Brouwerij jMasscheleiri
DE POPERINGHENAAR.
GEDACHTEN
1
IJzerbedevaarders
V r o uw e nlioekj e
21.500.080 FRANKEN.*
UNION CENTRALE de Ia BOURSE
Y PERSTRAAT POPERINGHE
('t Vervois%u
Frissche gedachten komen slechts voort
uit een irisch hoofd.
Zelfs de eeuwigheid kan het verlies van
een minuut niet herstellen.
Men kan niets doen wat strijdig is met de
natuur, cf deze wreekt er zich eenmaal over.
hetmanneke
UIT 0£
ZIEDAAR! weer eens ben ik klaar
Met m'n epistel voor «De(n) Poperinghenaar»
Maar alvorens te beginnen,
Beste vrienden en vriendinnen
Wil ik dat ge m' eens vertelt
Hoe 't met uldre gezondheid is gesteld?
Goed?! Ha! 't is zoo da'k het 't liefste hoor
ook. Maar met Marenta is 't ongelukkiglijk
't zelfde niet.
'k Zeg het vrij en vrank
't Mensch sukkelt met den afg...
't Is de griep die dat meebrengt? Want:
Hebt ge 't nog niet ondervonden.
De griep die is weêr eens op ronde.
Maar allee! 't is alle jaren 't zelfde spel,
en we zijn daaraan zoo stillekens aan ge
woon geworden, precies lijk aan de zomers
zonder zon, en de winters zonder sneeuw
en ijs... en aan 't water dat uit den hemel
valt.
We zijn toch zoo gewend
aan dien regen
dat vrouw, zoowel als vent,
er hun botten beginnen aan te vegen.
In alle geval 't is een leelijke plaag!
Zoolang dat het niets anders regent dan
waterdruppels is 't nog niets. In Amerika
heeft het bijvoorbeeld verleden week schild
padden geregend. G'en gelooft mij zeker
niet, hé? 'k Zie het aan uw gezichte... en
toch is 't waar. Ziehier hoe dit gekomen
was. In dat land zijn er overgroote moeras
sen, die krioelen van schildpadden, meê
miljoenen leven ze daar. verleden week dus
heeft er in dat land een formidabele ruk
wind plaats gehad, die maar eenige minu
ten duurde, maar die zoo straf was, dat er
zelfs huizen omvergevlogen zijn. Die ruk
wind heeft dan ook al dat klein gespuis
van padden meê opgepakt en toen hij zijn
koleire had uitgewerkt, vielen deze beestjes,
na met de wind eenige kilometers ver me
degevoerd te zijn geweest, van eigens op
de grond. Gelooft ge mij nu?
ZIJN ER ONDER U, mijn liefste Lezers
en alderliefste Lezereskens, raadsel-liefheb
bers. 'k Zal d'er u eentje gaan stellen zie en
ge moet zoo slim niet zijn
als de vossen
om 't mijn
op te lossen.
Ge koopt hem (of ge pakt, of ge krijgt
hem, dat komt er niet op aan), ge likt zijn...
achterdeel af... ge geeft hem ne goeie slag
op zijn gezichte... dat hij tegen iets aan
blijft plakken... daarna smijt ge hem ergens
in... en als hij daar uit komt krijgt hij van
iemand anders nog ne felle slag dat hij er
gansch zwart van ziet...! Nog niet geraden?
't Is verdorie ne... postzegel.
Maar nu is er ergens ne geleerde perfester
en die heeft een campagne begonnen te
gen... het aflikken van de postzegels... hij
zegt dat het ongezond is. En nu heeft hij
aan den minister van posten, enz.... een brief
gestuurd waarin hij zegt, iets uitgevonden
te hebben dat de colle van de postzegels
gemakkelijk kan vervangen. Dat product
heeft ne zuur-bittere smaak en 't schijnt
dat, als g'er eens aan gelikt hebt, ge naar
lien tweeden keer niet meer vraagt.
MOEDER, vroeg kleine Piet, wat zoudt
ge doen, als de schoone vaas, die in de ver-
randah staat, werd gebroken?
Wel! Ik zou dengene die dat gedaan
heeft, zijn broek eens afdoen en er hem
eens flink onder geven, zegt moeder, haar
zoontje streng aanziende.
Dat wil ik zien, roept Pietje uit... Papa
heeft ze gebroken!...
APEN!
Dat zijn vieze beesten
En de meesten
Zijn maar braaf, als ze slapen!
Ik spreek hier van apen, in den eigenlij
ken zin van het woord, van de dieren, en
niet van de mannen (dat is dan de figuur
lijke zin} die soms door hunne lieve schoon
moeder uitgemaakt worden voor ouwe, lee
lijke aap i)
Al van apen te spreken
Raad ik u aan geen apen te kweeken
Want die hebben soms nogal vieze streken
Die men noemt apenstreken.
Ze kunnen zich soms op een aardige wijze
I wreken
En dan en helpt noch bidden noch smeeken
Oordeelt niet alvorens naar 't volgende te
1hebben gekeken.
Luistert liever
Eenige dagen geleden had een inboorling
te Maillot een open taxi genomen om naar
Bouira te rijden. Op den pas van Titzi-
Mkoulal kreeg de reiziger een steen tegen
een zijner slapen geslingerd, waardoor hij
het bewustzijn verloor en eenige oogenblik-
ken later overleed.
