HOEST, RHEUMATIEK, SÏEKE®
IIVDEZIJDE,GR!EP, LEÜÖEMPSJN
Ware Liefde
DE POPERINGHENAAR
Bl. 5. - 23-2-1936. - Nr 8.
MAAN
ONZE PAARDENHANDEL
Aan elkeen zijn hoekje grond
aan elkeen zijne haards ede
1.000.000 FR. TE WINNEN
21.500.000 FRANKEN.
UNION CENTRALE de Ia BOURSE
BURGERSTAND VAN
FEBRUARI - SCHRIKKELMAAND
MAART - LENTEMAAND
m ia
ZeoAra het anderen betreft, zien we de
zaken niet zoo hopeloos in.
Logaea is juist datgene, wat in het leven
het minst nut heeft. Liefde, die geen logica
kent, tae»gt wonderen tot stand.
StafrtSTïianschap is: nooit verflauwende
mqed, en durf, en ondernemingsgeest in
vindingrijkheid.
Die geeft wat hij heeft
Is weerdig dat hij leeft.
Iedereen heeft een geheime hoop, waar
over hij uitgelachen zou worden, als hij ze
vertelde.
HEI MANNEKE
UIT DE
Daar is weer een week verloopen
Mn het Manneken in de Maan,
Moet zijn praatjes weer verkoopen,
Om 't met den drukker goed te staan.
Ja, ja, want 't is er zoo meegelegen:
Koppijn, tandpijn, ziekte of jicht
Schrijven, schrijven is mijrf plicht...
We beginnen dus met het begin en ik heb
de groote eer en het klein genoegen u te la
ten weten dat er weer een nieuwe ziekte is
gearriveerd uit Amerika. Die ziekte heet de
papegaaiziekte en wat het ergste is, 't is
geen ziekte zulle om er meê te lachen, want
ge gaat er van dood. In Engeland zijn er
reeds veel menschen van gestorven, maar
nu zijn er in Amsterdam ook reeds door die
ziekte naar 't pierenland gegaan. En Amster
dam dat is percies zoo ver van hier niet.
Dus hebt ge een papegaai
Geef hem aan den nek een draai
Moest ge zien dat 't beestje lijdt
Anders gaat gij naar de eeuwigheid.
In een en dezelfde familie zijn er te Am
sterdam drie menschen aan die papegaaien
ziekte gestorven. NEW-YORK heette vroeger
New-Amsterdam. New-York werd gesticht
door Hollanders die naar Amerika zijn uitge
weken, jaren en jaren geleden. Als 'k zeg:
door de Hollanders, dan lieg ik misschien,
want Le Soir schrijft dat Ney-Amsterdam ge
sticht werd door les p'tits Beiges. Toch fa
meuze kerels he, die p'tits Beiges... Ze kun
nen alles! Ze weten alles! ten minste als
ge Le Soil- moogt gelooven. Maar Marenta,
met heur nuchter verstand vraagt me: waar
om hebben die p'tits Beiges dan die stad niet
New-Brussel of New-Antwerpen, of 'New-
Zoetenay of New-Steenbommelghem geheel
ten. Als ge Le Soir moogt gelooven, dan was
Adam in 't Paradijs ook al 'ne petit Beige.
Hewel, zegt Marenta die petit Beige heeft
daar fameuze stommigheden uitgericht en
dan ben ik niet verwonderd dat er later zoo-
*ve\e grands Beiges zijn geweest die ook
stommigheden hebben uitgericht, die nu aan
Belgie duur komen te staan. Van Cauwelaert
heeft het in de Kamers nog eens gezegd
komt er geen volledige gelijkheid tusschen
Vlamingen en Walen dan zou er nu in 't
jubeljaar in plaats van feestklokken te lui
den wel eens een rouwklok kunnen klinken.
Ja, ja, de vlaamschhaters en franskiljons
zullen nu wel ondervinden
Wie voor anderen graaft een kuil
Valt daarin zelf op zijne... muil.
DE REGEN VIEL met stroomen uit de
lucht en Marieken moest absoluut met een
brief naar de post. Maar kind toch zei mama
't is geen weer om er een hond door te jagen.
Zeg aan vader dat hij den brief even weg-
brenge.
EEN TAXIVOERDER bracht te Brussel
iemand naar 't hospitaal die door een auto
was omvergereden. Dat is in Brussel tegen
woordig geen nieuws. Onderweg werd de
taxi door een andere auto omvergereden.
Resultaat: de taxivoerder dood en de ge
kwetste dito, dito.
Met al die snorrewagens
Die vliegen door de straat,
Kijkt dubbel uit uw oogen
Wanneer ge buiten gaat.
DAAR ZIJN veel menschen die naar buiten
gaan om hun ambacht uit te oefenen. Daar
zijn van alle soorten ambachten of stielen
en een fransch spreekwoord zegt: il n'y a
pas de sot métier; 't is te zeggen daar is
geen enkel eerlijk stieltje dat laag of gemeen
is.
In Parijs is een man die een niet alle-
daagsch ambacht uitoefent. Hij is n.l. ver
zamelaar van oude kurken, die hij van straat
■SBBBKBBBflBBBBflEIBBBBflBflBHBBBBI
Mengelwerk van De Poperinghenaar 9.
ROMAN
door A. HANS.
Hij is een nietwaard, een dronkaard,
een ruziestoker.
Wel, dan zal hij zich zelf onmogelijk
maken. Ik zal eens alleen met hem spreken.
