HET NOTARIËEL EN NIJVERHEIDS ANNONCENBLAD
ieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
i
MOOI ROZEKEN
Samenwerkende Branaverzekeringsmaatsebappij
Zondag 5n Februari 1928.
30 Centiemen
ESHKSBB8Ü3I
25e Jaar. -- N' 6
Jonge Onderwijzers
Beurskoorts
Verpachting van
Landeigendommen
Uit het herlevend Vlaanderen.
GEZONDE TüAL.
Lorraine Chasse
Politiek Overzicht.
Abonnementsprijs per Jaar
In Stad 14.00 fr. In Belgie p. post 16.00 fr.
Amerika en andere landen 34 fr.
Frankrijk en Congo 28 fr. (Fr. g. 20 fr.)
TARIEF DER PRIJZEN
Berichten Verkoopingen
Eene inlassching o fr. go pei regel
o fr, Bo per regel
Rouwbi '.richt f.n
6 frank
ANNONCEN
aanvraag.
2 en 3 Inlassch.
Vonnissen
i fr. 5o per regel
HERHAALDE
prijzen op
Alle annoncen zijn vooraf te betalen en
moeten tegen den Donderdag noen ingezon
den worden.
Kleine berichten tegen den Vrijdag noen.
llitg. SANSEN VANNESTE, Drukker
Gasthuisstraat, i5, Poperinghe
Telefoon 9. Postcneck 15.570.
12 asAClI 'r K I\'
Het best is zonder klagen
Zijn eigen kruis te dragen.
Een geheim vervliegt zeer ras,
Als men zit bij flesch en gins want
I'usschen pint en pot
Kent de mond geen slot.
Wie veel smeert de borst,
En drinst zonder dorst,
En eet zonder horwcr,
Die sterft des te jonger.
Uw kleed zij warm,
Nooit vollen darm,
En slaapt met maten
Dat zal u baten.
De ziekte komt per koets gereden,
Maar-gaat terug metezelsschreden.
MISSIEACTIE.
MISSIESERMOENEN
ten voordeele van liet H. Land en Armenië.
Op Zondag 12 Feb., zal, te Poperinghe,
in tin parochiekerken van St Bertinus
en O. L. Vrouw, onder al de H. Mis
sen, een sermoen met omhaling ge
daan worden door Paters Minder
broeders.
De missie van het H. Land is de
oudste en de eerbiedwaardigste mis
sie der wereld. Werd zij immers niet
ingesteld door de prediking van den
goddelijken Zaligmaker zelf, en werd
dat land r,iet het Heilig Land om reden
van het goddelijk Verlossingswerk
dat daar werd voltrokken en om het
goddelijk Bloed dat daar vloeide?
Eens was dat land een christen
land, maar de Mahomedanen roeiden
er den godsdienst uit, en toen spron
gen onze voorvaders, de kruisvaar
ders, op, om dat land opnieuw te
verovtren en het H Graf aan Chris
tus' vijanden te onttrekken. Zij moch
ten niet gelukken. Maar terwijl zij
heengingen, bleven er de zonen van
den H. Franciscus om hun werk voort
te zetten en nog steeds, na zeven
eeuwen, bewaren de Minderbroeders,
dikwijls ten koste van veel offers en
veel bloed, die eerbiedwaardigste
plaatsen van de wereld voor de katho
lieke Kerk, en werken er nog voort
aan de bekeering van de zielen. Die
missie verdient op de eerste plaats
den steun en de hulp van de katho
lieken, vooral nu dat zij met de pro-
testantsche indringing heeft te kam
pen, en dat een groot deel van haar
gebied, het christen Armenië, zoo vree-
selijk is geteisterd.
't Is vooral ten voordeele van de
christen geteisterden van dat land
dat deze liefdadigheidssermoenen
worden gegeven
Armenië is het oudste christen land
van de wereld. Armenië is vooral het
land van christen heldenmoed en mar-
telie. Door de Turken werd onder en
na den oorlog Armenië bijna geheel
uitgemoord en verwoest.
Wij hebben zelf te goed gezien wat
verwoesting beteekent om niet vol
gens vermogen de overlevende slacht
offers te helpen die wei soms beklaagd,
maar veel te weinig zijn geholpen
geworden.
Is het noodig te herinneren aan wat
nog zoo onlangs gebeurde Ontwa
pende mannen, weerlooze vrouwen
en meisjes, zelfs kinderen werden bij
honderden afgemaakt, levend ver
brand, van de rotsen geworpen, op
allerlei wijzen gefolterd. De vreese-
lijke werkelijkheid overtrof al wat
men zich zou kunnen verbeelden. Te
Adana alle°n werden er 3o.ooo ver
moord te Orfa 3.ooo levend verbrand
in de kerk. Meer dan i.ooo.ooo (dui
zend maal duizend menschen wer
den gedood, terwijl meer dan 5oo.ooo
andere stierven van honger, en ver
driet, en gebrek, en aan de gevolgen
van hun mishandelingen.
En Duitschland was medeplichtig
en de mogendheden zagen toe met
hun armen overeen, en spraken met
den moordenaar over petroleum-
bronnen en spoorwegconcessies
't Is waar de slachtoffers die vielen
betreuren thans hun lijden niet meer
en vonden het loon van hun christen
getrouwheid Maar de overgeblevene
die alles hebben verloren Die dui-
zende weezen die door de missiona
rissen werden opgenomen, die chris-
tene martelaarskinderen die hun
ouders en familie zagen vermoorden
en hun huis en goed verwoesten
Wie helpt er die kinderen voeden
en kleeden Wie geeft hun iets meer
dan een woord van medelijden dat
hunnen honger niet stilt en hun lijden
niet lenigt Wie gedenkt er de woor
den van den Zaligmaker, den grooten
Kindervriend Wat ge zult doen
aan de minste der mijnen Wie helpt
er die kindei en redden
Een beste gelegenheid daartoe
wordt u aangeboden op 12 Februari
Het volk onzer christene stad zal
gaarne edelmoedig meehelpen om in
zoo grooten nood te voorzien en zoo
veel lijden te verzachten.
En daarom zal die liefdadigheids
dag welkom zijn en bijval oogsten.
Schenkt dan een milde penning voor
dat edel werk.
