Men Stemt
Sir 1 of 5
Nr I of 5
Onder Mr 4
Onder Er 9
Kerkelijke Waarschuwing-
oppaascMsiirizuid-tMn
GEWETEN en KIEZING
ONDER
ONDFR
Notarieel-, Annoncen- en Nieuwsblad voor Poperinghe en Omstreken.
afgelezen op Zondag 19 Mei II.
VERGETEN... NOOi
Z. E. Kardinaal Van Poey veroordeelt de
Katholieke Vlaamsehe Volkspartij.
voor heimaten I^sniier*
Arrondissement VER
Arrondissement KTRTRIJK
Arrondissemsnt
Arrondissement «OE SE L ARE
30 CENTIEMEN.
Abonnementsprijs
per Jaar:
la Stad) 14 f
i® 't Lentil 18 fr,
(per post)
Fraitkrijki H fr.
Cirngos 28 fr.
Aadtra ltn<!«D S4 fr
TARiEFi
Kistna Berichtam
1 fr. per reek;
'Hitnumprijs Per
iulassching4 fr.
FDPEBINBHEKUB
Postabonnenten in Belgie die van woonst
veranderen, moeten dit aangeven in 't post-
bureel dat hun bedient, en niet aan ont,
Telefoon Nr f. Uitgever t SANSEN-VANNESTE, Poperinghe Postcheck Nr 15.579.
Wie inlic
ttingen begeert over aankondi-
gingen, wor
antwoord bi
dt verzocht een postzegel voor
zijn schrijven te voegen.
Alle annoncen nij»
vooraf te betalen
en moeten tegen des
Donderdag noen
ingezonden worde*
Kleine berichten
tegen den
Vrijdag noen.
TARIEF.
Notarieels
VsurkoopingsKi
98 cent.
per gewone regaE.
Annoncem
Prijzen op aanvraag
Beminde Christenen (Parochianen),
Namens zijne I), II. Mgr den Bis
schop van Brugge moeten wij U de
volgende waarschuwing voorlezen.
Luistert aandachtig want ze is van
't allergrootste Belang" als ware cbris-
tene menschen gehoorzaamt aan uwe
geestelijk overheid, want de II. (leest
zelf heeft de Bisschoppen aangesteld
tus bekampen en bestrijden. Hier be
doelen wij de liberalen, socialisten en
communisten. Wie voor zulke kandi
daten stemt is zwaar plichtig in gewe
ten tegenover God.
Ingezien de omstandigheden, is het
in geweten en voor God niet min
streng verboden te stemmen voor deze
verdwaalde christenen, die zich
om de Kerk van Christus te bestorenj
Zondag aanstaande zullen velen on-(vlaamsch katholieke nationalisten
der U een zeeT zwaren burgerplichtnomen zij zijn in opstand tegen het
moeten kwijten. Met het kwijten nu kerkelijk gezag en willen zich niet
van dien plicht, is niet enkel het alge-onderwerpen aan de klare uitspraak
meen welzijn van het vaderland, maar van al de Bisschoppen van Belgie.
eveneens het hoogste Belang van on- Groot gevaar bestaat hier dat zij bra
zen Katholieken Godsdienst en vatv'de ve menschen, die het wel meenen, zón-
Heilige Kerk rauw verbonden. Kiezen
is dus bij ons een zware gewetens
plicht, en daarom denken wij zelf in
geweten verplicht te zijn U het vol
gende klaar en duidelijk voor te hou
den
den
bedriegen
door
den schijn van
godsdienstigheid, en daarom verma
nen wij U dat gij evenmin in geweten
uwe stem aan deze kandidaten moogt
geven.