Die steen was er een uit velen, die apen
naar de taxi geworpen hadden. Volgens een
Fransch blad, laat die aanval van de apen
zich als volgt verklarenIn Agerië vormen de
apen nauwaaneengesloten stammen, die elk
hun stamhoofd hebben; als twee dezer stam
men elkaar ontmoeten, ontspint zich een
gevecht met steenworpen.
De taxi schijnt zoo'n gevecht verstoord te
hebben, waarop de oorlogvoerende zich ge-
zamelijk tegen het voertuig en zijn inzitten
den hebben gekeerd, zooals ook menschen,
die ruzie hebben zich dadelijk plegen te ver
eenigen tegen hem, haar of het dat tusschen-
beide komt. De arme inlander is intusschen
het kind van de rekening geworden.
Hier is het gezegde nog eens bewaarheid:
apen, apen apen na!
'K MOET u zeggen tot mijn spijt
dat de werkloosheid,
hier in Belgie met den dag toeneemt. In de
maand Augustus bereikte het aantal der
volledige werkloozen 18 tot 19.000 en dat der
gedeeltelijke werkloozen 55.000 tegen res
pectievelijk 15.000 en 48.000 in de maand
Juli. In de maand Augustus gingen 760.000
werkdagen verloren. Alleen in het tekstiel-
bedrijf worden 4.600 werkloozen geteld.
In Duitschland zijn ze er nog slechter aan
toe. Gedurende de eerste veertien dagen der
maande September is het aantal werkloozen
daar met honderdduizend gestegen. Op 15
September was het aantal werkloozen er
van 2.983.000.
In Frankrijk gaat het tegenwoordig beter,
daar zijn er maar 904 werkloozen.
Aangezien in de Fransche industrie in
hetzelfde tijdvak 2.702 buitenlanders zijn
tewerk gesteld (861 Italianen, 395 Portugee-
zen, 336 Polen en 38 Duitschers) kan van
werkloosheid in Frankrijk praktisch niet
worden gesproken.
Ge moet nu allemaal die cijfers niet van
buiten beginnen te leeren, zulle, want, tegen
dat ge morgen vroeg uit uw bed kruipt, zijn
ze alweer allemaal gewijzigd.
BIJ DOKTER VAN DER SPIES was
't groot diner dien dag. Onder de genoodig-
den waren er geleerden en letterkundigen
alleraard. Onder het banket deed er zoo
een schrijfelboek de ronde, waar elkeen een
gedacht of een gedichtje of een gerijmsel
moest inschrijven. Als 't gezegde boek bij
de schrijver N... gekomen was, begon deze:
Sedert, hier in de, stad, bijna al de families
Als geneesheer gekozen hebben, dokter Van
[der Spies,
Is er geen enkel zieke meer in 't hospitaal,
Ho! mijnheer N..., zei dokter Van der
Spies, die juist nevens hem zat, vleit mij!
Wacht! was 't antwoord, ik heb nog niet
gedaan. En hij voegde erbij:
Maar heeft men 't kerkhof vergroot, wel vier
lof vijf maal.
't Gezicht van den anderen moest ge ge
zien hebben!
EEN INBREKER die twee jaar moest zit
ten. miste een kleedingstuk, en vroeg om met
den direchteur van de gevangenis te mogen
spreken.
Welnu, wat is er? vroeg deze.
Wel, zei de inbreker, ik geloof dat er
hier nen dief moet zijn in de gevangenis,
want ik mis een paar sokken.
HOELANG kan
ne man
onder water blijven
alvorens de dood hem doet verstijven?
't Is te zeggen: hoelang kan iemand onder
water blijven zonder adem te halen (na
tuurlijk)? Dat verandert van den eenen tot
den anderen. Daar zijn er die er met ne
minuut genoeg van hebben, anderen met
twee, drie... Het meeste dat tegenwoordig
behaald geweest werd, is door nen pion-
geur van Ceylan. Die man is niet minder
dan 8 minuten onder water gebleven. Ge
moet dat niet probeeren na te doen, zulle,
want 'k en zou niet gaarne uwe dood op
mijn geweten hebben.
MENSCHEN wilt het niet vergeten,
'k Zeg het luid,
Zet uw kloksken, zet uw wekker
Weer een uurken achteruit.
't Is alle jaren 't zelfde spelleken. Vóór
den oorlog kenden we die komedie niet. Maar
't Schijnt dat ei' veel profijt meê wordt ge
daan met de uren te veranderen. Zoo zeggen
Mengelwerk van De Poperinghenaar 11.
ROMAN
door JAC. BALLINGS.
Geef hier, geef hier, brulde de dronken
boer, die maar al te goed besefte, welk ge
vaarlijk bewijsstuk zijn zoon in handen
hield. Maar de jonge man, van zijn kant,
was er ook meer dan ooit van overtuigd dat,
aangezien zijn vader aan dat stuk kam zulk
een belang hechtte, deze van de gansche
historie der verdwijning op de hoogte moest
zijn.. Waarom anders die woede... die
doodsbedreiging?...
Geef hier... geef hier... het bulderde
door de keuken, in een vervaarlijk gehuil...
Weer kwam de oude Tripsaad op zijn
zoon toegestapt, om hem met geweld de
kam te ontrukken...
Riele besefte het gevaar.