Ge moet met sommige menschen veel ge
duld hebben. Ik wil mijn volk verrassen.
Ze zullen in de andere fabrieken en
werkhuizen raar opzien.
Ze moeten mar volgen. De winsten zijn
overal groot genoeg.
George riep den heer Verhoef, den boek
houder en deed hem dezelfde mededeeling.
Ook voor de klerken was er lotsverbetering.
Maar. mijnheer... neem me niet kwalijk,
ge zijt hier pas... ge komt uit den vreemde,
zei mijnheer Verhoef op zijn zeemzoeten
toon. 't Is een gevaarlijk iets wat ge doet...
De menschen zijn hier lage loonen gewoon.
En ze zijn nog koest. Er is geen overvloed
van werk in de streekOp het land verdie
nen ze veel minder Ze zullen altijd meer
vragen, als ge zoo begint. En het wordt een
storm bij andere patroons...
Luister, mijnheer Verhoef. Dat er hier
uitbuiting is, ontslaat mij niet van mijn
plicht. En ik sta niet als tiran tegenover
werklieden, die de kracht van mijn zaak
zijn. Recht is recht. En een tevreden per
soneel werkt met ijver en goeden wil. Wat
nu de andere patroons betreft, die heeren
bezien me toch als indringer, omdat ik geen
fabrikants zoon ben, maar een eenvoudige
jongen. Hun mentaliteit is verschillend van
de mijne. Zijn ze boos om mijn hervormin
opraapt. Hij ontvangt 8 cent per 100 kurken.
Dan zijn er nog menschen die insecten
larven als vogelvoeder verzamelen. Op een
halve kilo van dit voer verdient de verzame
laar ongeveer 60 cent. Een geroutineerd ver
zamelaar had op deze manier in één jaar
30.000 fr. verdiend.
Ludlowstreet, een der smerigste steegjes
van de volksbuurten in New-Vork, wemelt
van katten. Vele landloopers die geen mid
delen van bestaan hebben, gaan 's nachts op
jacht naar deze katten en verkoopen ze aan...
den slager!
De Chineezen beschouwen het als een on
geluk, in een vreemd land begraven te wor
den. Vele Chineezen, vooral in Californië
zijn voortdurend bezig, om de stoffelijke
overblijfselen van hun gestorven landgenoo-
ten bij een te verzamelen. De beenderen
worden zorgvuldig verpakt en naar China
verzonden, om daar begraven te worden.
Niet alleen in Amerika, maar ook in andere
landen waar de Chineezen wonen, treft men
zulke verzamelaars van beenderen aan.
Een luguber stieltje; zegt Marenta. 't
STIELTJE van keuning' te zijn, begint er in
Spanje ook maar luguber uit te zien. Keuning
Dous zijn troon staat te waggelen lijk een
kinderstoel op 3 pikkels. Ze willen hem keu-
ning-af maken en om hem te consoleeren,
mag hij den president blijven van de nieuwe
republiek. Ge zult het zien, 't zal nog zoover
komen, dat hij met pak en zak over de grens
trekt, zooais indertijd keuning Manuel van
Portugal heeft gedaan en die in Londen zijn
verdriet zit te verteeren.
Ja, keuning zijn
't Is goed en wel
Maar 't wordt vandaag
Gevaarljk spel.
KARLIENTJE had gedaan met spelen en
moest nu slapen gaan. Maar eerst moest Kar-
lientje heur avondgebed bidden zooals brave
kinderen doen. Maar Karlientje zat te mom
melen en moeder die er bij was zei: maar
kind, spreek toch duidelijker; ik kan er niets
van verstaan. Dat is niet noodig, zei Karlien
tje: ik spreek tot God en die hoort toch al
les. ALLES bij mekaar genomen, hebben we
in geen jaren en jaren zoo geen drogen win
ter gehad. De paraplusmarsjangs trekken
zich de haren uit 't hoofd, zoo slecht draait
hun commersie. Nog een beetje en de Lente
komt een maand te vroeg. Allee! dan trek
ken we weer naar de bosschen en weiden,
velden en beemden.
Marieken zat op 't groene mos
En keek, met mededoogen...
Naar bloemen, denkt ge? Neen, och neen,
Naar hare... eksteroogen.
VAN EKSTEROOGEN GESPROKEN...
Madame Van Hoof, te Maestricht, moest
naar een trouwfeest. Als ge naar een trouw
feest gaat, dan steekt ge u in 't nieuw. Parte-
klier de vrouwen doen dat en madame Van
Hoof was in 't nieuw van haar hoofd tot
aan heur voeten. Maar aan de voeten had
ze nief schoenen en die schoenen deden heur
zeer, parteklier omdat ze eksteroogen had.
Toen begon Madame Van Hoof mét een
mes aan die eksteroogen te snijden, precies
of dat 't biefstukken waren. Over die arm
mishandelde eksteroogen trok ze toen kou-
sen aan, nieuwe kousen. Maar daar ontstond
bloedvergiftiging en twee dagen na het
trouwfeest toen zongen de klokken:
Bimbombam
Zoo treurig en traag;
Bm! bom! bam!
Zoo ging hun geklaag.
't Was afgeloopen met madame Van Hoof.
