f 300 MILLIOEN 1
J
I
HANDELSBANK
FONDSENBANK f
- NOORDSTAR -
ZiSvsren i unistukken
Notarieel-, Annoncen- en Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
PATER ÜIEVENS
Tbeotne en Praktijk
Politiek Overzicht
MAAKT DEEL
VAN DE GROEP
een der grootste
Kapitaal -concentraties
van
H het Viaamsche land en
vertegenwoordigt ruim
a
ZONDAG 14 APRIL 1929.
30 CENTIEMEN.
2Ge JAAR. Nr 15.
Abonnementsprijs
per Jaar
I* Stad' 14 f*.
la 't Londh 14 fr.
(rei postl
Frankdjki T.Ü fr.
Csngoi 29 fr.
Assure tanden 24 fr.
TARlEFi
Kfelei Berickieai
1 h. per reek;
uitp-T^nniprii»
ïnlasfciiiijS: 4 fr.
memmw
PoctaDonnenten in Belgie die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't posi-
bureel dat hun bedient, en niet aan om.
Telefoon N' 9. Uitgeven SANSEN-VANNESTE, Poperinghe, Postcheck Nr 15.570.
Wie inlichtingen begeert over aankondi
gingen, wordt verzocht een postzegel voor
antwoord bij zijn schrijven te voegen.
Alle annoncen tdia
vooraf te betalers
en moeten tegen dea
Donderdag nota
ingezonden worde»
Kleine berichten
tegen den
Vrijdag noen.
TARIEF:
Notarieel*
Verkoopingaa
M cent.
per gewone regel.
Annoncent
Prijzen op aanvraz"
FEESTDAGEN DER WEEK.
APRIL - GRASMAAND.
14 Z Misericordia. IIH. Tiburtius, Ludwina.
15 M H. Anastasia, maagd. Gel. Wattman.
16 D H. Apollonius, mart.
17.W H. Benedictus Jozef Labre, bel.
18 D H. Anicetus, paus en mart.
19 V H. TJrsmarus, bis. H. Emma, wed.
20 Z H. Victor, mart. H. Oda, maagd.
Hij werd geboren 11 April 1856, hij
stierf 7 November 1893. Vader en moe
der, generige landsche menschen, har-
Je werkers voor het groote gezin. Heel
de familie dan, heel de familie nu, ge
nerige landsche menschen, Vlaamsche
menschen zonder praal, gezond, zon
der de besmetting van grootdoenerij.
Hij was van Moorsledehij leefde
een tijd in Indië, dat groote Tndië
met zijn 323 miljoen heidenen- hij
stierf te Leuven. Kr werd éen dienst
gedaan te Moorslade... en al wat er
nog van hem hekend was, was 't vers
dat Guido Gezelie bij zijn dood had
geschreven. En nu krijgt die vergeten,
die eenvoudige Vlaamsche Missionaris
zijn monument.
mer te Eanchi volhing met kaarten
van zijn missiegebied. En op die kaar
ten waren geteekend de vestingen en
forten die hij optrekken zou, om mees
ter te blijven in het veroverde land.
ZIJN vestingen: Kapellen en Scholen!
En wanneer DAT kalm berekend
was... dan werd verder niets meer be
rekend. Dan stormde hij te paard over
't land, van *t eene dorp naar 't andere,
al hart voor zijn God, al hart voor de
schamele Mundaris en Ouraons die
onder hun bruine vel eene ziel borgen
die wit moest worden en stralen van
schoonheid.
F«n" veroveraar"! 100.000 Christenen
wilde hij zijn Meester schenken... en
schonk ze Hem.Ziet ge hoe hij hoog
hoven zijn hoofd zijn wapen houdt,
niet het zwaard dat vleesch open
scheurt en bloed laat vloeien... maar
het Kruis Het Kruis van Hem die zijn
vleesch liet openscheuren en zijn bloed
vloeien tot zaligheid van allen, ook van
de bruine Mundaris en Ouraons. Hij
houdt het Kruis, hij die zelf 27 000
heidenen teekende met het reddende
Kruis in het Heilig Doopsel/Hij houdt
het hoog, zooals hij het kruis hoog
hield in Indië, zooras hij het recht hoog
hield, het recht van de arme verdrukte
menschen wier Apostel, en redder hij
was.
