Wat dan Die menschen hebben hier kamers... Het Amnestievoorstel. De Regeeiing heeft het initiatief niet durven nemen zelf een ontwerp op de amnestie in te dienen. De Regeering Poullet zou dit aange durfd hebben, doch door allerlei omstan digheden gedwongen, heeft de heer Poul let dit punt van het regeerlngsprogramma niet kunnen uitvoeren. Het zal aan de Regeering Jaspar geen goed doen dat zij in deze aangelegenheid In gebreke is gebleven en wanneer nu de heer Jaspar, volgens men reeds vertelt, zich tegen het voorstel zou schrap zetten, dan zou zulks zijn val kunnen bespoe digen. Het is eene gelukkige zaak dat er ver tegenwoordigers uit de drie partijen, Katholieken, Liberalen en Socialisten, het voorstel op de amnestie onderteekend hebben. Er Is daarvoor ongetwijfeld eene meer derheid in het parlement. Laat ons nu maar hopen dat de bespre kingen er over met kalmte en bezadigd heid zullen gehouden worden. Laat ons ook hopen dat de tegenstanders van het voorstel weeral het bewijs niet zullen leveren dat zij boven alles stellen hun haat tegen al wat Vlaamsch is. Uit de verklaringen van Minister Jaspar valt er reeds te voorzien dat hij de poli tieke partijen zal oproepen om afstand te doen van alle politieke belangen en van aile partijelschen, om uitsluitend de finan cieele kwestie onder oogen te zien. Het land leeft echter niet enkel van financie, evenmin als de mensch enkel van brood leeft. De zedelijke vraagstukken en deze vraagstukken welke met het bestaan zelf van 't land verbonden zijn hebben ook nog tel. Zoo de heer Jaspar dit niet begrijpt be wijst hij enkel dat hij het slecht aanlegt om Eersten Minister te blijven. Ge weet toch wel, dat Dewale niet veel deugt. Hij betaalt mij regelmatig en er is nog nooit politie voor hem geweest. Er is dus geen dame bij hem geko men. Neen... Zijn zuster, ja... Anders niemand 1 Maar waar zijn ze heen Hebt ge geen plaats hooren noemen vroeg mijn heer van Dord. Neen. Ze zijn veel op reis en ik vraag er niet naar. Het zijn twee stille menschen. Ik mag er niet van klagen. Maar ik ben hun biechtvader niet, hé Verschalde en van Dord begrepen, dat hetnutteloos zou zijn hlerlangerte blijven. Ze vertrokken dus. Op reis, hernam mijnheer van Dord. En Hortense Is mee. Wel neen O, Ik ben er van overtuigd. Ze is na onze ruzie van morgen naar de stad ge- loopen. Voorzeker heeft ze dan Dewale ontmoet. En die zal van haar kwade stemming tegen ons gebruik gemaakt hebben om een of ander gemeen plan uit te voeren. M'n Hemel, In wat toestand zijn we nu Niet 't ergste denken 1 Willen we eens aan de statie informeeren vroeg Verschalde. Ja. Maar bescheiden Geen opspraak wekken. Op de markt troffen ze nog een huur koets aan, en ze lieten zich naar het station voeren. - Wacht hierbeval van Dord tot den koetsier. In den Volkenbondsraad. De 43e bijeenkomst van den Raad van Jen Volkenbond werd deze week gehou den te Genève onder het voorzitterschap van M. Vandervelde. Veel werd er daarover nog eens in de bladen geschreven, doch het is klaar dat de dagbladschrijveis vooral in zake Vol kenbond geen evangelie verkondigen. De bijzonderste vergaderingen zijn niet deze welke met opene deuren gehouden wor den, maar wel die waar de vertegen woordigersder landen veilig weggestoken aan elkander eens hun harte lossen. En van die vergaderingen lekt er gewoonlijk al niet veel uit. Uit al die bijeenkomsten valt het toch te maken dat een ernstige wensch naar vrede en overeenkomst over Europa hangt en wie nu nog met een gewapen- den Duitsch op zijnen neus loopt een klein beetje van zijn tijd niet meer is Van alle zijden wordt verklaard dat de k* estle van het toezicht op de Duitsche bewapening thans geregeld is. De gezantenconferentie zou verklaren dat het militaire toezicht op de Duitsche bewapening thans kan worden opgeheven op grond van een formeele Duitsche be lofte om de enkele punten, waaromtrent nog geen uitvoering van het vredesver drag was gegeven, zoo spoedig mogelijk in orde te maken. Naar alle waarschijn lijkheid zal de militaire controoicomm'ssie rond 1 Februari uit Dultschiand vertrek ken en zal het toezicht van den Volken bond dan gelijktijdig een aanvang nemen. Thans zou