Weest nu indachtig dat gij eens-
Het is streng verboden voor God en daags voor den oppersten Rechter zult
in geweien zijn stem te geven aan de rekenschap moeten geven over de
kandidaten van deze politieke partijen, stem die gij Zondag aanstaande zult
die vijandig staan tegenover den Gods- uitbrengen in deze belangrijke ver-
dienst en de Katholieke Kerk, hetzij kiezing; en gij allen, beminde geloovi
dat zij valscfieüjk beweren dat de gen. die niet kiezen moet, vergeet niet
Godsdienst een privaatzaak is en God te bidden voor:die zaak van zoo groote
verloochenen in 't openbaar leven, in aangelegenheid. Zoo zal Christus-Ko-
wetten, scholen en bestuur., hetzij dat ning waarlijk blijven heerschen over
zij openlijk God en de Kerk van Kris- ons allen.
KATHOLIEKE VLAMINGEN,
die altijd gehouden hebt aan uw oud katholiek geloof, waarvoor onze Va
deren hun bloed gegeven hebben, doet heden uw plichtStemt evenals
altijd uw Ouders stemden
Volgt uwe Bisschoppen, door den H. Geest zelve aangesteld om de
H. Kerk te besturen. Stemt Katholiek en weet goed, zooals uw Bisschop het
U deed voorlezen Zondag laatst, dat Gij eensdaags voor den Oppersten
Rechter zult rekenschap moeten geven voor de stem die Gij op heden Zon
dag. in deze belangrijke verkiezing, zult uitbrengen.
Eenige vraagjes aan K.V.N.V Afd. Poperinghe in De Ypersche Bode
1. In uw artikel van 18 Mei 1929
meent ge dat we ons verschroeien
aan de vlammen van den politieken
haat
Mogen we u eens vragen waar ge
dat haalt? Zoudt ge durven loochenen
dat ons betoog integendeel heel zake
lijk was en kunt gij er een enkel be-
leedigend woord uitrapen?
Doch mochten we altijd eenzelfde
behandeling ervaren in uwe bladen
Kom, ge gelooft het zelf toch niet
als ge schrijft dat we u willen in op
stand brengen tegen het Gêzag om u
dan op grond van dien opstand te kun
nen verketteren
Alswanneer we u juist uwen klaren
plicht aanwijzen u te onderwerpen
aan 't Gezag.
De princiepen recht zetten waar ze
zooveel verdraaid worden, dat is ons
eenig doel.
2. Ge beschuldigt ons de woorden
van Borms in Antwerpen te verdraai
en.
De meeste bladen geven die woor
den weer. Heeft Borms die woorden,
die de pers hem in den mond gelegd
heeft, gelogenstraft? 't Ware noch
tans de moeite weerd.
En ge zegt dat het onrechtvaardig
is 't oordeel van Borms te verwarren
met het Nationalisme
Zoo, dat ge dus uwen hoofdman
verloochent
Dat ware waarachtig een stap voor
uit in een hetere richting.
En in feite op wiens kappe zitten uw
bladen-het meest, op die der Eiberalei
op die der Socialisten, of op die de
Staatskatholieken
Antwoordt eens op dat vraagje?
3. Ge schrijft: Al uwe redenee
ringen kunnen maar niets veran
deren aan de Waarheid die staat al
'n paal boven water: «Het recht van
Waanderens Zelfsbeschikking is een
natuurrecht!» Die dat loochenen
loochenen het licht der zon. Dat
voelt de massa en al uwe theorie
met of zonder veroordeeling kan dat
gevoelen niet wegnemen (On
derlijning van ons.)
Wat wilt ge daarmede zeggen? Dat
de veroordeeling uwer Bisschoppen u
niet meer raakt
O katholieke mentaliteit!...
En waarom spreekt gij, Nationalis
ten. altijd van die bekoring voor de
keuze tusschen Geloof en Vlaamsch-
zijn
Alle nationale of andere goederen
van de wereld zijn nog geen druppel
water uit de zee in vergelijking met
het geloof en de eeuwige goederen!...
Wie dat eens inzag, spreekt niet van
ulke keuze. En we meenen dat
Ylaamsch-zijn en een heilige zijn per
fect kan samen gaan...
