HET NOTARIEEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD Nieuwsblad voor Psp-sriuybe en Omstreken* MOOI ROZEKEiN Abonnementsprijs per Jaar Zondag 29" Januari 1928. 30 Centiemen 25e Jaar. -- Nr 5 Mogen Katholijke Journalisten de besluiten hunner Bisschoppen aanvallen Verwoeste Gewesten Politiek Overzicht. Jeugdverbond voor Katholieke Actie KERKVERVOLGING in Mexico. In t Buitenland In Stad 14.00 fr. In Belgie p. post 16.00 fr. Amerika en andere landen 34 fr. Frankrijk en Congo 28 fr. (Fr. g. 20 fr.) TARIEF DER PRIJZEN Berichten Verkoopingen Eene inlassching o fr. 90 pet regel 2 en 3 Inlassch. o Cr. 80 per regel Vonnissen j Rouwbkrichten l Cr. 5o per regel 6 frank HERHAALDE ANNONCEN pkijzen op aanvraag. Alle annoncen ziin vooraf te betalen en moeten te^en tien Donderdag noen ingezon den worden. Kleine berichten tegen den Vrijdag noen. Uitg. SANSÊN-VANNESTE, Drukker Gasthuisstraat, i5, Poperinghe Telefoon 9. Postcneck 15.570. i-:u ach ra<:N Hierin ligt al den ernst, al de zwaar te onzer verantwoordelijkheid, dat et- van ons geeischt wordt, niet iets TE DOEN, maar iets TE ZIJN. Iedereen heelt een boek medege bracht op de wereld, cn dit boek is het geweten. In dit boek moet .men vlijtig leeren, want van onze heele bibliotheek nemen wij alleen dit mee naar de eeuwigheid. Wanneer gij de menschcn waarlijk lieC hebt, dan zult gij u met hen verstaan. Menachenlief'de is niet de liefde lot dezen of genen mensch, maar de liefde tot allen. Hadde ik al de schatten van de wereld, ik gaf ze voor een kinderherte geren. G. G. De vrijheid van drukpers (wat schoon woord om dikwijls te bedui den de vrijheid van kwaad te stic h- ten...) brengt ons allei hande vruchten voort, waaronder deze zeer vergifiig- de vrucht dat niemand, ook niet de meest eerbiedwaardige persoon, nog een daad kan stellen tege 1 de goesting oi 'tgedachl van anderen, of hij wordt ergens in de kolom van eene gazet, voor den rechterstoel gedaagd van een naamluozen dagl ladschrijver of -schnjvelaar. Onze menschen zijn daar nu zoo aan verwend geraakt, dat ze zulke manie ren zeer natuurlijk vinden da's een \deelen naar eigen sin recht van de «openbare opinie» ja, I Aan de opstellers van katholieke dag- ze zullen dat reeds voorstellen als een I bladen bevelen wij onze onderwijzingen heilige plichtWat heeft dat kind va.n\nopensden eerbiedende gehoorzaamheid verschuldigd aan al wie in de Kerk een Want gazetten, die uiteraard op i Van's anderendaags reeds werd er breede verspreiding aangelegd zijn, val len dagelijks in elks handen en hebben een grooten invloed op de gedachten en de handelwijze van de menigte. Scherper nog spreekt Leo XIII in zijnen brief aan Mgr Meignan, Aarts bisschop van Tours (17 Dec. 1888) u Ge moogt geenszins toelatenzegt Hij, datleeken, die het katholicisme be lijden, zoover gaan dat ze zich het recht toekennen openlijk in de kolommen eener gazet, alle slag van personen, de Bis schoppen niet uitgezonderd, aan te kla gen en te hekelen, zonder de minste terughoudendheid en naar eigen welge vallen Ze meerten dat het hun toegelaten is in alles, buiten de geloofszakeneene opinie naar eigen beliejte er op na te houden, cn dat ze elkeen mogen beoor- de fransche revolutie al schoone na men de waarheid durven zeggen,... het publiek inlichten,. van zijn recht gebruik maken... Een katholiek nochtans moet weten dat het princiep van de absolute vrij heid van drukpers een veroordeeld princiep is, en dat op zedelijk gebied geen vrijheid kan bestaan van kwaad te stichten. Dit katholiek leerpunt weze eens toegepastop dehoudingdie een katho liek dagbladschrijver moet aannemen tegenover de handelingen der Bis schoppen Want vele katholieken, en niet het minst de nationalistische schrijvers, gunnen zich daarin de meeste vrijheidenvindener als't ware een duivelsch plezier in onophoudelijk de gedragslijn der Bisschoppen aan te vallen. I11 dit betoog zullen we Paus Leo XIII aan 't w oord laten Het woord van den Vader aller kristenen weze voor onze naar waarheid dorstende harten een balsem en eene lavende stroom, en brengewat meer bezinning bij onze menschen... Eerst EEN PAAR VOORBEMERKIN GEN I. Sommigen meenen misschien dat een Pauzelijke Brief, omdat hij naar een bepaalden Bisschop of naar een bepaald land gestuurd wordt, daardoor geen bindend gezag heeft voor andere plaatsen. Dit is nochtans niet zoo, wanneer het leerpunten geldt: omdat een leerpunt uiteraard de alge meenheid der geloovigen treft en over al hetzelfde zijn moet. In onderhavig geval leidt Paus Leo XIII den plicht van eerbiedigheid tegenover de Bisschoppen uit den aard zelf en de waardigheid van het Bisschopsambt. Die Bisschoppelijke pfnurHitrheid is overal dezelfde; de overal dezelfde. Dat punt van de katholieke zeden leer is voor iedereen verplichtend. II. Om een boek over scheikunde, letterkunde, wijsbegeerte goed te vatten, iser voorafgaandelijk vereischt dat ge in die vakken ingewijd zijt. Anders loopt ge groot gevaar dikwijls onjuist en verkeerd te verstaan. De zelfde regel van wijsheid weze toege past op de lezing van Pauzelijke stukken Een oningewijde in de ker kelijke leering loopt groot gevaar dik wijls te misgrijpen en den zin van een voorstelling mis te verstaan... Dat is nu geen reden om die Pauzelijke stuk ken niet te lezen, wel integendeel 't is eerder een reden om zich altijd meer te bekwamen in de