het aantal Fransche, Engel sche en Belgische troepen in Rijnland 71 duizend man bedragen met inbegrip der officieren en soldaten die zich met verlof bevinden. Met betrekking tot het Saargebled is overeenstemming tusschen Briand en Stresemann tot stand g°komen. De Fran sche militaire bezettingstroepen zullen geheel uit het Saargebled verdwijnen en slechts enkele Fransche burgerlijke amb tenaren zul'en er blijven, om overeen komstig een legeling, toezicht te houden op een ongestoord spoorwegverkeer. De delegatie uit het Saargebied Is zeer tevre den met deze regeling die hun land van alle Fransche militairen bevrijdt. De sprotvangst te Oostende. De laatste dagen is de vangst van den sprot overweldigend geweest. De kleine vischjes worden zoowat overal in de Noordzee aangetroffen, maar voorname lijk aan de kusten van Holland. Vrijdag zijn ze met echte zwermen tot voor Oosten de komen afzakken, wat het werk van on ze visschers dan ook heeft vergemakke lijkt. De prijzen blijven winstgevend. Terug naar Brussel. Prins en prinses Leopold van België, die hun wittebroodweken te Menton op de Fransch-Itallaansche grens hebben door gebracht zijn, van daar vertrokken op de terugreis naar Brussel. Het is in het Zuiden van Frankrijk dat de jonggetrouwden, hun huwelijksreis hebben voltooid. De verblijfplaats van de jonge gehuw den bleef voor Iedereen onbekend. Nobelprijzen voor den Vrede. Het Nobel-Instltuut heeft In plechtige zitting, in tegenwoordigheid van den Koning en den kroonprins van Zweden, den Nobelprijs 1925 voorden vrede toege kend aan sir Austen Chamberlain en Gejjeraal Dawes en dien van 1926 aan de heeren Briand en Stresemann. Generaal Dawes is de ontwerper van het Dawes-plan dat de betalingen onder de Europeesche oorlogsvoeders regelt Chamberlain is de Minister van bulten- landsche zaken van Engeland, Briand, dien van Frankrijk en Stresemann van Duitschland. Nietwaar de Engel van Vrede wiekt over Europa Leger en Onderwijs. De begrooting van het Minlstetie van Lands erdedlging bedraagt voor het jaar 1927 de som van 597.606 849 frank. Deze van het Ministerie vas Kunsten en Wetenschappen bedraagt 569.974.592,20 frank. Beide begrootingen zijn merkelijk hoo- ger dan verleden jaar, door het feit dat de wedden, gesteund ziji.de op het Index cijfer, ook grooter zijn. Uit die cijfers valt het echter op te ma ken dat er in ons land voor ons leger 27.632.257 frank meer betaald wordt dan voor ons onderwijs In ronde cijfers maakt dat meer dan 27 millioen en half. Onze lagere scholen, ons middelbaar en hooger onderwijs, onze instellingen van kunst en wetenschap, onze werken van volksveredellng, dat al te zamen wordt min betaald dan ons Belgisch sol- dastjenspel. Is dat geen schande De begrooting van Kunsten en Weten schappen leert ons ook dat de toepassing van de taalwet In de Half en Half Hooge- school van Gent een uitgave vraagt van 131 970 f ank. Wat in Belgie door gelijkheid in rechte en vooial in feite verstaan wordt, mogen onze Muziekconservatoriums best onder vinden. Dit van Brussel krijgt In effen cij fers een millioen (1.015.108 frfrank, dit van Luik 500 duizend fr. (505.721 fr.), dit van Gent 400 duizend fr. (402 182 fr.) en dit van Antwerpen bijna 400 duizend tr. (389.722 fr.) Het moet zeker niet ge zegd zijn dat Gent en Antwerpen in Vlaanderen liggen en daarom op zijn Asschepoetsersbehandeld worden. Het zelfde doet zich voor bij de schouw- gen. De Brnsselsche Muntschouwburg (Monnaie) ontvangt 150 duizend frank, wijl de Vlaamsche Opera het met 100 duizend moet gedoen. Meer orde is gewenscht. De besprekingen In de Kamer geven den indruk dat er volstrekt iets moet veranderd worden aan de werkwijze van ons Parlement. Over enkele weken is men begonnen aan de Pachtwet. De Middenafdeeling bad vele en lange zittingen gehouden om deze kwestie volledig voor te bereiden. Een omstandig verslag werd opgemaakt. Elkeen dacht dat deze langverwachte en vurig gewenschte wet In een handomdraai zou kant en k'aar zijn. Daar kwam niets van terecht. Eerst hoorden wij ellenlange redevoeringen, die spijts die voorberei ding van geen seconde Ingekort waren Onder de sprekers waren er verschilllge die de landpachtkwestie