Doch zulke gemoedgesteltenis kun
nen we niet anders uitleggen dan
oor 't geen Vaussard noemt le re-
couvrement insensible de l'idée reli-
gieuse par l'idée nationale»; m. a. w.
iculke gevoelens voeden, wordt een
afgodendienst
Wat nu betreft dat zelfbeschik-
tingsrecht der volkeren, ge vraagt of
we 't ook erkennen
Mogen we liever eens eerst vra
gen ons klaar te zeggen wat ge daar
door verstaat? Verstaat ge 't zóó:
Een volk heeft het natuurlijk recht
eigenmachtig te bepalen en te be
schikken hij welke staatsmaatschap-
pij het wil aangesloten zijn? En zijn
staatburgerschap te weerleggen?
Daarop een klein antwoordje a.u.b.
Doch geen recht, weze 't ook nog
een natuurrecht, is beperkt, buiten dit
ééne: liet recht te streven naar ons
laatste doeleinde.
In de zedelijke orde maakt men
zeer goed onderscheid, zegt Wen zei
Frind (Das spracklieke nnd sprac-
kliek-nationale Recht, blz. 122). tus
schen het bezitten van een recht en
iet gebruikmaken van een recht Al
hoewel het recht zelf misschien on
loochenbaar is, kan het eene zedelijke
plicht zijn er in bepaalde gevallen geen
gebruik van te maken.
Wanneer dat?
Als men daardoor hoogere belan
gen zou schaden
Past toe. En ziet het oordeel der
Bisschoppen.
4. De Nationalisten willen gedu
rig deze principeele kwestie afleiden
bp dèh éërfèh "persoon fgfl* M. Bftit
saert. Waarom verzwijgen ze Depon
tieti en de andere kandidaten?
Doch., voor een katholiek geweten,
voint het princiep hierop neer
Zullen de mannen die we ter Kamer
zenden de katholieke macht verster
ken of bevechten
De Nationalisten nu staan als één
man in de oppositie tegen de katholie
ke partij, de kandidaten van de twee
katholieke lijsten zullen blok maken
tegen 't antiklerikaal front. Dus alleen
de Katholieke kandidaten zullen de
katholieke macht versterken!
Nog eensmaar van cle kiezing geen
personetikwestie
5. -Eindelijk vraagt De Ypersche
Bode of we zelf niet spijtig zijn om
de veroordeeling van 't Nationalisme,
ofwel of we van diegenen zijn die mis
schien verdere veroordeeling wen-
schen.
Daarop hebben we maar één ant
woord
Wij gaan onze Geestelijke Overheid
niet vóór, maar we volgen ze. Dat is
onze en ook uwe plicht!
En ware 't Nationalisme niet ver
oordeeld. dan nog zouden we 't afkeu
ren zooals het zich nu voordoet, om de
redenen door Kardinaal Van Roev
aangeduid
1° Omdat de Nationalisten tenmin
ste praktisch de rangorde der waarden
omkeeren en samengroepeeren op
grond van 't Ylaamsch belang bever
dan op grond van 't Katholiek belang,
('t Hoogste.)
2° Omdat ze meer en meer een re-
volutioniTair karakter aannnenien.
3° Omdat ze 'de misdaad begaan de
kristene sociale werken te bestrijden
(Boerenbond, Werkersverbond. Mid
denstandshond).
EEN BISSCHOPPELIJK SCHRIJVEN.
raad en den weg door hun aangeduid
FEESTDAGEN DER WEEK.
De Standaardvan Donderdag
geeft afdruk van een brief gestuurd
door den Voorzitter der Katholieke
Vlaamsehe Volkspartij van Turnhout
aan Z. E. Kardinaal Van Roey en van
het antwoord van Mgr Van Roev.
Voor wie een katholiek geweten
heeft, is twijfel dus niet meer moge
lijk.
Eu zoo we dit mededeelen is het
geenszins uit leedvermaak, maar op
dat onze katholieke jeugd tot onze
Bisschoppen zoude terugkeeren, hun
volgen, de katholieke zaak boven al
houdend, en de oplossing der vlaara-
sch grieven betrachten in de Katholie
ke Partij.