VeroveraarDaar voor hem knielt
in dankbaarheid de arme vrijgemaakte
sukkelaar, vrijgemaakt van lij fs- en
zieledwang door Pater Lievens. Daar
hangen de ketens van den dompelaar
als een Ex-voto voor een heiligenbeeld.
Zoo rijst hij daar voor ons: de simpele
boerenjongen van Moorslede, de hei
lige ijverige Missionaris Jesuiet, Gods
groote Generaal: Constant Lievens.
Vlaanderen had hem vergeten. Maar
Vlaanderen herstelt zijn plichtver
zuim; en zal dezen Zomer zijn grooten
Zendeling vieren. Vlaanderen is HET
land der Zendelingen en is in de laatste
den blauwvoet. Te Moorslede zal rijr
zen het beeld van Pater Lievens zege
nend met het Kruis
Als van zelfs komt Rodenbach's vers
ons te binnen
Op ons vane vliegt de blauwvoet
die voorspelt het zeegedruisch
en de leeuw er met zijn klauw' hoedt
"t lieve dierbaar Christi Kruis!
't Rijze heerlijk pp het beeld van Pa
ter Lievens dë groote heilige Vlaam
sche Zendeling, en 't Kruis in zijn han
den zegene Vlaanderen
en v erve en wende er meer van om
naar 't verre en vreemde land.
Dan blijft het dierbaar plekske grond
dat zulke mannen droeg,
zijn waarlijk Vlaamsche kinderen
toch immer groot genoeg
(G. Gezelie.)
Zoo wordt die Lievens-viering een
daad van eerherstel.
Ze wordt ook een getuigenis te meer
van Vlaamsch Geloof en Liefde. V'aan-
deren voor Christus
Elke katholieke Vlaming steune
naar vermogen dit edel werk en storte
zijn penning, hoe klein ook, op post-
checkrekening 2079.94, Lievens-Komi-
teit, Moorslede.
Vlissievrienden van 't Poperingsche
Laat niet van heden Zondag avond
te 6 uur, naar 't Volkshuis, Yperst.aat,
Poperinghe. te komen om de VOOR
DRACHT OVER PATER LIEVENS
gegeven door den flinken spreker
E. H. Dewitte, van P'asschendaele, te
aanhooren. De voordracht wordt op-
gefrischt door mooie platen en heer
lijke liederen.
De ingang is vrij, mits 2 frank, ten
voordeele van het Ruiterstandbeeld,
dit jaar nog, aan Pater Lievens oo te
richten te Moorslede.
Beziet ge 't goed dat monument?
Een ruiterstandbeeld! 't Is tegen alle
gewoonten in. Koningen en generaals
zijn soms wel te paard vereeuwigd. En
aan dien Missionaris, aan Pater Lie
vens, was 't maar het paard zelf dat
Generaal heette
En toch moest hij vereeuwigd wor
den, te paard. Had hij niet dag en
nacht te paard over heuvel en vlakte,
door heek en rivier, jacht gemaakt op
zielen? Had hij niet zeven acht paar
den kapot en zich zelf dood gebeuld
En toch was Pater Lievens een Ge
neraal in den waren zin van 't woord.
Een veroveraar, een strijder die
geen nederlaag kende... dan zijn
vroegen dood. Een veroveraar, die
met klaarziend oog, met kalm beleid
de plannen opmaakte, het oorlogs
terrein onderzocht, zoodat zijn ka-
jaren geworden het land waar leek en
priester, waar eenieder meevoelt en
meewerkt aan het grootschei het heer
lijke Missiewerk: De verovering van
het heidensche land voor Christus on
zen Heer.
Vlaanderen zal hem vieren, Pater
Kievens, die onder de hand van pries
ters als Verriest en Lanssens, God en
zijn volk leerde beminnen zoo dat geen
moeite te groot, geen last te zwaar,
geen offer te drukkend kon zijn.
Twintig jaar is het geleden dat
Vlaanderen vierde en een standbeeld
Oprichtte voor een jongen dichter - Al-
brecht Rodenbach; die van de zelfde
klas was van Pater LievensGeen
wonder dat men die klas het Won
derjaar heette.