van naar noch van bij kenden en die den schoonen tijd der Kamer in beslag namen door hun nutteloos gezeever. Dan kwam er een vloed van amendementen die de wet ge heel omkeerden en de beste zaken In de war stuurden. Het ging zoover dat de bespreking ovei de landpachten is moeten geschorst zijn om plaats te maken voor de verlenging der huishuurwet. Tot twee, driemaal toe dacht men er mede te kunnen gedaan ma ken maar daar ook kwam er bijna geen einde aan. De hulshuurwet moet dan nog naar den Senaat die er vóór Nleuwjaat mede moet gedaan maken en die de be spreking in zeven haasten zal moeten doen geschieden. De goede gang van den parleme fairer arbeid en het gezag van de wetgeving zelf elschen dat er meer orde en methode zouden heerschen bij de bespieklngen. Er is spraak dat eene commissie zon gevormd zijn welke de hervorming der parlementaire besprekingen zou instu- deeren. Dat zij maar spoedig bijeenkome, want zij heeft nuttig werk te verrichten. Teringbestrijding in Belgie. Verleden jaar, tusschen Kerstmis er N'euwjaar, wanneer de anti-tering post zegels werden uitgegeven, kwamen de overstroomlngen over ons land neder. Daarom staakte het comitelt alle verdere propaganda, omdat er toen zooveel nood te lenigen was. Nochtans konden, met clt opbrengst der gelden, veie ongelukkige oorlogsteringlijders geholpen worden. Dees jaar nu, gelijk in 1925, zal he^ Postbeheer officieel aan de onderneming deelnemen. Er zullen 5 nieuwe zegels worden uitge-| geven. Voor de zegels van 5 20 en 50 ce -[ tiem zal 5 centiem meer worden gegeven, l indien nrn zegels vraagt der teiinpbf- stiijJing Voor de zegels 1 50 fr.wordt 25 centiem meer ge aagd en 1 fr. meer voor een postzegel van 5 frank. De officieele po-tzegelszullen gangbaars zijn fot 30 April 1927 en verkocht wordenj van ?f 6 December 1926 tot 15 Januari 1927, in alle postbureelen. De Kerstmis dgnetten, ia boekjes van 20 zullen verkocht worden aan den prijs van 1 fr. het boekje. De Socialisten en de politieke toestand. Op de vergadering van den soclalistlschen Landsraad, on angs ie Brussel, heeft de heer Vandervelde minister, een uiteen-1 zetting gegeven over den politieken toe- stand en namelijk gezegd dat de tijd niet gekomen is om een nieuwe democratische I Regeering naar het voorbeeld van de Regeering-Poullet In het leven te roepen, te meer omdat de chrlstene democraten f zich niet bereid toonen om een deel van de verantwoordelijkheid in 's Lands be- s stuur te dragen. Het is evenmin de tijd, zegt heer Van- t dervelde, om nu reeds een strijdregeering te doen tot stand komen. De wellukking van de stabilisatie vergt van de Regeering een groote dosis wijs beleid en voorzlch- tlgheld, want er deen zich in de practijk nog vele moeilijkheden voorwelkemoeten opgelost worden. Heer Vandervelde meent dat de Lands- s raad over deze kwestie van de deelneming aan de Regeering geen uitspraak mag doen en hij ste't voor op de Kerstmisda gen een socialistisch congres te houden dat erover uitspraak zal doen. Dit voorstel wordt bijgetreden. Katholieke conservatieve zwakheid. Zoo is de toestand in Brussel In den j nieuwen Raad zullen zetelen 17 katholle- j ken en 10 liberale raadsleden. Het College bestaat uit 8 leden 1 bur gemeester en 7 schepenen. Volgens de evenredige verdeeling heb ben de katholieken recht op 5 plaatsen in het Schepencollege en de liberalen op 3. De katholieken vroegen 5 schepenze tels en tegemoetkoming aan de katholieke scholen, zooals dat te Antwerpen gebeurt en elders nog. Ze waren zoo goed het bur gemeestersambt aan de liberalen over te laten. De liberalen 10 tegen 17 katholieken elschen voor hun deel Den burgemeesterssluier Vijf plaatsen in het College Het recht de schepenambten uit te kie zen, terwijl zij aan de katholieken dit recht weigerden. Verder weigerden zij tot de minste toe- gemoetkoming aan de katholieke openbare scholen al is er in de kas een overschot van 5 millioen. Nu zult ge denken de katholieke on derhandelaars hebben verontwaardigd die voorstellen vanderhand gewezen, de volle verantwoordelijkheid van den geschapen toestand aan de liberalen latende... Mis volkomen mis De katholieke on derhandelaars hebben zich