Mocht dit schrijven aan onze ver
dwaalde nog goed meenende Natio
nalisten de oogen en het hart zal ope
nen en hun zal aanwijzen hoe zij he
den hun zwaren kiesplicht te vervullen
hebben
Hieronder de twee brieven
Turnhout, den 17 Mei 1929.
Eminentie,
n de algeheele verwarring en tegenover
h.ét groeiende misbruik dat wordt gemaakt
van tlisschop.pelijke brieven, en nu weer van
verklaringen, onlangs naar t schijnt
door Uwe Eminentie te Mcchclèn afgelegd,
om onze Partij de Katholieke Vlaamsehe
Volkspartij (K.V.Y.) als veroordeeld voor
te stellen, nemen wij de eerbiedige vrijheid
ons rechtstreeks tot Uwe Eminentie te wen
den.
Wij verlangen in deze zaak volledige klaar
heid. Wij wenschen te weten wat wij in ge
weten mogen doen en laten moeten. Wij zijn
allen overtuigde katholieken, met hart en
ziel gehecht aan de Kerx en aan de Kerke
lijke Overheid. Vij wenschen den Godsdienst
van al onze gehechtheid aan de Katholieke
Zaak.
De Katholieke Vlaamsehe Volkspartij
Arr. Turnhout.
De Voorzitter(get.) J. Vanmierlo-Proost.
De Politieke Vertegenwoordiger,
(get.) Th. Debacker.
Zijne Eminentie antwoordde daarop:
Mechelen, den 18 Mei 1929.
Mijne Heercn,
Ik heb uw brief van gisteren goed ontvan
gen, en ik dank u voor de genegenheid welke
gij mij aanbiedt om nogmaals mijn oordeel
nopens het Ylaamsch Nationalisme klaar uit
een te zetten.
Gij wenscht te weten, zegt gij, wat gij in
steeds' tè'verdedigen' naar'onze" beste "krach- geweten moogt doen en moet laten want,
ten. Zoo ware het ons uiterst pijnlijk, met
1 als overtuigde katholieken, beweert gij met
MEI - BLOEIMAAND.
26 Z H. Drievuldigheidsfeest. PI. Phil. Nerius
27 M H. Beda, bis. en bel. H. Fredericus, bis.
28 D H. Gertnanus, bis. H. Justus, bis.
29 W H Maximinus, bis. H. Theodosia, m.
30 D H. Sakramentsdag. H. Felix I, p. enm.
31 V H. Angela Merici, m. H. Petronilia, m.
JUNI - ZOMERMAAND.
1 Z H. Gerlachus, bel. II. Pamphylius.
YPER-PO "'ERINGHE-WERVIK
«O»
het Gezag onzer Geestelijke Overheid in bot
sing te komen of onder hare veroordeeling
te staan. Er moet oo.c een einde komen aan
het misbruik dat tegenover ons van den
Godsdienst gemaakt wordt: een praktijk die
Paus Leo Xlil ten strengste heen gelaakt;
Kcclesiam ad partes traiiere, vel onmimo
adjutricem veile ad eos quibuscum conten-
ditur superandos, honiinum est mtemperaier
religione abutentiumOm ons limine poli
tieke tegenstrevers des te geinaKkelijKer te
overwinnen, wordt juist op zulke wijze te
wer.v gegaan.
Wij Minnen niet aannemen dat Hunne
Hoogwaardigheden ooit alle iaamsche Na
tionalisme hebben willen veroordeelen. Na
tionalisme is toch niets anders dan üe leer
en de actie om de reenten van een volk op
hart en ziel aan de Kerk en aan de Kerkelij
ke Overheid gehecht te zijn. Indien het zoo
is, beschouw ik het als mijn plicht u te woord
te staan, alhoewel er, meen ik, aan klaarheid
over de bisschoppelijke uitspraken niets ont
breekt. Ik vertrouw er dan ook op, dat gij
mijn antwoord zult aanvaarden als komend
uit het diepe bewustzijn mijner herderlijke
verantwoordelijkheid.