allerzaligste wetenschap en nog om tenminste zóó voorzichtig te zijn dat ge uwe uitleggingen niet stelt tegenover de dragers zelf van net kerkelijk gezag. En nu ter zake. We geven twee teksten waar Leo XIII de gedragslijn vaststelt die ka tholieke dagbladschrijvers volgen moeten bij 't beoordeelen van Bis schoppelijke handelingen. In zijne Encycliek Longinqua Occani van 6 Jan.spreekt hij volgen- derwijze Wanneer dagbladschrijvers het aan durven de besluiten en handelingen der Bisschoppen naar eigen oordeel te toet sen, wanneer ze den verschuldigden eerbied afleggen om hen te hekelen en te kritikeeren, dan verrichten zij geen nut tig en vruchtbaarmaar gebrekkig en schadelijk werk, en ze zien niet welke verstoring der orde en wat al kwaad ze stichten. Dat ze dus hunne plichten indachtig wezen cn dc grenzen dei bescheidenheid niet overschrijden. Aan de Bisschoppen, die in de hiërarchie van 't gezag een zeer hooge plaats bekte eden, zijn zij gehoor zaamheid verschuldigd en ze moeten hun den eerbied bewijzen, die overeenstemt met de grootheid en de heiligheid van hun ambt. Aan dien eerbied mag nie mand te kort komen, maar vooral bij katholieke journalisten moet hij uitschij nen en als t ware ten toon gespreid wor den tot voorbeeld aan de anderen. gewijd karakter draagt, te eerbiedigen en als heilige wetten te beschouwen. Ze moe ten goed in de overtuiging leven, ze moe ten 't zich diep in den geest prenten dat, wanneer ze deze voorschriften durven overtreden, wanneer ze... het gezag der Bisschoppen kwetsen oj zich zelf een gezag toekennen dat hun niet toekomt om eigene opinies te volgen, ze moeten 't goed weten dat ze vergeefs trachten en beweren de eer en den naam van katholieken te bewa ren, dat ze vergee/s staan houden de heilige en edele zaak te dienen, die willen verdedigen en verheerlijken. LINOLEUM - BALATUM TOILE-CIRÉE - BEDDEVELLEN MEUBELPAPIER OROOTE KEUS TER TROUWE bij SANSEN-VANNESTE gasthuisstraat, 15, POPERINGHE - Alle Bureelmeubelen - hand aan 't werk geslagen en korten tijd nadien was het gebouw voltooid. De bemeubeling ervan ontbrak nog, maar daarvoor zouden de inwoners zorgen en weldra was dit lokaal ver sierd met een altaar, preekstoel, har monium, beeld van de H. Familie, kruisweg, stoeien, enz. Boven de ingangdeur, in eene nis, prijkte het beeld der H. Familie (5), en langs binnen was er in den muur een steen gemetst met het opschrift Dankbare Herinnering aan Mevrouw Vandeputte-Dambre, stichtster van dit huis en ieveraarster voor de goede wer ken van Vlamertinghe 5 t. h. 1923 Trekking van 20 Januari. Reeksen 302.224 nr 3 en 277,008 nr 2 winnen 100.000 fr. Reeksen 229.226 nr 4: 350.785 nr 5 en 191.677 nr 2 winnen 50.000 fr. Zijn uibetaalbaar met 10.000 fr. r. n. r- n. r. n. r. n. 235.153 2 317.555 3 359.741 4 105.473 3 310.817 2 370 517 3 256.581 5 56.518 4 i5i.838 1 107.689 4 75 307 1 6.970 3 373.809 4 15.397 4 340.028 4 Al de andere nummers van die se ries zijn uitkeerbaar met 55o fr. fin UnilïcfA Cnmilin l/onnl te Vlamertinghe Tijdens de missiedagen (1) van 't jaar 1892, werd door de Eerweerde Paters Redemptoristen die naar Vlamertinghe gekomen waren om de missie te preeken eenen oproep ge daan tot de gehuwde mannen en jon gelingen boven de 18 jaar, ten einde, lid te worden van de congregatie of godvruchtige vereeniging welke zou gesticht worden. Deze vereeniging zou onder de be scherming staan van De H. Familie (2)» en de Eerw. Heer Onderpastoor Bonvarlé (3) werd als bestuurder er van aangesteld. Mééi dan 3oo mannen lieten zich dadelijk inschrijven. Zelfs vele Crom- menelstnaars die ver van hunne moe derkerk gehuisvest zijn, werden lid en woonden regelmatig de maande lijksche vergaderingen bij, welke in 't begin plaats grepen in de kerk. Mengelwerk v. «De Poperinghenaar» 20 door JAC. BALLINGS Het akkoord met madame Blanche was zoo geen vast loon, alleen een percent op 't geen er gedronken werd. Twee frank op een flesch Bordeaux, drie op een flesch Bourgogne, vijf of tien op een flesch champagne. Kwamen er mannen die geen wijn of champagne dronken, en slechts een glas bier vroeger, dan moest Rozeken maar zorgen dat ze door die mannen getrakteerd werd. In 't buffet stond er een flesch porto porto met water aangelengd daarvan moest ze zich dan een glaasje schenken en voor zulk een glaasje twee frank rekenen. Een frank voor haar, een frank voor de bazin. Madame Blanche wist te vertellen dat er juffers waren die zich met de glaasjes porto alleen, dertig frank per dag maakten. Maar zooveel kan ik niet drinken, meende Rozeken. Och, ma petite, zei de feeks, 't is om zoo te zeggen puur water wat ge drinkt. De kunst is hierin gelegen het mansvolk te doen trakteeren. Wie in 'n bar gaat, komt er niet om te drin ken, die komt om zich te amuseeren. ^an J n eersten dag af zult ge den Een goêjaar na de stichting van den bond werd er een lokaal gebouwd langs de Hospitaalstraat. Een perceel grond van 3o m. lengte op 10 m. breedte werd kosteloos af gestaan door M. Paul Vercruysse- Bonnike, eigenaar te Kortrijk. Het oprichten van een sterk ge bouwd lokaal (23 m X 8 m,), met af gesloten voorkoer en zijgang werd bekostigd door Mme Jan Vandeputte, geboren Hortence Dambre(4). De plans van dit gebouw werden opgemaakt door den aannemer Jules Bienvenu van Vlamertinghe en te Brugge goedgekeurd op den feestdag van 't H. Hert in 't jaar 1894, door de broeders van de milde geefster: Eerw. Heer Kanonik Dambre en de Eerw. Heer Dambre, pastoor te Oostcamp. De biddag te Vlamertinghe valt op 23 December. In verschilüge gemeenten draagt dezen bond der. naam van Xaverianen welke door sommigen en misschien somtijds een weinig uit spotternij Siskens genoemd wordt. 