gelaten bij die liberale elschen en dien liberalen boycot neergelegd. Heel het land spreekt schande over die heeren. Guido. Laat mij maar alleen binnen gaan, fluisterde Verschalde. Het zal te minder opzien wekken. Hij begaf zich bij den zaalwachter eerste klas. Maat die kon geen inlichtin gen geven. Er wa en honderden heeren en dames vertrokken. En hij lette alleen op de kaartjes, niet op de gezichten. Teleurgesteld keerde Verschalde terug. Hij wilde zijn vriend naar Sint Andrles vergezellen. God geve, dat Hortense intussshen weer gekeerd is, zei de heer van Dord in het rijtuig, dat nu naar de villa leed. Maar de hoop was gering. En ze werd niet verwezentlijkt. Mevrouw van Dord vernam met nieuwe ontsteltenis de mede- deelingen. O, Hortense is met Dewale mee 1 jammerde ze. Kunt ge dat niet ondetzoeken uit 't een of ander, dat ge mist vroeg Ver schalde. Een val es of een tasch of zoo. En ja, mevrouw merkte de verdwijning van Hortense's nieuw valles. O, hoe kon ze zoo iets doen I kloeg de dame weenend. Houd het stil voor het personeel, vermaande Verschalde. Er zou morgen gebabbeld worden en dat is niet n >odlg. Maar ik moet naar de politie, be weerde" van Dord. Die kan telefoneeren naar alle kanten We moeten Hortense terug laten brengen. Verschalde erkende dan toch, dat dit de aangewezen weg was. De po it Ie zou ook bescheiden ie werk gaan. De heeren stegenopnieuwin het tijtuig Het was voor de van Dords een vreese- lijke avond. In den Trein. George Dewale zat opgewonden te praten. En Daisy vertelde van haar reizen naar Parijs, het Zuiden van Frankrijk, Zwitserland. Ze wilde bij Hortense den indruk wek ken, dat ze van de hooge wereld was. Ze had het zelfs over de speelbanken van Monaco, en over hotelsbij de Italiaansche meren. Hortense luisterde eerst belangstellend. En ze benijdde Daisy. Maar hoe verder ze van Brugge ge raakte, hoe stiller ze werd. Daisy scheen uitverteld en nestelde zich ineen hoek van het coupé. En zoo liet haar broer de gelegenheid om alleen met Hoitense te spreken. Denkt ge nog wel eens aan Floris Verschalde vroeg Dewale. Hij is me totaal onverschillig, be weerde Hortense. Maar Dewale had met die vraag haar hart geraakt. En plots golfden oude her inneringen op. Maar Hortense wilde die smoren. - Floris Verschalde schijnt met die deerne van den Kemmelberg te willen trouwen, zei ze. Och, soort zoekt soort... Maar zij is niet van zijn stand. Verschalde is een boer, tot welk een een stand hij ook behoort, hernam Dewale. Een vent zonder manieren Grof en lomp Vreemd i Hortense voelde zich geneigd Ut te gen te spreken. Ze deed het echter niet. 't Zou een te dwazen indruk maken. En niemand mocht weten, dat ze veel 1826 1926 TE VERKRIIOEN BI) SANSEN VANNESTE die zorgen voor het plaatsen. spijt had door Verschalde afgewezen te zijn. En Verschalde hangt den brave uit, maar is zijn gedrag op den Kemmelberg niet schandalig vervolgde Dewale. Zich zoo vergeten met een deerne, die hij niet kent en wie weet van waar weggeloopen Is. En zoo'n vent spreekt kwaad van mij. Die durft mij belasteren. Hortense keek naar Daisy. Plots trof het haar, dat deze toch eigenlijk een ge- meene uitdrukking had. Met wie ben Ik eigenlijk op reis, dacht ze. Welk leven leidt Daisy tegen woordig. Ze schrok van haar avontuur, van haar eigen overmoed... En wie was Dewale Zou het dan wel laster zijn, wat de menschen vertelden van hem I Zou een treffeiijk man haar meenemen op reis Moest Dewale, als hij waarlijk eerlijk was, haar niet dit avontuur afgeraden hebben Zoo zou eigenlijk zijn plicht geweest zijn, want nu bracht hij haar in opspraak. Wel wat laat overpeinsde Hortense dit alles. En ze vroeg zich af welke plannen Dewale had. Hij zat te roemen op zijn karakter, zijn zaken, zijn moderne opvattingen. En zeker denkt hij 't meest aan ons geld, zei Hortense bij zich zelf. Met wie ben ik nu In den avond op reis Maar te Antwerpen al iaat ik ze steken, aile twee, dadelijk bij onze aankomst. Hortense kreeg een wild verlangen naar huls. Ze stelde zich de onrust van haar oom en tante voor als deze haar ver dwijning zouden bemerken. ('iVervulgt).

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1926 | | pagina 1