Laten we, eerst en vooal, alle bedrog van
woorden ter zijde stellen. Dat de Kerk zich
niet mehgen mag in zuiver-politieken par
tijstrijd waarvoor gij een woord van
Leo XII aanhaalt behoeft wel een be
toog. En juist daarom, mag de Kerkelijke
Overheid geene partij kiezen, als er twee of
meer uitgesproken katholieke lijsten, die
over ondergeschikte belangen verdeeld zijn,
éigen cultureete zelfstandige ontwir.kenng te i teggpover elkander komen te staan. Doch zij
handhaven. Dit Nationalisme werd nog voor
enkele jaren, wij meenen m 1926, door Paus
Pius XI uitdrukkelijk goedgekeurd, en tegen
de onbesuisde vaderlandsliefde van sommige
Missionarissen verdedigd. «Nooit, verklaar
de de Paus, mogen de Missionarissen den
indruk wekken, bij de volkeren waar zij ar
beiden. dat de Godsdienst een beletsel is om
'hun 'eigen volksaard en alles wat met dien
Vcdksaard in "verbaifd staat TB "ftandhavétt.
De Godsdienst toch erkent alle zoo primaire
gevoelens van het menschelijk hart ais de
gehechtigheid aan eigen volksaard.. De Kerk
is juist Katholiek, omdat zij aldus alle natio
naliteiten, d. i. allen volksaard eerbiedigt;
omdat de Godsdienst nooit tegen de hand
having van eigen volksaard mag gebruist
worden. De Zendelingen moeten gedenken,
sprak de Paus, dat zij uitgezonden zijn door
Christus, niet door dei) citaat; dat zij het
woord moeten verkondigen van Christus,
niet van den staatsoverste.
Zoo is 't wel zeker dat Hunne Hoogwaar
digheden nooit bedoelden alle Natiolisme te
veroordeelen. Maar tegen ons stelt men het
voor alsof alle Iaamsche Nationali=ine ver
oordeeld is. Men zegt met een vage uitdruk
king: Het Vlaamsch Nationalisme werd ver
oordeeld. Onze tegenstrevers hebben allen
baat hij* de vaagheid en stichten aldus de
grootste verwarring. Daarom verlangen vvtj
te wetenof Hunne Hoogwaardigheden
meer bedoelden te veroordeelen dan wat in
hun brief verklaard werd: Het extreniitisch
nationalisme dat met de miskenning van alle
gezag naar het duisterste streelt, dit is: naar
de onwettige verdeeling van België
Dan wenschen wij te verklaren dat wij
geen revolutionnairen zijnwij strijden ja
wel voor ons politiek en Godsdienstig ideaal,
maar langs wettige wegen: door kiezingen,
door parlementaire actie, door overtuiging.
ij miskennen geen gezag, vooral niet het
kerkelijke. En juist daarom wenden wij ons
tot Uwe Eminentie. Onze actie gaat recht
streeks naar cultureele zelfstandigheid en
vrijmaking van Vlaanderen, is die mogelijk
in het kader van Belgie, des te heter.
Uwe Eminentie wete dat het laster is,
wanneer men ons voorstelt, als wilden wij
Belgie kapot. Die uitdrukking van misnoegd
heid beteexent alleen dat de huidige Belgi
sche Staatsregiem met zijn prakti e)ie onder
drukking van Vlaanderen moet veranderd
worden. Wij zijn oo; geen Pan-N cderlan-
disten, in dien zin dat wij Vlaanderen hij
Holland willen aansluiten. Geen katholiek
komt ooit zoo iets in de gedachte. Wij wil
len alleen cultureele aansluiting hij Neder
land.