Dus, alderliefste lezeressen, als ge zulk een
karbonkeltje op uw alderliefste teentjes
hebt, begint er niet aan te snijden als een
biefstuk. Leg er liever 't kopken van een
citroen op, 's avonds als ge naar uw beddeken
gaat. ISIDOOR LEFORT was al een pijpken
te smooren naar zijn bedde gegaan en in
slaap gevallen en terwijl hij sliep was 't
pijpken uit zijn mond gevallen en had de
lakens in brand gestoken. Op een oogwenk
stond het gansche boeltje in vuur en vlam
en Isidoor is zwaar verbrand naar 't hospi
taal gevoerd. Dat gebeurde, als mijn memo
rie goed is, te Sjarlerwoi. Zedeles, zegt Ma
renta
Met vuur moet ge voorzichtig wezen
Want is er voor te vreezen
Dat ondervindt hoedat het vuur
U kost somwijlen peperduur.
Reizen is tegenwoordig ook peperduur. De
treins gaan weer ne keer opslaan, 't Best zal
zijn per okkasie ergens een oud vliegmas-
jientje te gaan koopen. Onze koning en onze
koningin die hebben echter van 't reizen
geen schrik. Ze zijn nog maar pas terug van
Italië, of ze zijn alweer ne keer naar Zwit
serland gegaan en nu ze van Zwitserland
terug zijn, gaan ze binnen'enkele weken naar
Egypte. Allee, goei reize en veel piezelier en
als er soms iemand moet meegaan om den
weg te wijzen is 't Manneken uit de Maan
uldcr dienaar. Maar Marenta zegt: Manne
ken, wat zoudt gij aan den koning den weg
wijzen in Egypte, ge hebt Egypte nooit of
jamais niet gezien. Toch wel, Marenta, drie
maal reeds... in de cinema. IN DE CINE
MA'S is 't nu een spel met die sprekende,
klappende, schreeuwende, tutterende en la-
«aüBnsaBmBBBflflNaB^BWBBHHHRHHBS
gen, ik kan er niet aan doen. 'k Ben echter
gewoon zelfstandig' te handelen. Willen ze
besprekingen over zekere algemeene belan
gen, dat ze dan beginnen met mij als fabri
kant te erkennen.
Mijnheer Verhoef voelde weer dat hij te
genover een wilskrachtig en vastberaden man
stond.
'k Hoop, dat het goed zal gaan, maar
ik vrees, zei hij nog...
O, ik zal moeilijkheden in mijn zaak
ontmoeten, als ieder. Dat weet ik wel. Maar
nu doe ik recht... Zeg nog niets op 't kan
toor. Vraag de heeren om twaalf uur even
te wachten.
George werkte dien morgen in goede stem
ming, al kwam soms de onaangename herin
nering op van Malvina's houding.
Hij hoorde de stoomfluit, 't Was tien voor
twaalf.
George nam 't papier der loonregeling. Het
volk kwam buiten en stond nieuwsgierig op
de binnenplaats. De meester verliet zijn kan
toor. En zijn blik gleed over de menigte...
Hoeveel bleeke gezichten zag hij... hoe veel
magere gestalten... 't Was voor velen hard
een «werkman» te zijn... George Verlane
voelde sterk wat de sociale plicht was van
werkgevers. En er was vreugde in zijn ziel
over zijn daad.
Hij ging voor 't volk staan... Aller blikken
waren op hem gericht, 't Volk verwachtte
berispingen, waarschuwingen, bedreigingen...
't Had zelden van patroons andere taal ge
hoord.
Klosse bevond zich vooraan... En George
las in zijn blik vijandschap.
Vrienden, sprak George, ik heb u een
verheugende mededeeling te doen. Uw loon
hier is te laag en ik wil dat onmiddellijk
veranderen...
De koppen gingen omhoog. Er kwam ver
bazing op de gezichten... Loonsverhooging?
En zonder dat ze het vroegen, zonder twist
waaimakende films, 't Is een nieuwigheid lijk
een andere, maar in Amerika willen ze er
niet meer van weten.
Ja, alle nieuwigheid
Is geen vooruitgang, vrinden,
Dat mochten we allegaar
Reeds meermaals ondervinden.
Een groote nieuwigheid is ook de Radio.
Bijna geen huis tegenwoordig of ze hebben
zoo een machientje om 't nieuws op te van-:
gen uit Holland, Duitschland, Engeland, en
wat weet ik nogal meer. En hier moet ik u
een historieken vertellen, waardat gij uw
profijt uit kunt trekken. Ik heb een vriend
en die vriend is een sjacheraar, 't is te zeg
gen: hij koopt en verkoopt allerhande din
gen; vandaag dit, morgen dat. Lest kwam
ik hem tegen en ik zei: 'k ben langs uw huis
gekomen en 'k zag een briefken voor 't ven
ster hangen en daar stond op: te koop T.S.F.
per okkasie. Verkoopt ge nu T.S.F.-machie-
nen? vroeg ik. Ja, zei hij, en daar is veel
mee te verdienen. Zoo? vroeg ik. Ja, zei hij:
ik doe dat zoo: ik ga bij een groothandelaar
en koop een nief machientje, laat ons zeg
gen van 2.000 fr. Dan hang ik een briefken
voor 't venster en zet er op: te koop per
okkasie, een machientje T.S.F. voor 3.250 fr.
De eene of andere passant komt zien... en
daar is toch altijd de eene of andere ezel
die zich vangen laat. Verleden week heb ik
zoo drie toestellen verkocht... Drie toestellen,
riep ik uit, dan hebt ge 3.750 verdiend. Een
beetje minder, want ik vraag 3.250 en de koo-
per vraagt gewoonlijk er 250 fr. van af te
doen. Maar de verdienste is toch nog schoon...