Met een sprong was hij aan de deur, wipte
naar buiten het hofgat op... Als een beze
tene ijlde de boer hem na... maar Riele
sloeg de hofpoort met geweld toe en voor
dat de boer deze geopend had, stond de jonge
hian reeds achter de hagen, ergens midden
'n het veld...
O! nu had hij zekerheid, dat zijn vader,
2Un eigen vader plichtig was aan de ver
dwijning... plichtig aan een misdaad...
En wat moest hij. Riele Tripsaad, verloof
de van Zelika, nu doen?... Zijn eigen vader
aanklagen? Aanklagen... als moordenaar
•nisschien? Dat was 'fc doodvonnis teekenen
voor zijn eigen moeder... Dat was de schan
de trekken over zijn naam...
Neen, neen, hij moest zwijgen, zwijgen als
eew graf, hoe zwaar de foltering ook wezen
zou, dat geheim meê te dragen... Zelf Mie
Schavonlc mocht hij niets zeggen. Maar,
mocht hij die arme vrouw dan laten tus-
schen hoop en vrees... 's avonds laten sla
pen gaan met de onrust in 't gemoed... de
knagende onzekerheid, misschien erger dan
de overtuiging dat er geen hoop meer bleef...
Mocht hij haar 's morgens laten opstaan,
met het betrouwen dat de komende dag
wellicht nieuws van haar dochter brengen
zou...
En toch... het moest...
Zijn mond zou nooit het vreeselijk ge
heim verraden. Zwijgen zou hij... doch te-
rugkeeren naar 't pachthof deed hij ook niet
meer. Met moeder had hij er reeds over ge
sproken, dat hij ook naar 't leger wou trek
ken. En 't scheen hem dat de verouderde
vrouw daarin berustte. Wist ze wel eigenlijk
wat oorlog was. Had ze een klaar besef van
't geen er rond haar gebeurde...
Weg moest hij... ver van die plaats waar
zijn vader zich aan een misdaad had schul
dig gemaakt...
Een misdaad! Plots schokte een vervaar
lijke herhinnering hem door 't hoofd. Hij
had de menschen wel eens hooren spreken
van Pol Dorem». Pol Dorem, die ook spoor
loos verdwenen was... Pol Dorem die te
vrijen kwam in De Winning... En 't was of
eene geheimzinnige stem hem toefluisterde:
Ook aan Pol Dorem's bloed heeft uw vader
zich bezondigd.
Een koude rilling liep Riele over 't lijf.
Hij schudde het hoofd in ernstig verweer
om die gedachte te verjagen... maar ze bleef
vast geankerd zitten...
Pol Dorem! Pol Dorem! Nu herinnerde
hij zich duidelijk dat zijn vader hem lang,
heel lang geleden, eens driftig had afge
snauwd, toen hij, een kind nog, eens iets
over Pol Dorem had gevraagd...
Zou hij dus de zoorr zijn van een... moor
denaar? Had hij schurkenbloed in de aderen?
ze, maar ik heb Cr tot nog toe maar weinig
van ondervonden.
DE DRAPO'S die te Brussel in parken en
op pleinen staan te wapperen hebben on
dervonden dat het slechte weer hun geen
goed doet. 't Schijnt dat pompiers dees
week met hun vliegende wagens naar de
vier hoeken van de stad zijn gevlogen, om
met hun groote ladders, nief drapoos aan de
staken te hangen. Ik kwam door 't park ge
gaan en daar zag ik waarachtig twee palen
waaraan dat er twee zwarte lappen hingen.
Ik peinsde: is er iemand dood of is ons land
in rouw om den nikkelen frank die van zijn
krachten verliest. Maar neen: 't rood en
't geel was door den wind afgerukt. Ik ging
verder en raad nu eens wat 'k zag: Zoo mid
den in Brussel. Het vlag van de Vlamingen:
zwart en geel. Ik peinsde: zijn ze in Brus
sel, in 't stadsbestuur nu flamingant ge
worden? Maar neen... ook hier was 't rood
door den wind afgevlogen.
In alle geval de Vlamingen
Die hebben leut gehad
Bij 't zien, dat zoo hun vaandel
Daar wapperde
En klapperde
Te Brussel... midden in de stad.
EEN STRENGE SCHOOLMEESTER had
zijn zoontje zoo bloode gemaakt, dat het van
schrik gewoon was altijd eerst neenen
daarna ja te zeggen. Op zekeren dag
sprak hij tot zijn zoontje: Ik wil eens we
ten, of ge nu al wat verstand gekregen
hebt! En met een heel streng gelaat, stelde
hij de vraag: Wie heeft de wereld gescha
pen? - Ik niet, lieve vader.» «Ver
vloekte ezelskop! Ik, ik lieve vader;
maar ik zal het nooit meer doen.
WAT STAAT boven een diamanten brui
loft? Een radium-bruiloft, althans in de
Fransche bladen lezen wij dat in een ge
meente van het Noord-Departement, te
Bousies, een echtpaar dat meer dan 73 jaar
in den geest van Locarno leefde, zijn radium-
bruiloft gevierd heeft, samen met 23 andere
echtparen die het nog niet verder dan hun
gouden bruiloft hebben gebracht.
Het echtpaar dat zijn radium-bruiloft
vierde is 94 jaar oud.