Giften in geld en in natuur, worden
steeds met dank aanveerd in 't Kom-
missariaat van het H. Land, Oude
Violettenlei, 8, Gent Postcheck
30076.
Een naamlooze correspondent, die
schreef «uit medelijden voor ande
ren trok mijn aandacht op den pijn
lijken toestand van talrijke jonge
onderwijzers voor wie soms de
ouders het brood uit hun mond ge
spaard hadden die zonder bediening
bleven.
Inderdaad, er zijn veel te veel on
derwijzers omdat naar de vermanin
gen van Ministerie van Kunsten en
Wetenschappen en de Schoolhoofden
niet geluisterd werd. Maar dat is te
laat beklaagd.
Als de oudere van jaren hun pen
sioen riet willen vragen en dat is
menschelijk in onzen tijd an duur
leven niemand kan ze er toe dwin-
8en-
Al dien kant, mijn naamlooze Vriend,
is er geen uitweg.
Voor de kloekste, voor de durvers,
onder deze die mcê zijn van wachten
en bedelen is er kans een bestaan te
vinden in Congo.
Er zijn 90 gezondheidsbeambten
(agents sanitaires) voorzien en er zijn
er tegenwoordig slechts 47 in Congo-
land werkzaam en 7 met verlof.
De minister van koioniën heeft over
eenige dagen besloten voor die plaat
sen geen andere kandidaten meer te
a inveerden dan deze die ernstig voor
bereid z n tot die kiesche taak, 1.1. z.
deze jongelieden die volledige huma
niora geda-n hebben ofwel drager zijn
van een diploma van onderwijver
De wedden van die europee sche
geneeskund'ge helpers is vastgesteld
als volgt, om te beginnen 26.000 fr.
's jaars, om te eindigen met 48.000 fr.'
Met de bijkomende tegemoetkomin
gen is die wedde meer of verdubbeld.
Om in het kader der Europeesche
geneeskundige helpers opgenomen te
word n moet men met vrucht de leer
gangen der School voor trop:sche
geneeskunde te Brussel gevolgd heb
ben en met goeden uitslag het eind
examen afgelegd hebben.
Die leergang duurt 4 maanden, is
kosteloos, en gedeeltelijk worden de
verblijfkosten gedekt.
Ik doe een oproep aan onze jonge
Vlaamsche Onderwijzers en ben be
reid hun alle verdere inlichting te
geven. Dr Brutsaert.
Volgende nuttige raadgevingen la
zen wij in de V. E. V. Berichten
Sinds tientallen van jaren werd er
nooit gespeculeerd zooals thans.
Iedereen doet tegenwoordig mede
aan speculatie van den geringst- n
man tot den grootsten kapitalist.
Het publiek heeft werkelijk door
zijn durf de stoutste verwachtingen
van den wisselagent overtroffen. Laat
ons even een kijk nemen over de
beurs van Brussel, dewelke door haar
menigvuldige en voordeelige verbin
dingen met het binnenland, het mid
denpunt is geworden der beurstrans
acties van geheel het land. Daarheen
zoekt zich bijna gansch het rollend
kapitaal van België eene plaatsing,
en in de meest gewaagde onderne
mingen. De aandeelen der maat
schappijen, die door de betaling van
een redelijk dividend, bewijzen leve
ren van bestaansvermogen en gezonde
werking, worden niet gekocht. Zoo
b.v. voor Ijzerwaren, Spiegelfabrie-
ken, Textielen, enz. Daartegenover
worden de stukken der vennoot
schappen, waarvan de toekomst voor
het meerendeel problematiek is, be
lachelijk omhoog gedreven. Zoo is
dit het geval voor colonialen en som
mige Electrieken.
Ziehier hoe een Hollandsch redac
teur van de Dagelijksche Beurscou-
rant den toestand bij ons weergeeft
In Belgie hebben de speculanten,
gelijk in den tijd te Berlijn, er werk
van gemaakt, de niet door handel of
industrie te verkrijgen winsten te ver
vangen door dobbelen aan de beurs
en dit had ten gevolge dat er ontza-
gelijk hooge koersen tot stand kwa
men in tal van effecten, die voor een
jaar nog honderden percenten lager
stonden. Daardoor werd een enorme
massa speculanten naar de Beurs ge
lokt, die ongetwijfeld den een of ande
ren dag oorzaak zullen zijn van een de
bacle
«DE POPERINGHENAAR» is het mees
te verspreidde blad der streek ge hebt er
dus voordeel bij uwe aankondigingen in te
plaatsen.
van rol IlCIV4.ni:.
De jaarlijksche ALGEMEENE VERGADERING en de uitbetaling
der intresten zullen plaats hebben op Zondag 5 Februari 1928,
om 3 uur namiddag, in «Het Handelshuis», bij M. Arthur Osstijn, Casselstr.
De Aandeelhouders worden dringend uitgenoodigd op deze Vergade
ring te willen tegenwoordig zijn. HET BESTUUR.
Mengelwerk v. «De Poperinghenaar»2l
door JAC. BALLINGS
«o»
En de daad bij 't woord voegende,
nam ze mantel en hoed en ging, na
haastig haar kapsel wat te hebben ver
zorgd, met Etiennede deur uit.
Die type die daar bij is, staat mij
niet aan, zei madame Blanche, ik heb
hem vroeger nog gezien.
- 't Is nog familie van mij, sprak
Rozeken en ze vertelde wat ze met
dien type reeds beleefd had.
De winter lag over 't land, de win
ter met zijn sneeuw en ijs en gierenden
noorder wind.
De boerkens hadden hun bezighe
den thuis in schuur en stal. En'savonds
troppelden ze samen, hier en daar in
't gebuurte om wat te klappen of met
de kaai t te spelen, bij 't smooren van
vele pijpen,zoodat de rook snijensdik
in de keuken hing.
Siemken ging geregeld buurten bij
ïolydoor en Mimi. l'olydoor zag hem
gaarne komen. Ze speelden dan met
de kaart, nu eens z'n drieën, dan eens
z'n vieren, als Gustarien meêkwam.
Maar in 't dorp was 't algemeen ge
weten dat Siemken bij Mimi te vrijen
Sine.
-Hpt waren heerlijke, zonnige dagen
Toebehoorende aan
den Staat en aan Openbare Inrichtingen.