3. Thans pasto.rte St-Denys. a. Geboren te Vlamertinghe den 3i Maart 1836. Deze vereeniging had aldus haar eigen woon en voortaan zouden de vergaderingen in dit gebouw Kapel der H. Familieook Lokaal der HFamilie n genoemd, gehouden worden. Dank aan de ieverige werking van den Eerweerden Heer Bestuur der en van de Heeren Jules Delie en Burgemeester Vandaele zaliger, bloeide deze vereeniging en viel meer en meer in den smaak van 't volk, want het getal leden groeide gedurig aan en alle man hield eraan in iedere vergadering tegenwoordig te zijn. Weldra kreeg «De H. Familie haar vaandel, welke in processie of optochten aan't hoofd der H. Fami liemannen wapperde. Jaarlijks, op den eersten Zondag van den Vastenheelt ereene prachtige prijsloting plaats onder de leden. Deze prijzen, welke geschonken zijn door de meest begoede lieden der gemeente, bestaan meestal in natuur: 't zij kleederen, huisgerief, alaam, eet waren, kolen, enz., zelfs tot geiten en konijnen. De Bond der H. Familiemag aanzien worden als de bakermat van talrijke borden van maatschappelijk belang, welke grootendeels in zijnen schoot ontstaan zijn en waarvan ver schillende, niettegenstaande de op- schorsing tijdens den onvergetelijken oorlog welke over de streek gewoed heeft, hedendaags nog in bloei zijn en nu hunnen afzonderlijken werkkring bezitten!... Zoo telt men onder andere A. De maatschappijen van onder- lingen bijstand 1. De ziekengilde De H. Fami lie (1895). 2. De verzekering tegen de sterf te der geiten HetMelkkoeitje(igo5). 3. De Franschmansgilde«St-Jo- xjsbond (1907). B. De beroepsvereenigingen i. Syndikaat tot verbeteiing van 2. Syndikaat tot verbetering van 't konijnenras: Sterrepinkel n (igo5). 3. De vereenigde Veekweekers Veebond» genaamd (1906). C. De St-Jozefspensioenkas» (i8gg). D. De kredietmaatschappij SLVe- dastus voor het bouwen van werk manswoningen (1898). E. De zang-en tooneelgildei(£)««^t7 en Vreugd (1908). F. St-Vincentiusgenootschap»( 1904) Ook werd er eenen Bond der HFamilie voor vrouwen gesticht, welke ook maandelijks in dit lokaal zijne vergaderingen hield. De oorlog met al zijne meeslepende gruwelen is over de streek gekomen De eerste vluchtelingen,hieruit den omtrek van Mechelen toegekomen, vonden in dit gebouw een tijdelijk schuiloordEn toen de legers, in October-November-December 1914 enkele kilometers oostwaarts op, slag geraakten en alom dood en vernieling zaaiden, werd menig fransch soldaat welke in de veldhospitalen op de gemeente ingericht gestorven was, naar dit lokaal voor enkele uren over gebracht, om dan in de nabijzijnde weide begraven te worden. Ook dit gebouw kwam deerlijk ge havend uit den wereldstrijd nog enkele stukken muur bleven recht gen, daar dit gebuw het eenigst is op de gemeente welke geschikt is voor het bijéénkomen van een zeker getal personen. De muziekmaatschappij De Vlaamsche Vrienden (1922) geeft er haar jaarlijksch feestde Vlaamsche Wacht (ig2o) houdt er hare voor drachten, meestal met lichtbeelden de Bond van Kroostrijke Gezinnen (1926) belegt er zijne vergaderingen de Hojbouwmaatschappij (1890) houdt er hare jaarlijksche tentoonstel ling de zang- en tooneelgilde Deugd en Vreugd geeft er hare leesten de Christen Vrouwenbond (1925) houdt er zijne vergaderingen, enz. enz. Grond en gebouw waren aangetee- kend als zijnde den eigendom van den Heer Burggraaf Alain du Pare <B), maar bij akt van 22 April 1926 verle den vóór Meester Evarist Vande Lanoitte, notaris te Vlamertinghe werd dezen eigendom overgelaten aan de maatschappij zonder winstge vend doel «De Parochiale Werken van Vlamertinghe (7) Het Lokaal der Heilige Familie mag dus aanzien worden, zooals het huis en de school en de kerk als eene brok van 't Vlamertingsch 'even Remy Duflou. 6. Akt verleden vóór Meester Evarist Van- de Lanoitte op 19 April 1907. 7. Gesticht bij akt verleden vóór Meester Evarist Vande Lanoitte op 8 Juni 1925 en verschenen in 't Belgisch Staatsblad nummer van 25 Juni 1925. Leesten verspreidt "De Poperinghenaar,, De Barakken van het Koning Albertfonds. Verledene week werd er in de Ka mer eene ondervraging gehouden over de Barakken van het Koning Albert fonds. Men weet dat de bewoners dier ba rakken verwittigd waren dat zij de zelfde met 1 Feb laten. Als besluit der ondervraging werd toegegeven dat, in de plaatsen waar meer uan 45 barakken zijn, die maat- maatregel zou uitgesteld worden tot l5 Mei eerstkomende. Intusschen zal men zoeken naar een afdoenden maatregel. De kwestie^der Barakken is tamelijk moeilijk om oplossen. De terugkeerende bevolking moest toch huisvesting vinden. Er werden noodwoningen gebouwd, waaronder halfbestendige die wel vijftig jaar en langer zullen medegaan. Men zou ook barakken maken. Het fonds kwam tot stand waaraan Koning a^nlM® <tep«4?fen%e Al geheel niet behaaglijk. Bij gebrek aan iets beter woonden de menschen toch in die barakken. Het Albeitfonds On ze legermacht. houdt reeds De Legercommissie regelmatig zittingen. In een paar dezer heeft Generaal Gallet, overste van den Algemeenen Legerstaf. uiteengezet hoe het staat met onze legermacht. 