Als Marenta en ik 't geluk hebben van
nog 'n veertig jaar samen te leven, vieren
we ook ons... radium-bruiloft...! Dan invi
teeren we al onze alderliefste lezereskens en
beste lezers... die nu zestig jaar tellen... op
een groot grrroot feest... daar zal gedanst en
gesprongen worden...
Manneken uit de Maan
roept Marenta, van uit haar bed, (z'is ziek)
Opgelet!
want gij verkeert zeker in den waan,
dat al uwe lezers en lezereskens honderdja
rige zullen worden.
Ach! 't is waar ook... zestig jaar zijn... en
dan nog veertig wachten, dat maakt juist
honderd
Enfin, w' hebben nog tijd genoeg om daar
over te spreken... later!
In een klein restaurant in Sarajevo ging
een 25-jarige boer eene weddenschap aan,
dat hij twee pond schapenvleesch, vier pond
rijst en zestien pond brood achter elkaar zou
opeten. De boer won de weddenschap en ver
klaarde thans voor de tweede maal in zijn
leven verzadigd te zijn. De eerste maal was
dit bij toeval geschied. Als soldaat kwam hij
nl. voor het eerst in de eetzaal en zag een
groote schotel met eten op tafel staan. Pas
toen hij die geheel had leeg gegeten kwamen
de anderen en bleek het, dat hij voor 24
andren had meegegeten.
Hewel... 'k zeg het rechtuit... de maag
van dien man moet heel wat sterker zijn dan
die van uw nederige dienaar... en dan die
van velen, zoo niet van allemaal, onder u
ook.
OM UWE COMMERCE te doen draaien
moet ge reklaam maken. Maar daar is re-
klaam en reklaam. Zoo was er overlaatst ne
Jood, die directeur was van nen theater ofte
schouwburg. Al een wandeiingsken te doen
door de stad. had hij op de deur van een
andere schouwburg de volgende reklaam
zien staanMenschen, boven de tachtig
jaar, mogen voor niets binnenWacht,
dacht hij, dat reklaammiddel gaan we in
onzen schouwburg ook ne keer probeeren.
Maar... daar hij nu Jood was... en elke Jood
Jodenstreken in zijn lijf heeft, moest hij er
iets bijvoegen... en zijn reklaam luidde als
volgt: «Menschen, boven de tachtig jaar,
vergezeld van hunne ouders, mogen voor
niets binnen».
DE JAREN die met het cijfer dertig ein
digen, zijn, naar het schijnt, bestemd, groote
veranderingen en tragische gebeurtenissen
te kennen.
Het is in 1830 dat de revolutie uitbrak,
waardoor den Belgiek onafhankelijk werd.
In Frankrijk onttroonde de revolutie van
1830, Karei X. Ook in 1830 braken de om
wentelingen uit in Brumswick, in Saksen, in
Versavie. Ook in dat jaar werd Griekenland
onafhankelijk verklaard.
Jeanne d'Arc werd gevangen in 1430. Kei
zer Pieter II van Rusland werd onttroond in
1730. In 1830 had een aardbeving plaats in
Canton, die het leven kostte aan 60.000 men
schen. In 1630 woedde de pest op verschrik
kelijke wijze in Frankrijk. Eindelijk is het
in 3130, vóór onze tijdrekening dat de groot
ste cataclysmus plaats vond, die ooit onze
planeet gekend heeft: de zondvloed.
Met afschuw bekeek hij zijn eigen. Hij
had wel eens iets gelezen van overerfelijk
heid. Als er een ziekte in de familie was,
gebeurde het wel eens dat die ziekte jaren
en jaren verstopt bleef... dat een vader of
een moeder, die kwaal niet overzetten aan
hun eigen kinderen, maar dat hun kleinkin
deren en achterkleinkinderen daarmeê ter
wereld kwamen... Zoo had hij ook gelezen
van zielsziekten en zedelijke kwalen, die in
families bleven voortleven en waardoor
zekere personen meer dan anderen tot het
kwaad geneigd bleken er er toe aangespoord
werden...
Leefde er misschien zulk een zielsziekte in
zijn ras... Knaagde er een onzichtbare worm
aan het merg van zijn stam...
Een mensch werd toch zoo maar niet een
moordenaar... Men kon wel in drift een
manslag plegenmaar na kalm beraad en
koele redeneering, iemand doen verdwijnen
was toch wel het teeken van zedelijk ver
val...
En zoo hij ooit kinderen kreeg, zouden
die dan gaaf en gezond, naar lichaam en
geest ter wereld komen... of zouden ze ook
de kiemen in zich dragen, die hen tot mon
sters der samenleving doemen zouden?
Een akelige lach schoot over zijn aange
zicht, toen hij, heel in de verte de davering
hoorde van de vuurmonden die nu, sinds
maanden reeds, alom dood en vernieling
zaaiden.
Daar ging hij naartoe.
Daar stonden van zijn bekenden, van zijn
vrienden, die vochten voor het vaderland...
Daar zou hij ook gaan strijden... strijden
en vallen...
En ze zouden zeggen: Riele van boer Trip
saad heeft gevochten als een held...
Als een held! Weer schoot die rampzalige
lach over zijn wezen...
Als een held! Neen, hij zou het huri eerst
zeggen: Ik kom vechten, omdat ik de dood
En wij zijn nog op 't einde niet van 1930
zulle... daar kan ook nok menig verande
ringsken gebeuren eer we 1 Januari 1931
zullen mogen schrijven.