3.000 fr. per week. Och ja, méhscfiën, waf
mijn vriend in 't klein doet, dat doen de
groote magazijnen in 't groot. Ge moet niet
peinzen dat als die groote magazijnen hun
prijzen zoo fel verminderen bij een uitver
koop dat ge dan een okkasie doet.
Ge krijgt altijd
Koopwaar naar uw geld...
Dat is een waarheid
Die nog altoos telt.
Zie, zei Jan tot den zanger Latapa, die op
een avondfeest gezongen had, die mijnheer
ginder zou gaanie 5.000 fr. geven als hij uw
liedei-en eens kon hooren. Zoo, zei Latapa,
hoort hij mij zoo gaarne zingen? Dat mis
schien niet, antwoordde Jan, maar hij is
stokkedoof en kon hij u hooren, hij zou niet
doof meer zijn.
EN HIER IS 'T GEDICHT van Janneken:
DE DRONKAARD.
De dronkaard is een man,
De meer drinkt dan hij verplegen kan,
Dikwijls is het ook een Jan,
Die meer drinkt, dan hij betalen kan.
Hij krijgt een neus rood en blauw
En oogen lijk een kabeljauw.
Thuis is hij lastig en maakt hij veel ambras
Maar in de staminee is alles eerste klas.
En tei'wijl ze hem daar te drinken leveren
Zit de dronkaard ferm te zeeveren.
Hij weet alles 't best en luistert ge niet naar
Dan wordt hij gram en kwaad [zijn gepraat,
Hij geeft u antwoorden lomp en bot
De menschen peizen: wat een zot.
Begint de dronkaard langs de straat te dolen
Dan draait alles vóór hem, lijk een peerde-
[kensmolen.
Hij waggelt van links naar réchts en valt hij
Dan kan hij niet verder meer. [neer,
En blijft in den modder liggen als een zwijn
Tot spotternij van groot en klein.
Nooit drink ik genever of veel bier of wijn
Want nooit wil ik een dronkaard zijn.
Goed Janneken en blijft bij uw voornemen
'en ge zult worden een ferme kadee. JON
GEN, weet ge hoeveel kwade wijven er hier
in de buurt zijn? vroeg Manus de schoen
lapper aan zijn knecht. Vier, baas, als ge
madame meêteeit, zei de jongen. Lappe, daar
kreeg hij een rammeling. Drie! Drie! riep de
jongen toen, als ge madame niet meêteeit.
Nu leggen wij de penne neer;
En is 't alweer gedaan...
Dag vrienden lief, tot naasten keer
Roept
't Manneken uit de Maan.
IflBBHBBBBBBBBBBBBBaBBBBBBBBfSBS
Gedurende de maand November van het
jaar 1929 werden uitgevoerd: 6.312 veulens
voor de som van 11.162.000 fr.; 4.084 merriën
voor 23.069.000 fr.; 8.805 ï'uins voor 57.159.000
fr.; 465 hengsten voor 4.986.000 fr. 't zij in
't geheel 19.657 paarden voor 103.407.000 fr.
Frankrijk was de voornaamste afnemer.
Daarheen gingen: 5.818 veulens voor 15.660.000
fr.; 2.479 merriën voor 11.751.000 fr.; 5.680
ruins voor 31.522.000 fr.; 299 hengsten voor
2.618.000 fr.; 't zij 14.276 paarden voor 61 mil-
lioen 551.000 frank.
Duitschland komt op de tweede plaats: 154
veulens voor 74.000 fr.; 1.025 merriën voor
8.375.000 fr.; 2.144 niins voor 18.553.000 fr.
58 hengsten voor 904.000 fr.; 't zij 3.371 paar
den voor 28.596.000 fr.
Nederland kocht van ons: 385 merriën voor
1.347.000 fr.; 50 ruins voor 2.471,000 fr.; 't zij
892 paarden voor 3.318.000 fr.
Gedurende hetzelfde tijdperk werden inge
voerd, uit Frankrijk, Duitschland en Neder
land: 1.814 veulens voor 3.023.000 fr.; 2.900
merrien voor 8.806.000 fr.; 8 hengsten voor
3970.00 fr.; 't zij een totaal van 10.257 paar
den voor 17.238.000 fr.
BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBi
en strijd, zonder staking?
Men hield bijna den adem in om verder
te luisteren.
Reeds Zaterdag zullen de volgende loo
nen uitbetaald worden, dus ook voor de da
gen dezer week die voorbij zijn...
En George las voor wat de opslag was
voor iedere reeks van arbeiders.
Vrienden, hernam hij dan, het plan van
die verbetering kwam bij mij op, reeds den
eersten dag, dat ik hier de loonregeling zag.
Er is nog een hervorming, 's Zaterdags zullen
we een uur vroeger uitscheiden, 't Loon voor
dien dag blijft natuurlijk hetzelfde... Ik
weet dat ge allen met ijver en goeden wil zult
arbeiden, want nu hebt ge de zekerheid een
goed stuk brood voor uw gezin te verdienen.
Als we 's Zaterdags vroeger uitscheiden, is
het om u rpe^r tijd te geven voor uw familie...