't Is onmogelijk hier in bijzonder heden te treden. De indruk die hij nagelaten heeft is in een woord samen te vatten El lendig Niets is in orde, noch ge weren, noch karabijnen, noch pisto len, noch mitrailleurgeweren, noch mitrailleusen. Wij hebben canons te weinig, ook strijdwagens en pantser- autos. Alles, alles om kort te zeggen is in ellendigen staat of niet voldoen de voorhanden. .Zelfs de korporaals en de brigadiers deugen ook niet en van de mannen zijn er 8 tot 10 t. h. ongeletterden. Het eenige wat goed is in geheel ons leger dat is het actieve kader van officieren en onderofficieren... 't Is om erbij om te vallen Een mensch die dat voor de eerste keer hoort moet zich toch afvragen waarom de Legerstaf daarover zoo lang heeft gezwegen. En wat deden de Ministers van Landsverdediging met hunne verantwoordelijkheid te genover het Parlement en het land Sinds den wapenstilstand hebben wij zeven oorlogsministers gehad. Zijn die nooit op de hoogte geweest van den werkelijken toestand of heb ben ze hem stelselmatig verzwegen Hebben de 700 millioen per jaar, die ons leger verslindt, dan maar ge diend om mageren kost te geven aan de soldaten en vette wedden aan de gegradeerden Wat hebben wij aan dat parade- leger Waarom zouden onze jongens 10 of 14 maanden moeten bij den troep blijven 0111 wapens te leeren kennen die bij oorlogstijd geen dienst zouden kunnen doen En als er 60 duizend soldaten zullen zijn in plaats van 44 duizend, zooals Generaal Gallet het vraagt, zullen de gewenen, de mitrailleusen, de kanons, enz., erom beter zijn Dat men onze jongens goede wa pens geve. Met slecht tuig, is toch geen goed werk te verrichten. Maar dat men toch in den slechten staat van het allaam geen reden zoeke om meer jongens te doen dienen en nog veel min om ze langer te doen dienen In Burgers Donderdag besprak de Senaat het "budjet van Koloniën. Prins Leopold, als Senaatheer, woonde de zitting bij. Onze Prins was in burgei skleedij. Men is in ons land aan dit ongehoorde feit, dat de Koning of de Prinsen zich gekleed als gewone stervelingen op officieele bijeenkomsten voor hun Volk durven vertoonenzoo onge wend dat alle l-Iaden er melding van ge maakt hebben. Onze Vorst kan nochtans aan eer bied en genegenheid bij het Belgi sche Volk, dat zoo weinig militair ge zind is, niets winnen met zich maar altijd te vertoonen als de eerste soldaat van het land De onbewaakte overwegen. Reeds in't jaar 1923 werd dit ge bouw geheel hersteld. Met het innemen van een deel van dit lokaal, door een zaaltje voor de Openbare Katholieke Boekerij (igi3) en het plaatsen van een tooneel is dit lokaal te klein om er de vergaderingen der H Familie n te houden, welke nu weerom plaats hebben in de kerk. Het weze daarom niet gezegd dat dit gebouw maar weinig dienst meer bewijst, wel integendeel! Menige bond maakt gebruik ervan, mits toe lating van de geestelijke overheid, om er vergaderingen en leesten te beleg- 5. Dit beeld, welke tijdens den oorlog 1914- 1918 vernield werd, is' nog niet vernieuwd. moest zijne onkosten kunnen dekken en zoo werden de huurprijzen ver hoogd. Ten gevolge eener vroegere ondervraging ter Kamer ging de voor- zienehuurverhoogingslechts ten deele door. Nu is het Albertfonds reeds gelikwi- deerd, maar het Ministerie van Land bouw is de erfgenaam. Nu wil dit Ministerie zich van die lastige erfenis ontdoen. De Gemeentebesturen wer den dringend verzocht die barakken te willen overnemen. Die zouden zich maar moeten verstaan met de bewo ners der barakken. De Staat moest er geen cent achter winnen. Enkele Gemeenten waaronder Po peringhe, hebben dirn last op zich ge nomen. Andere echter zijn langs dien kant doof. Allerhande redenen worden bijgebracht zij hebben geen geld, de barakken zijn in te slechten staat, de bewoners willen ze niet koopen, enz., zoodat deze gemeenten weigeren die verantwoordelijkheid op zich te nemen. Vandaar dien moeilijken toestand. De ondervraging ter Kamer heeft nog- eens de kwestie geene oplossing ge geven en de voorgestelde verandering is wederom een lapjemiddel, een plaaster op een houten been. Bezoek aan de draven. De kostelooze reisbons voor graf- bezoek, die tot dusverre door de mili taire overheden aan de rechthebben den van voor het Vaderland gesneu velde militairen werden afgegeven, worden voortaan uitgereikt door de arrondissementscommissarissen tot wie de familiën zich moeten wenden om kosteloos vervoer ter gelegenheid van zulke reizen te verkrijgen. Er is niets veranderd betreffende de rechthebbenden der in Belgie begra ven Fransche militairen de militaire commandant van Bergen zal zooals voorheen, kostelooze reisbons ver strekken volgens de voorwaarden voorzien bij geldende Fransch-Bel- gische overeenkomst. truk nog niet weg hebben, maar dat zal wel komen, 's Woensdag, als 't beursdag is, komt Odette hier ook, en Odette zal u wel op dreef helpen Arm Rozeken Nu was ze zoo ver als de muggen, die 's avonds rond het gouden licht van de lamp komen zweven, en daar zoolang ronddraaien totdat ze met verbrande vleugels stervend neer vallen. Arm Rozeken 1 Nu kon ze van 't leven profiteeren gansche nachten. Nu was haar droom verwezenlijkt Nu droeg ze lichte kleedjes, gouden armbanden, ringen en kettingskens, snuisterde ze aller hande snoeperijen... Nu werd ze gevleid door de viveurs en getroeteld