PAKKEN da ge krijgen kunt
Dat is ne slechte stiel
Daar vindt men weinig welvaart bij
Zoomin naar lijf en ziel.
Lukt soms eens ne kwade slag
't en zal niet lang verblijen
't is korte vreugd en lang beklag
't bedrog zal nooit bedijen.
Dat heeft mijnheer Dronhin van Parijs
ook ondervonden. Nog niet van gelezen?
Hewel! dien Dronhin was boekhouder in
'n groot fabriek. En op ne morgend vonden
ze hem, in zijn bureel op dat fabriek, ge
bonden liggen aan handen en voeten. De
kofferfor stond open en er mankeerden
155.000 fr. Mijnheer Dronhin ekspelkeerde dat
er daar twee .bandieten binnengekomen wa
ren. zij wilden hem scheermesjes verkoopen,
zei hij, maar hij had- hen wijs gemaakt dat
hij geen geld bij zich had. Zij wilden maar
niet vertrekken. Toen deed hij de brandkast
open en sprak: hier heb ik een biljet van
1.000 fr., ik zal u een dozijn mesjes koopen
als ge mij kunt weergeven. Op het zelfde
oogenblik, pakken ze meneer Dronhin vast,
vertelde hij zelf, bonden hem bij handen en
voeten, staken hem een prop in den mond
en sloegen op de vlucht na uit de brandkast
155.-000 ballekens te hebben medegenomen...
Maar nu hebben ze dien Dronhin zoodanig
ondervraagd, dat hij moeten bekennen
heeft dat hij zelf de 155.000 pataten gestolen
lïstden de gansche komedie zoo vérzind
had om de achterdocht te vermijden. Nu
zit de vent voor z'n leven in 't prison.
EEN SNOEPER stond voor de vitrien van
eenen suikerbakker; hij had lust, natuurlijk;
hij trok binnen en vroeg:
Hoeveel van die dikke suikerbollen krijg
ik voor vijf centiemen? Hij had niet meer
op zak.
Daar men hem antwoordde, dat die sui
kerbollen tien centiemen het stuk kostten,
ging hij bedrukt terug naar de deur. Maar
hij kreeg een gedacht, ging terug naar den
toof, en vroeg:
Hoe lang mag ik er eenen in mijnen
mond houden voor vijf centiemen?
Die snoeplust toch!
'k Ga m'n artikel niet verder meer uitbreiden
Daar 't weêr tijd is om te scheiden
Daarom zeg ik als besluit
na U, goede menschen
toegestuurd te hebben, m'n beste werischen
't is uit
en 't is gedaan.
't Manneken uit de Maan.
Belgische Fabriek
Chlcorel WYPELIER-TAFFIN
NaamL Yennootschap, YPER.
Let op uw Zaak.
De F. N„ C. en Fraternellen
ontdekken Vlaanderens Doodenveld
elf jaar na den wapenstilstand.
Nu de vliegtocht en de brutale gendar
men-charge te Diksmuide zich eerder tegen
de inrichters van die opstootjes keeren, en
de algemeene afkeuring hebben verwekt,
zoodat er langs dien kant voor die heeren
geen hoop meer bestaat de Ijzerbedevaart te
zien verbieden nu spelen ze hun derde
kaart op tafel om toch maar tot hun doel
te geraken. Niettegenstaande de holklinkende
logenstraffing van den Heer Wagëmans, alg.
voorzitter der Fraternelles, dat zijn bestuur
geenszins de inrichter was van den vliegtocht
(wat de bewering niet tegenspreekt waarin
gezegd wordt, dat die heer er zich op be
roemde den vliegtocht te hebben gefinan-
cieerd) wordt er in de Fraternelles thans
duchtig gewerkt om de gedachte van eene
nationale Ijzerbedevaart erin te krijgen -
ze zullen ditmaal aan alle touwtjes trekken,
en al hun krachten er op zetten.
We kennen reeds twee nationale bede
vaarten naar den IJzer, of beter gelegenhe
den waarvan F.N.C.-Fraternelles-militair,
enz. meenden misbruik te maken tegen de
yiamingen. De eerste was in Sept. 1928, de
inhuldiging van de Calvaire te Diksmu-
de, waar ze amper, samen met de officieelen,
3500 menschen bijeenkregen. De tweede
grrroote Bedevaart was nu, op 7 Sept. 11., bij
de inhuldiging van 't standbeeld van gene
raal Jacques de Dixmude... er waren 2, zeg
ge twee speciale treinen... eene voor de
gendarmen en hun paarden -de tweede be
vatte, juist geteld 28, acht en twintig bede
vaarders (volgens officieel treinrapport)er
waren hoogstens 2500 personen... en om den
indruk te geven dat het nog beter was, de
fileerden ze allen drie vier keer rond de
markt, zoo duurde dan de stoet toch min
stens een kwartier... Wat zal nu de derde
nationalebedevaart zijn naar Diksmu-
de??? voorzeker wel een treurige «begrafe
nis Wat niet belet dat die heeren alles
zullen doen om herrie te verwekken en zoo
den schijn te doen ontstaan dat de Ijzer
bedevaart geen waardige doodenherdenking
is. Zegde het fameus Strijdersblad van de
F.N.C. niet in zijn nummer van 7 Sept. 1.1.:
De Bedevaart naar het IJzerkruis moet
geschieden in godsvrucht met een gebed en
9BHSBBBIiHHHESHBBBBBE8BBBB8Pg;£
zoek! ik kom vechten, omdat ik bij Zelika
wil zijn, die vermoord is...