Hoe staat het met die zaak Daar
hier in de streek van Poperinghe en
Yper veel pachters zijn van landei
gendommen toebehoorende aan Com
missies van Openbaren Onderstand
willen wij onze geachte lezers op de
hoogte houden.
Art. 11 van het Wetsvoorstel over
de landpacht ingediend bij de Kamers
van Volksvertegenwoordigers sprak
als volgt
Het verpachten van hunne land
eigendommen zal door den Staat, de
Provinciën, de Gemeenten en de
Openbare Inrichtingen gedaan-wor
den door middel van openbaar aan
bod.
Door lusschenkomst van Dr Brut
saert werd het art. gewijzigd als volgt:
Het verpachten van die landeigen
dommen zal geschieden door middel
van omschrijving onder gesloten om
slag.
Na langdurige bespreking werd het
wetsontwerp over de landpacht naar
het Senaat overgezonden en daar
werd door de Commissie van Land
bouw en de Commissie van Binnen-
landsche Zaken en Volksgezondheid
een aanvullend verslag opgemaakt in
zake verhuring van landeigendommen
toebehoorende aan den Staat en aan
Openbare Inrichtingen dat wij hier
overschrijven.
«Overeenkomstig het besluit van den
Senaat ter vergadering van 1 Decem
ber jongstleden, zijn de Commissiën
van Landbouw en van Binuenland-
sche Zaken en Volksgezondheid bij
eengekomen om het ontwerp betref
fende de verhuring der landeigendom
men toebehoorende aan den Staat of
aan Openbare Besturen andermaal te
onderzoeken. In den loop eener eerste
bespreking in openbare vergadering
van den Senaat, werden door ver
scheidene sprekers bezwaren en op
merkingen in 't midden gebracht die
leidden tot verwijzing van het ontwei p
naar de Commissie voor aanvullend
onderzoek. Deze bezwaren kwamen
weer tot uiting in de Commissie, waar
zij grondig werden onderzocht.
In den loop der bespreking werd
kennis gegeven van de uitslagen in
den laatsten tijd verkregen door tal
rijke openbare toewijzingen van goe
deren toebehoorende aan openbare
inrichtingen, waardoor de pachten
bedragen bereikten van l.5oo tot 4.000
frank per hectare. Deze gegevens
schijnen de laatste aarzeling te heb
ben weggenomen bij sommige leden,
die voorstanders bk ven van het be
houd der openbare toewijzing.
Na een lange beraadslaging, erken
den de leden van beide Commissiën
dat het pastte te vertrouwen in de
eedachten en opvattingen waarvan
het oorspronkelijke ontwerp, aan den
Senaat voorgelegd, was uitgegaan.
Eenparig verklaarden zij voorstan
der te zijn van de afschaffing der open-
bare toewijzing en deze te vervangen
door de inschrijving onder verzegel
den omslag, in 't openbaar geopend
en gelezen (1).
Zij gaan eveneens akkoord met de
maatregelen die, terwijl zij de belan
gen eerbiedigen welke aan de ver
pachtende besturen opgedragen zijn,
sommige voordeelen, door ons voor
normaal aanzien, verleenen aan den
pachter die zijn pacht kan en wil ver
nieuwen. De meerderheid der verga
dering meende echter dat het overige
van het ontwerp door de Commissie
van landbouw van den Senaat voor
gelegd, niet volledig was en ook niet
bepaald en klaar genoeg was om de
toepassingsmoeilijkheden te vermij
den. Het verhoogde bovendien mer
kelijk, volgens sommige leden, het
reeds zoo omvankrijk-als ingewikkeld
bestuurlijk geschrijf. Andere leden
meenden daarbij dat men moest blij
ven bij artikel 52 der wet van 10 Maart
1925 op den openbaren onderstand
krachtens hetwelk de besturen ge
machtigd zijn uit de hand te verhuren,
behalve voor de eerste pacht die bij
openbare toewijzing moet geschieden.
De meerderheid van de Commissiën
heeft de ontoereikendheid erkend van
die wet, die trouwens uitsluitend het
verpachten regelt van landeigendom
men toebehoorende aan het armbe
stuur.
In den loop der gedachtenwisseling
die gevoerd werd tusschen de leden
der Commissiën, verkreeg het ont
werp zooals het door de Kamer werd
gestemd en aan den Senaat overge
maakt, de voorkeur en werd dit in zijn
grot te lijnen hervat, daar het meer
aansloot bij de opvattingen van de
meeste leden.
Ziehier nu de tekst door de Com
missie voorgesteld.
Eerste artikel. - De Staat, de pro
vincien, de gemeenten en de open
bare inrichtingen verpachten hun niet
verhuurde landeigendommen door
middel van inschrijving onder verze
gelden met den post verzonden om
slag, in 't openbaar geopend en gele
zen.
Indien de aangeboden prijs lager is
dan de prijs door het bevoegde be
stuur als basis aangegeven, dan kan
dit overgaan tot de verpachting in der
minne.
In dit laatste geval echter, moet de
aangenomen prijs ten minste 10 t. h.
hooger zijn dan het hoogste aanbod.
Art. 2. De bij het eerste artikel
vermelde besturen kunnen een loo-
pende pacht met een pachter in der
minne vernieuwen indien zij er bij
het verstrijken den prijs of de voor
waarden van willen wijzigen, dan
moeten zij deze bekend maken aan
den pachter, bij aangeteekenden brief,
ten minste twee jaar vóór het verstrij
ken der overeenkomst. De p: chter
moet beslissen binnen een termijn van
drie maanden.
Indien het bestuur aan den pachter
opzegging beteekend heeft, of indien
zij het niet eens worden,dan geschiedt
de verpachting door middel van in
schrijving onder verzegelden omslag.
De prijzen en voorwaarden moeten,
vooraf, aan het advies van den Staats.-
landbouwkundige voorgelegd worden
en de machtiging of goedkeuring, bij
debestuurswetten voorzien, verkregen
hebben
De pachter die regelmatig zijn ver
plichtingen heeft vervuld, heeft het
recht van voorkeur voor den pacht
prijs die door de hoogste inschrijving
wordt bereikt en die uitgaat van een
voor begoed erkend persoon.