en gestreeld. Nu hoorde ze den gemeensten praat en leerde ze stilaan Brussel kennen, het nacht leven van het door en door rotte Brussel. En als ze dan tegen den morgen terug op haar kamertje kwam in de Steenstraat en haar gezicht in den spiegel bezag, schrok ze meer dan eens van haar eigen wezen. Ze was nog bleeker dan vroeger... Maar als ze dan in den middag naar de Eldorado-Bar terug stapte lag er weer een zachte blos over haar ge laat, en droegen haar lippen de kleur van bloedroode kersen. Rozeken kende de geheimen der meidekens van plezier». In die dagen was het, dat ze op een morgen bericht van tante Clothildes overlijden vernam. De zwartgerande brief lag op haar kamertje, toen ze, 't hoofd beneveld van 't vele drinken in den afgeloopen nacht, bij 't morgenkrieken thuis kwam... Een booze lach speelde om haar dunne lippen terwijl zeden doodsbrief na las... Zij stond er ook op, tusschen de bloedverwanten Mejuffer Rosalie Van Santen. Ha Ha Ha lachte ze, terwijl ze voor den spiegel hoed en mantel aflegde. Rosalie Rosalie Dat zeg- fen de boeren van Sparrebeke ook. laar hier in de Eldorado-Bar heetten de heeren haar petite Rose, en ook wel eens petite rosse. Ze had er den truk van weg de hee ren te vermaken en verdiende er grof geld meê. Daar waren uagen dat ze vijftig en meer frank verdiende. Maar ze had veel van doen ook. Altijd nieu we kleeren, hoedjes en schoentjes, armbanden, kettingen, honderd ander prutsen. Haar rouwgoed had ze reeds afgelegd, alhoewel er verscheidene barjuffers waren die altijd rouwkleeren droegen op straat. Dat wekte immers 't medelijden op bij de mannen. Ze had zich nu uitgekleed en was met den doodsbrief in de handen op het bed gaan liggen. Ze konden stikken die boeren van Sparrebeke. Ze hadden haar genoeg uitgejouwd, dien avond van hunketel- muziek. Ze zou Mimi een briefje schrijven, een hartroerend briefje, ze zou schrijven dat ze niet kan komen omdat ze geen permissie kreeg. Ja, ja, ze zou er wel iets op vin den om die menschen ginder te paaien. Hoepla 1 daar vloog de doodsbrief door de kamer. Adieu tante Clothilde, geeuwde Rozeken, ik ga slapen... Ze draaide zich koesterend in de dekens en droomend van de zijden golf, die ze ergens in de Nieuwstraat had gezien, vielen haar oogen toe. De begrafenis van madame Clothil de was een gebeurtenis in het anders zoo rustige Sparrebeke. Het voorval met Etienne was nu heinde en ver gekend. Het gaf aan dit afsterven iets geheimzinnigs. Daar werd van alles verteld. Men beweerde zelfs dat het parket nog kon afstappen i Dat alles en het nieuws dat er uit Brussel verscheidene vrienden en kennissen waren gekomen, die prach- tige rouwkronen hadden meègebracht, was genoeg oin het kleine kerkje te doen volstroomen. Tante Clothilde werd gewoon be graven. De Brusselaars liepen na de piech tigheid nog een tijdje over en weer herbergin... herberg uit... totdat) het tijd was naar de statie te stappen, i Polydoor had ze meegevraagd naar 't gehucht, om daar volgens 't oud ge- i bruik in 't sterfhuis iets te komen ge- bruiken. Maar ze hadden geweigerd En als ze eindelijk waren afgereisd lag Sparrebeke daar weer rustig en stil als naar gewoonte. 's Avonds in de stilte luidden de I tholieke Actie aldus breed cn gods- dienstig|opgevat overal den gewensch- gelang de omstandigheden en het po litiek belang li.:n:.ci paitij. Vervolgens wcudl hei huidig wet5- ten bijval bekomen, ons.. Katholieke ontwerp Jcr Socialisten uitgekleed en j Vlaanderen zou er enkel voordeel bij het standpunt van het Christen Wcr- halen. Wat baat voor Vlaanderen kersverbond verdedigd, standpunt waarover wij reeds herhaaldelijk heb ben geschreven. En eindelijk krijgen de Socialisten een kijk in hunne eigene kiesbeloi'ten van 1925 die zoo deerlijk verfrommeld van achter de Socialistische Minister zetels te voorschijn kwamen. De Socialisten schelden met plezier op de Christene Werklieden. Maar aan dit propagandaboekje zullen de Kooden niet veel plezier beleven. Guido. Uit de ondervraging over de maat regelen die men zou nemen om de ongevallen bij de onbewaakte over wegen veroorzaakt te verminderen blijkt dat er op alle punten van ons land protesten opgaan tegen de onbe- 1 *- o»r gfWc <lo3«r overwegen is nog grootst van ai in de boschrijke streken, waar het houtge wasbelet de treinente zien aankomen. De Staat of de Spoorwegmaat schappij schudt veel te gemakkelijk de verantwoordelijkheid van zich, voor de ongevallen die gebeuren aan de onbewaakte overwegen. In 1926 telde men aan de bewaakte overwegen 10 ongevallen. De Staat betaalde ruim 5i duizend frank voor vergoedingen. Er grepen 47 ongevallen plaats op onbe waakte wegen en de Staat betaalde., niets. Hij legt altijd de schuld op den nek der slachtoffers. Dat is in het ge heel niet ernstig. Wat de seinen betreft, de klokken werden weggenomen, 't Schijnt dat het is om de verantwoordelijkheid van den Staat te verminderen. De automa tische seinen en het electrischschijfstel geven, volgens Minister Lippens, bij de proefnemingen geen voldoende uit slagen. Maar sommige Kamerleden beweren dat men die stelsels niet aan legt omdat zij te veel zouden kosten aan de Spoorwegmaatschappij. En dat kan waar zijn ook. Intusschen zitten wij voort met de onbewaakte wegen waarvoor Mijn heer de Minister iedereen aanzet zeer voorzichtig te zijn. Goede raad is goud waard Voorzitters. De H. Ttnbbens, Kamerlid, werd tot voorzi/tter gekozen van het A.C.W. ter vervanging van den heer Heyman die minister geworden is. De voorzitter van het A. C. V. (Al gemeen Christen Vakverbond), is de Heer R. Debruyne, Kamerlid. De voorzitter van de christen de mocratische parlementaire groep de Heer Staatsminister Poullet. De Overlevingsrente. Tot hiertoe hebben 6.255 weduwen van aangeslotenen bij de Lijfrentkas (bedienden, werklieden, mijnwerkers of vrijwillig verzekerden) voordeel ge trokken uit het nieuw pensioenstelsel door de toekenning eenejxoverlevens rente. 