Op St Amandsplaats te Rousselare
staat Rodenbach dragend in z'n hand
fuissit qtaieo
Z WAlYté vLett
Midden in de Hollandsche residen
tie-stad Den .Haag staat het prachtige,
vredespaleis. Alle Staten hebben „er he.t
hunne toe bijgedragen, om dat monu
ment te stichten, wat 'n simbool zou
zijn van den vrede tusschen de volken
onderling. Elke gift van 'n natie moest
beteekenen, 'n belofte om den vrede te
bewaren en te bevestigen.
In alle luister en praal had de ope
ning plaats. Speechen, gloeiend van
vredesvuur, kwamen los. Oorlog zou
voortaan onmogelijk zijnEr werden
voorstellen gedaan, beloften uitge
sproken, overeenkomsten gesloten. Al
les en nog wat werd behandeld en ge
noemd, op één na... God. Zonder Hem
zouden ze den vrede wel bewaren
Zoo dachten ze... Enkele jaren later...
1914-18 deze jaartallen zeggen ons
genoeg. Dat was dan het resultaat van
het vrede maken zonder God en zon
der godsdienst4 jaar lang een gruwe
lijke wereldoorlog, 4 jaar lang beel de
wereld ontredderd handel en wel
vaart stukgeschoten. En nóg is de we
reld den schok niet te boven. De heer
lijke wereldvrede werd: fröhlicher
Krieg». Het Haagsche vredespaleis
kon wel in een internationaal museum
opgenomen worden.
Ik herinner mij nog een zichtje uit
den oorlogstijd, voorstellende het Vre
despaleis, met de middendeur open
daaruit kwamen 'n hoop gewapende
soldaten te voorschijn Bittere ironie
En thans We hebben den Volke
renbond hoog geprezen lichaam. Vele
landen hebben er een zetel, hebben er
een medezeggingschap. Gewichtige
kwesties worden er besproken. En
tochhoe zal 't dien volkerenbond
gaan
De mislukking van Genève, schreef
De Nieuwe Eeuw heeft alle vrien
den van den vrede, zorgen gebracht.
Er zijn helaas nog meerdere redert
tot bekommerd zijn.
De Weekly Dispatch wist te ver
melden, dat 'n Italiaansche fabriek van
de Grieksche regeering opdracht heeft
ontvangen tot levering van 200.000 ge
weren. Ook Sovjet-Rusland koopt zij
ner zijds 'n groote massa geweren
welke het doorzendt naar China en
Perzië. Duitsche wapenfabrieken zou
den, naar het heet, overstroomd wor
den, met orders vooral uit China en
Turkije, doch ook uit Rusland. Wat
lezen we dagelijks in de kranten? In
Amerika is de grootste zeppelin ge
construeerd. Waarvoor? Voor plezier?
Voor passagiersvervoer? Dat staat er
niet bij: wel echter: kan zooveel en
zooveel bommen meevoeren. In Enge
land is een nieuwe type van vliegma-
chien uitgevonden... Weer om de
menschheid te helpen? Jawel-... er
kunnen zooveel kanonnen staan en
zooveel bommen meegevoerd worden
Alles en allen 't zit tot de tanden ge
wapend, en toch praat en confereert
men over vrede, vrijheid, rust en lief
de.
BelachelijkHoe kan er blijvenc
rust, en vrede en liefde komen, tenzij
langs Hem, die is de Weg, de Waar
heid en het Leven?
Practische beoefening van den vre
de, volgens St Paulus ad Roman XII
«Als het mogelijk is, en zoo ver het
van u afhangt, heb vrede met alle men
schen. Verschaf u zelf geen recht,
maar laat dit over aan 's Heerens
toorn De vrede dus trachten te be
waren in het huisgezin, in geschillen
met anderen, in eigen kringen, als, ver
gaderingen, enz., enz. P. J.
Ik ben kooper van
van Frankrijk en andere landen
aan de volgende prijzen
500 fu stuk 13,00 fr.
lïjü&s fr. 4,50 fr.
1.00 fr. 2,20 fr.