Wanneer echter de pachter het bij
het eerste lid voorziene aanbod wei
gert, dan is zijn voorkeur slechts ont
vankelijk in zooverre het bedrag van
de inschrijving den in der minne aan
geboden pachtprijs met niet meer dan
10 t. h. overschrijdt.
De pachter moet, desvoorkomend,
beslissen binnen acht dagen na de
kennisgeving bij aangeteekenden
brief, van den uitslag der inschrijving.
Art. 3.Voor al wat niet door deze
wet wordt geregeld, gelden de bepa
lingen van net Burgerlijk Wetboek in
zake de verhuring der landeigendom-
Opmerkingen nopens dezen tekst,
t zij van wegens Commissie van
Openbaren Onderstand of van wege
hunne pachters zijn steeds welkom.
Het komt er op aan eene degelijke
wet te maken die van de verschillende
belangen rekenschap houdt.
Daarom zegge iedereen zijn ge
dacht. Dr Brutsaert.
Ilriclcii. - M^e M
(1) Amendement van Dr Brutsaert.
In de Politieke week van De
Standaard Zondag laatst lezen we
volgende gezonde gedachten
De tijd breekt aan waarop de
Vlaamsche jeugd gaat inzien dat het
Vlaamsch nationalisme niet de nieuwe
vorm is passend voor dezen nieuwen
tijd, dat het oude handen zijn die het
nationalistisch vaandel voor haar ge
borduurd hebben en dat zijn zinne
beeld, in romantischen stijl, hoege
naamd niet beantwoordt aan haar
antiromantische droomen en verlan
gens.
Het nationalisme heeft totdusver
geprofiteerd van den schijn de jongste
beweging en dus de beweging voor de
jongeren te zijn. Maar die vergissing
komt aan den dag.
De jongste beweging wijkt af van
het romantisme, niet van de
Vlaamschgezindheid. Beide te ver
eenzelvigen is een andere vergissing
die al te lang geduurd heeft. Moesten
beide wezenlijk één zijn, dan moesten
de klokken luiden, want dan ware het
eerlang toch met de Vlaamsche bewe
ging gedaan.
Nu integendeel en Goddank, is de
Vlaamsche beweging jeugdig en sterk
genoeg om te/kunnen de bakens ver
zetten alsMe tij verloopt om van de
XIXe naar de XXe eeuw over te gaan
en om ja, ook sommige oude en ver
ouderde aphorismen door nieuwe te
vervangen.
/Sommige, het A. V. V. en V. V. C.
blijft onaangetast. De Aartsbisschop
heeft het niet gekrenkt, maar alleen
voor een slechte interpretatie gewaar
schuwd. Maar andere Zelfbestuur
Los van België enz... Wie niet in
ziet dat die waarheden in een kreet
kreten van onwaarheid geweest zijn
met betrekking op het wezenlijk be
lang van Vlaanderen, is stekeblind.
Vlaanderen is de helft van België en
wordt alle dagen iets méér dan de
helft. Was het vroeger het zwakste
deel, het kan morgen het sterkste
worden het versmade in zijn aard en
taal, het kan morgen het meest aan-
ziene en gezaghebbende worden.
Heer, ik heb den luister van Uw
Huis bemind en de plaats waar Uwe
heerlijkheid verblijft zoo zingt de
koni- lelijke profeet David. En inder
daad het betaamt dat het huis waai
de levende God woont ijner tegen
woordigheid weerdig zij. Daarom dan
moet alle kunst en alle schoonhei
mtdewei ken tot de versiering van het
kerkgebouw. En niet alleen tot de
glorie van God en zijn heiligen, maar
ook tot stichting van het kristen volk.
De geioovigen moeten zich in de kei k
t'huis gevoelen. Hare schoonhei I
moet tot hun hert en hun gemoed
spreken en hen tot godsvrucht en
liefde voorhunnen heiligengodsdienst
aanzetten.Hoe schooner dc kerk, hoe
liever de menschen er naartoe komen.
Het betaamt dus dat het kerkge
bouw, de altaren, kerkmeu' elen, hei
ligenbeelden, enz., hoewel eenvoudig,
nochtans schoon en van kunstigen
aard zouden zijn. Meer nog kerkmu
ren cn vensters dienen keurig en met
smaak beschilderd en versier,1. D"or
kundige kleurschakering en door zin
nebeeldige voorstellingen moet dit
alles spreken tot het hert der geioo
vigen en hen in hunnen godsdienst
opleiden. Hoe arm, hoe koud en ver
laten schijnt eene kerk w.aar muren en
vensterramen zoo maar naakt en on
versierd bi ver. Niets sprer1. t er tot
het gemord en het herte blijft koud.
Onwillekeurig der kt men aan eenen
proteslantschen tempel waar alle zin
nebeeld en godsdienstige voorstelling
uitgesloten blijft. Integendeel, zoo
men in eene kerk treedt waar nlles,
meubelen, wanden, vensters, soms
maar eenvoudig, maar toch keurig en
kunstig versierd is, dan maakt dit on
middelijk eenen gunstigen indruk
men is daar geern, men gevoe't zich
daar t'huis, want, 't is hier schoon,
zoo zegt men.
In onze, door den grooten oorlog,
zoo wreed geteisterde streek, zijn in
de laatste jaren, in alle dorpen nieuwe
kerken uit den grond gerezen. Er is
ontegensprekelijk veel moeite gedaan
om deze kerkgebouwen, met de soms
geringe middelen waarover men be
schikte, zoo schoon mogelijk te ma
ken. Hoewel niet alle nieuwe kerken
kunstmonumenten zijn, dan toch zijn
ze meestal goed opgevat. Hieren daar
vindt men er zelfs die echte kunstju-
weelen zijn, zoo onder anderen bet
lieve kerkje van Brielen. In zeer een-
ouriige lijnen opgevat, met eenvou
dige materialen opgebouwd, levert
het zoowel van buiten als van binnen
een prachtig uitzicht. Reeds van verre
is men getroffen door den eigenaar-
digen achtkantigen vorm van den to
ren van naderbij moet men den
schoonen voorgevel bewonderen, de
keurige vormen van muren en dr-ken
waar alle kerkdeelen zoo goed zijn in
afgeteekend. Het inwendige is niet
min schoon 't is er klaar en open de
lijnen zijn sober koor en zijkapellen
bieden eigenaardige hoekjes. De kerk
is gebouwd naar het plan van den be
roemden bouwkundige, Heer Vierin
van Brugge.
voor 't fakteurken en de vreugde zong
in zijn hart.