En dan mochten de kogels hem doorbo
ren, de granaatscherven zijn lijf in stukken
reten. De dood dat was de eenigste uitkomst
en met de dood zou ook het folterend ge
heim voor eeuwig en altijd, een geheim
blijven...
De avond was gevallen en ijlings stapte
hij nu in de richting van het Noorden...
naar de Hollandsche grens. Nu eens draafde
hij door 't akkerland... kroop dan weer door
hagen en struiken of volgde de kleine voet
wegen, die in grillige bochten, door de vel
den slingerden... De stilte lag over de streek,
een lange stilte waarin nu en dan het ge
jank van een wachthond als een alarmkreet
schokte... De huizekens stonden als sombere
gedaanten verloren in de eenzaamheid en
als hij er langs ging hoorde hij de men
schen daarbinnen in stil geprevel den ro
zenkrans lezen... De rouw lag over 't land.
Nu voelde hij het beter dan ooit. Het ver
wonderde hem zelf, hoe hij aan trouwen
had kunnen denken, in dezen miserietijd...
En als van zelf dreven zijn gedachten terug
naar Zelika... het zoete beeld zijner reine
liefde... O ja... ze was dood! dood! maar in
zijn hart... diep in zijn hart leefde de ver
eering voort, naast de zalige herinnering...
Het was of het gepeins aan zijn geliefde,
vleugelen aan zijn voeten gaf... Op een
toren sloeg het acht uur en nu bemerkte hij
tot zijn verbazing dat hij de dorpen Sint-
Leoszijde. Raster, Lakervelde en Schoon-
wege reeds achter den rug had en te Lam-
merwade was aangeland. Hier kende hij wel
de afspanning: In den Hertog van Bra
bant maar 't was beter daar niet naar toe
te gaan. De dochters daar in huis wisten
wie hij was en 't zou misschien aan vaders
ooren komen, dat hij langs dien kant de
wijk naar Holland had genomen. De oude
een rozenhoedje niet met knuppels en
met geschreeuw. De deelneming van N.
S.B. volgend jaar zal dit verzekeren». Als
of zij onze Vlaamsche bedevaarders lessen
van godsvrucht en ingetogenheid moeten ge
ven De knuppels waren de stokken van
Gandaen wachters die den ordedienst
aan optocht, bruggen, IJzermonument hiel
pen vezekeren, en deze alleen gebruikten om
de geweldige massa af te spannen en aldus
ongelukken te vermijden.
Hoe de F.N.C. nu die «deelneming»
voor a.s. jaar opvat, moge blijken uit volgend
artikel, uit hun afdeeling Leuven, verschenen
in Le Jass Nr 11, Oktober 1930 want Le
Jass Louvain is natuurlijk tweetalig:
DE NATIONALE OUD-STRIJDERS
BEDEVAART NAAR DIKSMUDE.
OPROEP AAN DE MAKKERS!
Getrouwe navolgers uwer voorvaderen
der Omwenteling, hebt gij door uwe macht
ontrukt, uw land, dat door een vijand tien-
maal sterkergewapend u ten onrechte
ontnomen was. Reeds te lang hebben wij
ons beperktmet enkele toeschouwing of
«verdraagzaamheid... De oudstrijders van
Leuven hebben het gevaar ingezien. Tij-
dens de algemeene vergadering, gehouden
op 31 Oo^st, en zeer talrijk bijgewoond,
hebben zij eenparig besloten, eene kracht-
dadige dagorde aan den beheerraad over te
te maken, eischende het onmiddelijk tot
stand brengen van een voorloopig komiteit,
't akkoord met al de vaderlandslievende
maatschappijen, voor doel hebbende het
inrichten eener nationale oud-striidersbe-
devaart naar Dixmuide in 1931.
De bedriegelijke A.V.V. - V.V.K., uitge-
vonden door zekere fanatieken, zou die
voor altijd de gedachtenis onzer roemrijke
«Vlaamsche dooden alléén doen herleven?...
Weet ge, oud-strijders, dat diezelfde bedrie-
lijke A.V.V. - V.V.K. voor vele misleide Bel-
gen, tijdens den oorlog het teeken van
verraad was, teeken dat nu enkele laste-
raars zouden willen aanbidden als een af-
god in een vrij en onafhankelijk Belgie.
(In de fransche tekst van die oproep is de
uitdrukking nog wat sterker n.l. A.V.V. -
V.V.K. was voor velen binst den oorlog het
teeken der dessert ie en der lafheid). Ge
noeg comedie! De onderpastoortjes en zekere
onderwijzers, die wij stout met de vingers
mogen aanwijzen als ophitsers van de
scheidsbeweging, zullen hun aandeel ont
vangen in de verantwoordelijkheid die ze
zich nasleepen... Oud-Strijders! Voorzitters
der Fraternelles en andere vaderlandslieven
de maatschappijen, dat uw eerste bezorgd
heden gericht wezen naar de inrichting eener
nationale ous-strijdersbedevaart te Diksmui
de. -
Theo Baeyens
Voorzitter N. S. B. Leuven
Tot daar de F. N. C., taalfouten inbegre
pen.