0,50 fr. 1,05 fr.
M. KESTELOQT-BOUCHARD,
Wissel, rechtover de Statie, KOMEN.
Men begeeft zich ten huize.
BEflBBBflBBBaBBflBBflSEBBBflBBBSflBl
Ons sociaal bilan.
Op hunne kiesvergaderingen, met
woord en met schrift schermen de So
cialisten nogal gaarne met ronkende
cijfers. Op millioenen komt het er niet
op aan. Tot hun gerief willen wij hier
yvel de cijfers aanhalen die tijdens de
bespreking der begrooting van Nijver-
leid en Arbeid, door Minister Heyman
gegeven werden. Van socialistische
zijde werden die cijfers niet betwist.
Zij kunnen er dus ruim gebruik van
maken.
In 1927 bedroegen de credieten voor
de mijnen 20 millioen, in 1929, 38 mil-
ioen.
Voor het technisch onderwijs belie
pen de uitgaven 46 millioen in 1927, in
3928: 52 en 73 millioen in 1929.
Voor verzekeringen en de scciale
voorzorg werd in 1927. 388 millioen
gevraagd: in 1928, 452 millioen, en in
1929 zal dit bedrag 459 millioen berei
ken.
De begrooting betreffende de pen
sioenen overtreft reeds 600 millioen.
Voor goedkoope woningen werd er
in 192727 millioen uitgegeven en 34
millioen in 1928. Een nieuwe verhoo
ging met 16 millioen wordt voor 1929
voorzien.
Voor de werkloosheid hebben wij in
1927, 17 millioen gevraagd; 31 millioen
n*1928 en 34 millioen in 1929.
Al deze bedragen bewijzen hoe zeer
wij op sociaal gebied zijn vooruitge
gaan.
Nog eenige cijfers
De toelagen aan de invaliditeitskas-
sen zijn verhoogd.
De credieten voor de materniteits-
kassen bedroggen slechts 500.000 frank
in 1927zij werden op 2.270.000 frank
gebracht voor 1928op 2.400.000 frank
voor 1929;
De credieten voor de nationale ver
bonden en federaties (vergoeding voor
geschriften) werd van 6 op 25 centiem
gebracht voor de federaties, en van
25 op 30 centiem, voor de nationale
verbonden
De kassen tot bestrijding van long
tering ontvingen in 1927 een toelage
van 1.200.000 frank; in 1928 bedroeg
de toelage 1.400.000 frank; in 1929 be
reikte zij 3 millioen frank.
De credieten voor de mutualiteit be
reiken in 1927. 37.665.000 frank; in
1928, 40.335.000 frank in 1929,
43.050.000 frank.
Ziedaar een prachtig sociaal bilan.
Alle Katholieken en ander welden-
kenden moeten die cijfers kennen en
overwegen. Christene Arbeiders,
gij moet die mededeelen aan uwe
werkbroeders en ook vooral aan uwe
socialistische makkers.
Alzoo zullen zij kunnen oordeelen
over al het goede dat door een Katho
liek Minister voor hen gedaan geweest
is.
In den Elzas.
Elzas-Lotharingen roept om auto
nomie, om zelfbestuur. Dat kan niet
geloochend worden, niet min dan het
licht van de zon. De uitslagen der laat
ste verkiezingen, waar de meest ge
kende autonomisten naar het Fransche
Parlement gezonden werden, heeft dit
genoeg bewezen.
Er is eene kloof ontstaan tusschen
het regeerende Parijs en de Elzassers.
In de laatste dagen hebben in de
Fransche Kamer groote besprekingen
plaats gehad over de autonomie-kwes
tie in den Elzas. Minister-President
Poincaré heeft zijn uiterste best ge
daan en prachtige redevoeringen ge
houden om de kloof te dempen. Hij
heeft erop gewezen dat Frankrijk El
zas-Lotharingen gered heeft van den
finantieelen ondergang. Hij heeft aan
getoond hoeveel millioenen het besteec
heeft om Elzas-Lotharingen te her
stellen en de nijverheden te doen bloei
en. Het is waar, Elzas-Lotharingen
wordt niet verdrukt, verwaarloosd of
schandalig achteruitgezet. De eden
der misnoegdheid der inwoners moet
verder gezocht worden. De reden is
gekend. Doch het Fransche Parlement
is met blindheid geslagen en wel een
blindheid van de ergste soort, een ge
wilde.