Mimi was immers zoo heel anders
dan Rozeken indertijd.
Rozeken sprak van niets anders dan
van schoone kleeren, dans en plezier.
Rozeken dweepte met Brussel. Mimi
integendeel was rustig en bezadigd.
Ze kon ook gekken en lachen, als de
beste, maar ze had verstand van huis
houden en zou geen centje hebben
weggesmeten.
Mimi was zoo een verstandig huise
lijk meisje...
De babbelwijven van 't dorp wisten
natuurlijk op die verkeering iets te
beknibbelen.
Ge moet zot zijn, zegden ze dan,
om met zoo'n facteur te trouwen, die
wel vijftien jaar ouder is, en oud ge
noeg om haar vader te zijn.
Maar veel babbelwijven die zóó
kletsten zouden wel blij geweest zijn
als Siemken om hun eigen dochter was
gekomen.
De facteur stoorde zich dan ook in
't geheel niet aan die praatjes.
Hij verlangde maar éénezaaken die
was Mimi zoo spoedig mogelijk te
kunnen trouwen Daar viel echter
voorloopig niet aan te denken, aange
zien Mimi's moeder, madame Clot-
hilde zaliger, nog maar een goede vier
maanden het tijuelijke met het eeuwi
ge had verwisseld. Dikwijls werd er
over de afgestorvene gesproken...
Polydoor vertelde dan altijd met een
nieuw genoegen hoe hij met zijn
vrouw in kennis was gekomen. Bij
't gedacht aan Etienne versomberde
zijn blik, maar Mimi troosttehem dan
met de woorden laat dat nu rusten,
vader, Etienne heeft met ons als een
ondankbare gehandeld, we hooren er
niet meer van, dat is misschien nog
het beste.
Polydoor zweeg dan ook over hem,
omwille van Mimi.
En van Rozeken hoort gij zeker
ook niets meer, vroeg Gustnrien, die
weer eens meê was gekomen om te.
buurten.
Neen, antwoordde Mimi, van
Rozeken weten we niets meer, maar
weet gij wat ik vandaag gehoord heb!
Iets over u, Gustarien.
Ze lachte schalks op het gehuur-
meisje.
Over mij, herhaalde Gustarien.
't Verwondert mij niet, mijn ooren
hebben den ganschen dag getuit, en
'k heb al meer dan eens gepeinsd ze
zijn over mij aan 't klappen...
Hewel, lachte Mimi, dan hebben
u ooren u niet bedrogen.
Ik ben naar Neerbeke geweest,
zooals ge weet en toen ik daar in een
herberg op den trein wachtte, heefter
mij iemand over u gesproken.
Nu begon Gustarien plotseling te
blozen.
Ziet ge wel, ziet ge wel, juichte
Mimi opgetogen, dat ze er iets van
weet.
Geen geheimen voor ons, hoort
ge 't Gustarien, sprak Polydoor met
oogengepink terwijl hij een versche
pijp vulde.
Mag ik het zeggen vroeg Mimi
plagend.
Ja, maar de waarheid zulle, en er
niets bij uitpeinzen, antwoordde de
zuster van den bode.
Wel luistert. Toen ik daar in die
herberg was begon de bazinne met mij
te klappen en toen ze hoorde dat ik
van Sparrebeke kwam, zei ze daar is
hier verleden week nog een jufter uit
Sparrebeke geweest, een juffer die
met haar broeder samenwoont en die
broeder is facteur. Ik zei toen o 1 die
juffer ken ik goed.
Zoo ge kent die.
't Is mijn beste vriendin.
Hewel, antwoordde de bazin
daarop, gij moet aan uw beste vrien-
din eens zeggen dat de chef van de
i statie hier, van zins is eens naar Spar-
rebekete komen.
Ha, lachte Polydoor, gaat gij
naar Neerbeke de mannen den kop
zot maken.
Ik heb met dien heer een beetje
geklapt, vergoelijkte Gustarien, daar
is toch geen kwaad in gelegen.
O 1 in 't geheel niet, in 't geheel
niet, beaamde Mimi's vader
i Hij heeft mij verteld dat hij van
Antwerpen is, dat zijn ouders dood
zijn, dat hij den oorlog heeft meege
maakt en zoo nog al dingen meer.
Allegaar dingen, die 't een oor
ingaan en'tanderuit, spotte Polydoor
leuk. Maar 1 heeft hij dan niemendalle
gezegd dat in uw ooren is blijven
hangen, voegde hij er schalks bij.
Neen zulle, antwoordde Gusta
i rien.
En waarom begost ge dan te bic
zen als Mimi over Neerbeke sprak,
Maar zooals het kerkje daar staat,
is 't nog maar een geraamte. Kerk-
meubcleu or.tbreken er nog. Vensters
in bran plas moeten nog gepDatst
word n. Pas is men begonnen aan de
muurveisiering, en dan nog maar in
de koor, waarvan de schridering nu
bijna afgewerkt is. Over dit werk,
grootsch en prachtig door kunstschil
der Heer Theo Goethals van Gent
uitgevoerd, geven wij hier eene korte
beschrijving.
Wens chel ijk zou het zijn dat iedere
kerk een bijzonder kenmerk in zijne
vt. rs'ei ing droeg. Hier is 't eene Ou. e
Vrouw kerke immers de kerk van
Brielen was van over ouds toegewijd
aan O. L. Vrouw, gezffid van Brielen
ol van Mirakel oi van Thuyne, en haar
patroonfeest is O. L Vrouw Hemel
vaart. Htt betaamde dus dat de ge-
heele versiering zou meewerken om
aan de kerk van Brielen dit bijzonder
kenmerk van deneeredienst van Maria
te geven. En daarom is 't dat de bij
zonderste versiering voorstelt de
kroning van de Moeder Maagd in den
Hemel.
Midden een diep blauwen sterren
hemel prijzle in Koninklijkepracht de
H. Drievuldigheid, de Vader, de Zoon
en de H. Geest voor hen geknield
niet saamgevouden banden is O. L.