Ik doe wat ik kan voor u, maar gij zelf moet
u verheffen. Zoek ontwikkeling. Gaat om
boeken naar de bibliotheek. Geniet deftig
vermaak en bevecht uw grootsten vijand,
den drank. In uw handen zelf ligt de ver
edeling van den arbeider. Wij zullen bij de
verbouwing ook uw belangen in 't oog hou
den: luchtige lokalen, een waschplaats, een
zaal voor hen, die hier 's middags eten, een
boekerij. Van den vooruitgang der fabriek
zult gij steeds uw deel hebben, stoffelijk en
zedelijk. Zoo moeten wij verbonden zijn, als
vrienden... Ik weet, wat de strijd om 't be
staan is. Gij kent mijn ouders, ze hebben
als velen van u het doen, geworsteld om mij
vooruit te brengen. Te meer eer ik ze er om.
En hun eenvoud is hun krpon. Behoorende
tot uw stand, ken ik ook de behoeften van
uw gezinnen. Vrienden, in uw overtuiging
Iaat ik u vrij. Hier is geen dwang van ban
den. Gij hebt het recht u aan te sluiten, waar
ge wilt. Ge zult natuurlijk in de fabriek de
reglementen eerbiedigen. Is er een grief,
wenscht gij hervorming, komt dan eerst tot
mij. Mijn kantoor staat steeds open. Dit was
m
Wat is het Hoekje Grond? Het Hoekje
Grond is de stoffelijke en zedelijke verhef
fing der werkersfamilie door onderlinge hulp
en in vreedzamheid. Het is een middel om
den mensch terug te leiden naar den grond,
het is het middel om ook aan den kleinste
zijn deeltje te geven van bezit van den na-
tionalen bodem.
Om aan den werkman zijn Hoekje Grond
te bezorgen, stichten een groep van ontbaat-
zuchtige personen een Vereeniging zonder
Winstgevend Doel» (1); zij huren een stuk
land, bij voorbeeld een hectare, verdeelen
het in perceelen van 3 tot 5 aren en verhu
ren deze voort aan arbeiders die het hoofd
of de steun zijn van het gezin, onverschillig
hun politiek gedacht of godsdienstbelijdenis.
Zij laten den grond aan den werkelijken
pachtprijs en doen zich wekelijks betalen.
Veronderstellen wij een hectare gepacht aan
duizend frank 's jaars verdeeld in 20 hofjes
van 5 aren ieder; de huur van zulke hoekjes
grond zal ten hoogsten een frank per week
bedragen. Indien wij de hectare verdeelen
in 10 perceelen van 5 aren, 8 van 4 aren,
6 van 3 aren, dan zal de huurprijs voor een
tuintje van 4 aren slechte 30 centiemen per
week zijn, en voor een van 3 aren, 60 cen
tiemen per week.
Deze cijfers bewijzen zonder verderen uit
leg dat het Hoekje Grond in het bereik is
der kleinste beurzen en zelfs der armste.
Daarbij 3 aren bebouwd volgens snelle
methode brengen minstens 1.000 frank per
jaar op. 1.000 franken opbrengst voor 24 fran
ken huur. Voeg bij de huur de plantings-
kosten, het bemesten en verschillende, gij
komt tot een maximum kosten van 100 fran
ken 'voor een minimum opbrengst van 1.000
franken. Dit is duizexxd per honderd.
Dit stelsel van goede huishoudkunde Aan
elkeen zijn Hoekje Grond, aan elkeen zijne
Haai-dstede geboren in Belgie ten jare 1896
uit ,het bijeenbrengen der gedachten van een
Fransch priester en een Belgisch nijve-
raar, heeft sindsdien zijn ronde gemaakt
door gansch Europa.
Veertien natiën hebben het reeds aange
nomen; ze hebben, twee jaar geleden, het
Internationaal Bureau van het Werk van
den Akker en de Wex-kmanstuinen gesticht;
ze hielden onlangs, op 5, 6 en 7 September,
een Internationaal Congres te Essen. Deze
Internationale zittingen, voorgezeten door
onzen Belgischen Stichter, zijn voor het
Hoekje Gronds een echte triomf geweest:
640 afgevaardigden waren er aanwezig; de
Minister van Volkswelzijn van Pruisen, de
eerste burgemeester van Essen (stad van
600.000 inwoners)de gewezen Staatssekre-
taris van Kanselier Marx en verscheidene
officiëele vertegenwoordigers der Regeering
van Engeland, Frankrijk, Holland, Italië,
Polen, Zweden, Zwitserland, Tcheco-Slova-
kië hebben het woord gevoerd. Wenschen
betrekking hebbend op de tusschenkomst der
Openbare Besturen en de Wettelijke Be
scherming en strekkend om de vastheid en
de bestendigheid van de volkstuinen te beko-
rneix, werden gestuurd, langs den Volkenbond
van Genève om naar het adres van de
Regeeringen der Europeesche Staten.
Het Internationaal Bureel heeft de op
somming gedaan der Hoeken Grond bestaan
de in de dertien aangesloten Natiës. Men
mag rekenen op een millioen Hoeken Grond
elk duizend frank opbrengend; dat maakt
een milliard levensmiddelen en men mag
zeggen een milliard bijvoegselvan levens
middelen want de planters- die ze voortbren
gen zijn geene landarbeiders, doch mijnwer
kers, timmerlieden, metsers, die grond be
werken in hunne vrije uren en dan gronden
die meestendeels niet voor landbouw beschikt
waren: hier is het Hoekje Grond gelegen op
de vestingwallen der stad, daar op het ver
hoog van den ijzeren weg, een weinig overal
op bouwgronden.
Een milliard meer opbrengst van levens
middelen.