De oorzaak der kloof ligt in de te
genstellingen in het gemoed van de
meerderheid der Fransche Kamer en
in dit van den Elzas, in het breed ver
schil tusschen links en rechts. Frank
rijk plukt thans de vruchten van zijn
anti-clericalisme. De FVansche Katho
lieken hebben zich laten ringelooren,
die van den Elzas niet.
Een korten tijd was Her riot aan het
hoofd van Frankrijk. Zijn anti-clerica
lisme ontzag den Elzas niet. Herriot
dreef kloosters uiteen, wilde leeken-
onderwijs invoeren en verkondigde dat
hij in Elzas, heug tegen meug, de
Fransche leekenwetten zoude opdrin-
gen.
LIerriot strooide daardoor mildelijk
het zaad uit van de autonomie, dat zoo
weelderig opgeschoten is en thans als
onkruid den Franschen oogst in El?as
zoo sterk bedreigt.
De Elzas is als één man opgerezen
tegen het opdringen van het laïcisme,
tegen het sluiten zijner scholen, tegen
iét uitdrijven zijner kloosterlingen, te
gen een secularisatie van de bezittin
gen van den eeredienst, waarmede
'arijs dreigde.
Herriot is gevallen, en Poincaré, al
hoewel zelf onverbeterlijke man van
links, heeft gepoogd het kwaad te her
stellen.
In een zijner meesterlijke redevoe
ringen ter Kamer deed Poincaré een
zeer duidelijke verklaring over de «lois
laïques». Indien de bevolking van den
Elzas de invoering van die wetten
vraagt, zegde hij, zal haar voldoening
worden geschonken. Maar thans zul
len wij die fout niet begaan. Verder
zegde M. Poincaré, dat het Concor
daat in den Elzas zou behouden blij-
ven.
Poincaré is fijne diplomaat genoeg
om te weten hoe noodig die verklaring
was. De Elzas echter weet dat Poin
caré, zelfs met zijn beste bedoelingen,
niet eeuwig kan duren en dat morgen
het kartel wederom aan het bestuur
lean komen.
Daar ligt de kern van het geschil,
waarvan het autonomisme in den El
zas een uitwas is. Zoolang men te
arijs niet zal willen inzien dat de ge
voelens der bevolking niet enkel met
mooie Poincaré-woorden, doch met
daden moeten geëerbiedigd worden,
zoolang ook zal Parijs zelf koren leve
ren voor clen autonomischen molen.
Een kloeke taal.
Senator Ryckmans heeft onlangs
stout en st reng •gesproken ia- den- Se
naat over de plaag der ontvolking.
In Belgie, zegde hij, hebben wij geen
politiek die een land als het onze waar
dig is. Het is een feit dat wij de tal
rijke huisgezinnen niet beschermen.
Wij komen te kort aan onzen plicht
als burger en als christen. Wij geven
ons geen rekenschap van de hulp die
wij verschuldigd zijn aan degenen die
den moed hebben kinderen te kwee
ken.
In 1900 waren er 200 duizend ge
boorten. In 1927 nog slechts 147 dui
zend meer. Het verlies is van 47 t. h.
De Ministerraad moet maatregelen
treffen. Het land zal ze gunstig ont
halen.
Senator Ryckmans meent niet dat
het kwaad gemakkelijk kan worden
tegengehouden. Hij behoort tot die
genen die vrij en vrank spreken en hij
zegt dat de bron van dit kwaad tevens
stoffelijk en zedelijk is. Hij wilde het
vraagstuk van de keuze tusschen de
christelijke zedenleer en de natuurlijke
zedenleer nu niet bespreken, doch vond
dat er overal waar er onderwijs gege
ven wordt, men de familievaders en de
toekomstige familievaders op hunne
plichten moet wijzen.
De plicht voor stoffelijken hijstand
bestaat zoowel tegenover de arbeiden
de klasse als tegenover de kleine bur
gerij. Wanneer de Minister dit werk
zal hebben verricht, dan zal hij een
goede daad hebben gesteld.