Vrouw die de kroon van Hemelkonin
gin ontvangt. Rondom juichen de
engelen en bieden haar hunne veree
ring. Die samenstelling, die geheel
het gewelf van de koor bedekt, is
grootsch opgevat, r- k van kleur cn
keurig bewerkt mr t goud. Daarboven
prijkt een opschriftGegroetHi mei
koningin, gegroet oppervorstin dcr
Engelen Rondom het aitaar en de
vijf romaansche vensterkens verbin
dende prijl t eene versiering van bloe-
menranken, rozen enleliën, zinnebeel
den der zuiverheid en van het koning
schap van Maria. Daaronder een
rijkversierde damast ook met zinne
beeldige versiering en een doorloo
pt nde band met volgende opschrift
Mijne ziel looft den Heer en mijn
geest is verheugd in God, mijnen
Verlosser». De voorgevel van de koor
en de boog erboven is versierd met
loofwerk en medaillons wnarin zinne
beelden geschilderd zijn ter ecre van
O. L. Vrouw, zooals O. L. Vrouw
Koningin O. L. Vrouw schoon als de
maan, schitt rend als de zon, Geeste
lijk roos, Vat van godsvrucht. Verders
vier herubynen als bewakers van
't sanctuarium.
Binnen enkele weken zal de versie
ring van de koor volledigd worden
door viif brandvensters, rijk beschil
derd. En wellicht ook is t' hopen,
lomt er nog een nieuw altaar, predik
stoel, enz.
Alwiedekerk bezoekt, bedevaarde rs
of anderen, staan in bewondering voor
dn prachtige en rijke koorschildering
zoo kunstig afgewerkt. En dit betaam
de voor Koning Jesus, elen God onzer
a'taren, en zijne lieve Moeder, Konin
gin van hemelen aarde.
Daarnaar te streven is een taak
waardig van een jong opkomend ge
slacht. Integendeel, in een hoek staan
mopperen, intusschen alle invloed en
aanspraak op het openbaar leven, ook
in Vlaanderen, verbeuren, dit is on
waardig van jonge menschen
Jong Dietschland spreekt van
jonge Vlaamsche ouderlingen. Goed,
maar langs welken kant zouden zij wel
staan die jonge ouderlingen Zijn het
dezen die willen opbouwen en verove
ren of zijn het niet veeleer deze die
bewust en moedwillig in hun eigen
negativisme verzinken
Opbouwen en veroveren Ziedaar
een gezond aphorisme voor gezonde
jonge Vlamingen.
Wat er al op te bouwen is ligt voor
de hand.
Te veroveren is België zelf
Mochten de Vlamingen zoo te wer
;en gaan, eendrachtig, dan, en dan
alleen, zouden we komen waar we
moeten.
De Bieren
zijn de beste.
Begrooting van het
Ministerie van Koloniën
I leze week besprak en stemde de
Kamer de begroeting van het Ministi -
rie van Koloniën, en in het bijzonder
de uitgaven betreffende het moeder
land.
Als Verslaggever opende heer Dr
Brutsaert de bespreking.
Hij steunde er bijzonderlijk op, dat
het gezondheidsvraagstuk het voor
werp moet uitmaken van onze meest
aandachtige bezorgdheid. Dat is een
zeer ernstige kwestie. De ziekten die
in onze kolonie woeden, kunnen hare
uitbreiding in gevaar brengen.
Hetis noodzakelijk dateen instituut
voor koloniale geneeskunde worde
opgericht. Zij die ginder zijn dienen
doelmatig gesteund met geneesmidde
len en gezondheidswerken. De ge
zondheidsdiensten het aantal genees-
heeren dienen vergroot te zijn.
Dr Brutsaert bracht hulde aan
Minister Jaspar en groette met eer
bied het werk dat reeds voltrokken
werd in Congo
Verschillige andere sprekers als
M. M. Tibbaut, Carton de Wiart,
Wauters en Minister Jaspar zelf tra
den de opmerki agen van Dr Brutsaert
bij.
M. Butaye mengde zich ook in de
bespreking. Gezien er in Vlaanderen
werk te kort is en er velen naar den
vreemde trekken, vindt hij dat het
best ware onze uitwijkelingen naar
Congo te sturen.
Hij oordeelt dat de Walen en de
vreemdelingen er gemakkelijker ko
men dan de Vlamingen. Hij vraagt
dat de Minister den voorrang op de
vreemdelingen zou geven aan de
Vlamingenen de Walen.
Dr Brutsaert zegt dat het te betreu
ren is dat de Vlamingen moeten uit
wijken. Maar hij kan niet aannemen
dat er door de betrokken besturen
verschil gemaakt wordt tusschen
Vlaamsche en Waalsche uitwijkelin
gen. Hij haalt het leit aan, dat uit
zijne streek, die ook deze is van M.
Butaye, dezer dagen een tiental jon
gelingen op het punt staan naar Congo
te vertrekken.
Minister Jaspar zegt dat er geen
onderscheid gemaakt wordt tusschen
Waalsche en Vlaamsche candidaten.
Men kiest onder de candidaten deze
die de meest zedelijke en verstande
lijke waarborgen opleveren en men
werft aan volgens de behoeften.
Uit de bespreking bleek ook dat
ongeveer g5 t. h. van de candidaten
moeten afgewezen worden.
Verder vernamen wij dat de pogin
gen die gedaan worden om de kolonie
gezond te maken niet mogen onder
schat worden. Geen enkel kolonie be
steed zulke aanzienlijke credieten aan
de gezondheid. De gewone uitgaven
voor de gezondheid bedroegen 5o mil-
lioen in 1927 en 70 millioen voor ig28.
Voor 1928 bedragen de buitengewone
uiteaven 40 millioen.
Er zijn reeds flinke uitslagen te boe
ken. De genezing van de slaapziekte
steeg van 14 t. h. in 1923 tot 551. h.
in 1927.
Tegenwoordig gebeurt de levering
van geneesmiddelen spoedig en geeft
alle waarborg. Maar er is gebrek aan
geneesheeren
De begrooting van Koloniën werd
goedgekeurd met 85stemmen tegen68.
In de legercommissie.