Wat Uwe Eminentie ons zou verwijten
kunnen is de scheuring ui de Kathollee
Éaftij. Dat betreuren wij evenzeer als Uwe
Eminentie. Maar daarin zijn anderen ons
voorgegaan. Bij vorige verkiezingen traden
in vele Arrondissement scheurlisten op van
Fransche Nationalisten. Die werden toen
niet alleen NIET goedgekeurd, maar zelfs
4° Om hun samensmelten met vijan- gesteund, ook door de Kerkelijke Overheid,
die liet afkondigen dat er twee katholieke
lijsten waren. De Katholieke Partij zorge er
voor dat hare kandidaten werkelijk het
Ylaamsch Volk als zoodanig vertegenwoor
digen en er zou nooit scheuring ontstaan.
Trouwen, wij meenen daardoor de Katholie
ke Partij niet te bénadeelen. Bij vorige kie-
zing werd aldus een Katholiek meer geko
zen en werd de kiezing van. een Socialist
belet.
VE URNE-OOST EN DE
«o»
den van den Godsdienst op een ondui
(lelijk afgelijmd programma.
En we vragen nu in gemoede«Zijn
die redens niet méér dan voldoende
om 't oordeel der geestelijke Over
heid te verrechtvaardigendat het in
geweten niet toegelaten is voor de
Nationalisten te stemmen?
iBassaassaBBsaaaasaaBRSBasBsiaa
SCHANDIGE HOUDING DER
NATIONALISTEN.
Tegenover de Kerkelijke Waar
schuwing» van onzen Bisschop heb-
ben de Nationalisten het goed gevon
den een plakbrief uit te hangen tot
op de kerkdeuren toe waarin op
waarlijk schandalige wijze het Ker
kelijk Gezag nog eens openlijk word!
aangevallen en lafhartig belasterd.
Daarin staat te lezen dat de Kerk het
onrecht verdedigt omdat het nu de
macht bezitnog 'erger, dat de stoel
der waarheid in dienst staat van de
loge
De verontweerdiging over deze las
tertaal. was Zondag morgen algemeen
bij alle Katholieken!
Wij gaan ook niet samen met ongeloovi-
gen op een onbepaald afgelijnd programma.
\Vij hebben en behouden ons eigen program
ma. \an de Katholieke Alaam-,che Volks
partij. Alleen uit tuniek koppelen wij met
andere lijsten, die ons geen 'afstand van ons
programma hebben gevraagd, maar die ons
integendeel op hun eerewoord beloofd heb
ben iets te doen tegen den Godsdienst. En
nog onlangs verklaarde de nietatholieke
Demière Hettre dat in confessioneele vra
gen de Nationalisten ALTIJD stemmen met
de rechterzijde.
liet ware ons zeer aangenaam, Eminentie,
eens klaar en duidelijk te vernemen! dus:
wat eigenlijk verboden is. Dat zou rust bren
gen aan de gewetens en een einde stellen
aan het zeer ergerlijk en zeer schandelijk
misbruis: dat van den Godsdienst wordt ge
maakt. Zoo Uwe Eminentie het verlangt zijn
wij bereid eenige nummers van ons blad De
Nieuwe Kempen» te zenden, waarin geheel
ons programma en de geest waarin wij strij
den wordt uiteengezet.
Intusscfteii bieden wij Uwe Eminentie de
gc roelens aan van onzen diepen eerbied en
zou aan hare hoogste zending te kort blij
ven, indien zij niet stelling nam, ook op zoo
gezegd politiek terrein, als er godsdienstige,
zedelijke, geestelijke belangen op 't spel zijn.
Dat de Kerk niet alle nationalisme ver
oordeelt, in dezen zin dat hare we ik ing niet
ingaat tegen den eigen volksaard harer ge-
loovigen. maar dezen integendeel eerbiedigt
en tracht te handhaven, us ook volkomen
-waar. Heel de geschiedenis der Kerk is daar
om dat te bewijzen, en 't is oprecht niet 1100-
dig op het gezag van Z. H. Paus Pius XI
beroep te doen. Doch ik vraag u: wie, hier
te lande, gebruikt den Godsdienst tegen de
handhaveing van eigen voGsaard? Ais het
Vlaamsehe volk zoo goed zijn eigen aard
bewaard heeft, ondanks alle invloeden die
de lijden hebben meegebracht, dan is dit
groolendeels te danken aan de kathoiieke
YIaamsche geestelijkheid.