Ziedaar de zakelijke uitslagen. Zij zijn
wet,prekend nietwaar? Te meer dat zij onder
bereik staan van gansch het volk, ik herhaal
het, en dat er weinig inspanning noodig is
voor den man, want vrouw en kinderen zul
len helpen, en zij zullen dit graag doen, en
dit hofwerk zal het geluk der familie zijn.
Ah, de groote zedelijke gevolgen van het
Klein Hoekje Grond: de man gaat niet meer
naar de herberg, hij is gansch aan zijn hof.
ZIJN HOF... Hoe hem dit verandert tegen
het werk der fabriek. Land van kalmte na
de beweging en het gerucht; land van vrij
heid onder de zon en de zuivere lucht...
Hier is hij meester. Hij is het die denkt,
hij is het die samenstelt, die berekend, hij
is het die beslist. En al wat opschiet, al wat
komt hoort hem toe. Hij heeft daar een tot
dan toe onbekend gevoelen.
Het is een goede werkman: iederen dag
heeft hij de taak volbracht welke zijn pa
troon hem oplegde en zijne voortbrengst was
normaal, zij was goed. Doch zij was gemengd
met die der anderen; het is hem nooit toege
laten geweest fier te zijn over zijn werk. Hij
is betaald geweest: dat was de rechtmatige
vex-goeding en, noodzakelijk gesproken, is dit
hoofdzaak. Doch de steenkool welke hij aan
de ingewanden der aarde onttrok is in i'ook
opgegaan door de schouwen der fabrieken,
die steenen welke hij heeft opgestapeld, die
planken welke hij heeft vervaardigd, dat ijzer
dat hij gesmeed heeft, dat alles is vermengd
in een gebouw waarvan de bouwmeester en
de ondernemer al de verdiensten hebben.
Ziet hem hier in zijn hof. Hier is hij de
bouwmeester, hij is de ondernemer, hij is
het die al de eer heeft, al de winst: die
vruchten der aarde zijn door zijn plan ont
staan, door zijne inspanning; en hij toont
ze aan zijne kinderen, aan zijn vrienden met
de dubbele fierheid van schepper en eigenaar.
En dan herneemt zich zijn geest: hij geeft
zich i-ekenschap van wat hij is, van wat hij
kan, en, zich bekwaam gevoelend en in zijne
handen een bezit ziende, een bezit dat hem
toebehoort, dat van hem komt, toont hij
dat hij goed is, hij wordt edelmoedig: hij
«^BSaaBBBBBBBBBBBBMBBBBBBBBBBB
de mededeeling, die ik u te doen had. Ik
herhaal dus, dat de nieuwe loonen Zaterdag
zullen worden uitbetaald voor de gaxische
weejf. En van nu af eendrachtig en opgewekt
samen gewerkt, niet waar?
Verlane had Klosse's gelaat tijdens zijn
rede zien verduisteren. Maar van alle andere
gezichten straalde de vreugxie... Het was zeer
stil... Men had .wel willen juichen... maar
stond daar als verlegen.
Plots trad een oude man naar voren... Hij
had de tranen in de oogen en een snik trilde
in zijn stem, toen sprak hij:
Mijnheer Verlane, zoo is er tot ons nog
nooit gesproken... Ge maakt ons gelukkige
menschen... Dank... en ieder zal met mij
t'akkooi-d zijn, nietwaar, menschen?
Bravo! barstte het toen los.
Verlane wuifde met de hand en keerde
naar zijn kantoor terug, zelf diep ontroerd.
O, wat kan er door eenvoudig x-echt toch
strijd vermeden worden op de wereld! dacht
hij.
De binnenplaats was nu vol geroezemoes
van stemmen.
't Is om ons aan handen en voeten te
binden! beweerde Karei Klosse. Hij gaf een
steek op mij, met zijn gezeever over den
drank.
Gezeever? snauwde een man... Gij ver
beest u...
Ha, nu zal ik 't gedaan hebben. En
gisteren kondt ge wel naar mij luisteren,
hé...
Klosse was plots zijn invloed kwijt. De
arbeiders en arbeidsters spoedden zich naar
huis om 't verbluffende, maar heerlijke
nieuws mede te deelen.
Wat later kwamen de klerken buiten, niet
minder verheugd.
George Verlane volgde.
Aan de kerk ontmoette hij Peters Dankers,
den steeds goed ingelichten jonkman.
heeft het recht het te zijn, hij heeft het over- j
bodige... Zijn hart opent zich en zijn geest
verheft zich.
Hij benijdt de anderen niet meer, de mach
tigen, hij gevoelt zich in het klein hun ge
lijke: de vrede is in zijne ziel.
En zijne vrouw bewondert hem. Het Hoekje
Grond heeft alles veranderd bij haar man:
hij drinkt niet meer, hij brengt prachtige
groenten tehxxis. Zij moet niet meer alle
dagen naar den winkel gaan, zij kan den
prijs der kool welke zij niet moest betalen
in den spaarpot leggen, zij maakt... spaar
penningen. Ah, het schoone woord, het ge
lukkig iets: spaarpenningen. Eindelijk kan
zij er verwezenlijken. De hoop dringt zingend
hax-e woning binnen.
En de kinderen loopen op straat niet meer:
zij vermaken zich in den tuin, reinigend, be
gietend. Vader helpend. Vader aan wie zij
beter gehoorzamen omdat zij hem zien voort
brengen, en dat zij aan zijne zijden levend,
hem beter begrijpen, omdat zij hem verheven
dingen hooren zeggen, dingen welke hij nooit
had gezegd, zij voelen dat zij hem moeten
navolgen.