De besprekingen in de legercom-
missie slepen aan. Het werk schijnt
er niet te vlotten. De vertegenwoor
digers van het leger zijn niet te vin
den voor eene vermindering van den
diensttijd Dat was wel te oorzien
en het verwondt rt ook niemand.
Generaal Galet heeft duidelijk ge
zegd dat de diensttijd niet kan ver
minderd worden beneden de tien
maanden. De andere Generaals heb
ben hem daarin gesteund.
Het is echter een feit dat onze le
gerhoofden in Belgie nooit geen vol
doening gekregen hsbben in zake
diensttijd. Wanneer zij 14 maanden
vroegen kregen zij er 12. Waren zij
met 12 maanden tevreden, dan moes
ten zij het met 10 maanden gedoen.
Nu dat zij zich tevredenstellen nut
10 maanden dienst zal men ze wel iets
min in de hand weten te stoppen.
Tot nu toe werden ernstige fouten
^edaan in zake opleiding, zoowel 011
der opzicht van taal als van gebruil
van den tijd. Als men nu die louten
niet meer doet, kan de diensttijd dan
niet op min dan 10 maanden gebracht
worden
Op die vraag zal Generaal Galet
moeten antwoorden.
Generaals zijn zoodanig ongewoo
aan tegenspraak dat van den eersten
keer dat zij in voeling moeten komen
met menschen die van hen niet ver
vaard zijn en die op hunne tong niet
gevallen zijn, dit op eene botsing
moest nederkomen
plaagde de oude voort.
Blozen Wie heeft er gebloosd 1
verweerde Gustarien zich nu.
Toe meisken, dat moet ge niet
afstrijden, dat hebben we allegaar ge
zien, nietwaar Mimi nietwaar Siem
ken hield Polydoor mordicus vol.
Het gebeurde dan ook zooals de
bazin uit de herberg voorspeld had.
In den loop van de week kwam de
staticoverste eens naar Sparrebeke
gewandeld. Dien eigensten dag maak
te hij kennis met Siemken. De week
daarop kwam hij terug. Toen ging hij
met Siemken mee naar huis
Van toen af schreef hij geregeld
brieven en herhaalde zijn bezoeken op
even geregelde wijze. En eer dat er
een halfjaar verloopen was stond het
vast dat menheer Torens,jonkman en
statieoverste te Neerbeek, met Gusta
rien zou trouwen.
M aar dat maakte Siemken's rt kening
niet. Als zijn zuster er van door trok,
kon hij toch niet als een kluizenaar
blijven koekeloeren.
Hij waagde 't echter niet aan Poly
door te vragen of dat er nu aan een
huwelijk met Mimi kon gedacht wor
den, aangezien de rouw op verre na
niet uit was.
Maar Polydoor was een man die
het leven langs den praotischen kant
beschouwde.
Hij zelf vroeg aan Sie t kn
En wat gaat gii doen jongen,
als Gustarif n vertrekt
Wat kan ik anders doen dan
wachten
Luister. Daar staat nergens ge-
Tijdens de samenstelling der Com
missie had Minister de Brocqueville
verklaard dat al dc personen zouden
gehoord worden, di zulks zouden
verlangen.
Kolonel Brunsdorf heeft gevraagd
door de Commissie gehoord le wor
den, ten einde inlichtingen te ver
strekken over het gebruik van den
tijd 111 de kazerne.
Peins eens een Kolonel die de uit
eenzetting van de Generaals misschien
zou in twijfel trekken Dit wilde Ge
neraal Born mans belettenen slimweg
zegde hij dat al de personen die zou
den gehoord worden daartoe de toe
stemming zouden moeten hebben van
de legercommissie zelf.
Dat mocht volgens Advokaat Marcq
niet gebeuren Ook dreigde hij uit de
Commissie te trekken indien iede reen
die het vroeg zich niet vrijelijk mocht
uitspreken. Hij zegde zelfs dat zijne
vrienden, de Vlaamsche Commissie
leden, zijn voorbeeld ongetwijfeld
zouden volgen.
Advokaat Marcq heeft gelijk ge
haald en nu zullen de Generaals wel
een toontje lager mogen zingen.
Men kan reeds voorzien hoe de
Commissie zal beslissen. De meerder
heid zal hoogstwaarschijnlijk zeggen
dat eene dienstverinirulering onmoge
lijk is. Maar dan moet de Regeering
nog beskssen. Moest zij zulk stand
punt bijtreden dan zou de politieke
toestand nog ingewikkelder worden.
Tot nu toe hebben wij slechts ééne
klok gehoerd, namelijk de klok van
het leger. Wij zullen zien hoe de
hooge officieren zich zullen gedragen
tegenover de uiteenzettingen van de
voorstanders van vermindering van
diensttijd. De rol van de commissie is
eerst en vooral alles te beproeven om
eene dienstvermindering mogelijk te
maken. Zal zij dit kunnen
De Vlaamsche soldaten
onder den oorlog.
Bij de bespreking van de begroo
ting van Justicie in den Srnaat, ver
klaarde de Waal, M. Calonne, onder
meer, volgens Het beknopt verslag
In 1917 heb ik als kapitein van de
week herhaaldelijk de gelegenheid
gehad, om te spreken met soldaten,
die het oogenblik afwachtten dat zij
voor den krijgsraad zouden verschij
nen of die gevoerd werden naar de
verschrikkelijke kerkers, die de tucht-
kompagnies op het Cezembre-eiland
vormden. Daar was het uitschot van
de wereld bijeen, zei men. Bij mijn
eerste bezoek al heb ik begrepen, dat
men overdreef, dat hier ontredderden
waren, in opstand tegen de wijze
waarop zij behandeld waren gewor
den.
Zoover het in mijn macht lag, stelde
ik'ze in het gelijk voor de meeste pun
ten hunner stoffelijke eischen. Hier
door won ik hun vertrouwen. Zij ver
trouwden mij alles toe wat hun op
't hart lag met een zoodanigen woor
denvloed, dat ik hun moest zeggen
herhaalt, niet zoo rap, ik heb moeite
om u te verstaan Ik werd hun
biechtvader in den verhevensten zin
van het woord. Na ieder bezoek droeg
ik den indiuk mede dat, indien zij niet
zoo onmeedoogend waren gestraft
geworden, velen zoover niet zouden
geraakt zijn. De meesten waren Vla
mingen. Zij vertelden mij als in een
litanie Ik heb het niet verdiend
en ik kwam tot de overtuiging, dat
oversten, die niet goed het Vlaamsch
machtig waren, soms in de onmoge
lijkheid hadden verkeerd de waarheid
te ontdekken. Vandaar het armzalig
verval der veroordeelden Te dezer
zaak hebben de Vlamingen het recht
em den plicht zich veeleischend te
toonen. Een volledige hervorming is
geboden
Opgedragen, aan de generaals der
Legercommissie
Generaal Douglas Haig overleden.