Het Vlaamsch Nationalisme, gelijk het
zich feitelijk voordoet, is heel wat anders.
Ik neem het voor wat het praktisch is. zoo
als het namelijk voorkomt in de herhaalde
verklaringen van zijn leiders, in zijn dag
en weekbladen, en niet minder in zijn daden
en handelingen. En alzoo, ondanks de menig
vuldige verdeeldheden en twisten die er in
zijn schoot heerschen, komt het voor als een
geheel, dat bezield is met de revolution ueren
geest, dat gericht is tegen België en ai wat
Belgisch luidt; dat de wettige burg iijke
Overheid miskent en verachtdat Eet bis
schoppelijk Gezag ondermijnt en verloo
chent, omdat hel zoogezegd in dienst staat
van België; dat strijdt tegen onze groote
katholiexe sociale instellingen, ten bate onzer
christene werklieden en boeren op 't woord
van Leo Xlll in 't leven geroepen; dat sa
mengaat, o)) een vernielingsprogramma, met
de vijanden van Kerk en land en maatschap
pij zonder nog te spreken van den openlij
ken strijd die het voert tegen onze verdienst-
volle katholieke partij, die, wegens dé histo
rische omstandigheden hier te lande, het
eenige bolwerk is en blijft onzer godsdien
stige rechten en belatvcn. Dat alles, zeg ik,
ziet en leest en hoort iedereen die oogen en
ooren heelt.
Als gij mij dan komt verklaren dat gij toch
geen revolutionnairen zijtdat' gij geen ge
zag miskent; vooral niet het kerxeiijkdat
het laster is, wanneer men u voorstelt als
wildet gij I Hgië kapot: dat gij enkel afge
scheurde i-kolieken zijt, zooals er anderen
in vorige verkiezingen geweest zijn dat gij
alleen uit taktiek met ongeloovigen koppelt
dan moet ik erop wijzen dat degenen met
wie gij aangespannen zijt, dat de leiders der
partij waaraan gij toebehoort, dat hij inzon
derheid dien ge in onze Kempen rondleidt
en ophemelt als uw held en uw hoofd, door
hunne schriften, floor hunne redevoeringen,
door al hunne daden uwe woorden te niet
doen. Hoe kunt gij dus houden staan dat de
zoogezegde Katholieke Vlaamsehe Volks
partij in de Kempen die noodlottige en ver
derfelijke strekkingen niet goedkeurt en
aankleeft?
Om al die bovenstaande redenen en er
zijn er nog andere hebben de Belgische
Bisschoppen herhaaldelijk lmn oordeel over
de Vlaamsch-Nationalistische beweging uit
gesproken. Sinds zij gezamenlijk in 1925 het
Vlaamsch Nationalisme hebben veroordeeld
zijn er drie nieuwe Bisschoppen aangesteld,
en deze hebben in geweten dezelfde houding
aangenomen indien het bisschoppelijk gezag
iets waarde heeft, dan is het voorzeker in
(leze aangelegenheid Dat ailcs heb ik gezegd
tot de Zeer Eerwaarde Heeren Dekens, op
hun jaarlij scho vergadering van 1 Mei 1.1.,
met dc opdracht In I bekend te mak-en.
Wat u betreft, Mijne Heeren, dit betreur
ik, en als Bisschop belast met de hoogste be
langen, en als geboren Kempenaar wien mijn
geboortestreek zoo lief blijft, dat gij, over
tuigde katholieken als gij zijt, bewust of on
bewust ons dierbaar Kempisch Volk op den
doolweg tracht te brengen. Uwe verantwoor
delijkheid is zwaar tegenover God en tegen
over uw volk. Indien de Godsdienst te lijden
heeft in de verwarring door het Vlaamsch
Nationalisme teweeg gebracht, dan ligt dit
voorz.eker niet aan de Kerkelijke Overheid,
maar het komt voort uit de verderfelijke ge
dachten en daden dier partij zelve.