Voor alle Vlamingen, van gelijk welke po
litieke opinie of Vlaamsche opvatting is de
IJzer bedevaart, zooals ze thans reeds 11 jaar
plaats heeft, de eenig mogelijke, waardig
ingetogen, algemeen Vlaamsch, zoo zal ze
ook blijven en zoo zal ook de twaalfde
Bedevaart zijn in 1931Wil F. N. C., die,
twaalf jaar na den wapenstilstand, pas ont
dekt dat er gesneuvelden aan den IJzer moe
ten herdacht worden, dan heeft ze heel het
front voor zich om haar bedevaartplaats £e
kiezen. Dat zij dit nu juist te Dixmude wen-
schen te doen is klaar en duidelijk tegen de
Ijzerbedevaart gericht, waar ze dus eene
athmosfeer van vertroebeling willen schep
pen.
Het zal hun echter niet lukken. Heel
Vlaanderen zal zich klaar tegen hen uit
spreken. Wij ontzeggen aan niemand het
recht eene Bedevaart in te richten. Maar
van de Ijzerbedevaart te Diksmuide, handen
af! De Sekretaris,
Cl. D. L.
IBBEHBBaSBBBBBBBeBBSBBBBieBBSSt
Weet gij dat hetgeen als waardeloos door
U weggeworpen wordt: oud papier, postze
gels, looden stoppels, enz., enz., deel kan uit
maken van de levensmiddelen onzer MIS
SIONARISSEN. Vergadert uwen ouden rom
mel, ter eere Gods, en werpt hem niet meer
naar den duivel of eenvoudiger gezegd in
den vuilbak.
Vrouw of dochter zorgt daarvoor in uw
huis.
—aam BI. 5. 5-10-1930. N 40.
OCTOBER - ZAAIMAAND
5 Z HH. Placidus en gezellen, mart.
6 M H. Bruno, bel., H. Adalbera, biss.
7 D O. I.. V. van den Allerh. Rozenkrans.
8 W H. Brigitta, wed., H. Badilo, abt.
9 D HH. Dionisius en gezellen, mart.
10 V H. Franciscus de Borgia, bel.
11 Z H. GUmmarus, bel., bescherm, v. Lier.
OCTOBER-MAAND.
Eer de letste blaren vallen,
er de winter zegepraalt
laat ons God bedanken, allen:
de akkervrome is ingehaald.
Rozenkrans! 't Onwinbaar wapen
wint des vijands volk en steê:
mannen, meisjes, vrouwen, knapen,
brengt des Heeren bidsnoer meê.
Rozenkrans! Bij duizendtallen
onder 't biddend stemgeroer
valt alzoo de bladen vallen
beiers van mijn bedesnoer!
G. G.
GEVULDE RAAPJES. Neem niet te
groot en goed ronde rapen. Wasch en pel
die, laat ze half genoeg koken in water
met wat zout. Snij er het onderste tipje
van af. Haal ze dan goed uit. Maak een
dikke witte saus met bloem, boter, peper,
zout, muscade en melk. Daarin laat ge ge
kapt vleesch (zelfs wat overschot van vleesch
dooreen gekapt) goed zacht komen. Met
dit mengsel vult ge de uitgehaalde rapen
welke ge in een vuurvasten schotel schikt.
Op ieder raapje legt ge een lepeltje geraspte
gruyère kaas. Bestrooi alles met broodkrui
mels, leg er nog eenige schelletjes boter op
en laat 20 minuten in warmen oven schoone
bruinen zorg dragende op tijd te draaien om
het aanbranden te vermijden. Opdienen in
denzelfden schotel en een stukje brood er
mee opdienen.
WEET GIJ dat het den 7 October, 16 ja
ren geleden is dat de duitsche uhlanen op
de markt kwamen te Poperinghe. (7 Oct. '14.)
WEET GIJ dat in October was van 1915
dat men al de kostbaarheden van onze drie
kerken wegvoerde naar Frankrijk om ze in
veiligheid te plaatsen.
WEET GIJ dat het in October was van
1917 dat het huis van den Zeer Eerw. Heer
Deken gansch vernield werd door duitsch
geschut.
WEET GIJ dat in October 1918 de kust
en ons Vlaanderen van de Duitschers ver
lost wierden!
MBflflflBflBflBflBBBflBBBBBBBSBBBaBB
1.M8.89* FR. TE WINNEN
door het koopen van loten der
Verwoeste Gewesten
betaalbaar door kleine stortingen van*-
9 fr. per maand.
Vanaf de eerste storting neemt gij dee?
aan al de trekkingen. Bij geval van uittrek
king van uw lot, zal de gansche premie 8
toebehooren.
Ieder jaar zijn er 32 Trekkingen. 233 lote*
worden uitgetrokken voor een totaal van
De volgende trekkingen zullen plaats hrt»
ben:
den
10
Oct.
1
lot
van
250.000
fr.
den
10
Oct.
2
loten
van
100.000
fr.
den
15
Oct.
1
lot
van
1 millioen
den
20
Oct.
2
loten
van
100.000
fr.
den
20
Oct.
3
loten
van
50.000
fr.
den
20
Oct.
15
loten
van
10.000
fr.
den
10
Nov.
1
lot
van
250.000
fr.
den
10
Nov.
2
loten
van
100.000
fr.
den
20
Nov.