Het familieleven is hersteld: het is het
mirakel der aarde.
■BBBflHBBBaBBBBBBBlBBBSBBBIHBBSB
door het koopen van loten der
Verwoeste Gewesten
betaalbaar door kleine stortingen vanaf
9 fr. 50 per maand.
Vanaf de eerste storting neemt gij dee!
aan al de trekkingen. Bij geval van uittx-ek-
king van uw lot, zal de gansche premie u
toebhooren.
Ieder jaar zijn er 32 Trekkingen, 233 loten
wox-den uitgetrokken voor een totaal van
De volgende trekkingen zullen plaats heb
ben:
Den 1 Maart 1 lot van 1.000.000 fr.
Den 10 Maart 1 lot van 500.000 fr.
Den 10 Maart 2 loten van 100.000 fr.
Den 20 Maart 1 lot van 500.000 fr.
Den 20 Maart 1 lot van 100.000 fr.
Den 20 Maart 3 loten van 50.000 fr.
Voor alle inlichtingen wendt U tot de
Naaml. Maat., Beursstraat, BRUSSEL.
Of bij:
Juffr. Simone Lansens, Post, Vlamertinghe
Ernstige Agenten worden gevraagd.
ME
BKIELEN, jaar 1929.
Geboorten. -Rosa Vandepitte, d. v. Jules
en Helene Fauvart. Roger Devacht, z. v.
Maurice en Julia Lannoye. Cyriel Maer-
ten, z. v. Maurice en Gabrielle Fossaert.
Joseph Bruneel, z. v. Jules en Marina Top.
Agnes Depuydt, d. v. Cyriel en Julia Coste-
noble. Rafaël Monkerey, z. v. Cyx-iel en
Augusta Simoen. Anna Bossaert, d. v.
Gaston en Maria Delange. Maria Duthoo,
d. v. Jules en Emma Perdieu. Godelieve
Dewilde, d. v. Oscar en Marguerite Ferla,
Roger Vanecke, z. v. Julien en Felicie Ferla.
Suzanne Verfaillie, d. v. Richard en Marie
Blanckaert. Francois Louwyck, z. v. Gas
ton en Martha Soenen. Max-guerite Van-
gheluwe, d. v. Marcel en Maria Quartier.
Anna Allegaert, d. v. Hilaire en Reine Van-
23 Z Sexagesima, H. Petrus Mamianus, H.
Willigis, biss., H. Martha, m. en mart.
24 M H. Mathias, apost., H. Modestus, biss.
25 D H. Walburgis, m., H. Aldetrudis, abdis.
26WH. Nestor, bis. en m., H. Alexander, bis.
27 D H. Leander, bisschop.
28 V H. Romanus, bel.
1 Z H. Albinus, biss., H. Swibertus, biss.
ia£8»&sa3siBs:asasBBS&a8BBaaEBMi
gheluwe. Gerard Hoflack, z. v. Camiel en
Irma Hoflack. Hubei't Peene, z. v. Leon en
Emma Coache. Paul Lepla, z. v. Arthxxr
en Maria Wittebolle. Daniël Deweerdt,
z. v. Robert en Louisë Deweerdt. Antoon
Overbergh, z. v. Valère en Louise Grysoxi.
André Demeulenaere, z. v. Maurice en Marie
Denolf. Oscar Mourisse, z. v. Henri en
Leonie Chapelle. Solange Vandenbroucke,
d. v. André en Albertine Spotbeen. Geor
ges Gobert, z. v. Victor en Madeleine D'Hul-
ster. Beatrix Catteau, d. v. Orner en Ivon-
ne Legrand. Alfons Soenen, z. v. Maurice
en Maria Tiberghein.
Overlijdens. Roger Vandenbroucke, 20 j.
Roger Devacht, 14 d. Emerence Parret,
74 j. Julie Versavel, 69 j. Emma Camer-
linck, 46 j. Marguerite Vankeii'sbilck, 20 m.
André Geldhof, 7 m. Hilaire Allegaert,
49 j., André Vandenbriele, 6 m. Maurice
Dumortier, 47 j. Désiré Blauw. 77 j.
Charles Vanraes, 78 j. Charles Carpentier,
69 j. Joseph Bruneel, 9 m. Marie Bru
neel, 51 j. Maria Dejaegher, 64 j., Pru
dence Berten, 66 j.
Huwelijken. Rafaël Billaert van Zonne-
beke met Maria Dewilde. Axxgust Lecleir
van Oudenburg met Zoë Deschepper. Jules
Verbeke van Westroosebeke met Ida Wyffels.
Remi Gillioen met Julia Charles. Char
les Oreel van Wulveringhem met Martha
Knockaert.
WYTSCHAETE, maand Januari 1930.
Geboorten. Deconinck Remi, z. v. René
en Marie Rake. Degraeve Lucienne, d. v.
Romain en Leonie Plaetevoet. Pastiels
Modeste, z. v. Paulus en Malvina De Bra
bander. Spinnewyn André, z. v. Leopold
én Marie Caignie. Leciuse Emile, z. v.
Louis en Adèle Behaegel. Lambert Roger,
z. v. Adile en Sidonie Forret. D'hoine Gil-
berte, d. v. Emile en Marie Dumont.
Plantefève Roger, z. v. Georges en Magdale-
na Wittouck. Bauden Godelieve, d. v.
Georges en Julia Decroix.