Gelieft te gelooven. Mijne Heeren, dat ik
dit alles zonder opgewondenheid, maar niet
zonder innige droefheid, neerschrijf.
Ik bid God dat Hij u verlichte en tot an
dere gevoelens brenge, en ik groet u met op
rechte betuiging van christelijke liefde.
(Get.) J. E. Kard. Van Roey,
Aartsbisschop van Mechelen.
In de 15 departementen van het
Zuid-Westen, met eene oppervlakte
van drie maal Belgie, zijn er tegen
woordig van 350 tot 400 Vlaamsehe en
I lollandsche boeren. In het departe
ment der Gers, dat 18.353 hectaren
grooter is dan V'est- en Oost-Vlaan-
deren te zanten zijn er 100. Hun getal
is bijna verdubbeld sedert één jaar.
Van die 100, zijn een derde eigenaars.
Spijtig en jammer, dat velen, zeer ve
len, veel te duur kochten, pachtten, te
hooge commissieën betaalden en op
alle wijzen bedrogen wierden, hij aan
koop, pacht of overname. De grond is
bijna overal verwaarloosd, hij gebrek
aan handarbeid, vakbekwaamheid, enz.
maar van natuurswege is hij dooreen
goed, zoo goed, om niet te zeggen:
beter dan de goede gronden in de om
streken van Poperinghe. per, Yeur-
ne, en met eenige jaren werk. zorg,
bemesting, ondervind ik hier, verwaar
loosde gronden, aan 3.000 fr. de hecta
re gekocht, beter gronden te ziin, dan
die. onlangs te Reninghelst verkocht
42.000 fr. de hectare. Ik roep de aan
dacht der uitwijkende hoeren op 't vol
gende Alhoetvel de koop- en pacht
prijzen veel lager zijn dan in Belgie
en Noord-Frankrijk, kost het evenveel
van alaam, machienerij. beestiaal,
meststoffen enz. om de uitbating eener
hofstede winstgevend aan te gaan.
Daarin misrekenen vele hoeren en zoo
komt het dat zij over de noodigen
middels r.iet beschikken om winstge
vend te hoeren.
Het is ook
een groot ongemaK en
nadeel als niemand van de familie vol
doend fransch verstaat.
Ik breng hulde aan het Hollandsch
Staatsbestuur, dat, overtuigd, dat er
in Holland vele hofsteden ontbreken
voor zijne landbouwbevolking, kredie
ten stemt tot ondersteuning der Hol
land sche boeren die naar Frankrijk
komen boeren.
Ik denk mij niet te bedriegen en te
overdrijven met te schrijven dat er in
Alaamsch-Belgie 25.000 boerenzoons
zijn van 25 tot 40 jaar, die bekwame
boeren zijn, het is immers gekend dat
de Vlaamsehe boeren de beste en
meest bekwaamste boeren der wereld
zijn, die heel gemakkelijk eene even-
bekwame boerin zouden vinden maar
geene hofstede.
't Is om te schrijven: Misereor sil
lier tur ham. fik heb medelijden met
mijn ras.)
Aan dc talrijke hoeren, die mij voor
hofsteden schrijven, raad ik aan te
lezen wat mijn goede vriend en studie-
maat, de geleerde, werkzame, over
tuigde bóeren-vriend Dokter Brutsaert,
over Belgisch Congo schreef in «De
Poperinghienaar Nochtans voor wie
de Congo te ver is of er niet begeeren
te gaan. ben ik bereid inlichtingen te
geven over 't Zuid-Westen.
Van den boekenvriend, Dokter Brut
saert, sprekende
Boeren van het arrondissement
Yper, laat mij toe, van de streek zijn
de, ze goed kennende, van boerenras
zijnde, en de boeren onbaatzuchtig ge
negen het volgende te zeggenIk heb
den tijd gekend van de landbouwkrisis
in de jaren 1880, ik herinner mij, dat
in het jaar 1887, in het enkel arrondis-