De daad bij het woord voegend heeft
Senator Ryckmans de toelage voor
studieleeningen aan den Nat. Bond der
Kroostrijke Gezinnen gebracht van
1 millioen op 1 millioen en half. Tegen
de Regeering in werd deze laatste
som goedgekeurd met 73 stemmen te
gen 13 en 5 onthoudingen.
De mijnrampen.
Ons land werd in de laatste week
geteisterd door twee mijnrampen. De
eene in de Vlaamsche provincie Lim
burg, de andere in Wallonië. Beide
rampen, welke tal van slachtoffers ge
maakt hebben, vestigen ophieuw de
aandacht op de kwestie van de veilig
heid der arbeiders in de mijn. Het valt
op dat heide mijnrampen, te Water
schei en te Quaregnon, aan dezelfde
oorzaken te wijten zijn, namelijk aan
het doen springen van een mijn. om
steenbrokken te verwijderen en dë ko-
lenlaag te kunnen bereiken.
Welnu, in mijnen welke door de
mijninspectie als mijngas bevattende
mijnen gerangschikt wordetf/ mag' on
der geen voorwendsel in den steen ge
schóten worden. Het doen ontploffen
van mijnen is er volstrekt verboden.
Maar het toeval wilde nu juist dat
in deze mijnen op het onverwachts, de
aanwezigheid van mijngas of grauw-
gas vastgesteld werd. Doch juist tegen
dit op het onverwachts vaststellen van
de aanwezigheid van mijngas, en dan
nog op zoo rampspoedige wijze, komt
het geweten van de arbeiders in op
stand.
In Limburg vooral bestaat er bij
de Limburgsche arbeiders reeds een
groote afschrik voor den mijnarbeid.
De ramp, welke thans aan zoovele
brave huisvaders het leven kostte, zal
onvermijdelijk dien afschrik nog ver-
hoogen. De arbeiders dienen te weten
dat hun leven veilig is. Daarom moe
ten klare en duidelijke bewijzen ge
leverd worden ofwel dat de noodige
voorbehoedsmaatregelen werden ge
troffen, ofwel dat in de toekomst de
noodige voorbehoedsmiddelen niet zul
len uitblijven.
Wij weten dat de heer Heyman, mi
nister van Nijverheid en Arbeid, diep
getroffen is geweest door de ramp die
de koolstreken geteisterd heeft. Hij
zal niets onverlet laten om het onder
zoek over de oorzaken der mijnrampen
met spoed en krachtdadigheid door te
voeren. Geheel het land, en niét het
minst de koolmijnstreken, wachten
met belangstelling den uitslag er van
af.
De Christene Onderwijzers.
Zondag had te Brussel in de hoofd
kerk Sinte Goedele de toewijding
plaats van het Christen Onderwijzers-
verbond aan Christus.
Tien duizend Onderwijzers en On
derwijzeressen hebben aan die gods
dienstige plechtigheid deelgenomen.
Na een indrukwekkende optocht
door Brussel, vulden de talrijke deel
nemers de kerk. Na de Mis sprak
Z. E. Pater Rutten een roerende en
verhevene kanselrede uit waarin hij
het werk van den christelijken onder
wijzer kenmerkte als gesteund op de
liefde tot het Allerheiligste Hart van
Jezus.
Na het lof dat door Mgr Marinis,
met pontificale assistentie van Z. Era.
Kardinaal Van Roey, gedaan was las
cfe Proost van den Bond. Z. E. LI. Kan.
Verpoorten de Akte van toewijding
aan het Allerheiligste Hart van Jezus.
De aanwezigen zongen dan uit volle
horst het Wij willen God in onze
kerken* in onze huisgezinnen, in onze
scholenGrootsche en treffende
plechtigheid
Tijdens de feestzitting, gehouden in
het Egmontpaleis werd hulde gebracht
aan Paus en Koning.
M. Marck, waarin de Christene On
derwijzers al hun vertrouwen stellen,
a
■BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBIBBBBBBBBBBBBBBBBBBflBBBBBBBBBBa