1 het Carnegie hcldenfonds. t Was op 17 April ign dat de heer Andrew Carnegie een schrijven richt te tot de Belgische regeering, waarin hij de aandacht vestigde op een uit stekende heldendaad en zijn hoogedel gevoel van menschlievendheid liet blijken. Vol bewondering voor de vreedzame helden, die zich dagelijks offeren voor hun in gevaar verkeeren- de evennaaste, kwam hij op de ge dachte dat deze dapperen zouden moeten beloond worden op eene tref fende wijze. Hij schreef zelf dat hij hetHelden fonds dat reeds in Noord-Amerika, ingeland en Frankrijk bestond, zou uitbreiden tot Belgie, het land der Vlamingen, dat Engeland leerde spin nen en weven, de bakermat der schoone kunsten, het land dat heden een aanzienlijk centrum van nijverige bedrijvigheid is en gansch de wereld tot eere strekt. Daarop stelde M. Carnegie een fonds in van 23o duizend dollar, waarvan de interesten moeten dienen om heldendaden te beloonen vol bracht door Belgen in Belgie. Om een eervolle onderscheiding waardig te zijn moet de volbrenger eener moedige daad zijn leven vrij willig» blootgesteld hebben aan een ernstig en dreigend gevaar om dat van een ander te redden. Het is onder de daden van zulken aard dat de be- heerende Commissie van het Carne gie Heldenfonds dezen moet onder scheiden die door hunne buitengewone zelfverloochening, door het bij uitstek hachelijke van het gevaar en de bij zonder daarmede gepaard gaande omstandigheden, wezenlijk den stem pel van heldhaftigheid dragen. De Fascistjes van Brussel. Als gevolg van de verwoesting bij gebracht aan de Sovjettentoonstelling van Brussel werden door een der be wakers drie jongelingen herkend als hebbende deelgenomen aan de be storming nei zijn urie jongens met groote lange namen behoorende tot hooge families van Brussel. Zij werden aangehouden en opge sloten. Zij kunnen tot 10 of i5 jaar dwangarbeid veroordeeld worden en mogelijks komt de zaak voor het Assisenhof. Thans zijn die jongelingen in vrij heid gesteld. Sommige bladen laten verstaan dat personen, vreemd aan het gerecht daarmede bemoeid zijn. Wij hebben er niets tegen dat men die jongelingen zacht behandele. Maar wat wij opmerken is dat het uist die bladen zijn die partij trek- ten voor de gestrafte Fascisten en hunne vrijstelling toejuichen, die hardst schelden op de Vlamingen die iets misdreven hebben. Wanneer zullen die menschen de zelfde politieke menschlievendheid la ten blijken als het gaat om Vlaamsche politieke veroordeelden, gelijk het thans het geval is met de franskiljon- sche Fascistjes. Daar kan enkel een spoedige en volledige amnestie orde in brengen. Voor veel redens is het tijd dat die kome, en hoe eer hoe liever. Thans is de Waalsche activist Hutt voorloopig in vrijheid gesteld zoodat het enkel meer de Vlaamsche activisten Dr Borms en Jef van Ex- terghem zijn die als gevangenen op gesloten zitten. Een handje toesteken. Onze Vrienden van het Christen Werkersverbond laten geen gras groeien over de socialistische ver dachtmakingen. In een flink brochuur dat door het Secretariaat van het Al gemeen Christen Werkersverbond wordt verspreid, worden de Sodalis ten flink den bol gewasschen. Het zijn nagels met koppen Dit propagandaboekje diende op groote schaal verspreid te worden om onze menschen in te lichten. Vooreerst vin den wij er de komische houdingen in van de Socialisten inzake het leger- vraagstuk. klokken voor de laatste maal over Clothilde. Polydoorkreeg 's anderendaags een brief, waarin Rozeken haar spijt uit drukte dat ze niet naar de begrafenis van die lieve tante Clothilde had kunnen komen. Ze bekloeg haar non kei, ze bekloeg Mimi en beloofde voor de dierbare overledene te bidden; met die huichelachtige woorden eindigde zij haar schrijven. Aan bidden dacht Rozeken in 't ge heel niet meer. Ze had er geen tijd voor. Nooit zette ze nog'n voet in de kerl. sedert ze in de Eidorado-Bar was aangeland. Schep vreugde in 'lieven» zingen ze in 't liedje en Rozeken liet het zich niet verdrieten. Wat was ze toch nog een onnoozel boerinneken, toen ze naar de stad kwam. Ze meende nochtans al veel van de wereld te kennen. Maar hier in de Eldorado-Bar had zé pas gezien wat de wereldwas. En madame Blan che had haar boeken gegeven, och zoo'n grappige boeken, boeken uit Parijs, met koddige prenten en teeke- ningen, allemaal dingen uit het leven van de meidekens van plezier En madame had belooid dat ze eens naar Parijs zouden gaan. Parijs dat was nog wat anders dan Brussel. We gaan met ons drieën, had madame gezegd, wij twee en Odette - Liever zonder Odette, had Roz ken geantwoord. En waarom Odette is nochtans herstelling van rechten, bloei an taal, opflakkeren van rijkdom als het zijn schoonste sieraad moest verlie zen, het christen-, het katholiek zijn van zijn bloedeigen Vlaamsche