2
loten
van
100.000
fr.
den
20
Nov.
3
loten
van
50.000
fr.
den
20
Nov.
15
loten
van
10.000
fr.
Voor alle Inlichtingen wendt U tot de
Naam], Maat., Beursstraat, BRUSSEL.
Of bij:
Jnffr. Simone Lansens, 'Post, Vlamerttnglu
Ernstige Agenten worden gevraagd.
BURGERS, HERBERGIERS, NERINGDOENERS, wendt U tot
die U de beste en de smakelijkste bieren zal bestellen aan de genadigste prijzen.
STERK: Allerbest bruin bier.
9 fr. de bak v. 12 flessch.
GERSTEN: Allerbest blond bier
10 fr. de bak v. 12 flessch.
10 fr. de bak v. 24 kl. ff.
MAS-CAR: Het fijnste speciaal blond
17 fr. de bak v. 12 flessch.
15 fr. de bak v. 24 kl. fl.
LANDBOUWERS: Een aangenaam bruin bier kan U besteïd worden aan een
voordeeligen prijs.
Speciale en voordeelige prijzen voor Brouwers en Bierhandelaars, voor het leve
ren van bier in fiesschen en presva ten
CRISTMAS: Scotch-Type
24 fr. de bak v. 24 kl. fl.
Dezelfde bieren kunnen U besteld
worden in presvaten van 100 en 50 lit.
Sterk: aan 0.85 fr. de liter.
Gersten: aan 1.00 fr. de liter.
Speciaal Mas-Car: aan 1.50 fr. de liter.
zou wellicht alles in 't werk stellen om zijn
zoon terug te krijgen... want nu leefde de
boer immers in de onzekerheid nopens het
geen Riele van zins was. En voor een plich
tig geweten is er niets zoo pijnlijk als de
folterende onzekerheid.
Neen, in De Hertog van Brabantmocht
hij in geen geval een onderkomen zoeken.
Aan den uitgang van 't dorp woonde een
kloefkapper, die ook een herberg open hield
en waar nu en dan een reizende passant,
in wat hooi en stroo zijn leger kon schud
den. Daar was 't misschien nog 't beste
enkele uren te gaan rusten...
Er brandde nog licht in de kleine ka
mer, toen Riele vóór het huisje stil hield.
Hij klopte aan.
Een piepstem aan de deur vroeg: Wie
daar...?
Goed volk... een jongen van de streek...
doe maar open.
Ei- klonk stemmcngemompel in het her-
bergsken, alsof er geraadpleegd werd wat er
te doen stond...
Van waar komde en wie zijde? werd er
nu gevraagd...
Riele aarzelde een oogenblik of hij zijn
waren naam wel zeggen zou. 't Was mis
schien beter dit niet te doen.
Ik kom van Sint-Pauwels-Kappelle,
loog hij en 'k ben de zoon van Maarten
Knop. den mulder...
De deur kierde open en Riele zag voor
zich een oud, vernepeld wijveken...
Kom binnen, zei ze, terwijl ze de deur
dadelijk achter hem toeduwde.
De jongen stond in een klein laag bezol-
derd vertrekje, soberkens van meubels voor
zien... Bij 't pover licht van het petrollamp-
ken op 't schouwberd, ontwaardde hij neer
gehurkt op lage stoeltjes nevens de stoof,
twee oude mannekens..
Geef ne stoel, Nele, sprak het vrouw
ken, tot een der ventjes...
Nele stond op en schoof zijn eigen stoeltje
vooruit, terwijl hij zich op een blok hout
ging zitten. Het ander ventje bleef onbe
wegelijk gehurkt den bezoeker aanstaren.
En komde gij van Sint-Pauwels-Kap
pelle? begon het oudje terwijl ze in het
kringetje plaats nam...
Ja, moederken...
En zijde ge de jongen van... van... van
wien ook weer?.
Van... Maarten Knop, loog Riele weer,
nu een beetje minder op zijn gemak, want
't docht hem dat het andere kereltje hem
zoo achterdochtig bekeek...
En trekde nu de grens over? Ge moet
niet benauwd zijn van klappen, jongen...
hier Torken de leurder zal u niet verraden...
die trekt dikwijls genoeg de grenzen over...
niewaar, Torken?
Maar Torken antwoordde niet.
Hij bezag den reiziger van 't hoofd tot de
voeten en vroeg toen opeens:
Sedert wanneer heeft Maarten Knop
twee zonen? Ik ken zijn zoon Berten. Zoo
goed als ik hier Doka en Nele ken... De jon
gen van Maarten Knop zijde gij niet... dat
weet ik zeker... wat ge van zins te doen zijt,
weet ik niet., maar is 't dat ge met mij iets
van zins zijt, dan moede 't maar zeggen...
Ik weet dat die vervloekte Duitschers me
achter mijn veeren zitten en dat ze me
gaarne met een kogeltje zouden kittelen...
Zeg op... wie zijde... en wa komde doen?
Riele kreeg de tranen in de oogen.
Neen, man, zei hij... ik ben de zoon van
Maarten Knop niet... Ik beq de jongen van
boer Tripsaad.
Van De Winning, viel Torken hem in.
de rede
Kent ge mijn vader? vroeg Riele...
Maar al te goed... al is 't twintig jaar
geiederi dat ik nog een voet in De Winning
heb gezet.