Een welbekende figuur uit den oor
log, voor Poperinghe en omstreken,
is de Engelsche Maarschalk Douglas
Haig. Op 3o Januari laatst komt hij te
overlijden teil gevolge eener hart-
krisis.
Hij werd in 1861 geboren en onder
scheidde zich onder meer in den Boe
renoorlog.
Toen de oorlog uitbrak was hij
Generaal. Hij commandeerde het
eerste legerkorps, dat in verbinding
met het tweede legerkorps het kleine
legervan French vormde. Op 22
Augustus 1914 moest hij te Bergen af
trekken voor de Duitschers.
Dank aan Douglas Haig werd te
Yper den slag gewonnen. Hij verving
in December igi5 French aan de lei
ding der Engelsche legers. In 1917
werd hij tot Maarschalk benoemd. In
1918 nam hij met zijn opnieuw geor
ganiseerd leger deel aan het eind offen
sief. Hij voerde zijn troepen tot op
den Rijn.
Met Maarschalk Douglas Haig ver
dwijnt een der grootste mannen uit
den oorlog.
schreven, dat er moet gefeest worden,
als er een huwelijk plaats heeft. Als
we niet in rouw waren, zoudt ge mis
schien reeds lang gevraagd hebben om
te trouwen. Welnu, ik heb er niets
tegen. Als ge wilt kunt gij op denzelf-
den dag trouwen als Gustarien. 't Gaat
dan in eene moeite door. Wat zegt
gij Stemt gij met het voorstel in
Ik verlang niets beter en Mimi
is ook tevreden, dat weet ik zeker
't Is te zien of 't geen opspraak in
't dorp zalgeven.
We houden ons met geen praat
jes bezig Ik weet wat ik te doen en te
1 laten heb.
Innig drukte Siemken de hand die
'hem werd toegestoken.
Vader Polydoor, sprak hij, gij
hebt een stiefzoon verloren waarvan
ge nooit veel plezier hebt gehad, maar
ik beloof dat ik u, als schoonzoon,
zoover het in mijne macht ligt, vele
aangename dagen zal bezorgen.
Daaraan twijfel ik niet, Si' mk n,
antwoordde Polydoor diep bewogen.
Ik heb uw ouders gekend, ik ken u.
En het is met mijn heele v ldoening
dat ik u de hand mijner dochter
schenk.
Enkele weken Inter, in 't begin van
de maand Juli, trouwde Siemken met
Mimi en mijnheer Torens m"t Gusta
rien.
Het was een trouwfeest zonder
plechtigheid of feestvertoon.
Na den dienst vertrokken de jong
gehuwden voor enkele dagen op speel
reis, een familiebezoek in de Vlaan
ders...
Dien avond zat Polydoor moeder
ziel alleen in huis. En als hij bij '1
slapen gaan even opzag naar 't por
tret van zijn vrouw zaliger, dan pre
velde hij stillekens met een zachte
monkc-l op de lippen Clothilde, onze
Mimi is gelukkig.
De jonggehuwden waren nog maar
één dag weg en Polydoor voelde zich
reeds zoo eenzaam en verlaten, dat
hij ongeduldig naar hun terugkeer
snakte.
In huis kon hij niet blijven,
's Morgens vroeg sneed hij zich een
paar boterhammen af, stak ze met
een stuk vleesch of kaas er tusschen
in zijn zak en trok de velden in.
Hier praatte hij met de menschen
avonds van hun huwelijksreis terug
keerden.
Gustarien en haar man waren ook
meê gekomen.
Polydoor trakteerde mot een van
de beste flesschen die hij in den kelder
had en zoo bleven ze nog verscheide
ne uurtjes zitten gezellig kouten.
Van toen af ging het leven weer zijn
gewonen gang.
Siemken deed zijn dienst an post
bode en verzorgde in zijn leegë uren
de kleine boerderij.
Zwaar werk moest hij echter niet
verlichten dat wilde Polydoor niet
hebben, Dan moest er een arbeider
komen.
Met Gustarien was Siemken over-
die doende waren op 't land. Hij eenkomen 't ouderlijk huis voorloopig
praatte over den ouden tijd, toen hij
ook nog in Sparrebeke woonde en er
te schole ging.
Zoo werden allerhande vergeten
histories opgerakeld en voeldehij zich
langs om meer gebonden aan de
streek waaruit hij ruim vijf en dertig
jaren geleden vertrokken was.
Rond den middag ging hij in de
eene of andere herberg, bij 'n pint
goed bier zijn broodgebruiken enz: tte
daarna zijn wandeling voort om
's avonds moe en afgemat, terug thuis
aan te landen.
Maar daar overviel hem weer die'nu
,lregte en de bekommernis van hetj
nog niet te verkoopen. Daar wa en
twee oude vrouwkens in 't dorp, wier
huisje onlangs door een brand was
vernield. Aan die brave menschen zou
den ze 't verhuren.
Op zijn ronde mrest de briefdrager
nog al eens hooren hewel. Siemken,
hoe stelt gij't in den huwelijken staat?
Wat kan de jonge man daar anders
op antwoorden dan goed 1 goed
Bah ja, klonk het dan terug, de
spe. lman zit nog op 't dak.
Soms waren c r ook menschen die
hem vroeg' n en waar zit Rozel en
f
Daar weten wij niet nver van
j alleen zijn en voelde hij p inlijf.er dan dan gii, moest de bode dan bekennen.
ooi' boe zwaar het heengaan van z' n Sedert maand: n en maanden h. bben
j vrouw hem had getroffen. 'we er geen tard of teeke n meer van
Groot was dan ook zijn blijdschap, gehoord... ('t Ve volgt),
toen Mimi en Siemken 's Zaterdags