Volk. De betooging van de Katholieke jeugd uit het Walenland, te Luik verleden jaar gehouden, heelt aan onze Vlaamsche Katholieke jeugd een spoorslag gegeven, ja, 't was wel een zweepslag en hier in Vlaanderen zijn veler oogen opengegaan. Bij het begin van dit nieuwe jaar komt het groote, het goede nieuws menigeen verblijden, dat het Katho lieke Vlaanderen op gebied van Ka tholieke jeugdactie door het min Katholieke Walenland niet wil ach teruitgestoken worden. Op last van onze Hoogw. Bisschop pen is het Jeugdverbond voor Katho lieke Actie gesticht. Walenland heelt zijne afdeeling in de A. C. J.B en Vlaanderen zal ook de zijne hebben. Beide afdeelingcn zullen zelfstandig zijn, met eigen middelen werken elk langs zijn kant, met het hooger ge meenschappelijk doel het verspreiden der Katholieke gedachten en het in standhouden en bevorderen van het katholieke leven door de jeugd. Als actie is niet bedoeld politieke actie, maar wel louter godsdienstige. De jeugdwerkers staan buiten alle politieke organisatie en erkennen de leiding der overheden der Kerk. Aan het hoofd van het Verbond staat een Algemeen Secretariaat, sa mengesteld uit rechtstreeksche afge- gevaardigden onzer Hoogw. Bis schoppen. Dit Secretariaat maakt de aanwij zingen der Bisschoppen over aan de belanghebbenden, belegt Congressen en betoogingen en heeft het bestuur van het Verbond in handen onder de leiding der Bisschoppen. Parochiale jeugdcomiteiten voor Katholieke Actie zullen gesticht wor den in denzelfden geest als het Ver bond. Zij zullen staan onder het Voor zitterschap van den Eerw. Heer Pastoor. De Vlaamsche jeugdbeweging is rpftdc ';prro uitgespreid cn breed ver takt. Velen zullen aardig opkijken naar de aanzienlijke massa's die zij reeds kan te been brengen. Er bestaan reeds drie hoofdgroepen. De K. A. J. (Kajotters) zijn stevig ingericht en staan thans onder de lei ding van een knap en ervaren priester E. H. Cardijn. De Middenstandsjeugd doormaakt hare beginperiode, doch hare orga nisatie is rijk aan beloften. Dan hebben we de Boerenjeugd, ontstaan en reeds fel gegroeid in den schoot van den Belgischen Boeren bond. Die groepen, min of meer stands- groepen, ieveren voor grondige be roepsopleiding, bereiden zich voor tot noodzakelijke sociale actie, hou den hun bijzondere beroeps- en stands- belangen in het oog. Maar op het voorplan van hun stre ven en werken staat het zedelijke, het godsdienstige en daarom zijn zij ten volle op hunne plaats in het alge meen jeugdverbond voor Katholieke actie. Benevens die drie hooldgroepen zijn er andere die behooren tot louter godsdienstige, parochiale instellingen patronaten, congregaties, kruistoch ters en andere. Daarbij komen nogturnkringen, boyscouts, vereenigingen voor jeug- dige intellectueelen en zelfs instellin gen voor vermaak, welke alle voor hoofddoel hebben hun leden op te leiden, lichamelijk, zedelijk en ver standelijk te ontwikkelen in een at mosfeer van vroomheid en godsdienst zin. Al die groepen, met elk hun eigen zelfstandigen werkkring, tot een groot godsdienstig Verbond samengebracht zullen eene machtsbetooging houden. Niet in ig3o te Brussel vóór onzen Koning, zooals jammer genoeg reeds verkeerdelijk en vijandelijk geschre ven werd, maar op 25 Augustus van het loopende jaar te Antwerpen ojjl hulde te brengen, niet aan een aarcl- schen Koning, maar wel aan den Ko- Zijne Doorluchtige Hoogwaardig heid de bisschop van Huejutla, die te San Antonio (Texas), in ballingschap vertoeft, richtte een schrijven aan de katholieken van Europa, waarin de hachelijke toestand van Mexico wc rdt afgeschilderd en dringend 0111 hulp wordt gevraagd. Mexico gaat ten on der in de vreeselijkste socia'e omwen teling, die ooit een volk heeft geteis terd. Niet alleen de muren van het maatschappelijk gebouw vallen in puin, maar de grondvesten zeil wer den aan het wankelen gebracht. Niet alleen de katholieke Kerk, maar al de maatschappelijke instellingen worden meegesleept door de woeste golven van eene allesveimelende vervolging. De godsdienst werd afgeschaftde priesters werden verbannen of lal ver moord, de kerken enteerd en gesloten. Het kruisbeeld werd uit de scholen verwijderd, en aan de onderwijzers werd verbod gegeven, aan de opko mende geslachten de zedelijke rala- tenschap der voorvaderen over te maken. De bezittingen werden ver beurd verklaard 's lands credict is nul handel en nijverheid liggen stil de landbouw kan aan de bevolking het noodzakelijke voedsel niet meer ver zekeren, zoodat hongersnood drei gend voor de deur staat. Moorden en deportaties nemen im mer toe duizenden worden in de kerkers gemarteld. -In Mexico zijn geen wetten meer, noch magistraten, dien naam waardig De willekeur van den tyran is de éénige wet. Zonder een onmiddellijke en afdoende kente ring in de gebeurtenissen, zal Mexico gansch onttrokken worden aan de Westersche beschaving, en den in vloed van Moskou ondergaan. Calles heeft het niet alleen tegen de katho lieke Kerk opgenomen, maar den alge- heelen ondergang van Mexico gezwo ren. Daarin wordt hij gesteund door de medeplichtigheid van alle volkeren die geen enkele poging hebben aange wend om een einde aan het schrikbe wind te stellen. Met uitzondering van den H. Vader, die steeds ten zeerste is bekommerd geweest om het lot van Mexico, hebben de Kerken niets ge daan om den Mexikaanschen katho lieken ter