Overlijdens. Bartier Richard, 41 j., aar
dewerker, echtg. v. Julia Degandt. Den-
duyver Octavie, 37 j., landbouwster, echtg. v.
Carolus Jonckheere. Callens René. 65' j.,
grondeigenaar, wed. v. Hélène Joye en echtg.
van Rachel Joye. D'hondt Livinus, 73 j.,
z. b., echtg. v. Virginie Ghesquiere.
Huwelijk. Vlamynck Auguste. timmer
man met Leroy Gabriellé, z. b.
ZONNEBEKE, maand Januari 1930.
Geboorten. Vandeputte Frans, z. v.
Achiel en Vandevelde Magdalena. Buyse
Paul, z. v. Remi en Crombez Alida. Van-
sevenandt Roger, z. v. Henri en Gouwy Maria.
Cruydt Maurice, z. v. Alexander en Ban-
dot Honorine. Böstyn Georges, z. v. Leo
pold en Boucquet Marie.
Sterfgevallen. Flamand Emerencia. d. v.
Louis en Goemaere Nathalie.Callens Emiel,
echtg. v. Masure Helene. Vandevivere
Achiel, echtg. v. Carbon Louise. Calis
Marcel, z. v. Remi en Knockaert Felicie.
Huwelijk. Lorsom Sylveer met Bataiilie
Emelie.
cn:wi;_I:elt warmte en bestrijdt afdoende
ISPU Cl
Legt eenvoudig het blad watto oo het pijnlijke lichaams
deel, zoig dragend uat Let goed aan de huid kleeft.
Wann t een spoedige en krachtige uitwerking verlangd
word; is ct voldoende do Thermogèno eerst te bespren
kelen ixroc gezouten lauw water of azijn.
]>i aJe apotheken 4.50 Fr. de doos; 3 Fr. de halve doos
Maar is dat waar vaxx uw loonsverhoo
ging vroeg hij.
O, weet ge 't al?
't Nieuws vliegt rond... Maar is het
waar?
Ja!
En waarom doet ge dat?
Om 't recht...
- Er is hier nooit staking...
Dankers vertolkte met dien uitroep wel de
mentaliteit van Belaarde.
Moet er dan eerst staking zijn om recht
te doen? wedervoer George.
Als de menschen niets meer vragen...
Een patroon dient zelf eerlijk te zijn...
Hij mag niet uitbuiten...
't Zal een revolutie zijn bij de anderen...
O, ieder kan 't voorbeeld volgen.
George, ik zóu ook wel bij u op 't kan
toor willen komen, hernam Dankers.
Voorloopig is er geen plaats open.
Voor een vriend
Zie. nu oordeelt ge weer verkeerd, Peter!
Die loonsverhooging is geen liefdadigheid...
Ik zou een slechte zakenman zijn, als ik
meer or.ee 1 nam dan ik ixoodig heb. La
te- misse Men. Nu moet ik heen...
Geoi'je wilde niet dat zijn ouders het
■nieuws ven buiten hoorden, al was er kans
ij I ad thuis niets van zijn plannen
l ,u, om verzet van zijn vader te ver
mijden. Qök zijn brave vader immers zat
vast ixi Belaiarde's begrippen. De nieuwe,
frische strooming moest van buiten komen.
Gelukkig er was niemand in den winkel.
Moeder dekte de tafel. En George vertelde
vlug wat hij gedaan had.
Maar jongen toch? riep Verlane uit.
Wat hadt ge nu in uw hoofd.
In eenige korte, rake zinnen betoogde
George, dat het rechtvaax-dig was.
'k Zeg niet dat de verdiensten waren
lijk het moest zijn... te vele den opslag maar
niets naar de herberg brengen.
De zoon legde uit wat hij ook voor de
zedelijke verheffing wilde doen.
Wel, jongen, ge hebt gelijk! sprak xnoe-
der. En ik ben fier op u. 't Is waar wat ge
zegt... ik hoor het in den winkel genoeg, hoe
zwaar veel gezinnen het hebben. Er mag
geen minste tegenslag komen van ziekte of
zoo iets... of de menschen zitten met een
tekort... Recht is recht...
Ja, ja, hernam haar man, maar 't zal
opschudding verwekken...
George zei zijn meening over de andere
patroons en over de uitbuitérij. Verlane gaf
niet dadelijk toe... Hij ook was aan kleine
loonen gewoon. En als zulke toestanden een
geslacht lang hebben bestaan denkt men het
zoo voort...
Maar ten laatste gaf Verlane George toch
de hand.
Ja, ge hebt gelijk! sprak hij.
Toen George naar de fabriek terug keerde,
merkte hij wel dat menigeen hem vex-won-
dei-d nakeek en men hier en daar in groepjes
over hem praatte. Hij stapte vlug door.
Te half drie liet de bui-gemeester zich aan
melden.
Ha, 't spel begint, mompelde George.
Maar hij was waardig voor den strijd. De
burgemeester begroette hem hertelijk en
praatte even over het bal.
Maar wat heb ik nu gehoord? vroeg hij
dan. Ge hebt een loonopslag ingevoerd?
Ja, antwoordde George rustig...
Zoo onverwacht! Maar vriend toch. en
zonder andere patroons er over te sprekexi...
Ge kent hier de toestanden nog niet. Er zijn
reeds eenige fabrikanten bij mij geweest...
Wel, burgemeester, nu erkennen ze me
dan toch als fabrikant. Ben ik plots niet
meer de strooien man?
Nu ja, dat was van zekere personen
kinderachtig.
('t Vervolgt)