hulp te komen. Sympathieke betoogingen en protestschriften zijn overbodig. De Mexikaansche katho lieken vragen geld en wapens, om de ellende van het volk te leningen, om het onteerend juk van Calles af te werpen en om aan Mexico eene re geering te schenken, die waarborgen geeft van eerbied voor de ware vr\\ heid. Met feiten en datums wordt er klin- ning aller Koningen, eene grootsche ketid bewezen dat de Socialisten ge- hulde aan Christus-Koning, durig van houding veranderen, al naar Mocht het Jeugdverbond voor Ka- Bij een spoorongeval in Indie werden zeven personen gedood, vijf tien gekwetst waarvan elf levensge vaarlijk. Een Duitsche sleepboot is nabij Noorwegen met man en muis ver gaan. In Duitschland werd een auto door trein verrast aan een overweg twee personen op den slag gedood. Nabij Clermont-Ferrand is een 80 jarige vrouw, die te dicht bij het vuur zat, levend verbrand. Aan een onbewaakten overweg in Holland werd een wielrijder dood gereden. Twee autorijders in Engeland werden gedood door het omkantelen van den auto, aan eene zwenking. De sneltrein nabij Frideburg ver pletterde een auto vier personen werden gedood. Een ontploffing in Oceania ver oorzaakte 10 dooden en 56 gekwet sten. Een boschwachter in Duitsch land, betrapte drie wildstroopers door hem aangevallen schoot hij en doodde er een en verwondde erg een tweede. In een woeste vallei in Zuid- Frankrijk werd een persoon gevon den, uitgeplunderd en het hoold met een zeisen afgesneden. In het Bois du Boulogne te Parijs botsten twee autos op malkaar er bleef een doode drie personen wer den gekwetst de autos waren totaal vernield. een vriendelijk en lusiig meisje. Rozeken haalde de schouders op. Ja, Odette was een vroolijk ding en een mooie meid daarbij, maar van; 'teerste oogenblikaf, dat Rozeken haar gezien had,voelde ze voor die nieuwe vriendin een onverklaarbare afkeer. Ongeveer een week na de begrafenis van tante Clothilde stapte ze tegen i avond naar de Eldorado-Bar, het hoofd vol vreemde gedachten. In een 1 dagblad had ze toevallig iets gel zen van de vlucht van Etienne en nu wasj ze zoo juist door een officier van poli tie ondervraagd geweest of ze soms niets van den verloopen student afwist. Natuurlijk niet, alles was uit tus schen hi n. Maar als ze nu de deur van de Eldorado-Bar openstak, z ig ze daar Etienne liggen in de armen van Odette... Etienne die Odette omhelsde. Verrast bleef ze staan. Ook de jonge man staarde haar onthutst aan. Hewel, kent ge elkander lachte Odette. Mijn nichteken, sprak Etienne, die zijn koelbloedigheid had terugbe komen, mijn nichteken. Hij was opgestaan en trad met uit gestoken hand naar haar toe. 'k Gi ef u geen hand. opperde ze bits, ge hebt te slecht gehandeld... Zijt ge jaloersch spotte Odette. Jaloersch herhaalde Rozeken, jaloersch ge moogt hem hebben, de propere singeur, die met andermans centen gaat loopen... Wat ik gepakt heb, komt mij 'zoo wel toe alsdietwee, die nog thuis zi n, raaskalde Etienne, die meende dat Rozeken op den diefstal in 't sterfhuis doelde. Daarvan spreek ik niet, bitste het meisje weer, 'k trek me niet aan, wat ge thuis gedaan hebt, zoomin als t geen ge in Oostende hebt uitgevoerd Maar mijn centen, mijn vijfhonderd frank, die ge mij inden trein ontstolen hebt, die wil ik terug. Ze stond daar bleek en bevend van woede. Antwoord da'ar niet op, raadde Odette aan, terwijl ze Etienne terug naar de canapé trok. Ge hebt er 11 niet mee te bemoei en, snauwde Rozeken de andere bar meid toe. En gij gaat uwen bek houden,; siste Odette, die nu zelf was rechtge- i sprongen. Etienne is mijn lief, reeds; jaren... Ze sloeg uitdagend haar arm rond den hals van den jongen en kuste hem j hartstochtelijk. Voila, zei ze. Mijn geld zal hij teruggeven, dat zweer ik. Driftig liep Rozeken naar de deur, maar Odette was haar voor, versper de ha-ir den weg. Ik weet wat ge van zins zét... ge I wilt de politie verwittigen hé En Etienne doen pakken hé Maar dat niet zulle, dat niet.. Dan kent ge Odette niet C'est mon homme En wie erzijn twee duimen naar uitsteekt, heeft met mi j af te rekenen. Ze hamerde met de vuisten op haar driftig hijgende borst, en hortend en stootend kwamen de woorden met rauw keelgeluid uit haar mond gerold. Nu wilde Etienne een woordje spreken om Odette tot bedaren te brengen, maar als een furie sprong deze naar Rozeken toe. Gij hebt nooit veel van mij moe ten hebben gilde ze... ik weet het ik weet het! Valsche kat... En ze rukte aan Rozekens mantel. Krapuul, snauwde Rozeken haar toe. Krapuul Krapuul wie is er krapuul ik of gij Ze duwde haar nu de vuist uitda gend onder den neus. Maar als het meisje in een driftig gebaar, die vuist wilde afweren, was 't spel volop in gang... Odette snapte naar de haren van haar tegenstreefster. Rozeken verde digde zich met haar nagels. Nu werd het haarkenpluk van be lang. Vloeken klonken tusschen die rauwe kreten door, en het kostte Etienne de grootste moeite van de wereld de twee vechtende vrouwen eindelijk te scheiden. Gelukkig kwam madame Blanche binnengestapt. De twee barmeiden begonnen hun be'-.lag te maken. Maar als madame Blanche tegen Odette zei, dat ze niet zoo opvliegend moestwezen en dat ze daar reeds meer staaltjes van gegeven hewel als 't had, antwoordde deze_ zoo is, trek ik t hier uit. ('t Verv,)

HISTORISCHE KRANTEN

De Poperinghenaar (1904-1944) | 1928 | | pagina 1